„Ik ben idioot dat ik dit doe Ben van Voorn gaat opnieuw tekenfilm maken in Canada 's Werelds eerste naaktshow stopt na 5960 opvoeringen Fela Kuti bezingt Afrikaans probleem Gewijzigde Luv wil terug naar de top KUNST £eidóe@ou*a/nt MAANDAG 31 JULI 1989 PAGINA 7 De Amerikaanse ko miek Jerry Lewis kan moeiteloos aan tonen dat een gla zen muiltje niet al leen aan de voet van een sprookje sprinses past. ,,lk heb er óók een", zei hij gisteren tijdens een persbijeen komst in de Spaan se stad Barcelona. Morgen begint Le wis aan een nieuwe show in het nabijge legen Gerona. FOTO: AP NEW YORK Wie de musical „Oh Calcutta" nog wil zien die al twintig jaar draait op Broadway, New Yorks beroehide theaterstraat, moet snel zijn. 's We relds meest befaamde naaktshow die in de jaren zes tig veel stof deed opwaaien, verschijnt 6 augustus voor het laatst op de planken. Het wordt dan het 5960e optreden, een record dat waarschijnlijk alleen kan worden overtroffen door de mucical ,,A chorus Line". Die wordt dit weekein de voor de 5824e keer opgevoerd en blijft voorlopig nog draaien, ook in het Scheveningse Circustheater, morgen en overmorgen. De show „Oh Calcutta" werd direct na de première in een van de kleinere theaters in „off Broadway", de straatjes rond de bekende uitgaansstraat, door critici afgekraakt. Niettemin zorgde het voor een ware revolutie in het theaterleven van de jaren zes tig. Het was de eerste theatershow waarbij artiesten geheel uit de kleren gingen. Hoewel bij het eerste optreden een inval werd ver wacht wegens het vele bloot, gebeurde dit niet en groeide de show uit tot een van 's werelds meest be kende. Sinds 1976 draait de show op Broadway. In geld uitgedrukt is „Oh Calcutta" zeker niet te versmaden. De show was goed voor een opbrengst van 700 miljoen gulden en draaide in achttien lan den. Zeker 85 miljoen mensen bezochten de show. Producer Maria di Dia zei dat de opvoeringen wor den gestaakt wegens gebrek aan belangstelling. Voor het verwende publiek van de jaren tachtig is de show langzamerhand gedateerd geworden en niet langer opwindend. TEYLERS MUSEUM KRIJGT PER JAAR ZES TON EXTRA DEN HAAG Minister Brinkman (cultuur) wil het Teylers Museum in Haarlem jaarlijks zes ton extra subsidie geven. Het bedrag is beschikbaar omdat het rijk de subsidiëring van het Spoorwegmuseum heeft beëindigd. Brinkman wijst erop dat het Teylers Museum onder volledige verantwoordelijkheid van de rijksoverheid valt. Met het vaststellen van een nationale taak voor het museum, aldus de minister, werd de rijksover heid ook verantwoordelijk voor de aanzienlijke ach terstanden in restauratie en conservering die in de loop van vele jaren door ontoereikende bedrijfsvoe ring en geldgebrek zijn ontstaan. Hij constateert dat een uniek deel van ons cultuurbe zit verloren zal gaan, wanneer niet op korte termijn investeringen in het museum worden gedaan. Het Teylers Museum is het oudste museum van Neder land. De collectie is volgens Brinkman van onschat bare waarde. YDE Zijn huis in het j Drentse Yde bouwde hij i zelf, steen voor steen, vol- gens een duurzaam recept uit het boekwerkje „Hoe bouw ik een huis": Ben van Voorn (61) met vrouw Henny en de vijf kinde ren Saskia, Marjan, Sabi ne, Beatrijs en Hugo. Van Voorn is vorige week naar Ottawa in Canada ver trokken voor een teken- klus van een half jaar, op z'n minst. Ben van Voorn is kunstenaar van beroep. Hij oefent zijn vak uit in een atelier achter zijn j galerie en het woonhuis. In het atelier hangt en staat veel werk van Van Voorn. Schilde rijen in olieverf en aquarel. Hij is een meester in het teke nen zowel met potlood als met inkt. Ook de grafieken (ets, droge naald, aquatint, lithogra fie, monotype) die hij maakt zijn prachtig. Maar ook grafi sche vormgeving en schilde ren op keramiek en werken met keramiek beheerst de man tot in de vingertoppen. Bekend werd Ben van Voorn door zijn medewerking aan de tekenfilm van Ollie B. Bom mel en de Franse tekenfilms van Asterix de Galliër. „Ja, ik ben bekend geworden bij de grote massa door mijn werk aan deze films. Dat vind ik eigenlijk wel jammer. Je bent maar een klein radertje in het grote geheel. Een schil derij maak je helemaal alleen, maar dat wordt niet door veel mensen gezien, alleen naaste familieleden en kennissen en daar houdt het dan mee op. Een tekenfilm wordt gezien door miljoenen mensen over de hele wereld. Dat geeft ge woon meer bekendheid". Afstand Van Voorn doet gemakkelijk afstand van zijn kunst. „Het moet wel af zijn natuurlijk, anders komt het de deur niet uit. Maar als mensen het ko pen hoop ik wel dat ze het doen omdat ze het mooi vin den. Als mensen het voor geldbelegging doen dan krijg ik wel een beetje de kriebels". Van Voorn doorliep de Acade mie Minerva en deed daar naast nog de grafische oplei ding lithografie. Na zijn studie heeft hij twee jaar gezworven. Sliep onder bruggen en via ducten. Verkocht tekeningen aan de deur. Vervolgens ging hij aan de slag in de studio's van Marten Toonder, die zijn vriend werd. Op een gegeven moment wilde Van Voorn weg bij Toonder. „Toonder riep nog: ik verdubbel je salaris. Maar zei later: Je hebt groot gelijk jongen, ik zou het ook hebben gedaan. Een kunste naar die niet zelfstandig werkt is geen kunstenaar". Toonder is in al die jaren wel opdrachtgever gebleven van Van Voorn. De Ydense kunstenaar werkte mee aan achthonderd strips. Tussendoor gaf Van Voorn nog zes jaar les in schilderen en tekenen op de Academie Minerva. De bevoegdheden om les te geven kreeg hij van de overheid. Bommel In het jaar 1983 werd Ben Van Voorn wereldberoemd. Zijn vriend Marten Toonder en de producent Rob Houwer vroe gen hem mee te werken aan de Bommelfilm 'Als je begrijpt wat ik bedoel'. Hij las het film script en tekende vervolgens alle achtergronden. Bepaalde de dag-en nachtkleuren. Gaf de begin en eindstand van de figuren aan, hoe ze moesten bewegen. En vervolgens gin gen de anifnators aan het Animators tekenen de figuren (voor het inkleuren zorgde Van Voorn) en zorgen er voor dat ze bewegen. Voor één be weging zijn 22 tekeningen no dig. Van Voorn: „Een vreselij ke belangrijke taak. Ik geef dan wel de begin en eindstan den van de figuurtjes aan, maar deze vakidioten, die zeldzaam in de wereld zijn, be palen de kwaliteit van een te kenfilm, samen overigens met de eftectenman. Hij zorgt voor het rokend vuurtje, opwaaiend stof. Eri ga zo maar door..." „Mijn taak was vooral ervoor te zorgen dat de juiste sfeer werd bereikt. Ik teken immers alleen stilstaande beelden". Van Voorn werkte bijna twee jaar aan de film met een team van 150 mensen. 'Als je begrijpt wat ik bedoel' werd een groot kassucces. De teksten waren onleend aan het stripverhaal 'De Zwelbast' en stukjes uit andere verhalen van Marten Toonder. En zo kwam er een leuke film tot stand waarin Heer Bommel de raad van zijn vriend Tom Poes (zoals steeds) in de wind slaat. De techniek van Van Voorn is niet gangbaar in de tekenfilm wereld. Hij werkt namelijk met aquarel. Normaal wordt er getekend met inkt. Het gaf de Ollie B. Bommelfilm iets aparts. Asterix Het was de Fransman Gau- mont, in zijn land eigenaar van een bioscoopketen (geld speelde dus geen rol), die op het idee kwam Asterix de Gal liër te verfilmen. Daarvoor, zo vond hij, had hij de beste teke naars van de wereld nodig. Vervolgens kreeg Ben van Voorn een aanbieding. Hij had indruk gemaakt met de enige Bommelfilm. Het is maar voor drie maan den, beste kerel, had Gaumont gezegd. Van Voorn heeft er al met al een jaar gezeten. Ge woond in een hotel. Hij werkte een jaar lang van acht tot acht en was alleen op zondag vrij. „Ik hoefde niet zo lang te wer ken maar ik dwong mijzelf daartoe. Ik heb bij dat soort projecten toch een bepaalde spanning nodig om tot de beste resultaten te komen. Fransen zijn een leuk volk, ze doen niets uit koele berekening. Ze maken wat ze leuk vinden. Of het na afloop wat oplevert, dat zien ze dan wel weer". 'La surprise de Cesar' was trouwens een gigantisch suc ces. Miljoenen zijn er aan ver diend. Uiteraard ook in gesto ken. Maar de film is er zeker goed uitgesprongen. Van Voorn deelde deze keer de verantwoordelijkheden op zijn vakgebied met drie andere mensen. Dat liep bijzonder goed. „Ja, de collega's met wie ik gewerkt heb zijn vrienden geworden, dat zegt genoeg over de samenwerking dacht ik. De Franse techniek is an ders dan ik gewend was bij de Bommelfilm. Ik heb daarom ook gezegd, geef me een week en ik draai mee. Dat deed ik vervolgens ook. De film was binnen een jaar klaar". De concurrentiestrijd tussen Ben van Voorn in zijn eigen omgeving. Deze week is hij naar Ca nada vertrokken. FOTO: BERT JIPPE de verschillende Franse film ondernemingen is volgens Van Voorn gigantisch. „Ik kreeg aanbiedingen waar ik vijf tot zes keer zo veel kon verdienen als bij Gaumont, terwijl ik op dat moment nog bezig was met de Asterixfilm. Daar ben ik niet op ingegaan, want geld zegt mij namelijk niets. Als ik maar genoeg heb om prettig te leven. Rijkdom heb je alleen als je gelukkig bent met je le ven en dat wordt niet in geld uitgedrukt." Ottawa Vorige week vertrok Van Voorn naar Ottawa in Canada. Hij gaat daar werken aan een tekenfilm met muziek uit 'De Notenkraker' van Tsjaikovski. Van Voorn had al veel eerder naar Canada willen vetrek- ken, maar kreeg geen werk vergunning „Je zou zeggen dat je sneller in het westen wordt geholpen. Maar ik denk dat ik eerder aan de slag was geweest in de Sovjetunie". Van Voorn ziet Ottawa wel zitten. „Ik heb van een vriend gehoord dat de natuur daar erg mooi is en bovendien spreekt het project mij meer aan dan de projecten in Ame rika, Japan en Duitsland". Van Voorn krijgt daar de su pervisie over het algehele te- kengebeuren en werkt uiter aard zelf ook mee. Van Voorn kreeg aanvanke lijk te horen dat hij drie maan den aan de film zou werken. Maar inmiddels heeft hij al een contract van een half jaar op zak. „Dit zal dus ook wel weer een jaar gaan duren", weet hij nu al. JAN LOUWES NEW YORK De Nigeriaan- q se zanger Fela Kuti heeft gis teren aan het begin van zijn i- tournee door de Verenigde >- Staten gezegd dat de corruptie, militaire diktaturen en vele andere problemen die de Afri kanen teisteren veel erger zijn dan de apartheidpolitiek in Zuidafrika. „De mensen denken dat de apartheid het ergste probleem is in Afrika, maar het is niets I- anders dan een afleidingsma noeuvre voor de misdadige sa- menzweringen in de rest van 3 Afrika," zei de Afrikaanse su- j pers ter. -- In een interview aan het begin van zijn tournee zei hij ook dat de westerse pers volgens hem te weinig aandacht had be steed aan het grote aantal do den bij de jongste onlusten in Nigeria. Kuti, die zich in 1979 kandidaat had gesteld voor de presidentsverkiezingen in zijn land en meerdere keren in de gevangenis heeft gezeten, zei dat er in de afgelopen weken meer dan 400 mensen in Nige ria zijn gedood bij protesten over de corruptie en inflatie. „Zij hebben niet onze munt gedevalueerd, maar onze le vens, aldus Kuti. Fela Kuti begon zijn carrière in het begin van de jaren ze ventig, toen de oliereserves van Nigeria grote economische voorspoed brachten. Vandaag de dag heeft dit Afrikaanse land de grootste buitenlandse schuld van het hele continent en heeft de militaire regering onder leiding van president Ibrahim Babangida te kampen met grote onlusten, veroor zaakt door de impopulaire be zuinigingsmaatregelen. Feli Kuti zei dat de opbrengst van zijn eerste concert in de Verenigde Staten bestemd is om het honorarium te betalen van de advocaat van James Brown. De beroemde soulzan ger zit zes jaar celstraf uit we gens bedreiging, illegaal wa penbezit en het bezit van HAARLEM Luv, de meidengroep die aan het einde van de jaren zeventig een reeks sensuele nummers als „U.O.Me" en „You're the greatest lover" naar de top van de Europese hitpara des zong. is terug Er is de afgelopen maanden hard gewerkt met het Engelse schrijvers- en producers-trio Stock, Aitken en Wa terman en het eerste resultaat ervan is in augustus te horen. Deze single wordt in november opgevolgd door een elpee. Luv komt niet terug in de oude samenstelling. Het nieuwe ge zicht naast Patty Brard en Marga Schneide is de 23-jarige Diana van Berlo, die podium-ervaring opdeed als Sharon Vice. Zij volgt José Hobee op die definitief voor een gezinsleven heeft ge kozen. Het idee om Luv nieuw leven in te blazen, werd geno men na een optreden in „Samen", het liefdadigheidsprogramma voor gehandicapten dat eerder dit jaar door Mies Bouwman op televisie werd gepresenteerd. Bovendien blijken de oude succes sen het nog altijd goed te doen in de Zuideuropese landen, Scan dinavië en Duitsland. Vooral in het laatste land hoopt manager John Seine op nieuwe successen. Hij is er ook zeker van dat het publiek op een groep als Luv zit te wachten. Voor Patty Brard wiens huwelijk met de Italiaan Carlo Nassi voorbij is. zal Luv niet haar enige bezigheid zijn. Zij gaat ook een candid-camera-show presenteren op Véronique, terwijl Mar ga Schneide haar winkel in de Holiday Inn in Utrecht aanhoudt. Voor een uitgebreide agenda, ook voor de ko mende dagen, raadplege men „UIT", de gratis we kelijkse bijlage van deze krant. /bioscopen ALPHEN AAN DEN RIJN EU ROCINEMA I (Van Boetzelaer- straat 6. tel. 01720-20800): Li cence to kill (al); 13.30, 20.30. EUROCINEMA II: Road House (16); 13.45. 18.45, 21.30. EU ROCINEMA III: Police academy VI (al); 13.45. 18.45, 21.15 Plat voet en zijn vriendjes (al) za t/m wo. 14.00. EUROCINEMA IV Naked gun (al); 13.45. 18.45. 21.15. LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19. tel. 071-121239): Road Hou se (al); 19.00. 21.15 wo ook 1430 LIDO en STUDIO (Steenstraat 39. tel. 124130): The Karate Kid III (al); 14.30, 19.00, 21.15. Licence to kill (al); 14.15, 18.45, 21.15. Naked gun (al); 19.00, 21.15. My stepmo ther is an alien (al); 14.30, 21.15 The Burbs (al); 14.30, 19.00, 21.15. Taran en de tover- ketel (al); 14 30 Platvoet en z'n vriendjes (al); 14.45 «TRIANON (Breestraat 31. tel. 123875): The Bear (al); 19.00.wo. ook 14.30. 9'A Weeks (16); 21.15. REX (Haarlemmerstraat 52. tel. 071- 125414): Private Schoolgirls (16); 14.30, 19.00, 21.15. KATWIJK CITY THEATER I (Badstraat 30, tel. 01718-74075): Police Academy VI (al); 19.00, 21.15. CITY THEATER II: Missis sippi Burning (16); 19.00 Rain Man (al); 21.15. Lady en de Va gebond (al); wo. 14.45. VOORSCHOTEN GREENWAY tel. 01717-4354): Police Aca demy VI (al); 19.00. wo. 14.00. 15 45 The naked gun (al); wo 15 45. Mississippi burning (12); 21.00. Rain man(al); ma. t/m wo 20.15. KINDERVOORSTELLINGEN De lady en de vagebond; wo. 14.00. WASSENAAR ASTRA tel. 01751-13269):My stephmother is an alien (al); 20.00. KINDERVOORSTELLINGEN My stephmother is an alien: wo 14.00 DEN HAAGASTA: 1 (Spui 27. tel. 463500): Roadhouse (16); 14.00. 18.45, 21.30 ASTA 2: My stepmother is an alien (al); 14.00. 18.45, 21.30. ASTA 3 The Fly II (16); 14.00, 18.45, 21.30. BABYLON 1 (naast Den Haag Centraal tel 471656)' Sla ves of New York (16); 14 00. 19.15. 21.45 BABYLON 2: Dangerous liaisons (al); 14.00. 19.00, 21.30 BABYLON 3: Scandal (16); 19.00. 21.30. CI NEAC 1 (Buitenhof 20. tel 630637): The karate kid 3 (al); 14.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2: Leviathan (16); 18.45, 21.30. CINEAC 3: Police academy 6 (16); 14.00, 18.45, 21.30. ME TROPOLE 1 (Carnegielaan, tel. 456756): Licence to kill (al); 14.00, 18.45, 21.30. di. 14.00, 18 30. 21.30. METROPOLE 2: Rain man (al); 1845, 21.30. METROPOLE 3: Dirty rotten scoundrels (16); 14.00. 18 45. 21.30. METROPOLE 4 The naked gun (al); 14.00. 18.45. 21.30. METROPOLE 5 Film- zomer '89; 14.00, 18.45, 21.30. ma. 14.00. 20.30 The last em peror; ma. Sammy and Rosy get laid; di Die hard; wo. ODEON 1 (Herengracht 13, tel. 462400): Licence to kill (al); 13.45, 18.45, 21.30. ODEON 2: Pet sematary (16); 13.45, 18.45. 21.30. ODEON 3: Roof tops (12); 13.45. 18.45. 21.30. ODEON 4 De stam van de holebeer (al); 13 45, 18.45. 21.30. STUDIO 1 (Kettingstraat 12b, tel 656402): Do the right thing (16); 19.15. 21.45. STUDIO 2: A cry in the dark (al); 19.00, 21.15. STUDIO 3: Encore (16); 19.00. 21.00. HAAGS FILM HUIS: Zaal 1: Kleine Vera; 19.30, 22.00. Zaal 2 Fabula de la bella Palomera; 19.30. Bag dad café; 21 45. Zaal 3: 19.30, 21 45. The girls on the beach, ma Follow the boys; di. L'Ami de mon amie; wo KINDERVOORSTELLINGEN BABYLON: Platvoet en zijn vriendjes; 14 00 CINEAC: Ta ran en de toverketel; 14 00 METROPOLE. Platvoet en zijn vriendjes; 14.00. PROFESSOR VAN DEN BAAR PRESENTEERT NEDERLANDS-RUSSISCH WOORDENBOEK Eigenlijk had prof.dr. A.H. van den Baar zijn Nederlands-Russisch woordenboek aan Michael Sergejevitsj zelf willen aan bieden en voorwaar, de chef van de Sov jetunie had er nog wat van kunnen leren ook. Maar M.S. Gorbatsjov wilde niet. Blijkbaar ontging het hem dat het woor denboek langs goed-revolutionaire weg tot stand was gekomen. „Vertalen be staat niet", stelde Van den Baar vast en hij toog aan het werk om er toch zo dicht mogelijk bij te komen. Morgen wordt het resultaat gepresenteerd aan de Russische ambassadeur in Nederland. HARDERWIJK Laat, om te beginnen, niemand denken dat professor Van den Baar ten behoeve van zijn Nederlands-Russisch woordenboek de Dikke Van Dale ter hand heeft genomen en voor elk daarin voorkomend woord het Russisch syno niem heeft opgezocht. Nee, om te komen tot een verantwoorde keuze han teerde Van den Baar in de eerste plaats het Neder lands-Engelse woorden boek van Ten Bruggenca- te, aangevuld door Koe nen Eigentijds Nederlands en het „eigen taalbezit" van hem en zijn mede werkers. Pas daarna, en dan nog met tegenzin, wilde hij weieens naar Van Dale grijpen. geeft vaak geen bal klopt, staat het vol met stommiteiten in de vorm van uitdrukkingen die ik niet ken en u ook niet", verklaart de professor. „Van Dale vermeldt niet dat die ar chaïsch zijn, of zestiende- eeuws. Neem bijvoorbeeld de uitdrukking 'hij kijkt al over zijn schouder' voor 'hij kijkt al naar de meisjes', die kent toch niemand? En ik kan het on derkennen als .onbe'duidende dikdoenerij, maar mijn collega Belousov in Moskou niet. Die is bij het vervaardigen van zijn Russisch-Nederlandse woordenboek vies het bos in gejaagd door Van Dale". Kwartje Zittend in de tuin van zijn mooie huis in Harderwijk ver telt de 66-jarige slavist en lexiograaf Van den Baar hoe het allemaal begon. Hoe hij als katholieke jongen in Limburg voor een kwartje bij de Hema een boek kocht over Rusland. Hoe hij „een zekere hang naar Rusland" kreeg en in de oor log met Russen in contact kwam toen hij in Duitsland te werk werd gesteld in de Krupp-fabrieken. „Daar werk te ik met louter Russen, reden te meer om te proberen wat van hun taal te leren. In de bi bliotheek van Krupp vond ik een kleine Russische gramma tica, die heeft me op weg ge holpen". De taal liet hem niet meer los. Op eigen houtje leerde hij door, ook toen hij nadat hij was ontsnapt uit Duitsland en in Engeland was opgeleid tot officier naar Nederlands- Indië ging als inlichtingen man. „In Indië vond je vrij veel Russische boeken, omdat er veel Russen zaten, gevlucht voor de revolutie van 1917". De militaire inlichtingendienst toonde zich in de passie van Van den Baar en nodigde hem in 1952 uit Russisch te komen doceren aan de 'spionnen- school' in Harderwijk. Van den Baar („ik had eigenlijk geen beroep") nam dat aanbod aan en bedong dat hijzelf in tussen aan de Universiteit van Amsterdam Russisch mocht studeren. Hij deed dat daar sa men met onder anderen Nico Scheepmaker en studeerde in 1959 af. Intussen was het, vooral vanwege de Russische inval in Hongarije in 1956, ab soluut fout om de 'taal van die rooien' te studeren, maar daar trok Van den Baar zich niets van aan. Een meegaand type was hij nu eenmaal niet. Dat merkte een majoor in Harder wijk ook; die kreeg door Van den Baar een bureaulamp naar zijn hoofd geslingerd. Het werd het einde van Van den Baars militaire en het begin van zijn wetenschappelijke loopbaan. Hij promoveerde in 1968 en werd van medewerker lector en van lector hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Utrecht. „Toen heb ik gezegd: nu moet ik zorgen dat er een goed Nederlands-Russisch woordenboek komt, want daar schort het vreselijk aan". Gezwam „Literatuur is mij vreemd, ik heb er geen gevoel voor. Al dat gezwam over die Russische schrijvers, het zal allemaal wel waar zijn, maar dat men er zo volslagen van over de rooie gaat, ik begrijp er niets van. Maar wat ik wel mooi vind dat zijn woorden. De semantiek, de betekenis van woorden, die is zo verrekte interessant!" Daar raakt Van den Baar op dreef, daar naderen we de grondslag van zijn werk. „Ik heb twee belangrijke conclu sies getrokken. A: Synoniemen bestaan niet. Niet in één taal, nog minder in twee. B: Verta len is derhalve uitgesloten". Om dat te illustreren tekent Van den Baar twee cirkels, die elkaar gedeeltelijk overlappen Ze vallen niet samen, en zo is het ook met woorden uit ver schillende talen. Hooguit over lappen hun betekenissen el kaar, verwijzen ze min of meer naar hetzelfde, nooit zijn ze gelijk. Dat moet een ver drietige gedachte zijn voor de samensteller van een Neder lands-Russisch woordenboek. „Welnee, dat is een troostrijke gedachte", zegt Van den Baar „Het verlost je van de terreur van de betekenis-gelijkheid". En het sluit vertalen uit? „Dat is wat overdreven, maar het toont aan dat je niet verder komt dan benaderen. Neem nu het woord 'kleingeestig' even kijken of het erin staat- ja - en vraag aan een Neder lander, een Engelsman, een Fransman en een Rus naar welke persoons-eigenschap dat verwijst. Wat voor antwoor den krijg je dan? Durft u dat te zeggen? Ik niet. Zo zie je: het loopt nooit parallel. Of neem de uitdrukking 'op één been kun je niet staan' en probeer die in het Engels te vertalen. Zelfs als je aan een Engelsman uitlegt dat het hier een uit drukking betreft die inhoudt dat je nog een borreltje wilt, dan loop je het risico dat hij het vertaalt als: 'Let's have another one'. Terwijl de En gelse uitdrukking is: 'Wet the other eye'. Dan kom je er dichtbij". Een dergelijke niveau van vertalen wilde Van den Baar ook in zijn woordenboek be reiken en daartoe ontwikkelde hij een methode die zo waar devol was, dat de stichting Zuiver Wetenschappelijk On derzoek er subsidie voor ver leende Hij betrok negen in Nederland wonende Russen bij de samenstelling van zijn woordenboek, waardoor hij het levend Russisch zo dicht mogelijk naderde. Veel beter dan Russische boeken, kranten en dergelijke, konden zij aan geven welke eigentijdse Russi sche woorden gebruikt moes ten worden. Te meer omdat Russisch drukwerk nogal be houdend is. Van den Baar: „Het 17-delige Russische woor denboek dat ik heb, citeert bij na alleen Tolstoj en Poesjkin. Maar met die citaten uit de vo rige eeuw kun je in een ge sprek natuurlijk niet goed uit de voeten. Bovendien vind je in het gedrukte Russisch geen enkele vloek of vulgarisme. Die zijn nog nooit opgeschre ven. Dat hebben wij nu voor het eerst gedaan, aan de hand van de gesprekken met onze Van den Baar betrok negen in Nederland wonende Russen bij de samenstelling van zijn woordenboek, waardoor hij het levend Russisch zo dicht mogelijk naderde. FOTO: PINK WETSELAAR Russische medewerkers, want die kennen dat soort woorden natuurlijk wel degelijk". Binnenvallen „Toen ik in 1969 aan mijn woordenboek begon, was het allemaal nog liefdewerk. Maar nu, met de komst van Michael Sergejevitsj, is de zaak grondig gewijzigd. Ik ben indertijd ook wel naar de ambassade gegaan om te vragen of ze niét bij wil den dragen aan de totstandko ming van het woordenboek, maar toen eisten ze inspraak. Bij het woord 'binnenvallen' mocht dan niet geschreven dat de Russen in 1968 Praag bin nenvielen. En vulgarismen mochten helemaal niet. Maar nu is dat anders. Ik ga de ambassadeur dan ook voor stellen mee te doen aan een gezamenlijk project, om in Eu ropees verband woordenboe ken te gaan maken, vanuit het Russisch in het Nederlands, het Duits en het Frans Mis schien is ook de EG wel geïn teresseerd, of de Unesco, of een bedrijf als Philips. Als er geld voor komt, wil ik het graag opzetten Maar het is gekkenwerk, hoor. De afgelo-, pen jaren heb ik duizenden malen gedacht: ik schei er mee uit. ik ben idioot dat ik dit doe Maar goed. nu zijn we wel het enige land dat een Russisch woordenboek van 1800 pagi na's heeft. En dat komt omdat er nergens anders iemand rondloopt met zo'n prettige gekte. Ik zeg niet: dit is een uitstekend woordenboek. Maar ik zeg wel dat we met de be perktheid die mijzelf en ande ren eigen is. gedaan hebben wat we konden in de tijd die we hadden". STEVO AKKERMAN

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 7