„Kerk is ludiek gebeuren
van groepje ingewijden'
Ccldóc Somcwif
Nederlanders in San Antonio
hebben niet veel te vertellen
k
kerk
wereld
GEESTELIJK LEYEN/OPINIE
CeidóeGommit
DINSDAG 30 MEI 1989 PAGIN.
Si
Dr. K. Blei: Kerk moet terug naar haar wortels
DAMWOUDE - Secularisatie heeft veel onecht christendom uit
de samenleving doen verdwijnen, aldus dr. K. Blei, secretaris
generaal van de Nederlandse Hervormde Kerk gisteren op een
bijeenkomst in Dokkum. Daar kunnen we volgens hem eigen
lijk alleen maar blij om zijn. Maar wat we daarnaast zien is met
het woord secularisatie eigenlijk niet meer aan te duiden. Dat
proces is veel beter te vergelijken met het natuurverschijnsel
waarbij een hemellichaam aan ons oog wordt onttrokken. Er
treedt een godsverduistering op in Nederland. Blei maakte zich
veel zorgen over het verdwijnen van de invloed van het Evan
gelie uit de maatschappij. Zelfs een op het CDA steunende re
gering doet daar volgens hem aan mee door moeilijk te doen
over subsidies voor het legerpastoraat.
Televisiepredikanten blijven belasting ontduiken
WASHINGTON De vereniging van televisiepredikanten in
de Verenigde Staten ondervindt ernstige problemen bij haar
poging het door sex- en belastingschandalen gedeukte image
van de predikanten te verbeteren. Honderden predikanten
blijken niet bereid hun boekhouding aan een commissie van de
vereniging voor te leggen. Bovendien heeft de belastingdienst
al weer enkele nieuwe „ernstige" gevallen van belastingont
duiking vastgesteld. Een jaar geleden heeft de vereniging be
sloten schoon schip te maken. Boven een bepaald inkomen
zouden de aangesloten televisiepredikanten hun boekhouding
moeten laten controleren door de 'commissie voor ethiek en fi
nanciële integriteit' van de vereniging. Tot nu toe hebben
slechts 100 van de 600 betrokken predikanten aan deze wens
van de vereniging gevolg gegeven.
Alleen de waarheid kan
het onrecht tarten; de
waarheid óf de liefde.
Albert Camus
Bijna helft
Polen staat
achter anti
abortuswet
WARSCHAU Een
'wetsvoorstel om abortus
onder alle omstandighe
den te verbieden kan re
kenen op de steun van
bijna de helft van de
Poolse bevolking.
Volgens een opiniepeiling van
de staatstelevisie steunt 46
procent van de ondervraag
den het wetsontwerp, dat een
arts die abortus pleegt en de
vrouw die zich laat aborteren,
drie jaar gevangenisstraf in
het vooruitzicht stelt. Tegen
het voorstel was 44 procent
van de ondervraagden. De
rest had geen mening.
Het wetsontwerp dat in febru
ari door een groep van voor
namelijk rooms-katholieke af
gevaardigden bij het parle
ment werd ingediend, heeft
de steun van de machtige
Rooms-Katholieke Kerk. Vol
gens de kerk zouden elk jaar
ongeveer een miljoen abortus
sen in Polen plaatshebben.
De huidige wet, die in 1956
werd ingevoerd, staat alleen
een abortus toe als de gezond
heid van de vrouw wordt be
dreigd of op sociale gronden.
Maar in de praktijk kan iede
re vrouw die dat wil, een
abortus ondergaan.
HAAGSE HERVORMDE CLASSIS INVENTARISEERDE BEELDVORMING
DEN HAAG Als men
sen in de wijk nog een
beeld hebben van wat de
kerk is dan is dat beeld
karikaturaal. Voorstellin
gen van vijftig jaar gele
den overheersen en het
instituut wordt als vol
strekt achterhaald be
schouwd.
Zo luidde een van de conclu
sies van een gespreksgroepje
van de hervormde classis (re
gionale vergadering) Den
Haag. Het ging gisteravond
over de vraag welke verande
ringen in de samenleving/
wijk het diepst insnijden en
over het beeld dat mensen die
geen band (meer) hebben met
de kerk over de kerk in de
stad denken.
Het was de tweede bijeen
komst over het thema: „kerk
in de grote stad". Op de vori
ge classisvergadering, de ver
gadering van (wijk)gemeen-
ten uit de regio Den Haag,
was gesproken over de moti
vatie van predikanten en van
ambtsdragers (ouderlingen en
diakenen). Toen bleek dat on
der predikanten soms wel wat
van het aanvankelijke en
thousiasme (en roepingsbesef)
was verdvyenen, maar dat ou
derlingen en diakenen na een
vaak onzerere start gaande
weg de ambtsperiode hun ide
alen scherper gingen zien.
Een volgende keer gaat het
over de kerkdienst op zondag.
Tijdens de rapportage uit de
groepsgesprekken kwamen
drie thema's naar boven drij
ven als belangrijkse redenen
van ingrijpende veranderin
gen: individualisering/ver
eenzaming en de komst van
buitenlanders in de wijk.
Mensen zijn veel meer op
zichzelf gaan leven, luidde het
oordeel; ook letterlijk (door de
veranderde architectuur).
Wonen en werken zijn ont
koppeld; veel werkenden
hebben een overvolle agenda,
ook voor hobby en studie,
waardoor de kerk niet aan
bod kan komen.
De grote sociale ongelijkheid
(werk/geen werk, armoede) is
ook oorzaak van sociale ont
wrichting. Mensen met lage
inkomens kunnen de hoge
huur voor hun gerenoveerde
woningen niet meer betalen
en moeten vertrekken. Daar
door raken sociale verbanden
verbroken. Dat laatste geldt
ook voor wijken waar veel
buitenlanders zijn komen wo
nen.
In het algemeen is de wel
vaart de afgelopen jaren toe
genomen; het lijkt wel of die
toename afname van geloof
betekent, zo constateerde een
groepje geconstateerd.
Beeld
Algemeen was de opinie dat
de kerk als instituut maat
schappelijk gezien heeft „af
gedaan". Kerkgang is een lu
dieke aangelegenheid gewor
den van een kleine kring van
ingewijden.
De afstand tot de kerk is veel
velen zo groot geworden dat
het beeld ervan geen emotie
meer vertoont. Met name jon
geren weten nauwelijks iets
meer van de kerk; ze kunnen
daardoor niet eens meer
agressief zijn jegens die kerk.
Ouderen hebben meestal nog
wel een beeld, sterk gekleurd
door het verleden. Ook zijn er
mensen voor wie het beeld
wordt bepaald door het „ver
tier" dat de kerk kan bieden.
Bustochten bijvoorbeeld of ge
zellige bijeenkomsten rond de
kerst...
„Toeval" en selectieve be
richtgeving van sommige me
dia werden als belangrijkste
oorzaken gezien van dat
slechte beeld dat mensen van
de kerk hebben. Maar ook:
„Weten we zelf eigenlijk wel
wie we zijn? Als dat niet zo is
de slechte beeldvorming van
de kerk in de samenleving
niet zo verwonderlijk".
Sommigen vroegen zich af of
de kerk wel open genoeg is
naar de samenleving, een
open oog en oor voor de hulp
vraag die ondanks alles toch
nog uit die samenleving tot
die kerk wordt gericht". En:
een houding in de kerken
van: ,,'t gaat allemaal zo
slecht, laten we in ieder geval
houden wat we hebben", is
defensief en niet wervend.
PKV en synode
De Haagse classis gaat probe
ren het nut van de Provincia
le Kerkvergadering (PKV),
waar alle classes van Zuid-
Holland bijeenkomen, te ver
groten. De afgevaardigden
klaagden opnieuw over de
urenlang durende discussies
op de PKV soms zonder dat
.er besluiten worden genomen.
Eigenlijk is het niet meer ver
antwoord afgevaardigden
naar zulke bijeenkomsten te
laten gaan, zo werd vorige
keer gezegd. Een van de be
langrijkste oorzaken van de
„verlamming" is de rijke ker
kelijke verscheidenheid van
hervormd Zuid-Holland.
Daardoor moet voor vrijwel
alles een compromis worden
gezocht en dat kan meerdere
vergaderingen kosten. De uit-'
komsten zijn vaak voor geen
van de „partijen" bevredi
gend. De Gereformeerde
'Bond de rechterflank van
de Hervormde Kerk is een
van de meest spraakmakende
en bepalende modaliteiten in
de (provinciale) hervormde
modaliteiten-strijd. Besloten
werd een brief te sturen naar
het moderamen (bestuur) van
de PKV met suggesties voor
mogelijke oplossingen.
Een daarvan zou kunnen
gaan over splitsing in een
„plattelands-PKV" en in een
voor de steden van Zuid-Hol
land. Verschillen van (ge
loofsinzichten blijken name
lijk vaak parallel te lopen met
deze geografische onderschei
ding. Splitsing zou de huidige
verlamming wellicht kunnen
opheffen.
Amerikaanse kardinaal in Libanon
De Amerikaanse kardinaal John O' Connor (links) is het afgelo
pen weekeinde in Libanon aangekomen. Hij bracht een bezoek
aan de Maronitisch-katholieke patriarch Nasrallah Sfeir. O'
Connor wil proberen de Amerikaanse gijzelaars vrij te krijgen in
Libanon en hij deed daartoe verscheidene oproepen. O'Connor
durfde echter om veiligheidsredenen niet naar het door islamie
ten beheerste West-Beiroet waar de Amerikaanse gijzelaars
vermoedelijk worden vastgehouden.
FOTO: AP
Nederlandse directeur voor
Centrale Pinksterbijbelschool
ZEIST De algemene
vergadering van de Broe
derschap van Pinksterge
meenten in Nederland
heeft dr. Paul van der
Laan per 1 september a.s.
benoemd tot directeur
van de Centrale Pinkster
bijbelschool (CPB) te
Zeist. Hij wordt de eerste
Nederlander in deze
functie.
De voorgangersopleiding voor
de hele Pinksterbeweging in
Nederland werd gesticht door
zendelingen van de Ameri
kaanse Pinksterbeweging. De
benoeming van Van der Laan
past in het streven naar de
verzelfstandiging van de Ne
derlandse Pinksterbeweging.
Van der Laan (38) studeerde
na zijn opleiding aan de CPB
theologie te Brussel en Bir
mingham. Sinds 1980 is Van
der Laan onder meer als do
cent kerkgeschiedenis aan de
CPB verbonden.
De bedoeling is dat de CPB de
komende jaren een vierjarige
HBO-opleiding wordt. Er zijn
momenteel 22 studenten, aan
zienlijk minder dan in de ja
ren zeventig, toen er tachtig
studenten waren. Sinds 1967
hebben 320 personen hun op
leiding aan de school afge
rond.
SAN ANTONIO „Wij
hebben hier Vliet zoveel te
vertellen". Tenminste,
dat vindt ds. N. van Oos
terzee, die namens de
hervormde Raad voor de
Zending de Wereldzen-
dingsconferentie in San
Antonio bijwoont. Zijn
vrouwelijke Friese colle
ga H.G. Stavenga-Van
der Waals is het roerend
met hem eens: „Ik luister,
ik luister en ik luister".
De twee hadden zich die hou
ding ook voorgenomen toen
ze vorige week maandag be
gonnen aan de bijeenkomst in
de Texaanse stad. Volgens
Van Oosterzee tooien ook de
zeven andere Nederlanders in
San Antonio zich met een
dergelijke bescheidenheid.
„Wij leveren geen echte input
voor het missionaire gesprek
hier", zegt hij en dat vindt hij
niet iets om tragisch over te
doen. „Eeuwenlang is een Eu
ropees christendom als het
enige christendom geëxpor
teerd."
Samen met Stavenga, her
vormd missionair toerustings
predikant in Friesland, is hij
diep onder de indruk geraakt
van het zelfbewuste, enthou
siaste optreden van bijvoor
beeld de Afrikaanse afgevaar
digden in San Antonio. „Het
geeft me puf dat ik hier aller
lei tradities tegenkom met
spirit erin", zegt Stavenga.
Behalve de kerkdiensten,
doorgaans vol symboliek, en
de uitgebreide bijbelstudies
die daarna in kleine groepen
worden gehouden, geniet ze
erg van de gesprekken met
mensen uit de hele wereld.
Ook met die Grieks-Ortho
doxe bisschop „een gere
formeerde bonder binnen de
Wereldraad van Kerken"
die maar niet kon begrijpen
dat in sommige kerken vrou
wen het ambt uitoefenen.
Stavenga vraagt zich af of de
Wereldzendingsconferentie in
San Antonio wel over zending
gaat. Door de veelheid aan
onderwerpen lijkt het onder
werp van de conferentie
Ds. D Stavenga-van der Waals
eerder de vraag hoe de kerk
zich moet opstellen in deze
tijd. Maar „ik vind het niet zo
erg als zending een ander
woord voor gemeente-zijn is",
aldus de missionaire predi
kante.
De Friese predikante vindt in
San Antonio aanknopings
punten voor haar dagelijks
werk. Ze heeft samen met an
dere afgevaardigden zich wat
verdiept in volksreligiositeit
en is tot de ontdekking geko
men dat die zich in Nederland
vooral in negatieve zin mani
festeert in een burgerlijke re
ligiositeit.
„Wij verheerlijken allerlei
materiele zaken op een ma
nier die verdacht veel op
godsdienst lijkt", zegt ze. „De
vakanties, het tweede huis en
het gezin hebben onze priori
teit". De kerk zou volgens
haar eens moeten nadenken
over deze „afgoden" en zou
zich moeten distantiëren van
een burgerlijke vroomheid die
van God een macht heeft ge
maakt „die zorgt dat het jou
goed gaat".
M. van der Werf-Stelling, een
andere Nederlandse afgevaar
digde, wordt in San Antonio
opnieuw overtuigd van het
belang „de kant van de ver
liezers te kiezen". In de Ne
derlandse situatie betekent
dat volgens haar steun voor
bijvoorbeeld werklozen en
vrouwen. „En voor de strijd
tegen racisme hoef je ook niet
in Zuidafrika te wonen", al
dus deze doopsgezinde „theo
logisch opbouwerkster" uit
Nunspeet.
Ze ergert zich aan de margi
nale plaats van jongeren en
vrouwen in het programma
van de Wereldzendingsconfe
rentie. Er zijn enkele aparte
vrouwenbijeenkomsten dat
is tot daar aan toe. „Maar als
de vrouwen bij elkaar zijn,
zitten de mannen niks te
FOTO: PERS UNIE
doen." Terwijl mannen op dat
moment volgens Van der
Werf over hun eigen positie
in het gezin, in de samenle
ving en in de kerk zouden
moeten nadenken. „Dat moet
je heel heftig programmeren,
anders verandert er nooit
wat".
Vijftien deelnemers aan de
jeugdconferentie in San Anto
nio hebben hun ernstige zor
gen kenbaar gemaakt over de
enorme vervuiling door de
plastic bekertjes en het plastic
bestek. „De deelnemers aan
de Wereldzendingsconfertie
doen mee aan de vernietiging
van onze wereld", schreven
zij in een brief die maandag
werd uitgedeeld. Ook vinden
de jongeren de maaltijden te
overvloedig en het universi
teitscomplex waar de confe
rentie wordt gehouden, veel
te luxueus.
BERT VAN DER KRUK
Evangelische kerken DDR gaan meer samenwerken met joodse gemeenten
BERLIJN De Bond
van Evangelische Kerken
en de joodse gemeenten
in de DDR willen meer
gaan samenwerken.
De herdenking van de
Reiehskristallnacht van no
vember 1938 is niet alleen een
bijzondere zaak geweest, maar
brengt ook consequenties met
zich mee, zo zei de voorzitter
van de Bond, bisschop Wer
ner Leich, tijdens een gesprek
tussen het bestuur van de
Bond en het bestuur van de
vereniging van joodse ge
meenten.
Het was de eerste keer sinds
de oprichting van de Bond in
1969 dat beide partijen met el
kaar spraken. Tot nu toe be
perkten de contacten tussen
evangelische christenen en jo
den in de DDR zich tot enkele
regionale joods-christelijke
werkgroepen, medewerking
van christenen aan de restau
ratie van joodse begraafplaat
sen en incidentele deelneming
van joden aan kerkelijke bij
eenkomsten.
Volgens de voorzitter van de
Duitsers bewust gemaakt van
een „stuk verwaarloosde ge
schiedenis". Juist voor de jon
geren is het belangrijk dat zij
op de hoogte zijn van de rol
van de joden in Duitsland,
niet alleen tijdens de Tweede
Wereldoorlog, maar ook er
voor en erna.
Leich beschouwt het als een
plicht van zijn kerk de ge
meenteleden beter dan tot nu
toe over het jodendom en het
joodse geloof te informeren.
Hij overhandigde Rotstein een
geldbedrag ter ondersteuning
van de herbouw van de syna
goge in de Oostberlijnse Ora-
nienburger Strasse. De evan
gelische kerk had de gelovi
gen vorig jaar bij de herden
king van de Reiehskristall
nacht opgeroepen de herbouw
financieel te steunen. Over de
hoogte van het bedrag zijn
geen mededelingen
Nederlandse Hervormde Kerk
Aangenomenc naar Delft (studenten
predikant) J. de Heer te Rotterdam-
Zuid.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Lemele en Lemelerveld
mw.drs.B.W Marsman, kand. te Am
sterdam; te Voorschoten B. Lede
gang te Renkum en Heelsum.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Beroepen te Rotterdam-West W. van
Sorge te Rijnsburg.
Aanvaringen met Braks
ZOWEL de VVD als de PvdA voelen er niets voor minis
Braks van landbouw en visserij in een volgend kabinet te
ten terugkeren. De VVD voegt daar bescheiden aan toe
post zelf wel te willen bezetten, hoewel het voorlopig
vraag is of de liberalen wel aan het toewijzen van kandi
ten voor een nieuw kabinet zullen toekomen. Zo denken
coalitie- en oppositiepartij erover, maar wat is de mening t rix
de direct betrokkenen, de boeren? Ul
nk
Er zijn tijden geweest dat de thans demissionaire minis
Braks tijdens agrarische bijeenkomsten bij het verzann
landbouwersvolk werd geïntroduceerd als 'Onze Gerrit'
die dagen fungeerde de bewindsman als de Haagse
niet te vergeten Brussélse speerpunt van onze macl
ge landbouwlobby. Van een minister van landbouw werd
wordt nu eenmaal verwacht dat hij in de eerste plaats bel
tiger is van het nationale boerenbelang. En 'Boeren-Braj
voldeed kennelijk aan de verwachtingen, want hij kon bijl
achterban aanvankelijk een potje breken.
Maar na zijn aanvaring met de vissers heeft de bewinj
man het nu ook bij de agrariërs verbruid. Hij heeft volga
boze woordvoerders van de georganiseerde landbouw eJ
zelfde Saulus-Paulus proces doorgemaakt als Neelie Snf
Kroes, eens de kampioene van autoliefhebbend Nederla
en thans de favoriete van het groene front. Het Landbou)
schap vindt dat de onlangs door Braks gepresenteerde sti
tuurnota Landbouw eerder de kwalificatie 'milieunota'
dient. Het pakket milieu-eisen dat de boeren voor hun
zen krijgen heeft in hun ogen niets meer met agrarisch
leid te maken en zal catastrofale gevolgen hebben voor!
landbouwinkomens.
Het verwijt ligt voor de hand. Ook al omdat Braks zichl
zijn gelijktijdig gepubliceerde Natuurbeleidsplan tamelijk I
verhoeds opwerpt als de beschermheer van alles wat gnL_
en bloeit buiten de commercieel geëxploiteerde akkers P
•tl
weilanden. De noordse woelmuis, de kleine modderkruii
al
en de krabbescheer, zij mogen zich in de warme belangstrcc
ling van de bewindsman verheugen en hoeven zich over w
toekomst geen zorgen te maken. De boeren en tuinders wrrr
Dat vinden zij zelf tenminste. Uit hun zakken wil Braksjë'
de komende tien jaar driekwart miljard gulden halen om cP1^
groot aantal milieubeschermende maatregelen te bekostigPa£
fen
Voorlopig gaat de minister nog uit van goede wil i_,
spontane medewerking. Blijven die uit, dan zullen er drafo
sche maatregelen volgen, zo heeft hij reeds dreigend latLn
weten. 'Drastisch' betekent bijvoorbeeld een gedwongen
krimping van de veestapel ooit al eens eerder tot woeL
van Braks gesuggereerd door, inderdaad, Neelie Snj
Kroes en een beperking van de bollenteelt. De hamvra l
is of de 'eigen bijdrage' die Braks van de landbouwers vra< ja
binnen de grenzen van de redelijkheid blijft. Over de no<L
zaak van de aangekondigde maatregelen ter bestrijding %je
overproduktie en overbemesting kan nauwelijks discuspna
zijn.
[ai
Braks meent dat het de agrarische sector zeer naar q^B
vleze gaat. Hij maakt in dat opzicht alleen een uitzonder!
voor de akkerbouw, die overigens „vooral door rijke, liberi
boeren wordt beoefend". Dat zijn toch al geen potentiële
den voor de Braks-fanclub, sinds de bewindsman eerder
jaar in het EG-landbouwoverleg akkoord is gegaan met jq
verlaging van de graanprijzen. Hoewel hij geen enkele keu
had, haalde hij zich daarmee de grenzeloze afkeer op de
van de Hollandse akkerbouwers, die nog altijd koppig wei in
ren de realiteit onder ogen te zien. Die realiteit houdt efee
onvermijdelijke sanering in van de Europese akkerbouw, (elij
ons land zal daarin zijn aandeel moeten leveren. De strileei
tuurnota Landbouw reserveert dan ook terecht een ster^
bedrag voor de subsidiëring van bedrijfsbeëindiging, -Le
krimping en -omschakeling. be
Zoals aan elke vorm van bedrijvigheid, zullen ook a,
het boerenbedrijf steeds strengere milieunormen worden '<fU
De overheid dient behoud van concurrentiekracht!
waarborgen en te zorgen voor een goed sociaal vangrèji
Maar de boeren zullen in eerste aanleg zelf hun milieuzaw
moeten regelen, ook financieel. Daarin heeft 'Groene Ger|
in principe volstrekt gelijk en voorlopig lijkt hij de grenzlVc
van de redelijkheid allerminst te overschrijden.
Koeler
DE BILT (KNMI) De aan
voer van koele lucht duurt
ook morgen nog voort, onder
invloed van een lagedrukge
bied boven Scaridinavië en een
hogedrukgebied ten westen
van Ierland. De voorste be
grenzing van nog koelere
lucht passeert ons in de loop
van de nacht, wat enkele bui
en met zich mee brengt. De
temperatuur daalt dan tot on
geveer 5 graden.
Morgen overdag breekt de be
wolking en laat de zon zich af
en toe zien. De middagtempe-
ratuur komt niet veel hoger
dan een graad of 14. Dit is, in
tegenstelling wat wij gewend
waren, beneden normaal en
wel ongeveer 5 graden. De
wind waait uit het noorden en
is matig. Het ziet er naar uit
dat het koele weer blijft aan
houden tot het einde van de
week.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, mede-'
gedeeld door het KNMI, geldig
voor morgen en donderdag:
Zuid-Noorwegen. zuid-Zweden en
Denemarken. Wisselvallig en enkele
buien. Middagtemperatuur van 13
graden aan de Noorse westkust tot 17
graden in Zweden.
Britse Eilanden: Geleidelijk meer
buien. Middagtemperatuur van 12
graden in Schotland tot 17 graden in
zuid-Engeland
Beneluxlanden, noord-Frankrijk,
noord- en midden-Duitsland: Koel
weer en een enkele bui. Middagtem
peratuur 15 tot 19 graden.
Midden en zuid-Frankrijk en zuid-
Duitsland Zonnige perioden en voor
al landinwaarts aan het eind van de
dag kans op onweer. Middagtempera
tuur van 20 graden aan de Franse
westkust tot 26 graden in zuid-
Frankrijk.
Alpenlanden: Af en toe zon, vooral
aan het eind van de dag lokale on
weersbuien Middagtemperatuur in
de dalen 20 tot 25 graden.
Spanje en Portugal: De zuidkust i
mg, in het noorden bewolkt ei
al het noordelijk deel van de S.
oostkust en in de Pyreneeön kant vr
onweer. Middagtemperatuur vari
graden aan de Spaanse noordkusi
bijna 30 graden in Andalusie
Italië: Toenemende kans op re£-
en onweersbuien, vooral in nol,
Italië Middagtemperatuur ongef-
25 graden
Olid
Joegoslavische kust en Griekenl%
Op de meeste eilanden veel 3
hel Griekse binnenland kans op^eCj
middag- of avondbui Middagteni
raluur 24 tot 28 graden.
WEERRAPPORT HEDENMORGEN
Vllsslngen
Zuid-Llmbur
i De
K
Casablanca
Damascus
