WAAL
Toen Juliana regeerde een
ommezwaai in de samenleving
Familieruzie ovgt
verkoopovereenkomst
gezamenlijke panden
brochure over vervuiling grondwater
FOTO'S: PR EN ARCHIEF SP
LANGS
OMWEGEN
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
Triathlon
De Zoeterwoudse jongeren
vereniging Utopia houdt zon
dag een mini-triathlon in en
rond de Geerpolder. Klokslag
tien uur is de start van het
eerste onderdeel: 400 meter
zwemmen in de Noord AA.
Vervolgens moeten de deelne
mers 23 kilometer fietsen en
tot slot 4,2 kilometer hardlo
pen. Inzet van de mini-
triathlon is de Don Bosco-wis-
seltrofee. Het inschrijfgeld is
7,50 en belangstellenden
kunnen zich melden bij Jan
van Rijn (071-411613) of Hen-
nie van der Maat (01715-2112).
Ook zondag vanaf negen uur
is het mogelijk zich te melden.
Surf wedstrijden
De Stichting Evenementen
Noordwijkerhout houdt zon
dag surfwedstrijden op het
Oosterduinsemeer bij surf-
school Klaas van Zijverden.
Om tien uur starten de sur
fers van 46 jaar en ouder. Een
half later start de categorie 31
tot en met 45 jaar, om een uur
de jeugd tot en met 15 jaar en
na half drie de 16 tot en met
30-jarigen. Inschrijving voor
de wedstrijd kan tot uiterlijk
een half uur voor de wed
strijd. Inschrijfgeld bedraagt
drie rijksdaalders voor ieder
een van 16 jaar en ouder. Jon
geren betalen 12,50. Meer
informatie op telefoonnum
mer 02523-74065.
Viswedstrijd
Het Zoeterwoudse buurthuis
De Weipoort houdt vanavond
een viswedstrijd. Klokslag
19.30 uur mogen de deelne
mers die 15 jaar of ouder
moeten zijn hun hengel
uitwerpen bij de Uiterdijk.
Vanaf 19.00 uur kan men ter
plekke inschrijven. Na afloop
is de prijsuitreiking plaats in
buurthuis De Weipoort. De
jeugd t/m 14 jaar is volgende
w?ek vrijdag aan de beurt
Dan begint om 19.00 uur voor
hen een wedstrijd.
LEIDEN OMGEVING CcidócSotvimit vrijdag 7 juli 1989 pagina 13
LEIDEN/DEN HAAG
J. Labrujere en R. van der
Reek, de aangetrouwde
neef van Labrujere, liggen
met elkaar overhoop over
panden aan het Vrouwen
kerkhof en de Dolhuis-
steeg. Zo zeer dat de zaak
gisteren inzet was van een
kort geding voor de Haag
se rechtbank. Beide heren
zijn ongedeeld eigenaar
van de panden. Van der
Reek meent dat hij een
koopovereenkomst heeft
met Labrujere. Die zou
voor een ton zijn aandeel
in het eigendom aan Van
der Reek verkopen. Als er
van een overeenkomst
geen sprake is, wil Van
der Reek dat Labrujere
meewerkt aan de uitvoe
ring van groot onderhoud
aan de panden.
„Beide partijen hebben een
koopovereenkomst gesloten,
dat blijkt uit een op band op
genomen telefoongesprek",
stelde raadsman mr. P.M.
Steur gisteren. „Daarnaast is
het dringend gewenst dat het
achterstallig onderhoud ver
richt wordt en dat er maatre
gelen genomen worden ter
preventie van brand. Een van
de huurders voert brandge
vaarlijke activiteiten uit".
Aanleiding voor het geding
was onenigheid over het te
verrichten groot onderhoud
aan panden op het Vrouwen
kerkhof en de Dolhuissteeg
De werkzaamheden zijn be
groot op 90.000 gulden, waar
aan ieder de helft zou moeten
betalen. Labrujere voelde wei
nig voor het laten verrichten
van onderhoud op die schaal.
„Omdat de gemeente sane
ringplannen heeft. De situatie
is volgens mijn cliënt onge
wis", aldus mr. A. van der
Pluijm namens Labrujere.
Van der Reek wilde, toen zijn
aangetrouwde oom niet mee
wenste te werken, Labrujeres
aandeel kopen.
Volgens Steur was de prijs
100.000 gulden. Van der
Pluijm bestreed dat er sprake
was van een verkoopovereen
komst: „Labrujere had hele
maal niet de intentie om tot
verkoop van zijn aandeel over
te gaan. Hij heeft slechts ge
zegd dat er bij een bod van
100.000 gulden te praten viel".
Daarop zou Van der Reek heel
hard van stapel zijn gelopen
door meteen naar een advo
caat te willen stappen.
Steur vond dat er snel een uit
spraak over de verkoop geno
men moet worden. „Van der
Reek staat voor alle vaste kos
ten, het dak en de dakgoot
lekken, de balken worden
steeds meer aangetast en er zit
ongedierte in de panden. Uit
stel van de plannen betekent
dat de aantasting voortgaat en
dat het onderhoud steeds
duurder wordt". Van der
Pluijm meende dat er geen
spoedeisende redenen zijn. „Er
is geen aanschrijving van de
gemeente Leiden".
Uitspraak donderdag 13 juli.
IREESTRAAT
MOET MOOIER
AANGEKLEED
Kokprijs
uitgereikt
Voorzitter mr. C.P. Oo-
men van het college van
bestuur van de Leidse
universiteit heeft giste
ren de C.J. Kokprijzen
uitgereikt aan de onder
zoekers dr. S.B. Ange-
nent en dr. H.J. de
Groot. Zij kregen de
pr.ijzen ter waarde van
5.000 gulden ieder voor
hun baanbrekend na
tuurkundig onderzoek.
Bij Angenent heeft dat
betrekking op de „po
reuze stoffenvergelij-
king". De Groot is er in
geslaagd detailkennis te
verwerven over de ruim
telijke opbouw van ei
witmoleculen. De C.J.
Kokprijzen zijn ingesteld
als prestatiebeloning en
ter stimulerung van we
tenschappelijk onder
zoekers met „uitgespro
ken grote begaafdheid".
FOTO: LOEK ZUIDERDUIN
Eis drie jaar voor schietpartij Nieuwe Beestenmarkt
LEIDEN/DEN HAAG
Tegen een 26-jarige Lei-'
denaar is gisteren voor de
Haagse rechtbank een ge
vangenisstraf van drie jaar
geëist. De man had in de
nacht van 5 op 6 april na
een ruzie vanuit een auto
geschoten op een café aan
de Nieuwe Beestenmarkt.
Hoewel hij zich hiervan niets
meer kon herinneren, hadden
enkele getuigen hem als de
schutter aangewezen. Behalve
deze poging tot doodslag werd
hem ook nog verboden wapen
bezit, diefstal van twee cara
vans en mishandeling ten laste
gelegd. De Leidenaar was op
de avond van 5 april met zijn
stief- en schoonvader gaan
stappen. Daarbij had hij ten
minste twintig biertjes gedron
ken. In het café aan de Nieu
we Beestenmarkt werd de
drinkpartij voortgezet. Van
bier schakelde de man over op
het drinken van cola-vieux en
at hij wat hasj. Er volgde een
woordenwisseling tussen zijn
schoonvader en een klant van
het café. Vanaf dat ogenblik
kan de verdachte zich niets
meer van het gebeurde herin
neren. Aan de hand van getui
genverklaringen moesten de
lacunes in zijn verhaal worden
opgevuld. De Leidenaar zou
zich met de ruzie hebben be
moeid, waarbij hij dreigend
met een pistool had gezwaaid,
uitroepend: „Ik schiet je
dood". Toen het drietal uit de
zaak werd gezet, hield de ver
dachte het pistool ook nog te
gen de kop van de hond van
de café-eigenaar. Bij het weg
rijden schoot de man vanuit de
auto op de glazen toegangs
deur van de kroeg. In de zaak
waren op dat ogenblik meer
dere mensen aanwezig. De ko
gels troffen echter geen doel,
niemand raakte gewond.
Een psychiater noemde de
Leidenaar in zijn rapport
„anti-sociaal", „een op-de-
drempel-van-alcoholisme-
staande man", die als licht
verminderd toerekeningsvat
baar moest worden be
schouwd. Vanwege ziin vele
vergrijpen had hij al acht a ne
gen jaar achter slot en grendel
doorgebracht, zo schetste ad
vocaat mr. Evers het criminele
leven van de verdachte. Hij
wilde niet voor vrijspraak
pleiten, maar hij drong aan op
een beperkte gevangenisstraf
en behandeling door het Con
sultatiebureau voor Alcohol en
Drugs (CAD).
De uitspraak is op 20 juli.
HET AANZIEN VAN NEDERLAND NA DEMOEDERDES VADERLANDS
.EIDEN De Breestraat
loet met 1,5 meter tot 6'meter
borden versmald en er
2 loeten diverse verfraaingen
io p het trottoir komen. Verder
'°iiioet de centrale functie van
iet stadhuis worden geaccen-
ueerd Dat zijn de voorlopige
onclusies die het landschap-
architectenbureau - Bakker
en Bleeker uit Amsterdam
isteravond aan de commissie
luimtelijke Ordening presen-
ferde. Het bureau doet in op-
racht van de gemeente Lei-
en een onderzoek" naar de
je)ekomstmogelijkheden van
1 e Breestraat. Volgens het bu-
eau moet het accent van de
Ireestraat op de trottoirs ko
len te liggen en niet op de
'eg. In de bochten zou in de
üitenbaan de stoep daaartoe
iet 1,5 meter verbreed
n loeten worden om van de
ireestraat een straat 'op stand'
maken Op die stoepen zou-
1en grote plantebakken
loeten komen en vertikale
0 lementen (lantaarns) zouden
versmalling moeten accen-
Jeren. Er zouden geen ver-
teersdrempels moeten worden
angelegd maar op 'natuurlij-
e' wijze zou het verkeer in
nelheid moeten worden afge-
emd. Bij het begin en het ein-
e van de Breestraat zou een
ndere vorm van bestrating
loeten komen. Ook dit zou
-O en verkeersremmende wer-
1 ing moeten hebben.
u )ver de kosten wilde van zo'n
erandering wilde wethouder
1. van der Molen alleen kwijt
j at de voorlopig geschatte kos-
t en van 700.000 zouden komen
°i it het fonds Buitenwijks. Dit
•etekent dat van de 2 miljoen
[ulden die in deze pot zitten,
n waar oorspronkelijk acht
[rojecten van bekostigd zou-
len worden, er een groot deel
i'oor de ^reestraat nodig is.
Nog geen jaar geleden gaf De
Bataafsche Leeuw, Amster
dam, een vitaal ogend boek
werkje uit onder de titel
„Toen Wilhelmina regeerde.
Stabiliteit en verandering in
de Nederlandse samenleving;
1898-1948". Het was een pro-
dukt van een viermanschap
(Han Plas, Klaas van Dijk,
Bram Verhoog en Joop Vis
ser), dat de halve eeuw be
schreef waarin Wilhelmina
als laatste „verlicht despoot",
bijna bij de gratie Gods, re
geerde. Wilhelmina, de Euro
pese souverein die een man
nelijke indruk maakte en „te
paard" bleef tot ze weer in
1948 prinses wenste te wor
den.
I Het was een geslaagde uitga-
en prompt daarop komt
nu het verhaal van een era
die door de dochter van Wil
helmina is gekenmerkt:
„Toen Juliana regeerde
herstel en vernieuwing van
de Nederlandse samenleving,
i 1948-1980", heet het boek dat
i wederom bij De Bataafsche
I Leeuw het daglicht heeft ge-
i zien. De auteurs missen nu de
inbreng van Joop Visser,
maar het produkt is er niet
minder door geworden. Een
van hen, Bram Verhoog, soci
alistisch raadslid in Leider
dorp maar erg begaan met de
geschiedenis die door Oranje
vorsten en „Indische omstan
digheden" is bepaald, heeft
opnieuw zijn kennis aan de
uitgave ter beschikking ge
steld. Bram zei vorig jaar nog
goedsmoeds: „Ik voel me
thuis in een nationaal verle
den".
Entourage
Na het tijdvak Wilhelmina
het vervolg Juliana. Het werd
heel wat anders. De Gouden
Koets was er nog wel nu en
dan, maar de entourage van
Prinsjesdag werd allengs so
berder. De gala-uniformen
raakten uit de mode, er waren
minder sabels om mee te
groeten, de kolbakken moes
ten uit de motteballen gehaald
worden, er waren geen minis
ters en kamerleden met steek
en degen meer.
De Nederlanden met hun
„pomp and circumstance"
konden een vergelijking met,
bijvoorbeeld het Britse Vere
nigd Koninkrijk, nauwelijks
doorstaan. Het uiteenvallend.
kleinschalig koninkrijk
kraakte in al zijn voegen, In
donesia weekte zich los, mi
nister Joseph Luns bracht nog
eenmaal „en wel zeer be
paaldelijk" een bezoek aan
de Papoea's van Nieuw- Gui
nea die tot dan steeds Pa
poea's hadden geheten. De
mentaliteit van onze bevol
king veranderde; men ging
met allerlei waarden aan het
schuiven. Er was naoorlogse
overvloed. Respect en onder
danigheid namen af, het was
de tijd van groeiende inspraak
en democratisering op elk ge
bied. Modewoorden waren
het. Het normbesef werd ver
legd. Op grote en kleine
schaal werden wereldlijke en
kerkelijke autoriteiten uitge
daagd. De seksualiteit werd
uit de taboesfeer gehaald; fat
soen en discipline werden als
oude deugden vervangen door
„eigen verantwoordelijkheid,
openheid en geloofwaardig-
Nieuw tijdperk
Kortom, dit kreeg ook Juliana
voor de kiezen, sinds haar
moeder op het balkon van het
paleis op de Dam verbeten ge
roepen had: „Leve ónze ko
ningin!" Met haar koninklijke
arm omhoog geheven riep
Wilhelmina toen meteen een
nieuw tijdperk uit. Haar
schoonzoon hield zich toen
nog koest, maar ook Bernhard
kreeg later z'n trekken thuis,
evenals zijn vrouw. Het is
maar goed, dat we sinds 1980,
toen Juliana na ruim dertig
jaar regeren zich terugtrok,
nog steeds haar verjaardag
kennen als de enig juiste Ko
ninginnedag. En dat was al
even wennen geweest, toen in
'48 Koninginnedag niet meer
op 31 augustus gevierd werd.
Over al die dingen en nog
veel meer kan men lezen in
het trotse en uiterst leesbare
werkje van Verhoog en con
sorten: „Toen Juliana regeer
de". Men kan er de geschiede
nis in op naslaan. De waters
nood van februari 1953, de
souvereiniteitsoverdracht aan
de Indonesische republiek, de
eerste schreden van een onaf
hankelijk Suriname en een
nieuwe instituut voor de Ne
derlandse Antillen. Men werd
losser in de bloes en vrijmoe
diger met de lippen. Het CDA
werd opgericht en daarbij za
ten allerhande christelijk
geïnteresseerden onwennig
tegen elkaar op te kijken. Het
was allemaal nog fris van de
lever, en een beetje gênant
soms ook: protestants en
rooms door elkaar heen.
Verschuivingen van normen
en normbesef. Provo was een
doorslaand succes in de jaren
'60, en daarop volgend richtte
Roel van Duyn (die inmid
dels, der opstandige dagen zat,
weer een bedwongen, geregu
leerd en verstomd oproer
kraaier is) de Kabouterpartij
op. Flowerpower, drugsge
bruik. Alles rook naar aziati-
sche wierook. Zelfdoding, eu
thanasie en abortus kwamen
in een ander daglicht te staan.
Het tijdperk Juliana is eigen
lijk nog niet afgesloten en
Beatrix levert voorlopig nog
te weinig stof voor een Ba-
taafsch Leeuwdeel waarmee
iedereen vrede zou kunnen
hebben.
Maar ach, het waren ook de
jaren waarin Toon Hermans
en Wim Sonneveld en Wim
Kan zich roerden. Het cabaret
kwam na de oorlog tot nieuwe
bloei. „Hadimassa" was daar
een produkt van. Wat Neder
land onder Juliana internatio
naal vermocht te doen vinden
ingrijpende maatregelen ach
terwege blijven wordt hij on
geneeslijk ziek", aldus de VE-
WIN in een brochure onder de
titel „Grondwater nu be
dreigd, straks verloren?" Bij
twee op elke drie Nederlan
ders komt water uit de kraan
dat uit grondwater is gemaakt.
Grondwater is het meest ge
schikt voor de produktie van
drinkwater, omdat het van na
ture vrij is van schadelijke
bacteriën en virussen. De re
sultaten van onderzoek naar
de uitspoeling van fosfaten uit
het grondwater naar het op
pervlaktewater zijn echter
verontrustend. Er wordt zelfs
gesproken van een „fosfaat-
bom" in de Nederlandse bo
dem, aldus de brochure.
De waterleidingbedrijven heb
ben nu een aantal wensen ge
formuleerd om de situatie te
verbeteren. Er moeten nieuwe
regels komen voor het gebruik
van bestrijdingsmiddelen. Er
moet een halt worden toege
roepen aan het toevoegen van
onnatuurlijk stoffen aan de bo
dem. De vervuiling moet bij
de bron worden aangepakt, en
niet pas bij de zuivering door
waterleidingbedrijven. De
overheidsmaatregelen moeten
zo snel mogelijk van kracht
worden en niet pas omstreeks
tiet in het huidige beleid ge
noemde jaar 2000, aldus de wa
terleidingbedrijven.
Het overheidsbeleid sch'iet te
kort. „De patiënt is ziek. Als
- .EIDEN RIJSWIJK
)e Vereniging van Ex-
iloitanten van Waterlei-
lingbedrijven in Neder
land (VEWIN) maakt zich
- rnstig zorgen over de
taat waarin het grondwa
ter in ons land zich be
vindt.
we ook in deze uitgave uit
voerig terug. De geschiedenis
ging gewoon, repeterend, haar
eigen gang. Ook met de fa
meuze treinkaping in '77 bij
De Punt, waar mariniers en
luchtmacht een einde maak
ten aan een absurde toestand
die zelfs vandaan nog natrilt.
Het koningshuis blijft nog
steeds overeind, maar je
vraagt je in gemoede af of het
huidige driemanschap van au
teurs nog eens toe zal komen
een een terugblik die de peri
kelen van de Prins van Oran
je „Ik ben Alexander en
dat is mijn vriendin" zal
kunnen samenvatten. In elk
geval verliet Juliana als prin
ses in 1930 met een ere-docto-
raat in de letteren en wijsbe
geerte de universiteit in Lei
den. Of ze daar ooit de vruch
ten van heeft mogen plukken
is de schrijvers van haar re
geerperiode niet bekend. Dat
zal ook Bram Verhoog en
consorten een zorg wezen. Ze
zijn met Juliana nog maar een
stuk op dreef gekomen. Dat is
toch een aardig eind.
Verkiezingsbijeenkomst van het CDA in mei 1974. Achter de piano Norbert Schmelzer, links, als
zanger, Steenkamp, die een belangrijke rol speelde bij de totstandkoming van het CDA.
Na „de nacht van Schmelzer": het kabinet Cals is gevallen (14
oktober 1966); de minister-president schuift zijn stoel opzij en
pakt zijn papieren in.
