Solidariteit denkt
aan vorming van
schaduwkabinet
Boek over Vietnam brengt Amerikaanse tv in opspraak
Chinese censors
prediken nieuwe
culturele revolutie
Vredesbesprekingen
Kampuchea
volledig mislukt
Feestje Kanaaltunnel valt in water
Sovjetparlement waarschuwt natie
BUITENLAND
Ecicbc Soiuant
WOENSDAG 26 JULI 1989 PAGINA 5
Politie Peru doodt
leden Lichtend Pad
LIMA De Peruaanse politie heeft giste
ren vijf leden van de guerrillabeweging
Sendero Luminoso („Lichtend Pad") dood
geschoten, die een politiestation in het
westelijk deel van de hoofdstad Lima aan
vielen. Drie andere guerrilleros raakten
gewond bij de aanval die werd uitgevoerd
'e door een groep van dertig. Sinds 1980 zijn
v< zeker vijftienduizend mensen omgekomen
in de strijd tegen de guerrillabeweging. De
laatste slachtoffers van Sendero zijn twee
leden van een popgroep die maandag wer
den doodgeschoten Maandag zei de Peru
aanse president, Alan Garcia, dat er zoveel
inwoners worden gedood door „Lichtend
Pad", omdat door de burgers onvoldoende
veiligheidsmaatregelen worden genomen.
BBC misleidde publiek
bewust over Hitier
LONDEN De Britse staatsomroep
BBC heeft voor de oorlog opzettelijk
het Britse publiek misleid door cam
pagne te voeren voor de „appease
ment", de verzoenende politiek te
genover Hitier. De BBC zendt hier
over binnenkort (BBC 4 op 10 augus
tus) een radiodocumentaire uit. In
deze documentaire „De samenzwe
ring der stilte" geven oud-medewer
kers toe dat zij tussen 1937 en 1939
zelfcensuur toepasten. Het ging daar
bij om uitzendingen over het buiten
lands beleid van premier Neville
Chamberlain. Ook de kritiek van po
litici als Winston Churchill. Lloyd
George en Anthony Eden op Hitler
werd geweerd van de zender.
Gasexplosie in Oeral
eiste 645 levens
plaatsvond in het Oeral-gebergte in de
jetunie heeft in totaal aan 645 mensen het
leven gekost. Dat heeft vice-premier Vitali
Dogoezjiyev gezegd in het Sovjetparlement.
Voorlopige schattingen hadden het doden
tal geraamd op ongeveer vijfhonderd. On
der de doden bevonden zich 181 kinderen
die per trein op weg waren naar een va
kantiekamp. In totaal bevonden zich 1284
passagiers in de twee treinen, die nabij de
stad Oefa in de vlammenzee werden ver
woest. Onderzoek heeft uitgewezen dat ge
brekkig onderhoud en onvoldoende isolatie
van de gaspijpleidingen de oorzaak waren
van de lekkage, die leidde tot de explosie
en de vuurzee.
Schoonmaak van
schip gevaarlijk
HAMBURG Volgens de
directeur van het Toxicolo
gisch Instituut van de uni
versiteit van Kiel, Otmar
Wassermann, is de schoon
maak van het Nederlandse
vrachtschip „Oostzee" „ge
vaarlijk lichtzinnig". Hij
vindt dat het schip, dat met
minstens 120 lekkende vaten
chemicaliën voor de West-
duitse haven Brunsbüttel
ligt, een gebaar voor de be
volking. Uit de vaten van de
„Oostzee" is het uiterst gifti
ge en ontplofbare epichloor-
hydrine ontsnapt.
Veel slachtoffers
bij aanval op Kabul
KABUL Afghaanse regeringstroepen
hebben ten westen van Kabul een aanval
van islamitische guerrillastrijders afgesla
gen, waarbij 180 aanhangers van de funda
mentalistische verzetsleider Gulbaddin
Hekmatyar werden gedood, zo meldde de
regering gisteren. Regeringstroepen hebben
eveneens 38 verzetstrijders, onder wie een
van Hekmatyars bevelhebbers, gedood als
vergelding voor een aanval buiten Jalala
bad in de oostelijke provincie Nangarhar
Hekmatyar is een van de leiders van de tij
delijke door het moslimverzet gevormde re
gering die beoogt om, met de hulp van de
Verenigde Staten, de door de Sovjetunie
gesteunde regering in Kabul omver te wer-
SENAAT VS ACHTER
B2-BOMMENWERPER
WASHINGTON De Amerikaanse Senaat heeft
gisteren de verdere ontwikkeling goedgekeurd van
het B2-programma, de bouw van de „onzichtbare"
Stealth-bommenwerpers. Dat gebeurde nadat het
Huis van Afgevaardigden eerder nog eens extra in
het budget voor het SDI-programma had gesnoeid.
De Senaat keurde met 98 tegen 1 stem het verzoek
van president George Bush goed om volgend jaar
geld beschikbaar te stellen voor de bouw van drie
B2-bommenwerp6rs. Voorwaarde is dat kan worden
aangetoond dat de B2, bijgenaamd de stiekemerd, zo
als beweerd niet wordt opgemerkt door radars en zo
doende het luchtruim boven de Sovjetunie kan bin
nendringen. In totaal wil Bush 132 Stealth-bommen
werpers laten bouwen, waarmee 140 miljard gulden
zal zijn gemoeid. Vorige week werd met het toestel
een geslaagde proefvlucht uitgevoerd.
gering die het vertrouwen
geniet van de kiezers.
Aangezien Solidariteit dat
heeft, zou die in de regering
moeten zitten. Leider Lech
Walesa van Solidariteit over
handigde een schriftelijke ver
klaring met deze inhoud aan
president Jaruzelski na hun
gesprek gisteren over de
nieuw te vormen regering.
Het ziet er echter naar uit dat
een regering van Solidariteit
niet aanvaardbaar is voor de
coalitie die nu de macht uitoe
fent (de communisten en
bondgenoten). Daarom zullen
zij „de volle verantwoordelijk
heid" voor een nieuwe rege
ring moeten dragen", aldus
Walesa. Dat houdt derhalve in
dat Solidariteit daar geen deel
van wil uitmaken.
Solidariteit zal in dat geval
een schaduwkabinet vormen
om „oplossingen voor te berei
den die vroeger of later onver
mijdelijk zullen zijn". Het zal
zich toeleggen op het controle
ren van de regering en die
daar steunen, waar dat nuttig
is voor het invoeren van her
vormingen.
Jaruzelski heeft in het gesprek
geen der mogelijke varianten
van een regering afgewezen,
aldus Walesa. Maar hij bleef
bij zijn voorstel voor een grote
coalitie.
Noodweer in Zuid-Korea
Hevige slagregens hebben het Zuidkoreaanse dorp Naju, ten zuid-westen van Seoel, volledig van
de buitenwereld geïsoleerd. Minstens veertig mensen zijn door deze hevigste regenval sinds jaren
om het even gekomen. 23 worden er vermist. In India heeft een wervelstorm het leven gekost aan
meer dan 750 mensen, terwijl zeker tweeduizend anderen worden vermist
FOTO: AFP
Unita ontkent neerschieten Angolees vliegtuig
LUANDA Rebellen
van de Angolese verzets
beweging Unita hebben
gisteren ontkend een An
golees militair vliegtuig te
hebbben neergeschoten.
Door deze aanslag is het onze
ker geworden of de besprekin
gen tussen de Angolese rege
ring en rebellen, die komende
maandag in Zaïre zouden wor
den voortgezet, doorgaan. Bij
de aanval kwamen 42 passa
giers om het leven. Zes inzit
tenden overleefden de aanslag.
Aan boord van het vliegtuig
bevond zich een groep regio
nale bestuurders, die op weg
was naar de provincie Moxico
in het oosten van Angola, toen
de linkermotor van het toestel
door een raket werd getroffen,
aldus een militaire functiona
ris in Luanda. Volgens de
functionaris diende het vlieg
tuig een noodlanding te ma
ken in het oerwoud 42 kilome
ter ten westen van Casombo.
Het Portugese persbureau
Luas meldde dat een vrouw en
een 15-jarig kind tot de overle
venden behoorden. Onder de
slachtoffers bevond zich de ge
meentelijke commissaris van
Cazombo.
WASHINGTON Een
Amerikaanse legerhistori-
cus heeft de televisieom
roep CBS ervah beschul
digd een shockerend be
richt over de verminking
van gedode Vietcongstrij-
ders tijdens de Vietnam-
oorlog in scene te hebben
gezet.
De omstreden beelden werden
in oktober 1967 onder de titel
„Oorlogssoevenir" uitgezonden
tijdens het avondnieuws van
CBS. De televisiemaatschappij
liet daarin zien hoe een jonge
Amerikaanse militair een ge
dode Vietcong de oren af
sneed. Maar in een onlangs
verschenen boek over leger en
media tijdens de oorlog in
Zuidoost-Azië (The military
and the media, 1962-1968) staat
dat een cameraman van CBS
de militair zou hebben aange
zet tot zijn afschuwelijke daad.
Volgens auteur William Ham
mond had de cameraman ge
hoord dat Amerikaanse mili
tairen de oren van gedode
Vietcongstrijders verzamelden
als oorlogssoevenir.
Na een
gevecht dat hij versloeg gaf de
CBS-medewerker zijn mes aan
een militair en haalde hij deze
over de „soevenirjacht" voor
de camera's in beeld te bren
gen.
CBS heeft deze toedracht van
het voorval steeds ontkend. De
toenmalige correspondent in
Vietnam, Don Webster, zei tot
nu toe altijd dat de cameraman
de militair niet heeft aangezet
tot de verminking. Maar hij
voegde daaraan later toe de
precieze omstandigheden niet
te hebben gekend.
De cameraman zelf verklaarde
steeds dat de militair hem om
het mes had gevraagd, zonder
dat hij wist wat deze daarmee
wilde doen. De verantwoorde
lijke eindredacteur van het
nieuwsprogramma in 1967
verklaarde dat hij het bericht
nooit zou hebben uitgezonden,
als hij had geweten dat de mi
litair het meshad gekregen
van de cameraman.
De betreffende militair ver
scheen na het uitzenden van
de televisiebeelden destijds
voor een krijgsgerecht, waarbij
de CBS-medewerkers echter
niet aanwezig waren. Zij wei
gerden te getuigen en kwamen
niet opdagen.
Volgens het Amerikaanse om
roepblad „Variety" heeft het
boek van Hammond opnieuw
een heftige discussie uitgelokt
over de nieuwsberichten op de
televisie. Het blad schrijft dat
het voorval ook na 22 jaar nog
altijd zeer belangrijk is, omdat
nieuwsredacties vaak met het
idee spelen hun berichtgeving
zelf te maken.
PEKING De Chinese
censors zijn een fanatieke
jacht begonnen op „bur
gerlijke en ziekelijke" cul
turele invloeden. Zij wil
len alle ideeën uitbannen
die ertoe kunnen leiden
dat op een kwade dag een
nieuwe golf van tegen
spraak tegen de regering
ontstaat.
Westerse denkbeelden, samen
gevat met de term „burgerlijke
vrijmaking", lagen volgens de
autoriteiten ten grondslag aan
de grootste democratische be
weging in China sinds vijftig
jaar, die vorige maand door
het leger bloedig werd ge
smoord. Kunstenaars en
schrijvers wordt gesmeekt zich
te laten inspireren door de
„geest van Yenan" uit 1942, de
tijd dat Mao Zedong literaire
en artistieke kringen aan
spoorde propaganda te maken
voor de partij.
Er wordt een beroep gedaan
op de dichters, die beschuldigd
worden ,,1'art pour l'art"
(kunst om de kunst) te maken
en hun inspiratie te putten uit
Freud, uit te gaan van het so
cialistisch realisme. Ook wor
den regisseurs, op het moment
dat de Chinese film voorzich
tig opdook op internationale
festivals, gewaarschuwd tegen
de verleiding „prijzen in het
buitenland te vergaren". En
het symbool van de nieuwe ar
tistieke wind die in China was
opgestoken, de tentoonstelling
„Expo Avant-Garde 89" die in
februari in Peking werd ge
houden, zou nu leiden tot
„complete verwarring" in de
Popmuziek
Voormalig partijleider Zhao
Ziyang, die in maart werd af
gezet omdat hij het niet eens
was met de instelling van de
noodtoestand, wordt opnieuw
niet gespaard. Het Volksdag
blad schreef deze week dat hij
kunstenaars beschermde die
'besmet' waren met burgerlij
ke ideeën die niet strookten
met het marxistisch-leninisme
Twee weken geleden werd hij
aangevallen omdat hij popmu
ziek prefereerde boven „eerlij
ke socialistische acteurs".
Minister van cultuur Wang
Meng, door Mao een rechtse
schrijver genoemd en die en
kele jaren doorbracht in een
heropvoedingskamp, zal wel
licht de vruchten plukken van
deze koerswijziging, zo zeggen
waarnemers. En zij wijzen
erop dat de minister zich al
weken in stilzwijgen hult.
Daarnaast kan de propaganda
ook de kloof verdiepen tussen
de communistische autoritei
ten - geleid door tachtigjari
gen - en de jeugd, die nog
steeds verzot is op disco en
rock-muziek.
Elke dag halen wapenfeiten
van de censors de kranten. Zo
als het bericht dat vorige week
in Shanghai door een stoom
wals duizenden videobanden
werden vernietigd, voor het
oog van een speciaal voor de
gelegenheid opgetrommeld pu
bliek. „Deze pornografische en
ongezonde banden werden
vernietigd om de culturele
markt gezond te maken", al
dus de plaatsvervangend bur
gemeester van de miljoenen
stad.
Boeken
In drie dagen tijd werden in
Shanghai 30.000 „illegale en
pornografische" boeken en
tijdschriften in belag genomen
Ook sloten de autoriteiten de
grootste uitgever van dergelij
ke boeken. In Peking ging de
politie bij kiosken op zoek
naar ongewenste boeken,
waarvan sommige geschreven
werden door „liberale" com
munisten die nu als dissiden
ten worden beschouwd.
Het Bureau van Publikaties,
de zetel van de Chinese cen
suur, vaardigde onlangs een
richtlijn uit werken in de in
dex op te nemen die aanzetten
tot „burgerlijke vrijmaking,
pornografie, feodale onder
drukking en geweld". Tot nu
toe werden 60 boeken en tijd
schriften verboden, met name
boeken die oproepen tot „de
voorbereiding of organisatie
van contra-revólutionaire op
stand". de term waarmee de
regering de democratiserings
beweging aanduidt.
De Chinezen kunnen sinds
kort de officiële standpunten
zelfs niet meer vergelijken
met opvattingen in het buiten
land: de regering heeft de ver
koop van internationale bla
den verboden.
LA CELLE-SAINT-
CLOUD De besprekin
gen tussen de strijdende
partijen in Kampuchea, in
een kasteel even buiten
Parijs, zijn op niets uitge
lopen.
De door Vietnam gesteunde
premier Hun Sen en de door
prins Norodom Sihanouk ge
leide coalitie van verzetsgroe
pen konden het zelfs niet eens
worden over de vraag, welke
groepen mogen deelnemen
aan de internationale vredes
conferentie over Kampuchea
die zondag in Parijs begint.
Volgens Sihanouk moeten alle
in het conflict betrokken groe
pen naar de conferentie wor
den afgevaardigd. Dus ook de
twee verzetsgroepen, het niet-
communistische Khmer Natio
naal Bevrijdingsfront en de
communistische Rode Khmer.
Hun Sen accepteert alleen Si
hanouk als gesprekspartner.
Inmiddels zijn in de streek
langs de grens met Thailand
de laatste dagen de gevechten
tussen leden van de verzets-
coalitie en regeringstroepen
opgelaaid.
KOSTEN VERMOEDELIJK DRIE MILARD HOGER
(Van onze correspondent
Bob van Huét)
CALAIS Het feestje
waarmee het Franse-Brit-
se consortium Eurotunnel
de historische Kanaal-
vlucht van Louis Bleriot
wilde herdenken is giste
ren letterlijk én figuurlijk
in het water gevallen.
Louis Bleriot zit er beteurd bij.
Hem is niet gelukt wat zijn
grootvader ooit wel lukte: het
Kanaal overvliegen. Bleriot had
een exacte kopie gemaakt van
het toestel waarmee de histori
sche vlucht werd gemaakt,
maar de motor bleek niet
krachtig genoeg.
FOTO: AP
Een exacte kopie van de fa
meuze 25 pk Bleriot-XI-een-
dekker, waarmee de Franse
vliegenier tachtig jaar geleden
in 36 minuten naar Dover
vloog stortte negen kilometer
uit de Engelse kust in zee. De
jonge Engelse pilote kwam er
met een nat pak af. Een twee
de toestel, versterkt en uitge
rust met een krachtiger motor,
haalde het wel.
André Benard, co-president
van Eurotunnel, de opdracht
gever en toezichthouder van
de bouw van de Kanaaltunnel,
kwam het Bleriot-jubileum be
hoorlijk ongelegen. Eerder
werd namelijk bekend dat de
kosten van het grootste 'natte'
bouw karwei ooit ondernomen
beduidend hoger zullen uitval
len dan de aanvankelijk be
grootte twintig miljard gulden
Het gaat vermoedelijk om zo'n
drie miljard extra. Volgens
Bernard zijn de extra kosten
een „normaal gevolg van een
exactere bepaling van de
werkzaamheden".
Het eigenlijke graven van de
twee treintunnels met daartus
sen de onderhoudstunnel vor
dert- langzaam maar gestaag.
De laatste is aan de Franse
kant inmiddels vier kilometer
op weg, terwijl de Engelsen
(die in gunstiger grond wer
ken) al 10 kilometer zijn ge
vorderd. In totaal moeten on
der de zeebodem 38 kilometer
krijt worden weggekrabd
Eind volgend jaar wordt de
eerste doorbraak verwacht
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT
QN428 Na een afwezigheid van vale jaren is kapitein Rob te
ruggekeerd in zijn vaderland en hij is blij Amsterdam terug te
zien. Maar aan de drukte van een grote stad is hij toch niet meer
gewend en onwillekeurig slentert hij iedere dag weer naar de ha
venkant. En wanneer hij op een morgen met Skip langs de
Schreierstoren loopt en de GelLersekade volgt, hoort hij opeens
zijn naam roepen. Rob kijkt veiYast op en daar ziet hij een oude
bekende. „Hé, ome Jan!" zegt hij, „hoe kom jij hier verzeild? Je
woonde vroeger toch in IJmuiden?" Inderdaad, maar ome Jan
drijft nu hier een winkeltje in scheepsbenodigdheden. „Nou, je
hebt heel wat avonturen achter de rug, Rob", zegt hij; „heb je
voor je nieuwe schip nog niet wat nodig?" Maar de „Vrijheid II"
is met'de modernste hulpmiddelen uitgerust. Wat zou Rob hier
nog kunnen kopen? „Wacht eens", zegt ome Jan, „ik heb tóch
iets moois voor je".
(Vervolg van de voorpagina)
MOSKOU De Opperste
Sovjet heeft gisteren in
een oproep aan de natie
gewaarschuwd voor het
gevaar van een „ketting
reactie" van stakingen en
nationale conflicten.
„De jongste gebeurtenissen on
derstrepen dat het hervor
mingsbeleid van Gorbatsjov
een moeilijke periode door
maakt. De huidige situatie in
de Sovjetunie vereist een vere
niging van alle krachten", al
dus de verklaring van het
Sovjetparlement.
De Opperste Sovjet onder
steunt zowel de „wettige" ei
sen van de mijnwerkers als
hun wensen om meer vaart te
zetten achter de perestrojka,
om zo de bureaucratische ob
stakels af te breken. Het parle
ment dringt er bij de regering
op aan zich vooral bezig te
houden met de acute proble
men van het land, zoals de wo
ningbouw, het gezondheids- en
transportwezen.
Inmiddels nemen de acties van
de mijnwerkers wel af maar
zijn de stakingen nog niet
voorbij. In de stad Vrosjilov-
grad in Oost-Oekraine zou nog
in veel mijnen worden ge
staakt. De stakers hier vormen
nu de staart van de massale
acties die op 11 juli begonnen
in het westen van Siberië en
zich snel verspreidden over
Centraal-Azië.
De 300.000 mijnwerkers in het
Donetsk- bekken in de Oek-
raine hebben echter hun sta
king opgegeven, omdat zij ge
noegen hebben genomen met
het resultaat van het overleg
dat een mijnwerkersdelegatie
maandag had met premier Ni
kolai Ryzjkov. Volgens de par
tijkrant Pravda formuleerden
Ryzjkov en de mijnwerkers
„een concreet actieprogramma
voor de kolenindustrie in het
hele land".
De regering heeft de mijnwer
kers loonsverhogingen be
loofd, betere secundaire ar
beidsvoorwaarden, een grotere
economische zelfstandigheid
van de mijnen en extra ladin
gen voedsel en kleding. Vol
gens Victor Koetsjerenko,
hoofd van de parlementaire
commissie voor planning en
begroting, gaan de regelingen
/bet de stakers de staat 3 tot
5,5 miljard roebel kosten.
Buurman BB boos
over castratie ezel
PARIJS De vroegere Fran
se filmster Brigitte Bardot
heeft zich de woede op de hals
gehaald van een buurman
door diens ezel eigenmachtig
te laten castreren. De buur
man had zijn ezel tijdelijk on
der de hoede gesteld van de
voorvechtster voor dieren
rechten, maar nooit met de be
doeling om zijn buurvrouw
korte nietten te laten maken
met de mannelijkheid van zijn
Charly. Bardot zegt dat zij te
vergeefs had gepoogd haar
buurman te bereiken en daar
na besloot zelf iets te doen,
omdat een oude ezelin van
haar onder het viriele gedrag
van Charly dreigde te bezwij
ken. De ezel werd voor de
operatie verdoofd en de in
greep werd uitgevoei,) door
een erkend veearts.
de'voorpagina) overtuigd van de nood-
zaak van snelle economi-
WARSCHAU Solidari- sche hervormingen die of-
teit vindt dat het Poolse fers vragen, als die wor-
volk slechts kan worden den opgelegd door een re-
Lech Walesa na zijn gesprek met president Jaruzelski.
FOTO: AP