naiAND en tuinbouw UISI IRAADL Consument moet wennen aan milieuvriendelijke verven ,HOE ZIT DAT DAN?" Vakantiewerk jnnenland Leidse orgeldag trekt veel belangstellenden iantana maakt meeste ndruk met oud materiaal Zaken met verse waren moeten samen markt op' Beurs van Amsterdam Hzsnm EcidócSotvuMÜ MAANDAG 29 MEI 1989 PAGINA 9 1 Lnergie- irerbruik van wasautomaten ^terk omlaag et water- en energie- erbruik van wasautoma- •n is nog nooit zo laag ;eweest als bij de onlangs nderzochte machines gcarrr00r Stichting Verge- servilijkend Warenonderzoek eorcsvwo). De stichting na hofcomt tot deze conclusie vembha een onderzoek van trek*achttien centrifugerende 6-i6^vasautomaten en twee ascombinaties, varië- •end in prijs van 900 tot ;000 gulden. !n vergelijking met het vorige "VWO-onderzoek van twee tar geleden zijn de claims an de fabrikanten wat be- wasmiddelbesparingen an 10 tot 20 procent uit de iolders verdwenen om plaats e maken voor allerlei andere jesparingssystemen. Bespa- ing op water, dat overigens 'eel goedkoper is dan was- loeder is nu het uitgangspunt. Jit de test is gebleken dat ook >ij 40 graden C vrij veel ma chines redelijk tot goed was ten. Bij deze temperatuur Kwam het wasgoed het minst jchoon uit de machines waar- n de was het kortst, circa een alf uur, in het sop zit. Jit een enquête die de SVWO [ehouden heeft onder 1100 asmaehinebezitters blijkt dat :5 procent het geproduceerde jeluid van hun machine als jamelijk hinderlijk ervaart, bet geluid is gemeten tijdens het wassen en centrifugeren |n de ruimte waar de machine aatst en in de daaron- ler gelegen ruimte. Drie ma- Shines maakten te veel la- De resultaten van het onder hoek zijn in de vorm van een brochure verkrijgbaar door jjvermaking 4,- op postgiro J477321 ten name van Stich ting VWO, Sweelinckplein 74, È517 GS Den Haag onder ver melding van „wasautomaten". Terwijl de verfindustrie in staat is te voldoen aan de wens van de overheid milieuvriendelijke verven te produceren, wil de consument er nog niet aan. De consument heeft moeite met de nieuwe verfsoorten die minder glans hebben en minder strak opdrogen maar wel veel duurzamer zijn. Ook de professionele schilder heeft nog moeite met deze produk- ten. Dit zei dr. T. Doorgeest van het Centrum voor Polymere Materialen TNO in Delft on langs op een conferentie van de onderzoekorganisatie over verwerking van verven in Amsterdam. De TNO-deskun- dige op het gebied van de mi lieuhygiëne wees erop dat de schilder met de nieuwe verven moet leren omgaan en dat de mensen een iets minder ogend resultaat moeten leren accep- Bij de verwerking van verf komt jaarlijks ongeveer 100.000 ton oplosmiddelen (koolwaterstoffen) in het mi lieu terecht. De verfindustrie heeft met het ministerie van milieubeheer afgesproken de uitstoot van koolwaterstoffen (KWS) over tien jaar met de helft te verminderen ten op zichte van 1985. De overheid acht dit nodig om ozonvor- ming (smog) tegen te gaan. Twee soorten Op het ogenblik worden twee verfsoorten ontwikkeld, waar van de een gemiddeld de helft minder koolwaterstoffen bevat en de ander geproduceerd wordt op waterbasis. In tegen stelling tot constructieverven kan de hoeveelheid oplosmid delen in de bouw- en huis- houdverven zelfs terugge bracht worden tot 10 a 15 pro- Ondanks dit alles zal het voor de verfindustrie niet gemak kelijk zijn het doel in het jaar 2000 te bereiken. Dit komt doordat de vraag naar verf nog steeds toeneemt. Op het ogenblik stijgt de produktie met twee procent per jaar. „Als er niets zou gebeuren met de vermindering van het ge bruik van oplosmiddelen in verf, zou de uitstoot van kool waterstoffen rond de eeuwwis seling zeker 40 procent hoger zijn dan nu het geval is", aldus Doorgeest. „Dit zou een ver meerdering zijn met 40.000 ton per jaar of meer. Dit betekent dat de verfindustrie een grote re inspanning moet leveren om de 50 procent reductie te De toegenomen vraag naar verf heeft volgens de TNO- deskundige te maken met de stijging van het aantal wonin gen van twee miljoen in 1940 tot vijf miljoen nu. Jaarlijks komen daar nog 100.000 bij. Daarnaast zijn en worden enorm veel kantoorgebouwen geplaatst. Voorts past men veel meer muur- en grondverf toe in het interieur van huizen en gebouwen dan vroeger. De schilder moet met de nieuwe verven leren omgaan, terwijl de klant een iets minder ogend resultaat moeten leren accep teren- Bol brilglas kan platter Mensen die verziend zijn, zijn voor de op lossing van hun kijkprobleen aange wezen op brillegla- zen met een positie ve sterkte, de zoge naamde plus-glazen. Maar die zijn erg bol van vorm, dik en nogal zwaar. Daardoor wordt de drager, vooral bij hoge sterktes, behoor lijk beperkt bij de keuze van het montuur. Bo vendien hebben de gla zen het nadeel dat ze de ogen onprettig in aan zien vergroten. Voor die brildragers is er nu een oplossing. Es- silor-Classen heeft een vlak, dun en licht kunststof brilleglas ont wikkeld dat gemiddeld 25 procent dunner en 30 procent lichter is dan een vergelijkbare kunststof lens. Het Essilor brilleglas (rechts) is gemiddeld 25 procent dunner dan een vergelijkbare traditionele lens (links). FOTO: PR Bovendien is de brildrager een stuk vrijer in de keuze van zijn of haar montuur. Het Essilor Hy- peral glas is te voorzien van di verse kleuren, een kraswerende bekleding en verschillende ont- spiegelingen. Milieu ondergeschikt bij aanschaf van alternatieve produkten Milieuvriendelijk geteelde le vensmiddelen wordt niet van wege het milieu gekocht, maar vooral vanuit een ge zondheidsmotief. Het feit dat 'biologische' produkten geen kleur- en smaakstoffen, con serveringsmiddelen of restan ten van bestrijdingsmiddelen bevatten, geeft voor de consu ment de doorslag. Dat de ma nier van telen ook nog eens gunstig is voor het milieu, vindt de consument maar van ondergeschikt belang. Het mi lieu (hot-item nummer één vandaag de dag) komt in de top-tien van koopbelissingen pas op de zesde plaats. Een en ander blijkt uit een onderzoek dat ir. P Oude Ophuis van de Landbouwuniversiteit heeft gehouden. Hij vertelde de (voorlopige) uitkomsten van zijn onderzoek op een sympo sium van de Stichting Keur Alternatief voortgebrachte Landbouwproducten Skal. Deze stichting wil een garan tiebewijs invoeren voor ecolo gische en biologisch-dynami- sche produkten. Volgens di recteur D.Westendorp van de Consumentenbond is zo'n keurmerk hard nodig. Zijn or ganisatie heeft in het verle den meerdere malen 'alterna tieve' produkten' ontdekt die meer residuen van bestrij dingsmiddelen bevatten dan 'gewone' artikelen. Het is van groot belang dat de consument absoluut ze ker weet dat het alternatief geteelde levensmiddelen in derdaad ook alternatief zijn", aldus Westendorp. Overigens wordt de belangstelling voor 'alternatief' eten en drinken steeds groter. Ook het groot winkelbedrijf krijgt steeds meer vraag naar scharreleie ren, scharrelvlees, reformpro- dukten en andere milieu vriendelijk geteelde artikelen. Het grote probleem, zo werd onderkend in Almere, is nog steeds de prijs. Alternatieve produkten zijn veel duurder. Van diverse kanten werd erop gewezen dat de gangbare landbouw ook veel duurdere produkten zou leveren als de milieuvervuilende kosten die de landbouw maakt, in de prijzen zou worden doorbere- De schoolvakanties staan weer voor de deur. Menig jongere zal ook dit jaar zijn zakgeldbudget opho gen door gedurende een deel van de vakantiepe riode als vakantiewerker te gaan werken. Ook de vakantiewerker heeft als (tijdelijke) werknemer te maken met voor hem dende rechten en ver plichtingen gedurende het arbeidsproces. In het kort' nog eens op een rij gezet de belangrijkste ar beidsrechtelijke en soci aal-wettelijke aspekten van de vakantiewerker. In de eerste plaats de belo ning, voor de vakantiewerker een zeer belangrijk facet. Va kantiewerkers, die minimaal 13 uur per week werken, heb ben recht op (een deel van) het wettelijk minimum jeugd loon, plus hierover 8% vakan tietoeslag. (een achttien-jarige heeft per week globaal recht op 166,- netto, plus 8% va kantiegeld, bij een volledige werkweek). Een ander be langrijk punt is de sociale ver zekering. De vakantiewerker is, evenals elke reguliere werknemer, van rechtswege verzekerd voor de sociale ver zekeringswetten (ziektewet, wao en ziekenfonds). Op het loon worden hiervoor de premies ingehouden. Betaalde premies kunnen niet worden teruggevorderd. Wél bestaat de mogelijkheid van restitutie van door de ouders betaalde particuliere ziektekostenpre mie, omdat tijdens het vakan tiewerk dan sprake is van dubbele verzekering (particu lier bij ouders en verplicht in het ziekenfonds door het va kantiewerk). Op aanvraag bij het ziekenfonds wordt dan de particuliere premie op basis van een derdeklasverzeke ring, gerestitueerd. T-biljet Naast het betalen van de soci ale verzekeringspremies wordt op het loon van de va- kantiwerker nog loonbelas ting en premie aow ingehou den. Na afloop van de vakan tiewerkzaamheden kan door middel van het indienen van een zogeheten T-biljet bij de belastingdienst de loonbelas ting en premie aow worden terugverkregen. Om voor res titutie in aanmerking te ko men moet op het loon tenmin ste ƒ200,- aan loonbelasting en/of 140,- aan premie aow/ aww zijn ingehouden. gel- Kinderbijslag Voor kinderen t/m 17 jaar be staat doorgaans recht op kin derbijslag. Hetzelfde voor stu derende kinderen van 18 tot 27 jaar, mits géén recht op studiefinanciering bestaat in het kader van de Wet op de Studiefinanciering (de per 1- 10-1988 als gevolg van de in voering van de Harmonisatie wet collegegelden verlaagde grens tot 25 jaar zal door het inmiddels buiten werking ge steld zijn van bepaalde onder delen van genoemde wet, op nieuw, met terugwerkende kracht tot 1-10-1988 tot 27 jaar gaan gelden). Als de vakantieinkomsten ontstaan uit werkzaamheden, welke voor een beperkte duur zijn aangegaan, èn in de zo mervakantie worden verricht, èn voor zover de werkzaam heden geen deel uit maken van de studie- of beroepsop leiding van de vakantiewer ker,dan mag maximaal 1.450,- netto worden ver diend, zonder dat dit financië le consequenties zal hebben voor het recht op kinderbij slag (voor de beurs voor stu diefinanciering geldt in dit verband maximaal ƒ2.400,-). Zoals gesteld is de vakantie werker van rechtswege, dus automatisch verzekerd inge volge de sociale verzekerings wetten. Bij ziekte bestaat dan ook recht op uitkering van maximaal één jaar. Bij lange re arbeidsongeschiktheid be staat vervolgens aanspraak op een uitkering en/of eventueel een voorziening ingevolgde de aaw/wao. Een uitzondering in de volg orde „verzekering/recht op uitkering" is de ww! Voor deze wet is de vakantiewer ker wèl premie verschuldigd, doch bestaat overeenkomstig daartoe geldende bepalingen, géén recht op een uitkering! J. RAKERS ;s df I8de Leidse orgeldag met concer- n in de Waalse kerk (Eric van uggen), Marekerk (Ben Fey), Har- brugkerk (Hendrik Kooiker), Pie- fskerk (Aart de Kort en Leiden nfonietta onder leiding van René irhoeft), Lokhorstkerk (Anton iornhein) en Hooglandse kerk oop Brons in samenwerking met i Leidse Cantorij en Vox Laeta). jorganiseerd door Stichting Or- llstad Leiden. Gehoord op 27 mei. fgelopen zaterdag bestond de [legenheid tijdens de twee- erlijkse Leidse orgeldag naar i klanken van zes van Lei- [ns mooiste kerkorgels te listeren. De Stichting Orgel- ad Leiden had namelijk een Icht langs zes Leidse kerken jorganiseerd, waar evenzo- fcel concerten gegeven wer- [n. Het doel van de tweejaar- jkse orgeldag is het grote pu- iek alsmaar te attenderen op et rijke orgelbezit van Lei- Jn. Gezien de grote publieke Jfelangstelling tijdens deze dag [K de Stichting Orgelstad Lei- *n daar ditmaal weer uitste- pnd in geslaagd. Er waren honderd bezoekers, af komstig uit het hele land, die de hele dag meemaakten. Het programma begon 's mor gens om half elf in de Waalse kerk en eindigde om vijf uur 's middags in de Hoog landse kerk. Vlak voor de in gang of voorin de kerk wer den de bezoekers elke keer feestelijk welkom geheten door de welluidende klanken van het Noordhollands Koper kwartet. Deze vier koperbla zers spelen enkele malen per jaar in deze samenstelling. Twee van hen zijn verbonden aan het Koninklijk Concert gebouworkest en de andere twee zijn lid van het Noord hollands Philharmonisch Or kest. Het eerste concert had zoals gezegd plaats in de Waalse kerk. Op het onlangs gerestau reerde orgel van deze kerk bracht de jonge organist Eric van Bruggen enkele improvi saties ten gehore, waarbij alle registers van het orgel-doorlo pen werden om zo een treffen de indruk te geven van de mo gelijkheden. Direct daarop aansluitend bestond de gele genheid voor anderen dit unieke orgel te bespelen. Van deze mogelijkheid werd door een aantal bezoekers dankbaar gebruik gemaakt. In de Marekerk gaf Ben Fey doelmatig registrerend en hel der spelend in een evenwich tig samengesteld en toeganke lijk programma niet alleen een demonstratie van zijn kwali teiten als organist maar tevens als componist. Tijdens zijn concert speelde hij behalve werken van bijvoorbeeld Bach en Mozart ook twee delen uit de door hemzelf geschreven 'Joodse Suite'. Hendrik Kooi ker en Anton Doornhein be speelden respectievelijk de or gels van de Hartebrugkerk en de Lokhorstkerk. Beide orga nisten kwamen voor de dag met een duidelijk aan het or gel aangepast repertoire. Dornheim voerde enkele wer ken uit de barok uit en Kooi ker bracht werken van recen ter datum tot klinken. Samen met de slotmanifestatie in de Hooglandse' kerk vorm den de vertolking van het aantrekkelijke orgelconcert in F van G.F. Handel door het orkest Leiden Sinfonietta in samenwerking met organist Aart de Kort de hoogtepunten van deze orgeldag. Leiden Sin fonietta onder leiding van di rigent René Verhoeff, ook de voorzitter van de Stichting Or gelstad Leiden, en Aart de Kort leverden tesamen een knappe prestatie. Ondanks de lange nagalm in deze kerk slaagden zij door een perfecte timing in hun spel naadloos op elkaar af te stemmen. De slotmanifestatie trok de meeste bezoekers. Hier werd het orgel tot klinken gebracht door Joop Brons, die als vaste organist aan de Hooglandse kerk verbonden dit orgel als geen ander kent. Daarnaast zongen de Leidse Cantorij, het koor van Joop Brons, en Vox Laeta uit Roelofarendsveen, met als vaste dirigent Jan van der Meer, meestal begeleid door het orgel, een aantal mo tetten. Een geslaagde climax en een waardig besluit van deze orgeldag was de geza menlijke uitvoering van het Magnificat Nunc Dimitis in C van de Engelse componist Stanford. PETER VAN VEEN 3ntana. Gezien in de Prins Willem ïxander Zaal van het Congresge- Den Haag op 28 mei. j de jaren zestig voegde gita- 3t Carlos Santana met zijn Ind iets aan de popmuziek toe lor rock te combineren met frikaanse en Latijns-Ameri- lanse ritmes. Een elpee of vierf *ef zijn muziek origineel, en 3t was goed voor schoolfees- 3s: naast ritmische stampers «akte hij met zijn karakteris- §ke gitaargeluid ook langzame lijp'nummers als Samba pa ti. pdens een oosters-religieuze friode noemde de in Mexico i Santana zich Devadip, 1 speelde hij even met zijn col- sa Mahavishnu John fcLaughlin. Isteren in het Congresgebouw $s daar niets meer van te Jerken. Carlos noemt zijn band ïer naar zijn achternaam, en |;ts maakt de indruk dat er fintig jaren voorbijgegaan In. Het concept blijft een sim- ll, dwingend ritme op bas en Santana. drums, met twee percussionis ten voor extra accenten, een bedje van volle elektronische keyboardsakkoorden en daarin de solo's van de meester. Santana maakte een energieke indruk, maar zoekt geen con tact met zijn publiek en speelt FOTO: SP zelfs vaak met zijn rug naar de zaal. Vrijwel alle tekst laat hij over aan zijn slaggitarist/zan ger. Van zijn nieuwe ideeën moet hij het niet hebben; voor mij onbekende nummers klin ken half als oud werk of lijken ergens anders op. Jingo lo ba heb ik een keer of drie ge hoord. Een mooie langzame blues, wat reggae, funk, jazz- rock, het gaat er allemaal in als koek en wordt vakkundig ge speeld. Jammer dat solo's vaak ten onder gaan in het ritmische geweld. Carlos zal wel moe zijn. Het is zijn tweede concert al die avond. Om zes uur was het eer ste in het Congresgebouw, om half tien kwam de tweede lich ting fans, die juichen bij elke gitaargil die precies zo klinkt als op de platen. Hij laat het een tijdje over aan solo s op conga's, drums (onder het motto 'snel en hard is mooi'), en bas, die na een tijdje uitmondt in She's lea ving home. Als dat gaat verve len, komt Sanatana met zijn grote troef: de hits. Black Magie Woman, Oye como va, de Colin Blunstone cover She's not the re, Evil ways. En tot slot een wat fletse versie van Europe. Als je op een oude stoel nog goed zit, hoef je toch geen nieu we te maken? DICK VAN TEYLINGEN VOORZITTER BAKKERSBOND CONTRA SUPERMARKT: UTRECHT Han Bij sterbosch, voorman van de Nederlandse Bakkers- bond en ambachtelijk bakker in Olst, is opgeto gen over de hartelijke sa menwerking tussen sla gers en bakkers die deze week vorm kreeg op een gezamenlijk congres in Utrecht. „We hebben ont dekt dat we elkaar nodig hebben. We zullen steeds meer samen doen. We zijn door prof. Bak stoottroe- pers genoemd in de strijd tegen de supermarkten. Nou, die stoottroepers zul len ervoor zorgen dat de ambachtelijke bedrijven nog aantrekkelijker wor den. We zullen nog meer nadruk leggen op ons bre de assortiment, op onze service en op onze per soonlijke bediening. Dan zal de consument nog ge makkelijker voor ons kunnen kiezen". in de wijk of in het dorp. Het heet nog altijd: ik ga even naar de bakker, en daarna even naar de slager, of andersom. Ik denk dat samenwerking lo gisch is, maar dat die ook ver der kan gaan dan alleen pra ten over gezamenlijke produk ten. Je kunt samen standpun ten innemen over de winkel sluitingswet, over de vesti gingswet of over openingstij den. En als ik dan over samen praat bedoel ik eigenlijk ook de groenteman, die zich tegen woordig steeds meer speciali seert, de poelier en de zuivel handelaar. Samen ook kun je de concurrentie van de super markten aan". Specialist Op het congres werden enkele nieuwe gezamenlijke produk ten van bakkers en slagers aangeboden, waaronder het Cajun-broodje. Bijsterbosch: „Het Cajun-broodje is een heerlijk ambachtelijk produkt, waarin goed vlees is verwerkt. Een broodje met toekomst". Of het Cajun-broodje symbolisch is voor de verbroedering tus sen bakkers en slagers? „Mis schien mag je dat wel zeggen. Het motto van het congres was: samen op weg. Samen zullen slagers en bakkers, die zich toch al goed op de markt staande konden houden, nieu we successen kunnen boeken. Je ziet aan het beroemde Bra bantse worstbroodje en het saucijze-broodje dat er al wel wat samen werd gedaan. Maar er zijn meer mogelijkheden. In Limburg is een heerlijke vlaai gemaakt, waarvan de bodem bestaat uit brood en de vulling uit vlees". Volgens de voorzitter van de bakkersbond sluit deze ont wikkeling aan op de belang stelling voor „het versgebeu- ren" bij de consument. „Als bakkers en slagers de stoot troepers worden genoemd van de middenstand betekent dat ook dat ze in de belangstelling staan. Het publiek gaat graag naar hen toe. Er is een loopje In welk opzicht onderscheidt de warme bakker zich nou ei genlijk van de broodafdeling in een supermarkt? Die wordt toch ook gevuld door een war me bakker? Bijsterbosch: „Bij een echte ambachtelijke bak ker worden de voorraden voortdurend aangevuld. Die brengt tot een uur of twaalf nog warme produkten in zijn winkel. Daar kan geen super markt tegenop. De warme bakker is een specialist. En dat specialisme moet een super markt ontberen". „Ook de ambachtelijke slager is gespecialiseerd. Hij heeft achter zijn winkel een slagerij, waarin hij voortdurend aan verse produkten werkt. Dat zie je niet in elke supermarkt. Voor een deel krijgt een su permarkt toch ook verpakt vlees aangeleverd. Waarom die samenwerking er niet eerder is gekomen? Ach, je weet hoe dat gaat. Een vak man is het liefst in zijn bedrijf bezig. Het is moeilijk een bak ker voor zijn oven weg te krij gen, of een slager uit zijn win kel. Die mensen werken, sa men hun vrouw, ontzettend hard. Die willen contact hou den met het bedrijf. Ze zien wel dat er iets moet gebeuren, maar denken: dat doet een an der wel". „Er liggen grote kansen voor ons. Het koopgedrag van het publiek is aan het veranderen Het js bereid te betalen voor iets wat goed is. Maar dan moeten wij er wel voor zorgen dat er een goed aanbod is. Een klant wil een groot assorti ment, hij wil goede service en hij is blij met persoonlijk con tact. Dat kunnen wij allemaal bieden". ARVID VAN DER WOLF GOUD Nieuw Vorige onbewerkt 25880 - 26380 26090 - 26590 bewerkt 27090 28190 Opgave: Drijfhout, A'dam ZILVER onbewerkt 345 - 415 345 - 415 bewerkt 460 460 VEEMARKT LEIDEN (29-5) Prijzen slachtrunderen per kg. geslacht ge wicht, zonder nier en slotvet, inklusief BTW (volgens P.V.V.): Aanvoer slachtrunderen 839 stuks, waarvan 100 mannelijk. Mannelijk super 9,25- 10,50. Mann. extra kwal. 8,40-9,25. Mann. 1e kwal. 7,70-8,40. Handel goed en prijzen gelijk. Mann. 2e kwal. 6,90-7,70. Mann. 3e kwal. 6,40-6,90. Handel goed en prijzen gelijk. Vrou welijk super 10,25-12,75. Vrouwelijk, extra kwal. 8,60-10,25. Vrouwelijk 1e kwal. 7,60-8,60. Handel traag, prijzen lager. Vrouwelijk 2e kwal. 6,75-7,60. Vrouwelijk 3e kwal. 6,30-6,75. Worst kwaliteit 5,60-6,60. Handel traag, prij zen lager. Slachtschapen en lammeren per kg, geslacht gewicht, inklusief BTW: Aan voer 66 stuks. Ooien boven 20 kg. 9,50-10,50. Handel redelijk en prijzen gelijk. Rammen tot 22 kg. 11,00- 11,75. Rammen 22-25 kg, 11,00- 11,50. Handel redelijk, prijzen gelijk. Rammen boven 25 kg. 10,00-11,00 Handel redelijk, prijzen gelijk. Slachtschapen en lammeren per stuk, inklusief BTW: Ooien boven 200-225. Rammen tot 22 kg. 260-290. Ram men 22-25 kg. 275-325. Rammen bo ven 25 kg 300-345. De totaalaanvoer bedroeg 905 stuks.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 9