U bent onder ons en
hebt ons nooit verlaten"
I
Kohl verwacht snel een
akkoord over troepen
"4V0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
België betaalde geen
losgeld voor arts
„Nederlaag partij tijdelijke terugslag"
3 PfENLAND
CaidócSouomit
ZATERDAG 17 JUNI 1989 PAGINA 7
entenleider werd door zus aangegeven
De Chinese rege-
■ft gisteren haar cam-
^^rder opgevoerd tegen
ZZZÉing voor meer demo-
^^ferwijl de aanhoudin-
■l studentenleiders on-
erd doorgingen. In
Jur' land werden nog eens
0 arrestaties verricht
50 (entenleider werd door
pangegeven.
lijdagblad Renmin Ri-
wam met een nieuwe
jrig aan het adres van
10 [visten: „ideologische
De woorden van de
j leider Deng Xiao-
man die verantwoor-
prdt gehouden voor de
loedige aanpak van de
[tiseringsbeweging,
werden door Renmin Ribao
getypeerd als „het krachtigste
ideologische wapen om deze
puisten uit te drukken".
In antwoord op een vraag over
de positie van partijleider
Zhao Ziyang, die naar verluidt
uit zijn functie is gezet vanwe
ge zijn relatief gematigd optre
den tegen de studenten, zei
Yuan Mu, woordvoerder voor
de conservatieve premier Li
Peng, in een interview met de
Amerikaanse omroep NBC,
dat „bepaalde individuen" in
de Chinese leiding „schuldig
waren aan steun aan de con
trarevolutionaire onrust. Maar
hun zaak zal spoedig worden
aangepakt en bekendge
maakt", verklaarde de officie-
Ie zegsman zonder Zhao bij
naam te noemen.
Yuan ontweek de vraag of
China de Amerikaanse ambas
sade in Peking zou binnenval
len om de bekende dissident
Fang Lizhi en zijn vrouw aan
te houden, die daar hun toe
vlucht zochten na het bloed
bad van twee weken geleden.
„Hij moet voor het gerecht
worden gebracht. Wij zullen
hem aanpakken volgens de
wettelijke procedures", ver
klaarde Yuan. Bij de. vertaling
had de tolk het eerst over een
executiebevel tegen Fang,
maar hij. corrigeerde zich en
sprak vervolgens van een ar
restatiebevel.
Bush en Reagan
gedagvaard?
WASHINGTON President Bush en ex-
president Reagan zullen misschien moeten
getuigen in het proces tegen John Poindex-
ter, de vroegere nationale veiligheidsadvi
seur. Poindexter moet terechtstaan wegens
zijn prominente rol in de Irangate-affaire
waarin het draait om de illegale Ameri
kaanse steun aan Iran in 1985 en 1986. Te
gelijk maakte de openbare aanklager Law
rence Walsh bekend dat de voornaamste
aanklachten tegen Poindexter zullen wor
den ingetrokken om te voorkomen dat
staatsgeheimen in de openbaarheid komen.
Als dat gebeurt, hoeven Bush noch Reagan
te getuigen. Dat zelfde was het geval tijdens
het proces tegen luitenant-kolonel Oliver
North.
Drie Palestijnen
doodgeschoten
JERUZALEM Bij ge-
welddadige schermutselin
gen in de door Israel be
zette Gaza-strook heeft het
Israëlische leger gisteren
drie Palestijnen gedood en
40 gewond. In het vluchte
lingenkamp Rafah is een
Palestijn door soldaten
neergeschoten, nadat jon
geren bij het verlaten van
de moskee stenen naar een
legerpatrouille gooiden. Bij
zijn begrafenis braken we
derom felle gevechten uit
tussen Palestijnen en mili
tairen, waarbij twee Pales
tijnen werden gedood en
31 gewond.
Vrouw Papandreou
stemt in met scheiding
ATHENE Niets staat de
Griekse premier Papandreou
meer in de weg om zijn vrien
din Dimitra Liani te trouwen.
Zijn (ex-)vrouw heeft gisteren
besloten geen beroep aan te te
kenen tegen het besluit van de
rechtbank toestemming te ver
lenen voor een scheiding. Dev
scheiding zou over een maand
officieel worden tenzij de pre
mier of zijn ex in beroep zou
gaan. Voor de premier, die al
bijna een jaar met Liani om
gaat, komt het besluit op een
gunstig tijdstip: zondag kiezen
de Grieken een nieuw parle
ment. Een slepende schei
dingsprocedure zou Papan
dreou stemmen kosten.
Huwelijk strandt na honderd meter
MÜNCHEN Het huwelijk van een jong stel in
de Beierse hoofdstad München heeft gisteren een
vurige start gekregen. Na het jawoord en de felici
taties van familie en vrienden had het bruidspaar
zich in vol ornaat op de zojuist in gemeenschappe
lijk eigendom overgegane dure Italiaanse motor
van de bruidegom gezet. Die was tijdens de huwe
lijksvoltrekking snel feestelijk versierd met ballon
netjes en een overvloed aan wc-papier. Mogelijk
hadden de versierders in hun overmoed ook het
koelsysteem met closetpapier omwikkeld. In ieder
geval was het na goed honderd meter rijden haas
tig afstappen geblazen: de motor stond in lichter
laaie. Zittend op de stoeprand, in haar door de
vlammen aangetaste trouwjurk en met het restant
van het bruidsboeket nog in de hand, liet de bruid
tijdens het bluswerk haar tranen de vrije loop. Van
de motor bleef slechts een schroothoop over. Maar
het huwelijk kan na deze vroegtijdige crisis vol
gens de echtelieden niet meer stuk.
NDERDDUIZENDEN BEWIJZEN LAATSTE EER AAN NAGY
^PEST Hon-
Bzenden mensen to-
fteren naar het Hel-
Tn in de Hongaarse
ad om de laatste
f bewijzen aan Imre
pal Maleter, en hun
medewerkers en
ileren die tijdens de
I van 1956 zijn ge-
e juni - het was pre-
jaar geleden dat pre-
igy en zijn medewer-
een showproces wer-
Jehangen en naamloos
n - was oprecht een
'nationale rouw en be-
Toen om half een
jgs de klokken begon-
c liiden, kwamen in heel
jst de auto's tot stil-
e jveral in de buitenwij-
nk uit de open ramen
id van de televisie, die
leks verslag deed van
plechtigheid,
half zeven 's Ochtends
e toeloop naar het gro-
e plein, dat wordt om-
!>or een beeldengalerij,
jlle helden uit de Hon-
listorie pronken. Huis-
h, arbeiders, scholie-
identen en bejaarden
eindeloos en geduldig
ij met hun bosje bloe-
'p de trappen van het
voor Moderne Kunst
zes kisten klaar om
bloemen bedolven te
vijf kisten met de
|ce resten van Nagy en
dewerkers, en een zes-
kist als symbool voor
ider bekende slachtof-
'77
Juur kregen de „gewo-
^ïgaren de ruimte om
pe kisten te trekken,
was de beurt aan de
delegaties met hun
j, de ambassadeurs van
westerse landen, de po-
jorganisaties, de Hon-
jegering, de Vereniging
chtoffers van het Stali-
Jonge Hongaren leggen bloemen bij de kisten van de leiders uit 1956, die gisteren werden herbe
graven.
FOTO: AP
Sovjets al definitief besloten
de „contra-revolutie" met hun
tanks te verpletteren.
De herdenking op het Helden
plein werd afgesloten met een
reeks korte toespraken. Miklós
Vasarhely, ooit secretaris van
Nagy, een van de weinigen die
het Nagy-proces in 1958 heb
ben overleefd, jarenlang ge
vangen en nu een actieve
voorganger in de Hongaarse
oppositie, riep de aanwezigen
op „eindelijk een pijnlijke pe
riode in onze geschiedenis af
te sluiten en een nieuw hoofd
stuk te beginnen, een hoofd
stuk van democratie en tole
rantie".
Een andere spreker vroeg de
mensen op het plein om hun
buurman of -vrouw een hand
te geven en een eed te zweren:
„We beloven plechtig dat we
ons aaneen zullen sluiten en
resoluut zullen strijden voor
onze vrijheid tot de overwin-
nisme, de mensen van de dissi
dentenbeweging Charta '77 uit
Tsjecho-Slowakije, die van So
lidariteit uit Polen, en vele an
deren.
Er heerste een gewijde rust op
het gigantische plein, ook al
was het geheel met mensen
gevuld. De leden van de com
munistische regering, premier
Nemeth voorop, werden niet
op een fluitconcert onthaald,
zoals sommigen hadden ge
hoopt en anderen hadden ge
vreesd. Ook het staatsgezag
mocht van de menigte deel
hebben aan de herbegrafenis,
ook al symboliseert het voor
vele Hongaren nog steeds al
datgene waar Nagy en zijn
medestrijders tegen vochten
en waardoor zij zijn vermoord.
De aanwezigheid van ambas
sadeurs van Oostbloklanden als
de Sovjetunie en Polen was
een paar dagen tevoren aange
kondigd door de minister van
buitenlandse zaken. Maar uit
eindelijk zagen deze ambassa
deurs van deelname af, of ze
verkozen het om in stilte aan
wezig te zijn.
De klokken luidden om half
een niet alleen in Boedapest,
maar in alle steden en dorpen
in Hongarije en ook in het bui
tenland op die plekken waar
veel Hongaarse immigranten
wonen. Na een paar minuten
stilte weerklonk op het Hel
denplein het volkslied, „God
zegene de Hongaren", zachtjes
door iedereen meegezongen.
Radiotoespraak
Daarna was het woord aan
...Imre Nagy zelf, een bandje
van een korte radiotoespraak,
uitgesproken op een van de
eerste dagen van de opstand,
toen de premier probeerde zijn
medeburgers tot kalmte en
rust te manen. Hij zou zijn
doel met enige dagen vertra
ging bereiken, na 1 november
1956, maar toen hadden de
ning. We zullen nooit meer
slaven zijn".
Zeer strijdbaar was de verte
genwoordiger van de nieuwe
generatie in Hongarije, Viktor
Orban van de Onafhankelijke
Jeugdbeweging. „Wij jongeren
kunnen niet begrijpen dat de
leiders van de communistische
partij, die er op toezagen dat
onze generatie geschiedenis
leerde uit boeken waarin de
geschiedenis van 1956 werd
vervalst, zich nu reppen om
hier de kisten van de gevalle
nen aan te raken, alsof het ge
lukbrengende talismannen
zijn". De jeugdige spreker
werd, als enige, herhaaldelijk
door applaus van de .menigte
onderbroken.
Afscheid
De zes kisten werden na af
loop van de ceremonie op het
Heldenplein naar de Kozma-
begraafplaats gebracht, waar
de herbegrafenis zou plaats^
vinden. De namen van 240
mensen, die na de opstand ge
vangen werden genomen en
ter dood veroordeeld, werden
voorgelezen. Na iedere naam
meldde zich een fakkeldrager,
die zei: „U bent onder ons en
hebt ons nooit verlaten". Op
het speciale veld in een verre
uithoek van de begraafplaats
zijn niet alleen Nagy en de zij
nen begraven, maar ook veer
tig andere slachtoffers van de
opstand. Zodra de naam van
een van hen werd voorgele
zen, begon bij het graf een
kleine plechtigheid, waarin fa
milieleden, al dan niet bijge
staan door een priester, predi
kant of rabbi, afscheid namen
van hun helden.
Hetzelfde gebeurde, maar dan
uitvoeriger, met de vijf
„hoofdpersonen" - Nagy, Gi-
mes, Losonczy, Szilagyi en
Maleter - van deze ontroeren
de en indrukwekkende herbe
grafenis. Eindelijk konden
hun weduwen, kinderen en
bejaarde ouders bij het graf
staan zonder het risico te lopen
om door een politieman te
worden weggejaagd.
WERA DE LANGE
Mitterand in Polen
Op de laatste dag van zijn driedaagse staatsbe
zoek aan Polen bezocht de Franse president
Franpois Mitterrand gisteren het voormalige
concentratiekamp Auschwitz. Hij legde bloemen
bij het monument voor de 4 miljoen nazi-slacht
offers en bij een afzonderlijke gedenkplaat voor
de Franse joden die in Auschwitz om het leven
zijn gebracht. Later op de dag ging hij in dis
cussie met studenten. Op hun suggestie dat het
socialisme in Polen dood is en dat de weg van
het kapitalisme zal moeten worden ingeslagen,
reageerde Mitterrand dat het socialisme in het
Westen wezenlijk verschilt van het marxisme.
Maar volgens Mitterrand doet Polen er verstan
dig aan de goede elementen uit deze laatste
maatschappijvisie te behouden. „Een samenle
ving heeft behoefte aan vrijheid, maar ook aan
sturing en organisatie van bovenaf",aldus de
Franse president.
FOTO: AFP
BONN De Westduitse
bondskanselier Helmut
Kohl heeft zich gisteren
in een toespraak in de
Bondsdag zeer optimis
tisch getoond over de on
derhandelingen over de
vermindering van de con
ventionele strijdkrachten,
die onlangs in Wenen zijn
begonnen. Kohl meent
dat er bij dit zogenaamde
CFE-overleg binnen een
jaar een akkoord kan zijn
bereikt.
Een euforische Kohl noemde
het bezoek dat Sovjet-presi
dent Gorbatsjov de afgelopen
vier dagen aan de Bondsrepu
bliek heeft gebracht „een
enorm en belangrijk succes",
dat het vertrouwen tussen de
twee landen en de twee rege
ringen zou „verbreden".
De Westduitse bondskanselier
kreeg uit de hele Bondsdag,
zelfs van de oppositionale
SPD, lof toegezwaaid over zijn
gesprekken met Gorbatsjov.
Oud-bondskanselier Willy
Brandt kon het echter niet la
ten erop te wijzep dat Kohl nu
lof oogst met een beleid dat in
de jaren zeventig al door hem
en Egon Bahr als „Ostpolitik"
op de rails was gezet. Kohl eist
nu voor zichzelf een Oosteuro-
pa-beleid op, „dat vroeger vij
andig werd bekeken", zo
meende Brandt, die daar wel
willend aan toevoegde dat „dit
een verandering is die we toe
juichen". Brandt kreeg zelf in
1971 voor zijn ontspanningsbe-
leid de Nobelprijs voor de
Vrede.
Rechtstaten
Frankrijk en de Sovjetunie
hebben gisteren tijdens de
mensenrechtenconferentie in
Parijs een voorstel ingediend
voor een „gemeenschappelijk
rechtsgebied" in een Europa
van de rechtsstaten. In het do
cument verklaren beide lan
den zich bereid om in het ka
der van de Conferentie over
Veiligheid en Samenwerking
in Europa (CVSE) een verge
lijkende analyse te maken van
de rechtsbedeling en de wetge
vende, uitvoerende en rechter
lijke instellingen in de 35 deel
nemende landen. Op deze stu
die zouden praktische maatre
gelen kunnen volgen, gericht
op een harmonisering van el-
kaars rechtssystemen. Bij het
CVSE-proces zijn 33 Europese
landen, de Verenigde Staten
en Canada betrokken.
Eerherstel
Deelnemers aan de opstand in
de DDR op 17 juni 1953 heb
ben Sovjet-leider Michail Gor
batsjov vrijdag gevraagd om
eerherstel voor de 23 personen
die tijdens de mislukte arbei
dersprotesten zijn gevallen.
„De Sovjetunie, Polen en Hon
garije tonen dat echte pere
strojka begint met een verzoe
ning na ernstige schending
van de mensenrechten", aldus
de verklaring van de vetera
nen van de Oostduitse arbei
dersopstand. De verklaring
werd tijdens een persconferen
tie voorgelezen door Giinter
Schmidt, die zelf deelnam aan
de arbeidersopstand.
an verbiedt
lort ivoor
D De Japanse rege-
- 4l5^ft de import van ivoor
460»n om de illegale jacht
snel slinkende aantal
nJn in Afrika terug te
Japan is niet 40 pro-
grootste verbruiker
HS>or in de wereld. Het
che land sluit zich met
irp fbod aan bij de EG en
|,ch die de handel in oli-
gtanden al eerder aan
legden. Ivoor wordt in
nv bp grote schaal gebruikt
ieraden en muziekin-
nten erl het land telt
nder dan 25.000 ivoor-
ters die goed zijn voor
aromzet van tientallen
len guldens. Ook Cana-
'Hong Kong kondigden
n een algeheel import-
.,-iVan Afrikaans ivoor af.
Geen absolute meerderheid
voor Ierse premier Haughey
DUBLIN De Ierse premier,
Charles Haughey, zal vermoe
delijk na de parlementaire
verkiezingen van gisteren niet
de absolute meerderheid heb
ben behaald waarop hij hacj
gehoopt. Haughey had de ver
vroegde verkiezingen, die sa
men vielen met die voor het
Europese parlement, uitgeroe
pen als referendum over zijn
positie maar zal nu verder
moeten gaan met 'zijn minder
heidsregering.
Medewerkers van de Ierse
premier baseerden gisteren
hun verklaring op officieuze
schattingen. Vermoedelijk zal
Haughey's Fianna Fail-partij
tussen 79 en 82 zetels behalen,
een winst van enkele zetels,
maar onvoldoende om zich
met 83 zetels van de absolute
meerderheid te verzekeren.
De premier, die een „self
made" miljonair is, wilde met
'een absolute meerderheid ach
ter zich een strikt economisch
beleid uitvoeren om de door
schulden geplaagde Ierse eco
nomie te saneren.
De alliantie, van de oppositie
partijen Gihe Gaael en de Pro
gressieve democraten zal
evenmin de meerderheid be
halen in het 166 zetels tellende
parlement, de Dail. Tevreden
met de uitslag zullen de kleine
linkse Ierse partijen zijn, die
hun zeteltal vermoedelijk zien
verdubbelen tot 20. Ook in
Ierland betreden de Groenen
het parlement. De opkomst lag
met rond 75 procent even hoog
als in 1987.
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
vat F Inmiddels zijn Willy en Marga met de „Pandora" al in de
van Soeva op het eiland Viti Levoe van de Fidji-eilanden
1 mkomen; de zeilschepen zullen nog wel enkele dagen op zich
3,l0vachten en de meisjes besluiten de tijd goed te gebruiken,
kwaken lange ontdekkingstochten over het eiland en natuurlijk
55 ze het filmtoestel steeds mee. Het valt de meisjes echter
r ojt ze vaak worden gevolgd door een man, die blijkbaar niet
goed met zijn tijd raad weet. Het is Tobias, de handlanger van
Larry, die nieuwe plannen uitbroedt om zijn opdrachtgever aan
de 500.000 dollar te helpen. - Op zekere dag zien de meisjes in
de verte de schepen aankomen. „Ze liggen allemaal vlak bij el
kaar!" roept Willy uit, „dat wordt een spannende race!" Maar
één schip heeft een voorsprong. „En ik geloof, dat het de
„Memphis" is", zegt Marga.
Baby you can drive my car
Deze Bentley S-1 verandert volgende week voor een bedrag van
1 miljoen dollar van eigenaar. Althans, dat is de verwachting van
het veilinghuis Christie's dat de wagen onder de hamer brengt.
De slee was ooit de „band-auto" van de Beatles. Mogelijk is
toen ook de song ontstaan met de zin „Baby you can drive my
car". FOTO: AFP
BRUSSEL De Belgi
sche arts Jan Cools die
donderdag is vrijgelaten
in Libanon, is vrijgeko
men zonder dat daar een
losgeld of enige andere te
genprestatie van Belgische
zijde aan te pas is geko
men. Dat heeft de Belgi
sche minister van buiten
landse handel, Robert Ur-
bain, gisteren verklaard.
Volgens Urbain hebben eerst
de Libische minister van bui
tenlandse zaken, Jadallah
Azouz al Talhi, en vervolgens
de Libische leider, kolonel
Muammer al-Gaddafi, hem op
8 juni in Tripoli laten weten
dat Cools vrij zou komen.
Woensdag liet Libië, via zijn
ambassadeur in Brussel, weten
dat Cools vrij kon komen mits
er iemand in Damascus be
schikbaar zou zijn om van
daar naar de Libanese haven
stad Sidon te gaan. Volgens
Urbain heeft hij toen koning
Boudewijn en premier Mar
tens van die boodschap op de
hoogte gebracht. Diezelfde
avond is de Belgische minister
met een gehuurd vliegtuig
naar Damascus vertrokken.
Minister van buitenlandse za
ken Tindemans die graag de
eer van Cools' vrijlating voor
zichzelf had willen opeisen, is
nog steeds woedend over het
feit dat Urbain. geen contact
met hem heeft opgenomen.
Urbain zegt dat wel gepro
beerd te hebben, maar dat de
poging is mislukt. Van Tinde
mans kwam donderdag de
suggestie dat Urbain op de een
of andere manier een prijs be
taald zou hebben voor Cools'
vrijlating.
Cools, die momenteel in Athe
ne op verhaal komt, wordt
zondag in België terugver
wacht. Tindemans blijft intus
sen volhouden dat het „zijn"
diplomaten waren die de vrij
lating van hem hebben be
werkstelligd.
POOLSE PREMIER:
WARSCHAU De Poolse
premier, Mieczyslaw Rakows-
ki, heeft getracht de commu
nistische partij een hart onder
riem te steken voorafgaande
aan de tweede verkiezingsron
de die morgen wordt gehou
den. Rakowski noemde, in een
rede tot partijleden, de over
weldigende verkiezingsover
winning die het onafhankelij
ke vakverbond Solidariteit
twee weken geleden behaalde,
een tijdelijke terugslag.
Solidariteit zag haar doelen al
tijdens de eerste ronde van de
algemene verkiezingen verwe
zenlijkt.
Alle kandidaten wer
den gekozen op negen na; een
zetel in de sejm (lagerhuis) en
acht in de senaat. In de senaat
heeft Solidariteit al 92 van de
honderd zetels. In het lager
huis bezet het vakverbond 160
van de 161 zetels. De overige
299 zetels van het 460 afge
vaardigden tellende lagerhuis
gaan naar de communistische
partij en haar bondgenoten.
Onder de Poolse kiezers be
staat nog maar weinig belang
stelling voor de verkiezingen,
mogelijk mede omdat Solidari
teit de buit al binnen heeft.
Toch hebben de vakbondslei
ders hun landgenoten opgeroe
pen te gaan stemmen en Lech
Walesa verklaarde zondagoch
tend in Gdansk het voorbeeld
te gaan geven.
Poolse politici en westerse di
plomaten menen dat de 62-ja-
rige Rakowski een gooi zal
doen naar het partijleider
schap. wanneer hij eind juni
moet aftreden bij de opening
van het nieuwe parlement. De
post van eerste secretaris zou
kunnen vrijkomen als de hui
dige partijleider Jaruzelski
door het parlement tot presi
dent van Polen wordt geko-
