Partij door Solidarnosc
verpletterend verslagen
Dodencijfer
treinramp in
Oeras zal nog
fors stijgen
MHÖ
Testament Khomeini
staat bol van vechtlust
en vervloekingen
Lubbers: NAVO-compromis kan geweld
„Palme-moord was politieke daad"
ONTREDDERING IN REGERINGSKAMP
BINNENLAND/ BUITENLAND
Eeidóe 2omu/nt
DINSDAG 6 IUNI 1989 PAGBUI
Keuring ontbreekt
op importvis
WAGENINGEN - Het ontbre-
ken van een keuring van le
vend geïmporteerde vis - bij
voorbeeld paling - kan scha
delijk zijn voor de Nederland
se visteelt. Bovendien heeft de
consument van die vis niet al
tijd de garantie dat de vis vrij
is van ziektekiemen. De vak
groep visteelt en visserij van
de Landbouwuniversiteit (LU)
in Wageningen heeft daarvoor
aandacht gevraagd tijdens het
bezoek van de vaste kamer
commissie. Volgens de voorzit
ter van de vereniging voor
aquacultuur Jongman is Ne
derland een van de weinige
landen waar geen import-cer
tificering bestaat.
DEN BOSCH Op een
drukbezochte CDA-bij-
eenkomst in Den Bosch
heeft premier Lubbers het
vorige week tot stand ge
komen compromis binnen
de NAVO over wapenbe
heersing van historische
waarde genoemd.
„Een wissel naar een nieuwe
tijd, een lijn die loopt vanuit
Washington naar Brussel en
die vandaar uit zal inspelen op
de ontwikkelingen in Moskou
en de rest van Oost-Europa".
Lubbers duidde het NAVO-
compromis gisteren aan als
bron om hoop uit te putten, nu
er „zwarte duisternis" over
heerst door de ontwikkelingen
in Beijing. Het Atlantisch
Bondgenootschap, maar met
name de Europese Gemeen
schap zijn volgens Lubbers ini
tiatieven om dit soort grof ge
weld uit te bannen. „Laten we
de lieve Heer op onze blote
knieën danken dat wij zovele
jaren van vrede kennen en be
zig zijn stap voor stap het ge
weld in de wereld weg te
drukken We moeten inspan
ningen doen naar andere vol
keren om dit getij ten goede te
behouden".
PvdA-fractievoorzitter Kok
gisteren gezegd dat Lubbers
ook op de drempel van de ja
ren negentig, aan de voora
vond van noodzakelijke ver
anderingen in beleid, „alleen
gecharmeerd is van het woord
plichten". Lubbers verklaart
weliswaar dat er grote over
eenkomsten in opvatting zijn
tussen CDA en PvdA over
werkgelegenheid, bestrijding
van werkloosheid en recht
vaardige inkomenspolitiek,
maar voor Kok spreken de fei
ten een andere taal: Lubbers'
werkloosheidskwarwei is mis
lukt.
Eveneens in Den Bosch heeft Kok kritiseerde ook Lubbers'
opmerking van vorige week
dat de PvdA tot voor kort
nooit zou hebben willen weten
van een verplichting voor
werklozen om een baan te
aanvaarden. „Hij weet wel be
ter.
Een fatsoenlijk evenwicht
van rechten en plichten hoort
van oudsher tot het gedach-1
tengoed van de sociaal-demo
cratie". Voor Lubbers geldt,
aldus Kok, „dat hij en zijn
geestverwanten eerst eens de
plicht nakomen om een reële
kans op werk te bieden" vóór
gemakshalve het woord 'ver
plichting' in de mond te ne
men. „Op die kans wachten
honderdduizenden mannen en
vrouwen, werkloos en arbeids
ongeschikt, tevergeefs al vele
jaren".
Ingepakt
Onder het scanderen van leu
zen en het knallen van vuur
werk heeft een groep van on
geveer honderd boze akker
bouwers gisteren in Delfzijl
twee caravans ingepakt waar
in op dat moment VVD-frac-
tievoorzitter Joris Voorhoeve
en 'VVD-landbouwspecialist
Piet Blauw zaten te praten
met kiezers. Onder het motto
„de politiek heeft de akker
bouwer ingepakt, nu pakt de
akkerbouwer de politiek in"
protesteerden de akkerbou
wers tegen de lage landbouw
prijzen. De boeren eisten van
de VVD harde toezeggingen
een verdere daling van de
graanprijzen te voorkomen.
Opknopen
Volgens Europees CDA-lijst-
trekker Penders is zijn CDA-
collega Piet Dankert „bèzig
zichzelf politiek op te knopen.
Een activiteit waarbij we hem
maar zo min mogelijk moeten
storen. Het is overigens niet
fair van Dankert om Braks in
een positie te brengen waarbij
deze moet bewijzen dat niet
gebeurd is waarvan Dankert
niet bewijst dat het wel ge
beurd is". Penders noerpOND
niet chic om als oud-vofroeiei
van het Europees Paipon8^
het woord boterfraudet°l°n^
mond te nemen zonder|®n gr'
schuldiging hard te maf001"- e
Van zijn kant verklaartferdra
kert gisteren dat de dienc*e
bedrag
dies is geknoeid inteijin8
hem eigenlijk niet. Hiian
het toe als de Europese Ven 8
kamer zal weten aan turner
dat er „een groot verfehou<
tussen fraude die thecfan C
mogelijk is geweest en <i
de die .in de praktijk *-
pleegd".
(Van onze speciale
verslaggever
Leo van Vlijmen)
WARSCHAU De Pool
se oppositie heeft bij de
verkiezingen van zondag
voor de Senaat een specta
culaire overwinning ge
boekt en ruimschoots de
absolute meerderheid be
haald.
De officiële einduitslag wordt
pas morgen verwacht. Maar
volgens voorlopige tellingen
hebben vrijwel alle Solidari-
teitskandidaten de vereiste
vijftig procent van de stem
men behaald.
De regeringspartij erkende
gisteren haar nederlaag, maar
kondigde aan voort te gaan
met het hervormingsbeleid.
Partij woord voerder Jan Bisz-
tyga sprak gisteravond woor de
Pools? televisie van een „over
duidelijke meerderheid" voor
Solidariteit. Hij waarschuwde
het vakverbond echter zich
niet over te geven aan een
„overwinningsroes" en riep
het vakverbond op -het voor
stel van partijleider Wojciech
Jaruzelski voor een „grote
coalitie" te aanvaarden. Soli
dariteit heeft dit aanbod ech
ter steeds afgewezen.
Volgens de stand van gister
avond heeft geen van de 35
vertegenwoordigers van het
regeringsblok die op een lan
delijke'lijst stonden, het ver
eiste aantal stemmen gehaald.
Dit betekent dat premier Ra-
kowski en minister van bin
nenlandse zaken Kiszczak, die
beiden als hervormers gelden,
geen zetel in de Sejm, de
Tweede Kamer, krijgen. Ook
de voorzitter van de staatsvak-
bond OPZZ, Miodowicz, heeft
geen mandaat gekregen.
Dat geen van de kandidaten
op de landelijke lijst een zetel
in de Sejm kon veroveren,
heeft het regeringsblok zwaar
getroffen. Of de 35 niet-geko-
zen kandidaten bij de tweede
ronde, op 18 juni, nu toch een
herkansing krijgen, was gister
avond niet duidelijk.
Voor de Senaat ziet het ernaar
uit dat slechts twee communis
tische kandidaten kans hebben
om door te dringen naar de
tweede ronde.
Opwinding
In het Warschause verkie
zingscentrum van Solidarnosc
heerste gisteren vanaf de
vroege ochtend al grote op
winding. In de loop van de
dag werd het steeds duidelij
ker dat de oppositie vrijwel
alle 100 zetels in de Senaat zou
krijgen alsmede alle 161 plaat
sen in de Sejm, de Poolse
Tweede Kamer, waarnaar ze
mocht meedingen.
De overige 299 zetels in de
Sejm zijn voor de partij en
haar bondgenoten gereser
veerd, zodat de partij met bang
hoeft te zijn dat zij de macht
zal verliezen.
Solidariteit-leider Lech Wale
sa drong er bij de aanhangers
van het vakverbond op aan
hun vreugde te temperen om
het hervormingsproces, waar
over regering en oppositie in
april een akkoord bereikten,
niet in gevaar te brengen.
Het regeringskamp is diep
verslagen. De hele middag en
avond waren vertegenwoordi
gers van regering en partij in
spoedberaad bijeen.
Waarnemers in Warschau
hebben zich er overigens over
verbaasd dat ook bekende her
vormers wier namen op de
landelijke lijst prijkten zijn
weggestemd Aan de voora
vond van de verkiezingen had
Lech Walesa de kiezers toch
opgeroepen om niet de namen
van alle hervormers weg te
strepen.
Opgetogen vierden aanhangers van Solidariteit gisteren de duidelijk zichtbare overwinning van de
Poolse oppositie.
FOTO: EPA
Een woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken omschreef
gisteren de verkiezingen in
Polen als „een historische stap
van het Poolse volk in de rich
ting van democratie en natio
nale verzoening". Eerder
noemde president George
Bush de verkiezingen als „zeer
interessant".
„Heilloos"
Nadat de Poolse media giste
ren de hele dag met geen
woord over de trend in de ver
kiezingsuitslagen hadden ge
rept, maakte de televisie in de
avonduitzending de eerste
aanduidingen over een over
winning van Solidarnosc.
Aansluitend waarschuwde de
woordvoerder van de Poolse
Verenigde Arbeiders Partij,
Bisztyga, voor een „heilloos
triomfalisme".
Ook Janusz Onyskiewicz van
Solidarnosc kwam in beeld, hij
karakteriseerde de te ver
wachten verkiezingsuitslag als
„een afrekening met het stali
nistische verleden". Voor de
toekomst sloot hij samenwer
king mèt het regeringsblok
niet uit.
MOSKOU Het aantal
slachtoffers als gevolg van
de gasexplosie in de Oeral
zal vermoedelijk nog flink
stijgen.
Het Russische persbureau
TASS meldde gisteren dat er
1.168 passagiers op de lijsten
vermeld stonden, maar de
hoofdredacteur van een
avondkrant in de stad Tsjelja-
binsk, vlakbij de plaats van de
ramp, noemde dat cijfer te
laag omdat kinderen onder
acht jaar geen kaartje hoeven
te kopen en dus niet officieel
geboekt staan. In de trein be
vonden zich veel kinderen die
op weg waren naar 'een zomer
kamp. Hoofdredacteur Genna
di Dmitrin hanteert een voor
lopige lijst met tussen de 500
en 800 doden.
Inmiddels bedraagt het officië
le dodencijfer 190 personen.
Volgens TASS werden op de
plaats van de ramp 137 doden
gevonden en nog eens 53 men
sen overleden op weg naar het
ziekenhuis. Het persbureau
meldde dat 272 mensen wor
den vermist. Gevreesd wordt
dat zij omgekomen zijn in de
enorme vuurzee die ontstond
na de explosie. Honderden an
deren zijn met ernstige brand
wonden opgenomen in zieken
huizen. Gisteren werden nog
altijd nieuwe gewonden per
helikopter overgebracht naar
de stad Oefa. Militairen zoe
ken in de bossen en heuvels
rond de plaats van de ramp
naar mogelijk meer overleven
den die kans hebben gezien
om aan de helse vlammen te
ontsnappen.
Een overlevende van de ramp,
ingenieur Viktor Grigoijev,
zei dat hij en zijn gezin de hele
nacht in een moeras hadden
geschuild voor het vuur. „Na
de ontploffingen, lukte het ons
uit het raam in het moeras te
springen. Daar hielden wij ons
tot de ochtend schuil voor het
vuur". Hij zei dat zijn kinde
ren ongedeerd waren, maar
dat zijn vrouw ernstig gewond
is geraakt.
Tien kiloton
De militaire stafchef, generaal
Michail Moisejev, vergeleek de
kracht van de gasexplosie met
Een zwaar gewonde vrouw die met een helikopter naar een stad
in de buurt is gebracht, wordt door hulpverleners op een andere
brandcard gelegd. Honderden overlevenden van de gasexplosie
zijn inmiddels met ernstige brandwonden opgenomen in zieken
huizen.
FOTO: AP
gaslucht hadden geroken. „Is
dit opnieuw te wijten aan de
misdadige nalatigheid van ie
mand?", zo vroeg de krant
zich af.
Volgens TASS zijn ruim 100
specialisten uit Moskou en an
dere steden naar de plaats van
de ramp gestuurd. Uit vele
landen zijn aanbiedingen voor
hulp binnengekomen, waaron
der operatiekamers voor het
behandelen van slachtoffers
met brandwonden. De Ameri
kaanse zakenman Armand
Hammer stelde kunstnieren
ter beschikking.
die van een bom van tien kilo-
ton TNT. De explosie was zo
krachtig dat alle bomen bin
nen een straal van vier kilo
meter werden geveld. In een
dorp op 12 kilometer afstand
sneuvelden nog ruiten.
Het regeringsdagblad Izvestia
berichtte dat door de gasexplo
sie 14 treincoupes de lucht in
waren geblazen en dat een
twee kilometer lang „vuur-
front" was ontstaan. De krant
beschreef ook dat mensen
minstens vier uur voor de
ramp, op zeker acht kilometer
afstand, al een doordringende
SUSKE EN WISKE
DE SPEELGOEDSPIEGEL
\Suske, kom eens hierheen
Oe kapmantel roept
iete er met heen,
Suske !Jh vertrouw
letr loih nirt
dlrd nirt.
/WVC A
(c) Standaard Uitgeverll. Antwerpen-Weesp.
Tweede kind voor Nijpels
DEN HAAG Minister Ed
Nijpels van VROM wordt op
nieuw vader. Zijn vrouw In-
grid Nijpels-Pieterse is.in ver
wachting van hun tweede
kind. Duco, het eerste kind
van de familie Nijpels, is in
middels twee jaar oud.
(Vervolg van de voorpagina)
TEHERAN In zijn poli
tieke testament roept de
zaterdag overleden Iraan-
se geestelijk leider ayatol
lah Ruhollah Khomeini
de moslims op te vechten
voor hun vrijheid. Ze
moeten daarbij geen hulp
van derden verwachten,
aldus het testament dat
gisteren ten dele voorge
lezen werd op de radio in
Teheran.
„Het is beter eervol uit de ge
schiedenis geschrapt te wor
den door toedoen van crimine
len als de Amerikanen en de
Sovjets dan een uiterst com
fortabel leven te leiden onder
de rode vlag van het oosten of
de zwarte vlag van het wes
ten", aldus Khomeini in zijn
testament, dat voor het laatst
herzien zou zijn in december
1987.
Met geen woord werd echter
gerept over de cruciale vraag
wie de definitieve opvolger
van Khomeini zou moeten
worden. Behalve de leiders
van'de Sovjetunie en de Vere
nigde Staten krijgen ook de
leiders van Saudiarabië, Iraq,
Jordanië, Marokko en Egypte
ervan langs in Khomeini's
laatste wilsbeschikking. Alle
•tirannen moeten vervloekt
worden, aldus het testament.
En die vloek strekt zich ook
uit over de koninklijke familie
van Saudiarabië, „deze verra
ders van Gods heiligdom".
Saudiarabië steunde Iraq tij
dens de acht jaar durende
Golfoorlog met Iran.
Saudiarabië is volgens Arabi
sche diplomaten op zijn beurt
opgelucht dat Khomeini is
overleden. Dit land beschouw
de Khomeini als een gevaarlij
ke inspiratiebron voor funda
mentalistische opstanden.
Iraanse rouwende vrouwen zwaaien met het portret van Khomei
ni terwijl ze vervyoede pogingen doen een glimp op te vangen van
het stoffelijk overschot van hun leider.
FOTO: EPA
klaarden zij gisteren dat zij
volledig bereid zijn diens be
velen als regeringsleider en
leider van de strijdkrachten
uit te voeren.
Westerse landen hopen dat
met de dood van Khomeini
een andere wind zal waaien
uit Iran. De Amerikaanse pre
sident Bush liet gisteren weten
niet van plan te zijn toenade
ring te zoeken tot de nieuwe
machthebbers in Iran. Als
Iran betere betrekkingen met
de Verenigde Staten wenst,
moeten eerst de gijzelaars in
de „terroristische staat" vrijge
laten worden, aldus Bush. „Zo
dra we merken dat Iran af
stand neemt van onderdruk
king en extremisme, zullen we
onze betrekkingen herzien".
Ook Groot-Brittannië wil zo
snel mogelijk de contacten met
Iran een andere wending ge
ven en heeft een beroep op de
Iraanse leiders gedaan het
doodvonnis over de Britse
schrijver Salman Rushdie in te
trekken.
Inmiddels blijkt de nieuw be
noemde leider, de 49-jarige Ali
Khamenei, op ruime steun te
kunnen rekenen. Hij ontving
gisteren zijn beide rivalen in
de strijd om de „troon", parle
mentsvoorzitter Ali Akbar
Rafsanjani en Khomeini's zoon
Ahmad. Beidep lieten zich po
sitief uit over de keuze van
Khamenei. „Wij staan geheel
tot uw dienst en zijn bereid al
les te doen wat u wilt", zo zei
Ahmad Khomeini tegen Kha
menei. „Wij geloven dat uw
verkiezing mijn vaders ziel
kalm en gelukkig heeft ge
maakt", voegde hij eraan toe.
„Khamenei is voor de revolu
tie de meest wenselijke per
soon om de verantwoordelijk
heid over te nemen. We heb
ben onze weg duidelijk voor
ogen en gaan de goede kant
op", aldus een huilende Rafs
anjani.
Ook de strijdkrachten staan
achter Khamenei. In een geza
menlijke boodschap van het
leger en de Revolutionaire
Garde aan Khamenei ver-
Sacharov krJ--
volgende we
eredoctoraa
in Groninge
De^^
STOCKHOLM De 42-
jarige Carl Gustaf Christer
Pettersson, die wordt ver
dacht van de moord op
premier Olof Palme in
1986, blijft ontkennen iets
met de moord te maken te
hebben.
„De schietpartij was een
schandalige misdaad die ik
nooit zou hebben kunnen be
gaan", zei Pettersson gisteren
voor de rechtbank in Stock
holm op de eerste dag van het
proces. Zijn advocaat betoogt
dat Palme's dood een politieke
moord was die niet begaan
kan zijn door een kleine crimi
neel als Pettersson.
Pettersson, die verslaafd is aan
drugs en drank, werd in de
cember vorig jaar aangehou
den toen bleek dat hij niet
over een sluitend alibi be
schikte. In 1970 werd hij we
gens doodslag hij had tij
dens een ruzie iemand met een
mes neergestoken veroor
deeld.
Pettersson vertelde dat hij de
avond van de moord de trein
had genomen in de voorstad
waar hij woont, om in het cen
trum amfetamines te kopen
van een dealer. Hij zat twee
uur in een nachtclub, waar hij
een halve fles drank nuttigde
en nam de trein van 23.15 uur
terug naar huis. Hij viel in
slaap en reed zijn station voor
bij, zodat hij uiteindelijk om
vijf minuten voor midder
nacht thuis was. Palme werd
om 23.20 uur doodgeschoten.
Volgens justitie heeft Petters
son gezien dat Palme de bio
scoop in ging, haalde hij daar
na een pistool en schoot hii de
premier neer toen die de bio
scoop verliet. Mevrouw Palme
raakte bij de aanslag licht ge
wond.
Pettersson werd in de maan
den na de moord net als ande
re grotere en kleinere crimi
nelen verhoord en weer vrij
gelaten. Hij werd echter weer
opgepakt na een tip van vorig
najaar dat zijn alibi niet klop
te.
GRONINGEN De*
sche atoomgeleerde An|
charov arriveert met zij
genote Jelena Bonner 4
dag 15 juni in ons land(Vei
volgende dag in aanwefEK
van koningin Beatrix tjeru(
doctoraat van de rijksujg
teit Groningen in ontv.ff:
nemen. Of Sacharov i
pers zal willen praten,'®!1®!
gens prof.mr. G.R. ijvol.
decaan van de juridisyord
culteit nog zeer de vra^iaar
charov is tijdens zijn Lj-
aan Parijs zeer gesctyjnCT
van de aanpak van W 9
journalisten en de schrifevil
wat dat betreft nog intort
nen. Bovendien is z'n lilat
lijke toestand niet al tflaag
Naast Sacharov krij^jeu,
zwarte Zuidafrikaanse
kant ds. F. Chikane, dé31,
ver Leo Vroman, de
dr. Hudson Silva uit S£gd
ka, de Amerikaanse (en i
kundige prof. dr. Emil|gjte
de econoom prof. 01Lp_j
Williamson en de psyj
prof. dr. A. Newell een»ew<
toraat.
Jet
iet k
Pol Pot geeft cthin
laatste functie/L
pn z
BRANGKOK De leifrs
de Rode Khmer Pol Pfege'
zijn laatste leidingg1}-
functie als hoofd van hpjg'
tuut voor nationale /oer
opgegeven en beloofd :n^e
niet zal deelnemen afrÜz<
toekomstige regering^ees
Kampuchea. Met de este
ring komt Pol Pot te£n 1
aan de eisen van Vieti ïn c
de door Vietnam gesteu3^
gering in Phnom Peien-
Pol Pot en andere hoge)Ut<
van de Rode Khmer in en
komst geen rol zullen^
in Kampuchea. De
Khmer, die van 1975 tflaar
1978 aan de macht wge st
verantwoordelijk voor Qelij]
van zeker een miljoen nr ni
Groningen gaat 'tl
koelkasten inzam
10
GRONINGEN Het
ciaal bestuur van Gronii
een actie gestart om DEL
met de gemeenten détud
veer 18.000 tot 20.004erl;
koelkasten en diepvriele
te zamelen die anders jlag
op de vuilstortplaatsen [ehc
komen. Groningen jiss<
daarmee te voorkomenjen
drijfgassen en olie onge»ou<
leerd in het milieu terèun
men. Geschat wordt daiam
18.000 tot 20.000 koelkafan
diepvriezers ongeveer 1
CFK's en 4 ton olie zit jist
dei
|erl
VS willen invre
ivoor verbied^,
re la
WASHINGTON Defo>c
nigde Staten gaan de bad
van ivoor verbieden. jia]
had Frankrijk de impijtra
ivoor illegaal verklaard^
kader van de internian
campagne om de beftoi
olifant te redden. Het óen
nam vorig jaar een wjjen
waarbij import van ivp(
leen werd verboden uitgor]
die ervan werden verd£ra
wet met betrekking tot|tu<
houd van de olifant te <%n
den. Maar gebleken is Op
grote schaal wordt geL_
waarbij olifanten in
met machinegeweren
afgemaakt. Er zijn op
hele werelddeel nog r
500.000 olifanten over.
Geen krant ontvangen? E
18.00 en 19.00 uur, zaterdi
14.00 en 15.00 uur telefooï
071-122248 en uw krant w(
dezelfde avond thuisbezorgd^
GRATIS ELKE WOENSDAGS-
BIJLAGE BIJ UW KRANT»
INFORMATIE OVER FILMS,ML
THEATER, RECREATIE, EXPC
EN EEN COMPLETE AGT
