Manila: geen scheiding verkondiging en dialoog kerk wereld Wereldraad vermijdt uitspraak over Roemenië Vaticaan herstelt banden met Polen 'X Ccidóc brieven van lezers Herdenkingsdienst voor Nicolaas II GEESTELIJK LEVEN/OPINIE CcidoeSourcMit DINSDAG 18 IULI 1989 PAGINA Simonis juicht contacten met Oost-Europa toe UTRECHT De voorzitter van de rk bisschoppenconferentie, kardinaal dr. A.J. Simonis, is blij met de groeiende contacten tussen parochies, orden en congregaties in Nederland en Oost- Europa. Volgens de kardinaal brengen deze contacten de over winning van de tweedeling van Europa dichterbij en dragen zij ertoe bij dat het ontspanningsproces niet meer kan worden te- Mgr. Simonis roept de parochies in Nederland op tijdens de j vredesweek (17-24 september) te collecteren voor Pax Christi I en het IKV. De kardinaal hoopt dat de collecte het aantal paro chies zal doen toenemen dat „actief bezig is met de centrale vragen rond een door God gewilde en door Jezus voorgeleefde vrede, universele gerechtigheid en dankbaar jespect voor de schepping". Gospelzender Parousia mag weer uitzenden AMSTERDAM Gospelradio Parousia is vanaf vandaag, weer op de Amsterdamse kabel te beluisteren. Dat is heit resul taat van het overleg dat vrijdag heeft plaatsgehad tussen Pa rousia, het overkoepelend orgaan van de lokale radio en televi sie in Amsterdam en een aantal organisaties die zich richten tegen de discriminatie van homoseksuelen. Salto besloot vorige week de uitzendingen van Parousia te sta ken na een beledigende aanval op homoseksuelen was gedaan. Parousia, heeft er nu mee ingestemd dat de het COC in een uitzending haar visie op homoseksualiteit zal geven. De nacht verbergt een wereld maar onthult een heelal I MOSKOU De Wereld- I raad van Kerken zal zich opnieuw niet uitspreken j over de vervolging van de Hongaarse minderheid in Roemenië. Dat bleek maandag te Moskou tijdens de openingsbijeen komst van het centraal comi té, het hoogste bestuursorgaan van de oecumenische bewe ging. Het dagelijks bestuur stelde voor brieven of verklaringen uit te geven over Namibië, de Palestijnse kwestie en Liba non. Een poging van de Ame rikaanse presbyteriaan dr. William P. Thompson om ook over Roemenië een uitspraak te doen,'werd door de secreta ris-generaal van de Wereld raad, dr. Emilio Castro, om formele redenen afgewezen. Ook vorig jaar weigerde het centraal comité de onder drukking van de Hongaars- sprekende minderheid in Roemenië te veroordelen. Toen werd besloten dat Ca stro in contact met de vier Roemeense lidkerken van de Wereldraad zou treden en daarvan verslag zou uitbren gen. Hongaarse kerkleiders, die vorig jaar met klem op een uitspraak hadden aangedron gen, vonden maandag dat de Wereldraad zich daarmee on geloofwaardig maakte. Ter toelichting van de gang van zaken zei Ninan Koshy, direc teur internationale zaken, dat de Wereldraad alleen met in stemming van de kerken in het betreffende land zich over bepaalde situaties uitlaat. Voor de eerste maal zijn er Noordkoreanen aanwezig op een vergadering van het cen traal corhité van de Wereld raad van Kerken. Drie leden van de Noordkoreaanse fede ratie van christenen (KCF) wonen dezer dagen de bijeen komst in Moskou bij. De Wereldraad, die alleen in Zuid-Korea drie lidkerken heeft, werkt sinds enkele ja ren op bescheiden schaal aan toenadering tussen Noord- en Zuid-Korea. In 1986 hebben voor het eerst sinds de Twee de Wereldoorlog christenen uit Noord- en Zuid-Korea ge zamenlijk het avondmaal ge vierd. Vorig jaar september gaven Noord- en Zuidkoreanen op d^ tweede, door de Wereld raad georganiseerde, bijeen komst een verklaring over vrede en hereniging van Ko rea uit. Later deze week zal de We reldraad zich achter het stre ven van de Koreaanse kerken stellen en de lidkerken oproe pen meer contacten met de christenen in Noord-Korea op te nemen. Bijbels Twaalf miljoen bijbels en nieuwe testamenten zullen de komende vijf jaar naar de Sovjetunie worden ver scheept. Dit is meegedeeld door ir. A. Bytsjkov van de Russische Baptistenunie, een van de deelnemers aan het re cente gesprek tussen de We reldbond van Bijbelgenoot schappen (UBS) en de kerken in de Sovjetunie. Bij die ontmoeting sprak me tropoliet Pitirim de verwach ting uit dat de behoefte aan bijbels niet ophoudt voordat er 20 miljoen exemplaren be schikbaar zijn. Hoe groot de bijbelnood is bleek onder meer toen afgelo pen zondag werd in de Baptis- tenkerk te Moskou een Ne derlandse journalist zesmaal om een bijbel gevraagd. De indruk bestaat dat ook bij de niet-gelovigen (ruim drie kwart van de bevolking) gro te belangstelling bestaat voor de bijbel. Voor het eerst .zullen er geïl lustreerde kinderbijbels wor den geleverd, in een totale op lage van 150.000 exemplaren. Tot voor kort was godsdienst onderwijs aan kinderen een taboe in de Sovjetunie. Ook zullen er voor de eerste maal braille-bijbels worden verzon den, volgens Bytsjkov op ver zoek van de Blindenbond in zijn land. Omdat de Sovjetunie nog steeds met een tekort aan pa pier heeft te kampen, wordt de enorme behoefte aan bij bels voorlopig vanuit het Westen bevredigd. Wel zijn de UBS en de Russisch-Ortho- doxe Kerk overeengekomen dat er in de Sovjetunie op korte termijn een drukkerij voor bijbels moet komen. De Baptistenunie is met Billy Graham en de Russische uit geverij Orbit in onderhande ling over de publikatie van vier boeken van de Ameri kaanse evangelist in het Rus sisch. Graham, zelf Baptist, bezocht in 1982 voor de eerste maal de Sovjetunie. Verder hopen de Baptisten volgend jaar een goed gedocu menteerde geschiedenis van de ruim honderd jaar oude Unie te publiceren. Dit is mo gelijk geworden doordat de laatste tijd steeds meer ar chiefstukken uit bibliotheken en onbekende verzamelingen boven water komen. Voor dit project heeft de Europese Baptistenfederatie 42 ton pa pier toegezegd. DIRK VISSER ALS EERSTE LAND VAN OOSTBLOK VATICAANSTAD Het Va ticaan heeft de diplomatieke betrekkingen met Polen her steld. Polen is het eerste land van het Oostblok waarmee de Heilige Stoel weer volwaardi ge diplomatieke banden (am bassadeursniveau) aanknoopt. Polen verbrak de relatie, na dat de communisten in 1945 de regeringsmacht hadden overgenomen. Over herstel van de betrek kingen was al enige tijd on derhandeld. De in Polen ge boren paus Johannes Paulus II gaf onlangs te kennen dat een overeenkomst niet lang op zich zou laten wachten. Maar hij legde zich toen niet vast op een datum. In juni 1987, tijdens het laatste van de drie bezoeken die de paus tot nu toe aan Polen bracht, zei hij al dat het eigenlijk een „abnormale zaak' is dat een overwegend katholiek land als Polen geen diplomatieke relatie heeft met het Vati caan. Twee maanden geleden luid de het Poolse parlement de stap in door de rooms-katho- lieke kerk weer officieel te erkennen, nadat al vijftien jaar lang informele contacten hadden bestaan tussen het Vaticaan en de regering in Warschau. Zowel kerkelijke als overheidsfunctionarissen in Polen, dat voor ruim 90 procent rooms-kgtholiek is, hebben verheugd op het her stel van de betrekkingen ge reageerd. „Het is een zeer be langrijk feit, dat de bekroning vormt van een lang proces van toenadering tussen kerk en staat," zei woordvoerder Staniszewski van het ministe rie van buitenlandse zaken in Warschau. De Poolse bisschoppen waren aanvankelijk nogal wantrou wend over de regeringscon tacten met het Vaticaan. Zij voelden zichzelf daarbij nogal buitenspel gezet. Maar ook zij hebben nu toch positief gerea geerd. De Poolse kerkleiders menen dat van de stap een „positieve invloed zal uitgaan op de realisering van burger rechten in Polen en een nieuw terrein van kerkelijke activiteiten zal opengaan waarvan de hele Poolse sa menleving zal profiteren", al dus een verklaring van de bisschoppensynode die maan dag werd uitgegeven. Casaroli Het herstel van de diploma tieke betrekkingen tussen Po len en het Vaticaan is vooral het werk van curiekardinaal Agostino Casaroli, onder paus Johannes XXIII de Vaticaan se „minister van buitenlandse zaken" en thans staatssecreta- Curiekardinaal ris. Sinds 1967 heeft Casaroli Agostino Casaroli geduldig geijverd voor de toe nadering. De herstelde relatie met Polen is het eerste grote succes van de „Oostpolitiek" van het Vaticaan. Binnen af zienbare tijd zullen ook de banden met Hongarije en de Sovjetunie worden hersteld. Rooms-katholieke en andere geloofsgemeenschappen wordt in de Sovjetunie van Gorbats- jov niets meer in de weg ge legd. Gorbatsjov brengt ko mend najaar een staatsbezoek aan Italië en zal daarbij een onderhoud hebben met de paus over een verdere norma lisering van de betrekkingen. In Hongarije is de situatie van de katholieke kerk ook aan de beterende hand. De paus brengt in 1991 een bezoek aan dat land en tijdens dat bezoek zal waarschijnlijk de laatste hand worden gelegd aan het herstel van de banden. In Polen heeft de kerk de af gelopen jaren een belangrijke politieke rol gespeeld. De kerk onderhield nauwe ban den met de vakbeweging Soli dariteit, waarvan de paus een uitgesproken aanhanger was. Zonder de bemiddeling van de kerk was het ronde-tafelo- verleg, dat heeft geleid tot deelname van de oppositie aan de parlementaire besluit vorming en verregaande de mocratisering, niet mogelijk geweest. Polen werd in 955 gekerstend en is altijd een bolwerk van westers katholicisme in Oost- Europa gebleven. De katho lieke kerk heeft al die jaren een niet te onderschatten rol gespeeld als hoeder van de Poolse identiteit. Daardoor kon de Poolse natie blijven bestaan en is het land niet uit elkaar gevallen bij langdurige overheersing door Rusland, Oostenrijk en Pruisen. MOSKOU Voor het eerst sinds zijn dood in 1918 is een herdenkingsdienst gehouden voor de laatste Russische tsaar, Nicolaas II. Ongeveer 150 mensen verza melden zich maandag, precies 71 jaar nadat de tsaar met zijn gezin in Jekaterinenburg (het huidige Sverdlovsk) werd vermoord, op het kerkhof van het Moskouse Donskoikloos- ter. De politie en het plaatse lijke partijcomité riepen de deelnemers op „een einde aan de bijeenkomst te maken", maar grepen niet in toen daaraan geen gevolg werd ge geven. De herdenkingsdienst was ge organiseerd door een comité dat ijvert voor een christelijke begrafenis van de laatste Rus sische tsaar en zijn gezin in de Petrus en Paulus-kathedraal van Leningrad. In deze kerk liggen alle Russische tsaren sinds Peter de Grote begra ven. Het comité heeft de Opperste Sovjet gevraagd een onder zoek in te stellen naar de juistheid van de bewering van de auteur Geli Rjabov, dat hij de lichamen van de tsaar en zijn gezin heeft gevonden. Rjabov wil de vindplaats al leen noemen, als „hun een voor mensen en christenen passende begrafenis" wordt verleend. Volgens de officiële lezing zijn de lijken in zuur Zware kritiek Spaanse basisgemeenschap op paus MADRID Kerkelijke basis gemeenschappen in Spanje hebben scherpe kritiek uitge oefend op paus Johannes Pau lus II. Volgens de groepen wordt in de katholieke kerk „door een bepaalde vorm van orthodoxie het legitieme plu ralisme bij het zoeken naar de waarheid opgeheven". De groepen prijzen de moed van de paus bij de verdedi ging van de mensenrechten. Maar, zo zeggen zij, „wij kun nen niet van de buren eisen hun huis schoon te maken, als wij ons eigen huis niet hebben gereinigd. En met spijt moeten wij erkennen dat het volk Gods niet de onver vreemdbare grondrechten van gelijkwaardigheid en le gitieme vrijheid geniet", aldus de basisgroepen. De groepen hebben ook kri tiek op het bezoek van de paus aan het bedevaartsoord Santiago de Compostella vol gende maand. Zij zijn „ver bijsterd" dat de kosten van het tweedaagse bezoek bijna 70 miljoen gulden bedragen. Bovendien is de meerderheid van de 300.000 jongeren die in het bedevaartsoord worden verwacht, uit de „meest reac tionaire kringen en bewegin gen van de samenleving en de kerk" afkomstig. MANILA De angli caanse theoloog dr. Colin Chapman heeft de evan gelische beweging ge waarschuwd de verkon diging van het christelijk geloof en de dialoog met andere godsdiensten niet van elkaar te scheiden. Hij deed dit tijdens het congres van het Lausan- necomité voor wereld evangelisatie in Manila. De Britse theoloog hield de 4000 congresgangers voor dat de twaalfjarige Jezus in de tempel en Paulus op de berg Areopagus niet slechts hun ei gen mening verkondigden, maar ook luisterden naar wat respectievelijk de joden en de Atheners naar voren brach ten. Evangelische christenen moeten zich afvragen, of hun pogingen tot een dialoog in dezelfde richting wijzen als die van Jezus en Paulus, aldus Chapman. Hij keerde zich scherp tegen de mening van sommige evangelische christe nen dat de dialoog tijdverspil ling en een gevaar voor het chrsitelijk geloof zou zijn. De Westduitse predikant Ul- rich Parzany brak in de Fili- pijnse hoofdstad een lans voor Leslie Newbigin. Deze Engel se theoloog betoogde onlangs op de zendingsconferentie van de Wereldraad van Ker ken in San Antonio dat het christendom ervoor moet wa ken zijn fundamenten te ver anderen om de dialoog met andere godsdiensten mogelijk te maken. „Elke godsdienst moet in de dialoog zichzelf kunnen zijn", aldus deze 79- jarige autoriteit op het gebied van de zending. De zendingsconferentie van de Wereldraad riep eind mei de kerken op de dialoog met andersgelovigen aan te gaan. Christenen moeten samen met aanhangers van andere godsdiensten werken aan ge rechtigheid, vrede en behoud van de schepping, verklaar-, den de deelnemers. Deze dia loog is geenszins onverenig baar met het getuigenis van Jezus Christus, zo werd erbij Dialoog in kerk Onder de kop „Franse leken willen meer dialoog in Kerk", in de krant van 13 juli jl. staat onder meer dat groeperingen met de meest uiteenlopende levensbeschouwelijke overtui gingen, onder wie agnostici, een „kerk willen waarmee ze in dialoog zijn". Maar tussen groeperingen of instellingen met fundamenteel verschillen de levensbeschouwingen is geen sprake van dialoog, doch van twee of meer monologen. Zelfs de oude Romeinen had den dat al door toen ze stelden: „Contra principia negantem disputari non potest" (met hen, die de beginselen noodza kelijk voor elke dialoog ontkennen, valt niet van ge dachten te wisselen). Wanneer leken zichzelf meer bij het kerkelijk leven willen betrek ken, doen ze nuttiger werk als ze de christelijke beginselen uitdragen en beleven in de ci viele maatschappij waarvan ze deel uitmaken, tegelijkertijd in hun hoedanigheid van. staats burger als in hun hoedanig heid van lid van de katholieke Kerk. Het kerstenen van de civiele maatschappij zal meer vruchten geven dan de leer en de discipline van de katholie ke kerk, waarachter 2000 jaar ervaring en overweging staat, te vermengen met de gebre ken en tekortkomingen van de ideologische modegrillen van een geïndividualiseerde en ge seculariseerde maatschappij. Deze laatste kan personen met morele zindelijkheid goed ge bruiken. Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tussen 14.00 en 15.00 uur telefoonnummer 071-122248 en uw krant wordt nog dezelfde avond thuisbezorgd. GRATIS ELKE WOENSDAG DE BIJLAGE BI] UW KRANT MET INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES EN EEN COMPLETE AGENDA Succesvol bezoek HeT bezoek van de Amerikaanse president Bush aan oi land heeft alles bij elkaar maar vijfentwintig uur geduur Toch kan, nu de president en zijn omvangrijke gevolg op thuisreis zijn, gesproken worden van een uiterst geslaagd b zoek. Dat succes ligt overigens niet in een reeks akkoordi als resultaat van onderhandelingen. Want waarover zoude twee landen die het op zoveel terreinen in grote lijnen m elkaar eens zijn, nog moeten onderhandelen? De waarde van het bezoek van president Bush aan ons lai is vooral symbolisch. Tijdens zijn rondreis door Europa het hij in Polen en Hongarije de daar ontluikende politieke d mocratieën een hart onder de riem gestoken. Hij heeft d Europese trip besloten in Nederland, het land waarvan i vrijheidsstrijd tegen de Spanjaarden zo'n grote inspiratie geweest voor de grondleggers van de Verenigde Staten. Het bezoek aan Leiden was wat dat betreft dubbel symtJ lisch. Leiden is een stad die in de Nederlandse vrijheidsstri voorop heeft gelopen. Maar het is ook de stad waar de P grim Fathers, onder wie de voorouders van Bush, veilig o derdak vonden, voordat zij in het begin van de zeventiem eeuw naar de Nieuwe Wereld trokken. Er was voor Bu dan ook nauwelijks een waardiger decor denkbaar om teri te kijken op zijn Europese reis, die zo in het teken heeft g staan van vrijheid en democratie, dan de Leidse Pieterskei Vrijheid en democratie waren dan ook de thema's cj centraal stonden in de toespraak van de Amerikaanse pres dent in Leiden. Hij trok een vergelijking tussen de hol waarmee de Pilgrim Fathers naar Amerika reisden en j hoop van de volken in Oost-Europa, onder aanvoering vi Polen en Hongarije, op een nieuw, vrij, democratisch en oi gedeeld Europa. TERUGKIJKEND op het tweede bezoek van Bush aan E ropa kan worden gesteld dat de Amerikaanse president zid na het succes op de recente NAVO-top, opnieuw heeft gem| nifesteerd als een rustige, bekwame leider van de wester wereld. En dat is meer dan waar velen' hem na zijn acht ja in de schaduw van Ronald Reagan toe in staat achtten. Bui is niet zoals zijn voorganger, die zeer hardnekkig trachl zijn bondgenoten te overtuigen van zijn wereldbeeld. Bush veel meer een eerste onder zijn gelijken. In tegenstelling zijn voorganger schuwt hij het politieke stuntwerk en heeft, veel meer dan Reagan, oog voor de complexe politie verhoudingen in Europa. Dat is in een tijd waarin de gebed tenissen op ons continent elkaar zo snel opvolgen, een g ruststellende gedachte. Goede beurt G(E)ORGEOUS Leiden, Schitterend Leiden. Beter dan n| deze tekst op een spandoek, dat gisteren op de hoek van h Rapenburg en de steeg naar de Pieterskerk hing, kan n worden samengevat hoe de Sleutelstad zich gisteren aan Amerikaanse president, zijn gevolg en de televisiekijk thuis presenteerde. De Leidse bevolking met burgemees Goekoop voorop gaf op stijlvolle wijze zijn visitekaartje af maakte daarmee een zeer goede beurt. Ze mag daar best tr op zijn. Geleidelijk meer zon DE BILT (KNMI) Het al dagenlang ten westen van Ier land aanwezige hogedrukge- bied is nu in beweging geko men. Het verplaatst zich mo menteel langzaam in de rich ting van ons land en de zuide lijke Noordzee. Het centrum van dit hoog wordt in de nacht van woensdag op donderdag vlak bij ons land verwacht. In verband hiermee wordt het komende etmaal geen regen verwacht. De wind is in eerste instantie noordwestelijk. Van af de Noordzee stroomt de ko mende 24 uur nog koele zee lucht binnen. Hierin kunnen vannacht tijdens opklaringen landinwaarts minima tot 6 graden voorkomen. Bij zee wordt het minder koud. Naast enkele wolkenvelden worden morgén flinke perioden met zon verwacht. De middagtem- peraturen lopen dan bij een overwegend matige noordwes ter op tot tussen de 18 graden in het Waddengebied en 23 graden in Brabant en Lim burg. Het genoemde hoge- drukgebied, gaat ons vanaf donderdag enkele dagen met zonnig zomerweer bezorgen. Weersvooruitzichten voor diverse Europese landen, geldig tot en met morgen: Schotland, Engeland en Ierland: zon nig en warm zomerweer dat zich ge leidelijk tot vrijwel overal op de Brit se Eilanden zal uitbreiden. Middag- temperaturen van 20 26 graden in het noorden en langs de kusten bij zeewind tot 30 graden plaatselijk el ders. België en Luxemburg: wolkenvelden, slechts af en toe zon en mogelijk wat motregen. Morgen geleidelijk meer zon en enige stijging van tempera- West-Duitsland: veel bewolking en voornamelijk in Beieren langs de Al- penrand en in Sleeswijk-Holstein af en toe wat regen. In het zuidwesten echter vrij zonnig. Deze condities met zonnig en warmer weer breiden zich morgen langzaam noordoost waarts tot in midden-Duitsland uit. Middag- temperaturen van 17 graden langs de Noord- en Oostzeekust tot 24 graden in het zuidwesten, morgen enkele graden hoger. Frankrijk: in het noordoostelijk deel wolkenvelden en op enkele plaatsen wat lichte regen; morgen overgang naar zonnig weer. In de rest van Frankrijk zonnig. Middagtempera- tuur van 19 graden in het noorden en langs de Kanaalkust tot 31 graden in het zuiden; morgen overal enkele graden warmer. Spanje en Portugal: aanhoudend zon nig en zeer warm. Langs de kusten van noord-Portugal en de Noord- spaanse stranden aan de open zee soms mistbanken bij temperaturen van rond 19 graden. Elders middag- temperaturen van 27 tot 32 graden. Langs de kusten 35 graden tot 42 gra den landinwaarts. Zwitserland en Oostenrijk: in noa Zwitserland en noord-Oostenrijk v bewolking met plaatselijk wat reg condities, die morgen langzaam n het oosten wegtrekken, vanuit westen gevolgd door zon. Eld vooral in west-Zwitserland zoni overigens vooral in de middag sta| wolken en eerst nog mogelijk i bui. vooral in Oostenrijk. Midd temperaturen op laaglandniveau tot 29 graden, in het zuiden tot graden. Italië: vrij zonnig, in de middag avond landinwaarts, vooral in bergstreken, een enkele onweersl morgen overwegend zonnig. Midd temperaturen 27 tot 33 graden. Joegoslavië: langs de Adriatis kust zonnig, maar in de middag avond een kleine kans op een lol onweersbui. Landinwaarts in de c tend vrij zonnig, in de middag rr stapelbewolking en plaatselijk regen- of onweersbui, vooral in ol gebergten. Griekenland: zonnig maar vooi melijk in het noorden 's middags avonds een aanhoudende kans op onweersbui. Middagtemperatuur tot 34 graden, al naar gelang de ging ten opzichte van de zee. WEERRAPPORT Brieven graag kort en duidelijk geschreven De redactie behoudt zich het recht voor ingezon den stukken te bekorten

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2