Solidariteit denkt aan vorming van schaduwkabinet Boek over Vietnam brengt Amerikaanse tv in opspraak Chinese censors prediken nieuwe culturele revolutie Vredesbesprekingen Kampuchea volledig mislukt Feestje Kanaaltunnel valt in water Sovjetparlement waarschuwt natie BUITENLAND Ecicbc Soiuant WOENSDAG 26 JULI 1989 PAGINA 5 Politie Peru doodt leden Lichtend Pad LIMA De Peruaanse politie heeft giste ren vijf leden van de guerrillabeweging Sendero Luminoso („Lichtend Pad") dood geschoten, die een politiestation in het westelijk deel van de hoofdstad Lima aan vielen. Drie andere guerrilleros raakten gewond bij de aanval die werd uitgevoerd 'e door een groep van dertig. Sinds 1980 zijn v< zeker vijftienduizend mensen omgekomen in de strijd tegen de guerrillabeweging. De laatste slachtoffers van Sendero zijn twee leden van een popgroep die maandag wer den doodgeschoten Maandag zei de Peru aanse president, Alan Garcia, dat er zoveel inwoners worden gedood door „Lichtend Pad", omdat door de burgers onvoldoende veiligheidsmaatregelen worden genomen. BBC misleidde publiek bewust over Hitier LONDEN De Britse staatsomroep BBC heeft voor de oorlog opzettelijk het Britse publiek misleid door cam pagne te voeren voor de „appease ment", de verzoenende politiek te genover Hitier. De BBC zendt hier over binnenkort (BBC 4 op 10 augus tus) een radiodocumentaire uit. In deze documentaire „De samenzwe ring der stilte" geven oud-medewer kers toe dat zij tussen 1937 en 1939 zelfcensuur toepasten. Het ging daar bij om uitzendingen over het buiten lands beleid van premier Neville Chamberlain. Ook de kritiek van po litici als Winston Churchill. Lloyd George en Anthony Eden op Hitler werd geweerd van de zender. Gasexplosie in Oeral eiste 645 levens plaatsvond in het Oeral-gebergte in de jetunie heeft in totaal aan 645 mensen het leven gekost. Dat heeft vice-premier Vitali Dogoezjiyev gezegd in het Sovjetparlement. Voorlopige schattingen hadden het doden tal geraamd op ongeveer vijfhonderd. On der de doden bevonden zich 181 kinderen die per trein op weg waren naar een va kantiekamp. In totaal bevonden zich 1284 passagiers in de twee treinen, die nabij de stad Oefa in de vlammenzee werden ver woest. Onderzoek heeft uitgewezen dat ge brekkig onderhoud en onvoldoende isolatie van de gaspijpleidingen de oorzaak waren van de lekkage, die leidde tot de explosie en de vuurzee. Schoonmaak van schip gevaarlijk HAMBURG Volgens de directeur van het Toxicolo gisch Instituut van de uni versiteit van Kiel, Otmar Wassermann, is de schoon maak van het Nederlandse vrachtschip „Oostzee" „ge vaarlijk lichtzinnig". Hij vindt dat het schip, dat met minstens 120 lekkende vaten chemicaliën voor de West- duitse haven Brunsbüttel ligt, een gebaar voor de be volking. Uit de vaten van de „Oostzee" is het uiterst gifti ge en ontplofbare epichloor- hydrine ontsnapt. Veel slachtoffers bij aanval op Kabul KABUL Afghaanse regeringstroepen hebben ten westen van Kabul een aanval van islamitische guerrillastrijders afgesla gen, waarbij 180 aanhangers van de funda mentalistische verzetsleider Gulbaddin Hekmatyar werden gedood, zo meldde de regering gisteren. Regeringstroepen hebben eveneens 38 verzetstrijders, onder wie een van Hekmatyars bevelhebbers, gedood als vergelding voor een aanval buiten Jalala bad in de oostelijke provincie Nangarhar Hekmatyar is een van de leiders van de tij delijke door het moslimverzet gevormde re gering die beoogt om, met de hulp van de Verenigde Staten, de door de Sovjetunie gesteunde regering in Kabul omver te wer- SENAAT VS ACHTER B2-BOMMENWERPER WASHINGTON De Amerikaanse Senaat heeft gisteren de verdere ontwikkeling goedgekeurd van het B2-programma, de bouw van de „onzichtbare" Stealth-bommenwerpers. Dat gebeurde nadat het Huis van Afgevaardigden eerder nog eens extra in het budget voor het SDI-programma had gesnoeid. De Senaat keurde met 98 tegen 1 stem het verzoek van president George Bush goed om volgend jaar geld beschikbaar te stellen voor de bouw van drie B2-bommenwerp6rs. Voorwaarde is dat kan worden aangetoond dat de B2, bijgenaamd de stiekemerd, zo als beweerd niet wordt opgemerkt door radars en zo doende het luchtruim boven de Sovjetunie kan bin nendringen. In totaal wil Bush 132 Stealth-bommen werpers laten bouwen, waarmee 140 miljard gulden zal zijn gemoeid. Vorige week werd met het toestel een geslaagde proefvlucht uitgevoerd. gering die het vertrouwen geniet van de kiezers. Aangezien Solidariteit dat heeft, zou die in de regering moeten zitten. Leider Lech Walesa van Solidariteit over handigde een schriftelijke ver klaring met deze inhoud aan president Jaruzelski na hun gesprek gisteren over de nieuw te vormen regering. Het ziet er echter naar uit dat een regering van Solidariteit niet aanvaardbaar is voor de coalitie die nu de macht uitoe fent (de communisten en bondgenoten). Daarom zullen zij „de volle verantwoordelijk heid" voor een nieuwe rege ring moeten dragen", aldus Walesa. Dat houdt derhalve in dat Solidariteit daar geen deel van wil uitmaken. Solidariteit zal in dat geval een schaduwkabinet vormen om „oplossingen voor te berei den die vroeger of later onver mijdelijk zullen zijn". Het zal zich toeleggen op het controle ren van de regering en die daar steunen, waar dat nuttig is voor het invoeren van her vormingen. Jaruzelski heeft in het gesprek geen der mogelijke varianten van een regering afgewezen, aldus Walesa. Maar hij bleef bij zijn voorstel voor een grote coalitie. Noodweer in Zuid-Korea Hevige slagregens hebben het Zuidkoreaanse dorp Naju, ten zuid-westen van Seoel, volledig van de buitenwereld geïsoleerd. Minstens veertig mensen zijn door deze hevigste regenval sinds jaren om het even gekomen. 23 worden er vermist. In India heeft een wervelstorm het leven gekost aan meer dan 750 mensen, terwijl zeker tweeduizend anderen worden vermist FOTO: AFP Unita ontkent neerschieten Angolees vliegtuig LUANDA Rebellen van de Angolese verzets beweging Unita hebben gisteren ontkend een An golees militair vliegtuig te hebbben neergeschoten. Door deze aanslag is het onze ker geworden of de besprekin gen tussen de Angolese rege ring en rebellen, die komende maandag in Zaïre zouden wor den voortgezet, doorgaan. Bij de aanval kwamen 42 passa giers om het leven. Zes inzit tenden overleefden de aanslag. Aan boord van het vliegtuig bevond zich een groep regio nale bestuurders, die op weg was naar de provincie Moxico in het oosten van Angola, toen de linkermotor van het toestel door een raket werd getroffen, aldus een militaire functiona ris in Luanda. Volgens de functionaris diende het vlieg tuig een noodlanding te ma ken in het oerwoud 42 kilome ter ten westen van Casombo. Het Portugese persbureau Luas meldde dat een vrouw en een 15-jarig kind tot de overle venden behoorden. Onder de slachtoffers bevond zich de ge meentelijke commissaris van Cazombo. WASHINGTON Een Amerikaanse legerhistori- cus heeft de televisieom roep CBS ervah beschul digd een shockerend be richt over de verminking van gedode Vietcongstrij- ders tijdens de Vietnam- oorlog in scene te hebben gezet. De omstreden beelden werden in oktober 1967 onder de titel „Oorlogssoevenir" uitgezonden tijdens het avondnieuws van CBS. De televisiemaatschappij liet daarin zien hoe een jonge Amerikaanse militair een ge dode Vietcong de oren af sneed. Maar in een onlangs verschenen boek over leger en media tijdens de oorlog in Zuidoost-Azië (The military and the media, 1962-1968) staat dat een cameraman van CBS de militair zou hebben aange zet tot zijn afschuwelijke daad. Volgens auteur William Ham mond had de cameraman ge hoord dat Amerikaanse mili tairen de oren van gedode Vietcongstrijders verzamelden als oorlogssoevenir. Na een gevecht dat hij versloeg gaf de CBS-medewerker zijn mes aan een militair en haalde hij deze over de „soevenirjacht" voor de camera's in beeld te bren gen. CBS heeft deze toedracht van het voorval steeds ontkend. De toenmalige correspondent in Vietnam, Don Webster, zei tot nu toe altijd dat de cameraman de militair niet heeft aangezet tot de verminking. Maar hij voegde daaraan later toe de precieze omstandigheden niet te hebben gekend. De cameraman zelf verklaarde steeds dat de militair hem om het mes had gevraagd, zonder dat hij wist wat deze daarmee wilde doen. De verantwoorde lijke eindredacteur van het nieuwsprogramma in 1967 verklaarde dat hij het bericht nooit zou hebben uitgezonden, als hij had geweten dat de mi litair het meshad gekregen van de cameraman. De betreffende militair ver scheen na het uitzenden van de televisiebeelden destijds voor een krijgsgerecht, waarbij de CBS-medewerkers echter niet aanwezig waren. Zij wei gerden te getuigen en kwamen niet opdagen. Volgens het Amerikaanse om roepblad „Variety" heeft het boek van Hammond opnieuw een heftige discussie uitgelokt over de nieuwsberichten op de televisie. Het blad schrijft dat het voorval ook na 22 jaar nog altijd zeer belangrijk is, omdat nieuwsredacties vaak met het idee spelen hun berichtgeving zelf te maken. PEKING De Chinese censors zijn een fanatieke jacht begonnen op „bur gerlijke en ziekelijke" cul turele invloeden. Zij wil len alle ideeën uitbannen die ertoe kunnen leiden dat op een kwade dag een nieuwe golf van tegen spraak tegen de regering ontstaat. Westerse denkbeelden, samen gevat met de term „burgerlijke vrijmaking", lagen volgens de autoriteiten ten grondslag aan de grootste democratische be weging in China sinds vijftig jaar, die vorige maand door het leger bloedig werd ge smoord. Kunstenaars en schrijvers wordt gesmeekt zich te laten inspireren door de „geest van Yenan" uit 1942, de tijd dat Mao Zedong literaire en artistieke kringen aan spoorde propaganda te maken voor de partij. Er wordt een beroep gedaan op de dichters, die beschuldigd worden ,,1'art pour l'art" (kunst om de kunst) te maken en hun inspiratie te putten uit Freud, uit te gaan van het so cialistisch realisme. Ook wor den regisseurs, op het moment dat de Chinese film voorzich tig opdook op internationale festivals, gewaarschuwd tegen de verleiding „prijzen in het buitenland te vergaren". En het symbool van de nieuwe ar tistieke wind die in China was opgestoken, de tentoonstelling „Expo Avant-Garde 89" die in februari in Peking werd ge houden, zou nu leiden tot „complete verwarring" in de Popmuziek Voormalig partijleider Zhao Ziyang, die in maart werd af gezet omdat hij het niet eens was met de instelling van de noodtoestand, wordt opnieuw niet gespaard. Het Volksdag blad schreef deze week dat hij kunstenaars beschermde die 'besmet' waren met burgerlij ke ideeën die niet strookten met het marxistisch-leninisme Twee weken geleden werd hij aangevallen omdat hij popmu ziek prefereerde boven „eerlij ke socialistische acteurs". Minister van cultuur Wang Meng, door Mao een rechtse schrijver genoemd en die en kele jaren doorbracht in een heropvoedingskamp, zal wel licht de vruchten plukken van deze koerswijziging, zo zeggen waarnemers. En zij wijzen erop dat de minister zich al weken in stilzwijgen hult. Daarnaast kan de propaganda ook de kloof verdiepen tussen de communistische autoritei ten - geleid door tachtigjari gen - en de jeugd, die nog steeds verzot is op disco en rock-muziek. Elke dag halen wapenfeiten van de censors de kranten. Zo als het bericht dat vorige week in Shanghai door een stoom wals duizenden videobanden werden vernietigd, voor het oog van een speciaal voor de gelegenheid opgetrommeld pu bliek. „Deze pornografische en ongezonde banden werden vernietigd om de culturele markt gezond te maken", al dus de plaatsvervangend bur gemeester van de miljoenen stad. Boeken In drie dagen tijd werden in Shanghai 30.000 „illegale en pornografische" boeken en tijdschriften in belag genomen Ook sloten de autoriteiten de grootste uitgever van dergelij ke boeken. In Peking ging de politie bij kiosken op zoek naar ongewenste boeken, waarvan sommige geschreven werden door „liberale" com munisten die nu als dissiden ten worden beschouwd. Het Bureau van Publikaties, de zetel van de Chinese cen suur, vaardigde onlangs een richtlijn uit werken in de in dex op te nemen die aanzetten tot „burgerlijke vrijmaking, pornografie, feodale onder drukking en geweld". Tot nu toe werden 60 boeken en tijd schriften verboden, met name boeken die oproepen tot „de voorbereiding of organisatie van contra-revólutionaire op stand". de term waarmee de regering de democratiserings beweging aanduidt. De Chinezen kunnen sinds kort de officiële standpunten zelfs niet meer vergelijken met opvattingen in het buiten land: de regering heeft de ver koop van internationale bla den verboden. LA CELLE-SAINT- CLOUD De besprekin gen tussen de strijdende partijen in Kampuchea, in een kasteel even buiten Parijs, zijn op niets uitge lopen. De door Vietnam gesteunde premier Hun Sen en de door prins Norodom Sihanouk ge leide coalitie van verzetsgroe pen konden het zelfs niet eens worden over de vraag, welke groepen mogen deelnemen aan de internationale vredes conferentie over Kampuchea die zondag in Parijs begint. Volgens Sihanouk moeten alle in het conflict betrokken groe pen naar de conferentie wor den afgevaardigd. Dus ook de twee verzetsgroepen, het niet- communistische Khmer Natio naal Bevrijdingsfront en de communistische Rode Khmer. Hun Sen accepteert alleen Si hanouk als gesprekspartner. Inmiddels zijn in de streek langs de grens met Thailand de laatste dagen de gevechten tussen leden van de verzets- coalitie en regeringstroepen opgelaaid. KOSTEN VERMOEDELIJK DRIE MILARD HOGER (Van onze correspondent Bob van Huét) CALAIS Het feestje waarmee het Franse-Brit- se consortium Eurotunnel de historische Kanaal- vlucht van Louis Bleriot wilde herdenken is giste ren letterlijk én figuurlijk in het water gevallen. Louis Bleriot zit er beteurd bij. Hem is niet gelukt wat zijn grootvader ooit wel lukte: het Kanaal overvliegen. Bleriot had een exacte kopie gemaakt van het toestel waarmee de histori sche vlucht werd gemaakt, maar de motor bleek niet krachtig genoeg. FOTO: AP Een exacte kopie van de fa meuze 25 pk Bleriot-XI-een- dekker, waarmee de Franse vliegenier tachtig jaar geleden in 36 minuten naar Dover vloog stortte negen kilometer uit de Engelse kust in zee. De jonge Engelse pilote kwam er met een nat pak af. Een twee de toestel, versterkt en uitge rust met een krachtiger motor, haalde het wel. André Benard, co-president van Eurotunnel, de opdracht gever en toezichthouder van de bouw van de Kanaaltunnel, kwam het Bleriot-jubileum be hoorlijk ongelegen. Eerder werd namelijk bekend dat de kosten van het grootste 'natte' bouw karwei ooit ondernomen beduidend hoger zullen uitval len dan de aanvankelijk be grootte twintig miljard gulden Het gaat vermoedelijk om zo'n drie miljard extra. Volgens Bernard zijn de extra kosten een „normaal gevolg van een exactere bepaling van de werkzaamheden". Het eigenlijke graven van de twee treintunnels met daartus sen de onderhoudstunnel vor dert- langzaam maar gestaag. De laatste is aan de Franse kant inmiddels vier kilometer op weg, terwijl de Engelsen (die in gunstiger grond wer ken) al 10 kilometer zijn ge vorderd. In totaal moeten on der de zeebodem 38 kilometer krijt worden weggekrabd Eind volgend jaar wordt de eerste doorbraak verwacht DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB HET GEHEIM VAN DE BOSPLAAT QN428 Na een afwezigheid van vale jaren is kapitein Rob te ruggekeerd in zijn vaderland en hij is blij Amsterdam terug te zien. Maar aan de drukte van een grote stad is hij toch niet meer gewend en onwillekeurig slentert hij iedere dag weer naar de ha venkant. En wanneer hij op een morgen met Skip langs de Schreierstoren loopt en de GelLersekade volgt, hoort hij opeens zijn naam roepen. Rob kijkt veiYast op en daar ziet hij een oude bekende. „Hé, ome Jan!" zegt hij, „hoe kom jij hier verzeild? Je woonde vroeger toch in IJmuiden?" Inderdaad, maar ome Jan drijft nu hier een winkeltje in scheepsbenodigdheden. „Nou, je hebt heel wat avonturen achter de rug, Rob", zegt hij; „heb je voor je nieuwe schip nog niet wat nodig?" Maar de „Vrijheid II" is met'de modernste hulpmiddelen uitgerust. Wat zou Rob hier nog kunnen kopen? „Wacht eens", zegt ome Jan, „ik heb tóch iets moois voor je". (Vervolg van de voorpagina) MOSKOU De Opperste Sovjet heeft gisteren in een oproep aan de natie gewaarschuwd voor het gevaar van een „ketting reactie" van stakingen en nationale conflicten. „De jongste gebeurtenissen on derstrepen dat het hervor mingsbeleid van Gorbatsjov een moeilijke periode door maakt. De huidige situatie in de Sovjetunie vereist een vere niging van alle krachten", al dus de verklaring van het Sovjetparlement. De Opperste Sovjet onder steunt zowel de „wettige" ei sen van de mijnwerkers als hun wensen om meer vaart te zetten achter de perestrojka, om zo de bureaucratische ob stakels af te breken. Het parle ment dringt er bij de regering op aan zich vooral bezig te houden met de acute proble men van het land, zoals de wo ningbouw, het gezondheids- en transportwezen. Inmiddels nemen de acties van de mijnwerkers wel af maar zijn de stakingen nog niet voorbij. In de stad Vrosjilov- grad in Oost-Oekraine zou nog in veel mijnen worden ge staakt. De stakers hier vormen nu de staart van de massale acties die op 11 juli begonnen in het westen van Siberië en zich snel verspreidden over Centraal-Azië. De 300.000 mijnwerkers in het Donetsk- bekken in de Oek- raine hebben echter hun sta king opgegeven, omdat zij ge noegen hebben genomen met het resultaat van het overleg dat een mijnwerkersdelegatie maandag had met premier Ni kolai Ryzjkov. Volgens de par tijkrant Pravda formuleerden Ryzjkov en de mijnwerkers „een concreet actieprogramma voor de kolenindustrie in het hele land". De regering heeft de mijnwer kers loonsverhogingen be loofd, betere secundaire ar beidsvoorwaarden, een grotere economische zelfstandigheid van de mijnen en extra ladin gen voedsel en kleding. Vol gens Victor Koetsjerenko, hoofd van de parlementaire commissie voor planning en begroting, gaan de regelingen /bet de stakers de staat 3 tot 5,5 miljard roebel kosten. Buurman BB boos over castratie ezel PARIJS De vroegere Fran se filmster Brigitte Bardot heeft zich de woede op de hals gehaald van een buurman door diens ezel eigenmachtig te laten castreren. De buur man had zijn ezel tijdelijk on der de hoede gesteld van de voorvechtster voor dieren rechten, maar nooit met de be doeling om zijn buurvrouw korte nietten te laten maken met de mannelijkheid van zijn Charly. Bardot zegt dat zij te vergeefs had gepoogd haar buurman te bereiken en daar na besloot zelf iets te doen, omdat een oude ezelin van haar onder het viriele gedrag van Charly dreigde te bezwij ken. De ezel werd voor de operatie verdoofd en de in greep werd uitgevoei,) door een erkend veearts. de'voorpagina) overtuigd van de nood- zaak van snelle economi- WARSCHAU Solidari- sche hervormingen die of- teit vindt dat het Poolse fers vragen, als die wor- volk slechts kan worden den opgelegd door een re- Lech Walesa na zijn gesprek met president Jaruzelski. FOTO: AP

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5