Eén miljard Chinezen is twee miljard schoenen '89 Samengaan van raffinaderijen kost banen Surséance RSV verlengd HBG wil twist met Volker Stevin laten bekoelen Beurs uan Amsterd ECONOMIE Ëeidóe Commit ZATERDAG 13 MEI 1989 PAQR Het wilde niet meer vlotten op de beurs AMSTERDAM De vaart op het Damrak lijkt er wel uit te zijn. Maandag ging het met een vriendelijke stemming nog goed. daarbij geholpen door een vaste dollar. Toen kwam de klad erin. Het algemene in dexcijfer was afgelopen don derdag met 187,8 even hoog als vorige week vrijdag. De winst van afgelopen maandag ging geheel verloren. Oorzaken te over. De beleg gers raakten onzeker. De poli tieke situatie in ons land is na de val van het kabinet ondui delijk geworden, partijen tas ten de combinatiemogelijkhe den af en tot begin september zullen we dat wel zo houden. Onduidelijk is ook de ontwik keling van de rente en van de dollar. Een handicap voor de Amsterdamse beurs is ook, dat de stroom van nieuws geleide lijk aan opdroogt «n de stimu lansen uit die hoek dus minder worden. Aegon en Bührmann hebben een emissie aangekon digd. Frans Maas is ook reeds genoemd, terwijl NedLloyd die mogelijkheid in verband met overnemingen in het buiten land open beeft gehouden. Opvallend was dat een deel van het bedrijfsnieuws dat de afgelopen weken vrijkwam, geen financiële maar een juri dische ondergrond had, het ging soms om conflicten bin nen het bedrijf. De rechtbank van Utrecht heeft de eis afge wezen van groothandel Unigro om teruggave van de aandelen die collega Schuitema aan Ahold heeft doorverkocht. Ahold bezit nu 63% van de aandelen Schuitema. Aannemingmaatschappij Vol ker Stevin blijft weigeren met collega Hollandse Beton Groep over een overneming te pra ten. Dat gebrek aan collegialiteit, zagen we ook bij de inmiddels zeer bekende Noorse reder Hagen, die de afgelopen week in Amsterdam financiële hulp probeerde te krijgen voor het realiseren van reorganisaties in de scheepvaart en de off shore. En passant veegde hij de topleiding van NedLloyd de mantel uit over het verkeerde beleid. Van een andere orde was de actie van een groot aandeelhouder van Holec (Elektrotechniek) die het be drijf wil dwingen een andere koers te varen omdat het nu al tien jaar onvoldoende winstge vend is gemaakt. En tot slot wacht houthandel Jongeneel met het bod op collega Holdoh omdat bij de laatstgenoemde door een projectontwikkelaar een schadeclaim van 5 miljoen gulden op tafel is gelegd. Er valt in vennootschapsland kennelijk voldoende te bele- Nutricia onzeker over uitkomsten ZOETERMEER Het bestuur van Nutricia heeft tijdens de jaarvergadering geen uitspra ken willen doen over de te verwachten winst over 1989. Door crimineel genoemde ac ties in Groot-Brittannië tegen fabrikanten van babymaaltij den valt volgens Nutricia te verwachten dat daar de omzet in de betreffende sector een terugslag zal ondergaan. Het effect hiervan is nu niet te schatten en zal ook afhangen van de vraag hoe snel de markt zich herstelt. Overigens waren de geconsolideerde re sultaten van Nutricia in het eerste kwartaal van dit jaar aanzienlijk hoger dan een jaar geleden. Deze groei is vooral te danken aan een autonome groei van 15 procent en een zeer goede kostenbeheersing. Aandeelhouders keurden een een aandelensplitsing van vier op een goed. NMB naar België AMSTERDAM De Nederlandsche Midden- standsbank gaat een Belgische dochteronder neming van de Royal Bank of Canada overne men. De bank heeft een balanstotaal van 35 miljard Belgische frank (f 1,89 miljard) en er werken 130 mensen. De NMB krijgt door deze aankoop directe toegang tot de Belgische markt. De Royal Bank of Canada heeft haar Belgische hoofdkantoor in Brussel en een bij kantoor in Antwerpen. De NMB zal via haar nieuwe dochter in België zowel zakelijke als particuliere diensten aanbieden. De vestiging in Antwerpen zal zich voornamelijk bezighou den met handelsfinancieringen. Met de Belgi sche aanwinst telt de NMB in totaal 38 buiten landse vestigingen in twintig landen. De Royal Bank of Canada is de grootste bank van Cana da en de op drie na grootste van Noord-Ameri- ka. ROTTERDAM BP en Texaco, die zoals bekend sa men gaan, kiezen voor de naam Rijnmond Raffinaderij en BV, waarin Texaco een aandeel van 35 procent zal krijgen en BP 65 procent. BP zal het management leveren. In de samenwerking worden inge bracht: de raffinaderij van BP in Europoort, de raffinaderij van Texaco in Pernis en de verlaadin- stallaties. De fusie, die op 1 juli van kracht zou moeten zijn, gaat in de visie van beide bedrijven ten koste van 200 arbeidsplaatsen, waarvan 120 nog dit jaar. Via een ouderenregeling voor 58-jarigen en ouder zouden 80 personeelsleden verdwijnen. De overige plaatsen kunnen volgens de directie verval len door natuurlijk verloop. Men wil geen garantie geven dat er geen gedwongen ontslagen vallen. Dat eisen de vakbonden overigens wel. ROTTERDAM De rechtbank in Rot terdam heeft gisteren de periode van uitstel van betaling van het RSV-con- cern met anderhalf jaar verlengd, nadat de schuldeisers daarmee hadden inge stemd. Nu bijna alle bezittingen van RSV te gelde zijn gemaakt, maakt de verlenging van het uitstel van betaling de weg vrij voor uitkering van wat be windvoerders noemen „een substantieel deel" van de vorderingen aan de schuldeisers. RSV heeft voor meer dan 400 miljoen aan bezittingen. De aan deelhouders van RSV komen op 23 juni bijeen. De kans dat zij iets terug zien van hun geld, wordt zeer klein geacht. BEDRIJVEN DROMEN OVER ELDORADO IN CHINA DEN HAAG De handel met China is niet om naar huis te schrijven. De afge lopen vijf jaar zit er nau welijks beweging in. Onze import uit China groeit gestaag, maar de export maakt weinig vorderin gen. Onze deur staat open, maar de Chinese open- deurpolitiek werkt nog niet erg. Deze pessimistische uitspraken zijn afkomstig van J.J.P. Kuij- per, landendeskundige China van de Exportbevorderings- en Voorlichtingsdienst (EVD). Kuijper probeert bedrijven op pad te helpen in China. „Maar", zegt hij erbij, „ze moeten niet verwachten snel winst te maken Er gaat nog heel wat water door de Gele Rivier voordat u geld, wat zeg ik, een handtekening heeft". De totale Chinese buitenlandse handel staat niet in verhou ding met de belangstelling voor China. Kuijper: „Als het om een land met minder in woners zou gaan, denk ik dat we er niet eens meer over zou den praten. Maar iedereen droomt nog steeds van dat gro te land met 1,1 miljard inwo ners. Als je toch elk jaar aan elke inwoner een stukje zeep zou kunnen verkopen! Maar zo werkt het niet, want de Chinezen hebben geen koop kracht. Bovendien geven ze nauwelijks geld uit aan buiten landse consumptiegoederen. Toch blijft men geloven dat het eldorado in China ligt". Kuijper ontkent niet dat Chi na een potentiële handels markt is. Maar je moet reke ning houden met de jarenlan ge isolatie van het land en het grote cultuurverschil. Voor be drijven die dat niet doen, kan de klap hard aankomen. Zoals voor Nike, die door China spierwitte sportschoenen wilde laten maken. Dat werd dus ge vlekt grijs, omdat de Chinezen dat praktischer vonden van wege het kolengruis op hun wegen. Het is dan ook niet ge worden wat Nike dacht: één miljard Chinezen en twee mil jard schoenen. Lange adem Wie met China wil onderhan delen, moet een lange adem hebben, is een veel gehoorde opmerking van China-deskun- digen. Je moet of veel geld hebben, of een grandioos pro- dukt brengen. Kennelijk is dat het geval bij het Rijswijkse bedrijf Teesing Machines. „Ik heb het geluk gehad dat alle onderhandelin gen direct resulteerden in op drachten", zegt H.R. Teesing, directeur van de ^Teesing Groep die in China machines voor de fabricage van staalpla ten aan de man probeert te brengen. „Doordat wij vrij ge specialiseerde apparatuur heb ben, is er weinig buitenlandse concurrentie. Alleen het prijs kaartje komt op tafel". Zijn eerste kennismaking met China was in 1985 op de ten toonstelling Aspat. „Het was Wanneer koningin Bea trix en prins Claus in de laatste week van deze maand een eerste staats bezoek aan China bren gen, reist in hun kielzog een zware economische missie mee van zo'n twin tig grote bedrijven. Daar onder is ook Philips, de grootste Europese inves teerder in China. De mis sie ziet er indrukwekkend uit, maar loopt de handel met China nou werkelijk zo geweldig als het lijkt? Zelfs de grote bedrijven slagen er slechts met veel moeite in opdrachten bin nen te halen uit het Chi nese Rijk. Voor veel klei ne bedrijven blijkt China een onbereikbaar eldora do. geen gerichte beurs, maar we zijn er toch maar naar toe ge gaan. We hadden geluk: de machine die we hadden mee genomen, voor béplating van autobussen, hebben we gelijk verkocht aan een belangrijke autobusfabriek in Wuhan". Een paar maanden later werd de machine met een hoop bombarie in bedrijf gesteld, vertelt Teesing. „Het moest echt een onthulling worden. Ze hadden er een zeiltje over heen gehangen en dachten dat ik met één druk op de Knop de machine in werking zou stel len. Zo werkt het natuurlijk niet. In Nederland heb je al twee dagen nodig om een ma chine goed op te stellen. En dan heb je in China nog eens het taalprobleem en de techni sche achterstand. Ik heb dus wel wat recht moeten praten". Koelkasten Zijn tweede afnemer was een grote fabriek van koelkasten en huishoudelijke apparaten in Zhanjiang, die net een licentie van Zanussi had verworven. Daarna volgde een contract met twee fabrieken voor luxe touringcars. In eerste instantie kopen de Chinezen de buitenlandse ma chines aan voor de eigen markt. Bussen zullen ze niet zo gauw exporteren, zegt Teesing. „Die zijn een ramp, veel te laag en technisch weinig ont wikkeld. Bovendien hebben ze die zelf te hard nodig, hun bussen zitten altijd overvol". „Maar de koelkasten die ze met ons materiaal maken, zul len ze in de toekomst sneller exporteren", verwacht Tee sing, „als ze zich. tenminste aan de normen van Zanussi houden. Er is een beperking voor de produktie van luxe goederen. Die worden te veel gekocht, vindt de regering, en kunnen daarom beter aan het buitenland worden verkocht". Dat China voor veel bedrijven een mislukking is geworden, komt volgens Teesing onder meer doordat ze te weinig ser vicediensten boden. Zelf heeft ,,lk heb het geluk gehad dat alle onderhandelingen direct resulteerden in opdrachten", zegt H.R. Teesing, directeur van het Rijswijkse Teesing Machines, de groep die in China machines voor de fabricage van staalplaten aan de man probeert te brengen. FOTO: PR Teesing een service-afdeling in Hong Kong zitten waar Chinezen werken die in Rijs wijk, zijn getraind. „De Chine zen hebben in het begin veel dure buitenlandse apparatuur gekocht die nu staat te roesten omdat ze niet weten wat ze er mee aan moeten. Nu ze hun leergeld betaald hebben, stel len de Chinezen hoge eisen. Ook de onderhandelingen over de betaling werken in die richting. Ze houden vaak een bedrag vast tot ze zien dat de machine werkt". Nu staan er zeven Teesing-ma- chines in China. De komende jaren worden dat er zeventig a honderd, voorspelt Teesing op timistisch. Kassenbouw Minder optimistisch is export- manager A. de Goede van CMO Holland uit Zwijndrecht. Door zijn tussenkomst heeft het Westlandse kassenbedrijf Bomkas inmiddels enkele tien duizenden vierkante meter Chinese grond vol met kassen gebouwd. De meeste kassen zijn bedoeld voor bloemen teelt. De Goede: „Sinds de kennismaking met het Westen willen de Chinezen opeens dat hun steden vol met bloemen staari. Daarnaast willen ze ook exportbloemen kweken". Dat die export tot nog toe weinig succes heeft, wijten de Chine zen aan de Nederlandse kas senbouw. „Volkomen onte recht", vindt De Goede. „De kassen zijn daar niet slechter en niet beter gebouwd dan in ons land. Maar wat heb je aan een goede kas als er een slech te tuinder in werkt?" In de vier jaar dat hij met Chi na zaken doet, is de Chinese mentaliteit hem erg tegenge vallen. Met name de mentali teit van de Chinezen voor wie hij in Nederland een tuin- bouwcursus heeft verzorgd. Volgens De Goede sturen ze iedereen naar zo'n cursus, be halve degenen die het aangaat, de tuinders dus. Twpe jaar ge leden kreeg hij een groep uit het zuiden. „Er zat van alles bij: een bankier, een gemeen teraadslid en vier universi- teits-studenten. Maar geen tuinders. Na een week belde één van de kwekers bij wie ik»* ze had ondergebracht me ten einde raad op. De Chinese cur sisten hielden het hele bedrijf op, ze deden niks en keken al leen maar Ik was blij toen ik ze weer op het vliegveld naar China kon zetten". Buffels De Goede is één van die on dernemers die met schade en schande hebben ondervonden hoe moeizaam de onderhande lingen met de Chinezen kun nen verlopen. „Als ik alles van tevoren had geweten, was ik er nooit aan begonnen", ver zucht hij. „Maar ik ben nu zo ver dat er geen weg meer te rug is". Zijn eerste kennismaking met China was in mei 1985 op een grote tuinbouwtentoonstelling waar iedereen alleen maar wilde kijken. De tweede keer was in november van dat jaar. „Toen wilden ze wel verder praten maar dan moesten we even van Nanking naar Pe king vliegen. Dat werd dus een ellende. Alle vliegtuigen zaten vol. Het enige wat we met tussenkomst van de Ne derlandse ambassade konden krijgen was vervoer naar Shanghai. Toen we daar aan kwamen bleken alle treinen vol te zitten en zouden we twaalf dagen moeten wachten. Uiteindelijk hebben we maar een taxi gecharterd om die laatste vierhonderd kilometer te overbruggen Daar hebben we acht uur over gedaan door al het oponthoud in theehuis jes en door opstoppingen door kuddes buffels of varkens. Het enige positieve wat ik kan zeg gen is dat je op die manier wel het land leert kennen". Na zes dagen onderhandelen vloog De Goede terug met een „letter of intent". De teleur stelling was groot toen hij in het vliegtuig een concurrent tegenkwam die voor hetzelfde project een handtekening had. (ADVERTENTIE) 23 MEI AVONDBIJEENKOMST VOOR STARTENDE ONDERNEMERS Plaats: Tijd: Kamer van Koophandel Stationsweg 41, Leiden Zaal open: 19.30 uur Aanvang: 20.00 uur Einde: 22.30 uur Organisatie: Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Rijnland, Regionaal Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf (RIMK) en het Verbond van Nederlandse Ondernemingen (VNO). Tijdens de bijeenkomst worden onder meer de volgende onderwerpen door deskundige inleiders besproken: ondernemingsplan, marketing, financiering en vergunningen. Programma en aanmelding: afdeling Handelsvoorlichting van de Kamer van Koophandel, tel. 071-250500. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. RIJSWIJK Het bestuur van de Hollandsche Beton Groep streeft naar een afkoelingspe riode in de twist met Volker Stevin (KVS). President-com missaris drs. J.P.Erbé zei giste ren in de aandeelhoudersver gadering het te betreuren dat de relatie met Volker Stevin dat zich verzet tegen over name door HBG zo slecht is. „Er heeft een polarisatie plaatsgevonden, die we be treuren. We zijn niet bitter, maar wel teleurgesteld. Beide partijen hebben geduld nodig en we hopen dat na een zekere afkoelingsperiode de gesprek ken tussen beide onfernemin- gen weer op gang kunnen ko men. Wij geloven niet in blij vende vijandschap". President-directeur ir. J.J.Endtz zei dat concurrent Volker Stevin is uitgenodigd voor een gesprek en dat „we nu rustig wachten op ant woord". In een uitvoerige dia presentatie ging Endtz inmid dels toch maar vast uit van een integratie tussen beide be drijven. Hij somde nog eens de voordelen van een fusie op. Samen de jaren negentig in, uitbreiding in Engeland, later Duitsland, Frankrijk en Span je, een aanzet tot sanering van de baggerbedrijven, dat was de kern van de boodschap. Endtz zei zich te kunnen voorstellen dat aan een fusie nadelen voor Volker Stevin kunnen zijn verbonden zoals gezichtsver lies en reducering van het aantal arbeidsplaatsen. Een door Volker Stevin genoemd aantal van duizend banen minder noemde hij schrome lijk overdreven. Het worden er hooguit tweehonderd en dan ook nog zeer geleidelijk. Er zijn volgens Endtz maar weinig activiteiten van' de twee concerns die elkaar over lappen. De Goede: „Voor datzelfde project zijn we daarna nog vier of vijf keer teruggegaan. Met het gevolg dat we toch nog een contract hebben bemachtigd. Maar ik was nog geen drie da gen thuis of er werd gebeld vanuit China of ik even terug wilde komen Na een hoop heen en weer gebel met men sen die geen van allen Engels spraken, ben ik maar gegaan. Daar aangekomen bleek dat ze een bepaalde uitdrukking niet begrepen. Die moest eruit. Dat kostte me dus zeven dagen rei zen om negen keer iets te schrappen". Behalve uitkijken met wie je onderhandelt, moet je je be denken dat de Chinezen met name geïnteresseerd zijn in de technologie. Kuijper van de EVD: „Ze willen eerst weten hoe een machine in elkaar zit tot op het kleinste schroefje. De Chinezen zijn er niet op uit de melk te kopen, maar de koe. Niet de eieren, maar de kip. Die hoeven ze namelijk maar één keer te kopen". Daar zijn inmiddels alle bedrijven die zich in China hebben ver diept wel achter. Dutch Engi neering uit Heerenveen levert de Chinezen soldeermachines voor voorvorken en Holland .Mechanicals uit Purmerend exporteert al zes jaar machines die spaken voor fietswielen in elkaar vlechten. Behalve bus sen met Nederlands staal rij den er in China dus ook fiet sen met Nederlandse spaken en voorvorken rond. Volgens C.G van der Molen, directeur van Holland Mechanicals, ge bruiken de Chinezen de spaakmachines voornamelijk om de kwaliteit van de export- fietsen op te krikken. De fiet sen die ze voor de eigen markt maken zijn totaal ongeschikt voor de export: ouderwets, te zwaar en van slecht materiaal. Maar ook hier is er geen spra ke van honderden, en zelfs geen tientallen opdrachten. Enkele jaren moeizaam onder handelen hebben maar een handvol orders opgeleverd. De ernstige economische en poli tieke problemen die China nu teisteren, beloven weinig goeds voor de komende jaren. Kuijper: „De Chinezen zelf zeggen met een stalen gezicht dat het in de 21e eeuw beter gaat. Maar ze zeggen er niet bij of dat in 2001 of 2100 is, denk ik dan bij mezelf. Welke za kenman gelooft daar nou in?" „Kijk nou eens nuchter naar de cijfers. Wat heeft tien jaar open-deurpolitiek nou opgele verd? Voor onze portemonnee in elk geval niet zo veel". „Het is een spmber verhaal", verontschuldigt hij zich. „Maar zo liggen de feiten. En dan heb ik het nog niet eens over het milieu van China gehad. Hoe moet dat gaan als 1,1 miljard Chinezen consumptie-artike len als hamburgers, cola en auto's gaan verslinden? Dan wordt de nachtmerrie van de Club van Rome werkelijkheid. Als je het positief bekijkt, kun je zeggen dat er nog veel ruim te is voor verbetering gelet op de open-deurpolitiek. Maar ik vraag me wel eens af: is het nou echt een open deur of is het verboden toegang?" JEANNETTE v. LEEUWEN Ur KOR K vk sk du ponl 107 3/8 1103/8 mobil corp 49vee allied signal 32 1/4 331/8 421/8 431/4 royal dutch 6/ am brands 67 3/4 693/6 ford 46 3/4 473/4 sanla fe 21 american tel 33 1/2 341/8 genl elec 49 1/8 51 1' asarco inc 28 7/8 287/8 genl motors 391/2 397/8 belhlehem 221/8 225/8 genl public 36 1/2 363/4 unilever nv Biles 77 5/8 80 56 563/4 utd brands 1& can pac 181/2 183/4 511/4 533/8 utd technol 5^en 51 3/4 521/2 newlett-pac 54 5/8 571/8 westingh el 58 Chrysler 23 3/8 235/8 53 7/8 551/8 woolworth ^as cilicorp 291/8 295/8 481/8 483/4 cons edison 46 3/8 477/8 klm 211/4 215/8 cons nat ga 42 7/8 43 merckinc 68 3/8 703/8 inge adviesprijzen goud en zilver GOUD Nieuw Vorige ZILVER onbewerkt 25970 - 26470 25920 - 26420 onbewerkt bewerkt 28070 28020 bewerkt Opgave Drijfhout, A'dam Damrak volgt Amerika omhoog AMSTERDAM De Amster- aan een nieuwe stijgi c damse financiële markten la- slot kwam ƒ11,80 hj p gen er vrijdag aanvankelijk 402. Fokker deed erde ongeanimeerd bij. Het wach- bovenop op 42,10 eide ten was op de publikatie van Amerikaanse producentenprij zen. Toen deze bleken mee te vallen en Wall Street reageer de met een snelle stijging, kwam ook Amsterdam in be weging. Hoewel veel koersen niet op het hoogste punt slo ten, kon de stemmingsindex na een oorspronkelijke daling een volle pun,t hoger eindigen op 178,8. De aandelenomzet kwam uit op ƒ722 miljoen op een totale handel in waardepapieren van 1513 miljoen. De obligatie- markt bleef er gedeukt bijlig gen. Unilever, die een 10 procent hogere kwartaalwinst bekend maakte, kwam moeiljk op maar eindigde 1,40 be- ƒ1,10 op ƒ35,60. Druk dend werd er in Dfne koers steeg 1,50 naark i Ook bij de kleinere Be ontwikkelden de koert,J eerst vooral naar tha waarna enig herstel tui IMN bleek 1 lager n n< koopbaar. Holec, waw groep aandeelhouders f'. zich van de macht m^p nha exdividend noteerde,- sprok kelde er 60 cent bij op 135,30. Hoogovens liep 1 op naar 101,20. NMB werd een rijksdaalder duurder op 224. Nedlloyd, die donderdag teruggezakt was, begon in de loop van de dag maken en die het zijn met het huidigehjc daalde eerst maar eind cent beter op 28 Volta vin, die ook moeite he f aandeelhouders, zoalsb collega HBG, daalde |r naar 60,10. Ook Hit. Kloos liep wat averij oldt De optiebeurs gaf ee ft beeld te zien als de ejn beurs. Ook hier zorgbo Amerikaanse cijfers ijs drie voor een opbeur) o] fect. De totale omzetpr EOE bedroeg vrijdag contracten. Op de fif— termijnmarkt Amt FTA onstond na half turbulente handel.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 6