,eger Sudan grijpt opnieuw in
Israëliërs in voettocht
door bezette gebieden
LAND GEPLAAGD DOOR SCHULDEN EN VOEDSELTEKORTEN
'apandreou
sn Mitsotakis
jien af van
premierschap
Poolse communisten verdeeld
over nieuwe presidentskandidaat
Opperste Sovjet weigert voor het
eerst benoeming vice-premier
UITENLAND
SiaidóQ Commit
ZATERDAG 1 JULI 1989 PAGINA 5
Tsjechoslowakije
wijst diplomaat uit
Britse astronauten'
melden zich massaal
quino benoemt
rouw tot minister
ndhervormingen
ANILA De Filipijnse president
quino heeft gisteren Miriam Defen-
r-Santiago benoemd tot minister van
hndhervormingen, als opvolger van
hilip Juico. Juico nam onlangs ont-
lag vanwege zijn betrokkenheid bij
icn financieel schandaal. De benoe-
ning van mevrouw Defensor, die be-
end staat als een energiek type en als
[emand die niet valt om te kopen,
pmt op een cruciaal moment. De Fili-
lijnse regering gaat maandag op een
injeenkomst van 19 kredietverlenende
'inden en enkele banken in Tokyo
Jroberen nieuwe leningen voor het
jmdhervormingsprogramma los te
leuteren.
PRAAG Tsjechoslowakije heeft
een Amerikaanse diplomaat uitgewe
zen die nauwe contacten heeft met
dissidenten, zo heeft een woordvoer
der van de Amerikaanse ambassade
gisteren in Praag bekend gemaakt.
Het zou gaan om de attaché politieke
zaken Bob Norman. Norman spreekt
Tsjechisch en is zeer goed geïnfor
meerd over de dissidentenbeweging
in het land. Eind juli liep zijn ambts
termijn van drie jaar af, maar hij
moet Tsjechoslowakije nu al verlaten.
De woordvoerder ontkende dat Nor
man buiten zijn bevoegdheden was
gegaan, en zei dat al diens acties ,,in
overeenstemming waren met zijn
taak".
LONDEN De aankondiging in de Lon-
dense kranten van een vacature voor de
eerste Britse astronaut- is massaal beant
woord. Binnen drie uur nadat gisteren 16
speciale telefoonlijnen waren geopend om
de kandidaten te woord te staan, hadden
al meer dan 1.000 mensen gebeld die er
van dromen om in 1991 samen met twee
Sovjet-kosmonauten aan boord te gaan
van het ruimtestation Mir. Donderdag
sloten Groot-Brittannië en de Sovjetunie
een akkoord over hun eerste gezamenlij
ke ruimtemissie die ,Juno' werd gedoopt.
De kandidaat-astronauten moeten tussen
21 en 40 jaar zijn, een wetenschappelijke
training hebben doorlopen, een talenk
nobbel hebben en vlot kunnen omgaan
met buitenlanders.
Turkse gevangenen
in hongerstaking
ESKEHIR In de gevangenis
van Eskehir, 250 kilometer ten
westen van Ankara, zijn sinds
donderdag tachtig politieke ge
vangenen in hongerstaking om te
protesteren tegen de omstandig
heden in de gevangenis en de
slechte behandeling die zij daar
krijgen. Ze worden onder meer
gemarteld, zo hebben enkele ge
detineerden tegenover het Fran
se persbureau AFP verklaard. De
gevangenen beklaagden zich
over het verbod op boeken en
kranten en de slechte kwaliteit
van het eten, tijdens een bezoek
van Turkse en westerse journa
listen.
Iran ontkent invoer
gifgasgrondstoffen
NICOSIA Iran heeft ontkend dat
het via een Westduitse firma gepro
beerd heeft chemicaliën in te voeren
waarmee mosterdgas kan worden ge
maakt. Een woordvoerder van het
ministerie van buitenlandse zaken
heeft volgens het Iraanse persbureau
Irna gisteren gezegd dat dit gerucht
deel uitmaakt van een lastercampag
ne van de VS. De Westduitse politie
deed woensdag een inval bij het be
drijf Rheinesen Chemical Products in
Düsseldorf, na informatie uit de VS
dat er vanuit de Bondsrepubliek
grondstoffen voor gifgas aan Iran ge
leverd werden Het bedrijf gaf toe dat
het bemiddeld heeft bij het transport
van in totaal 257 ton thionylchloride
naar Iran.
Angola schort vredesoverleg UNITA op
LUANDA De Angolese regering heeft het vredesoverleg
met de verzetsbeweging UNITA opgeschort, nadat UNITA het
bestand in de burgeroorlog had geschonden. Dit heeft de Ango
lese minister van buitenlandse zaken Pedro de Castro Van-Du-
nem bekendgemaakt. Van-Dunem zei gisteren echter niet te
verwachten dat dit „kleine incident" het vredesproces zou ver
storen dat 22 juni in gang werd gezet door president José Edu-
ardo dos Santos en UNITA-leider Jonas Savimbi.
Luanda verklaarde dat UNITA het bestand had geschonden
door de electriciteitstoevoer naar de hoofdstad af te snijden.
Daardoor kwamen grote delen van de stad zonder stroom te
zitten. UNITA pleegde de daad van sabotage op het moment
dat delegaties van de regering en het verzet in Zaïre onder
handelden over de details van het vredesproces. Van- Dunem
zei niet wanneer het overleg met UNITA weer hervat zal wor
den.
De opschorting van de onderhandelingen is het eerste grote ob
stakel in de uitvoering van het vredesakkoord dat een eind
moet maken aan de 14-jarige burgeroorlog in Angola. Het
voornaamste onderdeel van het plan is de integratie van leden
van de UNITA in de Angolese regering en het leger.
Vervolg van de
voorpagina)
HARTOUM Het is
|iet de eerste keer dat het
tger duidelijk laat blij-
n dat de militairen het
eens zijn met de toe-
land in Sudan. Nog in fe-
uari dit jaar stelden
officieren een ulti-
atum aan de regering
n premier Sadiq Al-
iahdi om beleidsveran
deringen af te dwingen.
Al-Mahdi ontbond daarop
zijn kabinet, vormde een
nieuwe, brede regering.
Sinds Sudan in 1953 onafhan
kelijk werd van Groot-Brit
tannië woedt in steeds wisse
lende hevigheid een burger
oorlog tussen de overwegend
christelijke en animistische in
woners van het zuiden, die
zich sterk achtergesteld en ge
domineerd voelen, en de isla
mieten in het noorden van het
land.
In 1969 kwam Jafar an-Nu-
mayri, na een geweldloze
staatsgreep van het leger, aan
de macht. Hij voerde in het
hele land het islamitische
recht (de sharia) in, waarin
onder meer is bepaald dat bij
dieven de hand moet worden
wordt afgehakt en dat over
spel bestraft wordt met steni
ging-
Zijn politieke tegenstander en
latere premier Al-Mahdi rea*
geerde daarop dat in een echte
islamitische staat geen nood
zaak bestaat om te stelen. Zo
lang een regering niet kan ga
randeren dat haar onderdanen
in vrijheid en waardigheid
kunnen leven draagt de rege
ring zelf schuld. Hij verdween
daarop in de gevangenis.
In de jaren '70 schafte an-Nu-
mayri de beperkte autonomie
van Zuid-Sudan af en sloot hij
een militair verdrag met
Egypte. De spanningen liepen
als gevolg daarvan hoog op en
in 1983 braken weer bloedige
gevechten uit. An-Numeyri
werd in 1985 na een staats
greep zonder bloedvergieten
afgezet toen hij in Amerika
was. Een militaire overgangs
regering schreef in april 1986
verkiezingen uit die werden
gewonnen door de Umma-par-
tij van Sadiq al-Mahdi. Al-
Mahdi vormde een regering
van nationale eenheid en werd
zelf premier.
Hij knoopte hechtere banden
aan met Libië en paste de Sha
ria aan. Desondanks lukte het
hem niet de eenheid in het
land te herstellen. Het land
wordt geplaagd door buiten
landse schulden en voedselte
korten.
Protest
Actievoerders van de milieu-organisatie Greenpeace hebben in de Baltische zee een vlag met het
symbool voor radio-activiteit op een Russische onderzeeër geplaatst. De Sovjets ondernamen niets
tegen de actievoerders, maar stuurden na enige tijd een militair naar het dek om de vlag te ver
wijderen. FOTO: AP
THENE De Griekse
aarnemend premier An-
i reas Papandreou en zijn
pnservatieve rivaal Con-
i jantine Mitsotakis heb-
pn aangeboden in een
i jtalitieregering met de
1 jimmunisten te stappen,
jnder zelf het premier-
hap op zich te nemen.
||et dat aanbod willen de
sliders van de twee groot-
jje partijen tegemoet ko
lken aan het voorstel van
>Lfe communistische Coali-
[je van Links en Vooruit-
ng om een regering van
itionale eenheid te vor
en die over brede steun
ischikt, maar niet wordt
'leid door een van de
fee voormannen uit de
riekse politiek.
Is de communisten met hetzij
socialisten, hetzij de conser-
itieven tot 'een akkoord ko-
:n, zouden nieuwe verkie-
gen worden vermeden en
ju de politieke impasse in
griekenland worden doorbro-
politieke commissie van de
[4 mmunistische coalitie voer-
13' gisteren overleg over het
U.nbod van de twee partijen.
12 larna zou de communistische
[J der Harilaos Florakis op-
ï'euw met de socialistische
1ASOK en met de conserva
tive Nieuwe Democratie gaan
aten.
ipandreou deed zijn aanbod
snuit het staatsziekenhuis in
Bthene waar hij momenteel
prstelt van hart- en nierpro-
ftmen. Hij suggereerde een
alitieregering van de PA-
)K en de communisten on-
'r leiding van Kostis Stefa-
ipoulos, de leider van de
s nservatieve splintergroep
ftmocratische Vernieuwing.
Bitsotakis deed een soortgelijk
|nbod en stelde als kandi-
at-premier Tzanis Tzanneta-
s voor, een parlementslid
n zijn eigen partij. Met zijn
nbod deed de conservatieve
ider een stap terug. Eerder
id hij geëist dat hijzelf als lei-
r van de grootste partij aan
t roer zou staan van een
iï alitieregering.
Ook gisteren waren er weer rellen in Warschau. De bevolking wil op c
de kandidatuur van generaal Jaruzelski voor het presidentsschap.
manier protesteren tegen
(Vervolg van de
voorpagina)
WARSCHAU De Pool
se Communisten zijn naar
verluidt verdeeld tussen
conservatieven en hervor
mers, die een sociaal-de7
mocratische partij nastre
ven. Aanhangers van Ja
ruzelski waren aan het
begin van het plenum nog
vol vertrouwen dat hun
man de partijkandidaat
zou worden. Welingelich
te kringen maakten ech
ter melding van verzet
binnen het partijparle-
ment tegen zijn kandida
tuur. Een groep hervor
mingsgezinde partijleden
zou daarom Kisczak als
kandidaat naar voren
hebben geschoven.
Of Jaruzelski zich uiteindelijk
toch kandidaat zal stellen,
hangt af van de houding van
de twee coalitiepartners van
de communistische partij, de
Boerenpartij en de Democrati
sche Partij. Dit heeft een
woordvoerder van de commu
nistische partij, Jan Bisztyga,
op een persconferentie gezegd.
Jaruzelski stelt als voorwaarde
dat de twee partijen zijn kan
didatuur steunen en bij stem
ming fractiediscipline tonen.
De Boerenpartij en de Demo
cratische Partij hebben zich de
laatste tijd onafhankelijker op
gesteld tegenover hun grote
coalitiepartner. Hun leiders
zijn gisteren bijeengekomen
om te beslissen wie zij voor het
presidentschap moeten steu
nen. De definitieve keuze van
een partijkandidaat voor het
presidentschap zal in de ko
mende dagen worden geno
men.
In het centrum van Warschau
hebben de gevechten tussen
oproerpolitie en demonstran
ten voortgeduurd. Daarbij zou
den aan beide zijden gewon
den zijn gevallen. De laatste
dagen is in verscheidene Pool
se steden gedemonstreerd te
gen de kandidatuur van Jaru
zelski.
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
BATTIR Honderden
Israëliërs zijn gisteren te
voet of met de auto door
de bezette gebieden ge
trokken onder begelei
ding van soldaten en heli
kopters, om de vermeende
joodse rechten op Palesti
na kracht bij te zetten.
De Israëlische radio berichtte
dat ongeveer 2.000 mensen
deelnamen aan veertig voet
tochten die op touw waren ge-
»*:et door de kolonistengroepe
ring Gush Emunim of Blok
van de Getrouwen. Het leger
beval dat alle marsen zouden
worden begeleid door militaire
patrouilles en dat afgelegen
Arabische dorpen niet zouden
worden aangedaan.
Volgens het leger deden er
zich geen grote problemen
voor. Palestijnse ooggetuigen
meldden twee kleine inciden
ten in Hebron en dichtbij
Bethlèhem, waar Arabieren
stenen gooiden naar joodse ko
lonisten.
Manschappen van de elitebri
gade Golani verhinderden dat
een groep Israëlische mannen
en jongens zonder officiële
toestemming door het dorp
Battir dichtbij Bethlehem
trokken. Het betrof leden van
de uiterst rechtse Kach-partij
van rabbi Meir Kahane, die
waren gewapend met automa
tische geweren en messen. De
Kach-leden boden geen weer
stand toen ze de elitebrigade
op hun weg vonden en keer
den terug naar Jeruzalem.
De voettochten werden geor
ganiseerd na herhaalde klach
ten van joodse kolonisten in de
bezette gebieden dat het leger
Israëlische jongeren lopen met vlaggen door de straten van het
Arabische deel van Jeruzalem. Ze deden gisteren mee aan één
van de veertig voettochten, voornamelijk in bezet gebied, om
hun rechten op het land op te eisen.
niet genoeg doet om hen te be
schermen tegen de Palestijnse
opstandelingen. Zij volgden op
recente botsingen tussen Pa-
lestijnen en kolonisten, waar
bij twee Arabieren om het le
ven kwamen.
Linkse politici in Israel lever
den kritiek op de voettochten
die zij een provocatie aan het
adres van de Palestijnen en
een onnodige belasting voor
het leger noemden. Brigadier-
generaal Ephraim Sneh, een
parlementslid voor de Arbei
derspartij en voormalig hoofd
van het militaire bestuur op de
Westelijke Jordaanoever, zei
dat de voettochten, die hij als
politieke protesten bestempel
de, alleen maar de spanningen
zouden verhogen.
Zhao Ziyang
raakt ook laatste
functie kwijt
PEKING De voormali
ge Chinese partijleider
Zhao Ziyang is gisteren
ook van zijn laatste poli
tieke functie ontheven.
Het Nationale Volkscongres
onthief de oud-partijleider van
zijn functie van ondervoorzit
ter van de invloedrijke Cen
trale Militaire Commissie.
Verwacht wordt wel dat Zhao
lid zal mogen blijven van de
communistische partij en niet
terecht zal hoeven staan voor
zijn steun aan de „contra-revo
lutionaire rebellie".
Zhao viel in ongenade bij ster
ke man Deng Xiaoping omdat
hij zich verzette tegen de af
kondiging van de staat van be
leg door de conservatieve pre
mier Li Peng en tegen de
bloedige onderdrukking van
de beweging voor meer demo
cratie.
Vorig weekeinde werd Zhao al
als partijleider opgevolgd door
Jiang Zemin, de voormalige
burgemeester van Shanghai.
Volgens waarnemers zal het
hervonden machtsevenwicht
in de Chinese leiding de ko
mende maanden zijn weerslag
krijgen in de nieuwe samen
stelling van de. Centrale Mili
taire Comissie. Naar verluidt
zou president Yang Shangkun
druk in de weer zijn de plaats
van Zhao te bemachtigen.
De burgemeester van de Chi
nese hoofdstad, Chen Xitong,
zei gisteren dat meer dan 200
burgers zijn omgekomen bij de
ontruiming van het Tianan-
men-plein. Volgens Chen von
den ook tientallen soldaten de
dood in de gevechten. Eerder
spraken de autoriteiten van
ongeveer 300 doden, van wie
de helft soldaten. Ooggetuigen
en westerse bronnen schatten
het aantal slachtoffers echter
op een paar duizend.
Brazilië weigert
lossen afvalschip
RIO DE JANEIRO Een
uit Nederland afkomstig
schip met zinkoxide-afval
mag in Brazilië niet gelost
worden omdat Produqui-
mica, het bedrijf dat het
afval heeft gekocht, geen
invoervergunning h^eft
aangevraagd.
Het overige deel van de lading
ligt nog in Rotterdam, na een
actie van de milieu-organisatie
Greenpeace, die betoogde dat
het om giftig afval gaat dat
niet naar Derde-Wereldlanden
uitgevoerd moet worden.
Greenpeace verhinderde dat
de Russische .Alexandr Oelja-
nov' in Rotterdam werd gela
den met het overige metaalaf-
val. Volgens de organisatie
gaat het om giftig zinkoxide,
dat door de Britse firma Euro
met wordt verhandeld.
Produquimica, dat de 1.000 ton
zinkoxide-afval voor 220.000
gulden heeft gekocht, heeft in
R10 de Janeiro ontkend dat
het afval een gevaar zou kun
nen opleveren voor het milieu.
De invoer is in Brazilië ook
niet wettelijk verboden, maar
moet wel goedgekeurd wor
den.
MOSKOU Voor het
eerst heeft de Opperste
Sovjet, het parlement van
de Sovjetunie, de benoe
ming van een vice-pre
mier geweigerd.
Vladimir Kamentsev, die de
commissie voor buitenlandse
economische betrekkingen
leidt, slaagde er niet in de ver
eiste 50 procent van de stem
men te verkrijgen. De afge
vaardigden trokken Kament-
sevs „professionalisme" in
twijfel en verweten hem de
negatieve ontwikkeling van de
buitenlandse handel van de
Sovjetunie. Vorige week keur
de een aantal parlementaire
commissies Kamentsevs kan
didatuur pas na enige reserves
goed. Zes andere kandidaat
ministers werden toen afgewe
zen.
Van de 542 leden van de Op
perste Sovjet stemden er giste
ren 246 voor Kamentsev en 97
tegen. Er waren 56 onthoudin
gen en bijna 70 afwezigen. Een
tweede stemming is voorzien.
Kamentsev onthulde gisteren
voor de Opperste Sovjet dat de
schuld van de Derde Wereld
aan de Sovjetunie 308 miljard
gulden bedraagt, waarvan een
kwart aan deviezen. Hij noem
de onder meer Syrië, Iraq,
Ethiopië, Angola, Turkije en
Egypte als wanbetalers.
Kamentsev hoopt „ongeveer
50 procent" van deze schuld
'terug te krijgen door andere
middelen, „door bijvoorbeeld
bouwvakkers uit de schulden
landen in de Sovjetunie te la
ten werken". President Mi-
chail Gorbatsjov onderbrak
hem om te zeggen dat 50 pro
cent te weinig is.
Eduard Sjevardnadze werd
met algemene stemmen beves
tigd als minister van buiten
landse zaken. De populaire be
windsman, die de Sovjetunie
onder meer een ontwapenings
verdrag, terugtrekking uit Af
ghanistan en sterk verbeterde
betrekkingen met buurlanden
als China en Iran heeft be
zorgd, kreeg bij een hoofdelij
ke stemming alle handen om
hoog.
(ADVERTENTIE)
schip ben ik vanmorgen tegengekomen. Het koerst om de Zuid!"
Prachtig, denkt Nils, nu heb ik het sppor ten minste te pakken.
Hij kijkt nog even om naar de 'Hydra'. Toch een mooi schip en....
heeft hij het niet ergens méér gezien? Maar de naam 'Hydra'
zegt hem niets. Dan opeens trekt iets anders de aandacht van
Nils. Een klein voorwerp wordt door het achterluik van de 'Hydra'
gegooid: het is een fles!
Larry heeft de 'Viking' al van ver herkend en hij heeft
naar beneden gestuurd. Zelf heeft hij een donkere zon-
opgezet en zijn pet voor een strooien hoed verwisseld.
