p 73,50. Wim Kok moet z n linkse zusjes niet zo afkammen ssa a ,Ik had nooit moeten toegeven lat ik soms harder dan 120 rij" Lepelaar heeft de ruimte nodig Politiek Partij Parlement ïsemce DAGTOCHT TAPTOE BREDA Lezen NNENLAND CeidócSoivumt ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1989 PAGINA 5 ft gis) JrStet(EN HAAG Met een fg^irme klaroenstoot bege- prowidde Wim Kok deze an eefeek de presentatie van zou«n eerste verkiezings- de l{mpagne. De PvdA heeft et eer voorgenomen als tokerf°otste Parttj uit de stem- ningslis te komen en streeft er e vlujvens naar de huidige ndse pA V VD-coalitie van 'orde^n nieuwe meerderheid te houden. Pj Kok werkelijk zelf gelo- i dat die (beide) doelstellin- i haalbaar zijn? Net als de este andere lijsttrekkers is PvdA-voorman geabon- trd op de wekelijkse opinie- lingen van het bureau In- /view. Daarin is de laatste heel duidelijk een délende zichtbaar voor de socialis- en een stijgende lijn voor christen-democraten. De tst gepubliceerde peiling le- rde zelfs een verschil op van gen zetels: 49 voor de PvdA 58 voor het CDA. De grote winst voor de partij van Lubbers wordt veroor zaakt door de toestroom van mensen die het vertrouwen in de VVD van Joris Voorhoeve verloren hebben. Kennelijk zijn de twee regeringspartijen momenteel een soort commu nicerende vaten. Wat er bij de één uitgaat, stroomt er auto matisch bij de ander in. Dat wordt ook zichtbaar in een on derzoek van het blad De Boer derij. „Boeren keren VVD massaal de rug toe", meldde het tijdschrift. Het merendeel van de ex-liberale agrariërs zegt of denkt erover op het CDA te zullen stemmen. - Deze gegevens leveren een aantal interessante conclusies op. Ten eerste blijkt de kans dat de PvdA weer de grootste partij wordt, zeer gering te zijn. En als gevolg daarvan moet de kans dat CDA en VVD hun meerderheid behou den, dus tamelijk groot geacht worden. In de eerder genoem de peiling van Inter/view blij ven de christen-democraten (58) en liberalen (20) samen in derdaad boven de 75 zetels. Kennelijk is het reclamebu reau Saatchi en Saatchi er niet in geslaagd het imago van de PvdA zo te wijzigen, dat zij kan inbreken in het politieke midden. Onder het 'midden' verstaat men de zeer grote groep kiezers met een jaarin komen van tenminste 40.000 gulden en een onduidelijke po litieke voorkeur. Deze men sen, onder wie veel geschoolde 'arbeiders', voelen zich over het algemeen zeer wel bij het beleid van de kabinetten-Lub- bers. De winsten van de bedrijven zijn op peil gebracht en daar mee is ook het uitzicht ont staan op eindelijk weer eens een reële loonsverbetering. Bovendien houden de mensen meer over van hun salaris, want Lubbers Co hebben de belastingen en de sociale premies voor de burgers flinfc verlaagd. Natuurlijk beseft men dit soort dingen in de PvdA ook heel goed. „In de post-industriële samenleving is een meerder heid voor het gedachtengoed van Margaret Thatcher en Helmut Kohl. Daaromheen scharniert de samenleving nu. Wij breken daar niet door heen. In 1986 vertrouwden veel Nederlandse kiezers, die bij ons thuis hoorden, het na tionaal belang ook liever toe aan de coalitie van Lubbers", zei Wim Meijer, thans commis saris van de koningin in Dren the, bij zijn afscheid als vice- voorzitter van de PvdA-frac- tie. Wat Wim Meijer weet, is na tuurlijk ook aan Wim Kok be kend. Waarom roept de PvdA- lijsttrekker dan toch glashard dat zijn partij in de race is om de grootste te worden en dat de christen-democraten en li beralen van hun meerderheid 'afgeholpen' kunnen worden? Omdat hij een wapen moet hebben tegen degenen die mo menteel het grootste gevaar vormen voor de PvdA. Nee, we hebben het niet over het CDA. Deze partij, althans de top daarvan, wil de sociaal democraten juist in de armen sluiten. Zoals eerder op deze plaats betoogd, denkt premier Lubbers daarmee te voorko men dat er een kabinet van PvdA, VVD en D66 ontstaat. Want ook al is de christen-de mocratie in ons land langer aan de macht dan het commu nisme in de Sovjetunie, toch voelt het CDA nog niets voor de harde oppositiebanken. Bo vendien willen de christen-de mocraten niet gebrandmerkt worden als een rechtse partij. Dat gevaar zou er zeker in zit ten als zij nu wéér met de VVD in zee zouden gaan. Het gevaar voor de PvdA komt deze keer dan ook niet van rechts maar van links, van Groen Links .wel te ver staan. Opiniegoeroe Maurice de Hond van Inter/View acht het mogelijk dat de nieuwe combinatie elf zetels haalt. Er van uitgaande dat PPR, PSP, CPN en EVP normaal een ze tel of vijf veroveren, zou dat een winst betekenen van zes voor Groen Links. En dus een verlies van zes voor de PvdA, want die partij vormt het idea le jachtterrein voor Ria Bec kers, Andrée van Es en Ina Brouwer. Aanvankelijk dacht men bij de PvdA dat de nieuwe concur rent het beste genegeerd of ge bagatelliseerd kon worden. Dan zou het succes van het rare monsterverbond van mo narchisten, republikeinen, communisten en evangelisch christenen vanzelf weer uit eenvallen. Nu dat niet gebeurt en Groen Links juist steeds meer de wind in de zeilen krijgt, heeft de PvdA haar tac tiek veranderd. Wim Kok laat geen gelegen heid meer voorbij gaan om op Groen Links in te hakken. Naar zijn mening is het de schuld van Ria Beckers en de haren als de PvdA straks een verkiezingsnederlaag lijdt. Kok redeneert als volgt: met elke stem die Groen Links wegzuigt bij de PvdA wordt de kans groter dat het CDA de grootste partij blijft. En dan krijgt Ruud Lubbers automa tisch het initiatief bij de kabi netsformatie en is hij verze kerd van prolongatie van zijn premierschap. En als CDA en VVD samen dan ook nog eens meer dan 75 zetels halen, kan zich hele maal een ramp voltrekken. „Het CDA, zal dan niet aarze len die alternatieve meerder heid hard tegen ons uit te spe len", aldus Kok. Met andere woorden: de PvdA zal dan zeer forse concessies moeten doen om nog aan de bak te ko men. Ria Beckers brengt daar te genin dat haar groepering geen gevaar, maar juist een ze gen is voor de PvdA. Immers, nu Groen Links zich ontfermt over de echt linkse mensen, hebben de „gematigde" soci aal-democraten alle gelegen heid zich te concentreren op de kiezers in het midden. Dat maakt de kans op het doorbre ken van het rechtse machtso verwicht toch alleen maar gro ter, kan zij er fijntjes glimla chend aan toevoegen. In één opzicht heeft zij zeker gelijk. Kok moet de verkiezin gen zien te winnen op eigen kracht en niet door het voort durend afkammen van zijn kleine, linkse zusjes. De PvdA- leider begint dat trouwens al een beetje in te zien. We horen hem nog maar heel weinig over het schrappen van de bij wet afgesproken belastingver laging (plan-Oort) per 1 janua ri. Wat kan dat anders zijn dan een poging om alsnog het ver trouwen te winnen van de kiezers in het centrum? RIK IN 'T HOUT 's Morgens maakt u een schitterende rondvaart over de Biesbosch. Tijdens het varen kunt u genieten van koffie met ge bak en een plezierige uitleg over wat u Hierna rijden we naar Breda waar u de matinee gaat meemaken van de Taptoe. Deze show duurt tot ongeveer 16.30 uur. Na afloop brengen wij u weer naar uw op- Inclusief m2 uur durende vaartocht i2 x koffie en 1 x gebak aan boord entree Taptoe A tribune diner. Vertrek uil Gouda om 07 45 uur en Den-Haag om 08 13 uur Terugkomst 's avonds om ongeveer 21 00 uur EiEL «§»SIJTHOFF PERS TELEFOON 070-190882 Incl. boottocht over de Biesbosch Vertrek: zaterdag 2 september stapplaats, nadat wij eerst een heerlijk di ner voor u hebben gereserveerd. VD-KAMERLID JOS VAN REY GOKT OP VOORKEURSTEMMEN •ERMOND - Dat eer- ;heid in de politiek niet ijd wordt beloond, feft het Limburgse VD-kamerlid Jos van ey aan den lijve ervaren, vertéilangs liet hij zich in bercL interview ontvallen Jondtfh n*et altiJd aan de mj|jtprimumsnelheid op de aire jipderlandse snelwegen te iuden. FOT! in uitspraak die hem uitein- llijk zwaar zou opbreken: door edoen van de kamercentrale Inburg duikelde hij naar een Sjwel onverkiesbare 27e bats op de VVD-kandidaten- I dat z&ht spijt van zijn uitlatingen n Se3eft hij niet, hoewel hij zich nder%ijseert dat hij als medewet en, kVer beter had moeten weten. Verefc ben nu eenmaal vaak de restafeeten hond omdat ik van hart geen moordkuil ik. Politiek gezien niet altijd woor|en verstandig. Maar het is Ifair een eerlijk antwoord, in n spontane bui gegeven, zo raar te straffen. Bij de beoor- jling had toch tenminste mijn ^at van dienst als kamerlid I peten worden betrokken. Ze- In jaar kamerlidmaatschap pk je niet zo maar uit", an Rey als snelheidsmaniak el slecht binnen de VVD. Niet leen was de timing fout - de pten werden net opgesteld - aar ook het onderwerp: de lor de'liberalen veroorzaakte II van het kabinet op het punt »n het reiskostenforfait had de VD toch al een anti-milieu- iago bezorgd. BrwrJnz'n meent Van Rey, „al- ■i Wieerst beeft mijn auto een ka- ■jjLÉlysator en bovendien heeft ^j®t willen handhaven van het n|Hkskostenforfait niets met mi- te maken. Ik vind nog ïeds dat de VVD op 2 mei een ed besluit heeft genomen. Af- ïaffing van het reiskostenfor- - jÉ t zou immers niets meer en ggBts minder dan een ordinaire ;f lastenverzwaring voor 2,5 mil- "^Wkn werkenden hebben bete- }nd. Ook voor forenzen die de bus of trein gebruik ma in. Bovendien zou die .maatre- nauwelijks tot minder auto- [rkeer hebben geleid". 'e zijn er helaas niet goed in ilaagd ons standpunt aan de izers duidelijk te maken. De "D had al direct na de val het kabinet in alle kranten advertentie moeten plaat-' Daarin hadden we moeten zijn èleggen wat het afschaffen telijk in het reiskostenforfait de in- I zijn ihduele forens had gekost", afgeltyk het optreden van Neelie fiit-Kroes en de aanval van „Ik vind dat je als volksvertegenwoordiger op moet komen voor de belangen van het volk. Ik kijk daar anders tegen aan dan de meeste collega's". foto: anp Luteyn op Nijpels hebben de partij volgens Van Rey veel schade toegebracht. „Weliswaar is alles weer op zijn pootjes te recht gekomen; Nijpels is niet vertrokken en terecht hoog op de lijst geplaatst. Maar we dach ten dat mensen snel zouden vergeten. Dat was een misreke ning". Onzeker Terug naar zijn eigen debacle. De rentree van Van Rey in de kamerbankjes is uitermate on zeker. Dat weerhoudt de Lim burger er echter niet van zich met verve in de Limburgse ver kiezingscampagne te storten. Zoals de meeste zuidelijke poli tici kan ook Van Rey zich ver heugen in een trouwe schare kiezers. Bij de laatste verkiezin gen in 1986 kreeg hij ruim 7.000 voorkeurstemmen. Weliswaar is een dergelijk aantal niet vol doende om na 6 september weer terug te keren in de Ka mer. Daar^ijn tenminste 25.000 voorkeurstemmen voor nodig. „Het is een schier onmogelijke opgave", erkent Van Rey, „....maar ik ga het proberen. Ik zal de mensen duidelijk maken dat de partij mij onevenredig zwaar gestraft heeft. Ik zal de Limburgse kiezer wijzen op het feit dat ik kansloos ben en dat ik het werk voor Limburg niet kan voortzetten. Ik speculeer een beetje op het Limburgse ge voel voor rechtvaardigheid en op het feit dat er - als ik het toch verlies - geen Kamerlid meer is in de midden-Limburg se regio die de 'derde dimensie' van zijn parlementaire functie ter harte neemt zoals ik dat meen te hebben gedaan. Voor het midden- en kleinbedrijf heb ik mij bijvoorbeeld in geheel Limburg het vuur uit de sloffen gelopen. Mensen die over mij tevreden zijn en desondanks CDA willen stemmen, zal ik ge woon op het gemoed werken. Zo ben ik nu eenmaal". De actie „stem Jos van Rey te rug de Kamer in" gaat gepaard met enkele duizenden kaarten die hij persoonlijk verstuurt. Op de voorkant een pleidooi voor zichzelf, op de achterkant het eerste couplet van het Lim burgs volkslied „want de mees te mensen kennen de tekst „In Den Haag ben ik zeker an derhalve dag per week bezig met zaken van individuele bur gers. Het gaat om mensen die het gevoel hebben niet goed te zijn behandeld door de over heid. Ik wijs ze de weg, geef ze advies en informatie. Mijn mot to luidt: je werk als volksverte- iiUSKE EN WISKE SAGARMATHA genwoordiger goed doen en mensen in persoonlijke contac ten laat weten dat ze nooit ver geefs een beroep op je doen voor hulp en advies. Dat levert een kamerlid het meeste rende ment op. Ik hoop dat de kiezers dat op 6 september ook laten blijken". Spreekuur Sinds jaar en dag houdt Van Rey elke zaterdag spreekuur in zijn woonplaats Roermond. Mensen met problemen kunnen dan bij hem terecht. „Ik heb een eigen bedrijf en kan daar om steunen op een eigen admi nistratief apparaat. Contact met de burger is typisch voor deze streek. De Limburger stapt eerder naar degene waarop ie gestemd heeft. Daarom hebben de Limburgse kamerleden ook meer voorkeurstemmen. Je moet ook niet vergeten dat soci alisten en liberalen de missio narissen in Limburg zijn ge weest. In dit CDA-bastion heb ben wij de mensen gewezen op hun rechten. Vroeger dacht de Limburger dat hij alles uit barmhartigheid kreeg". Het bedrijf van Van Rey is ge specialiseerd in verzekeringen. Van Rey zelf is aandeelhoude r/adviseur. „Mocht ik niet in de Kamer terugkeren dan heb ik in elk geval iets om op terug te vallen". Ondanks het feit dat zijn werk zich de afgelopen ze ven jaar grotendeels in Den Haag afspeelde heeft hij zijn zaak nooit van de hand willen doen. Ook al worden de inkom sten uit het bedrijf gekort op zijn salaris als kamerlid. Een regeling die hem al jaren dwars zit. „Weet je dat een commissa ris van de koningin alles wat hij bijverdient mag houden? Het is toch vreemd dat er voor publieke ambtsdragers, niet één uniforme regeling bestaat? De meeste kamerleden zijn het met me eens, maar zoals gebruike lijk durft niemand dat hardop te zeggen. De regeling voor ka merleden is dat bedragen boven de 12.000 gulden met 50 procent worden gekort met een maxi mum van 36.000 gulden. Dus ie mand die 40.000 gulden bijver dient houdt daar 26.000 van over. Verdien je er 80.000 gul den bij per jaar, en dat zijn er een aantal in de Kamer, dan hou je daarvan 46.000 gulden over. De politiek zelf durft dit niet te veranderen uit angst dat het in de publieke opinie slecht zal vallen". Volk Van Rey heeft meer kritiek op het functioneren van zijn mede-kamerleden. „Ik vind dat je als volksvertegenwoordiger, gekozen door en voor het volk, op moet komen voor de belan gen van het volk. Ik kijk daar anders tegen aan dan de meeste collega's. Dat wordt me niet al tijd in dank afgenomen. De Tweede Kamer zou een dwars- doorsnee moeten zijn van de Nederlandse bevolking, daaren tegen ontwikkelt het parlement zich steeds meer als een hoog geleerd gezelschap. Bovendien is het taalgebruik dat in de Ka mer gesproken wordt voor veel mensen niet meer te volgen. Het valt me op dat veel colle ga's achter de groene gordijnen veel duidelijker zeggen waar het op staat dan wanneer ze achter het spreekgestoelte staan. Dan zeg ik altijd: probeer het nou zo te zeggen zoals je achter de groene gordijnen deed en gebruik wat minder wollige woorden, dan begrijpt de burger je ook veel beter. Bo vendien vind ik dat te veel ka merleden zich laten leiden door opvattingen van journalisten. Kamerleden die 's ochtends de krant opslaan en kijken: waar kunnen we nu weer eens vra gen over stellen? Ik zeg wel eens: we hebben 250 volksver tegenwoordigers: 150 zijn recht streeks gekozen en 100 journa listen". MARGA RIJERSE Lepelaar bedreigd VOS NIET GROOTSTE BEDREIGING NAARDEN In de drie gebieden waar de lepe laars van oudsher ge broed hebben - Naarder- meer, Zwanenwater en Texel - zijn zij niet meer veilig; althans hun broed sels. De oudere grote wit te vogels, met hun beken de zwarte lepelvormige snavel, gaan meestal op tijd op de wieken, wan neer een vos of fret ver schijnt. Maar eieren en jongen zijn een willige prooi. Kwam de vos vroeger vooral in het oosten van het land voor, de laatste tijd duikt hij overal in het land op, ook in de duinen (waarin het Zwa nenwater ligt) en in de zee moerassen (waarvan het Naardermeer er een is). De fret bedreigt de lepelaar alleen op Texel. Alle natuur beschermers zijn het erover eens dat die van het eiland weg moet, omdat hij daar niet thuishoort. Op de andere Waddeneilanden doen zich de problemen met de fretten niet voor. Volgens districtsbeheer- der H. Horn van Staatsbosbe heer is de jacht met fretten „een uitstervend stelsel". Slechts op enkele locaties wordt met fretten gejaagd op konijnen. De lepelaars op de Boschplaat (Terschelling) zit ten dus veilig. De vos en an dere, kleine roofdieren ko men op de eilanden namelijk niet voor Mevrouw D.J.L. van Leeu wen van de Vereniging tot Behoud van Natuurmonu menten, zegt dat de redding van de lepelaar niet gezocht moet worden in het terug dringen van de vossenstand. Dat is volgens haar „heel moeilijk". Afschieten zou al leen plaatselijk en tijdelijk mogen gebeuren. En zelfs als er afgeschoten wordt, is de le pelaar nog niet veilig. Het af schieten van vossen in de dui nen rond het Zwanenwater heeft namelijk niet geholpen. Ook het afzetten van de kolo nielocatie met een raster van schrikdraad, bleek niet te hel pen, ook al „is nooit waarge nomen hoe ze de rasters pas seren", aldus Van Leeuwen. Opnieuw gebroed Ron van der Hut, medewer ker soortenbescherming van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Vogels, ziet nog wel toekomst voor de lepelaar. Van de vorig jaar uit het Naardermeer gevluchte paren (ruim honderd) hebben sommige in de Oostvaarders- plassen opnieuw gebroed. Bo vendien, vertelt hij, hebben dit jaar in dat natuurgebied tweehonderd paren gebroed - ongeveer de helft van de Ne derlandse populatie - en zijn er waarschijnlijk zeshonderd jongen groot gebracht. „De le pelaar kan heel wat hebben, maar de laatste gebeurtenis sen laten wel zien hoe kwets baar de kolonies zijn", stelt Van der Hut vast. Omdat het afschieten van vossen „dweilen met de kraan open is", moet volgens de Vo gelbeschermingsmedewerker naar alternatieven gezocht worden. Overigens is de vos volgens hem niet het hoofdge vaar voor de lepelaar. Van belang is de grootte van wa terrijke, drassige gebieden en het aantal gebieden waarheen de lepelaar kan uitwijken. In de uitgestrekte Oostvaarders- plassen bij voorbeeld vormt de vos geen bedreiging voor de op zgn. rietplatforms broe dende lepelaars. „Op het grote eind dat hij door moet bagge ren om bij een lepelaarnest te komen, heeft hij wel wat an ders gevonden om zijn buikje te vullen". Makkumerwaard „Natte zones moeten", vol gens Van der Hut, „zo groot mogelijk gehouden worden". Veel natte gebieden zijn 'ver- land', ook het Naardermeer, met als gevolg dat de vos veel makkelijker bij de lepelaar kan komen. Bij grote uitwijk- gebieden denkt hij aan de Markiezaat bij Bergen op Zoom, de Makkumerwaard en het Lauwersmeergebied. Van der Hut is van mening dat wanneer er niets gebeurt het goed mis gaat. Daarom werkt de Vogelbescherming voor minister Braks een be schermingsplan uit. Een van de actiepunten daarin is het verbeteren van de voedselsi tuatie. Bioloog Ultsje Hosper van It Fryske Gea vertelt dat zijn organisatie hard bezig is Friesland aantrekkelijk te maken voor lepelaars. Zijn or ganisatie hoopt op vestiging van een kolonie in de Makku merwaard, waar al een keer één paar lepelaars met succes heeft gebroed in een blauwe- reigerkolonie op de Noord- waard. Om de kans op vesti ging te vergroten worden daar geen excursies meer ge houden. Op de waard zijn in de afgelopen tijd regelmatig lepelaars gezien, aldus Hos- Stekelbaars It Fryske Gea bestudeert mo menteel de mogelijkheden om de voedselsituatie in de bin- nendijkse gebieden in Zuid west-Friesland te verbeteren. Gedacht wordt aan 'stekel baarspassages' bij Makkum en Workum. Bij die plaatsen zou den daartoe zoetwaterstromen (uit het binnendiiksgebied naar het IJsselmeer) moeten worden gecreëerd, die de driedoornige stekelbaars ('roodkaakje') uit het brakke water de sloten in het weide gebied kan binnenlokken. Deze stekelbaars, die over wintert in zout water en in het voorjaar als aangesterkte vis in het zoete water terug keert, maakt een belangrijk deel uit van het menu van de lepelaar. Hosper verwacht dat wanneer er meer stekelbaars in de sloten komt, de lepelaar zich in het landbouwgebied achter de dijk prima zal thuis- voelen. In Noord-Holland is al een 'stekelbaarspassage' aan gelegd en wordt onderzocht wat de resultaten zijn. Lepelaarskolonie in het Naardermeer. 'S-GRAVELAND De lepelaars in ons land hebben het afge lopen broedseizoen op sommige plaatsen ern stig te lijden gehad van vossen en fretten. Voor het eerst deze eeuw hebben er zelfs geen lepelaars gebroed in de belangrijkste kolonie, het Naardermeer. De vogels zijn uitgeweken naar de Oostvaarders- plassen. Vossen hebben bij het Naardermeer vorig jaar vrijwel alle jonge lepelaars gedood. In een andere kolonie bij Callantsoog hebben dit jaar circa 70 paren gebroed. Ook hier heb ben vossen vrijwel alle broedsels gedood. Op Texel hebben fretten een slachting aange richt. Volgens de Werkgroep Land- schapszorg Texel heb ben de fretten zeker 20 nesten gedood.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5