ongarije eert massaal
lden van opstand '56
janse wegen
lensgevaarlijk
Eerste doodvonnissen in China
Arbatsiov laat Kohl met lege handen achter
Rel in België rond
vrijlating van Cools
Als je stralend
rondloopt9 komen
er stralende
mensen op je af"
Ui
9 PNLAND
eidoaOowta^t
VRIJDAG 16 JUNI 1989 PAGINA 5
frika herdenkt
Rjad van Soweto
LT SBURG Zwarte Zuidafrikanen
7 vandaag een van de meest beladen
de geschiedenis van de strijd tegen
id. Naar verwacht wordt zullen
miljoen zwarten een vrije dag
om te herdenken dat de poli-
geleden meer dan zeshonderd
jdschoot om de studentenprotesten
proqanke minderheidsbewind in Sowe-
De Zuidafrikaanse veilig-
Eun zijn in staat van paraatheid ge-
d eiiirect op te kunnen treden bij teke-
i, törust. Zij hebben op grond van de
26. 'd vergaande bevoegdheden om in
Ij elke vorm van „politieke onrust",
trektand verbiedt bijvoorbeeld alle bij-
in de open lucht.
Advocaat eist snel
verhoor Lisbet Palme
STOCKHOLM De advocaat van de
man die wordt beschuldigd van de
moord op de Zweedse premier Olof Pal-
me wil dat zijn cliënt wordt vrijgelaten,
als Palme's weduwe niet snel door de
rechtbank gehoord wordt. Het gerechts
hof heeft mevrouw Palme, die eergiste
ren had moeten getuigen, voor maan
dagmorgen gedagvaard. De getuigenis
van Lisbet Palme is van groot belang in
de zaak tegen Christer Petterson, nu
enkele getuigen hun belastende verkla
ringen tegen hem hebben ingetrokken.
Lisbet Palme, die een teruggetrokken
leven leidt, wil haar verklaring eigen
lijk alleen achter gesloten deuren afleg
gen.
Haemers ook achter
overval bij Almere
BRUSSEL De Belg Patrick Haemers heeft
tijdens een lange reeks van overvallen tussen
1983 en 1989 meer dan tien miljoen gulden
buitgemaakt. Dat blijkt uit de lijst van misda
den die het parket van Brussel heeft samenge
steld. Bovenaan de lijst staat de ontvoering van
de Belgische oud-premier Paul Vanden Boey-
nants. Volgens het parket heeft VDB een los
geld betaald van 3,5 miljoen gulden. De lijst
bevat voorts een lange reeks van gewapende
overvallen op particuliere geldtransporten en
op postwagens, waaronder ook een spectaculai
re maar mislukte overval op een geldtransport
van de PTT in november vorig jaar bij Alme
re. Haemers zit samen met zijn echtgenote en
een handlanger in een Braziliaanse gevange
nis, in afwachting van uitwijzing naar België.
„Iraq heeft
duizenden
Kurden
vergiftigd"
MANAMA Iraakse
agenten zijn verantwoor
delijk voor de vergiftiging
van duizenden Kurden in
een Turks vluchtelingen
kamp. Op 9 juni zouden de
Kurden in het vluchtelin
genkamp Mardin in Tur
kije vergiftigd brood te
eten hebben gekregen, al
dus Jalal Talabani, leider
van de Patriottische Unie
van Kurdistan
Geen amnestie voor
Libische terrorist
PARIJS De Libanese terrorist Anis Nacca-
che, die in Frankrijk gevangen zit wegens
een mislukte aanslag op de Iraanse ex-pre
mier Chapour Bakhtiar, zal niet profiteren
van de jaarlijkse amnestie ter gelegenheid
van de 14e juli. Pers en politiek in Frankrijk
stonden op hun kop na een opmerking van
ex-premier Jacques Chirac, dat Naccache mo
gelijk vrij zou komen. Maar het ministerie
van justitie ontkende dat meteen. Naccache
kreeg levenslang voor zijn aandeel in een
mislukte moordaanslag op Bakhtiar in 1980.
Een pro-Iraanse groepering probeerde in 1987
de vrijlating van Naccache en twee andere
terroristen uit het Midden-Oosten af te dwin
gen met een reeks bloedige bomaanslagen in
Parijs.
Protest D66 tegen
homojacht in Spanje
DEN HAAG Het kamerlid Groen
man (D66) heeft minister Van den
Broek van buitenlandse zaken gevraagd
bij de Spaanse regering te protesteren
tegen een recent uitgevoerde „brute ho
mojacht op Gran Canaria". Een officieel
protest daartegen werd reeds ingediend
door Groot-Brittannië, de Bondsrepu
bliek Duitsland, de Verenigde Staten en
Zweden. In schriftelijke vragen verwijst
Groenman naar berichten over een in
val in een homodancing in Playa del In
gles, waarna onder mensonterende om
standigheden ongeveer 120 homoseksu
ele mannen in de gevangenis werden
vastgehouden. Onder hen bevond zich
een aantal Nederlanders.
ien I
f"GDE EN ZWARTE VLAGGEN BIJ HERBEGRAFENIS NAGY
as
li^
liticj
de q
ak vi
adJT Hongarije
zingdaag met groots
gel de helden van
tiekfl van 1956 her-
Eenendertig
werden pre-
vanl Nagy, Paul Ma-
andere leiders
emipstand door het
j^tische bewind
regard en in een
2o| graf begraven,
ïgenissale belangstel-
wegjzij vandaag als
Prhieuw begraven.
hoofdstad Buda
pest stond vanmorgen al vroeg
geheel in het teken van rouw.
Op alle openbare gebouwen
wapperden, naast de Hongaar
se, zwarte vlaggen. Qp de stra
ten liepen duizenden mensen
met zwart-gerande rouwban
den in de nationale kleuren
rood, wit en groen, voorzien
van een portret van Nagy of
alleen „56". In de kiosken wa
ren nog enkele buttons met
Nagy's portret te koop.
Onder dit uiterlijk rouwver-
toon ging evenwel een vreug
de schuil om de uiteindelijke
erkenning van de helden, die
31 jaar geleden werden geëxe
cuteerd op beschuldiging van
hoogverraad. Vorig jaar trad
de politie van Budapest nog
met geweld op tegen demon
stranten die rehabilitatie eis
ten van premier Nagy, de lei
der van de .opstand. Deze
week werd hij door de Hon
gaarse regering als „een uit
muntend staatsman" geprezen.
Een groot zwart vaandel be
dekte vanmorgen de gevel van
het museum waarvoor de lijk
kisten stonden opgesteld met
de resten van Nagy en vier
van zijn medestanders. Van
hier uit zijn de stoffelijke res
ten vanmiddag overgebracht
naar een nieuw graf op de be
graafplaats, waar zij jarenlang
anoniem lagen begraven. Een
zesde kist is ter aarde besteld
als symbolische nagedachtenis
aan allen die tijdens de op
stand van 1956 om het leven
kwamen.
Honderden Hongaren die in
1956 naar het buitenland zijn
gevlucht, waren naar Budapest
gekomen om de plechtigheid
bij te wonen. Voor velen was
het de eerste keer dat zij hun
land terugzagen. Een van hen
was Bela Kiraly, die onder
Nagy aan het hoofd stond van
de opstandige nationale garde.
Hij zei vanmorgen dat hij zich
in de arm had moeten knijpen
om zichzelf ervan te overtui
gen dat hij, „met mijn verle
den", na 33 jaar weer terug
was in Budapest.
Bij de gevangenis waar Nagy en zijn medewerkers hun executie
hebben afgewacht is gisteren een gedenkplaat onthuld.
FOTO: EPA
ge 1
Ae correspondent
kin Winkels)
lie y
-gioONA De
'^^ederlandse va-
par?ers weten niet
siscl Spanje kent
igdevaak zelfs rusti-
in iegen. Van de
tot aan Va-
hderden kilome-
ÊlJjlangs de kust.
'lTiPanje te^ iaarlijks
miljoen verkeers-
I i met ruim zesdui-
fcri Die vallen niet op
sgen langs de oost-
oeVje zon, maar op de
„kilometers kronke-
igen, die vaak vol
mett vrachtwagens,
senportugal zitten in
is (de koplopers voor
gg het aantal ver-
j per 100.000 voer-
ugal telt de meeste
vervolgens Grie-
3§ <l) en Spanje (61).
liggiis voorlaatste met
[e lpr 100.000 voertui-
|ens de reis tussen
tropolen van Span-
waa en Madrid, met
drie en vijf mil-
ne ërs. De steden lig-
begbmeter van elkaar,
d: „in er vliegtuigen op
ie!".r rijden trage trei-
ïste ktuurlijk is er een
weg, die echter maar voor de
helft een vierbaans snelweg is.
De rest is een bochtige berg
weg. Of wat te denken van de
wegen van Madrid naar het
zuiden. In lange weekeinden
en vakanties goed voor gigan
tische files en tientallen do
den.
Het Spaanse ministerie van
openbare werken zoekt de
oorzaak in het temperament
volle rijden van de bijna vijf
tien miljoen Spaanse automo
bilisten. Dat is voor een deel
juist. Het grootste probleem is
echter de drank: de helft van
alle doden valt bij ongelukken
waarbij alcohol in het spel is.
Andere oorzaken zijn het te
kleine wegennet voor het al
maar groeiend aantal auto's.
Het ministerie van openbare
werken is met een wanhopige:
inhaalmanoeuvre bezig, maar
de verbreding van veel wegen
zal nog zeker een jaar op zich
laten wachten. Als Spanje in
augustus massaal op vakantie
gaat, verandert het land onge
twijfeld weer in een grote file.
Buitenlandse vakantiegangers
die met de auto richting Span
je komen en zich buiten veili
ge weg naar de zon willen be
geven, zouden dat in elk geval
niet moeten doen van vrijdag
28 juli tot dinsdag 1 augustus
en de week van 27 augustus
tot 2 september. Na die perio
de zal Spanje om zo'n drie- tot
vierhonderd nieuwe verkeers
slachtoffers rouwen.
De Belg Jan Cools kan weer lachen na zijn vrijlating.
(Van onze correspondent)
BRUSSEL De vrijlating
van de Belgische arts Jan
Cools (32), die gisteren na
een gijzeling van ruim
dertien maanden in de
Zuidlibanese stad Sidon
werd vrijgelaten, heeft in
België voor een forse poli
tieke rel gezorgd.
Minister van buitenlandse be
trekkingen Tindemans, die
maandenlang voor de vrijla
ting van Cools bemiddelde,
was er niet van op de hoogte
dat zijn collega van buiten
landse handel Urbain deze on
derhandelingen eergisteren
met succes zou afsluiten. „Het
voornaamste is dat Cools vrij
is. Wie de collegiale regels ge
schonden heeft en in welke
mate is een zaak voor later",
zo verbeet Tindemans gister
avond op de Belgische tv zijn
woede.
Dokter Jan Cools, die in Liba
non werkzaam was voor een
Noorse hulporganisatie, werd
vorig jaar mei ontvoerd, kort
nadat hij een vluchtelingen
kamp in Tyrus had verlaten.
In Sidon verklaarde hij moe,
maar gezond te zijn.
(Vervolg van de voorpagina)
PEKING De drie man
nen die gisteren door een
rechtbank in Shanghai ter
dood zijn veroordeeld we
gens hun aandeel in de
studentendemonstraties
voor meer democratische
vrijheden, hebben tot zon
dag de tijd om in beroep
te gaan.
De drie waren de eerste deel
nemers aan de protesten die
voor de rechter verschenen en
openlijk ter dood werden ver
oordeeld. Op 6 juni, een paar
dagen nadat het leger op bloe
dige wijze een einde had ge
maakt aan demonstraties voor
meer vrijheid in Peking, viel
in Shanghai een menigte een
trein aan die zich door een
menselijke blokkade heen
werkte. Daarbij vonden zes
mensen de dood en raakten
eveneens zes mensen gewond.
De drie zouden de trein uit
wraak in brand hebben besto
ken.
In een interview met een blad
uit Honkong, afgenomen de
dag na het militaire ingrijpen
in Peking, heeft de Chinese
dissident Fang Lizhi verklaard
dat „nu moorden kennelijk
niet meer taboe is, de Chinese
leiders geen stap terug zullen
doen. Maar op den duur zal
dat hun einde versnellen". De
Chinese astrofysicus en zijn
vrouw hebben een dag na het
interview hun toevlucht ge
zocht in de Amerikaanse am
bassade in Peking, waar zij
volgens de laatste berichten
nog altijd verblijven. De Chi
nese autoriteiten hebben de
arrestatie van het echtpaar
Fang bevolen, omdat zij schul
dig zouden zijn aan „ophitsing
tot contra-revolutionaire acti
viteiten". In het interview
noemt Fang de slachting van
het Chinese leger onder bur
gers en demonstranten „onge
ëvenaard in de wereldgeschie
denis".
De Italiaanse televisie RAI
heeft de kijkers opgeroepen
massaal de telefoon te grijpen
en te bellen naar China om de
daar ingestelde „verklikkers-
lijnen" te overbelasten. De
presentator gaf de vier num
mers die de Chinese bevolking
kan bellen om de deelnemers
aan de recente demonstraties
voor vrijheid en democratie
aan te geven bij de autoritei
ten. De Italiaanse bellers zou
den ervoor kunnen zorgen dat
de nummers voortdurend in
gesprek zijn.
erki(~" Sovjet-leider
■rale; Gorbatsjov, die
pijnfia zijn vierdaagse
)ek aan de
•e djubliek weer naar
heeft
ot
Gist
k in Bonn zijn
oed verkocht,
tegjniet alleen de re-
g. "maar vooral de
ope'j
het
Westduitsers weten te
winnen voor zijn ideeën
van het gezamenlijke Eu
ropese huis:, een nieuwe
orde voor Óóst en West
gezamenlijk, met behoud
van ieders sociale systeem
en bondgenootschap, zon
der bedreiging van wa
pengeweld.
Maar ondanks al die in
westerse ogen
uitspraken hebben Gorbatsjov
en zijn minister van buiten
landse zaken Sjevardnadze
hun opponenten Kohl en Gen-
scher met lege handen achter
gelaten. Geen enkele toezeg
ging over het streven naar op
heffing van de Duitse deling.
Geen verbetering in de le
vensomstandigheden van de
16 miljoen in de Sovjetunie le
vende inwoners van Duitse
nationaliteit. Niet eens een
pijnstillende opmerking over
het voortbestaan van de Ber-
lijnse Muur. En zelfs niet eens
c de voorgenomen onderteke
ning van twee scheepvaartver
dragen voor schepen onder
Berlijnse vlag.
De Anglo-Amerikaanse. vrees
voor de plotseling opbloeiende
genegenheid tussen de Sovjet-
•unie en de Bondsrepubliek
blijkt dan ook volkomen loos.
Gorbatsjov kan van de Bonds
republiek krijgen waar hij
voor kwam: afscherming tegen
de politieke bewapeningsdruk
van het Westen, economische
noodhulp, technische adviezen
en bijstand bij het koersen
naar democratie. De Sovjetu
nie kan met gas, olie, de
viezen en warencompensa-
ties de prijs daarvoor op
brengen. Maar voor losweking
uit de westerse bondgenoot
schappen zou de Bondsrepu
bliek een prijs vragen die de
Sovjets ook met het nieuwe
denken niet kunnen en willen
betalen. Wat dat betreft kun
nen ook de verontrusten in de
DDR rustig slapen. Voor er se
rieus over een Duitse hereni
ging kan worden gepraat zul
len de beide Duitslanden ja
renlang eerst als goede en ver
volgens als dik bevriende bu
ren in het Europese Huis
moeten hebben geleefd. En
misschien willen ze "dan niet
eens meer samen. Wie praat er
na meer dan 150 jaar bijvoor
beeld nog over een Neder
lands-Belgische eenwording?
HERMAN POST LOOPT IN
NEGENTIG DAGEN NAAR ROME
(Van onze correspondent
Jean Mentens)
ROME De duizenden
touristen die al vliegend
of met de bus naar
Rome komen om in gro
te massa de paus op zon
dagochtend toe te jui
chen, worden pelgrims
genoemd. Maar Herman
Post is een echte. Hij
kwam deze week aan in
de Eeuwige Stad na een
voettocht van 90 dagen
en 2000 kilometer.
„De catacombe van San Se-
bastiano was mijn einddoel,
de bron van het Christen
dom. Dampend als een
paard kwam ik er aan. Het
was net voor sluitingstijd, en
ik kon nog op het nippertje
met een groep Duitsers mee
naar binnen. Ik heb de gids
niet eens gehoord. Met een
persoonlijk klein gebed, he
lemaal in mezelf, heb ik een
belevenis afgesloten die me
vervult met een stralend ge
luksgevoel".
Boetedoening
Bij het woord pelgrim hoort
het Middeleeuwse beeld van
een in pij gestoken baardige
man, die met een stok en
open sandalen een lange en
gevaarlijke reis onderneemt,
uit boetedoening. Herman
Post is een stevige journalist
met een snorretje die met
bergwandelschoenen en een
rugzak van vijftien kilo zijn
educatief verlof, dat hij van
de KRO kreeg, heeft benut
om in het spoor van Bertus
Aafjes een voettocht te ma
ken naar Rome.
„Ik hoefde geen boete te
doen, ik heb alleen maar in
tens genoten van mijn
zwerftocht". Hij verdient de
titel „pelgrim" evenwel om
dat hij zijn reis niet slechts
ondernam om sportieve re
denen. „Aafjes' boeiende
epische gedicht heeft me
sterk geïnsprireerd", vertelt
hij, „de jonge seminariestu
dent die het priesterschap
toch niet ziet zitten, die te
voet naar Rome gaat om zich
te bezinnen, als het ware
wegvlucht en dan zijn roe
ping vindt in schrijven. Bo
vendien is het dit jaar 75
jaar geleden dat Bertus Aaf
jes werd geboren".
Ook Herman Post heeft ge
schreven. De column die hij
verzorgde in het KRO-blad
Studio bleef hij onderweg
opsturen. Die ging over zijn
reis. Op vrijdagochtend had
hij op de radio een live-af
spraak met de KRO-ontbijt-
show.
Enige contact
„Dat was mijn enige contact
met de twintigste eeuw",
lacht hij, „voor de rest wan
delde ik echt rond in een an
dere tijd. Ik werd wel eens
de weg gewezen door men
sen die dan zo schatten dat
ik nog tien minuutjes verder
moest. .Maar dat was dan rij
tijd en geen looptijd".
Herman Post vertrok uit
Vaals, in Limburg, richting
Eiffel en ging door Beieren
en Tirol naar Italië. Hij ver
meed de steden, gebruikte
kompas en stafkaart en
schuwde zelfs geen omwe
gen om dicht bij de natuur te
kunnen blijven. Hij liep in
een wijde boog om Rome
heen, om de stad van uit het
zuiden te kunnen naderen
over de Appia Antica, de
eerste Romeinse heirweg, zo
belangrijk in de vroeg-chris-
telijke geschiedenis (Sparta-
cus en zovele eerste christe
nen sneuvelden langs die
weg aan het kruis). Even
voor de stadspoort zijn daar
de catacomben van Sint Se-
bastiaan.
„Ik koos het einddoel om
wille van de symboliek,
maar verder was de tocht op
zich veel belangrijker. Het
was onderweg dat ik dacht
„ik ben niet alleen, er wordt
iets voor mij geregeld". In
religieuze zin heeft die wan
deling me meer gedaan dan
ik had gedacht", vertelt Her
man over de diepgang van
zijn onderneming. „Ik ben
zingend van gfluk rondge
trokken. De pelgrimstocht
liep ik door mezelf. Ik heb
heel veel nagedacht over le
ven en dood, over mij en
mijn eigen leven, ik heb me
zelf veel beter leren ken
nen".
Prachtige mensen
Tegenslagen, verdwalen, on
gewilde omwegen, sneeuw
stormen in de bergen ston
den tegenover ontmoetingen
met tientallen prachtige
mensen. Hij herinnert zich
nog de vrouw in een klein
Italiaans dorpje die hem
achterna liep met brood en
wijn voor de reis. En de
oude man, die zelf ooit te
voet naar Santiago de Com-
postella was gegaan en die
hem huilend eindeloos de
hand schudde.
„Als je stralend rondloopt,
komen er ook steeds stralen
de mensen op je af", zo vat
hij zijn vele ervaringen sa
men met de mensen onder
weg.
Het moeilijkste deel van zijn
onderneming wacht hem da
delijk als hij weer in Neder
land is aangekomen. Terug
naar de wereld van auto's
(„daar heb ik flink de pest
aan gekregen"), horloges, af
spraken en jachtig leven. „Ik
zal wel last hebben van af
kickverschijnselen", voor
spelt Post. Maar hij kan het
dan van zich afschrijven.
Herman Post gaat nog tot
zondag wat door Rome wan
delen. Die ochtend begint hij
er zijn vijftigste verjaardag
te vieren en 's avonds gaat
hij daar mee door, bij zijn
vrouw en kinderen in Soest.
Dat is immers maar een
kleine drie uurtjes vliegen.
"MUREN VAN KAPITEIN ROB
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
gifmeer de „Viking" de haven is binnengesleept, besluit
lüjjhet schip op de helling te laten nazien; hier en daar is
L nogal beschadigd, maar het had erger kunnen zijn...
altii hoe de boot zo P|otselin9 °P dr'ft kon slaan- wordt
7 ogelost: de doorgevijlde schakel van de ankerketting is
dat de een of andere schurk een smerige.streek heeft
°ie Maar wie? Wanneer ze daar over staan te praten
S:Larry zich bij het gezelschap. „Sabotage?" vraagt hij;
„nou, dat had ik direct al gedacht. Bij mij aan boord heb ik ook
al zoiets beleefd". En hij vertelt van de rol staaldraad, die bij het
kompas was verstopt. Rob kijkt hem achterdochtig aan. Als de
schipper van de „Memphis" nu ook zelf al het slachtoffer is ge
worden van zulke streken, kan men hém toch niet langer verden
ken. Maar de volgende dag, wanneer de schepen weer onder zeil
zijn, denkt Rob. nog eens over het gebeurde na. Speelt die Larry
wel een zuivere rol?
Chaos in
Turkije
De duizenden etnische
Turken die deze week
hun Bulgaarse
woonplaats
ontvluchtten,
veroorzaken een
enorme chaos in de de
Turkse grensplaats
Kapikule. Direct achter
de douaneposten ligt
de weg bezaaid met
koffers, matrassen en
allerlei in de haast
meegenomen
huisraad. Sinds het
begin van deze maand
is een massale uittocht
van etnische Turken
op gang gekomen in
Bulgarije waar de
Turkse minderheid
ernstig wordt
onderdrukt.
FOTO: AP
