jorbatsjov zet „streep"
der na-oorlogse periode
Als ik in de gevangenis
beland, is dat een eer"
Washington keert zich tegen Deng Xiaoping
Giften en geisha brengen
ook Uno in verlegenheid
Reagan wordt
Brits ridder
nden
ikkeert
>ciaal
ropa
Jawel, zo ziet hij eindelijk
de toekomst
9 CENLAND
CetebcSoMCMit
DINSDAG 13 JUNI 1989 PAGINA 5
dli heeft plannen
naar schonere lucht
ren
P e^lGTON Amerika's president
uHeft het Congres een pakket wets-
j n1en voorgelegd met maatregelen ter
nPë van luchtverontreiniging. Zij
?"i in verplichte invoering van perso
ns op schonere brandstoffen zoals
ll, aardgas of ethanol vanaf 1995 in
an ïtbevolkte stedelijke gebieden in de
ih wil de energie-industrie de op-
Ifeven er voor te zorgen, dat er vanaf
^eiïdoende methanol of ethanol be-
vfr is. Andere maatregelen zijn ge-
eenren kolen- en oliegestookte centra-
^fhtin lozing van zwaveldioxide en
jcide tegen de eeuwwisseling met de
Vten hebben verminderd. Met het
'Pra|e komende tien jaar een bedrag ge-
en fcn tweehonderd miljard gulden.
In een zonnige
Londense
achtertuin
bereidt de
voormalige
Amerikaanse
president
zijn
LONDEN Burke's Peerage, een tijd
schrift dat is gewijd aan de Britse aris
tocratie, heeft gemeld dat oud-presi
dent Ronald Reagan de hoogste Britse
koninklijke onderscheiding krijgt die
voor Amerikanen is weggelegd, „hono
rary knighthood" of buitengewoon rid
derschap. Reagan, die momenteel een
bezoek aan Londen brengt, is morgen
de gast van koningin Elizabeth II in
Buckingham Palace. Het koninklijk
huis had geen commentaar op het be
richt. Volgens Burke's Peerage zal
Reagan deze week of anders volgend
jaar worden verleend. Dat gebeurt for
meel door de koningin, maar op voor
dracht van premier Margaret Thatcher.
Dode en gewonden
bij examen-geweld
DHAKA In Bangladesh
is het tijdens de universi
taire examens op verschil
lende plaatsen tot geweld
suitbarstingen gekomen,
waarbij zeker een dode en
vierhonderd gewonden
zijn gevallen. Honderden
studenten en hun mede
standers richtten vernie
lingen aan in verschillen
de universiteiten, omdat
de politie was ingescha
keld om hen te beletten bij
de examens te frauderen,
nadat vier examinandi
wegens onregelmatighe
den van verdere deelname
waren uitgesloten.
Onlusten in Oezbekistan
steeds meer anti-Russisch
MOSKOU De bloedige onlusten in de
Centraalaziatische Sovjetrepubliek Oezbe
kistan duren nog steeds voort. Maar volgens
berichten uit het gebied richt het geweld
zich niet langer alleen tegen de Mescheti-
sche minderheid, maar neemt het steeds
meer de vorm aan van een pro-islamitische
en anti-Russische strijd. Ook politiebureaus
en kantoren van de communistische partij
worden aangevallen door menigten die
groene vlaggen bij zich dragen. Dat het
Kremlin zich ernstig zorgen maakt over de
situatie in Oezbekistan blijkt uit het feit dat
premier Nikolai Ryzjkov en voormalig
KGB-chef Viktor Tsjebrikov, die nu de
hoogste justitiële functie in de partij vervult,
naar het gebied zijn gestuurd om persoonlijk
poolshoogte te nemen.
Motorstoring oorzaak
neerstorten MiG-29
PARIJS Een motorstoring is vori
ge week de oorzaak geweest van het
neerstorten van een MiG-29 ge
vechtsvliegtuig tijdens een demon
stratie in Parijs. Dat heeft een Franse
onderzoekscommissie bekendge
maakt. De commissie pleitte de piloot
vrij van schuld aan het ongeluk.
Testpiloot Anatoli Kvotsjoer heeft tij
dens de vlucht volgens de officiële
verklaring een buitengewone vaar
digheid getoond en geen fouten ge
maakt. Hij sprong op het laatste mo
ment uit het vliegtuig, overleefde het
ongeluk en heeft het ziekenhuis in
middels verlaten. De Sovjetunie
voert een eigen onderzoek uit, maar
daarvan zijn tot nu toe geen resulta
ten bekendgemaakt.
fJET-LEIDER POSITIEF OVER VOORSTELLEN BUSH
g van de voorpagina)
Sovjetleider Mi-
...jorbatsjov heeft gis-
fp|) de eerste dag van
ISoek aan Bonn voor
':-ist, en wel positief,
Jerd op de voorstel-
Éor conventionele
ermindering die
lerikaanse presi-
Jeorge Bush, twee
geleden deed op
/O-top in Brussel.
irstellen kunnen er-
dat er in de Weense
iderhandelingen snel-
kkoord tussen Oost en
»rdt bereikt dan eerst
ingenomen, zei Gor-
avonds in een tafel-
St
nJ
ei„_
voor eenzijdige troe-
e.Aties door de Sovjetu-
ten betere kans te ge-
5 'de Weense onderhan-
f.ani over conventionele
jjning en aan de oplos
sing van de kwestie van de
kernwapens voor de korte af
stand in Europa, maar daar re
ageerde de Sovjetleider voor
alsnog niet op
De op het ogenblik bij de
Westduitsers immens populai
re Sovjetleider en bondskanse
lier Helmut Kohl sneden giste
ren bij hun eerste gesprek in
Bonn ook direct de kwestie
van de deling van Duitsland
aan. Beiden menen dat ont
wikkelingen hierin niet door
destabiliserende stappen in ge
vaar moeten worden gebracht,
aldus hun woordvoerders.
Oost-Duitsland volgt Gorbats-
jovs vierdaagse bezoek aan het
andere Duitsland met argus
ogen. Maar niet te verwachten
is dat hij reageert op de oproep
om de Berlijnse muur neer te
halen, die zijn Amerikaanse
ambtgenoot, George Bush,
twee weken geleden deed tij
dens diens bezoek aan de
Bondsrepubliek. Net zomin
verwachten waarnemers tij
dens het bezoek spectaculaire
conventionele ontwapenings
voorstellen van Gorbatsjov.
De kersvers herkozen Sovjet
president maakt in de Bonds
republiek duidelijk groter en
thousiasme los dan Bush. Bij
aankomst kregen Gorbatsjov
en zijn vrouw Raisa zelfs bij
val van de perstribune.
„Wij zetten een streep onder
de na-oorlogse periode en dat
zal onze beide landen in staat
stellen een verdere beslissende
stap naar elkaar toe te ma
ken", zij hij sprekende over de
betrekkingen tussen de Bonds
republiek en de Sovjetunie.
„In de voorstellen van Bush
en de NAVO zit nog veel van
de doelstellingen en benade
ringsmethoden uit de periode
van de confrontatie, maar zij
stemmen nu eindelijk in met
vermindering van ook Ameri
kaanse troepen in Europa en
met vermindering van eigen
offensieve middelen, waaron
der vliegtuigen, zonder dit al
leen van ons te eisen. Wij
waarderen ook dat men een
deel heeft overgenomen van
ons voorstel voor onderhande
len over kernwapens voor de
korte afstand in Europa, of
schoon voor het openen daar
van nog al wat voorwaarden
worden gesteld. Over het ge
heel genomen reageerde men
op ons grote ontwapeningsini
tiatief voor het eerst niet met
argwaan en automatische kri
tiek, maar met een „antwoord
dat serieus en concreet" is,
„zodat er nu meer reden is om
aan te nemen dat er in Wenen
snelleer een akkoord kan wor
den bereikt dan eerst was ver
wacht", aldus Gorbatsjov in
zijn rede.
Gorbatsjov toonde zich in zijn
toespraak bezorgd over het feit
dat de NAVO wil vasthouden
aan tactische kernwapens, en
hij herhaalde zijn wens om zo
snel mogelijk te beginnen met
de onderhandelingen over de
eliminering van de kernwa
pens voor de korte afstand.
„De kwestie van de volledige
verwijdering van de taktische
kernwapens mag niet van de
Een van de vele handen die president Gorbatsjov gisteren schudde was die van Willy Brand, de ex-
bondskanselier die begin jaren zeventig de dooi tussen de Bondsrepubliek en de Sovjetunie be
werkstelligde.
agenda geschrapt worden", zo
nister van buitenlandse zaken
Edoeard Sjevardnadze, polit-
burolid Aleksandr Jakovlev
meende Gorbatsjov. De argu
menten om deze onderhande
lingen uit te stellen en niet ge
lijktijdig te laten houden aan
het CFE-ovcrleg over conven
tionele wapens in Wenen zijn
volgens de Sovjet-leider niet
overtuigend. Het terugbrengen
van de militaire kracht van de
beide machtsblokken en de
verschillende staten tot een
zuiver verdedigende sterkte is
volgens hem een van de beslis
sende voorwaarden voor de
realisering van het idee van
een gemeenschappelijk „Huis
Europa". Hij zei dat het War-
schau-pact pas na een verga
dering van zijn regeringslei
ders, die naar verwachting in
juli zal worden gehouden, me.
een reactie zal komen op de
voorstellen van Bush.
Gorbatsjov wordt tijdens zijn
vierdaagse bezoek niet alleen
begeleid door zijn vrouw, maar
ook door een bijna 70 man
sterke delegatie, onder wie mi-
Rust geeft
Gorbatsjov
lievelings
paard
cadeau
HAMBURG Mathias
Rust, de Westduitser die
in mei 1987 de luchtver
dediging van de Sovjetu
nie voor aap zette en met
een sportvliegtuig op het
Rode Plein landde, wil
zijn lievelingspaard La
Bamba aan Sovjet-leider
Gorbatsjov cadeau doen.
Rust wil hiermee volgens
het blad Bild de vriend
schap tussen de Sovjetu
nie en de Bondsrepubliek
symboliseren. Rust werd
veroordeeld tot een ge
vangenisstraf, maar
kreeg later gratie en
werd naar de Bondsrepu
bliek uitgewezen.
en de voor economische zaken
verantwoordelijke vice-pre
mier Iwan Silajev. De Sovjet
leider kwam gisteren aan met
een Iljoesjin-62 op het vlieg
veld Keulen-Bonn, kreeg 21
saluutschoten en verblijft deze
dagen in de Sovjetambassade
in Bad-Godesberg.
onze correspondent
Frans Boogaard)
in 1
iterMBURG Europe-
knemers zullen nog
wil oeten wachten voor
aa"Üe EG kunnen te-
irle)en °P een Europees
ga^im aan sociale
bevn. Engeland heeft
ek G-afspraken op dat
in *feen enkele behoef-
1U k
luid
i°afe^ gisteren in Luxem-
ns jdens de eerste ministe-
er jergadering over het
werp voor een sociaal
areif1 -^en handvest dat
int"dit voorontwerp teke-
36 oinooit aldus de Britse
van buitenlandse za-
alle ^et voorontwerP
de grondrechten van
e jners aangeduid. Het
Jirbij om voor de hand
A e zaken als veiligheid
ndheid op de arbeids-
•holing en professione-
ng, werktijden, gega-
werk en minimum-
sociale bescherming,
k om de door de Brit-
_verfoeide medezeggen-
er^Ji de bedrijven.
de Nederlandse
iretaris voor Europese
"an Voorst, is alle hoop
log niet verloren. De
hebben het plan nog
Ifinitief afgewezen, ze
!nog wel te porren zijn
G-afspraken over scho-
edei)vorming. „Zolang nie-.
lslecht duidelijk „nee"
'an Unnen we verder. Op
'ëeihier blijven we in ge-
"e in dat is al heel wat",
en 'an Voorst,
nse
Konturen
(Vervolg van de voorpagina)
WASHINGTON PEKING
De Amerikaanse rege
ring heeft gisteren voor
het eerst indirect kritiek
geleverd op China's sterke
man, Deng Xiaoping. Als
Deng verantwoordelijk is
voor het bloedbad in Pe
king heeft hij daarmee
zijn eigen hervormingspo
litiek ondermijnd, zo zei
woordvoerster Margaret
Tutwiler van het ministe
rie van buitenlandse za
ken.
„Het is een drama voor China,
zijn bevolking en de erfenis
die hij wilde nalaten". Ze
noemde Deng niet met naam
maar had het over „de voorzit
ter", waarmee ze volgens an
dere Amerikaanse regerings
functionarissen de 84-jarige
leider bedoelde. Deng is voor
zitter van de Centrale Militai
re Commissie die naar wordt
aangenomen opdracht gaf om
het studentenprotest neer te
slaan.
De brute onderdrukking van
het protest in Peking en de
controverse rond dissident
Fang Lizhi leggen intussen
een zware claim op de Ameri-
kaans-Chinese betrekkingen.
Fang zocht daags na het bloed
bad op het Plein van de He
melse Vrede samen met zijn
vrouw zijn toevlucht in de
Amerikaanse ambassade in
Peking.
De Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken James Ba
ker ontbood het afgelopen
weekeinde ambassadeur Han
Xu op zijn bureau voor bespre
kingen, naar wordt aangeno
men over het dissidentenpaar.
Radio-Peking zond gisteren de
tekst uit van een brief van stu
denten, die het de VS kwalijk
nemen dat ze Fang onderdak
bieden. De studenten beschul
digen Fang ervan dat hij bour-
geois-liberale (lees: westerse)
ideeën heeft verspreid en stu
denten heeft aangezet tot de
monstraties en rellen.
In de avondkrant Peking
Wanbao werd Fang gebrand
merkt als „de organisator" van
de contra-revolutionaire rebel
lie „die zichzelf zag als de lie
veling van bepaalde buiten
landse staatshoofden en daar
om dacht zich van alles te
kunnen veroorloven". Maar
later vluchtte Fang met zijn
vrouw de Amerikaanse am
bassade in „over de lijken en
in het bloed van het Volksbe
vrijdingsleger"
Fang speelde weliswaar geen
actieve rol bij de demonstra
ties die op 3 juni tot het bloed
bad in Peking leidden, maar
uitte in het verleden regelma
tig kritiek op de communisti
sche partij. Zo zei hij dat het
marxistische systeem in China
is mislukt en dat de economi
sche hervormingen niet wer
ken als zij niet gepaard gaan
met grote politieke verande
ringen.
Op 2 juni werd Fang in zijn
woning in Peking door Associ
ated Press geïnterviewd. Tij
dens dat interview zei hij on
der meer, dat de massale om
vang van de democratiserings
beweging hem had verrast.
„Het is voor het eerst dat stu
denten, intellectuelen en ge
wone mensen weten dat zij het
recht hebben om kritiek te le
veren op de regering. Ik ver
wachtte slechts studenten en
intellectuelen en een handje
vol arbeiders en ik was zeer
verrast dat zich zo vele gewo
ne mensen aansloten. Dat be
tekent dat het stadium is be
reikt waarin de mensen poli
tieke hervomingen gaan ei
sen". Fang zei wel dat hij vol
ledig achter de doelstellingen
van de studenten stond.
Fang voegde daaraan toe op
korte termijn niet veel noe
menswaardige veranderingen
te verwachten. Voor wat de
lange termijn betreft achtte hij
het noodzakelijk dat de oude
generatie leiders, onder wie
met name Deng Xiaoping, zou
opstappen. „Als zij weggaan
zal de situatie verbeteren, zal
er meer democratie zijn".
Chinese studenten
mogen in EG blijven
LUXEMBURG De ruim
driehonderd Chinezen die in
Nederland studeren behoeven
niet bang te zijn dat zij tegen
hun wil naar hun land worden
teruggestuurd als ze zijn afge
studeerd of als er een eind
komt aan hun studiebeurs. Dat
is een uitvloeisel van de af
spraak die de ministers van
buitenlandse zaken van de EG
in Luxemburg hebben ge
maakt. Onder de huidige om
standigheden gaan er geen
Chinezen onvrijwillig terug,
aldus minister Van den Broek
Minister Deetman heeft laten
weten bereid te zijn om samen
met de universiteiten te bekij
ken wat er voor zulke studen
ten gedaan kan worden.
Floris v.d. M. studeert
Nederlands. Zijn gezichts
vermogen neemt echter
gedurig af. Toch betekent
afstuderen voor hem alles.
Dankzij een aanvullende
bijdrage van AVO-Neder-
land heeft hij nu een aan
passing op zijn computer.
Als wettelijke regelingen niet toe- A Wri.hlafjarlanH
reikend blijken, kunnen vele gehan- ifCUCllflifU
dicapten op AVO-Nederland reke- vereniging voor arbeid en welzijn
nen. Steun ons werk. Word lid! voor mensen met een handicap
Postbus 850
3800 AW Amersfoort
Tel. (033) 75 33 44
Giro 625000
Steun ons werk
Word lid
Stuur mij nadere informatie.
Naam:
Postcode/Plaats:i
Deze bon in gesloten envelop zenden naar AVO-
Nederland, postbus 850, 3800 AW Amersfoort I
SHANGHAI De laatste
Nederlandse studenten in
Shanghai verlaten van
daag China. De Britten en
de Amerikanen zijn de vo
rige week in paniek geë
vacueerd. Het dagelijks
leven in de havenstad is
weer genormaliseerd,
maar Chinese studenten
verwachten verdere mas
sale arrestaties vanwege
de protesten voor vrijheid
en democratie.
Op de Fudan-universiteit, een
van de top-universiteiten in
China, heeft het bestuur giste
ren de rouwkransen wegge
haald voor het standbeeld van
Mao Zedong, die de studenten
daar eerder hadden neerge
legd ter nagedachtenis van de
doden in Peking. Alleen een
replica van het Amerikaanse
vrijheidsbeeld staat nog op
universiteitsterrein.
In mei erkenden de presiden
ten van de vier universiteiten
in Shanghai, hoge kaderleden
van de communistische partij,
de studenten als een patriotti
sche beweging en stemden in
met het stopzetten van de col
leges. De meeste studenten in
Shanghai zijn naar huis ge
gaan en hebben geen gehoor
gegeven aan de oproep om te
rug te keren naar de colleges.
Een 22-jarige studente van Fu
dan-universiteit zegt dat de
studenten bevangen zijn door
wanhoop en woede. „Dat is be
grijpelijk, maar we moeten
onze krachten niet verspillen
en vreedzame middelen ge
bruiken. Als we geweld ge
bruiken heeft de regering een
extra argument in handen om
ons te arresteren. Eigenlijk
maakt het niets meer uit of we
wel of geen geweld gebruiken.
Als de regering ons wil pak
ken, bedenken ze wel een ar
gument. In Shanghai zijn al
mensen opgepakt omdat ze
met buitenlanders hebben ge
sproken".
De studentenbeweging in
Shanghai heeft zogenaamde
„geen angst voor de dood"-
groepen opgericht. Hun voor
naamste taak is verklikkers
onder studenten te molesteren.
De studente zegt verder: „De
oude leiders zullen doodgaan.
Onze tijd zal komen. Wij ver
tegenwoordigen een gezonde,
competente en fatsoenlijke ge
neratie. De huidige regerings
vertegenwoordigers kunnen
zich geen concept indenken
dat uitgaat van een normaal
familieleven. Zij zijn soldaten,
die een groot deel van hun le
ven in barakken hebben door
gebracht".
De studente lacht voortdurend
alsof het om een grap gaat. Het
lijkt alsof zij haar angst wil on
derdrukken. „Ik behoor tot
een groepje waar ook schrij
vers in zitten. Zij hebben tij
dens eerdere zuiveringen in de
gevangenis gezeten. De rege
ring moedigt eerst vrijheden
aan, zoals tijdens de Culturele
Revolutie en de studentenpro
testen in .1987 en dan slaat ze
ineens toe. Wat de leiders eerst
hebben aangemoedigd, be
stempelen ze vervolgens als
contra-revolutionair. Als ik in
de gevangenis terecht kom, is
dat een eer".
'anneer het water valt, sluipt een donkere gestalte langs losgewerkt. Dan laat hij zich weer naar boven drijven en zwemt
uijbosjes: het is Jojo, gewapend met een grote kniptang, terug. - Nils en Rob nemen juist een kijkje op het eiland, maar
liik.zich in het water glijden ter hoogte van de ligplaats van opeens geeft Rob een schreeuw. „Je schip is op drift, Nils!"
noÜnSJ" en zwemt naar het schip. Jojo is op de Hawaii-eilan- roept hij uit. Verschrikt kijkt Nils op. Ja, het is maar al te waar.
irjelduiker geweest en hij kan een lange tijd onder water
„[Zonder veel moeite vindt hij de ankerketting van de „Vi- „Vooruit", zegt Rob, „laten we de sloep van Brookfeller nemen;
r jjlwee, drie knepen met de tang en hij heeft een schakel misschien kunnen we de „Viking" nog bijtijds bereiken".
TOKIO De onlangs
aangetreden Japanse pre
mier Sosuke Uno heeft
het Japanse parlement
zijn verontschuldigingen
aangeboden over het niet
opgeven van politieke gif
ten. Hij weigerde echter
in te gaan op een buiten
echtelijke affaire die hij
met een geisha zou heb
ben gehad.
,De omstreden giften bedragen
13,6 miljoen gulden, de op
brengst van een feestelijke bij
eenkomst voor fondsenwer
vers ter gelegenheid van Uno's
25e jaar in het parlement. De
Japanse wet stelt dat politieke
contributies duidelijk moeten
omschreven zijn, maar Uno's
bureau had dit bedrag als een
donatie te boek gesteld. „Ik
heb mijn secretaris hierover
berispt en ik beloof dat we het
niet meer zullen doen", zei
Uno voor de Budgetcommissie
van het Lagerhuis.
Vragen over een verhouding
die hij in 1986 met een geisha
zou hebben gehad wees de
premier echter van de hand.
Het weekblad Mainichi be
richtte vorige week dat Uno
een vrouw 40.000 gulden heeft
betaald voor een relatie van
vier maanden. „Ik weiger in
het openbaar commentaar te
leveren op privé-aangelegen-
heden zei Uno, zonder de
aantijging te bevestigen of te
ontkennen.
Veel Japanse politici houden
er maitresses op na, maar dit
leidt zelden tot politieke con
troverses. Waarnemers menen
dat de twee mini-schandaaltjes
Uno's toch al lage populariteit
verder zullen doen duikelen.
De 66-jarige Uno werd twee
weken geleden tot premier be
noemd vanwege zijn onkreuk
bare reputatie. Hij volgde pre
mier Takeshita op, een van de
vele politici die zijn gevallen
door het Recruit-schandaal.
Brits startverbod
voor Boeings-737
LONDEN De Britse lucht
vaartdienst CAA heeft alle
twaalf Britse verkeersvliegtui
gen van het type Boeing-
737/400 een startverbod opge
legd. Hiertoe is besloten na
twee incidenten met vliegtui
gen van dit type afgelopen
weekeinde. Bij een vlucht van
Londen naar Belfast en een
vlucht van Londen naar het
Spaanse eiland Menorca bra
ken om onbekende redenen
turbinebladen af Beide toe
stellen waren hierdoor ge
dwongen terug te keren, naar
het vliegveld waar zij waren
opgestegen. De vliegtuigen zijn
uitgerust met motoren van het
type CFM 56/3 C van de Fran
se fabriek SNECMA. In janua
ri stortte een Boeing-737/400
met eenzelfde motor neer in
de buurt van het Britse Not
tingham. Daarbij kwamen 47
mensen om het leven.
