De vaste hand van een oude meester
„Allemaal klappen
met Johnny Letman
Wat dacht u van2.000,-
aan accessoires
naar keuze cadeau?
SaidóaOowumt
SIERK SCHRODER EN PIET VANBOXEL EXPOSEREN BIJ PULCHRI
Plus... een aantrekkelijk
inruilaanbod?
Kortom, wat dacht u van een
bezoekje aan'n Peugeot-dealer?
Peugeot 309 vanaf20.980,-
PEUGEOT 309
KUNST
DONDERDAG 13 JULI 1989 PAGINA 1
Pulchri Studio, Lange Voorhout 15,
Den Haag. Sierk Schroder en Pim
van Boxel. Geopend van dinsdag tot
en met zaterdag van 11.00 uur tot
17.00 uur. Zondag van 13.00 uur tot
17.00 uur. Tot en met 20 juli.
Twee oudgedienden uit de
Haagse kunstwereld exposeren
op dit moment recente werken
in de Tuingalerie van Pulchri
Studio: Sierk Schroder (85) en
Piet van Boxel (76). Het is een
expositie van bescheiden om
vang, en zeker in het geval
van Schröder met werken van
bescheiden formaat. Maar dat
zegt uiteraard niets over de
kwaliteit, juist in het kleine
toont hij opnieuw zijn vak
manschap.
Karakteristieke portretten in
pastel en de vele naakten waar
Schröder zo beroemd mee is
geworden, maakt de nestor
van de Pulchri-kring nauwe
lijks nog. Na een leven lang te
hebben geworsteld met de
menselijke figuur, legt hij zich
nu toe op miniatuurtjes: een
boomstronk met paddestoelen,
de vleugel van een vogel of
een bloem. Het materiaal
vindt hij in en rondom zijn
atelier in Wassenaar. Ook
schildert en tekent hij exoti
sche schelpen die verzamelaar
en vriend Fred Klomp voor
hem uit het Verre Oosten
meebrengt. Dat Schröder het
zich nog steeds niet gemakke
lijk maakt, blijkt uit het schil
derijtje 'Zeepokken'. In Pul
chri staat de grillige kluwen
weekdiertjes die voor Zeepok
ken model heeft gestaan. De
afbeelding is een zeer knappe
weergave van het origineel.
Zo'n uitdaging gaat de kunste
naar nog steeds niet uit de
weg.
De tweede exposant, aquarel
list en schilder Pim van Boxel,
kiest niet voor details, maar
voor een totaalbeeld. Op de
expositie hangen interieurs en
landschappen die hij tijdens
reizen door de Provence
maakte zoals 'De hellingen
van de Verdon' en 'De bergen
bij de Ventoux.' Hij trekt nog
steeds de bergen in met zijn
schildersezel en aquarel-spul
len. Van Boxel is niet uit op
een natuurgetrouwe weergave;
hij wil de sfeer, kleuren en het
licht van de Provence treffen.
De composities bouwt hij op
met kleurvlakken. De aquarel
len hebben een zeer heldere
uitstraling, het waterige blauw
domineert. Op een soms haast
pointillistische manier zet Van
Boxel kleurvelden naast el
kaar. Hij ontleedt de kleuren
en de structuur van het land
schap en tracht zo de kern te
raken.
Het werk van Sierk Schröder
en Piet van Boxel heeft niet
zoveel met elkaar gemeen, wel
stemmen de karakters van de
twee kunstenaars enigszins
overeen. Beiden hebben wars
van modes of trends, altijd ei
genzinnig een eigen stijl ge
volgd en uitgediept. Door figu
ratief te blijven werken in de
traditie van de grote Franse
meesters, stelden ze zich hun
leven lang tegendraads op. Pa
radoxaal genoeg geldt in deze
eeuw de 'conservatieve' kun
stenaar immers als dwarslig
ger, de kunstenaar die eigen
lijk niet wil deugen. Alle aan
dacht gaat immers uit naar ab
stract en experiment.
Eigentijds
Schröder heeft zijn denkbeel
den eens prachtig verwoord in
een boekje bij een overzicht
sexpositie in het Gemeentemu
seum (1973): „Eigentijds - een
veel gebruikt woord. Er zijn
stichtingen, verenigingen voor
eigentijdse kunst en er is ei
gentijds onderwijs en zelfs
verscheen er kortgeleden een
eigentijds kookboek! Het is een
magisch woord, een vlag,
waaronder vele schepen va-
Eigentijds is niet een belang
rijk woord in de vocabulaire
van Schröder, wel kwaliteit.
Zo komt hij in hetzelfde arti
kel bij zijn adagium: „Wat is
kwaliteit? Het wordt bepaald
door twee omstandigheden:
enerzijds de kracht en de zui
verheid van dé inspiratie en
anderzijds het scheppend ver
mogen. Zonder inspiratie is
elk kunnen levenloos, zonder
kunnen is elke inspiratie
krachteloos".
Dit mag de kern worden ge
noemd van het kunstenaar
schap van Sierk Schröder: hij
streeft al ruim 50 jaar naar de
perfectionering van zijn kun
nen. Tot op de dag van van
daag studeert hij nog op de
anatomie van de mens en op
vormen in de natuur. De vorm
begrijpen en bezieling in de
vorm leggen, daar gaat het
hem om. In het verleden heeft
de bijna manische drang tot
perfectie ertoe geleid dat hij
schilderijen liet vernietigen,
werken waar hij achteraf toch
tniet tevreden over was. Zelfs
het portret van Cornelis Veth'
(de literatuurcriticus) waarmee
Schröder in 1952 de Jacob
Hartogh-prijs won, is er om
die reden niet meer.
In de portretten heeft hij zich
altijd ten doel gesteld uiterlijk
èn innerlijk van het model te
raken. Het gezicht en de li
chaamshouding laten, bij een
juiste waarneming, zien hoe
iemand denkt en voelt. De
kunstenaar moet daar oog
voor hebben en natuurlijk het
vermogen dat weer te geven.
Voor Schröder is het model
niet een object, maar een
uniek karakter. Het is de taak
van de portrettist uiterlijk en
innerlijk te laten samenvloei
en. Hier schuilt ook het grote
verschil met bijvoorbeeld de
impressionisten die slechts
geïnterresseerd waren in de
sensatie die de uiterlijke vorm
oproept. Sierk Schröder is niet
tevreden met de vluchtige im
pressie van het oog, maar ob
serveert met een vorsend oog.
Hij is een dienstbaar kunste
naar die zijn taient leent aan
het model of object dat hij
schildert.
Nature morte
Tegenwoordig gaat hij het
gevecht met een model niet zo
vaak meer aan, maar legt zich
vooral toe op de 'nature morte'
in de directe omgeving van
zijn atelier. Merkwaardiger
wijs vindt de oude meester dat
niet eens zo'n grote stap, in het
maandblad van het Pulchri
Genootschap zegt hij er dit
over: „Hoe ouder ik word, hoe
meer ik ertoe kom alles te zien
als een grote eenheid. Of ik nu
een vrouwenfiguur maak, een
portret of een boomstronk, al
les gehoorzaamt aan dezelfde
wetten en je bent, net zo goed
als elke cel in je lichaam dat is,
verbonden met de verste ster-
Schröder ontpopt zich als een
'holist': in het kleinste deeltje
weerspiegelt zich het grote ge
heel. Zoals lichaam en geest
één zijn, maken meps en na
tuur onderdeel van hetzelfde
geheel uit. Het oeuvre van de
kunstenaar kan worden be
schouwd als één heroïsche po
ging het zichtbare en het on
zichtbare weer te geven, in
wezen probeert hij steeds het
zelfde raadsel te vangen, al
leen de modellen wisselen. De
intentie en de schilderkunstige
problemen veranderen niet.
De miniatuurtjes van takken,
schelpen en bloemen op de ex
positie in Pulchri tonen het
grote vakmanschap van de
meester. Met vaste hand en
zonder een streepje te veel of
te weinig, zet hij die dode din
gen neer „Ik zou de vormken-
nis van de meesters van de
Italiaanse renaissance willen
combineren met de poëzie van
het laat-impressionisme," zo
schreef hij eens. Het.jongste
werk bij Puchri laat zien dat
hij deze niet geringe opdracht
trouw is gebleven. De techni
sche perfectie bereikt weder
om grote hoogte.
Kunst is een Heilig Ambacht,
zo luidde het credo op de Ko
ninklijke Academie in de jaren
twintig toen Sierk Schröder
daar zwoegde op moeilijke mo
dellen en ingewikkelde stille
vens. Op 85-jarige leeftijd
neemt hij dat.heilige ambacht
nog even bloedserieus. Op een
recent zelfportret kijkt hij de
toeschouwer streng aan (zoals
eigenlijk op al zijn zelfportret
ten); voor Sierk Schröder is
kunst geen lichtzinnige bezig
heid, maar een permanent
gevecht met de vorm.
HANS OERLEMANS
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
,,UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6.
tel. 01720-20800): Licence to Kill
(al); 13.30. 20.30. za. zo. ook 16.30.
EUROCINEMA II: Road Houee (16);
13.45, 18.45, 21.15. za. zo. ook
16.15. EUROCINEMA III: Police
academy VI (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo. ook 16.15. Platvoet en
zijn vriendjes (al); za. t/m wo
14.00. za. ook 16.00. EUROCI
NEMA IV Naked gun (al); 13.45,
18.45, 21.15. zo. ook 16.15.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19.
tel. 071-121239): Road House (al);
19.00, 21.15 za. zo. wo. ook 14.30.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39, tel 124130): Scandal (al);
18.45, 21.15. Licence to kill (al);
14.15, 18.45, 21.15. Naked gun
(al); 19.00, 21.15. My stepmother
is an alien (al);'14.30, 19.00, 21.15.
Police Academy VI (al); 19.00,
21.15. za. zo. wo. ook 14.30. Taran
en de toverketel (al); za. zo. wo1.
14.30. «TRIANON (Breestraat 31,
tel. 123875): The Bear (al); 19.00.
za. zo. wo. ook 14.30. 9Vi Weeks
(16); 21.15. REX (Haarlemmer
straat 52, tel. 071-125414): Private
Schoolgirls (16); 14.30, 19.00,
21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Naked gun (al); 19.00. Frank en
Vrij (al); za. wo. 14.45. CITY THEA
TER II Johnny is alive (16); za. zo.
wo 15.45 My stepmother is an
alien (al); 21.15.
VOORSCHOTEN GREENWAY
tel 01717-4354): Rainman (al); do.
t/m zo. 19.00, 21.15. ma. t/m wo.
20.15. za. zo. wo. 15.45. Working
girl (al); ma. t/m wo. 20.45. The
naked gun (al); do t/m zo 19.00,
21.15. za. zo. wo. 15.45
KINDERVOORSTELLINGEN
De lady en dé vagebond; za. zo.
wo. 14.00. Kunst en vliegwerk; za.
zo. wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA tel.
01751-13269):The naked gun (al);
vr. t/m zo. 20.00. Dangerous liai
sons (al); ma. t/m wo. 20.00.
KINDERVOORSTELLINGEN
Kunst en vliegwerk; za. zo. wo.
14.00.
VOORSCHOTEN GREENWAY
tel. 01717-4354): Rainman (al); do.
t/m zo. 19.00, 21.15. ma. t/m wo.
20 15 za. zo. wo. 15.45 Working
girl (al); ma. t/m wo. 20.45. The
naked gun (al); do t/m zo 19.00,
21.15. za. zo. wo. 15.45
KINDERVOORSTELLINGEN
De lady en de vagebond; za. zo.
wo. 14.00. Kunst en vliegwerk; za.
zo. wo. 14.00.
WASSENAAR ASTRA tel.
01751-13269):The naked gun (al);
vr. t/m zo. 20.00. Dangerous liai
sons (al); ma. t/m wo. 20.00
KINDERVOORSTELLINGEN
Kunst en vliegwerk; za. zo.
14.00.
DEN HAAGASTA: 1 (Spui 27. tel.
463500): Roadhouse (16); 14.00,
18.45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18 45, 21.30. ASTA 2: My step-
mother is an alien (al); 14.00,
18 45, 21.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. ASTA 3 The Fly II
(16); 14 00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. BABYLON 1
(naast Den Haag Centraal tel.
471656): Scandal (16); 14.00,
19.15, 21.45. za. zo. 14.00, 16.45,
19.15, 21.45. BABYLON 2: Dan
gerous liaisons (al); 19.00, 21.30.
do. vr. ook 14.00. BABYLON 3:
A cry in the dark (al); 19.00, 21.30.
do. vr. ook 14.00. CINEAC 1
(Buitenhof 20, tel. 630637): Police
academy 6 (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15. 16.00, 18.45,
21.30. CINEAC 2: Pet Sematary
(16); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15.
16.00, 18 45, 21.30 CINEAC 3:
Her alibi (al); 18.45, 21.30. do
ook 14.00. METROPOLE 1 (Car-
negielaan, tel. 456756): Licence to
kill (al); 14.00, 18.45, 21.30.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
14.00, 18.30, 21.30. METROPO
LE 2- Rain man (al); 18.45, 21.30.
METROPOLE 3: Police academy
6 (al); 14.00, 18.45, 21.30. zo,
13.15, 16.00, 18.45, 21.30. di.
14.00, 18.45. METROPOLE 4:
The naked gun (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 5: Filmzo-
mer '89; 14.00, 18.45, 21.30. do.
14.00, 20.30. zo. 13.15, 16.00,
18.45, 21.30. ma. 1400, 18.45.
Once upon a time in America; do
Something wild; vr. Fatal attrac
tion; za. Fantasia, zo. Jean de Flo-
rette en Manon des Sources; r
Prick up your ears; di. Little shop
of horrors; wo. ODEON 1 (Heren
gracht 13. tel. 462400): Licence to
kill (al); 13.45, 18.45, 21.30. zo.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ODE
ON 2: Who's Harry Crumb (al),
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. ODEON 3:
The naked gun (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 4: Dead bang
(12); 13.45, 18 45, 21.30. zo. 13.30,
16.00. 18 45, 21.30. STUDIO 1
(Kettingstraat 12b, tel. 656402): f
Venexiana (16); 19.15, 21.15.
ook 14.15. STUDIO 2: The shoot
ing party (al); 19.00, 21.00. zo
14.00. STUDIO 3: Another woman
(al); 19.00, 21.00. zo. ook 14.00.
HAAGS FILMHUIS: Zaal 1: Car
tas del parque; 19.30, 21.45. Zaal
2: High tide; 19.30 Bagdad café;
21 45. Zaal 3: 19.30, 21.45. Exte
rieur Nuit; do. Dirty dancing;
Pauline a la plage; za Fun in ac
pulco; zo. It's a bikini world; rr
A swingin' summer; di. Blue Ha-
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Rooftops (16);
00.15. CINEAC 2: Pet Sematary
(16); za. 00.15. CINEAC 3: Police
academy 6 (16); za. 00.15.
KINDERVOORSTELLINGEN
BABYLON 2: Platvoet en
vriendjes; za. zo. 14.00, 21.30 i
t/m wo. 14.00. BABYLON 3: Ta
ran en de toverketel; za. zo. 14.00,
16.30. ma. t/m wo. 14.00. CINE-
AC 3: Taran en de toverketel; z
wo 14.00. zo. 13 15, 16.00. Ml
TROPOLE 2: Platvoet en zi
vriendjes; 14.00. zo. 13.15, 16.00.
DEN HAAG De
befaamde klarinet
tist en leider van de
Dutch Swing Colle
ge Band Peter Schil-
peroort maakte eens
een eind aan een ge
leerd debat over de
diepere betekenis
van het woord jazz
door simpelweg op
te merken: „Jazz is
gewoon tot vier tel
len en swingen.
Meer niet".
Een definitie die in elk
geval volop van toepas
sing is op de orkesten
die deze week als op
warming voor het
North Sea Jazz Festival
door de Haagse binnen
stad paraderen. Onge
compliceerde New Or
leans jazz op het perron
van het Centraal Sta
tion, op straat en giste
ren ook in het waren
huis De Bijenkorf.
Het gebeurt allemaal op
de eerste etage, even
voorbij de rekken met
afgeprijsde overhem
den, op de CD-afdeling.
Een verbaasd en soms
verschrikt opkijkend
publiek staat plotseling
oog in oog met een 71-
jarige man, die over het
podium springt alsof hij
net twintig is geworden.
„Allemaal meeklap
pen", commandeert hij
op een toon die geen te
genspraak duldt. Even
voorstellen: Johnny
Letman, trompettist en
zanger van de „New
Orleans Vaudeville
Show". Een zes man
sterke formatie die ge
routineerd de ene na de
andere klassieker uit de
mouw schudt.
Herrie
„Wat een rotherrie",
mompelt een klant, die
er geen misverstand
over laat bestaan dat hij
alleen voor de over
hemden is gekomen. Hij
beent haastig door naar
de kassa, maar is een
uitzondering Het me
rendeel van de klanten
geeft zich na een korte
aarzeling gewonnen
voor de aanstekelijke
muziek van Letman en
zijn kornuiten. De im
provisaties op het alou
de „My blue heaven"
mogen er dan ook zijn
en aan Letman's bevel
tot meeklappen wordt
massaal gehoor gege
ven. Na afloop baant
een man uit het publiek
zich een weg naar vo
ren. „Ik heb een plaat
van u thuis", laat hij be
wonderend weten. „Een
LP waarop u samen
met Lionel Hampton
speelt".
Letman veegt de drup
peltjes van zijn bezwete
voorhoofd, en kijkt de
fan met een peinzende
blik aan. „Dat kan best
kloppen", merkt hij op.
,,Ik heb gespeeld met
Hampton, maar ook
met Count Basie, Tom
my Dorsey, Cab Callo
way... Ik weet van som
mige platen niet eens
meer dat ik ze heb ge
maakt". Om vervolgens
gewillig zijn handteke
ning te zetten. „Wilt u
alleen de naam? Ik kan
er gerust nog iets bij
schrijven. De hartelijke
groeten, of de datum".
Basie, Dorsey. Callo
way. Ongelovige blik
ken bij de omstanders.
Heeft deze oude baas
werkelijk het voorrecht
genoten samen te wer
ken met deze giganten
uit de rijke historie van
de jazz? Ze kunnen ge
rust zijn. Op menige
plaat uit de jaren veer
tig en vijftig is hij terug
te vinden. Zo verleende
hij zijn medewerking
aan een succesvolle op-
namessie in 1947 van
Cab Calloway, waar de
hit „Everybody eats
when they come to my
house" werd vastgelegd.
Een melige tekst van
zanger Calloway
(„Have a banana, Han-
na; eat your potatoe,
Plato") wordt onder
lijnd door een strak
swingend arrangement
met Letman in de ko
persectie.
Letman is in een
humeur. De reden
wordt duidelijk als hij
luidruchtig blijk geeft
van zijn enthousiasme
voor de organisatie van
het North Sea Jazz Fes
tival. „Ik heb hier vorig
jaar voor het eerst ge
speeld, met Buck Clay
ton. De muzikanten
worden echt in de wat
ten gelegd. Alles is ab
soluut first class. Dat
heb ik zelden meege
maakt. Misschien alleen
die keer, dat ik als ere
gast optrad bij het hu
welijk van Grace Kelly
in Monaco".
Letman speelt nu al
weer zo'n zeven jaar bij
de New Orleans Vaude
ville Show. De uit Zwe
den afkomstige leider
Lars Edegran contrac
teerde hem als gelouter
de veteraan, naast jeug
dig talent als de zange
res Thaïs Clark. Het re
pertoire is omvangrijk
maar niet verrassend.
„Baby won' t you plea
se come home" is al on
telbare malen eerder
ten gehore gebracht,
maar de band vertolkt
het nummer met een
enthousiasme alsof het
een wereldprimeur be
treft. Dat maakt veel
goed. Peter Schilperoort
had gelijk: jazz is ge
woon tot vier tellen en
De Peugeot 309 is een auto waarmee het hele
gezin uitstekend kan opschieten. En, u hebt volop
keus. Wordt het een 3- of 5-deurs, een benzine-
•uitvoering, een 1905 cm' diesel, een automaat of de
supersnelle GTI? Maar er is meer te kiezen.
Want u krijgt tot maar liefst 2.000,- aan
accessoires naar keuze cadeau als u vóór 31 juli
zo'n comfortabele Peugeot 309 aanschaft en op uw
naam laat registreren. Dit aanbod geldt voor 1989-
modellen en zolang de voorraad strekt.
Kiest u maar uit: een zonnedakje of een spoiler,
of sportieve wielplaten, of een trekhaak, of een fraaie
stereo radiocassette-recorder of mistlampen. Maar ook
metallickleur, een (fiets)imperiaal, speciale buiten
spiegels of een ruitewisser/sproeier achter.
Of natuurlijk een combinatie van deze of
andere accessoires. Zolang het de 2.000,- incl. BTW
niet te boven gaat. Dit aanbod geldt voor elke uit
voering van de 309, met uitzondering van de Comfort.
Tot slot heeft u nog het voordeel dat wij u
tijdelijk een wel heel speciaal inruilaanbod kunnen
doen. Ga snel langs bij de Peugeot-dealer. Zijn adres
vindt u in de Gouden Gids.
Ongehoord goed.
BTW. EXCL. AFLEVERINGSKOSTEN 485.- WIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN PEUGEOT LEASE. LEASEN TEGEN EEN AANTREK
I PEUGEOT. DYNAMISCH OP WEG.
