Personal computer kassucces
Stijgende
rente
beheerste
de beurs
Fokker sluit emissie op termijn niet uit
SINDS IK DE KRANT
BEZORG MAG IK
KLEREN KOPEN DIE IK
ZELF LEUK VIND.
7 Beurs van Amsterda
ECONOMIE
EfiidóeSomxvnt
ZATERDAG 20 MEI 1989 PAGM
V D-reizen roept hulp
Holland International in
RIJSWIJK/AMSTERDAM Vroom Dreesmann heeft
de hulp ingeroepen van Holland International Travel
Group uit Rijswijk om de reizenverkoop in de V D-wa-
renhuizen op professionelere wijze te kunnen continue
ren en de dienstverlening te verbeteren. Over de in
gangsdatum, de vorm - bijvoorbeeld een bv - en de
naam van het door beide partijen gewenste samenwer
kingsverband bestaat volgens een woordvoerder nog geen
zekerheid. Het huidige aantal van 41 reisbureaus binnen
de 60 warenhuizen van V D zal voorlopig niet worden
uitgebreid. V D blijft het personeel (130 mensen) en de
locaties leveren in de warenhuizen. Holland International
gaat voor de V D-vestigingen zaken als inkoop, com
municatie, automatisering en organisatie verzorgen. In
het nieuwe samenwerkingsverband krijgt V D een be
lang van 51% en Holland International (een 30 dochter
van Vendex waartoe ook V D behoort) 49%.
De Schelde neemt
Belgisch bedrijf over
VLISSINGEN Het industriële concern
De Schelde neemt van de Belgische Pau
wels Groep alle aandelen Fulton Enterprise
in Antwerpen over. Zij zullen worden on
dergebracht bij de dochtermaatschappijen
Schelde Industrial Construction (Sicon) en
Apparaten- en Ketelfabriek AKF. Fulton
(180 werknemers) is gespecialiseerd in
montage en onderhoud in de procesindus
trie en in apparatenbouw. De gemiddelde
jaaromzet komt overeen met ƒ21 miljoen.
Sicon, die met 610 mensen jaarlijks 125
miljoen omzet, houdt zich bezig met monta
ge, reparatie en onderhoud van energiecen
trales en (petro)chemische installaties, ter
wijl AKF specialist in de apparantenbouw
is; daar werken 160 mensen en bedraagt de
omzet 40 miljoen.
Akzo Steenbergen
wordt zelfstandig
ARNHEM Het chemieconcern Akzo is
van plan de vestiging Steenbergen zelf
standig te maken. In Steenbergen wordt
garen voor de vervaardiging van (auto-
)banden nabewerkt ofwel geconverteerd.
Om de activiteiten op korte en lange ter
mijn levensvatbaarder te maken, zullen
maatregelen worden genomen om de
kostenstructuur en de efficiency te ver
beteren; zij zullen worden ondersteund
door investeringen in het machinepark
ten bedrage van naar schatting 1,6 mil
joen. De personeelssterkte zal de komen
de jaren worden verminderd van 330 tot
ongeveer 200 mensen, waarbij naar ver
wachting geen gedwongen ontslagen zul
len vallen.
Na fusie grootste
accountantskantoor
AMSTERDAM/NEW YORK De accoun
tantskantoren Ernst and Whinney en Arthur
Young and Company, respectievelijk de op
twee na en de op vijf na grootste accountants
in de VS, zijn in principe overeengekomen om
samen te gaan. Als twee derde van alle part
ners in honderd landen met de transactie ak
koord gaat kan de fusie doorgaan en ontstaat
het grootste accountantskantoor ter wereld
met een omzet van ruim 4,2 miljard dollar en
70.000 mensen in dienst. In Nederland heeft
Arthur Young het accountantsbureau Moret
als partner. Ernst and Whinney wordt in ons
land vertegenwoordigd door Dechesne, Ernst
and Whinney. Zij zouden samen de grootste
van ons land kunnen worden met 4400 werk-
een jaaromzet van 610 miljoen.
AMSTERDAM De
voortdurend stijgende
rente heeft de aandelen
markt dinsdag en vooral
woensdag sterk onder
druk gezet.
Tegen de verwachting van
heel veel financiële deskundi
gen in verhoogde de Bundes
bank donderdag de tarieven
niet. Dat was een klap voor de
speculanten. De Bundesbank
oordeelde verder dat een Duit
se renteverhoging de dollar
verhoging niet kan stoppen.
Bovendien zou het beter zijn
als de centrale banken in de
Verenigde Staten de renteta
rieven zouden verlagen om de
dollar naar beneden te druk
ken.
De belegging in dollars is niet
alleen groot omdat de rente in
de VS met circa 9 procent al
tijd nog hoger is dan in Euro
pa, maar er werken ook ande
re krachten. Zo is het vertrou
wen in de Amerikaanse poli
tiek groter geworden en het
gevaar voor een sterkere infla
tie kleiner dan voorheen. In
verschillende landen, vooral
in Zuid-Amerika, is er een
hollende inflatie die vermo
gende lieden ertoe verleidt
hun tegoeden in dollars uit te
zetten. Ook het vluchtkapitaal
- elders in de wereld - zoekt
het in de oplopende dollar.
Vooral in de verwachting dat
die nog verder zal stijgen. En
dan moeten we ook denken
aan de door de OPEC-politiek
hoog blijvende olieprijzen.
Daar olie in dollars wordt be
taald, is er uit dien hoofde
voortdurend vraag naar dol
lars. De sterk meevallende cij
fers van het handelstekort van
de VS in maart, dat de afgelo
pen week bekend werd ge
maakt, was nog een extra sti
mulans voor het kopen van de
dollar.
Spaarders
De voortdurend stijgende ren
te in ons land is natuurlijk
interessant voor spaarders,
maar er is ook een keerzijde
aan de medaille. Huizenkopers
worden geconfronteerd met
een stijgende hypotheekrente,
het bedrijfsleven moet een .ho
gere debetrente betalen, wat
de kosten opjaagt.
Ook voor de schatkist is de ho
gere rente een strop. Een
maand geleden werd een
staatslening uitgegeven met
een rente van 7 procent, die
alleen gered kon worden door
een uitgiftekoers van 99.
Minister Ruding heeft, gezien
het rendement op staatsobliga
ties van 7,4 procent, het zekere
voor het onzekere genomen en
de rente op 7,5 procent gezet.
Er wordt toch wel op minstens
4 miljard gulden gerekend. De
vorige vijf staatsleningen
brachten 15,6 miljard gulden
op, zodat we dan in de buurt
van de 20 miljard gulden ko
men, iets minder dan de helft
van wat er op tafel moet ko
men om de financieringsbe
hoefte van de schatkist voor
dit jaar te dekken.
De druk op de aandelenmarkt
was niet alleen aan de stijgen
de rente te wijten. De politieke
onzekerheid in ons land stimu
leerde ook de kooplust niet.
Het buitenland blijft ook wat
afzijdig en dan komt er tot slot
bij dat er minder bedrijfs
nieuws loskomt. Al met al liep
de algemene index terug.
De dochteronderneming van
Philips in West-Duitsland
(Alldephi) gaat een bod van
500 DM per aandeel uitbren
gen op de ontbrekende 21 pro
cent van het kapitaal van Phi
lips Kommunikations Indus
trie. Nieuws ook van DSM. Zij
bezit 16 procent van het kapi
taal van DAF en in verband
met de komende beursnote
ring van DAF verkoopt DSM
60 procent van de aandelen
van DAF. Dat levert een
boekwinst voor DSM op van
liefst 80 miljoen gulden. Die
boekwinst zit natuurlijk in de
winst van 1989, die volgens de
prognose wezenlijk hoger zal
zijn dan de 622 miljoen gulden
van 1988.
VEEL NIEUWS OP VAKBEURS UTRECHT
UTRECHT De personal
computer is een kassucces
en leveranciers van pro
grammatuur voor mini-
en mainframecomputers
gaan dat merken in hun
portemonnee. Uit de
marktcijfers over vorig
jaar blijkt dat het grootste
deel van de groei in omzet
van kant en klare toepas
singsprogramma's te dan
ken is aan de personal
computer.
Ruim 40 procent van de soft-
waremarkt is nu in handen
van leveranciers van pc-pro-
grammatuur en' het eind van
de groei lijkt nog lang niet in
zicht.
Er gaat veel geld om in de au
tomatiseringsbranche. Over
heid en bedrijfsleven gaven
vorig jaar ruim 16 miljard gul
den uit in deze sector, elf pro
cent meer dan het jaar daar
voor. Bijna de helft werd be
steed aan apparatuur en on
derhoud daarvan, waarmee de
zogenoemde hardware voorlo
pig nog de grootste kostenpost
blijft. Ongeveer 37 procent
van de bestedingen ging naar
computerdienstverlening, een
verzamelnaam voor produkten
en diensten op het gebied van
software, opleidingen en com
puterverwerking. De resteren
de 16 procent werd besteed
aan informatiedragers, toebe
horen, inrichting van kantoor
ruimten en voorzieningen
voor datacommunicatie.
Allianties
Het Nijmeegse bureau Interna
tional Information Research
(IRR) is na onderzoek tot de
conclusie gekomen dat hard
en softwaremakers steeds
dichter bij elkaar zullen ko
men om nog sterker te kunnen
groeien. „Computerleveran
ciers zijn er tot nu toe niet in
geslaagd hun geplande groei
op de softwaremarkt te reali
seren. Allianties met software
huizen vormen het middel dat
uitkomst moet brengen. Voor
de bedrijven in die sector
heeft deze samenwerking als
voordeel dat de hoge marke
ting- en verkoopkosten van
software voor een groot deel
worden gedragen door de
computerleverancier, terwijl
die op zijn beurt een compleet
aanbod kan brengen", aldus
onderzoeker Veldkamp.
Dergelijke samenwerkingsver
banden zullen volgens IIR be
tekenen dat binnen afzienbare
tijd een eind komt aan de snel
le stijging van de omzet van
kant en klare programmapak
ketten, ten gunste van maat
werk. „De huidige hausse in
pakketsoftware is een nood
greep", weet Veldkamp, „om
dat individueel ontwikkelde
programma's nog dikwijls on
betaalbaar zijn. De grote com
puterleveranciers, die hun ap-
paratuurafzet belemmerd zien
door problemen bij de ontwik
keling van toepassingen, zijn
zeer creatief in het bedenken
van oplossingen. Binnen af
zienbare tijd zijn geavanceerde
hulpmiddelen te verwachten
waarmee het ontwerpen, reali
seren en onderhouden van
computertoepassingen aan
zienlijk eenvoudiger wordt".
Vakbeurs
Nederland vormt een steeds
belangrijkere schakel in het
Europese circuit van handel in
computers en software. Met de
eenwording in 1992 in zicht
gaan steeds meer leveranciers
de internationale vakbeurs
Europe Software - van 23 tot
en met 25 mei overdag in de
Utrechtse Jaarbeurs - wordt
gehouden, beschouwen als
springplank naar de Europese
markt. Dit keer zijn meer dan
400 bedrijven uit alle delen
van de wereld vertegenwoor
digd. Nog meer dan voorheen
zal de sterker wordende bin
ding tussen apparatuur- en
programmabouwers merkbaar
zijn.
Een greep uit wat er op de
vakbeurs te koop is:
Op het gebied van tekstver
werking is de nieuwste versie
van Volkswriter vermeldens
waardig. Versie 3.2 van dit
Nederlandse produkt van Li-
fetree Software is gemaakt
met de toenemende handels
correspondentie binnen de Eu
ropese grenzen in het achter
hoofd. Het pakket ondersteunt
maar liefst elf talen. Een net
werkversie komt in het derde
kwartaal van dit jaar beschik
baar. Het pakket gaat 749 gul
den kosten.
Nieuw is ook Amé, een tekst
verwerker die draait onder
Microsoft Windows. Het pak
ket is van het zogenoemde
'Wat je ziet is wat je krijgt'-
type en biedt naast tekstver
werking ook mogelijkheden
voor desk-top publishing. Amé
kost 595 gulden, maar wordt
ter introductie met een kor
ting van tweehonderd gulden
aangeboden. De prijs maakt
het programma ook interes
sant voor thuisgebruikers.
Voor professioneel gebruik is
een tweede versie op komst,
die meer mogelijkheden heeft
op dtp-gebied.
Rekenmeester
Op boekhoudkundig gebied is
een lijn van compleet nieuwe
producten ontwikkeld door
het nog jonge Nederlandse
softwarehuis Auditsoft Sys
tems. Kern van deze lijn is het
programma Rekenmeester dat
in tegenstelling tot vele andere
programma's in deze sector
niets weg heeft van een spre
adsheet (calculatieblad). Re
kenmeester produceert z'n ge
gevens op het scherm precies
zoals dat in een papieren ad
ministratie het geval is. Dat
moet het overschakelen een
voudig maken. Het basispro
gramma biedt een geïntegreer
de financiële administratie en
kost 2500 gulden. Het pakket
is later uit te breiden met mo
dules voor facturering en pr.o-
jectadministratie of mét appli
caties van derden.
Nieuw op het terrein van pro
jectmanagement is TimeLine
3.0, een pakket dat in Amerika
het best verkochte pakket is
en nu is vertaald in het Neder
lands. Het pakket kan aspec
ten van een project op ver
schillende manieren grafisch
presenteren en kost rond de
duizend gulden.
Door de grote vlucht in tekst
verwerking en drukwerkvoor
bereiding via de computer is
de behoefte aan voorzieningen
voor tekstherkenning groter
geworden. Het Rotterdamse
bedrijf Syspoint introduceert
twee pakketten op de Neder
landse markt die dat kunnen:
Omnipage en TrueScan.
TrueScan kost 9600 gulden en
voor Omnipage betaalt rnen
8900 gulden. Voor TrueScan
wordt nog gewerkt aan een
versie die ook brailleschrift
voor blinden kan verwerken.
Spanning
Handelaren in buitenlandse valuta volgen vol spanning de
Chicago. De centrale banken over de gehele wereld deden
van de dollar te beheersen op de valutamarkten.
:rs van de dollar op de beurs van
afgelopen dagen alles om de koers
AMSTERDAM Fokker
studeert op de wenselijk
heid en mogelijkheid van
afwijkende, verlengde
versies van zowel de F50-
als de F100-vliegtuigen.
Een deel van de financie
ring hiervan zou kunnen
geschieden via een emis-
De winst zal dit jaar een ver
dere stijging vertonen (vorig
jaar 13,3 miljoen) en divi
dendbetaling over 1989 is niet
onmogelijk, zo zei bestuurslid
dr. R.J. van Duinen gisteren
in een toelichting op het jaar
verslag. Een besluit over ver
lengde versies mag dit jaar
niet meer worden verwacht en
hangt in elk geval nauw sa
men met de vraag van de
klanten naar dergelijke ver
sies. De kosten van een afwij
kende versie bedragen zeker
niet minder dan 200 miljoen,
aldus Van Duinen.
Voor de financiering van ver
lengde versies van de Fokker
vliegtuigen, waarbij de F50
eerder in aanmerking komt
dan de F100, wil het concern
in ieder geval een beroep doen
op het ontwikkelingsfonds van
de overheid voor vliegtuigpro
jecten dat beheerd wordt door
het Nationaal Instituut voor de
Lucht- en Ruimtevaart NIVR.
In dit fonds, dat sinds 1946 be
staat, zit op het ogenblik 600
miljoen.
In elk geval zal Fokker een
deel van de financiering voor
eigen rekening moeten nemen.
Daarbij sluit Van Duinen een
beroep op de kapitaalmarkt
niet uit, al zal dat zeker nog
wel een jaar duren. „De finan
ciering is op zich geen pro
bleem, want voor goede winst
gevende projecten zijn altijd
investeerders te vinden", aldus
Van Duinen.
De omzet van Fokker die vo
rig jaar 2 miljard bedroeg zal
dit jaar in de buurt van 3
miljard uitkomen. De resulta
ten ontwikkelen zich gunstig
en er mag een hogere winst
dan vorig jaar worden ver
wacht. Fokker heeft ooit ge
zegd dat over 1989 dividendbe,-
taling mogelijk is. „Deze uit
spraak geldt nog", aldus be
stuurslid Nederkoorn
Elf Petroland
investeert
miljarden
in Noordzee
DEN HELDER Elf Petro
land, de Nederlandse dochter
van de Franse oliemaatschap
pij Elf Aquitaine, investeert
samen met een aantal partners
de komende drie jaar enkele
miljarden guldens in nieuwe
projecten op de Noordzee.
Het eerste project dat Elf Pe
troland gaat uitvoeren, is de
ontginning van een gasveld in
de Nederlandse sector van het
continentale plat in de blok
ken K'6 en L/7. Volgens een
woordvoerder bevat dit veld
een aardgasreserve van tien
miljard kubieke meter.
De oliemaatschappij wil in
eerste instantie een centraal
produktieplatform en een on
bemand satellietplatform in
het K/6-blok installeren. In
een later stadium zullen in het
naastgelegen blok L/7 meer
van dergelijke satellietplatfor
men worden geplaatst. Elf Pe
troland verwacht het gasveld
in 1991 in produktie te kunnen
brengen. Verder gaat de olie
maatschappij in 1992 ook aard
gasreserves ontginnen in de
blokken K/4, K/5 en F/15.
Dit alles houdt in dat er de ko
mende drie jaar 1,5 tot 2 mil
jard gulden in deze offshore-
projecten zal worden gestoken,
zo zei een woordvoerder van
de oliemaatschappij.
Al eerder was bekendgemaakt
dat Elf Petroland samen met
de Nederlandse Aardolie
Maatschappij (NAM) en DSM
Aardgas een 260 kilometer
lange pijpleiding van het F/3-
veld naar Den Helder gaat
aanleggen. Hierbij is Elf Petro
land verantwoordelijk voor
het gedeelte in zee, terwijl de
NAM het gedeelte aan land
voor haar rekening neemt.
Deze NOGAT-leiding (Noor
delijke Offshore Gas Trans
port) vergt een investering
van ongeveer ƒ2,1 miljard gul
den. Het F/15-veld zal op deze
leiding worden aangesloten,
terwijl het uit de velden K/4
en K/5 afkomstige gas via een
reeds bestaande transportlei
ding aan land zal worden ge
bracht. Elf Petroland heeft
nog niet besloten via welke
leiding het gas uit de blokken
K/6 en L/7 zal worden aange
voerd.
Noteringen van vrijdag 19 mei
ho dd
103.60 8/5
114.3019/5
157.3027/4
45.203/1
161 70 18/5
59.203/1
84.00 26/1
145.002/1
15850 18/4
74.40 19/4
68.30 4/1
256.00 11/5
77.00 11/1
67.00 20/3
41.60 20/1
45.70 11/1
137.60 137.60
331.00 3/4
147.3028/4
40.70 12/4
137.8028/4
109.00 24/4
51.105/5
105.60
165.10
104.90
Slotkoers vrijdag 19 i
holdoh-hout 700.00
alag holde 90.00 90 00 hol-amltr 162400
420.00
209.00
11.60X
ibb-kondor 557.00
I5 00L 1020.00K kbb
12.70 ONG
ONG
burg heybr 2900.00 2900.00
calvè 914.00914.00
calvé c 914.00 914.00
calve 6 pr 5075.00B 5200.00
calve 6 pr c 5100.00 5200.00
h. c 73.20 75.00
chamotte
ckk
claimindo c
cred lyonn
cvggbc
63.80 64.50
12.50 12.20
schev.-ems 0.70
schultema 1(
schuttersv
smil int c
sfaïbankc 27.20Xf1
stad rott c 152.30
telegraaf c 487.00
texl twenthe 248.00
twkabélh c 1
ver.glas nb 268.50
79.80 80.00
104.00 109.00
20600 205.00
dordt 10 pr 251.50 252.00
dorp groep 52.50 52.50
econosto 234.00 237.00
emba 134.20 134.20
enraf-non c 48.00 48.00
eriksholde 360.00X 364.00
furness c 128.00 128.00
gamma hold 75.80 75 50
ra 1170.00
raopr 151000.
ra c op 15050.0
ra wb 16200.0
vd moolen 28.60
mulder bosk 49.50
multihouse 11.30
mijnbouw c 454.50
1167.00
153000.
15050.0
3
Amer.dollar
Brits pond
Can. dollar
Duitse mark
Iers pond
Austr. dollar
Jap. yen
Ital. lire.
Belg frank
Port. esc.
GOUD Nieuw Vorige ZILVER
onbewerkt 26370 - 26870 26110 - 26610 onbewerkt
bewerkt 28470 28210 bewerkt
Opgave: Drijfhout, A'dam
vk sk
34 341/2
69 3/4 691/4
du pont 110 5/8 1127/8
exxon 43 1/4 437/8
ford 49 3/4 50
royal dutch
35 353/8
29 287/8
23 7/8 243/8
genl elee 53 1/4 54
genl motors 41 5/8 421/8
genl public 36 5/8 365/8
ETI
18 3/8 183/4
53 543/8
24 3/4 241/2
goodyear 52 7/8 541/8
hewlett-pac 54 5/8 551/2
intl flavor 53 3/4 551/4
uld technol
westingh el
woolworlh
48 5/8 491/8
43 1/2 441/8
20 3/4 21
merekine 71 1/4 721/2
Vriendelijke
stemming
AMSTERDAM De Amster
damse effectenbeurs kwam
gisteren na een turbulente
week vol rente-perikelen tot
rust. Het uitblijven van de
verwachte discontoverhoging
en het niet verder stijgen van
de dollar brachten enige rust.
Toen in de namiddag Wall
Street vast opende trokken de
koersen na een niet onvrien
delijke stemming eerder op de
dag verder aan.
De stemmingsindex sloot 0,4
punt hoger op 177,3. Van de in
totaal 243 genoteerde fondsen
sloten er 118 hoger en 59 lager.
De omzet was met 1,37 mil
jard, waarvan ƒ798 miljoen in
aandelen, zeer behoorlijk. Op
de obligatiemarkt noteerden
de belangrijkste staatsleningen
een fractie hoger.
De internationale aandelen
bleven aanvankelijk
ter, maar trokken later
dag flink aan. De stem
index voor deze sector sl
punt hoger op 183,3.
lag DSM, die de markt
ger verliet op 135. Op
tiebeurs was DSM wat c
delenopties betreft het
verhandelde fonds. Ak;
1,20 vooruit naar 141
In een vaste stemmin
keerde Ahold. De beui
de samen werkingso'
komst met de Britse Ar
de Franse Casino posit
gevat en na een koersi
op donderdag vertaald
dat gisteren in een 1
stijging van ƒ3,10 op
De verzekeraars k
eveneens sterk voor
Aegon haalde op 97,80
vidend ruimschoots
Amev sloot ondanks d
