>Bi j patiëntenvervoer
mag niets fout gaan
QeidM<2owumt
Massale trek naar zee
V
Begroting onderwijs na
jaren weer goedgekeurd
„Defensie Sovjetunie moet MiG in oog hebben gehad"
INNENLAND
VRIJDAG 7 JULI 19
89 PAGINA 3
Mie verdachten in moordzaak
stauranthouder Fagel vrij
'RECHT De laatste twee verdachten in de
lord op restauranthouder Gerard Fagel zijn gis-
en vrijgelaten. De rechtbank in Utrecht zag
in gronden meer voor de voorlopige hechtenis
vond de tegen de verdachten gerezen bezwa-
,niet ernstig genoeg". De officier van justitie
om verlenging van gevangenhouding ge
it iagd. Alle vijf oorspronkelijke verdachten zijn
op vrije voeten. Gerard Fagel werd 9 juni
idgeschoten. Het recherche-onderzoek gaat
ir, zo heeft officier van justitie mr. P. van der
len laten weten. Het weekblad Weekend heeft
kort geding voorkomen door te beloven een
ikel naar aanleiding van de moord op Fagel te
i< tificeren. Dit heeft de advocate van Fagel's ex-
e ïtgenote meegedeeld. Zij was naar de rechter
tapt omdat het weekblad kort na de moord
artikel publiceerde met voor de ex-echtgeno-
r'bijzonder pijnlijke fouten.
DEN HAAG De kust loopt 'vol'. Nederlanders, Belgen
en Duitsers zullen volgens een peiling van het Nationaal
Bureau voor Toerisme (NBT) dit weekeinde voor een
enorme drukte gaan zorgen. Maar ook in de rest van ons
land voorziet het NBT een grote vakantiestroom. De
meeste kampeerterreinen zijn nu al voor bijna tweederde
bezet, de bungalowparken in het hele land voor negentig
procent. Volgens de peiling houden Nederlanders meer
vakantie in eigen land.
Deze zomer verliest het vliegtuig de vakantieslag van
bus en auto. De busondernemingen melden onverwacht
veel boekingen voor reizen naar het Oostblok (vooral de
Sovjetunie is populair), Parijs en Spanje.
Bij de ANWB en Holland International constateert men
dat 'verrassend veel' vakantiegangers naar het buiten
land het vliegtuig laten staan. Belangrijkste reden is de
angst voor de vliegvertragingen die vorig jaar aan de
orde van de dag waren. Transavia bevestigt een 'lichte
daling' van het aantal passagiers, met name voor Spanje.
Bloemen van
Juliana bekroond
UTRECHT De lathyrussen
die prinses Juliana in de tui
nen van paleis Soestdijk
kweekt zijn op de Nationale
Lathyrus Tentoonstelling in
Utrecht bekroond met een
gouden en een bronzen me
daille, een wisselbeker en twee
eerste prijzen. De totale inzen
ding van pastelkleurige en
paarse lathyrussen van paleis
Soestdijk werd uitgeroepen tot
de mooiste van de hele exposi
tie. Alle bekroonde lathyrus
sen zijn tot en met 11 juli te
zien in de Botanische Tuin van
de Rijksuniversiteit Utrecht.
Washington hecht weinig belang aan
bezoek Bush aan Nederland
WASHINGTON „Wij hebben heel speciale banden met Nederland. De
VS onderhouden met dat land een van de oudste en beste vriendschap
pen. Er is nog nooit een Amerikaanse president in Nederland op bezoek
geweest en het is dus hoog tijd dat dat gebeurt". De Amerikaanse presi
dent George Bush zei aan de vooravond van zijn reis naar Europa, tijdens
welke hij - op 17 en 18 jüli - ook Nederland zal aandoen, dat hij „met de
Nederlandse leiders over een aantal zaken, die van groot onderling be
lang zijn, van gedachteq wil wisselen". Bush arriveert in Nederland on
middellijk na de economische topconferentie van de leiders van de zeven
grootste industrielanden in Parijs. In Washington wordt het bezoek aan
Nederland overigens als veruit het minst belangrijke en minst interessan
te onderdeel van Bush' Europese reis gezien. In Washington wordt het
bezoek aan ons land vooral gezien als een gebaar naar de Nederlandse
regering die, toen de mëningsverschillen tussen West-Duitsland en de VS
over de nucleaire korte-afstandswapens hun hoogtepunt bereikten, bereid
was een bemiddelende rol te spelen. De toespraak die Bush aan Universi
teit van Leiden houdt, Wordt door hoge Amerikaanse regeringsfunctiona
rissen wèl als „zeer belangrijk" gekwalificeerd.
Leeftijd speelde rol bij
benoeming De Graaf
DEN HAAG Bij de benoeming van CDA-
staatssecretaris L. de Graaf als voorzitter
van de Ziekenfondsraad, heeft het leeftijds
verschil met de door het presidium van de
raad naar voren geschoven kandidaat, een
belangrijke rol gespeeld. Dat blijkt uit de
antwoorden van premier Lubbers op ka
mervragen van fractievoorzitter Kok van
de PvdA. Volgens Lubbers kan gezegd wor
den dat de deskundigheid en ervaring van
De Graaf ten minste even groot zijn als die
van de oorspronkelijke kandidaat, het
PvdA-lid L. Opheikens. Het kabinet heeft
bij de benoeming echter ook aandacht ge
vraagd voor de leeftijd. De Graaf is 59 jaar,
Opheikens is inmiddels 64. Lubbers schrijft
voorts dat de meerderheid van het presidi
um van de Ziekenfondsraad geen bezwaar
had tegen de benoeming van De Graaf.
ACADEMISCH
ZIEKENHUIS
UTRECHT
VERHUIST:
o
VANDAAGi
IN HET
lEUWi
["RECHT „In wezen
rschilt deze klus niet
yeel van de verhuizing
n mijn driekamerflatje.
doet dezelfde dingen,
i alleen wat grootschali-
r". De coördinator van
verhuizing van het
:ademisch Ziekenhuis
recht (AZU), T. Noord-
ek, klinkt wat onver-
ïillig over zijn immense
atik. Toch beleeft hij van-
°ag en de komende
pek de spannendste mo-
enten uit zijn in twee
'ér uitgestippelde opera-
dZo'n tweehonderd pa-
nten worden namelijk,
o geleid door een leger-
a rps, verkast van het
sirouderde pand aan de
githarijnesingel naar de
pednieuwe huisvesting
de Uithof.
3ordhoek is voor deze gele-
nheid aan het AZU uitge-
Cl nd door het Academisch
e:disch Centrum te Amster-
i] Ti. Daar leidde hij als hoofd
dele Zaken de verhuizing,
m acht jaar geleden, in goe-
banen. „Van die ervaring
lak ik nu dankbaar ge
lik", aldus Noordhoek, die
ïrigens weigert zichzelf te
stempelen als dé aangewe-
persoon voor grote opera-
zing van de ruimten. Alle chi
rurgen bij elkaar, de afdeling
Interne Geneeskunde bij el
kaar. Daarna begon het inven
tariseren van alle apparatuur
en meubilair. Bij elkaar zo'n
vijftigduizend stuks, die met
computers werden geregi
streerd. Een helse klus. Ver
volgens één van de belangrijk
ste onderdelen: het plannen
van alle aansluitpunten. Stop
contacten, waterleidingen".
Vertraging
Na deze werkzaamheden be
gon voor Noordhoek, zo'n
twee jaar geleden, pas zijn ech
te taak. Het „ruimteboek"
(met de werktekeningen)
werd definitief vastgesteld en
het monteren en demonteren
van de eerste apparatuur nam
zijn aanvang. Dit alles in over
leg met vijftien direct betrok
kenen en zo'n tweehonderd
vijftig managers van verschil
lende divisies. Noordhoek: „De
grootste vertraging liepen we
in het begin al op. Bij het ver
delen van de apparatuur en
ruimten wilde iedereen zoveel
mogelijk voor zichzelf houden
en werden in één jaar voort
durend wijzigingen in de plan
nen voorgesteld. De zwaarste
problemen ontstonden recent,
toen er informatie verzameld
moest worden over de bestem
ming van de aanwezige appa
ratuur. De meesten dachten
dat ze verhuisd wérden, ter
wijl ze het natuurlijk vooral
zélf moesten doen. De appara
tuur werd niet simpelweg
meegenomen, maar herver
deeld. Oudere instrumenten
bleven achter en zullen in sep
tember worden geveild. Uiter
aard werd ook moderne appa
ratuur aangeschaft". Deze
moeilijkheden konden Noord
hoek echter niet verrassen:
„Bij de verhuizing van het
AMC deden zich exact dezelf
de problemen voor. Daar is
blijkbaar niets aan-te doen".
Spannendst
Vanaf 1 april dit jaar, toen het
gebouw gereed was, werd
voorzichtig begonnen met
proefdraaien van de keuken
en de centrale sterilisatie-afde
ling. In mei en juni volgden
laboratorium, röntgenafdeling
en apotheek en vorige week
werd de administratieve afde
ling verhuisd. De patiënten
zullen in drie fasen, vandaag,
volgende week dinsdag en
vrijdag, worden overgebracht.
Hoewel het spannendste en
meest verantwoordelijke deel
van de operatie, is dit volgens
Noordhoek niet het moeilijkst.
„De minst urgente gevallen
werden uit het ziekenhuis ont
slagen. De rest, in totaal ruim
vijfhonderd patiënten, wordt
per ambulance vervoerd. Al
tijd tussen vier en acht uur
's morgens, wanneer er weinig
verkeer op de weg rijdt".
Daarbij zijn onder meer dertig
ziekenauto's van het Neder
landse Eerste Legerkorps in
geschakeld. De marechaussee
en rijkspolitie zorgen voor af
sluiting van sommige wegde-
len voor het verkeer. De appa
ratuur wordt vervoerd door
een gespecialiseerd verhuizer,
die gebruik maakt van aange
paste luchtgeveerde vrachtau
to's. Kosten van deze hele ope
ratie: 2,5 a 3 miljoen gulden.
Simpel
Coördinator Noordhoek ziet
zijn werk als een grote uitda
ging. „Vooral bij het patiën
tenvervoer mag er absoluut
niets fout gaan. Een deukje in'
een apparaat is natuurlijk on
vermijdelijk, maar niet zo erg.
Op het moment van aankomst
moet het hele ziekenhuis in
eens functioneren. Dat maakt
het spannend. Verder maakt
het me eigenlijk niet zoveel uit
of ik een ziekenhuis verhuis of
een ander groot gebouw, zon
der mensen. In februari ben ik
zelf in een andere woning ge
trokken. Ik merkte dat ik van
dezelfde principes gebruik
maakte als bij deze operatie. Je
bekijkt de ruimten, je maakt
plannen over de inrichting, je
regelt het vervoer. Heel sim
pel".
Vanaf oktober zal Noordhoek
weer terugkeren naar zijn
oude werkgever, het 'AMC in
Amsterdam. Of hij in de toe
komst vaker dit soort klussen
gaat leiden, weet hij niet. „Het
is natuurlijk wel zo dat ik één
van de weinigen ben met zo
veel ervaring op dit gebied",
zegt hij enigszins cryptisch.
Wellicht dat andere zieken
huizen die in nieuwe behuizin
gen komen te zitten (zoals in
Groningen, Leiden en Nijme
gen), zich in de nabije toe
komst aan een telefoontje naar
Noordhoek zullen wagen.
JEAN-PIERRE GEELEN
(op van Zuid" in het klein
nister Nijpels (VROM) bekijkt een maquette van de Rotterdamse ,Kop van Zuid'. Hij en staatsse-
'etaris Heerma (volkshuisvesting) ondertekenden gisteren met de gemeentebesturen van Rotter-
m en Amsterdam een overeenkomst over de ontwikkeling van de voormalige haventerreinen
nop van Zuid' en het Amsterdams Oostelijk havengebied. VROM stelt hiervoor 147 miljoen gulden
ischikbaar. Van Verkeer en Waterstaat komt 321 miljoen. foto: anp
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De accountantsdienst heeft voor het eerst sinds
jaren de begroting van het ministerie van onderwijs goedge
keurd. Dit wil echter niet zeggen dat de financiën van het de
partement volledig op' orde zijn. Een bedrag van 720 miljoen wil
de de dienst niet voor zijn rekening nemen.
Dat blijkt uit het accountantsrapport over het jaar 1988 dat met
Prinsjesdag wordt gepresenteerd. In een interview in dagblad
Trouw, loopt topambtenaar De Haan, secretaris-generaal op het
ministerie van onderwijs, echter al op de publicatie vóóruit. Vol
gens De Haan komen de grootste onzekere uitgaven voor reke
ning van de dienst studiebeurzen.
De secretaris-generaal spreekt van een grote schoonmaak op zijn
departement. Zo is niet alleen een einde gemaakt aan de „privé-
lijntjes" van schoolbesturen naar ambtenaren, maar is ook het
frauderen met studiebeurzen aangepakt. Uit het accountantsrap
port blijkt verder dat de garantie-regeling voor leraren die hun
uren zien teruglopen, fraudegevoelig is. Volgens De Haan probe
ren scholen leraren in de garantieregeling te lozen. Op deze ma
nier krijgt een school meer financiële armslag omdat de leraar
zijn salaris behoudt maar in de praktijk minder uren werkt.
Het departement heeft verder besloten zich niet meer bezig te
houden met het ramen van toekomstige uitgaven. Volgens de
topambtenaar hebben studiekeuze en het verloop van onderwijs
personeel een dusdanig grillig karakter, dat het voorspellen van
een begroting vrijwel onmogelijk is geworden.
Pleidooi voor handhaven VROM
DEN HAAG Het ministerie van volkshuisvesting, ruimtelijke
ordening en milieubeheer (VROM) moet in de volgende kabi
netsperiode blijven bestaan. Het vormt, hoewel toevallig ont
staan in 1982, een logisch geheel, omdat het zich bezighoudt met
de kwaliteit van woon- en leefomgeving. Bovendien zou een
nieuwe herverdeling veel tijd en geld kosten. Dat zei prof. W.
Lemstra, secretaris-generaal van VROM, gisteren bij de presen
tatie van het boek „Een miljoen nieuwe woningen van H. Si-
raa, over de rol van de overheid bij de volkshuisvesting tussen
1940 en 1963.
Terug naar Schoonloo
SCHOONLOO Als
kind wilden wij (twee
broers, drie zusjes) graag
met zomervakantie naar
'een Waddeneiland,
't liefst Terschelling.
Mijn vader was tot een
dergelijke reis niet over
te halen.
Hij was ziekenhuispredikant
en vanuit die functie waren
de Waddeneilanden voor
hem een waar schrikbeeld.
„Als ze me van het ene op
het andere moment nodig
hebben, kan ik niet meteen
het eiland af en moet ik
wachten tot er weer een boot
naar het vasteland gaat", was
zijn vaste antwoord. Die af
hankelijkheid van het open
baar vervoer wierp hij ver
van zich.
Maar voor de zomer van 1956
had hij een schitterend alter
natief, dat wij niet licht zou
den vergeten. Nu, 33 jaren la
ter, moet het gezegd: hij had
gelijk.Nog steeds roept die
zomeryakantie bij ons allen
onvergetelijke herinneringen
op.
Tent
Hoe hij het voor elkaar kreeg
is mij nog steeds een raadsel.
Van Staatsbosbeheer kreeg
hij toestemming om voor
vrouw en kinderen middenin
in de boswachterij Schoonloo
(een min of meer beschermd
natuurgebied) in het hartje
van de provincie Drenthe
een tentenkamp te bouwen.
Daar hebben wij die zomer
vijf weken 'gewoond'.
Dat wonen vond plaats in
een tent, die op ons als kin
deren overkwam als het on
derkomen van een circus:
vijf meter lang, drie meter
breed, aan de zijkanten één
meter vijftig hoog en een
nokhoogte van twee meter
vijftig. De eerste drie meters
werden gebruikt als woonka
mer; de laatste twee meters
dienden als slaapkamer. Daar
lagen wij 's nachts met z'n ze
venen keurig in een rij.
Dat was voor de kinderen
ook één van de spannende
zaken. Middenin in het bos,
met al zijn nachtelijke gelui
den en dat waren er meer
dan van tevoren kon worden
vermoed. Dieren - herten of
misschien wilde zwijnen - die
's nachts het onderkomen
van de tijdelijke bewoners
van hun territorium kwamen
inspecteren. Je kon ze horen;
het enige tussen jou en de
dieren was het zeil van de
tent.
Maar voor het zover was,
moest er wel het één en an
der gebeuren. Voordat de
grote tent werd opgezet,
werd door de drie mannen
.Vakantie 1956: Onze zelfgebouwde keuken midden in de bos
wachterij Schoonloo.
uit het gezin een houten
vlonder ter grootte van het
tentoppervlak aangelegd.
Van neergehaalde bomen en
van grote lappen tentzeil
werden een heuse keuken en
een fietsenschuurtje ge
bouwd.
Melkbus
In die keuken stond een
melkbus met aan de onder
kant een koperen tapkraan.
Dat was onze waterleiding.
Die werd dagelijks bevoor
raad door ene boer Vos, die
in die contreien een grote
boerderij bewoonde. Mijn va
der had hem tijdens de oor
log ontmoet.
Boer Vos was jager. De mu
ren van zijn boerderij hingen
vol met koppen van door
hem geschoten beesten. Op
voorspraak van mijn vader
speelde boer Vos ook de
hoofdrol in het meest span
nende avontuur tijdens die
vakantie. Wij kinderen lagen
al in bed en buiten was het al
donker. Mijn vader spoorde
ons aan warme kleren over
onze pyjama's aan te trekken.
We gingen met boer Vos op
nachtelijke herten-jacht.
Compleet met auto met spe
ciale lichten om de dieren
tussen de bundels daarvan te
strikken. En boer Vos schoot
bovendien nog echt ook.
Of dat echt het meest span
nende was? Misschien wel
niet. De drie oudste kinderen
waren weer eens in de bos
wachterij op ontdekkings
tocht. Plotseling begon mijn
oudste zus in de grond te ver
dwijnen. Wat wisten wij kin
deren van het bestaan van
moeras en drijfzand? Angst
en machteloosheid van een
kind in optima forma. Hoe
weet ik niet meer, maar het
is goed afgelopen.
Met z'n drieën (de jongste
twee waren echt te jong om
met ons mee te doen) hebben
we ook uren doorgebracht op
de ijzeren brandtoren van
Staatsbosbeheer, die aan de
rand van ons tentenkamp
stond. Maar het zat ons niet
mee. Hoe we ook tuurden en
speurden, een brandalarm
hebben we nooit kunnen ge
ven. De toren diende voor
ons ook als een 'baken-op-
zee'. Als we waren ver
dwaald wisten we precies
waar we naar toe moesten
om 'thuis' te kómen. Hoewel,
één keer kwamen bij een an
dere, identieke brandtoren
uit.
Drie maanden na deze zo
mervakantie overleed mijn
vader. Eén vakantie hebben
we toen overgeslagen. Daar
na gingen we naar Terschel
ling en dat deden we de zes
daaropvolgende vakanties
ook. Met de 'circustent', die
mijn vader speciaal voor de
Drentse bossen had gekocht
en zeker niet voor dit Wad
deneiland.
GUILLAUME SPIERING
E KNOLLEN
iii|K, DiV H0& ££W
"Qoe SEKeslOE VWW ME
2lJM'
A
NIEUW MILLIGEN Het is
vrijwel uitgesloten dat de Sov
jet-defensie het deze week in
België neergestortte MiG-23
niet heeft kunnen waarnemen
toen het zonder bemanning
over Polen en Oost-Duitsland
heenvloog. Dit zegt het hoofd
van het Bureau technische in
lichtingen van de luchtmacht
staf in Den Haag, majoor A.
van den Broeke, in een reactie
op een verklaring van Sovjet
minister van defensie Dimitri
Jazov over de volgens hem
zoekgeraakte straaljager.
Van de Broeke acht die ver
klaring op z'n minst aanvecht
baar. „Waarschijnlijk hebben
ze onvoldoende tijd gehad om
verdere actie te ondernemen".
Volgens de Pravda verkeerde
Moskou voorts een tijd lang in
de veronderstelling dat het
toestel in zee was gestort.
Ook de verklaring die de vlie
ger zou hebben afgegeven, dat
hij voor zijn noodsprong het
vliegtuig op een noordelijke
koers heeft gezet zodat het
richting zee zou vliegen, wordt
betwijfeld in Nederlandse
luchtmacht-kringen. Volgens
majoor H. de Jong, zelf F16-
vlieger, zou iedere piloot zo'n
uitspraak doen „om het er nog
redelijk af te brengen".
Luitenant-kolonel G.J.W.
Fehrenbach, chef van het con
trole en rapporteercentrum
van de Koninklijke Lucht
macht in Nieuw Milligen,
toonde zich overigens bijzon
der ingenomen over het ver
loop van de procedure die in
werking treedt wanneer een
vijandelijk toestel het NAVO-
luchtruim schendt.
„Dit was in feite de allereerste
keer dat een vijandelijk vlieg
tuig ons luchtruim binnen
drong. We hebben hier jaren
lang voor geoefend en dan is
het niet uitgesloten dat de
sleet er wat in komt.
Dat blijkt echter niet zo te zijn,
want alles is perfect volgens
het boekje gegaan", aldus Feh
renbach.
