lein van Hemelse Vrede
s één grote smeerboel
Bush Iaat wapenbezit ongemoeid
Leidse Courant: voor meer dan nieuws alleen. Een krant voor u!
OAS wil
bemiddelen
in conflict
Panama
poolse partij bereid
n oppositie te gaan
lard politie-optreden bij rellen in Polen
orbatsjov „emotioneel"
oij contact met studenten
lQi JITENLAND
CeidócSouoatit
DONDERDAG 18 MEI 1989 PAGINA 7
irken en Grieken
rlaten Nicosia
OSIA Turkse en Grieks-Cy-
;he troepen hebben zich uit
Jf legerposten in de Cyprische
[dstad Nicosia teruggetrokken. De
wordt door de stellingen aan bei
zijden van de bestandslijn ver-
el De terugtrekking vond plaats
at beide partijen hierover onder
liciën van de VN overeenstem-
g hadden bereikt. De bevelheb-
van de VN-vredesmacht in Cy-
noemde de troepenterugtrekking
.belangrijke stap naar verminde-
van spanning". In het verleden
m het hier geregeld tot inciden-
Het afgelopen jaar zijn er zeker
doden gevallen.
Van boot naar
prikkeldraad
Mistroostig wachten Vietname
se bootvluchtelingen achter
prikkeldraad op een afgelegen
eilandje voor Hong Kong tot ze
toestemming krijgen het eiland
verder te betreden. Voorlopig
mogen de vluchtelingen zich
alleen op het afgezette terrein
tussen de vier veerboten,
waarmee ze aangespoeld zijn.
en het prikkeldraad begeven.
De recente toevloed van vluch
telingen uit Vietnam leidt tot
enorme huisvestingsproble
men, aldus de eiland-autoritei
ten.
foto: epa
Kleine baby
gaat goed vooruit
SYDNEY Nicole Shiralee Faun-
ce, een van de kleinste baby's die
ooit geboren werden, is goed voor
uit gegaan sinds zij twee weken ge
leden door middel van een keizer
snede in een Australisch ziekenhuis
ter wereld werd gebracht. Ze is
sinds de geboorte 40 gram zwaarder
geworden en weegt nu ongeveer
415 gram. Ze is 25 centimeter lang
en heeft volgens dokter Garth Les
lie van het Royal North Shore zie
kenhuis in Sydney een overle
vingskans van meer dan 50 pro-
cent. Nicole werd elf weken te
vroeg „gehaald" omdat zij in de
baarmoeder niet meer groeide.
Tienduizenden Koreanen
de straat op in Kwangju
KWANGJU Tienduizenden woedende
Zuidkoreanen zijn gisteren de straat op ge
gaan in de Zuidkoreaanse stad Kwangju.
Zij riepen op de „moordenaars" van de stu
dentenleider Lee te straffen en president
Roh Tae-Woo te executeren. Het was de
eerste dag van een tien dagen durende
campagne waarin wordt geëist dat de rege
ring de waarheid bekendmaakt over het
bloedbad in Kwangju in 1980. Veiligheids
troepen sloegen toen op bloedige wijze een
volksopstand neer. Het incident wordt ie
der jaar op 18 mei herdacht. De sfeer rond
de herdenking was extra gespannen omdat
twee weken geleden het lijk van studenten
leider Lee werd ontdekt. Veel inwoners
van Kwangju geloven dat hij vermoord is
door de politie.
Mickey Mouse
meest vertaald
PARIJS De avonturen van Mickey
Mouse zijn momenteel in meer talen
verkrijgbaar dan de Bijbel, de verzamel
de werken van de Russische revolutie-
leider Vladimir Iljitsj Lenin of de mis
daadromans van de Britse schrijfster
Agatha Christie. Dat blijkt uit de Index
Translationum van de Organisatie voor
Opvoeding, Wetenschap en Cultuur
Unesco van de Verenigde Naties. De
avonturen van de door Walt Disney ge-
creeërde muis zijn 284 maal vertaald, al
dus de Unesco. Lenin komt op de twee
de plaats met 276 vertalingen, gevolgd
door Agatha Christie met 262. De Bijbel
telt 219 vertalingen.
WASHINGTON De Or
ganisatie van Amerikaan
se Staten (OAS) heeft in
Washington besloten tot
het sturen van een bemid
delingsdelegatie naar Pa
nama. De afvaardiging
moet gaan bemiddelen
tussen het bewind van ge
neraal Manuel Antonio
Noriega en de Panamese
oppositie.
De organisatie sprak voorts
een sterke veroordeling uit
over het misbruik van de ver
kiezingen door Noriega. De
vorige week in Panama ge
houden presidentsverkiezin
gen werden door de autoritei
ten ongeldig verklaard.
Het voorstel voor het sturen
van een delegatie was inge
diend door tien Latijnsameri-
kaanse landen en kreeg de
steun van twintig landen.
Twee landen. Panama en Ni
caragua, stemden tegen en ze
ven landen onthielden zich
van stemming.
Drie ministers van buitenland
se zaken van OAS-staten zul
len naaar Panama gaan om de
beste weg te vinden voor „de
machtsoverdracht met volle
dig respect voor de soevereine
wil van het Panamese volk".
Amerikaanse functionarissen
hebben de uitspraak van de
OAS toegejuicht, omdat die
Noriega aanwijst als oorzaak
van de crisis in Panama. De
ministers van buitenlandse za
ken die in spoedzitting waren
bijeengekomen, spraken af el
kaar op 5 juni opnieuw te ont
moeten. Op die vergadering
zou de delegatie verslag
moeten doen van haar bevin
dingen in Panama.
Bhutto in
januari naar
Nederland
DEN HAAG De Pakistaan
se premier Benazir Bhutto zal
in januari een bezoek brengen
aan Nederland Voor het be
zoek is nog geen exacte datum
vastgelegd. Minister Bukman
van ontwikkelingssamenwer
king heeft Bhutto uitgenodigd
toen hij in maart een bezoek
bracht aan Pakistan. Pakistan
is een van de tien landen die
een hoge prioriteit hebben bij
Nederlandse hulpverlening.
Het land krijgt ongeveer zestig
miljoen gulden aan Neder
landse steun, bovenop de vijf
tig miljoen gulden die de Ne
derlandse regering ter be
schikking heeft gesteld als bij
drage in de steunverlening
aan de Afghaanse vluchtelin
gen.
INISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN:
itj 5N HAAG De Poolse communistische partij is eventueel
)u 'eid om in de oppositie te gaan als zij bij vrije verkiezingen
ie i nederlaag lijdt. Dat heeft de Poolse minister van buitenland-
el zaken, Tadeusz Olechowski, gisteren gezegd. Olechowski sluit
ro ndaag een tweedaags bezoek aan ons land af.
dl echowski zei te hopen dat over vier jaar echt vrije verkiezin-
n in Polen zullen worden georganiseerd. In juni worden voor
t eerst parlementsverkiezingen gehouden waaraan ook de op-
>itie mag deelnemen. Maar helemaal vrij zijn de verkiezingen
-t De zetelverdeling in de „Sejm", de Poolse Tweede Kamer,
t al vast: 65 procent voor de communistische partij en haar
ndgenoten, 35 procent voor de oppositie.
>lgens de Poolse bewindsman is dit slechts de eerste fase. „Ik
n er zeker van dat de volgende verkiezingen over vier jaar
g vrijer zullen zijn". Op de vraag of de Poolse Verenigde Ar-
derspartij dan ook bereid zal zijn om in de oppositie te gaan
i zij de verkiezingen verliest, zegt Olechowski: „Als de Poolse
4 latschappij het anders wil, dan zullen wij natuurlijk gehoor
f ven aan die beslissing De wil van het volk vormt de belang-
Bte macht in het land".
De Poolse vakbondsleider 'n z'ln 'ar,d mislukken als het
Lech Walesa heeft gisteren tij- 9een steun krijgt ornde econo-
dens zijn tweedaags bezoek m'e *e herstellen. Op de foto
aan Brussel de EG opgeroepen schudt Walesa de Belgische
het hervormingsproces in Po- premier Wilfried Martens tij-
len te steunen. Hij waarschuw- dsns een receptie de hand.
de ervoor dat de hervormingen foto: epa
•RSCHAU In de Poolse demonstranten hardhandig Polen en riepen anti-Sovjet-
|d Krakow heeft de politie uiteengedreven. Daarbij raak- leuzen. De protestmars was ge
uren met behulp van traan- ten zeker tien betogers ge- organiseerd door de verboden
waterkanonnen en wa- wond. De jongeren eisten het onafhankelijke Studentenver-
nstokken honderden jonge vertrek van Sovjet-troepen uit eniging NZS en de eveneens
verboden pacifistische groepe
ring „Vrijheid en Vrede".
MEER GEVANGENISSEN EN MEER POLITIE MAAR:
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON De
sterk groeiende anti-wa-
penlobby in de Verenigde
Staten is hoogst ontevre
den over de anti-misdaad
maatregelen die president
Bush afgelopen maandag
met veel bombarie heeft
aangekondigd.
Het komt er op neer dat het
1,2 miljard dollar kosten.d plan
het wapenbezit feitelijk onge
moeid laat. Het enige wat
Bush doet is het verhogen van
de straffen van diegenen die
met behulp van een vuurwa
pen een misdaad plegen. Ook
is er in het pakket geen sprake
van het verbod of de beper
king van kleinere vuurwa
pens, met name de zeer ge
vreesde vuistvuurwapens.
De maatregelen van de presi
dent die erop gericht zijn
een halt toe te roepen aan de
explosieve misdaadontwikke
ling in vooral de grote steden
van Amerika zijn op z'n
minst dubbelzinnig te noemen.
Bush wil de bestaande mis
daadwetgeving uitbreiden en
versterken. Bovendien wil hij
825 nieuwe medewerkers toe
voegen aan de diensten die de
drugs en de misdaad bestrij
den. De openbare aanklagers
in de VS kunnen 1.600 nieuwe
medewerkers voor hun totaal
onderbezette kantoren aan
trekken. Ongeveer een miljard
dollar wordt besteed aan het
bouwen van nieuwe gevange
nissen. De federale gevange
nissen beschikken op dit ogen
blik over 30,000 cellen voor in
totaal 48.000 gevangenen. De
cellenuitbreiding biedt wel
licht geen soelaas omdat de ca
paciteit wordt opgevoerd tot
67.000 cellen in 1995, terwijl
dat jaar in totaal 83.500 gevan
genen worden verwacht.
De meeste aandacht trokken
evenwel de door Bush aange
kondigde „maatregelen" tegen
de zogenaamde half-automati-
sche wapens die in de VS alge
meen in omloop zijn. Die wa
pens worden niet verboden.
Bush wil alleen een verbod op
de vervaardiging, de verkoop
en het bezit van patroonmaga
zijnen die meer dan vijftien
kogels kunnen bevatten.
Kniebuiging
De anti-wapenlobby en tal van
politie-organisaties in Amerika
noemen het plan een „knie
buiging naar de NRA", de be
langenvereniging van vuur-
wapenbezitters in de VS. Zij
hadden minstens op een ver
bod van de half-automatische
wapens gerekend Bush is zelf
lid van de NRA die ettelijke
miljoenen leden telt, vaste
voet heeft in het Amerikaanse
Congres, over een jaarlijks
budget van zeventig miljoen
dollar beschikt, 350 mensen
voornamelijk juristen en
lobbyisten in dienst heeft
en waarbij 14.000 plaatselijke
schietverenigingen zijn aange
sloten. De NRA heeft de afge
lopen weken zeer krachtig
campagne gevoerd tegen het
verbod van semi-automatische
wapens.
Overigens wordt verwacht dat
het Amerikaanse Congres het
anti-misdaadpakket van de
president nog wel zal wijzigen.
Maar die wijzigingen zullen
vrijwel zeker geen effect op
het wapenbezit als zodanig
hebben. Het Congres is bang
zich politiek het hoofd te sto
ten omdat een grote meerder
heid van de Amerikaanse kie
zers voor het vrije wapenbezit
is. Ook president Bush heeft
het niet aangedurfd zich tegen
de voorstanders van het wa
penbezit te verzetten. Had hij
dat wel gedaan, dan zou een
confrontatie met conservatief
Amerika onvermijdelijk zijn
geweest. En de Amerikaanse
conservatieven zeker die
welke sterk republikeins ge
zind zijn vinden toch al dat
Bush, in de korte tijd dat hij in
het Witte Huis verblijft, te
veel kniebuigingen in de rich
ting van het politieke midden
en de democraten heeft ge
maakt.
denten hebben zelfs gedreigd
zich in brand te steken als
hun eisen niet worden inge
willigd.
Ambulances staan gereed om
onwel geworden demon
stranten naar het ziekenhuis
te vervoeren, 's Nachts ge
beurt dat zelden, overdag in
de brandende zon vaker.
Naast de hongerstakers be
vindt zich het zenuwcentrum
van de demonstratie: de coör
dinatoren die waarschijnlijk
nog steeds geloven dat ze de
gebeurtenissen in de hand
hebben, terwijl die zich elk
moment tegen hen kunnen
keren als gevolg van onbere
kenbare geruchten of een
dwaas politie-optreden. Door
hun geluidsinstallatie roepen
ze anti-regeringsleuzen en
doen verslag van zojuist be
haalde overwinningen.
In de ochtendschemer doet
het tafereel nog ongeloof
waardiger aan dan het al was
onder de dekmantel der duis
ternis. Pas dan wordt zicht
baar dat er overal afval, ge
broken glas, en menselijke
uitwerpselen liggen. Het
plein is één grote smeerboel.
Maar de demonstranten wij
ken niet; opnieuw hebben ze
een nacht gewonnen van de
autoriteiten. En ze weten dat
hun aantal blijft groeien, dat
zich weer duizenden bij hen
op het plein zullen voegen
naarmate de dag verstrijkt.
MARY DEJEVSKY
(c) The Times, Londen
ngerstakers liggen in een zelfgemaakte tent op het Plein van de Hemelse Vrede te wachten
concessies van de regering.
1 1 Vervolg van de voorpagina)
;vi
'EKING Op de vier-
vje Ie en laatste dag van zijn
pezoek aan China heeft
lovjet-leider Michail
lorbatsjov vandaag een
;ort bezoek aan Shang-
ïai gebracht waar sinds
l ïnkele dagen ook de-
nonstraties en honger-
takingen aan de gang
ijn. Met zijn vrouw Rai-
a heeft Gorbatsjov een
cijkje genomen in een
:ogeheten speciale eco-
ve ïomische zone, een van
i de paradepaardjes van de
nieuwe Chinese econo-
jïj nische politiek.
De Sovjetunie overweegt
liet oosten van het land met
da,de hulp van buitenlandse on-
'oc iernemingen vergelijkbare
:ones in te stellen. De presi-
lent van China, Yang
!VJi>hangkun heeft vanmorgen
in het gastenverblijf in de
Chinese hoofdstad afscheid
genomen van Gorbatsjov en
zijn echtgenote Raisa. Tijdens
een persconferentie, die in
verband met de massa-beto
gingen van de Grote Hal van
het Volk naar een ander ge
bouw moest worden ver
plaatst, maakte de Sovjet-lei
der gisteren de nodige toe
spelingen op de acties van de
Chinese bevolking.
Gorbatsjov zei dat hij bij zijn
contacten met- studenten tij
dens zijn excursie naar de
Chinese Muur „een beetje
emotioneel" was geworden.
Hij hoopt dat de oplossing
voor het conflict tussen de
demonstranten en de rege
ring gevonden zal worden
„in het proces van onderhan
delingen". Hij vermeldde na
drukkelijk dat hij van de stu
denten, die de aanzet hebben
gegeven tot de demonstraties,
een brief had gekregen, die
volgens hem „erg warm"
was, en „vol van 'gevoelens
van steun voor de perestroi-
ka".
Hij stak de Chinese leiders
een hart onder de riem met
de opmerking dat mensen die
menen dat socialistische lan
den die met onrust te kam
pen krijgen bij de hervor
ming van het socialisme tot
de ondergang gedoemd zijn,
„opnieuw teleurgesteld" zul
len worden.
Tot de journalisten, die er
met veel moeite in waren ge
slaagd door de volgepakte
straten naar de ruimte van
de persconferentie te komen,
zei hij: „Ik wil er bij mijzelf
en bij u op aandringen res
pect te tonerf voor het Chine
se volk. Ik zou niet de ver
antwoordelijkheid of de rol
op me willen nemen om een
oordeel te vellen, en ik zal er
niet naar streven wat er
gaande is in dit land te be
oordelen. Dit moeten de Chi
nezen en de Chinese partij
doen".
PEKING Het Plein
van de Hemelse Vrede,
hart van de stad. Ge
woonlijk begint het hier
rond acht uur 's avonds
stil te worden. Om tien
uur is het er uitgestor
ven. Het is nu drie uur in
de ochtend en een druk
te van belang, zoals het
de afgelopen vier weken
elke nacht is geweest.
De schemerige omtrekken
van het plein worden aan
één kant verlicht door de
schijnwerpers die op de poort
naar de Verboden Stad ge
richt zijn. Aan cte andere
kant door het in het licht ba
dende mausoleum van Mao
Tse Tung en aan de westelij
ke zijde door een langzaam
ondergaande oranje maan,
wier stralen bijna verloren
gaan in de zwaar vervuilde
lucht. Het plechtstatige gelaat
van Mao overziet het plein
vanaf de grote poort.
Het plein wordt bevolkt door
enkele tienduizenden men-
sep. Sommigen zitten in gro
te groepen bij elkaar, ande
ren hangen knikkebollend
tegen hekjes aan de rand van
het plein. Een paar honderd
zitten stillehes op de treden
van de Grote Hal van het
Volk, zij aan zij met de jonge
politie-agenten die gestuurd
zijn om de orde te bewaren.
Daar tussen door lopen hon
derden, misschien wel dui
zenden jonge Chinezen. Af
wachtend tot er wat gebeurt
en kennelijk tevreden dat ze
deel uitmaken van wat zich
nu reeds heeft ontwikkeld
als een gedenkwaardige epi
sode in de geschiedenis van
communistisch China.
Iedereen op het plein lijkt
beheerst door een gevoel van
opwinding en verwachting.
Hoe armoedig gekleed en on
dervoed velen ook zijn, alle
maal lachen ze en hebben
een vastberaden blik in hun
ogen. En hoewel de idealen
van de studenten niet al te
scherp omlijnd zijn, in grote
trekken is wel duidelijk wat
hun wensen zijn: democratie
en de vrijheid om te zeggen,
te denken, te lezen en te
doen wat ze willen en niet
gecommandeerd te worden
door de autoriteiten.
Pasteitjes
Buiten het plein is het op
merkelijk rustig. Ad hoe ge
creëerde fietsenstallingen
zijn zo omvangrijk en rom
melig dat het een wonder is
als iemand in die wirwar nog
zijn eigen ros kan terugvin
den. Her en der lopen ven
ters met gammele handkar
ren rond en proberen hun
frisdranken of warme pas
teitjes te slijten.
En dan zijn er natuurlijk de
spandoeken en vlaggen
kleine, bescheiden spandoe
ken in pastelkleuren met
simpele, met de hand ge
schreven leuzen, meterslange
baniers die aan de hekken
zijn vastgebonden en grote
rood-met-witte doeken die
schijnbaar professioneel be
drukt zijn en trouw zweren
aan een onderwijsinstelling
of een zakelijke onderne
ming. Personeel van het Mu
seum van de Revolutie en
het Historisch Museum, die
beide recht tegenover de
Grote Hal van het Volk aan
het plein gelegen zijn, betui
gen hun steun aan de studen
ten door middel van een
spandoek met een grote „V"
van „victory" en een ander
met de leus: „Red de studen-
Degenen die de vlaggen en
spandoeken vasthouden, heb
ben iets weg van middel
eeuwse ridders. Ze staan in
het midden van hun groep,
hun spandoek zo hoog moge
lijk. Of rennen, met een
groep volgelingen achter zich
aan, over het trottoir, onder
het uitslaken van onduidelij
ke strijdkreten. Vaak wordt
een dergelijk initiatief ge
volgd door een golf van ac
ties. Meestal zijn die van kor
te duur. De demonstranten
hergroeperen zich en komen
weer tot rust.
Dichter naar het midden van
het plein, aan de voet van
een monument voor helden
van het volk, bevindt zich de
brandhaard van de demon
stratie: een wisselende groep
hongerstakers, herkenbaar
aan hun witte hoofdband. Ze
zitten of liggen op de dunne
gewatteerde dekens die in
middels hun handelsmerk
zijn geworden.
In brand steken
Afgelopen zaterdag begon de
hongerstaking met vijftien
honderd mensen. Zo'n drie
honderd van hen zijn intus
sen afgevoerd naar het zie
kenhuis nadat ze waren
flauwgevallen. Maar er zijn
er ook bijgekomen en het to
taal aantal hongerstakers is
inmiddels uitgegroeid tot bij
na drieduizend. Sommigen
hebben te kennen gegeven
dat ze liever sterven dan ca
pituleren en er zijn er bij die
dat risico inderdaad lopen
zij het dan misschien per
ongeluk, als gevolg van uit
putting en verzwakking. Elf
van de hongerstakende stu-
Vol goede moed zwaaien studenten met Gorbatsjovs sleutel
woorden „perestrojka" en „glasnost".