Net als Theo werk
pc vanuit het gevoel"
HUIS VAN DE TOEKOMST:
alles kan,
maar wie
kijkt
er nog
van op?
RAAKWATERVAL JORRIT JORRITSMA (43)
AN VOORAVOND VAN Z'N VIJFDE TOUR:
£cidóe6otruMit
Wending
W EDSTRIJDGEVOEL
Kinnesinne
ge ret y M M 1 M M T -A. Sportverslaggever Jorrit Jorritsma achter op de 'radiomotor', die dit jaar vaker bij het peloton te vinden zal zijn omdat de 'tv-motoren'
Qhet voorrang krijgen bij ontsnappingen in de Tour de France. FOTO: PR
ZATERDAG 24 JUNI 1989 PAGINA 25
Het harde, indringende stemgeluid van Jorrit Jorritsma komt binnen
kort weer via de ether tot ons. Drie weken lang Radio Tour de France.
Het heeft wel iets. Je bent geneigd naar de radio te lopen en je oor te
luisteren te leggen. Is Fignon in het ravijn gestort of is Delgado alsnog
op doping betrapt? Het gekraak doet minstens een wereldramp vermoe
den.
Zijn voorganger, Theo Koomen, kon er ook wat van. Wat er ook ge
beurde, Koomen maakte er altijd een prachtig drama van. Dat probeert
Jorritsma ook. Ergens heb je het gevoel dat hij Koomen wil imiteren.
De Noordhollander maakt een afwerend gebaar. „Er is één grote over
eenkomst: net als Koomen opereer ik vanuit mijn gevoel, de emotie
komt van binnenuit. Theo was echter meer entertainer, hij maakte er
een fraaie show van, kon dat ook doen omdat de tv nog niet zo ontwik
keld was. Ik houd me aan de feiten. Anders word ik op m'n vingers
getikt. Ik denk dat ik een eigen stijl heb. Alleen als er hard gefietst
wordt, raak ik enthousiast".
GEN - „Er wordt door som-
Dat,en beweerd dat Breukink de
jat heeft verloren omdat hij niet
■let onvoldoende voedsel tot zich
dujpt genomen. Ik denk dat andere
^zijoren een rol hebben gespeeld,
"ag daarvoor - Herrera won de
eerd. Hij wilde zijn naaste bela-
koste wat kost voorblijven en
heeft veel kracht gekost. Bo-
iedien rijdt hij in mijn ogen met
een te zwaar verzet. Een gevolg
Jft Jvan is dat z'n spieren te weinig
1 krijgen om zich te ontspannen.
i krijg je een keer de rekening
wijresenteerd".
M de vooravond van zijn vijfde Tour
ïaaljprance laat NOS-sportverslaggever
'e'ei*it Jorritsma (43) heden en verleden
Jdei] zijn korte, opmerkelijke carrière de
n)dae passeren en blikt vooruit op het
ïheijerevenement van het jaar, dat hij
k vanaf de motor zal verslaan. Zijn
'Martiousiasme is minder groot dan in an-
Mvrjaren-
1N v s radioverslaggever moet je constant
en bksen tegen de televisie. Dat je na
etappe altijd nummer twee bent bij
rviews valt mee te leven. Minder
is het feit dat met cameralieden uit-
iste motoren voorrang krijgen in de
ronde, terwijl wij soms met de grootst
mogelijke moeite ons een weg moeten
banen door de steeds drukker wordende
volgerskaravaan. Als gevolg hiervan en
omdat de mensen thuis toch met eigen
ogen kunnen zien waar de kopgroep en
het peloton zich bevinden, heeft de
NOS-leiding besloten de rol van de 'ra-
diomotor' wat te veranderen".
„Het komt hierop neer dat de motor va
ker bij het peloton te vinden zal zijn ter
wijl Leo Driessen vanuit de auto de
stand van zaken bij de koplopers volgt.
Ik kan het besluit om zakelijke redenen
best billijken maar sta er niet echt om te
juichen. Als de strijd in de kopgroep
ontbrandt, zal er vaak geen live-verslag
vanaf de motor zijn. Dat vind ik jam
mer. Uiteraard, zul je zeggen, mijn rol
wordt immers kleiner. Maar dat is niet
de voornaamste reden. Ik vind dat je
met deze maatregel het romantische en
misschien ook wel het emotionele uit de
wedstrijd haalt. Het wordt allemaal wat
afstandelijker, klinischer, het accent
komt minder op het pure wedstrijdver
slag te liggen".
„Gelukkig blijven er altijd punten over
waarmee we de tv kunnen aftroeven.
Neem het verslag van een zware berg
etappe. Het is dan niet alleen belangijk
wat er vooraan gebeurt. Wat doen bij
voorbeeld de klassementsrijders die tus
sen een ontsnapte eendagsvlieg en het
peloton verzeild zijn geraakt? Zitten ze
er doorheen of gaan ze juist geweldig
naar boven? Hoe het ook zij, ik vind dat
we met de gewijzigde opzet achter de tv
aanhobbelen terwijl we van onze eigen
mogelijkheden dienen uit te gaan".
Velen zullen Jorrit Jorritsma associëren
met de schaatssport. Samen met Peter
Nottet acteerde hij in de kernploeg een
tijd lang op een tweede plan, achter Kees
Verkerk en Ard Schenk. Na een minder
geslaagde periode, waarin hij vijf trai
ners versleet, dreigde Jorritsma opnieuw
in de anonimiteit af te glijden. De le
vensloop van de sportleraar nam echter
een onverwachte wending.
„Tijdens een symposium, dat onder
voorzitterschap van Theo Koomen werd
gehouden, hield ik een inleiding over de
warming-up. Ik kwam na afloop in ge
sprek met Theo en we kregen het over
verslaggeving. Hij zocht iemand die zijn
commentaren af en toe wetenschappelijk
kon onderbouwen en dat leek hem wel
een job voor mij. Hij raadde me aan om
contact op te nemen met 'Langs de
Lijn'-baas Jaap Hofman. Het hele idee
was eigenlijk als een grapje geboren,
maar voordat ik het zelf goed en wel in
de gaten had, stond ik voor m'n eerste
wedstrij d verslag'
„Het toeval speelde enige tijd later op
nieuw een rol. Voor de Tour de France-
ploeg waren Jos Kuyer, Evert ten Napel
en mijn persoontje aangewezen. Ik zou
in de achterste wagen plaatsnemen en
dat was op zich al geweldig. Ten Napel
kreeg op het laatste moment geen toe
stemming van Studio Sport om weg te
gaan. Of ik niet op de mptor wilde
plaatsnemen? Zo'n kans liet ik me niet
ontgaan".
In die hoedanigheid zag Jorritsma ach
tereenvolgens Hinault, Lemond („mijn
mooiste Tour"), Roche en Delgado de
Ronde van Frankrijk winnen. „De eerste
keer was ik erg met mezelf bezig. Veel
renners kende ik via de voorjaarsklassie
kers. Die onbekende Fransen, Spanjaar
den en Italianen leerde ik kennen naar
mate de ronde vorderde. Ik werd in die
tijd overigens prima begeleid. In de ja
ren die daarna kwamen, kreeg ik meer
oog voor het geheel, je gaat de grote lij
nen zien. Je ziet nu ook dingen aanko
men".
„Ik ben nu net bij de Giro geweest. Een
mooie ronde maar niet te vergelijken
met de Tour. Dat is een instituut. Neem
alleen die reclamekaravaan al, da's een
compleet circus. Of ik dit jaar een uitge
sproken favoriet heb? Nee. Kelly heeft
z'n beste tijd gehad, Roche sukkelt met
z'n linkerbeen, Breukink heeft altijd wel
een zwakke dag, Hampsten is wisselval
lig, Theunisse reed goed maar is nu ge
vallen en Rooks, ja, wat kan die eigen
lijk? Fignon reken ik tot de kanshebbers,
evenals Delgado. Maar het kan dit jaar
ook een complete outsider zijn die de
ronde gaat winnen, zoals Robert Millar.
„Interessant wordt het zeker, daar kun je
gif op innemen. Neem alleen al de wijze
waarop renners zich zullen voorbereiden
op die 72 km lange tijdrit van Dinard
naar Rennes. Als je weet dat de renner
75 procent en de fiets 25 procent van de
luchtweerstand opvangt, dan is een aëro
dynamische houding, zeker over zo'n
lange afstand, van groot belang. Ik heb
een aantal jongens geadviseerd een zoge
noemd triathlon-stuur, ook wel spaghet-
ti-stuur, te gebruiken. Als je dan op de
fiets gaat zitten kom je in een eivormige
houding terecht waarmee je beslist min
der wind opvangt".
„Misschien komt het door mijn oplei
ding als leraar lichamelijke opvoeding,
maar de fysiologische en anatomische
aspecten van de wielrennerij interesseren
me in het bijzonder. Dat maakt me met
een in de ogen van verschillende colle
ga's verdacht. 'Hé, daar heb je die pro
fessor of schoolmeester weer', hoor ik
wel eens als ik commentaar lever op be
paalde gebeurtenissen. Kinnesinne. Mis
schien tors ik als sportverslaggever wel
te veel bagage met me mee. Ook wordt
me niet in dank afgenomen dat de ver
slaggeving niet m'n hoofdberoep is. Dat
kunnen bepaalde collega's maar moeilijk
zetten".
„Van de mensen in het land krijg ik al
tijd leuke reacties. Die waarderen m'n
werk en wijze van verslaggeving geluk
kig wel. Van de schrijvende pers en de
tv heb ik minder krediet. Ze vinden dat
ik journalistiek te weinig inhoud heb.
Bovendien mag een verslaggever zich in
hun ogen niet te betrokken voelen bij
een evenement. Nu, da's niet mijn werk
wijze. Ik doe het op gevoel en laat mijn
emoties gaan".
„Dan kun je wel eens in conflictsituaties
verzeild raken. Vorig jaar heb ik bonje
gekregen met Harry Janssen, die vóór
mij de Tour versloeg en tegenwoordig
pr-man bij PDM is. Zoals ik al eerder
gememoreerd heb, gaat bij interviews na
afloop van de wedstrijd de tv altijd voor
de radio. Na die schitterende bergetappe
naar Alpe d'Huez stond Theunisse voor
de camera's. Rooks moest er nog naar
toe en diende een afstand van honderd
meter te ovebruggen. Ik schoot hem aan
om hem een paar reacties te ontlokken.
Janssen kwam er onmiddellijk bij. 'Wat
maak je me nou?, riep hij, 'je weet toch
hoe de volgorde is...' en haalde Rooks
voor m'n microfoon weg. Toen ben ik
enorm kwaad geworden en heb hem een
schop gegeven. Ik vond het zo kinder
achtig. Die ruzie is inmiddels bijgelegd".
HENK WANING
In Rosmalen staat in het recreatiepark
Autotron een 'Huis van de Toekomst',
een ambitieus project dat tien miljoen
gulden heeft gekost en waaraan
honderdveertig bedrijven hebben
meegedaan. Milieuorganisaties hebben
er tegen geprotesteerd, maar het Huis
staat er nu toch dank zij initiatiefnemer
Chriet Titulaer Producties BV, Libema
Vrijetijdsparken en ontwerper Cees van
Dam, ook architect van de Stopera in
Amsterdam. Er worden jaarlijks een
half miljoen bezoekers verwacht. Deze
week is daarmee een begin gemaakt.
Een paar duizend mensen hebben de
technische snufjes inmiddels
bewonderd. Maar wie kijkt er nog op
van afstandsbediening voor een
koffiezetapparaat of van een
beeldtelefoon.
►SMALEN - Bij technologische
"g.juwtj'es heb je dikwijls zo'n dub-
agi] êevóel: leuk en spannend, maar
n" plijkertijd vraag je je af waar-
'ir het allemaal nodig is: een
iiputer uit je kookboek laten
^Mezen of laten vertellen wat je
Drraad in je koelkast is. Het Huis
n de Toekomst in Rosmalen is
li glazen huis, van boven tot on-
f elektronisch beveiligd en volle-
1 ingesteld op mensen die aan de
^shouding geen tijd willen beste-
n. De meningen lopen ver uit-
li. De eerste bezoekers lopen kri-
- bh rond en kijken beslist hun
pn niet uit.
i technici zijn nog niet klaar met het
bokhuis', zoals sommigen het glazen
bomhuis al hebben genoemd. Alle
ishoudelijke draadloze apparaten zijn
Inputergestuurd, maar op de openings-
e werkt nog lang niet alles. De beeld-
pfoon is nog niet aangesloten, de com-
ters draaien nog niet op volle toeren,
een de mechanische apparatuur in de
nesskamer kan gebruikt worden. Het
de bedoeling dat het piept en rinkelt
nneer er iets niet in orde is of wan-
er de bodem van de koffiepot in zicht
De meters kunnen overigens centraal
[elezen worden, dus de 'man die de
.meterstand' aan het einde van het
komt opnemen moet een andere
°£foes bedenken.
"Jjan het einde van de maand zou het
ons in alle hoeken en gaten piepen,
:s is dan op", lachen kinderen van het
lagse Maerlant-lyceum. Ze hebben
plezier om alle „flauwekul-appara-
Eva Willems en Nicolette van Bu-
van dat lyceum vinden het maar on
heilig en koud in het Huis. In de su-
-auto, die vanwege de stijgende lucht-
ontreiniging wel in de glazen garage
blijven staan, zouden zij wel een ritje
gillen maken met een snelheid van 300
""lometer per uur. De jongens uit hun
iep zijn di^p teleurgesteld: „We zagen
iriet in het echt, maar hij liep ons zo
'n iorbij, wilde ons niet eens een hand ge-
Oscar van Angeren, Jasper Lin-
inhovius en Aldo van Hensbergen ma
in er een geintje van. Ze zien niet in,
ft ze late.' zo'n computergestuurd huis
luder. nebben. „Veel te ongezellig. En
)'n grote televisie is ook niet nodig. Je
alint toch niet blind?"
BETAALBAAR?
n |e familie Warmels uit Dordrecht kijkt
amuseerd rond: „Het is allemaal
ichtig, maar zou het wel betaalbaar
toleden?" Daar zijn Chris Velleman en
In het deze week geopende Huis van de Toekomst worden jaarlijks
een half miljoen bezoekers verwacht.
Iedereen is het er over eens dat de toekomstkeuken wèl gezellig is,
afgezien van de honderden dode muggen op de kookplaten en tegen
de muren. FOTO'S: SP
In de badkamer van het Huis van de Toekomst kan het dak opengezet worden, waardoor
je het idee hebt buiten te baden. De glazen wanden kunnen met een druk op de knop mat
gemaakt worden om inkijk te voorkomen.
Mana Dam uit het Friese Workum niet
zo bang voor, maar ze zouden toch ook
niet alles willen hebben. Eén ding wel:
de grote televisie. Chris: „Zoiets komt
natuurlijk niet van de ene op de andere
dag in je huis. Dat gaat geleidelijk aan.
Voor mij geldt wel: hoe meer knoppen
hoe beter. Die televisie, die wil ik zo
hebben. Die kun je ook al lang kopen,
niets nieuws, als je maar geld hebt. En
die stoelen zijn ook mooi. Dat materiaal
zweet misschien wel, maar in de toe
komst hoef je helemaal niet meer te zwe
ten".
Stefan Vos en Marloes Leenders uit Oss
vinden de ruimte en het licht door alle
glazen wanden en daken het aantrekke
lijkst van het huis. „Het is hier zo zon
nig", zegt zij, maar hij concludeert nuch
ter: „Geef mij maar een oud boerderij
tje".
Alle foefjes in een huis samengebracht
maakt het glazen huis wel overdreven
luxe. Thea Haflcarhp uit Deventer loopt
met haar dochter (ns en zoon Tom door
het huis en vraagt zich af of ze in zo'n
huis zou kunnen leven. Iedereen is het
er over eens dat de keuken wel gezellig
is, afgezien van de honderden dode
muggen op de kookplaten en tegen de
muren. „We moeten er nog wat op vin
den om de muggen buiten te houden",
zegt een voorlichter van het toekoms
thuis. De keuken, vol met draadloze
handige apparaatjes, is efficiënt ingericht
maar grote technische verrassingen zijn
er niet. Messen van een witte kunststof
('made in Taiwan'), koffie en theekan
nen van een bijzondere vormgeving. „Je
weet zelf ook wel dat je een kookboek in
een computer kan opnemen en dat je de
recepten dan kan oproepen, maar wie
doet dat nu? Zou het handiger zijn?",
vraagt Thea zich af. Een man die naast
haar de keuken staat te bewonderen
vraagt of er geen lijstje aanwezig is met
wat er allemaal te zien is in het toe
komsthuis, want de technische snufjes
zitten soms verborgen.
Alles is er van glas. In de badkamer bij
voorbeeld kan het dak opengezet wor
den, waardoor je het idee hebt buiten te
baden. De glazen wanden kunnen met
een druk op de knop mat gemaakt wor
den om inkijk te voorkomen. De glazen
wanden in de huiskamer gaan nu nog al
leen open op het stemgeluid van Chriet,
maar dat kan omgebouwd worden op de
stem van een ander. Nogal beroerd als
die niet thuis is en je wilt luchten. Maar
een voorlichter stelt de bezoekers gauw
gerust: „Je kan alle apparatuur natuur
lijk gewoon uitschakelen. Alles is ook
met de hand te bedienen. We hebben
hier nu de allernieuwste vindingen sa
mengebracht, maar ons uitgangspunt is,
dat het huis wel leefbaar moet blijven.
Daarom hebben we ook een grote open
haard in de kamer gebouwd die wordt
gestookt met gaskolen; dat is het hart
van het huis. Het vuur drijft op een bed
van water. Waarom weet ik niet". De
bezoekers vinden de haard mooi maar
wel koud, zo achter glas gebouwd.
MARSCHA VAN NOESEL
