Populariteit bezorgt je alleen maar vijanden" i y Fietsen heeft weer toekomst Nijpels vraagt Randstad afval niet te exporteren l; «sas 'N SCHOON MILIEU, KIEZEN OF VERLIEZEN „Dweilen met de kraan open IJPELS HOUDT RUG RECHT BIJ PRESENTATIE MILIEUPLAN: 99 To1- TO Financiering van nationaal milieubeleid lïfoe hut- valt in ons land £eidóe6ou*CMit DONDERDAG 25 MEI 1989 PAGINA 3 DEN HAAG Het staat er zonder omwegen: voor afstanden tot tien kilome ter moet de auto voortaan blijven staan en de fiets worden gebruikt. Om al die fietsende werkforen- sen in goede banen te lei den wordt in en buiten de steden jaarlijks voor veer tig miljoen gulden aan fietspaden aangelegd. De fiets die de laatste jaren op z'n retour was, moet weer een goede toekomst krijgen. De fiets/autoparagraaf van het Milieubeleidsplan is echter met de nodige onzekerheden omkleed. „Het reisgedrag van de burger moet veranderen, maar of dat zal lukken is onze ker", staat in het NMP. Echte dwangmaatregelen zijn in het plan dan ook niet opgenomen. Bovendien stuit een aantal voorstellen, zoals afschaffing van het reiskostenforfait en hogere dieselaccijns, op groot verzet bij de VVD-fractie. Autorijden wordt in elk geval fors duurder als de plannen doorgaan. Zo gaan gebruikers van diesel- en lpg-auto's de komende jaren tesamen 540 miljoen gulden m'eer betalen via hogere accijnzen en brand stofheffingen. Een liter diesel wordt daardoor 10,6 cent duurder. Verder komt er op loodhoudende benzine (super) een toeslag van 5,5 cent en op loodvrije benzine een toeslag van 2,2 cent per liter. De op brengst van de afschaffing van het reiskostenforfait wordt op 900 miljoen gulden geraamd. Vanaf 1992 wordt bovendien een systeem van rekening-rij den in de Randstad ingevoerd. Op de aanleg en het onder houd van wegen wordt tot de eeuwwisseling 1,5 miljard gul den bezuinigd. Terwijl de autokosten opge schroefd worden, wordt het openbaar vervoer goedkoper en beter gemaakt. De huidige gescheiden tarieven voor trein- stad- en streekvervoer worden vervangen door één goedkoper eenheidstarief. Om de stijgende exploitatiekosten van het openbaar vervoer op te vangen draagt het rijk jaar lijks 30 miljoen extra bij. Voor investeringen in het openbaar vervoer (subsidies en aanleg van nieuwe lijnen) wordt jaar lijks 170 miljoen gulden méér uitgetrokken. Doel is het aan tal reizigers tot het jaar 2010 te verdubbelen. Het stadsvervoer wordt binnen vijf jaar schoon gemaakt door de invoering van elektrische of aardgasbus sen en het aanbrengen van roetfilters. Ook in het goederentransport moeten de komende jaren de nieuwste technieken gebruikt worden om zo de giftige uit laatgassen van het vrachtver keer in twintig jaar tijd met 75 procent te verminderen Des noods zal ons land daarbij op Europese richtlijnen vooruit gaan lopen. )EN HAAG Alsof het variatie op een be- j end spelprogramma be- g-eft, zo wordt er in poli- ek Den Haag deze we en over de toekomst van Nijpels gespeculeerd, iedt-ie het of redt-ie het iet? rek\fgelopen zaterdag deed de late rvD-partijraad nog een duit opig het zakje door iedereen in eer et ongewisse te laten over het ma >t van de meest populaire rVD-minister. Allemaal heel ervelend voor Nijpels, want oor al dat gehannes rondom ijn eigen persoon dreigt het verbeide Nationaal Mi wat op de ach- te raken. En dat mag niet de bedoeling zijn? interview begint dan ook %et bezwerende gebaren. Laat K én ding duidelijk zijn: géén en olitieke vragen alsjeblieft, 'ragen naar de gespletenheid ran de VVD of controversiële onderwerpen zoals de val van het kabinet en de positie van Nijpels zélf, is vragen naar moeilijkheden. Daar wil de bij een deel van zijn partij in on genade gevallen milieuminis ter in deze verhitte dagen zijn vingers liever niet aan bran- We moeten er dus naar raden hoe Nijpels zaterdag tijdens de partijraad de frontale aanval op hem heeft ervaren. Hij be perkt zich tot het afgemeten commentaar: „Niet leuk na tuurlijk. Maar kritiek op je persoon, daar moet je in dit vak tegen kunnen. Daar heb je als politicus rekening mee te houden. Als je die kritiek wilt vermijden moet je een ander vak kiezen". Op de vraag wat er zou gebeuren als de partij hem volgende maand in een onbesuisde bui halverwege de kieslijst zou zetten, zegt hij enigszins geprikkeld: „Daar wil ik niet over praten". Autogebruik Over de politieke problemen rond het terugdringen van het autogebruik wil de minister ook liever niet spreken. „Daarvoor moet u bij mijn col lega Smit-Kroes zijn", zegt hij in eerste instantie. Maar aan gezien het kabinet juist op dit punt struikelde, wil hij uitein delijk toch wel wat tekst en uitleg geven. Want hoe zit het nou? Moet de belastingaftrek voor het woon-werkverkeer nu wél of niet geleidelijk wor den afgeschaft? Afgelopen za terdag nog werd de maatregel door de VVD-partijraad met inbegrip van Nijpels afge keurd. Vandaag verdedigt die zelfde Nijpels niettemin in zijn hoedanigheid van minister de door zijn partij zo verguisde maatregel die gewoon in het NMP is opgenomen. Dit spreken met twee tongen is volgens Nijpels echter heel goed uit te leggen. „Dat is heel duidelijk! Als minister ontkom je er nu eenmaal niet aan om compromissen te sluiten. En niet alleen ik, maar alle VVD- bewindslieden hebben dat op dit punt gedaan. Naarmate de verkiezingen naderen zie je dat bewindslieden, ook van het CDA, weer op de partijlijn gaan zitten. Dat geldt voor het reiskostenforfait en ook voor zaken als het mediabeleid, eu thanasie en de Wet gelijke be handeling". Wat de terugdringing van het autoverkeer betreft zou er nog méér moeten gebeuren dan in het NMP is aangekondigd, er kent hij. „Maar ik stel vast dat de steen der wijzen voor dit probleem nog niet is gevon den. Overal ter Wereld wor stelt men daarmee". Als het aan Nijpels ligt moet de auto mobilist vooral worden be loond voor het laten staan van de auto. „Positieve actie" heet zoiets in de politiek. Het open baar vervoer zou volgens de minister bijvoorbeeld flink goedkoper, beter en sneller moeten worden. Daarmee zit hij trouwens weer helemaal op de ljjn van de VVD-fractie, die de automobilist niet te zwaar wil laten bloeden voor het mi lieu. Niet florissant Nederland, stelt Nijpels tevre den vast, is één van de eerste landen die het milieubeleid in tegraal aanpakken. De doel stelling is ook niet kinderach tig. Er moet niet alleen veel vuil uit het verleden worden opgeruimd, deze generatie heeft er tevens voor te zorgen dat de volgende over ruim twintig jaar een gezonde leef omgeving krijgt. Nijpels: „Op zijn minst een milieu dat opge wassen is tegen de vervuiling die dan nog in eigen land doorgaat. Daarover wil ik mijn zoon als hij achttien is nog recht in de ogen kunnen kij ken. Ik wil dan niet aankomen met: dat was aan het eind van de jaren tachtig politiek niet haalbaar en dus heb ik het maar niet gedaan". Helemaal florissant staat' het er over twintig jaar overigens nog niet voor. Neem nou maar de bossen. Zelfs als Nederland zijn eigen verzuring tot nul zou terugdringen, blijft slechts een vijfde deel van het bos ge zond, erkent Nijpels, want zes tig procent van de zure regen komt uit het buitenland. „Maar we kunnen nu eenmaal geen scherm om Nederland zetten. Ook het buitenland moet daarom zijn steentje bij dragen". Mocht de situatie tus sentijds verslechteren, dan kan de overheid altijd nog forsere maatregelen nemen. Elke vier jaar moet een nieuw Milieu plan worden uitgebracht en elke twee jaar een rapport over de stand van zaken in het milieu, een soort vervolg-edi- tie op het vorig jaar gepubli ceerde rapport 'Zorgen voor morgen', dat de basis voor het NMP vormde. Sleutel De sleutel voor een gezond mi lieu ligt volgens Nijpels in ge dragsverandering van consu menten en producenten op ba sis van het principe: de ver vuiler betaalt. In tegenstelling tot het liberale gedaehtengoed kan volgens de VVD-minister op dit terrein geen sprake zijn van een terugtredende over heid. Het Milieuplan zal het gedrag van mensen daarom fors moeten beïnvloeden. Wie in 1994 een bakje friet koopt, een pak wasmiddel aanschaft of een elektrische tandenbor stel ter hand neemt zal mer ken dat er een NMP is. „Vanaf dat moment kan er geen ver vuilend produkt meer over de toonbank zonder een waar schuwing daarover aan de klant. Verpakkingen die scha delijk zijn voor het milieu mo- „Het laat me niet koud, hoor, dat soort peilingen. Ze zijn leuk om er vijf minuten naar te daar ze bezorgen je alleen maar vijanden". foto: sp gen dan niet meer worden ge bruikt. Bovendien komt op al lerlei apparatuur statiegeld te staan". Ook in zijn portemonnee zal de burger voelen dat er een milieubeleid wordt gevoerd Voor een schonere omgeving zal de burger in 1994 gemid deld dertig gulden per maand betalen. „Een zeer redelijk of fer", vindt Nijpels In tegen stelling tot zijn collega-minis ter Ruding (financiën) is hij er vast van overtuigd dat de ge middelde Nederlander bereid is dat geld op tafel te leggen. „Steeds meer mensen zullen inzien dat we niet zonder strenge maatregelen door kun nen blijven gaan en dat offers noodzakelijk zijn", zegt hij zelfverzekerd. Vijanden belangstelling bestaat voor zijn plan dat hij zonder enige moeite 10.000 Engelse exem plaren kwijt kan. Hij be schouwt het NMP zo'n beetje als de kroon op zijn werk en zou het karwei in een volgend kabinet graag zelf afmaken. Maar mocht Nijpels onver hoopt in de kamerbankjes te recht komen, dan wil hij be slist geen milieuspecialist zijn. „Want het lijkt me niet fair om mijn eigen ambtenaren voortdurend met vragen lastig te vallen en bovendien ken ik de meeste antwoorden al". Nijpels toont zich, terugblik kend, heel tevreden over de „bergen werk" die op zijn mi nisterie zijn verzet. Zelfs zijn grootste politieke vijanden kunnen er niet omheen dat hij een goed vakminister is ge weest. Heeft Nijpels daaraan misschien zijn immense popu lariteit onder het kiesvolk te danken, of hielp de algemene milieu-euforie een handje? „Daar denk ik nooit over na. Ik ben niet zo erg gechar meerd van die populariteits- metingen", klinkt het getergd. Maar dan vervolgt hij: „Het laat me niet koud, hoor. dat soort metingen. Ze zijn leuk om er vijf seconden naar te kijken. Maar ze bezorgen je al leen maar vijanden". Dat moet de minister even uit leggen. Speelt hier misschien de afgunst van collega's een rol? ,Eh.. nou.., gewoon...", zoekt hij naar woorden. „Als je in zo'n populariteitsmeting hoog scoort, dan bezorgt je dat nooit vrienden. Zo werkt dat dik wijls in de politiek. Daarom heb ik liever dat dergelijke peilingen diep in een la ver dwijnen". ELSBETH KEGGE PAUL KOOPMAN DEN HAAG Hèt Natio- 2 naai Milieubeleidsplan P(NMP) is volstrekt onvol- Lanj doende om de milieupro- te lijf te gaan, vindt de Vereniging Mi lieudefensie. in een eerste reactie wijst zij erop dat ,meer dode bossen, meer verspilling van energie en grondstoffen, meer stort- plaatsen en vuilverbran ding" het directe resultaat van het plan zullen zijn. ,Dit is dweilen met de zcjkraan open", aldus Mi- "o* lieudefensie. 4 io Het enige positieve aan het be- eidsstuk is volgens Milieude fensie dat het zó vaag is dat er voor een volgend kabinet ge noeg ruimte is om het NMP „drastisch aan te scherpen". Zo mist de milieugroepering lijvoorbeeld concrete eisen voor nieuwe produkten waar mee ondernemers de markt willen veroveren. Ook het op grote schaal invoeren van sta tiegeldsystemen komt niet in het plan voor. Er zou verder te weinig gebruik worden ge maakt van heffingen die het gedrag van mensen direct be ïnvloeden. Om bijvoorbeeld de automobilist de trein en de bus in te krijgen moet in plaats van een benzineprijsverhoging van een paar centen minstens een gulden per liter extra wor den betaald. Lastenverdeling Overigens is Milieudefensie njet de enige maatschappelijke organisatie die kritiek heeft op het lang geleden aangekondig de milieuplan van het inmid dels demissionaire kabinet Lubbers. De vakcentrale FNV verwijt het kabinet zich te verschuilen achter „studies waar wij "nog jaren op moeten wachten". Ook heeft de werk nemersorganisatie veel kritiek op de beperkte indamming van de verzuring dpor het mi lieuplan. De bescherming van maar twintig procent van het Nederlandse bos is onvoldoen de. „Geeft het kabinet nu tachtig procent van de bossen op?", vraagt de FNV zich af. De FNV heeft grote proble men met de manier waarop de kosten van het milieubeleid over de burgers worden ver deeld. Zo zouden de minima relatief het meest moeten bij dragen en worden de hogere inkomens eigenlijk ontzien. De vakcentrale maakt zich met name zorgen over het door het CPB voorspelde koopkracht verlies van 1,5 procent voor de minima, indien de lonen en uitkeringen gelijk zouden blij ven. „De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dra gen", vindt de vakcentrale. Het CNV noemt de aantasting van de koopkracht van alle burgers een „duidelijke mis ser". Een lichte vermindering van het maandelijks te beste den budget vindt het CNV nog wel aanvaardbaar, maar het is „ongehoord en volstrekt uit den boze dat de laagstbetaal den de zwaarste lasten voor de kiezen krijgen". Voor het CNV is het afschaffen van de belastingaftrek voor het woon werkverkeer alleen bespreek baar als het geld voor een be ter milieu wordt gebruikt. De werkgeversorganisaties NCW en VNO vinden het Mi lieuplan te vaag. Door het ont breken van concrete maatre gelen wordt het bedrijfsleven te veel in het ongewisse gela ten. NCW en VNO realiseren zich dat de milieumaatregelen een fikse inspanningen van de samenleving vergen, ook fi nancieel. Maar beide organisa ties. missen in het plan nog de resultaten die het gevolg zijn van de maatregelen. (ADVERTENTIE) Bad pakken Um of streep.Diverse kleuren. 83% pol. - »\jp 17% lycra Zj.— Bikini's Uni of streep. Diverse kleuren 83% pol. - 4 17% lycra Iy.~" DE KNOLLEN JuuKtescHoeuÊN, 1 Wx. rtfAB. 'K. oirpqï. MIS" MATHUIS TtKOMéM- {IK Moon'THefiPcy 'W£LJfl\,eN m Mem*' MWTWEE OOk" Het bedrag van 6,65 mil jard dat het kabinet tot 1994 wil uittrekken voor het milieubeleid, wordt als volgt bijeengebracht (alle bedragen in miljoe nen guldens): Bijdragen bedrijven en boeren: 3.452 Verhoging dieselaccijns:190 Verhoging accijns aardgas en huisbrandolie:170 Afschaffen reiskostenforfait:650 Heffingen voor boeren op mest en bestrijdingsmiddelen90 Verhoging reinigingsrechten:615 Verhoging heffing wegens waterverontreiniging:376 Verhoging rioolrechten:70 Verhoging prijzen benzine/LPG: 430 Rechtstreekse bijdrage uit de schatkist:121 Bijdragen uit de begrotingen van ministers.486 TOTAAL6.650 --/• - - DEN HAAG Minister Nijpels van milieu heeft de milieugedeputeerden van de provincies Noord- Holland, Zuid-Holland en Utrecht gevraagd om hun overschot aan huishoude lijk- en bedrijfsafval niet te exporteren. Export is geen oplossing, vindt Nijpels: knelpunten bij de af valverwijdering moeten in ei gen land en bovenprovinciaal worden aangepakt. Nijpels heeft dit geschreven aan de Tweede Kamercommissie voor milieu. De milieugedeputeerden van de Randstadprovincies hebben op hun beurt de landelijke co ördinatie Commissie Afvalbe leid (ICCA) gevraagd zo snel mogelijk advies te geven over in Nederland in aanmerking komende stortplaatsen. Nijpels verwacht dat hiermee acute problemen worden verholpen. Het ICCA vindt dat ook, zo blijkt uit een deze maand ver schenen concept-rapport. Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht kunnen de aange voerde afvalstoffen niet direct verwerken: jaarlijks ontstaat in deze provincies een over schot van 220.000 ton afval op een totaal van 2,5 miljoen ton per jaar. De provincies voorkomen zo veel mogelijk het storten van brandbare afvalstoffen. Het ontbreekt de drie echter aan een stortmogelijkheid als vangnet bij overschotten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 3