erkiezings enquêtes
ineens over coalitie
PvdA: rechtvaardigheid
en evenwicht thema's
van de jaren negentig
Linkse partijtjes als „Groen Links" verkiezingen in
M
Lubbers stelt CD JA niet gerust
Geen gewonden na
wild schietgeweld
ÏRTROUWEN IN VOORHOEVE GEDAALD
^NENLAND
Efiidae Commit
MAANDAG 22 MEI 1989 PAGINA 3
huitema en Ahold
hen samenwerken
1FOORT De levensmiddelen-
[andel Schuitema en Ahold (onder
lbert Heijn) bekijken of zij commer-
kunnen samenwerken. Schuitema
[t in zijn jaarverslag: „Wij beschouwen
jlneming van Ahold als een erkenning
e kracht van de zelfstandige detail-
in het algemeen en van Schuitema
met ons samenwerkende onderne-
is d{n het" bijzonder". Schuitema ligt over
pJeerderheidsbelang dat Albert Heijn in
clerneming heeft overhoop met con-
it Unigro, de voormalige grootaan-
mder in Schuitema. Zoals eerder is be-
renlemaakt, behaalde Schuitema vorig
n nettowinst van 20,3 miljoen op
Inzet van ƒ2 miljard.
Jacht versperde
sluis bij Tholen
THOLEN In de Bergsediepsluis in de
Oesterdam bij het Zeeuwse eiland Tholen is
begonnen met het schutten van de 35 ple
zierjachten die gisteravond de doorgang
versperd zagen door een gezonken kajuit
jachtje uit Halsteren. Dat jachtje is inmid
dels door een kraan geborgen. Er lagen
twee schepen in de sluis toen het ongeluk
gebeurde: de 57 ton metende Rijnland III uit
Alphen aan de Rijn en het kajuitjachtje uit
Halsteren. Tijdens het schutten kwam het
jachtje op een balk van de sluisdeur terecht
en bij het dalen van het water liep de ach
terkant van het bootje vol met water. Het
scheepje zonk binnen een minuut. De enige
opvarende kon op de andere boot overstap
pen.
BREDA Na een wilde schietpartij en een ach
tervolging heeft de Bredase politie-gisteren een
24-jarige Bredanaar in de woning van zijn ou
ders kunnen aanhouden. Ondanks al het geweld
raakte niemand gewond. De politie kreeg de
melding dat de man stond te schieten bij een
café in Breda en even later bij een woning. Dat
leidde tot de achtervolging, waarbij de man een
patrouillewagen ramde en op een andere auto
schoot. Na een schietpartij vanuit de woning
van zijn ouders gaf de man zich over. Hij bleek
eerder die nacht op de rijksweg ook te hebben
geschoten op een echtpaar uit Uithoorn, van wie
de wagen zwaar beschadigd raakte.
Rosenmöller (FNV) op linkse lijst
ROTTERDAM Bestuurder Paul Rosen
möller van de Vervoersbond FNV krijgt
mogelijk een plaats op de lijst van de sa
menwerkende linkse partijen voor de
Tweede-Kamerverkiezingen op 6 septem
ber.
Een verzoek hiertoe van de combinatie
vari PPR, PSP, CPN en EVP heeft Ro
senmöller in serieuze overweging, zei hij
gisteren. Het gaat om een onverkiesbare
plaats. Rosenmöller, die de afgelopen ja
ren bekendheid kreeg als vakbondsman
in de Rotterdamse haven, staat sympa
thiek tegenover de samenwerking van de
kleine linkse partijen. Voordat hij bereid
is kandidaat te zijn wil hij wel zijn in
stemming kunnen betuigen met het ver
kiezingsprogramma. Rosenmöller is mo
menteel van geen enkele politieke partij
lid.
Experiment met hulp aan schizofrene
patiënten: minder opnamen nodig
ROTTERDAM Een experiment met intensieve hulp aan schizofre
ne patiënten heeft uitgewezen dat op deze manier minder opnamen
nodig zijn. Het experiment is uitgevoerd door de RIAGG Centrum-
West in Rotterdam. Het eindverslag is vandaag overhandigd aan de
directeur-generaal van de volksgezondheid, prof. J. van Londen.
Van de 40 schizofrene patiënten met een ernstige psychose die aan
het experiment deelnamen hoefde maar 20 procent gedurende de on
derzoeksperiode in een psychiatrisch ziekenhuis te worden opgeno
men. Van de controlegroep was dat de helft van de patiënten.
De controlegroep kreeg de gewone behandeling: medicijnen en indi
viduele gesprekken. De experimentele groep kreeg dezelfde behande
ling, aangevuld met een intensievere persoonlijke begeleiding, huisbe
zoek en training van sociale vaardigheden in een patiëntengroep. De
RIAGG organiseerde voorlichtingsavonden voor ouders en naaste
verwanten om hen te leren beter met de patiënt en zijn ziekte om te
gaan Schizofrenie is een ernstige stoornis die gepaard gaat met wa
nen en hallucinaties. Sommige patiënten herstellen, maar bij andere
is er soms tientallen jaren sprake van een wisselend verloop.
Ie I
HAAG Het is vol-
t onzeker of de de-
onaire coalitie van
en VVD bij verkie
rt weer een meerder-
zullen kunnen beha-
d v<)e uitslagen van twee
eke enquêtes die dit
einde werden gepre-
erd spreken elkaar
t punt tegen.
;en
ns een onderzoek van
u Interview, uitgevoerd
idracht van de VARA,
et CDA momenteel reke-
iip 53 zetels (1 zetel ver-
;n de VVD op 24 zetels
ezyerlies van 3). Dit levert
ee partijen nog een
lerheid van 77 zetels op.
uitslag van een AVRO-
•enquéte is er echter
ng<
VVD-fractievoorzitter Voorhoe
ve ziet zijn populariteit dalen.
1 FOTO: DIJKSTRA
geen sprake meer van een
christelijk-liberale meerder
heid. Het CDA zou volgens dit
onderzoek 5 zetels verliezen
en op 49 uitkomen, terwijl de
VVD hetzelfde resultaat be
haalt als in de InterView-en-
quête, namelijk 24 zetels. Sa
men is dit 73 zetels.
Voor de PvdA rolden uit beide
onderzoeken dezelfde cijfers
uit de bus: 55 zetels, hetgeen
een winst is van 3 zetels. Ver
schillen zijn er echter weer
waar het de kleinere partijen
betreft. AVRO-NIPO voor
spelt voor D66 10 zetels (één
meer dan nu) en voor GPV en
RPF elk 2 zetels (voor beide
een verdubbeling). De zete
laantallen van SGP, PPR en
PSP blijven gelijk (respectie
velijk 3, 2 en 1) maar de CPN
komt volgens deze enquête
weer met 2 zetels in de Kamer
terug. Gezien de plannen van
de drie kleine linkse partijen
om met een gezamenlijke
groen-linkse lijst de verkiezin
gen in te gaan zijn er dus rede
nen om aan te nemen dat deze
lijst 5 zetels kan opleveren.
In het onderzoek van VARA-
Interview zal er echter wat de
kleine partijen betreft, inclu
sief D66, niets veranderen,
hetgeen betekent dat „Groen
Links" niet verder zou komen
dan 3 zetels.
Volgens Maurice de Hond van
Bureau Interview is het ver
trouwen van de kiezers in
VVD-fractieleider Joris Voor
hoeve na de val van het kabi
net gedaald van 36 naar 26 pet.
Voorhoeve scoort duidelijk la
ger dan de VVD-ministers
Smit-Kroes en Nijpels, twee
van de hoofdrolspelers in de
jongste kabinetscrisis. Minister
Nijpels komt in de peiling van
mei na Lubbers (gestegen tot
59 pet) als de populairste poli
ticus uit de bus met 47 pet. Na
Kok en Van Mierlo volgt
Smit-Kroes met 38 procent.
Smit-Kroes scoort in VVD-
kring zelfs 71 procent, tegen
Voorhoeve 67 en Nijpels 59
procent. Vice-premier De Kor
te doet het slecht: nog maar 20
procent heeft vertrouwen in
n^merse Vlaggetjesdag in „Parel van Noordzeekust'
dat
ColjEVENINGEN Met
'trakke blauwe lucht
en stralende zon kan
evenement als Vlag-
idag onmogelijk mis
align. De haven van
nr eveningen trok zater-
rfan ook tienduizen-
sle bezoekers. Het tradi-
en ile feest ter gelegen-
van de start van de
ïgrace werd een zo-
3ci< ;e vishappening.
Rond de gepavoiseerde sche
pen was als vanouds een
markt met een kleine honderd
kraampjes ingericht. Er werd
natuurlijk de nodige vis ver
kocht en verder waren er
oude ambachten te zien. Pro
minent aanwezig waren ook
de modelbouwers van schepen,
die de pronkstukken van hun
arbeid toonden.
Nieuw op Vlaggetjesdag was
een presentatie van de vis-
groothandel op de visafslag.
Bedrijven uit Yerseke, Kat
wijk, Spakenburg en natuur
lijk Scheveningen toonden
met veelal in authentieke kle
derdracht gestoken medewer
kers industriële nieuwtjes op
het gebied van de visverwer-
kende industrie.
Staatssecretaris A. Evenhuis
(economische zaken) had 's-
ochtends Vlaggetjesdag offi
cieel geopend. In zijn toe
spraak benadrukte hij de toe
ristische betekenis van het
evenement. Hij vertelde dat
een onderzoek heeft uitgewe
zen dat Nederland jaarlijks 58
miljoen bezoekers van evene
menten mag verwelkomen.
„Scheveningen, de parel van
de Noordzeekust, neemt daar
van een deel voor zijn reke
ning", aldus de bewindsman.
Op de kotters Minerva en Pis-
cator gingen 's middags verte
genwoordigers van de ge
meente, de zakenwereld en
het ministerie van landbouw
en visserij de zee op. Zij waren
de gelukkigen om de haringra
ce daadwerkelijk van start te
zien gaan.
fekers
jen op
fopjes in de
'eningse
Op een warme zondagmiddag presenteerden fractievoorzitter Wim Kok en partijvoorzitter Marian
ne Sint het verkiezingsprogramma van de PvdA.
FOTO: ANP
(Vervolg van de voorpagina)
AMSTERDAM Volgens
PvdA-voorzitter Maijanne
Sint zullen de thema's van
de jaren negentig recht
vaardigheid, kwaliteit en
evenwicht moeten zijn.
Concreet betekent dit dat
er fors geïnvesteerd
moeten worden fen be
hoeve van het milieu, de
infrastructuur en de
werkgelegenheid.
De PvdA wil volgens haar
verkiezingsprogramma de
werkgelegenheid met 200.000
banen uitbreiden door middel
van overheidsinvesteringen,
het bij wet regelen van scho
lingsverlof, invoering van ge
meentelijke arbeidspools en
verlaging van de werkgevers-
kosten op het niveau van het
minimumloon. Volgens Sint
hebben de kabinetten-Lubbers
de werkloosheid „zeven jaar
lang verwaarloosd. Het zal al
moeilijk genoeg zijn om deze
schade in één kabinetsperiode
weer te herstellen".
Het herstel van de koppeling
tussen enerzijds de lonen in
het bedrijfsleven en anderzijds
de uitkeringen en de salarissen
van ambtenaren en trendvol
gers raamt de partij bij een
loonontwikkeling van 2 pro
cent, op 12 miljard gulden. Al
leen in geval van een sterke
toename van het aantal men
sen met een uitkering of een
loonexplosie kan van deze
hoofdregel worden afgeweken,
aldus het PvdA-program.
Reiskosten
Ook de PvdA is vóór afschaf
fing van het reiskostenforfait
(belastingaftrek woon/werk
verkeer). Volgens PvdA-mi-
lieudeskundige, het kamerlid
Ad Melkert, zal dit nu nog be
staande belastingvoordeel al
leen geleidelijk kunnen wor
den afgeschaft als gelijktijdig
extra geïnvesteerd wordt in
het openbaar vervoer Als
compensatie denkt de PvdA
aan een verlaging van de mo
torrijtuigenbelasting voor
mensen die weinig gebruik
van hun auto maken. De bezi-
neprijs zal in de voorstellen
van de PvdA de komende ja
ren met drie dubbeltjes per li
ter stijgen.
De voorgestelde „nieuwe be
leidsmaatregelen" ter waarde
van 14 miljard moeten vooral
ten goede komen aan onder
wijs (1,9 miljard), gezondheids
zorg (2 miljard), milieu (3.3
miljard), volkshuisvesting (620
miljoen), criminaliteit (150
miljoen), kinderopvang (250
miljoen), ontwikkelingssamen
werking (525 miljoen) en ver
betering arbeidsvoorwaarden
ambtenaren (1 miljard). Als
het aan de grootste oppositie
partij ligt zullen de voorgeno-
men bezuinigingen op de stu
diefinanciering niet doorgaan.
Ook wil de PvdA de „medicij
nen-knaak" en het „specialis
ten-geeltje" ongedaan maken.
Defensie
Tegenover de uitgaven staan
een aantal bezuinigingen. Zo
wil de PvdA de defensie-uit
gaven tenminste bevriezen
(500 miljoen) en „bij voorkeur
laten dalen, mede afhankelijk
van de voortgang van de in
ternationale onderhandelin
gen". In de sociale zekerheid
wil de partij 315 miljoen gul
den bezuinigen door werkge
vers te verplichten arbeidson
geschikten in dienst te nemen.
Op de stimuleringspremies
voor het bedrijfsleven wordt
400 miljoen gesnoeid. Efficien-
cy-verbetering in de collectie
ve sector moet 500 miljoen op
leveren en verkleining van
het ministerie van onderwijs
340 miljoen.
De extra inkomsten moeten
voortkomen uit onder meer
milieuheffingen (1,3 miljard),
volkshuisvesting (620 miljoen),
fiscale maatregelen (500 mil
joen), vaartuigenbelasting en
accijns (350 miljoen) en frau-
debestijding (500 miljoen).
Daarnaast wordt gerekend op
750 miljoen aan extra inkom
sten uit de daling van de
werkloosheid.
Ook wil de PvdA een deel van
de belastingverlaging per 1 ja
nuari 1990 achterwege laten.
Het gaat hierbij om een bedrag
van 1,9 miljard gulden. Vol
gens partijvoorzitter Sint zal
dit slechts voor de topinko
mens (boven de 100.000 gul
den) negatieve effecten heb
ben. De overige inkomens zul
len er „iets minder" op voor
uitgaan.
Reacties
VVD-fractievoorzitter en
lijsttrekker Joris Voorhoeve
noemde de belastingen en de
overheidsuitgaven die de
PvdA voor ogen heeft te hoog.
Hij sprak de vrees uit dat de
PvdA op die manier weer
„neigt naar het beleid van de
jaren zeventig". Ook D66-
voorman Hans van Mierlo
sprak van een „wensdroom,
met net iets te veel van het
goede". Van Mierlo wijst het
schrappen van 1,9 miljard aan
belastingverlaging van de
hand. „D66 is vóór lastenver
lichting van de burgers. Be
knibbelen op de belastingver
laging is onverstandig".
FNV-voorzitter Johan Steke
lenburg noemde het ontwerp-
program „verfrissend". Hij zei
echter te twijfelen of de PvdA
de belofte tot koopkrachtbe-
houd zal kunnen waarmaken.
VNO-voorzitter Van Lede zei
blij te zijn met het feit dat ook
de PvdA van mening is dat
het financieringstekort van de
overheid verder omlaag moet.
Het bij wet regelen van scho
lingsverlof wijst hij af.
ïllarkoers
iven 2,26
ITERDAM De koers
de Amerikaanse dollar is
norgen opgeklommen tot
niveau van meer dan
gulden. In Amsterdam
erde de munteenheid
10.15 uur 2,2640 gulden,
vier en een halve cent
dan de slotkoers van
'5 gulden vrijdag. In
York sloot de dollar
g op 2,2265 gulden. De
ir toonde zich ongevoelig
flinke interventies van
apanse centrale bank.
instelling verkocht
aag meer dan twee mil-
dollar.
DEN HAAG De kleine
linkse partijen, PPR, PSP,
CPN en EVP, zullen met
een gemeenschappelijke
lijst de verkiezingen op 6
september ingaan. Met
uitzondering van de PPR
hebben de betrokken par
tijbesturen afgelopen
weekeinde ,,ja" gezegd te
gen een lijstverbinding
die de naam „Groen
Links" zal dragen.
Het PPR-bestuur beslist van
avond. Fractievoorzitter Ria
Beckers zei echter zaterdag al
op de PPR-partijraad in
Utrecht bereid te zijn lijsttrek
ker te worden van Groen
Links. Beckers stelde hieraan
wel twee voorwaarden. Hei
het onderlinge wantrouwen
tussen de kleine linkse partij
en moet verdwijnen en de sa
menwerking moet de algehele
steun van de PPR krijgen, ook
van hen die liever zelfstandig
zouden blijven. De vorming
van een lijst Groen Links mag
volgens Beckers niet leiden tot
een scheuring in de PPR.
Onderhandelingsdelegaties
van CPN, PSP en PPR bereik
ten donderdagnacht al een
principe-akkoord over het sa
men deelnemen aan de ver
kiezingen onder de naam
Groen Links. Het akkoord
voorziet in een verdeling van
de kandidatenlijst over de par
tijen die er als volgt uitziet: 1.
PPR, 2. PSP, 3. CPN, 4. Onaf
hankelijk kandidaat, 5. PPR,
6. PSP, 7. PPR, 8. CPN, 9. On
afhankelijke; 10. PSP, 11.
EVP, 12, CPN. De aanwijzing
van de kandidaten is aan de
partijen zelf.
De Koning:
ruimte voor
akkoord
ziekenhuis-cao
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Demissio
nair minister De Koning
(sociale zaken) verwacht
dat er op korte termijn
een oplossing zal worden
gevonden voor de al
maandenlang slepende
impasse rond de cao voor
het ziekenhuiswezen.
Voor de TROS-radio zei de be
windsman zaterdag te hopen
dat de „patstelling nu snel
wordt doorbroken". Concrete
toezeggingen wilde hij nog
niet doen. Ook wilde hij niet
ingaan op de vraag of hij een
hoger bod dan de door hem in
gezette 0,75 procent op tafel
kan leggen. Zoals bekend ei
sen de verpleegkundigen een
loonsverhoging van vijf pro
cent.
De bewindsman heeft inmid
dels een gesprek gehad met
NOS-voorzitter Van der Reij-
den, die op verzoek van werk
gevers en werknemers in deze
sector onderzoekt of hervat
ting van het cao-overleg mo
gelijk is. De Koning heeft ko
mende week een tweede ont
moeting met Van der Reijden
en op basis van dat gesprek
beslist hij of hij zelf handelend
in het conflict kan optreden.
Volgens de bewindsman moet
de ruimte die door eventuele
verlaging van de pensioenpre
mie kan worden bereikt, „op
timaal moet worden benut".
De Koning voelt er weinig
voor de loonruimte te vergro
ten via een verhoging van de
ziektekostenpremie. „Die is al
zo hoog", aldus De Koning.
„Achteruitgang
bos is niet
alleen gevolg
van lucht-
verontreiniging"
ARNHEM De luchtveront
reiniging is niet de enige oor
zaak van de achteruitgang van
de vitaliteit van de Nederland
se bossen. Uit een onderzoek
van het Bosbureau Wagenin-
gen dat in opdracht van de
SEP (Samenwerkende Elektri-
citeits-Produktiebedrijven) en
Shell Nederland is uitgevoerd,
blijkt dat de grote schade aan
de bossen slechts voor een deel
wordt veroorzaakt door lucht
verontreiniging door ammoni
ak. zwaveldioxide en stiksto
foxiden. Volgens de SEP
kwam in het verleden, nog
voor er sprake was van ernsti
ge luchtverontreiniging, op
grote schaal bossterfte voor.
Daarbij speelden factoren als
klimaat, bodem, herkomst van
de bomen en bosontwikkeling
een belangrijke rol. De SEP
bestrijdt op grond van het on
derzoek de conclusies in het
evaluatierapport verzuring,
een van de grondslagen voor
het Nationaal Milieubeleids
plan. De SEP is van oordeel
dat een vermindering piet 40
tot 60 procent van de luchtver
ontreiniging met stikstofoxi
den en ammoniak voldoende
is. Volgens het ministerie van
VROM (milieu) heeft de SEP
op een verkeerde manier ge
bruik gemaakt van cijfermate-
VIER DODEN EN TWEE ZWAARGEWONDEN BIJ FRONTALE BOTSING
ERMELO Een frontale bot
sing tussen twee personenau
to's in Ermelo heeft gister
avond vier mensen het leven
gekost. Twee personen liepen
zware verwondingen op. De
om het leven gekomen men
sen zaten in een auto die werd
bestuurd door een 33-jarige
vrouw uit Schagen. Zij, haar
10-jarig zoontje, haar 70-jarige
vader en haar 71-jarige moe
der, eveneens uit Schagen,
werden op slag gedood. Het 8-
jarige dochtertje werd zwaar
gewond. De auto van de
slachtoffers werd aangereden
door een tegenligger die door
nog onbekende oorzaak op de
verkeerde rijstrook was te
rechtgekomen De bestuurder
van deze auto is ook zwaar ge-
K m Ml. '5 IOJKeM P°rT KAN
lï£1£K6N£N.-- £h.-.. Ar/W NIET
'00/ /NSCHATTtN
V
1/1/71/11,1'/
ui
rnimu
i
IS
22 mei
Prinses Margriet woont in
het Internationaal Con
grescentrum RAI in Am
sterdam de openingscere
monie bij van het negen
tiende congres van de
Union Internationale du
Notariat Latin.
EDE Premier Lubbers
heeft het CDJA niet hele
maal gerust kunnen stel
len op het punt van de
jongereninkomens. Dat zei
Ad Koppejan, voorzitter
van de christen-democra
tische jongerenorganisatie,
dit weekeinde na afloop
van de jaarvergadering
van het CDJA in Ede.
Hij reageerde daarmee op de
toespraak die de demissionaire
minister-president eerder die
dag had gehouden. Volgens
Lubbers is de tijd voorbij dat
er op de uitkeringen en beur
zen van jongeren gekort moet
worden om het financierings
tekort terug te dringen. „Maar
het minimumloon", zo zei
Lubbers, „blijft een delicate
zaak. Verhoging ervan zal tot
minder werk leiden".
Hij reageerde daarmee op de
kritiek van Koppejan op het
kabinetsbeleid Deze had ver
klaard: „In 1986 is in de ver
kiezingstijd rust op het front
van de sociale zekerheid be
loofd. Deze rust is richting jon
geren niet waargemaakt. Kor
tingen op beurzen, uitkeringen
en de wedde voor dienstplich
tigen hebben veel rechtsonze
kerheid met zich meege
bracht". Volgens het CDJA
moet koopkrachtbehoud voor
de jongeren worden gegaran
deerd. Koppejan: „In de ko
mende jaren mag geen verdere
aantasting van de inkomens
plaatsvindenDit moet worden
opgenomen in het CDA-ver-
kiezingsprogram".
Koppejan wilde geen uitspraak
doen over een eventuele sa
menwerking tussen het CDA
en de PvdA in een komende
kabinetsperiode. „Daar wil ik
nu niet op vooruit lopen. De
verkiezingsprogramma s van
de VVD en PvdA zijn nog niet
vastgesteld".
Tijdens de jaarvergadering
voelde een journalistenpanel
minister De Koning (sociale
zaken), CDA-kamerlid Mate-
man en directeur van het We
tenschappelijk Instituut A.
Oostlander, aan de tand over
de christen-democratie in de
jaren negentig. Zoals te ver
wachten spitste de discussie
zich vooral toe op de val van
het kabinet en de formatie na
de verkiezingen
De Koning schreef de val van
de regering toe aan miscom
municatie en mismanagement
binnen de VVD. Maar volgens
de minister zat er ook wel iets
in de door kamerlid Schutte
(GPV) gemaakte opmerking
dat de VVD de Oort-plannen
voor de belastinghervorming
in ieder geval binnen had en
er verder toch niet veel meer
te halen viel.
Zijn gewijzigde houding ten
opzichte van de PvdA ver
klaarde hij door de te zeggen
dat er twee belangrijke hob
bels waren weggenomen om
met de socialisten te gaan re
geren. Hij noemde de defensie
politiek en ook acht hij een
compromis mogelijk over een
kop
uitkeringen.
