Van kapotte uitlaat tot
delirium tremendous"
Botsing tussen
vissersschepen
Nog geen spoor van gestolen
geld Nigeriaanse zakenman
Stichting Hartpatiënten
betwist gegevens van VNZ
Orthopeed raadt gebruik
van bots-simulator af
BINNENLAND
CfiiclócSommxt
MAANDAG 31 JULI 1989 PAGINA 3
JCHEVENINGEN Op de Noordzee ter
ïoogte van Scheveningen is zaterdag een
ichip met sportvissers tegen een collega-vis-
erschip aan gevaren. Daarbij zijn vier men
en lichtgewond geraakt. De „Maartje", on-
lerweg naar visgronden, zag de „Tripten-
ler" die drijvend lag te. vissen te laat en
voer er tegenaan. Eén van de sportvissers
cwam dat op een nat pak te staan, hij viel
(verboord en werd opgepikt door de Maar
tje. Aan boord van de in de flank geramde
rriptender waren drie licht gewonden, aan
joord van de Maartje één. Beide schepen
tonden op eigen kracht naar de haven va-
en. De Maartje had weinig schade, de aan-
jevaren Triptender liep wel flink wat deu-
ten op.
DEN HAAG Van de ruim 330.000
Amerikaanse dollars waarvan een
Niger iaanse zakenman op het station
Den Haag Centraal afgelopen vrijdag
werd bestolen, is nog niets terecht.
Volgens onderzoeksteam-leider Ver
hoef zijn geruchten dat een gedeelte
van het geld zou zijn aangeboden aan
banken, niet waar gebleken. De Ni-
geriaanse zakenman was vorige week
op doorreis van Nigeria naar Taiwan.
Om voor Taiwan een visum te kopen,
verbleef hij in Den Haag. Volgens
teamleider Verhoef is het niet onge
bruikelijk dat Afrikaanse zakenlie
den met zoveel contant geld op reis
gaan. „Vaak wordt het geld met
stempeltjes gemerkt, zoals ook nu het
geval was", aldus Verhoef. Hoewel in
deze zaak nog geen concrete aanwij
zingen zijn, rust de verdenking van
de spoorwegpolitie op een getrainde
bende, die zich toelegt op het omrui
len van diplomatenkoffertjes in trei
nen en op stations. „Aktetassen vor
men steeds vaker een geliefd object
voor criminelen, omdat er altijd wel
iets van waarde in zit", zegt Verhoef.
De spoorwegpolitie heeft twee maan
den geleden een speciaal onderzoeks
team voor dit soort berovingen opge-
Inwoners Lockerbie
bezoeken Nederland
DEN HAAG Een groep van bijna vijf
tig Schotse jongeren, uit het vorig jaar
door een vliegramp getroffen plaatsje
Lockerbie, brengt tussen 11 en 17 augus
tus een bezoek aan Den Haag. De jonge
ren verblijven in ons land op uitnodiging
van het gemeentebestuur van Middel
burg en maken enkele tochtjes. De
Boeing van Panam stortte op 21 decem
ber als gevolg van een bomaanslag neer;
elf inwoners van Lockerbie kwamen bij
de ramp om.
Wie de bom in het Panam-vliegtuig heeft
geplaatst is nog steeds niet opgehelderd.
Het Britse blad The Observer noemt
Turkse fundamentalisten in de Bondsre
publiek als mogelijke daders.
Passagiers mishandelen
taxichauffeur met mes
AMSTERDAM Een 59-jarige Amsterdamse taxi
chauffeur is gisteren zeer ernstig gewond geraakt
bij een steekpartij. Hij vervoerde twee mannen en
een vrouw, die woedend werden toen de chauffeur
de auto langs de kant zette en de passagiers ver
zocht uit te stappen, omdat hij dacht dat er achter
in zijn auto hasj werd gerookt. De chauffeur werd
toen met een mes in de arm gestoken en de passa
giers eisten geld van hem. Hij gaf een paar tientjes
en zette tegelijkertijd het alarm in werking. De
passagiers hadden dit in de gaten, waarop ze de
chauffeur bij de nek grepen en diverse keren met
een mes op hem instaken. Ondanks zijn verwon
dingen slaagde de chauffeur er nog in richting zie
kenhuis AMC te rijden. Onderweg werd hij opge
vangen door te hulp geschoten collega's. De daders
zijn nog voortvluchtig.
Teek brengt virus over
UTRECHT De Geneeskundige
Hoofdinspectie waarschuwt voor een
virus dat bepaalde teken in Europa
op de mens kunnen overbrengen. In
een binnenkort te verschijnen folder
over vakantie en hygiëne staat dat
het virus hersenvliesontsteking kan
veroorzaken. De ziekte komt vooral
voor in de Balkanlanden, de Bonds
republiek en de DDR, Polen, Oosten
rijk, Rusland, Zweden en Finland. De
teken zijn bruin-zwart en ongeveer
drie millimeter groot. Mensen die
dichte bossen intrekken, lopen een
zeker risico maar een beet is te voor
komen door bedekkende kleding te
dragen en door op kwetsbare huidge
deelten een insecten werend middel
te gebruiken.
ONVERWACHT RUSTIG BUITENLAND VOOR ANWB ALARMCENTRALE
VANDAAGi
IN HET
lEUWi
)EN HAAG Wie nog
net vakantie moet, heeft
iran de afgelopen dagen
/eel kunnen leren. Als
leskundigen zeggen dat je
rankrijk even moet mij
len, loop je het risico dat
:e gelijk hebben. De zon-
ïeroute was dit weekein
de één lange parkeer-
ilaats en tussen die twaalf
niljoen eigenwijze autorij
ders zaten ook Nederlan-
lers. En voor zover de fi-
erijders niet zelf over
kookten, deden de radia-
oren van hun auto's dat
wel.
laar waar het verkeer vastzit,
ieb je in elk geval geen grote
[lappers, zo klonk het nuchter
n iij de ANWB Alarmcentrale
n Den Haag. Wat niet weg-
lam dat er in het Franse ver-
toch tientallen doden te
«treuren waren. Geen Neder-
anders echter en mede daar-
loor was het gisteren erg rus-
ig op het hoofdkantoor van de
\larmcentrale. Van de 75
ampjes op de mini-telefoon-
:entrale die iedere bemidde-
ende hulpverlener op zijn of
laar bureau heeft, brandden
ir telkens maar een paar. En
as de kans klein dat het
lantal nieuwe dossiers van za-
erdag, 250, overtroffen zou
worden.
,Maar in totaal zitten we voor
lit jaar al op bijna 14.000 dos-
iers, terwijl we er in heel 1988
maar 20.000 hadden", gaf blok-
eider Winfried Becker (31) de
[roeiende vraag om hulp aan.
.Vroeger was driekwart auto-
lech en één kwart patiënt, nu
dat al fifty-fifty. De auto's
worden beter, maar de mensen
«islustiger".
!en greep uit de hulpaanvra-
Pechvogels die vanuit het buitenland bellen met de ANWB
Alarmcentrale in Den Haag zullen altijd rustig te woord woorden
gestaan. Bijvoorbeeld door de hulpverleensters Agnes Reich-
hardt (links) en Mariëlle Versteegen.
FOTO: MILAN KONVALINKA
gen van gisteren: na het drin
ken van drie liter bier en een
halve fles sterke drank be
landde een Nederlandse va
kantieganger in een zieken
huis. Hij had volgens de
kwinkslaande Italiaanse arts
een 'delirium tremendous', een
reusachtig delirium. Er was
ook de smeekbede om hulp
van een vrouw die het met
een dreun voor haar geslagen
broertje had opgenomen. Haar
probleem: een boete van -
omgerekend - 800 gulden.
Een andere jongedame op weg
naar huis had al lang geen
geld meer maar probeerde
toch zo dichtbij te komen als
mogelijk was. Maar in Luxem
burg-stad was haar benzine
dan toch eindelijk op. Zij belde
de Alarmcentrale met geleen
de frankjes en begon met:
„Help me". Omdat ze ook geen
geld meer had voor een hotel,
werd zo snel mogelijk een ga
rantiecheque van honderd gul
den bij de zusterorganisatie
van de ANWB in Luxemburg
bezorgd. Maar niet nadat fami
lie van de vrouw-in-nood dat
geld had gebracht naar een
Nederlands ANWB-kantoor.
„Wij bemiddelen als iemand
geld moet storten, maar de
ANWB schiet niets voor. Met
de Reis- en Kredietbrief valt
natuurlijk wel veel te rege
len", aldus hulpverlener Hans
Pulles. „Vaak fungeren wij al
leen als klankbord, houden we
de mensen in nood een spiegel
voor. Wij vragen hun te ver
tellen wat ze zelf denken dat
er moet gebeuren".
En als iemand met een echt
dom verzoek komt? Pulles:
„Wie ben ik om te zeggen dat
ze niet hadden moeten bellen?
Als ze lid zijn hebben ze recht
op hulp. Daarom zijn we een
alarmcentrale".
Zo belde er iemand vanaf een
camping met de vraag wat ze
moest doen: haar man lag ziek
in de tent. „Mevrouw, wat zou
u thuis doen in zo'n geval?",
vroeg een hulpverlener. - „De
arts bellen". - „Nou, dan zou
ik dat daar ook eerst maar
doen".
Vanuit Zweden belde een
vrouw dat de uitlaat van haar
zeven jaar oude auto eraf was
gevallen. De kosten van het
telefoontje krijgt ze zeker ver
goed, maar als de uitlaat ge
woon oud was, is ze die
Zweedse kronen aan de gara
gehouder toch echt kwijt.
Taalbarrière
De ANWB heeft steunpunten
in Spanje, Frankrijk en Zwit
serland. Mini-steunpunten en
contactpersonen zijn er in an
dere landen. Steunpunten zijn
er vooral daar waar een taal
barrière is. Wie in bijvoor
beeld Spanje met autopech
langs de kant staat en recht
heeft op alle hulp van de
ANWB, zal van een Spanjaard
niet begrijpen dat hij toch
eerst zelf de wagen naar een
plaatselijke garage moet laten
slepen. Dat verneemt hij pas
via een telefoontje naar de
ANWB-mensen. „Pas vanaf
die garage mag de ANWB wat
doen", aldus de hulpverleners.
Dat toenemende welvaart leidt
tot vakanties met verre be
stemmingen is aan de hulpver
lening te merken. De Alarm
centrale opereert steeds meer
'wereldwijd'. Op de muurkaart
van de afdeling Hulpverlening
is echter vooral West-Europa
volgeplakt met een soort
naambuttons. De ene kleur
geeft aan dat daar een ANWB-
lid van reiziger patiënt is ge
worden, de andere kleur duidt
helaas op een overlijden. In
beide gevallen moet voor be
middeling en repatriëring ge
zorgd worden. In Oost-Europa
blijkt op dit moment van wei
nig vakantieleed sprake te zijn
en in alle andere werelddelen
samen haalt men de tien medi
sche probleemgevallen niet
eens. In de herfst en in de
winter zijn het echter juist de
verre landen van waaruit
hulpkreten komen.
In principe kan iemand die in
Tibet ziek wordt, autopech
krijgt of zijn geld verliest net
zo gemakkelijk - met één tele
foontje, op elk moment van
elk etmaal - een gratis beroep
doen op een alarmcentrale als
iemand die in België in de pro
blemen raakt. Mits hij bepaal
de lidmaatschappen en verze
keringen goed geregeld heeft.
Anders moet hij alles zelf beta
len. Er zijn voorbeelden te
over van mensen die daardoor
een tweede hypotheek op hun
huis hebben moeten nemen.
Ambulance-vluchten kunnen
in prijs variëren van 15.000 tot
75.000 gulden.
Sociale indicatie
Patiënten naar Nederland te-
Hulpverlener Hans Pulles van de ANWB Alarmcentrale meet met een retourlineaal' de afstand
tussen Den Haag en de plaats in Frankrijk van waaruit een ANWB-lid zojuist haar pech heeft ge
meld. De naambuttons op de kaart geven aan waar zich patiënten of stoffelijke overschotten bevin-
d6n FOTO: MILAN KONVALINKA
ANWB haalde vorig jaar 5000 Nederlanders terug
DEN HAAG In 1988 zijn er door de
ANWB Alarmcentrale meer dan 7000 bij
pech of ongelukken betrokken auto's naar
Nederland teruggebracht, zo blijkt uit het af
gelopen zaterdag uitgebrachte jaarverslag.
Daarnaast organiseerde, men de terugkeer
van bijna 5000 Nederlandse vakantiegangers
(in verband met ziekte of familieomstandig
heden), zonodig met medische begeleiding.
In totaal werd 80.000 keer gebruik gemaakt
van de Internationale Reis- en Kredietbrief
(IRK).
Liefst 1,2 miljoen ANWB-leden waren vorig
jaar in het bezit van zo'n IRK. Sinds 1 janua
ri van dit jaar kunnen alle ANWB-leden een
beroep doen op de ANWB-Alarmcentrale
voor hulpverlening in het buitenland bij
ziekte en overlijden, en het organiseren van
terugkeer wegens familieomstandigheden.
Hulpverlening aan een voertuig valt daar
echter niet onder.
Met een ANWB-lidmaatschap plus de IRK
(en een daarop aansluitende reisverzekering)
is men van alle hulp verzekerd, dus hulp
voor zowel personen als voertuigen. Wat het
binnenland betreft: door het zeer rustige
winterweer verleende de Wegenwacht
616.00 hulpverleningen in 1988 tegen 645.000
het jaar daarvoor.
De ANWB heeft wat de ledengroei betreft
een goed jaar achter de rug. Het aantal men
sen dat zich in 1988 aanmeldde bedroeg
193.000, terwijl er slechts 72.000 afvielen.
Dank zij die netto groei van 72.000 wordt de
ANWB nu geruggesteund door 2.750.000 le
den. De grootste vereniging van Nederland
verwacht eind 1992 3 miljoen leden te heb
ben.
Ook financieel zette de ontwikkeling van de
ANWB, na het grote verlies in 1985, zich
goed voort. Als gevolg van de enorme leden
groei is er sprake van een overschot van 16,3
miljoen gulden. In totaal bedroegen de in
komsten in 1988 397,5 miljoen gulden.
rughalen gebeurt eigenlijk va
ker op sociale dan medische
indicatie. Je ligt toch prettiger
in je eigen land, waardoor je
beter geneest. Bovendien word
je in ons land vergeleken bij
veel andere landen beter ge
holpen. Er zijn bijvoorbeeld
miljoenensteden die maar één
ambulance hebben die is uitge
rust met hartapparatuur. „Aan
de andere kant", aldus Win
fried Becker en Hans Pulles,
„is het juist de charme van het
buitenland, dat het er anders
Gisteravond zijn er weer meer
dan honderd vervoerders na
mens de ANWB de grens
overgetrokken om gestrande
auto's te halen of onderdelen
te brengen. Waarbij de ANWB
incalculeert dat een auto met
volgens een buitenlandse gara
gehouder 'opgeblazen' motor,
eenmaal terug in Nederland al
voor zes tientjes en in een half
uur gerepareerd is.
HERMAN JANSEN
Stekelenburg
beticht NCW
van arrogantie
DEN HAAG FNV-voorzit-
ter Stekelenburg heeft voorzit
ter Andriessen van de christe
lijke werkgeversorganisatie
NCW beticht van arrogantie
en dominantie. Andriessen
haalde zich de woede van Ste
kelenburg op zijn hals door
grote bedenkingen uit te spre
ken over de FN V-eis tot in
voering van de 35-urige werk
week
Ook voelen de christelijke
werkgevers niets voor een
herstel van de koppeling tus
sen lonen en ambtenarensala
rissen. „Ambtenaren moeten
maar wat harder werken zodat
ze hun loonsverhoging zelf
kunnen verdienen. Zo werkt
dat ook in het bedrijfsleven.
Automatisch koppelen is ge
zien de onzekere economische
verwachtingen hoe dan ook
gevaarlijk", aldus Andriessen
gisteren voor de NCRV-radio.
Hij zei verder dat een 35-urige
werkweek en de looneisen die
de FNV stelt ingaan tegen
„alle economische wetmatig
heden". Stekelenburg bestrijdt
dit en noemt het FNV-voorstel
tot verdere arbeidstijdverkor
ting goed onderbouwd.
Andriessen toonde zich afgelo
pen weekend ook verbolgen
over de verkiezingsprogram
ma's van de grote politieke
partijen. Volgens de NCW-
voorman schatten alle pro
gramma's de economische
groei de komende vier jaar
„veel te optimistisch in". „De
geraamde groei van 2,5 pro
cent is veel te riskant. Boven
dien wordt de conjunctuur
niet in Den Haag gemaakt
maar in grote landen als de
Verenigde Staten. Het is
waanzin om daar mee te reke
nen", aldus Andriessen.
Ir. Scheffer nieuwe
topman Gist-brocades
DELFT Het biotechnologie
bedrijf Gist-brocades heeft een
"nieuwe bestuursvoorzitter. Het
is het lid van de raad van be
stuur ir. H.C. Scheffer (41), die
1 augustus de opvolger wordt
van dr. G. Bresser. Deze trad
vorige week af wegens on
enigheid met zijn medebe
stuursleden, ir. Scheffer en dr.
P.J. Strijkert, over het plan
voor overneming van de far
maceutische onderneming
ACF. De fusie ketste onver
wacht af en Bresser verbond
daar de consequentie van zijn
vertrek aan.
DEN HAAG De Stich
ting Nederlandse Hartpa
tiënten gaat door met de
voorbereidingen voor ope
raties van Nederlandse
hartpatiënten in het bui
tenland. De bewering van
le Vereniging van Neder-
andse Ziekenfondsen
VNZ) dat het met de
wachtlijsten voor hartope-
aties wel mee valt, wordt
door de stichting bestre
den. Ook wil men de uit-
comsten van een onder
dek van het ministerie
van WVC naar wachtlij-
iten en -tijden niet af
wachten.
ntruste patiënten en opmer-
ingen van medici, ondermeer
an prof.dr. H.A. Huysmans
an het Academisch Zieken
huis Leiden, sprake van een
veel ernstiger situatie dan de
VNZ wil doen voorkomen. Zo
zou in het Leidse ziekenhuis
een grote groep spoedpatiën-
ten al langer dan een jaar op
een wachtlijst staan. Volgens
Huysmans is er geen reden om
aan te nemen dat het bij ande
re hartcentra anders zou zijn.
De stichting noemt het „uiter
mate triest dat in een zo geci
viliseerd land als het onze, met
een uitermate hoog niveau in
de gezondheidszorg deze toe
standen van wachttijden nog
kunnen voorkomen".
Verrichtingen
Het bestaan van wachtlijsten
werd vorige week nog schrij
nender toen bekend werd dat
de opnamecapaciteit in de Ne
derlandse hartcentra niet vol
ledig benut wordt.
Voor uitbreiding van het aan
tal hartoperaties moeten zie
kenhuizen toestemming krij
gen van het Centraal Orgaan
Tarieven Gezondheidszorg
(COTG). Ziekenhuizen en ver
zekeraars maken jaarlijks pro-
duktieafspraken waarin ook
het aantal verrichtingen per
specialiteit is vastgelegd. Meer
operaties, bovenop het over
eengekomen aantal, betekent
voor de ziekenhuizen extra in
komsten. Een hartoperatie
kost ongeveer 18.000 gulden.
Het COTG maakte afgelopen
weekend bekend dat de extra
opbrengst zal worden gekort
op het afgesproken budget van
het ziekenhuis.
Het Catharinaziekenhuis in
Eindhoven heeft enkele maan
den geleden deze waarschu
wing al gekregen. Het Eindho-
vense ziekenhuis beschikt
over een operatiecapaciteit
van 1200 maar mag jaarlijks
maar 900 operaties uitvoeren.
Daarnaast heeft het ziekenhuis
momenteel een wachtlijst van
120 hartpatiënten. Het Catha
rinaziekenhuis wil nu buiten
landse patiënten gaan opere
ren omdat het met lege opera
tiekamers zit.
DE KNOLLEN
Niet verder
Prinses Margriet weigerde gisteren in
het Italiaanse Porte Ercolo verder te
rijden toen een hondje zich op de mo
torkap van haar wagen had genes
teld. Haar man, Pieter van Vollenho
ven, en haar zonen kijken geamu
seerd toe. Ook prinses Juliana be
vindt zich in de Italiaanse plaats, waar
zij goed herstelt van drie gebroken
ribben. Sinds dit weekeinde is het
een en al oranje in de „Gelukkige Oli
fant", het vakantieverblijf van de ko
ninklijke familie, want ook koningin
Beatrix, prins Claus en hun zonen
Constantijn en Johan Friso arriveer
den er. Vorige week brachten zij sa
men met kroonprins Willem-Alexan-
der en zijn vriendin Yolande Adriaan-
sens een korte vakantie aan een na
tuurpark in Tanzania. De kroonprins
en zijn vriendin verblijven nog een
weekje langer in het Afrikaanse land.
Willem-Alexander begint volgende
maand op de Rijks Luchtvaartschool
in Eelde aan een vervolgcursus op
zijn huidige vliegbrevet.
FOTO'S: ANP
HILVERSUM De orthope
disch chirurg prof.dr. B. van
Lingen raadt het gebruik van
een bots-simulator af. De ge
volgen kunnen zeker voor ie
mand met een niet al te sterke
nek ernstig zijn.
Met de bots-simulator wil de
Vereniging Veilig Verkeer
Nederland het dragen van au
togordels bevorderen. De si
mulator, een soort karretje dat
op een hellingbaan met een
snelheid van negen kilometer
abrupt tot stilstand komt, moet
duidelijk maken welke hevige
uitwerking zo'n kleine fronta
le botsing al heeft. Het ding is
een veel gevraagd attribuut op
kermissen en jaarmarkten en
ook politiekorpsen bedienen
zich ervan bij verkeerscontro
les op het dragen van de gor
del. Iemand die zonder gordel
rijdt, kan kiezen tussen een
bekeuring of een ritje op de si
mulator.
Volgens prof. Van Lingen kan
door het vrij sterke voorover
knikken van het hoofd door
de botsing schade optreden
aan de halswervelkolom.
Vooral bij mensen met een
niet te sterke nek kan dat
schade opleveren, aldus Van
Lingen.
Hij noemde het onjuist dat de
politie druk op mensen uitoe
fent om in de simulator plaats
te nemen. „Ik denk dat dit ge
woon een onjuiste gedachte is
om mensen lijfelijk effecten
van een botsing te laten door
maken. Je gooit toch iemand
met een zwemvest ook niet
overboord om te kijken "of het
zwemvest goed is".
Directeur drs. H. Gribnau van
VVN wees erop dat zijn orga
nisatie in het verleden geen
aanwijzing heeft gehad dat er
op vrij grote schaal schadelijke
gevolgen kunnen optreden bij
gebruik van de bots-simulator
„Ook vanuit Duitsland, Oos
tenrijk en België hebben we
nooit zulke geluiden gehoord."
.jOisterwijk" sluit fabriek en toonzalen
OISTERWIJK Bij meubel
fabriek Oisterwijk BV ver
dwijnen 85 banen als gevolg
van faillissement. Het bedrijf,
opgericht in 1977, vroeg zelf
het faillissement aan bij de
rechtbank in Breda, aldus ver
vangend curator mr. A. Man-
naerts.
Sinds 1980 kampte het bedrijf
- bekend van massief eiken
meubelen - met financiële
problemen. Doordat inte
rieurtrends veranderden - de
meeste mensen willen een
licht en fris interieur - en het
bedrijf maar niet kon losko
men van het imago van zwaar
eiken, daalde de omzet. Begin
1987 besloot de directie tot drie
reorganisaties, die aan vijftig
man het werk kostten. Naast
een verandering van fabricage
naar assemblage van de meu
belen werd de collectie meer
aangepast aan de vraag en
werd een aantal toonzalen ge
sloten, waaronder die in Den
Haag. Maar die maatregelen
konden het tij niet keren.
De meubelfabriek kwam aan
het eind van de jaren zeventig
in opspraak omdat beton in ta
felpoten en bladen zou zorgen
voor het massieve karakter
van de meubelen Die bewe
ringen bleken niet juist te zijn.
