Leidse Courant | 1989 | 5 augustus 1989 | pagina 22

'finale

b b

m m

£l

m b

mm

b fl

Nr. 30

Kruiswoordraadsel

FILATELIE
EN

COMPUTER

Munten ter
herdenking
Glorious
Revolution

£eidóc@ou*a*it

ZATERDAG 5 AUGUSTUS 1989 PAGINA 22

Oplossing
vorige puzzel

tsrasrara arararazinsraa
ra s m ra u m m
ra tnxiBinm Viurmmm
a a ra n ra m a
rararararararanra mma
ra ra ra ei

sawEinra Kiraran^rararara
rararararararara
«raranHnrasra wrararas
rara is ra h
ararat HiüraranHiaraH
a a ra ra ra ra ra
ïsrararararara snrarara ra
ra ra ra n ra rara
üüKsnrarararara arararara

De winnaars van puzzel 29 zijn:

A. Righart van Gelder, drie October-
straat 5a, 2313 ZL Leiden

B. van Delft, Javastraat 6, 2341 XL
Oegstgeest

Zij krijgen hun prijs binnen drie we
ken per cheque toegestuurd

Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 30 moeten uiterlijk woens
dagmiddag in bezit zijn van:

Puzzelredaktie
LEIDSE COURANT,

Postbus 11, 2300 AA Leiden.

Horizontaal: 1 meerstemmig zangstuk; 6 leger
plaats onder de blote hemel; 11 oorlogsvaartuig;
13 lekkernij; 15 ijzeren pin aan een tol; 16 rijgs-
noer; 18 krijgsmacht; 20 rivier in Italië; 21 zout
watergewas; 23 wreedaard (fig.); 24 bovenbouw
v.e. wagen; 25 onbezonnen; 26 inhoudsmaat voor
schepen; 28 jong schaap; 29 laagtij; 30 vreemde
titel; 31 kikvorsachtig dier; 33 niet bevestigd; 35
dwarshout aan een mast; 36 saai, slungelachtig;
38 dun uitgesneden reep vis; 40 onophoudelijk
snel geloop; 42 naar aanleiding van (afk.); 43 100
liter (afk.); 44 persoonlijk vnw.; 46 buitendijks
land; 47 uiterste grens (fig.); 48 voldoende; 49
dier met koud bloed; 50 karaat (afk.); 52 land
bouwwerktuig; 53 getekend (afk.); 55 toverkunst;
57 vorm van belediging; 60 springloop; 62 paar-
deslee; 63 vordering; 65 telwoord; 66 teer, mager;
67 eb en vloed; 68 kreet; 70 hulzen van gedorste
korenaren; 72 kledingstuk; 73 klap; 74 onvergelij
kelijk; 76 schoolvak; 79 stad in Japan; 80 onop
houdelijk prater; 82 stad in België; 83 vloeistof;
84 lid van zeker bestuurslichaam; 86 het aanhou
dend vragen van aalmoezen; 88 ondeugende jon
gen; 89 naam v.e. boek.

Verticaal: 1 stang tussen de pedaal v.e. fiets en de
trapas; 2 motorvoertuig; 3 schulpvormige holte; 4
rund; 5 zichtbare waterdamp; 6 hoofddeksel; 7 ti
tel (afk.); 8 tuimeling; 9 slotwoord van gebeden;
10 flesvormig hout; 11 vuurwapen; 12 sierlijk
dier; 13 straatsteen; 14 beroep; 15 lijst met getal
len; 17 telwoord; 19 verdicht verhaal; 21 hemelli
chaam; 22 cilinder; 25 soort hond; 27 bij voort
during; 30 legerafdeling; 31 wiskundig getal; 32
lidwoord; 34 land in Afrika; 37 verrukkelijk; 38
bleek; 39 grof weefsel; 41 schrijflijn; 43 kramp
achtige aandoening van het middenrif; 45 grieze

lig; 49 tabakssoort; 51 uitwendig geneesmiddel;
54 soort visnet; 55 niet vet (b.v. van vlees); 56
boom; 58 vorm van mij; 59 voltooid; 60 zot; 61
fluitspeler; 64 plaaggeest; 66 elektrisch geladen
atoom; 69 inhoudsmaat; 71 carbolzuur; 72 appel
soort; 73 logies voor automobilisten; 75 aanwij
zend vnw.; 77 voertuig; 78 zelfkant van linnen;
79 walkant; 81 snel drogend mengsel; 83 vaste re
gel; 85 voorzetsel; 87 bouwkundig ingenieur
(afk.).

Welke 2 sleutelwoorden vormen de letters uit
de vakjes 48 56 34 1 43 45 15 89 52 19 en 51
74 88 86 61 14 20 9 17 57?

HCC-postzegelsprogamma's niet
gebruiksvriendelijk

De postzegelprogamma's van de Hob
by Computer Club (HCC) zijn niet ge
bruiksvriendelijk. Ze vertonen fouten
terwijl bij menige verkeerde handeling
van de gebruiker helemaal opnieuw
moet worden begonnen.

Dat blijkt een test van twee van de

Infographic: Jos Diender/WUG)

drie progamma's die de HCC beschik
baar heeft gesteld. De progamma's
kosten 7,50 gulden. Ze heten 'Alles' en
'Filatel'. De progamma's moeten de
mogelijkheid bieden om snel en een
voudig de waarde van een verzame
ling uit te rekenen, maar ook manco-
lijsten te maken die eventueel uitge
wisseld kunnen worden met andere
gebruikers van de HCC-progamma's.
Filatelisten met weinig computerken
nis zullen weinig plezier aan de pro
gamma's kunnen beleven. Geven ze
bijvoorbeld per ongeluk een verkeerd
commando dan moeten ze de zaak he
lemaal opnieuw starten. Het progam
ma Filatel bevat fouten waardoor de
gebruiker met weinig computererva
ring niet aan het echte werk toekomt.
Mensen die deze moeilijkheden de
baas kunnen, hebben ook voldoende
computerkennis om ingewikkelder
progammatuur te gebruiken die veel
meer mogelijkheden biedt dan de pro-
gamma's van de HCC.

Niet duidelijk is of de progamma's be
ter toegankelijk zijn met behulp van
de handleidingen. Die moeten apart
worden besteld tegen 25 of meer gul
den (per stuk) vergoeding. De handlei
dingen waren niet bijgesloten. Overi
gens werkt de HCC constant aan het
verbeteren van haar progammatuur.
Ook wordt aan uitbreiding van het as
sortiment gedacht.

De PTT heeft kosten noch moeite ge

spaard om haar diensten te promoten
tijdens de Nijmeegse wandelvierdaag
se. Voor de ruim 30.000 wandelaars
was een speciaal vierdaagse postkan
toor ingericht waar naast gewone fran
keerzegels ook speciale Vierdaagse-en-
veloppen verkocht werden. Ook was
er een speciaal Vierdaagsestempel, dat
is gebruikt voor alle post dat via de
expeditieknooppunten Arnhem, Den
Haag en Utrecht is gegaan. Het gaat
daarbij om vele tienduizenden post

stukken met de vlagstempel: 'Wande
lorganisatie KNBLO Nijmegen 73e
Vierdaagse'. In een beperkte oplage
zijn PTT-mapjes verspreid als souve
nir aan de 73e vierdaagse.
Een promotieteam van de PTT deelde
aan wandelaars een grappig setje Vier
daagse ansichtkaarten uit dat gemaakt
is door de PTT. Daarop stonden de
routes die gelopen zijn. Wandelaars
konden daarop bijvoorbeeld aangeven
of ze nog blaren hadden opgelopen.

De Koninklijke Munt in Groot-Brit-
tannië heeft twee munten van elk 2
pond uitgegeven ter herdenking van
de Bill of Rights en de Schotse Claim
of Rights. De Bill of Rights was het
hoogtepunt van de Glorious Revolu
tion van 1688-1689, een beslissende
episode in de ontwikkeling van de
moderne Britse parlementaire demo
cratie.

De heruitgegeven Engelse munt toont
het monogram van William en Mary,
het Hollands-Britse koninklijk paar
dat in 1688 de troon overnam van de
verdreven Jacobus II. Behalve het mo
nogram ook de kroon van St. Edward,
de jaartallen 1689 - 1989 en de aan
duiding „Tercentenary of de Bill of
Rights". De Schotse munt is nagenoeg
gelijk, zij het met de kroon van Schot
land.

Op 13 februari 1689 boden de Lords
en Commons, de leden van Hoger- en

Lagerhuis, aan William (tevens stad
houder Willem III van Holland en
Zeeland) en Mary de Declaration of
Rights aan. Dit document was bedoeld
om machtsmisbruik zoals door Jaco
bus verder te voorkomen door de
macht van de koning te verkleinen.
Door hiermee in te stemmen erkenden
William en Mary dat de machtsbalans
verschoven was van de troon naar het
parlement. Op 4 april daaropvolgend
werd Jacobus ook van de Schotse
troon vervallen verklaard. De Claim
of Rights beperkte ook hier de macht
van de troon, en William en Mary
moesten dit accepteren alvorens de
Schotse troon te kunnen bestijgen.

Zomerpuzzel

Zoals gebruikelijk heb ik voor de puz
zel een zestal problemen geselecteerd,
die niet geconstrueerd zijn, maar uit
de toernooipraktijk komen. Onder de
goede inzenders wordt een boekenbon
verloot; inzenden naar onderstaand
correspondentieadres.

opgave 1

wit: Kgl, De3, Tfl, Pg5, a2, g2, h2.
zwart: Kg8, Ta8, Ld4, Pb8, a7, b7, c5,
g6, h7.

Zwart heeft zijn dame geofferd om nu
te kunnen afwikkelen naar een gunstig
eindspel. Wat heeft hij overzien?

opgave 2

wit: Khl, Df3, Tfl, Le3, Pf5, d5, e4,
g2, h2.

zwart: Kg8, Dd7, Td8, Tf8, Pb4, a6,
b6, f7, g7, h7.

Wit heeft wat materiaal gegeven voor
een aanval. Hoe kan hij het karwei af
maken?

opgave 3

wit: Khl, Df3, Tfl, Ph4, Ph6, Lg2, a2,
e4, g5, h3.

diagram 1

diagram 2

S hp

Wm ®p

■AM

Wm.y Wm

A

All S

■BBA

A m

s

diagram 3

zwart: Kg7, Dd2, Tb8, Tf8, Ph7, Ld4,

a7, c5, d6, e7, f7.

Wit speelt en zet snel mat.

opgave 4

wit: Kei, Ddl, Tbl, Thl, Lb4, Lc4,
Pe2, a2, d5, e4, f2, g2, h2.
zwart: Kg8, Da3, Ta8, Tf8, Lc8, Lg7,
Pe5, a7, b7, e7, f7, g6, h7.

Hoe redt zwart zijn dame?

opgave 5

wit: Kf3, Db6, a5, f2, g3, h4.
zwart: Kg7, Tb2, Lf6, f7, g6, h5.
Onder normale omstandigheden zou
wit nog een zware technische klus heb
ben. Door welke mogelijkheid moet
zwart het na enkele zetten opgeven?

opgave 6

wit: Kei, Dh4, Tel, Thl, Ld3, Le3,
PD, Pf4, a3, b2, d4, e5, g2, h2.
zwart: Kg7, Db6, Ta8, Tf8, La6, Le7,
Pd7, Pd8, a5, b5, d5, e6, f6, f7, h6.
Wit speelt en geeft mat in enkele zet
ten.

Correspondentieadres: Leo Hofland,
C. Fockstraat 113, 2613 DE Delft.

diagram 4

diagram 5

diagram 6

Verdediging tegen dwang

Lezers van bridgerubrieken en -boe
ken klagen regelmatig dat de stof vaak
te ingewikkeld is en de dames en
heren publicisten komen vaak bij het
zelfde uit: dwangposities en soortgelij
ke hoogstandjes. Zoiets kan een ge
woon mens toch niet bevatten?
Een gewoon mens kan dat best bevat
ten, al was het alleen maar vanwege de
pure schoonheid. Het probleem is
veeleer: kan een gewoon mens de des
betreffende techniek onder de knie
krijgen? Sinds Hugh Kelsey over
dwangposities is gaan publiceren, is
dat licht veranderd. Die bouwt dat
van de grond af op en leert zijn lezers/
cursisten welke eenvoudige principes
er aan dwangposities ten grondslag lig
gen: dwangkaarten, timing, entrees en
zovoort en op het moment dat zo'n
„gewoon mens" zo'n situatie op tafel
heeft gehad en bijna of helemaal juist
heeft afgewikkeld, dan heeft hij of zij
ook dat virus te pakken.

Voor deze gelegenheid gaan we nog
eenmaal terug naar het spel van vorige
week. Geïnteresseerden verwijzen we
naar de Nederlandse bewerking en van
Kelsey: „Dwangposities tegen één te
genstander" en „Stripdwangposities",
verschenen bij uitgeverij Gottmer/
Becht. Het derde deel, „Double squee
zes" is nog niet in het Nederlands ver
schenen.

We hebben gezien hoe sierlijk 6 SA ge
maakt kan worden na:

1schoppen naar de vrouw

2. kleine harten voor noords heer
Daarna kregen we een dwangkaart,
twee korte en een lange dreiging en
een automatisch dubbele dwang, waar
uit oosts klaver 2 zegevierend te voor
schijn kwam als twaalfde slag.

Kunnen NZ 6 SA down spelen?

Ja, als ze attent zijn op de timing. Op

Het spel lag zo:

Noord

7 5

H B 8 7

7 5 3

V 1 0 6 4

West

Oost

AVB 6

H 1 0 3

A 5

V 9 6 4 2

AB 102

H 9

H 73

A 8 2

Zuid

9 8 4 2

1 0 3

V 8 6 4

B 9 5

het moment dat noord toestaat dat
oost z'n verliesslag afstaat, is het ge
beurd. „Rectifying the count" is de
Engelse vakterm hiervoor. Op het mo
ment dat een leider op een dwang is
aangewezen, dient hij op het juiste
moment de slag(en) af te staan die hij
mag verliezen, zoals hier hartenheer in
de tweede slag. Als noord die slag
NIET neemt, heeft de leider geen
schijn van kans meer. Kijk maar: slag
twee een kleine harten naar de vrouw
en het contract gaat altijd down. Geen
dwang, geen ingooi, niks. Probeer het
maar.

Hier nog een aardig biedprobleem,
ook uit het Westertorentoernooi. Dit
is de zuidhand:

V B 8 3
A V 2
H V 8 6 2

en de bieding gaat (N/NZ): noord 1
ruiten - zuid 1 schoppen - noord 2
schoppen. En nu? (Oplossing volgende
week).

Via Turku naar Perth

De prestaties van de Nederlandse
teams in Turku (EK) zijn boven alle
verwachtingen geweest. Het vrouwen
team plaatste zich met een tweede
plaats (pal achter het Westduitse
team) voor het WK in Perth (Austra
lië) met een formidabele score van 328
uit 17 (gemiddeld 19,3). Drie routi
niers: Marijke van der Pas, Elly Schip
pers en Bep Vriend en drie debutan
ten: Carla Arnolds, Ellen Bakker en
Ine Gielkens, die o.l.v. Jet Pasman
(ex-international) 14 overwinningen
boekten tegen 3 nederlagen (waaron
der tegen West-Duitsland). Ook voor
die laatste wedstrijd krijgen ze in sep
tember (9-23) in Australië kans op re
vanche.

Het open team eindigde op de 7de
plaats met 404 uit 24 (gemiddeld
16,83): 14 overwinningen, 2 keer gelijk
en 8 nederlagen. Coach Ronald Ramer
moet dik tevreden zijn, want die had
bij voorbaat getekend voor een plaats
bij de eerste 10. Een afschuwelijke 6-
24 tegen Turkije en een aantal matige
scores tegen middenmoters stonden
een plaats op het podium in de weg.
Het verschil met brons was slechts 17
vips en met zilver plaatsing voor
Perth) 19 vips.

Kennelijk zijn we toch niet helemaal
op de verkeerde weg, ondanks het feit
dat er sprake is van interimteams. Een
professionele aanpak (èn een sponsor
om en en ander te bekostigen) moet
ervoor zorgen dat dit niveau wordt
vastgehouden en uitgebouwd, ook in
de breedte. Voor opzet en begeleiding
daarvan zijn professionals nodig en
die komen per definitie niet uit de gar
de die momenteel de NBB-stallen
vult.

JAN KELDER

Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lis-

Dames WK in Rosmalen

In de vorige rubrieken hebt u uit het
toernooi in Hierden enkele partijen
gezien van Gantwarg en Van der Wal.

Ondanks het feit echter dat deze beide
oud-wereldkampioenen het toernooi
wonnen, kregen niet zij maar de twee
vrouwelijke deelnemers voor hun
prestaties de meeste waardering. En
dat niet ten onrechte: de wereldkam
pioene Golubjeva bleef met 11 remi
ses ongeslagen terwijl de viervoudig
Nederlands kampioene Van Lith met
8 punten royaal haar eerste Mi-norm
boekte.

Denkt men aan het komende dames-
WK, dat in augustus in Rosmalen op
het programma staat, dan lijkt dit
fraaie resultaat voor Nederlands sterk
ste speelster toch ook een teleurstelling
te bevatten. Bij nader inzien moet ech
ter aan de kloof van 3 punten tussen
haar en Golubjeva niet te veel waarde
worden gehecht. Waar de wereldkam
pioene haar punten verzamelde met
behulp van stug positiespel, was Van
Lith veel meer bereid een werkelijke
krachtmeting met de herentop aan te
gaan. Dit leidde ertoe dat ze drie par
tijen, die tegen Koeperman, Van der
Wal en Valneris, verloor en dat ze en
kele malen nog ternauwernood wist te
remiseren. Maar daar staat wel weer
tegenover dat ze het haar opponenten
in verschillende partijen zeer moeilijk
heeft gemaakt. De viervoudig oud-we
reldkampioen Gantwarg en de huidige
titelhouder Tsjizjov kwamen zelfs dus
danig onder druk te staan dat ze met
de uiteindelijke remise bepaald tevre
den moesten zijn! Hieronder de in
houdrijke en spannende partij met
Gantwarg die bijna op een sensatie
uitdraaide; het duel met Tsjizjov hoop
ik u de volgende keer te laten zien.

K. van Lith-A. Gantwarg zesde ronde
Hierden 1989.

1. 32-28 16-21 2. 31-26 Zoals gezegd:
wit schuwt de strijd niet. 11-16 3. 37-
32 7-11 4. 36-31 18-22 5. 41-36 21-27
6. 32x21 16x27 7. 34-29 1-7 8. 46-41
20-25 9. 40-34 14-20 10. 38-32 Op 10.
44-40 of 10. 45-40 komt na 20-24 11.
29x20 25x14 en vervolgens 12... 13-18
de witte centrumschijf op 28 onder
druk te staan. 27x38 11. 43x32 13-18
12. 42-38 9-13 13. 45-40 10-14 14. 47-
42 5-10 15. 49-43 4-9 16. 50-45 11-16
17. 31-27 Een belangrijk alternatief is
hier de variant 17. 42-37 7-11 18. 48-
42 2-7 19. 29-24 20x29 20. 34x23
18x29 21. 33x24 22x33 22. 38x29
19x30 23. 35x24. De hekstelling die nu
op het bord komt ziet er namelijk
goed uit voor zwart. 22x31 18. 26x37
19-23 19. 28x19 13x24 20. 32-28 7-11
21. 37-32 17-22 22. 28x17 12x21
23.32-28 Deze zelfde positie is al eens
voorgekomen in de partij Koeperman-
Dibman WK 1986. De witspeler zette
tóen voort met 23.42-37 8-13 24.32-27
21x32 25.37x28. In het vervolg wist
hij zich wel uit de opsluiting te bevrij
den maar boekte zwart desondanks
een fraaie zege. 21-26 24.41-37 16-21
25.37-32 18-22 26.28x17 21x12 27.32-
28 9-13 28.42-37 12-18 29.28-23 11-16
30. 23x12 8x17 31.38-32 17-21 32.32-
28 13-18 33.43-38 18-22 34.28x17
21x12 35.37-32 14-19. Een ingrijpende
beslissing omdat het na deze zet moei
lijker is voor zwart om de witte cen
trumstand in bedwang te houden.
Sterker lijkt 35... 16-21. 36.32-28 10-
14 37.48-42 3-8 38.42-37 8-13 39.36-
31 16-21 In het vervolg zal wit zich
loswerken, maar dat gebeurt na 39... 2-
7 40.38-32 7-11 eveneens: 41.28-23
(41.31-27? 19-23 enz.) 19x28 42.33x22
24x33 43.39x28 en zwart kan niet echt
meer iets bereiken. 40.38-32 6-11
41.31-27 11-16

Zie het diagram.

t

m 9 m
m m m

«ya

42.28-23 19x28 43.33x22 24x33
44.39x28 12-18 Zwart die in tijdnood
is geraakt, moest oppassen voor tacti
sche wendingen ingeleid door 37-31.
Daarom mocht op dit moment 14-19
niet. 45.44-39 2-7 Weer niet 14-19?, en
na 20-24? Wint wit door 46.37-31 enz.
een schijf. 46.34-29 Niet 39-33? 14-19
47.39-34 20-24 48.29x20 25x14 49.35-
30 7-12 Zwart mocht niet op 20 spelen
vanwege de dam 50.28-23 enz. 50.30-
25 18-23? Deze zet zal niet goed blij
ken. Daarentegen lijkt er na 50... 15-
20 weinig aan de hand. 51.22-17! Met
deze krachtzet brengt wit haar tegen
stander in grote moeilijkheden. 15-20
Ook na 51.... 12-18 52.34-30 21x12
53.30-24 19x30 54.28x17 30-35 55.40-
34 35-40 56.32-28 40x29 57.28-23 18-
22! 58.17x28 29x18 59. 37-31 is zwart
in ernstige problemen. 52.17x8 13x2
53.34-29! 23x34 54.40x29 Wit is over
duidelijk als winnaar uit de enerveren
de tijdnoodfase tevoorschijn gekomen;
verslagen is zwart echter nog niet. 2-7
55.45-40 7-12 56.40-35 19-24 57.29-23
12-17 58.27-22 14-19 59.22x11 16x7
60.25x14 19x10 61.28-22 7-11 62.37-
32 10-14 63.23-18 24-29 64.35-30 14-
19 65.18-12 21-27 66.22x31 11-17
67.12x21 26x17 68.37-32? Dit bleek
niet de beste: na 17-22 69.28x17 29-33
70.17-12 moest wit in remise berusten
daar zwart, na dam gehaald te hebben,
altijd één van de witte schijven vero
vert. Achteraf was daarom 68.31-26
beter geweest: wit heeft dan, hoe zwart
ook offert, steeds een heel kansrijk
overmachtseindspel. De vraag of een
en ander ook altijd gewonnen is, lijkt
echter niet gemakkelijk te beantwoor
den.