Bob Dylan is
jaren 90 kunnen komen
Maly Theater uit Leningrad
brengt glasnost ook op toneel
Televisiecamera's hinderen bij Concertgebouworkest
Russische hero'i
in „Salammbo
KUNST
EeidócSoivumt
MAANDAG 12 JUNI 1989 P,
Oude kaarten in vier musea
DEN HAAG Onder het motto Oude kaar
ten en hun makers besteden vier Nederlandse
musea in Amsterdam en Den Haag deze zo
mer aandacht aan cartografie: het Amster
dams Historisch Museum, het Haagse Museon,
het Rijksprentenkabinet in het Rijksmuseum
Amsterdam en het Nederlands Scheepvaart
museum. Elk museum toont slechts een facet
van cartografie, of richt zich op de makers.
Het Museon toont een selectie van oude gete
kende kaarten van Nederland uit de collectie
Bodel Nijenhuis. Het Rijksprentenkabinet
richt zich vooral op de decoratieve aspecten
van de cartografie, het Amsterdams Historisch
Museum op de kaarten en atlassendrukkerij
in Amsterdam tot in de 19e eeuw en het Ne
derlands Scheepvaartmuseum op de naviga-
tiekaarten van de firma Van Keulen uit Am
sterdam. De exposities lopen grofweg van
eind juni tot eind augustus.
Rus wint
concours
De Russische pi
anist Aleksei Sul-
tanov juicht en
toont vol trots de
beker die hij
overhandigd
kreeg na eerste
te zijn geworden
in het Van Cli-
burn-pianocon-
cours in Fort
Worth, Texas.
Het concours
geldt als een van
de meest presti
gieuze ter wereld.
FOTO: AP
Nederland en Canada
co-produceren video's
DEN HAAG Nederland en Canada
hebben een co-produktieverdrag op het
terrein van film en videoprogramma's
getekend. Het verdrag stelt de criteria
vast voor co-produktieprojecten die in
elk van de twee landen willen worden
erkend als nationale produktie en als zo
danig in aanmerking komen voor over
heidssteun van de verdragspartners. Op
deze wijze wordt volgens WVC een sa
menwerkingsvorm gestimuleerd, die het
financiële draagvlak van film- en vide-
oprodukties kan versterken en het ver-
speidingsgebied van een film- of videop-
roduktie bij voorbaat kan vergroten. Ne
derland is bezig met meerdere landen
dergelijke overeenkomsten te sluiten.
Catalaans theater La Gabia
treedt op in Haagse Zomer
DEN HAAG Op de Haagse Zomer, het jaarlijks
weerkerend theaterfestival op het Plein in Den
Haag, treedt op 24 en 25 juni iun de theatertent De
Luxe de Spaanse theatergroep La Gabia op. Ze
brengt de voorstelling Set I Mig. Het is de eerste
keer dat de groep in Nederland optreedt. De groep
staat in Spanje aan de top vari het vernieuwende
theater. De voorstellingen, in het verleden onder
meer van de hand van Buchner, Shakespeare en
Muller, worden in het Catalaans gespeeld. Set I
Mig is vooral een visueel spektakel. La Gabia
maakte deze voorstelling op basis van improvisa
ties, met als doel een groter publiek te bereiken.
Set I Mig betekent zevenenhalf, een kaartspel dat
is te vergelijken met eenentwintigen. Het stuk
draait om de thema's vriendschap en liefde en
jeugdherinneringen. De acteurs vergelijken Set I
Mig graag met Amarcord van Fellini. Set I Mig be
gint beide dagen om 20.30 uur.
Antonius en
Cleopatra van
Shakespeare
bij De Appel
DEN HAAG Toneel-
groep De Appel heeft voor
het komende seizoen ze
ker vijf voorstellingen op
het repertoire. In de ver
nieuwde ruimte van de
grote zaal van het eigen
theater beleeft half okto
ber 's werelds grootste
liefdestragedie „Antonius
en Cleopatra" van Shake
speare de eerste uitvoe
ring.
Artistiek leider Erik Vos ver
taalde, bewerkt en regisseert
dit stuk waarvoor tal van gas
ten het tableau de la troupe
komen versterken. De titelrol
len zijn voor Eric Schneider
en Geert de Jong. Het stuk
wordt maar zelden uitgevoerd.
Vos en de zijnen hebben er
lang naar uitgekeken. Ze over
wogen overwogen de uitvoe
ring al jarenlang. Ze durven
het nu pas aan, aldus het ge
zelschap.
Behalve in Scheveningen is
„Antonius en Cleoptra" in ja
nuari ook te zien en te horen
in Carré in Amsterdam en in
de Rotterdamse Schouwburg.
De eerste première is dan al
eind september geweest in de
Appelstudio met „Plaats van
bestemming" van de onlangs
overleden Oostenrijkse auteur
Thomas Bernhard in de regie
van Mark Timmer. Deze keu
ze ligt niet voor de hand, ge
zien de verbale bombardemen
ten en het cynisme in dit stuk.
Het gezelschap durfde zich er
niet eerder aan te wagen. Deze
voorstelling wordt ook elders
in ons land gepresenteerd.
Aram Ariaanse tekent voor
„Noodlot" van Hans de Wolf
naar de gelijknamige roman
van Louis Couperus. Deze
voorstelling is vanaf eind ja
nuari in de Appelstudio te zien
en te horen en ook elders in
het land.
De vierde nieuwe produktie
die vaststaat is „Prins van
Homburg" van Heinrich von
Kleist. Het is de eerste keer
dat dit stuk in ons land wordt
opgevoerd. Hiervoor is als re
gisseur Jaroslav Chundela
aangetrokken die de laatste ja
ren vooral in de Bondsrepu
bliek Duitsland een reputatie
heeft opgebouwd.
DERTIGERS EN VEERTIGERS OVERHEERSEN STATENHAL
Bob Dylan met in het voorprogram
ma The New Bohemians. Statenhal,
Den Haag, zaterdag.
„Ik wil hem nog één keer
zien, hij moet nog één keer
Blowing in the wind zingen,
en dan mogen de jaren negen
tig beginnen", zei de vrouw uit
de tram. Ze kwam uit nostal
gie, om een tijdperk af te slui
ten en ze was niet de enige.
In de Statenhal overheersten
de dertigers en veertigers. Ze
lieten zich vriendelijk het
voorprogramma presenteren
en verlieten beleefd en zonder
protest de zaal toen Bob Dylan
na een nors knikje van „zo is
het wel genoeg" van het podi
um stapte. Direct daarop
maakte de TL-verlichting het
slot nog ontluisterender.
Daarvoor had hij vijftien num
mers gespeeld, redelijk ver
deeld over de bijna drie decen
nia die zijn carrière al duurt,
maar met de nadruk op de
tweede helft van zestiger ja
ren: Like a rolling stone, All
along the watchtower, I'll be
your baby tonight, Highway 61
revisited.
Muzikaal was het concert ma-
tig. Dylan blijft met zijn ene
been in de folk staan en met
zijn andere in de rock roll.
De rockband waarmee Dylan
op zijn toernee speelt met G.E.
Smith leadgitaar, Kenny
Aronson bas en Christopher
Parker drums was niet alleen
minimaal in grootte, maar ook
in nuance. Ze speelden vaak
slordig, met een metalig geluid
en de subtiliteit van een car
navalskraker.
De meeste indruk maakte Dy
lan in de duetten met Smith
op akoestische gitaar. Zijn
zang kwam daarin het beste
tot zijn recht. De onverwachte
frasering en de accenten die
de melodielijn ondermijnen
geven aan zijn woorden nog
steeds een fascinerende en
dwingende lading.
Maar Bob Dylan heeft een ge
neratie helpen leren denken
en blijft als legende een bijzon
dere verschijning. De vele ver
anderingen in zijn loopbaan
interpreteert uitgever Wouter
van Oorschot, die een bloemle
zing van Dylans teksten wil
maken, als de consequentie
van zijn uitpraak 'Don't follow
leaders' Dylan zou zijn opge
drongen leiderschap niet wil
len accepteren en zijn fans van
zich af willen schudden. Ik
kan me dat voorstellen, als je
mensen oproept tot een kriti
scher houding. Op het moment
bijvoorbeeld dat Dylan voor
het eerst mondharmonica
speelt, juicht de zaal. En dat
terwijl hij bepaald niet op aar
de gekomen is om de uitvoe
ringspraktijk van de bluesharp
naar groter hoogten te tillen.
Zijn wat korzelige optreden
lijkt inderdaad te wijzen op
een afstandelijke houding.
Het programmaboekje bij de
toernee heeft daarvan niets.
Het bevat uitsluitend lovende
artikelen uit kranten en tijd
schriften, typerend genoeg
van 1977 en eerder. Geen
woord daarin over Dylans on
verwachte en schijnbaar kort
stondige bekering, die weer
veel volgelingen van hem ver
vreemdde. De reden daarvoor
is een van de vragen waarmee
het publiek blijft zitten, zoals
dat hoort rondöm een mythe.
The answer is blowing in the
wind.
DICK VAN TEYLINGEN
Archieffoto van een eerder optreden van Bob Dylan. De zanger
stond zaterdag in de Statenhal.
Van Velde
Terwijl haar kind
duidelijk belang
stelling heeft
voor andere za
ken bekijkt deze
bezoekster vol
interesse de wer
ken van Bram
van Velde. Van
het werk van Van
Velde is momen
teel een over
zichtstentoon
stelling gaande in
het Bonnefanten-
museum in
r Maastricht. De
expositie toont
meer dan tachtig
werken en duurt
tot 3 september.
FOTO: ANP
Tibetaans Boeddhisme in „Goden en Goeroes
ROTTERDAM In het
Museum voor Volkenkun
de in Rotterdam wordt
van 16 juni tot 27 novem
ber de groots opgezette
tentoonstelling „Goden en
Goeroes, Tibetaans
Boeddhisme" gehouden.
De Vereniging van Vrien
den van Aziatische Kunst
bracht hiertoe uit particu
liere collecties unieke re
ligieuze objecten bijeen
die zijn aangevuld met
voorwerpen uit openbare
verzamelingen.
De expositie geeft inzicht in de
tamelijk ingewikkelde reli
gieuze wereld van het Tibe
taans Boeddhisme en de rol
die deze godsdienst ook in het
huidige Tibet speelt. Op de
tentoonstelling is daartoe een
Lamaïstisch Pantheon samen
gesteld, een tempel waar de
Tibetaanse Boeddhisten ook
offers brengen.
Onder meer ziet men er beel
den van boeddha's, goden en
historische personen, walmen
de boterlampen en koperen
kommen, doeken en drape
rieën. De gebruiksvoorwerpen,
schilderingen en sculpturen
hebben ook een artistieke
waarde.
Het Tibetaans Boeddhisme is
niet alleen een. zaak van mon
niken en nonnen. In vrijwel
elk huis en iedere nomaden-
tent is een altaar te vinden
waar aan boeddha's en plaatse
lijke goden wordt geofferd. De
leek en de ongeletterde mon
nik belijden voortdurend hun
geloof door formules op te zeg
gen, wat ook wel met een ge-
bedswiel gebeurt.
Dan is er nog het levenswiel,
waarmee de stadia van dier tot
godheid worden gesymboli
seerd. In het Boeddhisme kun
nen gewone stervelingen na
melijk naar een hoger niveau
van leven komen door onder
meer meditatie. Het geloof in
de wedergeboorte bepaalt
eveneens de opvolging van de
Wereldlijk en geestelijk leider,
wiens geest na zijn overlijden
terugkeert in het lichaam van
een kind.
Ter gelegenheid van de ten
toonstelling stelde Hugo Kreij-
ger het boek „Godenbeelden
uit Tibet, Lamaïstische kunst
uit Nederlands particulier be
zit" samen. Het is een uitgave
van de Staatsdrukkerij (SDU)
en Openbaar Kunstbezit. Zo'n
overzicht in boekvorm was er
nog niet. Het geeft ook de
plaats aan van de Lamaïstische
kunst. In vijf essays worden
voorts verschillende aspecten
van het Tibetaans Boeddhisme
behandeld.
Voor een uitga-
agenda, ook voor
mende dagen, ra^j* c
men „UIT", de gra
kelijkse bijlage vaeTS
krant.
[ENI
I zat(
haar
ALPHEN AAN DEN RIJ, de
ROCINEMA I (Van B<f aa'
straat 6, tel. 0i720-20£|laan
ked gun (al); 18.30, 21 De
ook 13.30. EUROCINhet 1
Rain Man (al); 20.30. Lsl
vagebond (al); wo. 14.0f
ROCINEMA III: My ste) óó~l
is an alien (al); 18.45. 2£rns
ook 13.45. EUROCINjt zie
The accused (16); 18.3Uder
wo. ook 13.30.
na i
LEIDEN LUXOR (St^ de
19. tel. 071-121239): Nappn
(al); 19.00. 21.15. wo. ofr*r
LIDO en STUDIO (Stfaer
39, tel. 124130): Rain |enig
14.30, 18.45, 21.15. 'e to
sunrise (al); Her alibi i
stepmother is an alf
14.30, 19.00, 21.15. Dar
liaisons (al); 19.00, 21fc
di. 14.30. Lady en de vr
(al); wo. 14.30. .TRIANQ
straat 31, tel. 123875): t
(al); 19.00. wo. ook 14
Weeks (16); 21.15. REI
lemmerstraat 52, tel
125414): Meisjes die?
voor klaar staan (16)1
19.00, 21.15. f
KATWIJK CITY THu
(Badstraat 30, tel. 01718
Twins (12); 19.00, 21.151
book (al); wo. 14.45. CITY
TER II: Things chanl
19.00, 21.15. wo.
VOORSCHOTEN
tel. 01717-4354):Twins
15.45. Gorilla's in de
ma. t/m wo. 20.15. w
White mischief (al); 20.
KINDERVOORSTELLINC
Mijn vader woont in I
14.00. Jungle book; wo.
WASSENAAR ASTR/
01751-13269):Coctail (al
KINDERVOORSTELLINC
Frank en Frey; wo. 14.0
DEN HAAGASTA 1 (Spi
463500): My stepmoth
alien (al); 14.00, 18.4!
ASTA 2 The goodmoi
14.00, 18.45, 21.30. A
Working girl (16); 14.C
21.30. BABYLON 1 (ni
Haag Centraal tel. 4716f
gerous liaisons (al);
19.15, 21.45. BABYL(
maitre de musique (16|
19.00, 21.30. BABY
Mississippi burning (12|
19.00, 21.30. CINEAC
tenhof 20, tel. 630637):
sunrise (al); 14.00, 18.4!
CINEAC 2: Her al
14.00, 18.45, 21.30.
3: Twins (al); 18.45, 21|
di. ook 14.00. METRO
(Carnegielaan, tel. 4567C/iV
rewell to the king (al),
18.45, 21.30. METROF
The naked gun (al );F
18.45, 21.30. METROFchc
The naked gun (al); I/s
18.45, 21.30. METRO!*/
The bear (al); 14.00,FJI
21.30. ODEON 1 (Herd* I
13, tel. 462400): The nakt,r/
(al); 13.45, 18.45, 21.30. f"'
ON 2: A fish called Wa(
13.45, 18.45, 21.30.
De pop (16); 13.45, 18.4
ODEON 4: Burning s«
13.45, 18.45, 21.30. ST fc
(Kettingstraat 12b, tel. L-_
Kangaroo; 20.00. STL^
Another woman (a\)\hUi
22.00. STUDIO 3: La f
nue; 19.30. Who's afraid n
ginia Woolf; 21.45. Zaal
moderns; 19.30. De
21.45. Zaal 3: di. wo.
21.45. ma. 19.30, 22.00Ver
honor; ma. The dead; orn
long long trailer; wo. err
KINDERVOORSTELLING^
CINEAC 3: Lady t
bond; wo. 14.00.
4
Holland Festival: Maly Dramati-
scheski Teatr Leningrad: „Sterren
aan de ochtendhemel" van Alexan
der Galin. Regie: Lev Dodin. Neder
landse vertaling: Gertruud Alleman,
Hank Geerts, Anne Stoffel. Met o.a.
Natalya Akimova, Tatjana Shestako-
va, Vladimir Osipschuk. Rotterdam
se Schouwburg, zaterdag 10 juni,
herhalingen t/m dinsdag 13 juni.
Twee dingen vallen op bij het
bijwonen van „Sterren aan de
ochtendhemel". Het Maly
Theater uit Leningrad brengt
glasnost op het toneel met een
actuele en zelfs kritische voor
stelling. Het publiek kan die
ook tamelijk letterlijk volgen
dank zij een simultaan-verta-
ling, die via draadloze koptele
foons het oor in dringt. Dat
bijzondere effect levert twee
voorstellingen op voor de prijs
van één.
Alexander Galins „Sterren
aan de ochtendhemel" haalt
juli 1980 terug. Tijdens de
Olympische Spelen in Moskou
is het straatbeeld gekuist, zoals
dat ook in Mexico en Seoel ge
beurde. De armen, alcoholisten
en prostituees zijn tijdelijk
weggestopt.
Het stuk toont een vervallen
barak, waar de laatsten ver
blijven. De vrouwen vertegen
woordigen diverse typetjes. Er
is een alcoholiste, Anna
(prachtige rol van Tatjana
Shestakova), en een brutale,
Lora. De prestigieuze Klara,
opzichtster Valentina en haar
zoon Nikolaj, diens vriendin
netje Maria en de weggelopen
gek Alexander completeren
het gezelschap. Uit de twee be
drijven blijkt duidelijk dat de
Russische samenleving het
slecht voorhad met deze vrou
wen, die ondanks alles hun ge
voel voor humor niet verlie-
eur Lev Dodin bena
drukt met tamelijk pathetisch
acteren het verzet van de
vrouwen. Ze kunnen zwaar
aan de drank zijn, verkracht
of in elkaar geslagen worden
en toch zijn ze niet klein te
krijgen. Of dit loflied op de
vrouw een getrouw beeld
geeft, is ondanks het realisme
van het stuk moeilijk te vat
ten.
Wat wel of' niet gewaagd is,
blijft ook een raadsel. Het Ne
derlandse publiek weet nog
weinig van de Russische cul
tuur. Daar helpen enige
naaktscènes, de onverbloemde
bekentenissen van de persona
ges dat ze echt hoeren zijn of
de dronken ontboezemingen
die richting publiek worden
uitgesproken niet echt aan
mee.
Het Tsjechoviaanse karakter
van „Sterren aan de ochtend
hemel" wordt in letterlijke zin
verduidelijkt door de simul-
taan-vertaling. Het is bij mijn
weten een unicum. In Rotter
dam wordt het gedaan door
twee spreeksters, die elkaar
afwisselen. Zij vertalen dwars
door de teksten op het toneel
heen, zodat het publiek het
ene oor voor het podium eh
het andere voor de koptele
foon open zet.
Vreemd is dan mannenstem
men door een neutrale vrou
wenstem vertaald te horen.
Nog merkwaardiger is dat
sommige liedjes, waaronder
het Brechtiaanse „Brand,
brand mijn ster" wèl en ande
re niet vertaald zijn. Tijdens
de première bleven regelmatig
stukken Nederlands uit. Dat
leidt nogal af, want zo mis ie
weer wat. Storend is het als de
vertalers zich verspreken:
„een man kan een kind baren
via de keizersschede".
In Rotterdam kan het publiek
twee voorstellingen op een
avond zonder pauze meema
ken. Die van het Maly Theater
is een curieuze confrontatie
met een modern en actueel
Russisch stuk. De noodzakelij
ke vertaling vormt een onlos
makelijk experiment, dat van
avond en. morgenavond onge
twijfeld uit de try-out fase is.
PETER SNEL
Maria (Natalya Akimova) en Nikolaj (Sergej Kozyrev, in de voor
stelling vervangen door Igor Jwanov)
FOTO: VALERY PLOTNIKOV
Holland Festival: RAI-concert. Hei
Koninklijk Concertgebouworkest
o.l.v. Riccardo Chaiily en het Koor
van De Nederlandse Opera m.m.v.
solisten in een programma met ope
rafragmenten van Donizetti en Belli
ni, RAI-gebouw Amsterdam, vrijdag.
Zo'n 4000 mensen waren afge
lopen vrijdagavond in de
Zuidhal van de Amsterdamse
RAI bijeengekomen om naar
Italiaanse operafragmenten te
gaan luisteren. De KRO zond
het gedeelte voor de pauze, ge
wijd aan Donizetti, recht
streeks uit op radio en televi
sie. Het Bellini programma
van na de pauze is opgenomen
voor latere uitzending.
Namens de televisieregisseur
Joop Stokkermans werd het
publiek verzocht flink te ap-
plaudiseren en vooral aan het
eind van de directe uitzending
een overdonderende ovatie te
geven. De kijkers thuis zouden
toch niet de indruk mogen
krijgen dat het publiek niet te
vreden is. De opdringerigheid
van Stokkermans manifesteer
de zich ook tijdens het concert.
Hij liet een cameraman op het
podium van hot naar her ren
nen met de camera onder zijn
arm, twee andere camera's
zwiepten onophoudelijk boven
het publiek in het rond. Door
deze toestanden leek het alsof
men hier te maken had met
een (weliswaar zeer experi
mentele) enscenering van de
operafragmenten. Hinderlijk,
niet alleen voor het publiek
maar ook zeer afleidend voor
de orkestleden. Zij konden,
ondanks de inspanningen van
de met passie dirigerende
Chaiily, hun draai niet vinden.
Er werd vaak erg slordig ge
speeld.
De drie solisten die hun mede
werking verleenden aan dit
concert zijn nog geen wereld
beroemde operasterren, maar
ook weer niet totaal onbekend.
Bariton Paolo Coni bijvoor
beeld heeft opgetreden in de
belangrijkste operahuizen en
meegewerkt aan diverse plaat
opnames. Met grote trefzeker
heid maar een beetje afstande
lijk zong hij de aria „Bella, si
come un angelo" uit Donizet
ti's komische opera Don Pas-
quale. Coni had deze aria,
waarin de schoonheid en
deugdzaamheid van een jonge
bruid beschreven worden, wel
wat lieflijker en expressiever
mogen voordragen.
Met de sopraan Lucia Aliberti
is iets bijzonders aan de hand.
Zij lijkt qua uiterlijk namelijk
een beetje op Maria Callas. Als
ze gaat zingen denk je even
dat je hier inderdaad te maken
hebt met een tweede Callas
omdat haar ietwat nasale
stemgeluid lijkt op dat van
Callas. Maar al gauw blijkt dat
zij veel introverter zingt dan
Callas en niet die vlijmscher
pe, bijna brutale expressie in
haar stem heeft. Bovendien
heeft Aliberti in het lage regis
ter een gebrek aan volume.
Toch was de door haar gezon
gen aria „Casta diva" uit Belli
ni's Norma het hoogtepunt
van de avond. De superhoge
coloraturen waren adembene
mend. De tenor Giuseppe Sab-
batini viel op door zijn prach
tige, heldentenor-achtige stem.
Helaas maakte hij af en toe
storende fouten.
Bijzonder goede prestaties le
verde het Koor van de Neder
landse Opera dat, ondanks de
abominabele akoestiek, opti
maal verstaanbaar was. Waar
om men de slotscène van de
tweede acte van Norma had
geprogrammeerd is een raad
sel. Als er geen bas ter be
schikking is kun je geen stuk
uitvoeren voor sopraan, tenor,
bas en koor. Chaiily deed het
gewoon wel en stoorde zich
niet aan de muzikale lacunes
die door het weglaten van de
baspartij ontstonden.
ARTHUR VAN DER DRIFT
Holland Festival: Vara operamatinee
op de zaterdagmiddag met „Sa-
lammbo" van Moessorgski, met het
Radio Filharmonisch Orkest, het
Groot Omroepkoor het St. Bavo
Jongenskoor en zangsolisten, het
geheel onder leiding van Zoltan
Pesko. Amsterdam, Concertgebouw,
vanavond vanaf 8 uur op Hilversum
4.
dse
elv.
Ook een windmachijjj
het onweer en teven)e/3
en orgel zijn noodzakfvaj
Radio Filharmonisch^,
reageerde alert en gbns
neerd op de aanwijzirïnv
dirigent Zoltan Peskoeer
niet alleen de golvei
hoogst mogelijke ge
wildheid op te voer^
ook vloeiende zacht ikit
dende romantische ere
harmonisch de zaal iiag
den. Omdat Russisch pr,
slechts weinigen is fe
konden de zangers )er'
emoties slechts globaalfie
gevolgd. 'er
Toch waren zij het in jy j
plaats die de luisterasbn.
voor de mens anno
lijk overladen werk
aarzeling heen moest##'1
Dat lukte beide bassen^
Beganyi o.a. als hogP
en vooral Sergei Kop^
Matho zonder meer. V®
laatste met zijn ruige fjjr
lijk nobele stem kon dlJec
emoties geloofwaardig
gen en was qua voluri vt
het orkest opgewasFr£
dramatische maar ijjn
onderkoelde sopraan
Mineva was in deze lr0J
zichten zijn mindere, j^r
Het Groot Omroepkofss<
Jongenskoor van de ing
stonden links achtende,
kest. Zij zongen de gfi
sascènes die tot het be_
de wat Moesorgski injff^
componeerde naar
maar haalden in de tr?e
derde acte noch qua i£
noch qua volume
emotionele spanning!,
orkest daar oproept. (V
zou een extra koor ter J
zijde hiertoe gunstigjL
bijgedragen.
Het waren, als reetff
vooral de dramatise!
van Koptchak die te£
positieve doorslag gf
het publiek tot een L
applaus brachten.
ERIKU
De Varamatinee op de zater
dagmiddag en het Holland
Festival brachten zaterdag
middag gezamenlijk, vanuit
het Amsterdamse Concertge
bouw een concertante uitvoe
ring van Moessorgski's opera
„Salammbo". De opname
wordt vanavond via Hilver
sum 4 uitgezonden.
De radioluisteraars zullen dan
niet met hetzelfde ongemak
worden opgezadeld als de con
certbezoekers die drie kwar
tier moesten wachten op de
hydraulische lift, die met éen
van beide vleugels op weg
naar het podium was blijven
steken. Dit nieuwe liftsysteem
staakte deze middag helaas
niet voor het eerst. Wel is. het
de vraag of in de huiskamer
via versterker en loudspeakers
de geweldige dynamische con
trasten en vooral de knallende
fortissimi die Moessorgski en
Pesko gebruiken om de tragi
sche heroïek van dit verhaal
naar de gelijknamige roman
van Flaubert, extra kracht bij
te zetten, voldoende aankun
nen. Moessorgski voltooide al
leen zijn „Boris Godoenov" en
liet vier andere muziekdra
ma's onaf. Zoltan Pesko vulde
de ontbrekenden orchestratie
aan en voltooide de opera in
de stijl van de componist.
Sinds 1980 is dit werk als ope
ra en vooral concertant enige
malen uitgevoerd. De hande
ling rond de maangodin in
Carthago en haar Punische en
andere belagers, vol geweld,
wraak, onbeantwoorde liefde
en heroïsch sterven, vraagt om
een groot orkest met een zeer
uitgebreide slagwerksector.