Bij wonen tellen
kinderen niet mee
lÈuwS
Start
stort zich
op
academici
Belangrijk bericht
Politie moet ook over
de grens kunnen schieten
Terug
BINNENLAND
CctdócSouAcmt
DINSDAG 4 JULI 1989 PAGINA 3
Paniek rond drinkwater
door een rubbertje
RONINGEN Het drinkwater
in de gemeente Groningen is op 12,
13 en 14 april van dit jaar niet ver-
jntreinigd geweest met zwavel-
coolstof. De zwavelkoolstof die
oen in enkele watermonsters werd
langetroffen, was naar alle waar-
ichijnlijkheid afkomstig van een
ifsluitrubbertje van een flesje. Dat
lesje werd gebruikt bij de voorbe-
verking van het watermonster in
iet laboratorium, zo blijkt uit een
mderzoek. Het vermoeden van de
'erontreiniging leidde tot enige pa-
ïiek in Groningen. Via het NOS-
ournaal werd de bevolking afgera-
len drinkwater te gebruiken. De
'olgende dag ontstond er een run
>p flessen bronyater.
Tbc in huis van
bewaring Zutphen
ZUTPHEN In het huis van bewa
ring in Zutphen zijn tien gevallen
van tbc geconstateerd. In één geval
gaat het om open tbc, negen andere
personen dragen wel de bacillen,
maar zijn niet ziek. Drie weken gele
den werd een verdachte binnenge
bracht, die later open tbc bleek te
hebben. Waar hij de ziekte opgelopen
heeft, is niet bekend. Alle personen
uit zijn omgeving zijn vervolgens
doorgelicht. Uit het onderzoek bij het
consultatiebureau in Zutphen is ver
volgens gebleken dat drie personeels
leden en zes gedetineerden bacildra
ger zijn. De verdachte met open tbc is
inmiddels overgebracht naar een zie
kenhuis.
Delft boycot bedrijven met
banden Zuidafrika
DELFT Bedrijven die relaties met Zuid
afrika hebben, krijgen van de gemeente Delft
vanaf september dit jaar geen opdrachten
meer. Dit is een van de zes economische
maatregelen ter verscherping van het ge
meentelijk anti-apartheidsbeleid, waarvoor
een meerderheid bestaat in de Delftse ge
meenteraad. Dit bleek gisteravond tijdens een
behandeling van het collegevoorstel in een
van de raadscommissies. In september beslist
de gemeenteraad. Met de maatregelen (waar
onder ook: geen sponsoring accepteren van
„besmette" bedrijven) volgt Delft als lid de
landelijk omstreden aanbevelingen van de
Vereniging Lota (Lagere overheden tegen
apartheid). Tegen een economisch voorkeurs
beleid van de gemeenten zal minister Van
Dijk (Binnenlandse Zaken) moeten optreden,
zo kondigde de bewindsman in mei aan.
Ombudsman tikt inspecteur
recherche op de vingers
DEN HAAG De Nationale Ombudsman vindt
het onbehoorlijk dat een inspecteur van de rijksre
cherche bij het verhoor van twee Rotterdamse po
litieagenten kwetsende opmerkingen tegen hen
heeft gemaakt. Het gedrag van de ene agent verge
leek de rijksrechercheur met het optreden van de
SS in de Tweede Wereldoorlog, de ander kon vol
gens hem beter in Chili gaan werken om daar als
sadist dienst te doen. De rechercheur zelf ontkende
dergelijke opmerkingen te hebben gemaakt. De
Nationale Ombudsman kreeg het verhaal echter
van meer kanten bevestigd. Voor andere klachten
over het optreden van de rijksrecherche, zoals het
onthouden van voedsel en medicijnen, het weige
ren van telefonisch contact en het vermelden van
onwaarheden in de processen-verbaal vond de
Ombudsman onvoldoende bewijs. Die klachten
acht hij dan ook ongegrond.
Masson krijgt geen
schadevergoeding
DEN HAAG De voormalige directeur
beleggingen van het Algemeen Burger
lijk Pensioenfonds, mr. drs. A. Masson,
heeft geen recht op de schadevergoe
ding van een miljoen gulden die hij van
de staat had geëist. De ambtenarenrech
ter in Rotterdam heeft deze uitspraak
gisteren gedaan in het al ruim een jaar
slepende proces dat Masson tegen de
staat had aangespannen. De ex-ABP-di-
recteur, die in 1983 werd ontslagen we
gens zijn vermoedelijke betrokkenheid
bij financiële malversaties, had zijn eis
tot schadevergoeding ingediend omdat
hij bijna twee jaar geleden door het ge
rechtshof in Den Bosch was vrijgespro
ken. Hij wilde een financiële compensa
tie voor het feit dat zijn salaris sinds zijn
ontslag tot aan zijn pensionering (in
1987) tot 170.000 was gehalveerd.
Vegetarische maaltijden
voor minderheden in leger
DEN HAAG Moslem- en hindoe
militairen zullen tegen het eind van
het jaar tijdens oefeningen en in de
kazernes een keus kunnen maken uit
vier soorten vegetarische maaltijden.
Nu al zijn twee soorten vegetarische
warme maaltijden in de vorm van ge
vechtsrantsoenen ontwikkeld. Het be
reiden van speciale maaltijden - geen
varkensvlees voor moslems, geen
rundvlees voor hindoes - vormt deel
van een plan om de integratie van
minderheden in de strijdkrachten te
bevorderen. Dit plan, dat tegen het
eind van het jaar aan de Tweede Ka
mer zal worden voorgelegd, voorziet
ook in geestelijke verzorging voor
hindoes en moslems.
(Vervolg van de voorpagina)
:(jOUDA Na het succes met
pet bijscholings-project heeft
net niet-commerciële uitzend
bureau Start zich gestort op
academici. In Rotter-
Groningen en Maastricht
het begonnen met een spe
ciaal bemiddelingsbureau voor
icademici, 'Topstart'.
initiatief is mede uitge-
van de universiteiten in
die plaatsen. Er zijn concrete
plannen om in Tilburg en
ook een 'Topstart'
van de grond te tillen. Uitein
delijk moet er een landelijk
ïetwerk komen. Doel is de ar-
t jeidsmarkt voor academici en
andere hoger geschoolden te
verruimen.
'Volgens Start liggen er aan de
vraagkant (vanuit de bedrij-
tven) grote mogelijkheden om
aen deel van de werkloze aca
demici aan werk te helpen,
riet probleem van het werk
boeken is echter zo groot ge-
- worden, dat specialistische be-
niddeling tussen werkgevers
jen werkzoekenden noodzake
lijk is. In de uitzendfilosofie,
aok die van Topstart, moet uit-
tot vast werk kun-
leiden.
t Vooral bedrijven aarzelen nog
al. De werkgever moet ervan
svorden overtuigd dat hij veel
)lezier aan een academicus
kan beleven, in het voordeel
zijn onderneming. Het
erom de overschatting
van academici bij de werkge-
weg te nemen en academi
te vertellen dat hun ver-
1 vachtingen wat naar beneden
2 moeten worden bijgesteld, al
dus Start.
Bij de vorming van het be
stand van Topstart wordt niet
alleen gekeken naar studie-
1 richting, diploma's en stage-er-
varing, maar juist ook naar
.persoonsstructuur, houding,
praktische instelling, contactu
ele eigenschappen en ervaring
die na de studie is opgedaan.
Om- en bijscholing kan, indien
noodzakelijk, zorgen voor het
laatste duwtje.
Start moet zich overigens vol
ledig uit eigen inkomsten be-f
druipen. Het krijgt geen subsi
van de overheid of derden.
Vorig jaar slaagde Start erin
iet jaar af te sluiten met een
jositief resultaat van bijna ze
ventien miljoen gulden op een
>mzet van 574 miljoen, veertig
niljoen meer dan in 1987.
Seen krant ontvangen?
Bel tussen 18.00 en 19.00
'J jur, zaterdags tussen
14.00 en 15.00 uur, tele-
oon 071-12.22.48 en uw
crant wordt nog dezelfde
davond nabezorgd.
Nvandaag^s
DELFT Je ziet ze over
al wel, van die groepjes
opgeschoten jongeren die
een beetje rondhangen bij
de snackbar of het win
kelcentrum.
Ze zoeken elkaar het liefst op,
maar echte ontmoetingsplaatsen
hebben ze niet. Thuis hebben ze
soms geen kamer voor zichzelf,
en als dat wel het geval is voe
len ze zich er vaak bespied of
bekritiseerd. En buitenshuis is
het helemaal over, een enkel
buurthuis daargelaten.
Voor veel kinderen zijn de om
standigheden thuis of in de om
geving niet geweldig, voor pu
bers zijn ze meestal allerbelab
berdst. Dat blijkt uit een van
daag gepubliceerd onderzoek
van de Technische Universiteit
Delft. „Bij wonen tellen kinde
ren niet mee, vrijwel niemand
houdt rekening met ze", zegt ir.
Sandra Adrianov, die de studie
uitvoerde voor de faculteit
Technische Bestuurskunde. Ze
had opdracht van het ministe
rie van WVC om te kijken naar
de woonsituatie van kinderen
tussen nul tot 25 jaar. Dat was
haar wat te algemeen, dus
splitste ze de groep in drieën;
van nul tot twaalf, van twaalf
tot achttien en van achttien tot
vijfentwintig. „Wonen is voor
een kind van twee-iets totaal
anders dan voort iemand van
twintig".
Zowel bij het maken van ont
werpen als bij het inrichten van
een huis tellen vrijwel alleen de
eisen van volwassenen, conclu
deert Adrianov. „Je zou eens
door wijken moeten lopen en
proberen te kijken als een kind.
Dan is zo'n wijk met vijvers die
voor ons volwassenen aantrek
kelijk is, ineens gevaarlijk.
Want kinderen trekken altijd
naar het water, ook als ze niet
kunnen zwemmen. Bij de aan
leg zou je er dus voor moeten
zorgen dat het water vanaf de
kant maar heel langzaam die
per wordt, zodat het gevaar op
verdrinking' kleiner wordt. En
waar ligt het water? Kun je er
snel bij zijn als een kind in het
water valt?".
Om ervoor te zorgen dat ook
kinderen prettig kunnen wo
nen is het volgens Sandra Adri
anov noodzakelijk dat toekom
stige bewoners, inclusief de
kinderen, van het begin af aan
worden betrokken bij de plan
nen. En bij de inrichting van de
woning moeten ouders reke
ning houden met wat hun kin
deren willen. „Ik heb ooit eens
bij iemand een zandbak onder
de trap gezien, maar het is echt
heel bijzonder als ouders zelfs
maar aan zoiets dénken".
Behoeften
Bij haar studie baseerde Sandra
Adrianov zich onder meer op
een aantal aspecten die volgens
pedagogen belangrijk zijn voor
kinderen. Het gaat dan om be
hoeften aan geborgenheid en
privacy, veiligheid, fantasie, so
ciale contacten en zich ergens
thuis kunnen voelen. Adrianov:
„Baby's bijvoorbeeld kunnen
het best een rustige kamer heb
ben waar ze naar hartelust
kunnen huilen zonder dat de
hele flat moet meeluisteren".
Alle behoeften, zowel in huis
als in de directe omgeving,
moeten zoveel mogelijk worden
bevredigd. Adrianov: „Dat zijn
allemaal redelijk objectieve cri
teria, die ik niet zelf heb be-'
dacht".
Lang niet overal is het mogelijk
om in die behoeften te voor
zien. Om een voordehandlig-
gend voorbeeld te nemen: hoe
doe je dat zes hoog in een voor
oorlogse flat? Adrianov: „Moei
lijk, moeilijk. Die woningen zijn
klein, waardoor kinderen niet
altijd een eigen kamer kunnen
hebben. Daarnaast zijn de mo
gelijkheden om buiten te spelen
matig, waardoor veel jongeren
rondhangen in het trapportaal.
Een speelveld naast de flat kan
al veel helpen, als je dan maar
zorgt dat jongere en oudere
kinderen een gedeelte voor
zichzelf hebben. De jonge kin
deren een plek met schommel
en wip, de ouderen een trap
veldje. Als je zorgt dat dat ge
scheiden blijft, loopt het meest
al goed. Is er alleen een speel-
plaatsje, dan zie je dat de pubers
dat in bezit nemen en de kleine
kinderen daar niet tegenin dur
ven gaan. Dan zijn die dus de
dupe".
Het onderzoek toont aan dat
pubers er in alle gevallen het
slechtst vanaf komen. Adrianov
stelt daarom voor bij woningen
altijd voor een „overdekte
voorziening" te zorgen, waar ze
met elkaar kunnen praten.
„Dat kan een buurthuis zijn,
maar het kan ook een ruimte
zijn onder de flat. Als er toe
zicht is, werkt dat meestal heel
goed. Pubers hebben vooral be
hoefte om elkaar te ontmoeten.
Als dat niet kan, krijg je al snel
dat ze uit verveling wat gaan
rondhangen. En dan gaan al
snel de brievenbussen eraan of
de lift".
Zelfstandig wonen
Voor de oudste groep .kinde
ren', van achttien tot vijfen
twintig jaar, liggen de proble
men heel anders. Daar gaat het
vooral om eeri geschikte woon-
ONDERZOEK
TU DELFT:
PUBERS
ZUN HET
SLECHTST AF
ruimte. De meesten in deze
leeftijdsgroep wonen zelfstan
dig of willen dat gaan doen. En
dat is tegenwoordig niet een
voudig. Het inkomen is uiterst
gering waardoor ze zijn aange
wezen op de kamermarkt.
Sinds 1984 is de vraag naar ka
mers' met veertig procent toege
nomen terwijl het aantal be
schikbare kamers alleen maar
is afgenomen. Als ze in aan
merking willen komen voor
een (goedkope) huurwoning,
moeten ze jaren wachten. Kun
nen ze er eindelijk een krijgen,
dan verdienen ze inmiddels
weer zoveel meer dat ze een
ruimere keus hebben. Het ge
volg is dat (oudere) jongeren
steeds langer thuis blijven wo
nen.
Sandra Adrianus: „Als je kijkt
naar de ontwikkeling in woon
lasten en inkomen, ziet het er
voor deze groep jongeren niet
gunstig uit. Jongeren hebben
almaar moeten inleveren en de
Nota Heerma stelt hun geen
volwaardige plaats op de wo
ningmarkt in het vooruitzicht.
Het woonrecht voor jongeren
dat werd erkend in de Nota
Van Dam is langzaam maar ze
ker ondergraven".
Alles bij elkaar wordt het, con
cludeert Adrianov, tijd om kin
deren en jongeren eens serieus
te nemen als het om wonen
gaat. „En dat is dus méér dan
alleen een speelplaatsje aanleg
gen". DICK HOFLAND
Een speelplaats in een woonbuurt is al heel wat voor kinderen, maar het is volgens Sandra Adrianov niet
voldoende, als je bij wonen werkelijk rekening wilt houden met kinderen. foto: cees verkerk
In overleg met de
consumentenorganisaties zijn
de voorwaarden voor het
gebruik van geld- en betaal
automaten gewijzigd.
Die wijzigingen gelden
voor alle banken. Dus ook
voor de Postbank.
De wijzigingen hebben met name be
trekking op het eigen risico in geval van verlies
of diefstal van de giromaatpas. In geval van
verlies of diefstal dient u direct te bellen naar
het volgende nummer: 06-0225522.
Dit is een gratis nummer dat u zeven dagen
per week dag en nacht kunt bereiken.
Op het moment dat u belt wordt uw
giromaatpas onmiddellijk geblokkeerd.
U bent dan niet meer aansprakelijk voor
eventuele schade bij elektro
nisch geldverkeer. Tot aan
het moment van melding is
het maximale risico f 350,-.
Onder voorwaarde dat u
de nodige zorg in acht heeft
genomen. Verstrek in ieder
geval nooit uw geheime PIN-
code aan iemand anders.
Mochten er geschillen zijn tussen u en
de Postbank, dan kunt u zich wenden tot de
Geschillencommissie van de .Postbank.
Tenslotte, de nieuwe voorwaarden zijn
per 1 juli verkrijgbaar op het postkantoor en via
het gratis informatienummer 06-0400.
JbaJ
POSTBANK
DE KNOLLEN
weeryi misschiém
hoewm wens,
Vraagtekens bij hoedje in
portiek vermoorde studente
KAMPEN Het rechercheteam, dat zich bezig houdt
met het onderzoek naar de moord op de 19-jarige stu
dente Cecile Bot in Kampen, heeft de hulp van het pu
bliek ingeroepen.
De politie hoopt daardoor duidelijkheid te krijgen over een feest-
hoedje dat op zaterdag 10 juni in het portiek bij de voordeur van
haar woning is gevonden.
Cecile Bot was afkomstig uit Lochem en studeerde in Kampen
aan de Kunstacademie. Op 10 juni werd zij vermoord gevonden in
haar appartement aan de Plantage, midden in de Kamper binnen
stad. Het gevonden feesthoedje is gevouwen van goud- of brons
kleurig glimmend karton en er zijn drie linten van gekleurd crê
pe-papier aan bevestigd. De rechercheurs weten inmiddels dat
dergelijke hoedjes in Kampen in elk geval verkocht worden.
ZWOLLE Politiemensen moeten ook in het buiten
land de mogelijkheid krijgen om met vuurwapens te
kunnen schieten. Dit wil de commissaris van de konin
gin in Overijssel, mr. J. Hendrikx. Hij heeft de minis
ters van binnenlandse zaken en justitie schriftelijk ge
wezen op de noodzaak van een discussie over schietin-
structies voor de politie bij grensoverschrijdende mis
daad.
Nederlandse politiemensen mogen in een ander land niet schie
ten, buitenlandse agenten in ons land ook niet. Hendrikx vraagt
zich af of in geval van zeer ernstige misdrijven waarin mensen
levens op het spel staan niet van deze regel moet worden afge
weken.
Aanleiding voor de brief van Hendrikx is het gijzelingsdrama
dat zich vorig jaar in het Duits-Nederlandse grensgebied afspeel
de en waarbij één gijzelaar het leven verloor toen de Duitse poli
tie een einde maakte aan de gijzeling. Hendrikx wijst erop dat in
de Bondsrepubliek de Nederlandse politie misschien de gijzeling
met minder ernstige gevolgen hadden kunnen laten aflopen.
Het Kraan ven
Een van de eerste zwemlessen in het kinderbad. Er zouden voor mij (voorgrond) en mijn zusje
(midden) nog vele volgen.
LOON OP ZAND Het
kost flink wat moeite om
de plek terug te vinden
waar ons zomerhuisje
stond. De paden zijn bij
na onbegaanbaar gewor
den door metershoge
brandnetels en prikken
de struiken. Plotseling
zien we een kale plek,
schuin tegenover de in
gang van wat eens de
speelweide was. Daar
moet bungalow nummer
40 hebben gestaan, waar
we zo veel zomervakan
ties hebben doorge
bracht.
Ik was er al op voorbereid
dat er niet veel meer over
zou zijn van bungalow- en
recreatiepark Het Kraan
ven in Loon op Zand
(N.Br.). Maar dat werkelijk
alles was verdwenen,
maakte toch een beetje
triest. Het hoofdgebouw,
het restaurant, het zwem
bad, de tennisbaan en de
veertig zomerhuisjes. Alles
is weg. Alleen een diepe
kuil in het grasveld ver
raadt nog waar het zwem
bad moet hebben gelegen.
Al wandelend over het ter
rein met de heer J. Salet,
die gedurende 21 jaar direc
teur van "Het Kraanven
was, halen we herinnerin
gen op. Hij weet zich nog
goed te herinneren hoe
mijn ouders, elke zomer
weer, voor drie weken een
huisje huurden. „Wonen je
ouders nog steeds in Fries
land?", is een van de eerste
dingen die hij van mij wil
weten. „En had je niet ook
een jonger zusje? En een
broer?"
Open haard
In 1966 ik was toen 6
gingen we voor het eerst
naar Loon op Zand. Er zou
den daarna nog tien van die
vakanties volgen. En het
verveelde nooit. Sterker
nog, de kinderen bij ons
thuis keken al maanden
van te voren naar die zo
mervakantie uit. Elke dag
zwemmen, slapen in een
stapelbed, een heuse open
haard in het huisje voor
die tijd een unicum en
allerlei activiteiten zoals
speurtochten en tekenwed
strijden. Het Kraan ven had
een onweerstaanbare aan
trekkingskracht en kenne
lijk dachten onze vakantie
vriendjes en -vriendinnetjes
daar net zo over. Want ook
die bleven met hun ouders
vele jaren achtereen trouw
komen.
De bezoekers van het va
kantiepark vormden daar
door een hechte club men
sen. En dat moet achter
af gezien ook hebben
bijgedragen aan de persoon
lijke en gemoedelijke sfeer
die van dit kleinschalige re
creatiepark uitging. Maar
volgens Salet waren er ook
nog andere redenen die Het
Kraanven zo bijzonder
maakten. „Naast het feit
dat de ligging uniek was,
kon eigenlijk alles. Er wa
ren geen belemmeringen",
vertelt hij. „Als mensen zelf
wat wilden organiseren, bij
voorbeeld een tenniswed
strijd of een wandelrally,
dan konden ze hun gang
gaan, en dat deden ze dan
ook".
Zwemles
Terugkijkend op die elf ja
ren heeft de zwemmerij
toch de meeste indruk op
mij gemaakt. En dat was
vooral de verdienste van
het echtpaar Bruggeling,
dat jaar in jaar uit zwemles
gaf en wedstrijdjes organi
seerde. Zwemmen was door
hen onlosmakelijk met het
vakantiepark verbonden.
Salet kan ervan meepraten.
„In zo'n vakantieperiode
hadden de kinderen bijna
elke dag les en kon je toe
werken naar een diploma.
Zo konden jullie allemaal
zes diploma's halen. Ik her
inner me dat nog goed. Dan
kwam er een gecommit
teerde van de KNZB en
reikte ik na afloop de diplo
ma's uit, bovenop een vuil
nisbak".
Helaas gebeurde in 1985
wat de voormalig directeur
in 1970 eigenlijk al had zien
aankomen. Het bungalow
park, eigendom van De Ef-
teling, ging dicht omdat de
exploitatie al jaren verlies
gevend was. De inkomsten
uit de verhuur van de huis
jes was onvoldoende om het
park te onderhouden en het
personeel te betalen. Wel
lag er nog in 1983 een plan
op tafel het park commer
ciëler op te zetten door de
inmiddels sterk verouderde
bungalows af te breken en
er tweehonderd nieuwe
voor in de plaats te zetten.
Dit voorstel werd echter op
het laatste moment afgebla
zen, zodat Het Kraanven
onder de slopershamer te
rechtkwam.
Toch was het bungalow
park daarmee niet uit de
herinnering verdwenen.
Dat blijkt bijvoorbeeld uit
de reünie die een aantal ge
zinnen nog steeds ieder jaar
houdt. De eerst jaren na de
sluiting gebeurde dat in De
Efteling; nu heeft men een
flink stel huisjes afgehuurd
in Het Zwartven in Hooge-
Mierde. Het Kraanven, dat
enlijk niet verge-
er gewoon. Nog
CLARISSE BUMA
Van bungalowpark ,Het Kraanven' is nu niets meer over. Alleen een kuil en een trappetje herin
neren nog aan de plaats waar het diepe bad moet hebben gelegen. foto: cees verkerk
