final
Ie
Cryptogram
Nr. 26
Computer te 'koud'
m mm
ZATERDAG 8 JULI 19
89 PAGINA 31
Oplossing
vorige puzzel
De winnaars van puzzel 25 zijn:
W. v. Vliet, Ida Heijermanspad 1, 2331
EV Leiden
A. Paardekooper, L. v. Oud Raadwijk 6,
2381 EW Zoeterwoude
I Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van puz-
zei nr. 26 moeten uiterlijk woensdag
middag in bezit zijn van:
Puzzelredaktie
LEIDSE COURANT,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Naam, adres en postcode s.v.p. in blok-
i letters vermelden.
HORIZONTAAL:
1 Zo'n voor-proef geeft bezwaar (7)
4 Strijd-lust? (7)
7 Eetgerei ten behoeve van een jong opiumge
bruiker? (11)
9 Niemand ontkent dat de uien aan de man ge
bracht moeten worden (7)
10 Voedsel waarbij het glas geheven wordt (5)
12 Kan snel een voertuig mee worden opge
spoord (5)
14 Om gedreven werk te maken moet men zor
gen het hoofd boven water te houden! (9)
17 Wist u er ma vlug van te overtuigen dat zij de
kleding daar beter kon reinigen? (9)
19 Geeft steun onder het kussen! (5)
21 Stad in Joegoslavië die vooral bekend is door
haar erwten? (5)
23 Zo'n onderbreking brengt menigeen een
depressie! (7)
24 Kapitaal dat geen rente oplevert (11)
26 Deftige kompel? (7)
27 Onnatuurlijke lekkernij? (7)
VERTICAAL:
1 Leuke tijd voor het ambt van een magistraat!
(7)
2 Bezitsaanduiding van weinig gewicht (3)
3 Plant die voor een vrouw een uitstapje waard
is? (9)
4 Op één zo'n houten been is het moeilijk lo
pen! (5)
5 Vis van een luitenant ter zee? (5)
6 Leesteken van niets! (7)
8 Zo te horen heeft die arbeider het altijd over
een ander! (5)
11 Bij veel wind komt deze vis vooraan! (3)
13 Dier dat warmte geeft (3)
15 Nu rijst zeker de vraag: „Is het kapot te krij
gen?" (9)
16 Dat meisje is troef! (3)
17 Metaal van een roofdier met zijn prooi? (7)
18 Domoor als zinnebeeld der wijsheid? (3)
19 Ik ga erdoor als er niets in de drank zit! (5)
20 In zo'n autootje is een insekt niet welkom! (7)
21 Vals licht (5)
22 Erg lief van je om de thee er voor mij neer te
zetten! (5)
25 Gang van een kikker? (3)
Terwijl de zoveelste computer-genera
tie op de markt komt, blijkt de_ auto
matisering nog nauwelijks in de post
zegelwereld te zijn doorgedrongen. Óp
beurzen zitten nog geen stekkers van
beeldschermen van het stopcontact.
Slechts een handjevol handelaren
blijkt de voorraad via de computer bij
te houden en de NVPH-catalogus is
alleen nog op papier en in kleur te
krijgen.
In die situatie, die alles te maken heeft
met het sfeertje dat de filatelie ken
merkt, komt volgens secretaris B. Bak
ker van de Nederlandse Vereniging
van Postzegelhandelaren (NVPH), op
korte termijn geen verandering.
Alhoewel er in de filatelie alleen al in
Nederland vele tientallen miljoenen
guldens omgaan, is het karakter het
best te omschrijven als 'ouwe jongens
krentebrood'. Een doorsnee postzegel
winkel is rommelig en vooral gezellig.
Van moderne marketingtechnieken of
een flitsende etalage om de waren aan
te prijzen is nauwelijks sprake! Meest
al is de winkel niet meer dan een grote
hoeveelheid albums in de kast; een
beurs een verzameling albums op de
tafel en de advertenties één grote grij
ze brij van catalogusnummers met
prijzen.
Bakker neemt het woord „charme" in
de mond. „Mensen willen een beetje
babbelen over hun postzegels. Ze wil
len iets kwijt over hun nieuwste aan
kopen". Volgens de secretaris wil de
klant geen zelfbedieningswinkel. Ster-
FILATELIE
EN
COMPUTER
Infographic: Jos Diender/WUG)
ker nog: „Het mooist is het wanneer
de handelaar de bewuste zegels moet
zoeken. Dat je een aantal boeken moet
doorlopen voordat je de exemplaren
hebt".
FAILLIET
Met de computer gaat dat allemaal
heel anders. Bakker kan zich het beeld
van een Engelse handelaar mét com
puter nog goed herinneren. Wanneer
NVPH-CATALOGUS OP FLOPPY
iemand om een bepaalde zegel vroeg,
toetste die handelaar het bewuste cata
logusnummer in. In één oogopslag
kon vastgesteld worden of de zegel
aanwezig was. Zo niet, dan was het be
zoek na een halve minuut afgerond.
Bleek de zegel wel aanwezig te zijn
dan was een greep in de lade met het
juiste nummer voldoende en kon het
perkamenten zakje met inhoud over
handigd worden. „En dan keek de
handelaar nog raar op wanneer de
klant de zegels even wilde bekijken",
grapt Bakker. Die moderne manier
van handelen is de Engelsman slecht
bekomen. Bakker: „Hij is failliet ge
gaan".
AFGEWEZEN
Bakker ziet wel iets in de computer
voor het bijhouden van de boekhou
ding en als typemachine, bijvoorbeeld
voor het maken van prijslijsten. Me
nig college heeft daarom wel zo'n
computer staan. Op de achtergrond,
dat wel.
Dit jaar heeft de NVPH een verzoek
gekregen voor het uitbrengen van een
catalogus op een floppy-disc. Dat is
door de vereniging van de hand gewe
zen met in het achterhoofd dat de
NVPH over een aantal jaren wellicht
zelf zo'n floppy uitbrengt. Volgens
Bakker is het zelfs niet uitgesloten dat
er eens beeldplaat verschijnt. Die kan
echter nog jaren op zich laten wach
ten. „Mensen willen nu nog iets tast
baars in handen. Ze zijn gewend het
boek uit de binnenzak te halen. De
tijd is nog niet rijp voor zo'n floppy".
Mocht de floppy eens komen, dan ver
wacht Bakker ook dat het gedrukte
exemplaar blijft bestaan.
(Volgende week: Computer eindeloos
voor filatelist)
Polen en zeerobben op
Schiphol
Het derde internationale Schiphol
Viertallentoernooi kende een zeer ster
ke bezetting: de volledige Nederlandse
top, warmdraaiend voor Turku - en
warm was het! -, de subtop, veel sterke
en moeilijk bespeelbare Poolse teams,
het verrassend sterk spelende West-
duitse vrouwenteam en bijvoorbeeld
ook een buslading Groningers, herken
baar aan de blauwe Zeerob-T-shirts.
Het toernooi werd gewonnen door
Berry Westra en Enri Leufkens (een
van de paren voor Turku) met Max
Rebattu en Erik Kirchhoff, een gele
genheidscombinatie, maar wel een van
twee zeer sterke spelers, die hoognodig
weer eens in een sterk partnership te
recht moeten komen. Hun score was
247 uit 13, ofwel exact 19 gemiddeld.
Mogelijk kunnen ze bij het volgende
Schiphol viertallentoernooi de formule
iets wijzigen, want 13 ronden Zwitsers
in twee dagen is iets te veel van het
goede. De eerste dag kan dan beter ge-
zwitserd worden voor een groepsinde
ling die verder de tweede dag intact
blijft (Zwitsers of halve competiie).
Het volgende spel kwam door een in
cidentje niet geheel uit de verf:
NOORD ZUID
A ♦HV 10 97 62
AHB101 94
O H B 10 O A 7 2
*9542 A 7
Dit zijn de NZ-handen en de bieding
ging als volgt: zuid 1 schoppen - noord 2
harten - zuid 4 schoppen - noord 4 SA -
zuid 5 klaver (0 of 3 keycards) - noord 5
ruiten (vraagt naar troefvrouw) - zuid 6
schoppen - noord 7 schoppen.
West start met harten 5. Hoe gaan we
spelen?
Voorlopig komen we één slag te kort en
de hele zaak lijkt te draaien om de rooie
vrouwen. Als we er daar één van kunnen
bedwingen, hebben we 13 slagen. Die
harten 5 kan natuurlijk van alles beteke
nen: doubleton, driekaart, vierkaart. De
vrouw zou er best bij kunnen zitten,
maar we gaan niet in slag één down, dan
krijgen we de lachers op onze hand.
1. hartenaas
2. harten getroefd (iedereen bekent, west
met de 7 en dat zegt nog steeds niet al
les)
3. schoppen naar het aas
4. klaver naar het aas en een stel troeven
(die zitten gelukkig 3-2) tot hier en niet
verder:
NOORD
HB
O H B 10
ZUID
6
O
O A 7 2
_Z
De enige kleur die je moet tellen is kla
ver, voor de rest hoef je alleen te kijken
of er vrouwen op tafel verschijnen. Kla
ver 7 wordt niet hoog en nu is een goed
speelplan om de kansen te combineren:
ruiten naar de heer en op hartenheer kla
ver weg. Als hartenvrouw niet valt, de
ruitensnit nemen, dan is het downgaan
tenminste gerekt tot de twaalfde slag.
Het spel lag zo:
Noord
A
O A H B 10 3
A H B 10
9 5 4 2
V 9 7 5
O 8 6 3
xHB6
Oost
8 4
8 6 2
V 9 5 4
V 10 8 3
Zuid
HV 10 9762
4
O A 7 2
IA 7
Met de laatste schoppen komt de tafel
meer in dwang dan de tegenpartij, dus
dat is niet slim. Het gaat erom de kan
sen met de rooie vrouwen te combineren
en daar hoort dit eindspel bij. Harten-
vrouw ergens derde of ruitenvrouw bij
oost.
Aan de ene tafel sneedde leider in ruiten
over west en ging 1 down. Hij nam dus
alleen de 50% van de snit en combineer
de dat niet met de kansen rond harten
vrouw.
En aan de andere tafel? Een antiklimax.
Op de tweede troefronde speelde oost
een ruiten bij. Het werd geen voldongen
verzaking maar wel een strafkaart, met
als gevolg dat de leider al heel snel een
succesvolle ruitensnit kon uitvoeren,
over west.
Corr. p/a Leharstraat 10, 2162 AC Lisse.
Canada herdenkt eerste
nederzetting
De Canadese gouden 100 dollar her-
denkingsmunt 1989 staat in het teken
van de stichting van de eerste Europe
se nederzetting in Ontario, 350 jaar
geleden. Deze nederzetting, Sainte-
Marie, was een versterkte zendelingen-
post, die in 1639 werd gebouwd aan
de oevers van de Georgian Bay in het
gebied van de Huron Indianen.
De post was de verblijfsplaats voor
reizende zendelingen en tevens een
toevluchtsoord voor de christelijke
Huron Indianen. Sainte-Marie was
een stukje Franse cultuur in het geïso
leerde hart van het Canadese Niéuw-
Frankrijk. In 1648 was de nederzetting
de verblijfplaats van één vijïde van de
Europese bevolking in Nieuw-Frank-
rijk. Een jaar later echter werd de post
verlaten, ondermeer als gevolg vap
herhaalde ideologische conflicten en
talrijke epidemieën.
Bijna 300 jaar later, in 1940, kreeg
men opnieuw interesse in het gebied
en werd de grond gekocht door paters
jezuïeten. Van 1947 tot 1951 voerde
men onderzoeks- en opgravingswerk
zaamheden uit op het terrein. In 1964
werd gestart met de reconstructie van
de nederzetting. Dit resulteerde in de
officiële opening van de plaats in
1967, als een van de projecten in het
kader van het 100-jarig bestaan van
Ontario.
ONTWERP
De keerzijde van de munt is ontwor
pen door David Craig en toont het
hoofd van een Huron-indiaan samen
met het silhouet van een zendeling en
een gedeelte van Sainte-Marie op de
achtergrond. Craig, geboren in Ottawa,
leverde in 1984 ook het ontwerp voor
de zilveren herdenkingsdollar van de
Royal Canadian Mint ter gelegenheid
van het 150-jarig bestaan van de stad
Toronto.
De voorzijde draagt de beeltenis van
koningin Elisabeth II, ontworpen in
1964 door Arnold Machin. De 100
dollar bevat 1/4 ounce zuiver goud in
een legering met zilver, heeft een
doorsnede van 27 milimeter, een dikte
van 2 milimeter, weegt 13,34 gram en
heeft een gekartelde rand.
De oplage van de munt is beperkt tot
65.000 stuks, of het aantal munten dat
tot 15 december van dit jaar wordt be
steld.
Groot succes voor Timman
Tim man heeft in zijn carrière al menig
sterk toernooi gewonnen, maar zijn
'zege in Rotterdam overtrof alles. Het
ELO-gemiddelde van dit wereldbeker
toernooi lag ruim boven de 2600,
waardoor zijn prestatie (10,5 uit 15)
op een ELO-waarde van ongeveer
2850 kwam. Een prestatie waarmee
onze landgenoot ongetwijfeld zijn ver
loren derde plaats op de wereldrang
lijst terugwint.
Lange tijd leek Timman op een twee-
de plaats achter Karpov aan te sturen.
De ex-wereldkampioen speelde tot vijf
ronden voor het einde onweerstaan
baar sterk. Plotseling haperde de ma
chine echter en werden gewonnen stel
lingen door onzeker spel en tijdnood
i (een zeldzaamheid voor Karpov) ver
prutst. Dodelijk vermoeid eindigde
Karpov het toernooi met 0 uit 2! Voor
drie weken topschaak zal ook hij meer
conditie mee moeten brengen.
De stijl van Timman kenmerkt zich
door een diepzinnige opbouw. Zelden
zien we hem na twintig zetten slechter
staan. Hij steunt hierbij op een breed
openingenrepertoire, een fabelachtig
j geheugen maar vooral op zijn begrip
van veel verschillende stellingstypen.
In onderstaande partij wordt hij in de
opening verrast door een onbekend
variantje, maar met nauwkeurig spel
houdt hij het openingsvoordeel toch
vast. Een foutje van Hjartarson ge
volgd door een staaltje perfecte tech
niek doet de rest.
J. Timman-J. Hjartarson
Russisch
1. e4 eS 2. Pf3 Pf6 3. Pxe5 d6 4. Pf3
Pxe4 5. d4 d5 6. Ld3 Pc6 7. 0-0 Le7 8.
c4 Pb4 9. Le2 0-0 10. Pc3 Le6 11. Le3
Lf5?
Kost een tempo en het is niet goed te
zien welke voordelen dat heeft. De zet
is een paar jaar geleden in Rusland ge
ïntroduceerd met als bedoeling 12. a3
Pxc3 13. bxc3 Pc2. Wit heeft echter
een betere oplossing.
12. Db3! dxc4 13. Lxc4 a5
De zwarte plannen zijn verhinderd: na
13. Pxc3 14. bxc3 Pc2 15. Tadl
Pxe3 16. fxe3 wordt de witte druk op
f7 te sterk.
14. a3 Pxc3 15. axb4!
Bekend is hier 15. bxc3, maar na 15.
a4 16. Db2 Pc2 17. Ta2 Pxe3 staat
zwart niet slechter.
15b5 16. bxa5!
Timman verbetert een bestaande ana
lyse, die verder ging met 16. bxc3
bxc4 17. Dxc4 Le6 18. Dd5 axb4 en
zwart krijgt voldoende compensatie
voor de pion.
16. bxc4 17. Dxc3 Ld3 18. Tfel
Tb8 19. Ld2!
Met de bedoeling 19. Tb3 20. Del
gevolgd door 21. Lc3.
19c5 20. dxc5 Lf6?
Hjartarson besluit in troebel water te
gaan vissen, want na het normale 20.
Lxc5 21. De5 heeft hij niet vol
doende spel voor de pion.
21. Pe5 Dd5 22. Lf4 Tfe8
Zie het diagram.
23. b4!
Dwingt zwart af te wikkelen naar een
slecht eindspel.
23cxb3 24. Dxd3 Dxd3 25. Pxd3
Lxal 26. Txal b2 27. Pxb2!
Dit moest Timman bij zijn 23e zet ge
zien hebben, want na 27. Tbl Tb3
loopt wit nog verliesgevaar vanwege
de matdreiging op de onderste rij.
21. Txb2 28. h3 Tc2 29. a6 g5
Het eindspel na 29. Txc5 30. a7
Ta8 31. Tbl Tc8 32. Tb8 f6 33. Txa8
Txa8 34. Lb8 is verloren.
30. Ld6 Ta8 31. a7 f5 32. Ta6 Kf7 33.
c6 Ke6 34. Lb8
Zwart geeft het op.
Door het prachtige resultaat van Tim
man is de prestatie van onze andere
landgenoot, John van der Wiel, enigs
zins op de achtergrond geraakt. Van
der Wiel startte het toernooi aarze
lend. Te begrijpen als speler met de
laagste-ELO-rating: enkele miskleunen
in het begin maken je geschikt als
„kop van Jut", met als gevolg een ho
peloos toernooi. Toen dit gevaar gewe
ken was, kreeg Van der Wiel steeds
meer zelfvertrouwen! en wist een min
één score om te bouwen in een pluss
core. Een gedeelde vijfde plaats was
het gevolg. In een veld met louter top-
grootmeesters een resultaat om van te
dromen. Van der Wiel heeft hiermee
de aanval op zijn plaats als tweede
speler van Nederland, door Jeroen Pi
ket, (tijdelijk?) afgeslagen.
Volgende week meer over dit toer
nooi.
CORR.ADRES: Leo Hofland, C.
Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
Uit de competitie
De deelnemers aan de ladderwedstrijd
hadden nog de stand na de achtste
ronde tegoed. Bekend was al wel dat
de heer Hoogendoorn uit Leusden
winnaar was geworden. Verder ziet de
Top-25 er als volgt uit: 1. Hoogen
doorn, Leusden 386,5; 2. Hoogen
doorn, Amersfoort 373,5; 3. De Rooij,
Warmond 337; 4. Ludwig, Smilde
331,5; 5. Egberts, Ter Aar 322; 6. Koe-
lewijn, Spakenburg 305,5; 7. Buisman,
Oldebroek 281,5; 8. Schoneveld, Al-
men 269,5; 9. Prins, Zwolle 254; 10.
Van den Belt, Zwolle 250,5; 11. Pruijs,
Emmeloord 244,5; 12. Van de Brink,
Heerde *207,5; 13. Cloosterman, Schip
luiden 207; 14. Visser, Deventer
194,5; 15. Knotters, Zwolle 179; 16.
Deters, Deventer 144,5; 17. Lelieveld,
Leidschendam 131; 18. Alfring, Beerta
127; 19. Van de Beek, Wijhe 125; 20.
Stoelwinder, Apeldoorn 105,5; 21.
Huisjes, Gorssel 100,5; 22. Schokker,
Oldemarkt 82,5; 23. Christiaans, Zutp-
hen 68; 24. Groenenberg, Amersfoort
63; 25. Ten Kate, Zwolle 57.
Verder deze week weer eens enkele
partijen uit de afgelopen competitie.
Om te beginnen het belangwekkende
treffen tussen Wiersma en Stokkel uit
de tiende ronde.
H. Wiersma - J. Stokkel Twente's Eer
ste - Cöte d'Or 25-2-1989.
I. 33-29 17-22 2. 39-33 11-17 3. 44-39
6-11 4. 50-44 1-6 5. 31-26 16-21 7. 32-
28 19-23 8. 35-30 10-14 9. 30-24 5-10
10. 37-31 20-25 11. 24-20 15x24 12.
29x20 11-16 13. 40-35 7-11 14. 44-40
14-19 15. 20-15 10-14 16. 41-37 2-7
17. 33-29 19-24 18. 29x20 14-19 19.
35-30 25x14 20. 40-35 22-27 21.
31x22 17x28 22. 26x17 12x21. Tot zo
ver een van de modernste varianten
van de Keiler-opening. Wit zal nu
moeten proberen iets van de omsinge
ling te maken, en dat is Wiersma wel
toevertrouwd! 23. 30-25 7-12 24. 34-
30 18-22 25. 38-33 21-26 26. 30-24
19x30 27. 25x34 11-17 28. 35-30 14-
19 29. 30-25 9-14 30. 45-40 17-21 31.
40-35 12-18 32. 34-30 8-12 33. 37-31
26x37 34. 42x31 6-11 35. 31-26 21-27
36. 46-41 11-17 37. 47-42 3-8 38. 41-
37 17-21 39. 26x17 12x21 40. 30-24!
19x30 41. 35x24 21-26. Niet 23-29
want dan wint wit door 42. 37-32! enz.
42. 37-31 26x37 43. 42x31 27-32 44.
24-20 14-19 45. 33-29 23x34 46.
39x30 18-23 47. 43-39!
Wit heeft het in deze stand voor el
kaar. De zet 47... 32-38 gaat niet van
wege de dam 48. 48-42 38x47 49. 20-
14 19x10 50. 30-24 47x20 51. 25x5, en
omdat wit die combinatie er na 47...
8-12 met 48. 49-44 13-18 49. 44-40 12-
17 50. 40-35 in blijft houden, is zwart
in onoverkomelijke moeilijkheden.
23-29 48. 31-27! Vanzelf niet de dam
49. 20-14 enz. 22x31 (Gedwongen) 49.
36x38 28-33 50. 39x28 19-23 51.
28x19 13x35 52. 38-33 29x38 53. 49-
44 8-13 54. 20-14 13-19 55. 14x23 16-
21 56. 23-19 21-27 57. 19-14 27-32 58.
14-10 32-37 59. 10-5 38-42 60. 5x46
42-47. Er is nu een moeilijk te beoor
delen eindspel ontstaan, dat wit in
tijdnood van beiden uiteindelijk in
zijn voordeel zal weten te beslissen:
61. 46-28 47-38 62. 28-6 38-32 63. 25-
20 32-5 64. 48-43 5-46 65. 6-1 46-19
66. 1-45 19-37 67. 43-39 37-48 68. 45-
34 48-37 69. 34-12 37-28 70. 12-29 28-
37 71. 29-34 37-28 72. 34-45 28-37 73.
39-33 37-19 74. 33-29 4-9 75. 45-50
19-14 76. 29-24 14x25 77. 24-20 en
zwart gaf op.
In de tweede partij, gespeeld in dezelf
de wedstrijd, is het juist de aanvaller
die wint.
J. Wiering - T. Harmsma Twente's
Eerste - Cöte d'Or 25-2-1989.
1. 32-28 18-23 2. 33-29 23x32 3.
37x28 20-25 4. 41-37 17-21 5. 29-24
19x30 6. 35x24 11-17 7. 38-33 6-11 8.
43-38 13-18 9. 37-32 9-13 10. 49-43 3-
9 11. 34-30 25x34 12. 40x29 14-20 13.
45-40 10-14 14. 39-34 20-25 15. 43-39
14-20 16. 47-41 1-6 17. 41-37 21-26
18. 28-22 17x28 19. 32x23 9-14 20.
40-35 11-17 21. 48-43 14-19 22. 23x14
20x9 23. 33-28 17-22 24. 28x17 12x21
25. 46-41 21-27 26. 31x22 18x27 27.
38-33 6-11 28. 33-28 11-17 29. 28-23
7-12 30. 39-33 13-18 31. 44-39 17-21
32. 42-38 18-22 33. 24-19! Weliswaar
ging 33. 34-30 25x34 34. 39x30? niet
vanwege 15-20 enz., en was uiteraard
ook 33. 37-32 verboden, de min of
meer gedwongen tekstzet zal niettemin
gewoon sterk blijken! 4-10 34. 34-30
25x34 35. 39x30 15-20 36. 50-44 20-
25 37. 44-39 25x34 38. 39x30 9-14 39.
29-24 10-15 40. 19x10 15x4 41. 24-19!
4-9 42. 33-29 5-10 43. 38-33 12-17 44.
29-24 10-15 45. 43-39 8-12 46. 39-34
12-18 47. 23x12 17x8 48. 34-29 8-12
49. 29-23! 2-8 50. 30-25 9-14 51.
19x10 15x4 52. 24-19! 12-17 53. 35-30
8-12 54. 30-24 12-18. Eifidelijk heeft
zwart de formatie 27/22/18 weten te
formeren, maar het is reeds te laat: 58.
19-13! 18x9 59. 24-19 9-13 60. 19x8
27-32 61. 37x17 21x3. Fraai is nu dat
de resterende 4-om-4 altijd gewonnen
blijkt te zijn voor wit. Partijslot: 62.
41-37 16-21 63. 36-31 3-8 64. 33-28 8-
12 65. 28-23 en zwart gaf zich gewon
nen (op 12-17 vanzelf 66. 23-18).