Jij bent het licht in onze ogen' Gouden vingerhoed voor Gianfranco Moskou: Hitler-Stalinpact moet opgezegd worden £cidóc Commit Piloot rampvliegtuig wilde niet uitwijken RAFSAN JANI FAVORIET BIJ IRAANSE VERKIEZINGEN Twee obstakels in vredesplan Arafat BUITENLAND VRIJDAG 28 JULI 1989 PAGINA 5 VS: Leger inzetten bij strijd tegen cocaïne WASHINGTON De Verenigde Staten over wegen het leger in te zetten om te proberen een eind te maken aan de smokkel van cocaïne van uit Zuid-Amerika naar de VS. Het ministerie van defensie heeft daartoe een aantal plannen ontwikkeld. Het idee om militairen in te zetten bij de bestrij ding van drugsmokkel werd door president George Bush geopperd in zijn verkiezingscam pagne. Het is nog niet precies duidelijk wat de rol van het leger zou moeten zijn. Gedacht wordt aan het trainen van militaire en politie-eenhe- den in de betreffende landen, maar ook aan het direct inzetten van bijzondere eenheden van het Amerikaanse leger. Het is echter zeer de vraag of regeringen in Zuid-Amerika genegen zijn om Amerikaanse troepen toe te laten. TRIPOLI Bij de Libische hoofdstad Tripoli zijn vandaag de bergingswerkzaamheden voortgezet van het wrak van de Zuidkoreaanse DC-10, die daar gisteren is neergestort. Volgens het Libische persbureau JANA zijn bij het ongeluk 82 mensen gedood; van de ruim hon derd gewonden zijn er dertig zeer ernstig aan toe. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets be kend. Wel is duidelijk geworden dat de piloot ondanks de zeer dichte mist niet wilde uitwijken naar Mal ta, zoals door de verkeersleiding werd aanbevolen. Onderzocht wordt of het toestel technische proble men had, de verkeerstoren een fout heeft ge maakt of de piloot zich heeft vergist. De volgens Korean Air „zeer ervaren" piloot (54) heeft de ramp overleefd. Britse stakingen zijn van de baan LONDEN De grootste spoorwegvak bond in Groot-Brittannië (NUR) heeft de campagne van 24-uursstakingen opge schort en de aangeboden salarisverho ging van 8,8 procent aanvaard. Twee kleinere vakbonden waren vorige week al akkoord gegaan met het aanbod van de spoorwegdirectie. De afgelopen we ken heeft het spoorwegpersoneel zes maal het werk voor steeds 24 uur neer gelegd, waardoor duizenden reizigers ge dupeerd raakten en vooral in en rond Londen een chaos op de wegen ontstond. Afgelopen woensdag werd echter duide lijk dat het animo onder de stakers sterk was teruggelopen. Er zijn aanwijzingen dat ook de stakingen van de dokwerkers in de haven Tilbury aflopen. VS akkoord met ontbinden van Contra's NEW YORK De VS hebben voor het eerst hun steun gege ven aan een resolutie van de Veiligheidsraad van de Vere nigde Naties, waarin wordt op geroepen de Nicaraguaanse Contra's te ontbinden in het kader van het vredesproces in Midden-Amerika. Met algeme ne stemmen namen de vijftien leden van de Veiligheidsraad een resolutie aan, waarin wordt bepleit de hulp aan alle opstandige bewegingen in Midden-Amerika te staken, met uitzondering van de hu manitaire «hulp. Slovenië op weg naar afscheiding BELGRADO De republiek Slovenië heeft gisteren een paar stappen gedaan in de richting van afsplitsing uit het federale staatsverband van Joegoslavië. Dat gebeurde doordat het par lement in Ljubljana een ontwerp-grondwet goedkeurde, waarin het recht op afscheiding is opgenomen en gekozen wordt voor een nieuw volkslied. Verder werd bepaald dat uitsluitend de regionale leiders, en niet de politieke top in Belgrado, voor Slovenië een vorm van militair bewind van kracht kan verklaren. In de grond wet is ook het recht opgenomen op de vorming van onafhankelijke politieke organisaties en vrije vakbonden. Slovenië (twee miljoen inwo ners), dat aan Oostenrijk en Italië grenst, is po litiek de meest vrije en economisch de hoogst ontwikkelde van de zes republieken waaruit Joegoslavië bestaat. TEHERAN Het gebed op het universiteitsterrein van Teheran is nog gaan de. Uit de luidsprekers klinkt de versterkte stem van de nieuwe leider van Iran, hojatolislam Akbar Hashemi Rafsanjani (55). De zakenman, die fortui nen verdiende in pizza's, moet zich als werelds ge schoolde moslim staande houden tussen het legioen der ayatollahs. Het lukt hem aardig, want bij de presidentsverkiezingen van vandaag is hij een favoriet zonder oppositie. Abbas Shei- bani, zijn enige rivaal, maakt minder kans dan „een sneeuwbal in de hel". Tien jaar ayatollahs heeft van de Iraniërs willoos kiesvee ge maakt. De oppositie is in bloed gesmoord: gevlucht of geëxe cuteerd. De scanderende massa op het universiteitsterrein bevestigt de populariteit van Rafsanjani. Oude moslims, baardige jonge mannen, oorlogsinvaliden, kinderen. Ze luisteren. Rafs anjani is een meeslepend spre ker. Pauzeert hij even dan re ageert de zwarte massa met een gezongen roep: „Rafsanja ni, Rafsanjani jij bent het licht in onze ogen". Barbaren In de straten rond de campus wachten vrouwen, de baby's op schoot. Wachten waarop? Het kan een gebaar zijn van een Revolutionaire Gardist of een westerse cameraploeg. Dan staan ze op. Schreeuwend drommen ze bij elkaar. „Weg met Amerika" roepen ze in de camera's van de Amerikaanse networks. En zo bevestigen ze in de huiskamers in New York het bestaande vooroordeel: Iran is een land van terroris ten en godsdienstgekken. Als journalist werken in Iran is blaffen als een hond in een traliehok. Daar buiten staan de Revolutionaire Wachters, die willen bepalen hoe je blaft en houden de ketting gereed. „Waar kom je vandaan? Waar ga je naar toe? Wat heb je ge schreven?". Dat zijn de stan daard formuleringen van de medewerkers van het Ministry Of Guidance, het ministerie van gidsen. Hun baas staat bekend als „Agent 200". Hij draagt een gouden bril, een smetteloos kostuum, veel ringen en een duur horloge. Hij is altijd be reid je te helpen. Het liefst naar God, maar dat is-een sar castisch gedachte die zich op dringt door de situatie. Anders Een van de vrouwen is Fatima Motahdi, een jonge vrouw van 26 jaar. Ze heeft drie jaar bio logie gestudeerd in Canada. Op het ogenblik werkt ze aan de universiteit van Teheran aan de voltooiing van een stu die Engels. Fatima is een Iraanse vrouw die wat van de wereld gezien heeft. Ze ver bleef in het „verderfelijke Westen", droeg in Toronto jeans en strakke t-shirts. Een moderne jonge vrouw, althans in leeftijd en achtergrond. Nu loopt ze in de straten van Te heran, samen met duizenden zwartgejurkte Iraanse vrou wen. Weg jeans, weg shirts. Een vormeloos kleed tot op de tenen en een hoofddoekje. De liefde voor Allah, kleurt de mode zwart en grijs. Hier, op het gloeiendhete asfalt van Te heran, kun je haar met inbe grip van enige afstandelijk heid beschrijven als „een gil lende, redeloze feeks". Ze roept met overslaande stem en in haar ogen brandt het vuur van de zendingsdrift. Even nog denk je dat er kans is om door te dringen tot de ziel van deze Iraanse vrouw, denk je een brug te slaan. Fatima? Kun je verdraagzaam zijn ten opzichte van andere godsdiensten „Wat bedoel je met tolerantie? Wij respecteren alle godsdien sten in de wereld. Maar als een kleine moslimvrouw stel ik al mijn christelijke en jood se zusters in de wereld voor om op z'n minst de islamiti sche geschriften en het Heilige Boek te bestuderen. Zo kun nen ze begrijpen hoe ik als moslimvrouw gezuiverd ben in het geloof. Als je wil weten wat de echte Islam is kijk om je heen, kijk naar de werken van ayatollah Khomeini, die ons de weg gewezen heeft. Kijk niet naar die andere lan den waar ze een fascistische Islam hebben, landen zoals Saudiarabië of Kuwayt. De mensen daar zijn goed maar de regeringen dwalen af". Vamp: ner Volgens Fatima zijn alle wes terse regeringen leugenachtig en staan alle naties bekend als moordzuchtig. „De westerse regeringen zijn de topterroris ten, de Verenigde Staten voor op. Kijk naar wat de Verenig de Staten deden in Vietnam, kijk naar hun opstellingen in de oorlog tussen Iraq en Iran. De Verenigde Staten zuigen als een vampier verdrukte na ties leeg. Iran is het enige land dat zich heeft bevrijd uit de greep van Amerika". En dan is er Ali. We zitten op een stoeprand. De gillende zusters van Fatima overstem men regelmatig ons gesprek. Ali is lid van de Islamitische Revolutionaire Garde, de reli gieuze militie die geïnspireerd door Khomeini het geregelde Iraanse leger in macht heeft overvleugeld. Ali is een Wachter: „Wij heb ben als moslims een filosofie: oog om oog, tand om tand, een leven voor een leven en wie steelt wordt een hand afge hakt". Hij ontkent dat Iran verant woordelijk is voor het gijzelen van onschuldige mensen in Li banon. „Nee, nee, dat willen wij niet, maar er zijn groepen die gijzelaars houden en zeg gen dat ze dat doen onder de paraplu van Iran. Luister nou eens, gijzelaars kunnen toch geen waarde hebben vóór de Verenigde Staten. Dat kan toch niet in een land waar de mensen elke dag sterven in de straten van Harlem", aldus Ali. Binnenskamers Westerse waarnemers en di plomaten twijfelen niet aan de overwinning van Rafsanjani bij de presidentsverkiezingen. „Hij is iemand met enige ge matigdheid en redelijkheid", aldus een diplomaat in de Iraanse hoofdstad. Hij drukt zich voorzichtig uit. Immers de „gematigde" Rafsanjani heeft een aantal politieke riva len zonder mankeren laten executeren. Anderen zijn wat zachtzinniger van het politieke toneel verwijderd. De gema tigdheid van Rafsanjani gaat vooralsnog niet veel verder dan zijn overtuiging dat het noodzakelijk is om politieke tweestrijd en een burgeroorlog in Iran koste wat kost te voor komen. Rafsanjani is altijd een loyale maar slimme dienaar van Khomeini geweest. Hij knip oogde naar het Westen, ritsel de met de Amerikanen in het Irangate-wapenschandaal en papte onlangs aan met de Rus sen. Degene die met de dood van Khomeini de ondergang van het rijk der ayatollahs voorzag heeft zich vergist in Rafsanja ni. De strijd om de erfenis van de oude man heeft slechts bin nenskamers gewoed. Zelfs Ah mad, de zoon van wijlen aya tollah Ruhollah Khomeini steunt nu Rafsanjani. Maar wat daarna^ Er zijn pro blemen genoeg. De economie van Iran is geblokkeerd. Rafs anjani moet het land opnieuw vrijheid van handel geven. En de eigenaar van de grond is dat de staat of zijn dat de bur gers? Onder Khomeini is die kwestie veel besproken, maar er is nooit beslist. De scheiding der machten staat hoog op de agenda. Kho meini bracht de macht naar de moskee en Rafsanjani moet die macht weer een beetje terug halen. En dan is er nog de we deropbouw van het verwoeste land. Kosten 180 miljard. Rafsanjani kan alleen een ster ke president worden als het Verkiezingsposters in Iran, zowel van de belangrijkste kandidaat. Hashomi Rafsanjani. als van wijlen ayatollah Khomeini, die de bevolking opwekt om te gaan stemmen. Gelijktijdig met de ver kiezingen vindt vandaag een referendum plaats over de vraag of de macht van de president aanzienlijk moet worden vergroot. FOTO: AP parlement (majlis) hem ver trouwen geeft. Wat dat betreft is het met de huidige onder voorzitter Karrubi, een man van de harde lijri, kwaad ker sen eten. Meest onzekere factor is het Iraanse volk, een sociale tijd bom. Onder Khomeini laafden de massa's zich met Allah en droog brood. Zijn opvolger Rafsanjani is van huis uit een koopman en geen ayatollah. Hij zal snel voor beleg moeten zorgen. PAUL DE SCHIPPER i vooral inspireren door het PARIJS De beste collectie van Valentino in jaren. In dergelijke bewoordingen reageerden de toeschouwers gisteren op de in Parijs geshowde nieuwe winter collectie van de Italiaanse mode ontwerper. De modellen zijn romantisch, ele gant, weelderig en niets is te kort, te strak of slecht draagbaar. De mode koning uit Milaan liet zich voor een deel van zijn wintercollectie inspire ren door de eind vorige eeuw gebo ren Oostenrijkse architect en decora teur Josef Hoffmann. De geometri sche figuren transformeerde Valen tino in wat zachtere decoratieve ap plicaties van bijvoorbeeld .fluweel. Hoffmans krachtige lijnen komen ook terug in de avondjurken van Valentino: zwarte satijnen applica ties op een witte jurk, waarbij de zelfde figuren ook terugkomen in de handschoenen en sieraden. Dat Per Spook uit Noorwegen komt hoeft je eigenlijk niet eens te zeggen. Het is meteen duidelijk te zien aan zijn gisteren in Parijs geshowde win tercollectie. Hij liet zich vooral inspi- ren door motieven uit Lapland. Op de foto wordt een jas en muts van wolfs-bont gedragen over een strak ke suede broek. In de kledingstuk ken komt ook steeds het typerende zig-zag streepje terug. De Italiaanse ontwerper Gianfranco Ferré werd gisteren in het bijzijn van een paar van zijn modellen on derscheiden met de Gouden Vinger hoed. Hij maakte dit seizoen de meeste indruk met zijn eerste win tercollectie voor het huis Dior. Gianfranco Ferré laat opgetogen de Gouden Vingerhoed (Dé d'Or) zien FOTO: AP MOSKOU De Sovjetu nie moet het Hitler-Sta- linpact van 1939 en de aanvullende protocollen annuleren. Dit heeft een speciale parlementscom missie in Moskou voorge steld. In deze protocollen is de verdeling van Polen en de toewijzing aan de Sovjetunie van de Balti- sche staten vastgelegd. Volgens veel bewoners van de Baltische republieken is de an nexatie door de Sovjetunie on rechtmatig gebeurd. De Sov jetunie lijfde de drie republie ken in 1940 in krachtens dit Hitler-Stalinpact. De commis sie zal waarschijnlijk volgende week haar voorstel samen met de tekst van de protocollen pu bliceren. Zij meent dat de ge heime protocollen „geenszins" de wil van de Sovjet-burgers verwoordden en bovendien onrechtmatig waren omdat eerder verdragen waren geslo ten tussen Moskou en de drie Baltische staten, waarin hun territoriale integriteit werd ge garandeerd. In de Baltische staten Estland, Letland en Litouwen is giste ren enthousiast gereageerd op de vergrote economische zelf standigheid die de Opperste Sovjet in Moskou hen heeft toegekend. De afgevaardigden in Moskou namen twee resolu ties aan waardoor de Baltische republieken nu zelf kunnen bepalen hoe de door Moskou vastgestelde produktiecijfers worden ingevuld. De Baltische nationalisten zien dit als een eerste stap naar politieke onaf hankelijkheid. Het aanvanke lijk in het plan opgenomen voorstel voor een eigen munt eenheid voor de elk van de drie Baltische staten is echter door het Sovjet-parlement af gewezen. Verdachte Palme-moord gaat in hoger beroep STOCKHOLM De advocaat van Carl Gustav Petterson, de van de moord op premier Pal- me verdachte Zweed, heeft hoger beroep aangetekend. Een tribunaal in Stockholm, bestaande uit twee rechters en zes leken-juryleden, veroor deelde Petterson (42) gisteren tot levenslange gevangenis straf. De kans dat de advocaat zijn cliënt in hoger beroep vrij krijgt wordt groot geacht. Pet terson heeft de moord altijd ontkend en de twee rechters uit het tribunaal stemden gis teren voor vrijspraak, vanwe ge gebrek aan bewijzen. „Wij denken dat er zoveel onzekere factoren zijn, dat we eenvou dig niet kunnen overgaan tot een veroordeling", aldus één van hen. De overige zes jury leden, die willekeurig waren gekozen, eisten levenslange gevangenisstraf. De verklaring van de vrouw van Olaf Palme is het enige bewijsmateriaal waarop Pettersson werd ver oordeeld. Zij heeft tijdens het proces gezegd dat ze Petters son herkende als die man die vlakbij haar stond, toen ze zich over haar neergeschoten echt genoot boog. Noch Lisbeth Palme, noch een van de ande re getuigen heeft echter gezien dat Pettersson op 28 februari 1986 de dodelijke schoten af vuurde. Ook het moordwapen is nooit gevonden. DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT QN430 De parachute komt enkele honderden meters verder in een weiland terecht en Rob wandelt terug naar de jachthaven. Maar opeens komt Skip aangerend: hij heeft dat rare ding maar even voor de baas gehaald! „Brave hond, hoor", zegt Rob en voorzichtig schroeft hij het kokertje open. Er zit een landkaartje in... ja, waarvan? Het lijkt wel een eiland. En wat zijn dat voor letters, die er op geschreven staan? Er is geen touw aan vast te knopen en trouwens, het wordt nu ook te donker om het papier nauwkeurig te bestuderen. Maar Robs oog valt opeens op een datum in de hoek: 9 juni 1945. Wat is dat? Toen was de oorlog in Europa immers al ruim een maand voorbij en hadden alle Duitse troepen gecapituleerd! Rob neemt het kaartje mee om het aan boord nog eens goed te bekijken en diep in gedachten loopt hij naar de jachthaven. Protest Eskimo's tegen milieuacties SISIMIUT Vertegenwoordi gers van zo'n 100.000 Inuit (Es kimo's) uit Groenland, Alaska, Canada en voor het eerst ook de Sovjetunie hebben in scher pe bewoordingen de acties van milieu- en dierenbescher mingsorganisaties veroordeeld. Daardoor wordt hun traditio nele jacht op zeehonden en an dere zeezoogdieren bedreigd. De afgevaardigden van de Es kimo's, die verenigd zijn in de organisatie ICC, hielden deze week in Sisimiut op Groen land hun jaarvergadering. Door de acties tegen onder meer de jacht op zeehonden zijn duizenden jagers en hun families tot de bedelstaf ge bracht, aldus de ICC. (Vervolg van de voorpagina) CAIRO In het vredes voorstel van PLO-leider Arafat zitten op z'n minst twee elementen die het voor de Israëlische pre mier Shamir onaanvaard baar lijken te maken. Shamir heeft gezworen nooit te zullen instemmen met de vestiging van een onafhanke lijke Palestijnse staat. Shamir weigert bovendien althans officieel direct of indirect te onderhandelen met de PLO. De afgelopen dagen is echter gebleken dat er uitgebreide contacten bestaan tussen Isra- lische vertegenwoordigers en Palestijnen, van wie bekend is dat zij nauwe banden hebben met de PLO. In een gesprek met een persoonlijke afgezant van de Roemeense president Nicolae Ceausescu wees pre mier Shamir gisteren directe onderhandelingen met de PLO opnieuw van de hand. „Met deze man (Arafat, red.) zal ik noch spreken noch aan een tafel gaan zitten. Wat hij ook zegt, ik verwacht niets van hem en ik zie voor de toe komst geen greintje overeen stemming tussen ons. Hij wil niets anders dan de dood van mij en van ons allemaal". Vriendin BONN De „Beierse Leeuw" Franz Josef Strauss is al maanden dood, maar in de Duitse boulevardpers en geïllustreerde weekbladen is hij zelden zo levend geweest als nu Aanleiding is de 43- jarige Milnchense Renate Filler, de vriendin van Franz Josef. En samen zouden ze serieuze trouwplannen hebben gehad. De meeste publikaties komen overigens voort uit wrok. Niet de alom tegenwoordige bladen van het uitgeversconcern Springer maar concurrent Stern had namelijk eind juni de primeur over de vriendin van Strauss. In dat blad verscheen een exclusieve serie artikelen waarin Renate Piller, met foto's, een boekje open deed over haar zeer vriendschappelijke verhouding met de Beierse minister-president en voorzitter van de christelijk- sociale unie, de CSU. „Wilt u mijn vriendin worden?", had Strauss haar al tijdens de tweede ontmoeting gevraagd. Op zich kan die verhouding moeilijk als een schandaal worden gezien. Strauss' echtgenote Marianne was op 22 juni 1984 gestorven; Renate Piller was op 8 oktober 1968 kinderloos wettig gescheiden. Strauss' kinderen hadden er bij voorbaat vrede mee dat hun vader serieuze pogingen deed een nieuwe levenspartner te vinden. Dat zou later anders worden. De eerste ontmoeting van de twee was in november 1986 op een feestje van zoon Franz Georg. Door toedoen van pa Strauss was de in zaken weinig briljante zoon mede- eigenaar geworden van een commercieel tv-station. Opnieuw door toedoen van pa had deze onderneming een geldschieter gevonden, die een eind aan het kwijnende bestaan leek te kunnen maken. Dat moest worden gevierd. Voor de organisatie van het feest tekende onder anderen directie-assistente Renate Piller. Nadat Strauss haar eenmaal had ontdekt, was hij de rest van de avond niet van haar zijde weg te slaan. Op een gegeven moment zelfs tot ongenoegen van de vrouw. Strauss' lijfwachten ontzetten haar uiteindelijk en brachten de minister-president in zijn gepantserde dienstwagen naar huis. De volgende dag was bij Strauss de drank uitgewerkt, maar de liefde niet geblust. Na telefonische aankondiging meldde hij zich bij Renates flat, om haar mee uit eten te nemen. Zonder lijfwachten, maar met een polstasje waarin een geladen revolver voor eventualiteiten, zo liet Renate Piller in Stern weten. Twee journalisten van Stern hebben het verhaal van Renate Piller gemakkelijk leesbaar gemaakt. Het blad houdt zijn imago van serieusheid hoog. Wat Renate Piller vertelt is heel integer en nergens pijnlijk voor Strauss of diens nazaten. Het gaat over fietstochtjes op zondagmiddagen, over Strauss' vrienden, over officiële ontvangsten, over gezamenlijke boottochtjes en over reisjes door de Alpen. Ze vertelt over zijn samenzijn met de oude en nieuwe rijken uit het Beierse land op eet- en drinkfeesten, die in daarvoor afgehuurde gelegenheden tot in de ochtend voortduurden. Voor mannen was een forse bierbuik het beste entreekaartje. Wie geen bierbuik had, heette voor Strauss een Pruis. Dat is het Beierse algemene scheldwoord voor iedereen die niet uit Beieren komt. Over de kinderen van haar invloedrijke vriend is Renate Piller in haar relaas weinig complimenteus. Zij hebben haar steeds zo veel mogelijk genegeerd. En het is via die kinderen dat de concurrenten van Stern, met de Springer- bladen voorop, de tegenaanval hebben geopend. In die verhalen heet Renate Piller nu een slechte vrouw, die uit was op de status van „Landesmutter" en het geld van Strauss. Het blad Quick bevestigt de afwijzende houding van de kinderen. Zoon Max Josef had zijn vader in december in 1986 gewaarschuwd: „Dat met Renate Piller loopt fout. Deze vrouw heeft geen moederlijke warmte. Ze is puur berekenendIn zijn antwoord was pa helemaal de bullebak zoals iedereen hem kende. „Dat gaat je helemaal niets aan. Mijn leven bepaal ik zelf".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5