Expositie leert alles
aver het bollenpellen
aan tafel
hond
zoekt:
huis
dienstverlening
IOE DE VROUWEN IN HET SEIZOEN
JULPENVINGERS" KONDEN KRIJGEN
LANGS
OMWEGEN
D
Moppie
is een
goedzak
dagpuzzel
-~[lDEN OMGEVING
QeidóaQowiant
ZATERDAG 6 MEI 1989 PAGINA 15
mg
de iet was een hard, on-
krmhartig vak dat bol-
|npellen. Zeker tot aan
i Tweede Wereldoorlog.
2 faar de bollenkwekers
-j pnden (en kunnen) niet
inder. Het was voor hun
in levensbelang. Im-
ers, even te lang ge
acht en de bollen waren
)rrot of vertoonden al-
pei ziekten en dan kon
atje de handel weggooien.
|aar ook legio vrouwen
pj. de streek konden dit
erk niet missen in tij-
in van armoe, crisis en
essie.
it was vaak pellen of ver-
mrrieren. Een boeiend as-
vrouwenarbeid. Men
n er kennis mee maken op
tentoonstelling „Bollenpel-
rs gevraagd", ingericht op
der in het Museum voor de
jembollenstreek te Lisse en
g lopend tot november van
jaar. Men krijgt er in een
ij kort bestek een beeld van
arbeids- en leefomstandig-
'en van de pelsters tussen
'O en 1960. De sombere,
ndringende, tonelen
irden verlucht met authen-
voorwerpen als pelta-
manden en gereedschap-
en foto's in een levens-
it decor: alles vertelt ver-
len over het pellen als vak,
It thuispellen, de werkom-
Indigheden en de verande-
Igen in het pellen in de loop
F tijd.
rots van de streek
jteraard stonden er vaasjes
II et tulpen op de smetteloze
eitjes in de koffiekamer
jn het museum bij het Vier-
pt. Hoe kon het ook anders!
llpen behoren tot de trots
l/\p de Bollenstreek en zijn de
rzaak van veler blijdschap,
vendien hebben ze alles te
[ken met de pellerij waaro-
r een aantal vrouwen in de
gio hun licht hebben doen
.ijnen. In '87 richtte me-
iuw Jorien Meerdink uit
prho'ut, naar aanleiding
het feest 1000 jaar Voor-
ït, de werkgroep Vrouwen-
ichiedenis Bollenstreek op.
t was de bedoeling een on-
rzoek te plegen naar de ge-
hiedenis van het bollenpel-
VI i als vrouwenarbeid, iets ty-
M^Trends voor deze regio.
T0 t onderzoek groeide Voor-
^^ut uit en de werkgroep be
at nu uit de dames Ellen
ozen, Jorien Meerdink,
ude Poot, Fia v.d.Zwaluw-
imers en Hilde de Bruijne-
)lters. Er groeide een boek
„Bollenpelsters gevraagd",
de samenstelsters legden
irvoor hun oor te luisteren
vooral de oudste nog le
lde pelsters die het „vak"
't aan den lijve hadden on-
•vonden. Zo werden 51
ormalige bollenpelsters ge-
erviewd. Er waren er bij
70, 80, ja zelfs van 90 jaar
L^jd. Het pellen schijnt toch
1 gezond te zijn geweest, als
/^_dat zo nagaat. De uitkomst
i de gesprekken in bejaar-
ncentra werd neergelegd in
boek, met de mooiste ver
en uit de eerste hand, dat
je_a,niddels al een zekere faam
■ft gekregen.
ontstond ook het idee om
aPi tentoonstelling over deze
terie in te richten.
rkgroep toog weer aan het
rk en deed een „gouden
ïdst", een enquête uit 1906
gegevens opleverde over
:rlei vormen van vrouwe-
•beid en hun omstandighe-
itera
den. Op deze enquête werd
verder voortgebouwd en nu
leert de bezoeker van de ex
positie in het Musem voor de
Bloembollenstreek zowat alles
over het fenomeen „bollen-
pelster" pellers waren zeld
zaam; de mannen deden lie
ver het zwaardere werk op
het land. Nee, het gaat om de
vrouwen, die destijds bij en
kele duizenden in het seizoen
gedurende 6 tot 8 weken het
karige inkomen van hun
mannen aanvulden. Getrouw
de vrouwen, die een extraatje
verdienden en na de peltijd
weer naar huis gingen, alweer
uitkijkend naar het volgend
jaar.
Voorkeur voor vrou
wen
Over het onderwerp „Bollen
pelsters gevraagd" is erg veel
materiaal verzameld. Het is
feitelijk het boek in beeld ge
bracht. In een hoekje zien we
een racefiets en een stereo-in
stallatie. Dat is waar in onze
tijd de pellende scholieren
van dromen. Ook buitenland
se werkkrachten (om het zo
maar eens uit te drukken)
hebben de charmes van het
bollenpellen ontdekt. Maar de
heren kwekers geven de
voorkeur aan vrouwen als het
op pellen aankomt. Gedegen
werk loont de moeite. Die
kant moeten we uit in het
bollenvak. Het is zoals de da
mes De Bruijne en Poot me
vertelden: „Het werken met
scholieren is niet optimaal in
de peltijd; de schoolvakanties
zijn veel te laat: na 21 juli is
het pelseizoen al voor drie
kwart voorbij".
De pakkendste taferelen op
de tentoonstelling treffen we
aan in het tijdvak 1890-1910,
met het pellen thuis en in de
schuur. Van 1930 tot 1950, glo
baal gezien, kregen de werk
loze mannen extra geld als ze
gingen pellen. Maar dat werd
geen succes: de heren wen
sten, in het algemeen, hun
lusten niet op het pellen bot
te vieren. Het waren en ble-
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
Links:
Een thuispelster in bedompte
omstandigheden (met op de
schilderachtige achtergrond
een kind nog in de bedstee)
begin deze eeuw aan de ar
beid. „Wij hebben haar voor
deze gelegenheid „zwanger"
gemaakt", aldus, met gevoel
voor de realiteit, Trude Poot
(rechts); links Hilde de Bruij-
ne-Wolters. Beiden zijn lid van
de Werkgroep Vrouwenge
schiedenis Bollenstreek.
„T ulpenvingers'
ven de vrouwen die het vak
met enige toewijding beoefen
den. Er was een tijd met een
Victoriaanse uitloper, dat
vrouwen thuis pelden omdat
de „gemengde pellerij" in de
bollenschuur ongewenst was:
mannen en vrouwen samen
pellen, dat was niet zedelijk,
niet netjes. Moeders begonnen
's morgens vroeg vaak om 7
uur al met hun arbeid, terwijl
de kinderen nog niet naar
school waren of even bij de
buurvrouw wverden onderge
bracht tot half 9. Moe pelde
door tot aan de warme hap
van het middagmaal en daar
na ging ze verder tot een uur
of 7 's avonds.
Maar in de schuur werd het
meest gepeld. Kinderen
mochten officieel niet in de
schuur komen en als ze kon
den lopen werden ze aan 't
touw gezet. In de schuur kon
„gemengd" worden gepeld,
maar dat had, bij al het zit-
werk, toch heel wat voeten in
Onder:
Bollenpelsters in de schuur
waar toch ook heel wat afge
zongen werd door de dames.
FOTO'S: WIM VAN NOORT
de aarde. Er moest minstens
een („liefst beschaafde") „op-
zichteres" aanwezig zijn, maar
die had je niet veel in deze
kringen. De grote bedrijven
kenden een „schuurbaas" en
de kleinere hadden de vrouw
van de kweker als „schuurba-
Maar de vrouw pelde door,
desnoods tot ze „tulpenvin
gers" kreeg, ontstoken vin
gertopjes, door al dat pellen in
een stoffige schuur, waar het
warm was en de sorteerma-
chine lawaai maakte. Maar er
werden veel „bollenliederen"
gezongen, achter de herkomst
waarvan de werkgroep niet
kon komen. De pelsters joe
gen de hele dag door om zo'n
massa tulpenbollen erdoor te
krijgen. Het was dodelijk ver
moeiend, heel zwaar werk, de
hele dag door te zitten pellen
op wankele krukjes aan een
onhandige peltafel.
Twee bollen per sec.
Wapenfeiten van een gerouti
neerde en toegewijde bollen-
pelster, die altijd gevraagd zal
blijven en veruit prevaleert
boven de scholier en de werk
zoekende uit de Oriënt of
daaromtrent: ze pelt onge
looflijk twee bollen per se
conde, en dat is ca. 10 manden
vol bollen per dag, hetgeen
weer betekent 20.000 bollen
daags, per vrouw zogeze_
Dat is, tenslotte, een half mil
joen bollen per jaar. Een dui
zelingwekkende produktie.
Daarna zou ze uitgeteld
moeten zijn, maar niets is
minder waar: de bollenpelster
volhardt, als ze gevraagd is.
Maar ze zingt geen boilenlied-
jes meer in de schuur, want
Radio 3 staat de hele dag aan
en dat is wel zo gemakkelijk.
„Maar vroeger", zo leerde ik
van de dames De Bruijne en
Poot, „vroeger ging ook het
huishouden gewoon door, on
danks het pellen. Dat waren
huishoudens van vaak meer
dan tien kinderen. Maar de
vrouwen wisten van wanten;
ze kenden zelfs de soorten
bollen uit hun hoofd en kon
den ze uit elkaar houden. Een
pelmachine kon nooit tegen
die gevoelige vingers op; die
beschadigde de bollen al te
zeer, en dat is nog steeds zo".
Het blijft nu pellen in de
schuur. Ook de dames van de
werkgroep hebben zich, hier
en daar, gewaagd aan de pel
lerij, omdat ze wilden weten
waar ze het over hadden.
Welnu, dat weten ze inmid
dels, maar hun uitverkiezing
hebben de meeste niet
stand gedaan. Niet dat ze af
vallig zijn geworden, maar ze
benaderden het pelvak toch
maar liever van de experi
mentele kant. En wat leverde
het pellen helemaal op? Van
1900-1910 was de mandprijs
ongeveer 10 cent. Dit liep in
de volgende decennia op tot
bijna 5 gulden per mand in
onze tijd.
Genoeg gepeld voor vandaag.
De expositie loopt in Lisse dus
tot november en daarna hoopt
de werkgroep met haar heb
ben en houwen de Bollen
streek door te reizen met een
mobiele tentoonstelling her
en der in de streek, gesubsi
dieerd door de gemeenten
Hillegom, Sassenheim, Voor
hout, Noordwijk en Noordwij-
kerhout. Op het ogenblik heb
ben Lisse en het Anjerfonds
Zuid-Holland eraan meege
daan. Er ligt een gastenboek
opengeslagen en dat vertoont
veel aanmoedigende notities,
ook met buitenlandse waarde
ring, tot uit Finland, Suomi,
toe. Het is fijn, dat de Bollen
streek zo'n museum heeft, nu
extra voorzien van een uit
stalling die veel leert over
(vrouwelijke) activiteiten die
onontbeerlijk zijn voor het
onvolprezen en allervitaalste
bloembollenvak dat als in een
realistisch sprookje de lief
hebbers en bewonderaars
trekt en tegelijk bijdraagt aan
een noodzakelijke, nationale
economische expansie. En dat
dankzij vrouwen. We moeten
daar de nadruk op leggen.
Het Museum voor de Bloem
bollenstreek staat open in de
maand mei dagelijks van 10
tot 17 uur, en in juni tot en
met maart (als het seizoen al
lang weer op één oor ligt) van
dinsdag tot en met zon
van 13 tot 17 uur. De toen-
gangsprijzen noem ik niet, die
zijn te verwaarlozen.
r
tl
Wekelijks verschijnt in de Leidse Courant de rubriek
„Hond zoekt huis". In deze rubriek wordt een hond (of
soms ook wel een kat) beschreven, die in het asiel ver
blijft. De in deze rubriek beschreven dieren zijn óf gevon
den, óf door hondenbezitters naar het asiel gebracht. Ze
worden om uiteenlopende redenen afgestaan, vaak begrij
pelijke, maar soms ook volslagen onzinnige. De in „Hond
zoekt huis" beschreven dieren zijn alle gezond, hebben een
wormenkuur ondergaan en zijn volledig ingeënt. Tegen be
taling van 115 gulden (inclusief dierenpaspoort) en 35 gul
den voor katten tot 12 weken (voor oudere katten gelden
bedragen van 45 en 55 gulden) zijn ze af te halen. Dit geld
komt ten goede aan zwerfdieren. Adres: Nieuw Leids Die
renasiel, Besjeslaan 6b, Leiden, tel. 411670. Geopend: di, vr
10-12,14-17 u; wo, do 14-17 u; za 10-12,14-16 u, zo en ma geslo
ten.
:t vorige baasje had geen
1 meer voor Moppie. De
chter des huizes verzorgde
rode kater jarenlang met
fde, maar ging onlangs het
is uit. Moppie kwam daar-
)r zonder toezicht te zitten
ging zwerven in de buurt,
ar waren de buren niet blij
se, want Moppie vergreep
h regelmatig aan de keurig
rzorgde tuintjes. Daardoor
landde de kater precies een
land geleden in het asiel
de Besjeslaan.
ch is Moppie, hij heeft een
rmaal postuur, bepaald
sloper. Over het karak-
ter van de tien jaar oude Mop
pie valt namelijk niets dan
goeds te melden.
Moppie is bepaald een lieve
kater, maar spontaan kan hij
niet genoemd worden. Als hij
eenmaal in zijn mandje bij de
verwarming ligt is er slechts
met moeite uit te krijgen.
Eenmaal buiten zijn mandje
heeft de eigenaar 'de Mop'
volgens beheerder Gotschall
snel voor zich gewonnen.
Moppie laat zich dan meestal
gelijk lekker en langdurig
aanhalen en ook in kopjes ge
ven blijkt de tiener dan een
ware kapipioen te zijn. Een
echte mensenvriend dus die
zonder problemen in een rus
tig gezin geplaatst kan wor
den. Kleine kinderen zijn
voor de niet meer zo piepjon
ge kater misschien iets teveel
van het goede, maar een gezin
met wat oudere kinderen of
een klein huishouden zonder
kinderen is voor Moppie geen
bezwaar.
'Daarbij komt dat Moppie vol
gens de beheerder Gotschall
'kraakzindelijk' is. Over uri-
nesporen hoeft een nieuwe ei
genaar dus niet in te zitten.
Het neerzetten van een katte-
bak of het regelmatig openen
van een tuindeur is voldoen
de. Ook de nare eigenschap
die veel katten hebben om
hun nagels konstant te willen
De rode kater Moppie laat zich
scherpen aan dure bankstel
len en tere tafelpoten is hem
vreemd. Moppie is volgens
een samenvatting van beheer
der Gotschall een echte goed
zak. Een goedzak van de eer
ste klasse.
Lex, de hond die vorige week
centraal stond is, geplaatst.
Dinsdagochtend kwam een
Leidse familie die in de bin
nenstad woont hem afhalen.
Lex, die door de asielmede
werkers omschreven werd als
een echte speklap, stapt sinds
dien trots door Leiden.
Tomaten met ham-kwark - rosbief
bloemkool met pikante saus en aardappelen
room vla met aardbeien
Tomaten als voorgerechtje
met een bijzondere en vlot
klaar te maken vulling.
De slablaadjes voor de on
dergrond kunnen vervan
gen worden door andere
groene groenten of krui
den, als dat beter uitkomt.
Voor twee: 4 tomaten, zout,
peper, 50 g ham, 1 plak ge
kookte ham, 50 g kwark,
mosterd, peterselie, sherry
of citroensap, paar blaad
jes sla;
400 g rosbief (voor 2 da
gen), zout, peper, 60 g bo
ter, tijm, rozemarijn;
bloemkool, zout, 5 g boter,
ui, kerrie, 1,5 dl water,
(half bouillonblikje), 15 g
bloem, tomatenpuree, wor-
oestersaus, peterselie;
0,5 tot 1 kg aardappelen;
4 dl gele vla (4 dl melk, 20
g custard, 24 g suiker), 0,5
dl slagroom, 5 g basterd
suiker, 100 g aardbeien,
basterdsuiker naar smaak.
Snijd van de gewassen toma
ten aan de kroontjeskant een
kapje af. Lepel de tomaten
leeg en bestrooi ze met zout
en peper. Meng stukjes ham
met kwark, mosterd, fijnge
knipte peterselie, sherry en
stukjes tomaat met sap (van
de kapjes en het binnenste).
vul er de tomaten mee en
zet deze op blaadjes sla.
Braad de met zout en peper
ingewreven rosbief in een
kwartier bruin in de boter,
met daarin weinig tijm en
rozemarijn. Laat het vlees,
voor het aansnijden, vijf mi
nuten liggen en maak de jus
met weinig water af.
Zet de bloemkool op met
weinig kokend water en
zout en kook haar in tien
minuten gaar. Fruit kleinge
sneden ui met kerrie glazig
in de boter, voeg water en
bouillonblokje toe en laat
het mengsel vijf minuten
koken. Maak een papje van
bloem en water, voeg dit al
roerende toe aan het ui
mengsel en laat de saus drie
minuten zacht koken. Maak
de saus op smaak af met to
matenpuree, worcestersaus,
kerrie en zout en schenk
haar in de schaal over de
bloemkool. Strooi er fijnge
knipte peterselie op.
Meng de vla met de met bas
terdsuiker bijna stijfgeklopte
room en leg er in plakjes ge
sneden en met basterdsuiker
gemengde aardbeien op.
Menutip voor maandag: ros
bief met raapstelen en aard
appelen - rumvla.
JEANNE
ARTSEN Leiden: Groep 1:
Tan, Janssen, Zwijnenburg, Meyer,
R. van Leeuwen, Verhage, Maris,
Groeneveld en De Ruiter, Van
Schie: za. dr. H. Meyer, tel.
215510, zo. dr. M.A. van Schie, tel.
177100. Groep 2: Bergmeyer, Ne
ring Bögel, Van Gent. Taytelbaum,
Van Luyk, Klaassen, Rus, Kruis en
E de Lange: za. dr. F.B. Kruis, tel.
126371, zo. dr. J. Rus, tel. 132500.
Groep 3: Pleiter, Lely, Smit, W.
de Bruijne, J. de Bruijne, Stolk,
Jurgens, Fogelberg en v.d. Muy-
senbergh: za. dr. J.H. Pleiter, tel.
131337, zo. dr. E.K. Fogelberg, tel.
132877. Groep 4: Bènit, Horn, de
Kanter, Lahr, Lodder, Nieuwenhuis,
Van Rijn, Van Wingerden, J. Zaaij-
er en R. Zaaijer, J. de Kanter: za.
dr. J. Ouwerkerk, tel. 312673, zo.
dr. Van Wingerden, tel. 310047.
Groep 5: Jasperse, Wiersma, Crul,
Kooyman, De Jong, Prince, Rein-
ders, D. Hammerstein en A. Ham-
merstein: za. dr. Baart, tel. 318453,
zo. dr. Witpaard, tel. 217477
Oegstgeest: vanaf za. 8.00 uur: za.
en zo. J.B. Hugenholtz, tel. 155666;
Spreekuur za. en zo. 11.30-12.30.
Kaag - Abbenes -Nieuw Vennep:
tel. 02526-72850. Leiderdorp: za
dr. R. van Velzen, tel. 891100
(spreekuur van 12.30 tot 13.00 uur
op Vlaskamp 16, tel. 891100), zo.
dr. Crobach, tel. 213964 (spreek
uur van 12.30 tot 13.00 uur op Flo
rijn 10, tel. 891100). Voorscho
ten: za. dr. Schotanus, 01717-
2356, zo. dr. Koopmans, 01717-
6352. Warmond - Voorhout:
za.en zo Huisartsenpraktijk Oost
hout, 02522-30697. Noordwijk:
vanaf za. 9.00 uur Groepspraktijk,
01719-19300 Katwijk - Rijns
burg - Valkenburg: Groep 1: F.
Dijk, J.J.A. Henneman, J.H. ten
Hove, J.A.J. Lodder, W.C.M. Meeu-
wisse, J.A. Pool, I.J.W. Schonen
berg: za. en zo. dr. I.J.W. Schonen
berg, 01718-12336. Groep 2: W.
Bergman, H. van Duyn, L. van
Duyn, H.M. Hueting, H.C. Moolen-
burgh, J. Timmers: za. en zo. dr.
H.C. Moolenburgh, 01718-13222.
Groep 3: G van Delft, E.C.M.
Priester, R. Rietbroek, A.J. Verha
ge, C.H. van der Water: za. en zo.
E.C.M. Priester. 01718-21024.
Sassenheim: za. en zo. dr H.
Moerman, tel. 11119. Alkemade
- Rijnsaterwoude: za. en zo. dr.
R.H.C. Glansbeek, 01713-12511.
Roelofarendsveen Praktijk Saeys-
/van Mierlo/Roelen/Brock: za.en
zo. P. Brock en A. Roeien, 01713-
12329 Alphen: groep 1: za. dr
M.E v.d. Steen, tel. 2738, zo. dr.
C.S. Boss, tel. 72472; groep 2: za.
dr. C. van'Blooijs, Ravestein 5, tel.
32826, zo. dr. H P. Rakers, tel.
45610; Groep 3: za. dr. M.G.M.
Smid-Oostendorp, tel. 45371, zo.
dr. C A. Varkevisser, tel. 21767.
Hazerswoude-Koudekerk: za en
zo. dr. J.A.C. Sprangers, 01714-
3700. Benthuizen - Boskoop: za.
en zo. dr. P.J. Bom, tel. 01727-
12136. Langeraar - Nieuwveen -
Ter Aar - Woubrugge (za. 10.00
uur tot zo. 24.00 uur; altijd eerst
bellen): dr. A. Kieven en A. van
Dongen, tel. 01723-8101. Nieuw
koop - Noorden: za. en zo. dr.
G.C.A. Essens, tel. 01724-8482.
Voor dringende zaken spreekuur
tussen 11.00 en 11.30 en tussen
17.00 en 17.30 uur. Hillegom: za.
en zo. dr. C.W. v.d. Have, tel.
15417.
HOMEOPATHISCHE ARTSEN LEI
DEN Waarneemregeling voor D.
Koster, C. Juffermans en I. Cowan.
De dienstdoende arts is te berei
ken via. de dokterstelefoon, tel.
071-122222.
TANDARTSEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Warmond: za.
en zo. H.J. van Iterson, Oegst
geest, tel. 170729. Spreekuur om
13.00 uur. Zoeterwoude: dr.
Freeke, tel. 410950/414547. Al
kemade - Leimuiden: eigen tand
arts bellen voor 15.00 uur. Leid-
schendam: Voor spoedgevallen tel.
974491. Bollenstreek: za.en zo.
H. v. Drooge, tel. 02520-18023.
Noordwijk: za. en zo. F.W 't Hooft,
tel. 01719-12624. Katwijk: za.en
zo. C. de Baat, tel. 01718-25225.
APOTHEKEN Leiden - Leider
dorp - Oegstgeest - Voorschoten:
za. en zo. Apotheek Kok, Diamant
laan 5a, Leiden, tel. 763439, Apo
theek v Breest Smallenburg,
Loevestein 6, Leiderdorp, tel.
890000 en Apotheek Voorschoten,
Leidseweg 66. Voorschoten, tel.
01717-7957. Alkemade: Apo
theek Alkemade 01713-9100,
open: zat 12-13, 17.30-18 u. zon
feestdagen 12.30-13 en 17.30-18 u.
Noordwijk - Katwijk - Rijnsburg:
za. en zo. Apotheek De Jong, Kon.
Julianalaan 22. Katwijk, tel. 01718-
14370. Leidschendam: za.en zo.
Apotheek Grendel-Peppink, Laan
van Nieuw Oost Indië 221, Den
Haag, tel. 070-852447. Noordwij-
kerhout: za. geopend van 9-13. u.
en van 17-18 u. en zo van 12-13 u.
en 17-18 u. Spoedrecepten tel.
3511 of dienstbel. Sassenheim:
02522-10169.
WIJKVERPLEGING Leiden -
Noordwijkerhout - De Zilk - Voor
hout: tel. 071-122222. Bollen
streek: Wijkverpleging Gezond
heidscentrum, tel. 02522-14147.
Hillegom: Opgave via het ant
woordapparaat, tel. 02520-16217.
Leidschendam: Kruisvereniging,
tel. 070-455300. Oegstgeest:
Kruisvereniging, tel. 071-177444.
DIERENARTSEN Leiden: za. en
zo. H. Vestjens, Rijn- en Schiekade
23, Leiden, tel. 144323. Voor
schoten - Leidschendam: eigen
dierenarts bellen Bollenstreek:
za. en zo P A. de Geus, tel. 02522-
12422. Katwijk: Opgave via het
antwoordapparaat, op zaterdag
tussen 11.00 - 12.00 uur spreekuur
bij dr. Snel. Muurling/Helder-
/Roest: za. en zo. A.W. Helder, tel.
220513.
APOTHEKEN De avond- en
nachtdiensten van de apotheken in
de regio Leiden worden waargeno
men door de apotheken die ook
weekenddienst hebben.
ONGEVALLENDIENST ZIEKEN
HUIZEN LEIDEN Ongevallen-
dienst elke dag Academisch Zie
kenhuis behalve van dinsdag 13.00
u. tot woensdag 13.00 u. (Diaco-
nessenhuis poliklinieken tel
155543, afdeling S.C.U. tel 175639)
en van vrijdag 13.00 u. tot zaterdag
13.00 u (Ellsabeth-ziekenhuis).
De Geneeskundige Dienst Leiden
is verhuisd van de Roodenburger-
straat in Leiden naar de Crones-
teinkade 18a in Leiden.
VERENIGING BESCHERMING ON
GEBOREN KIND Hulpverlening
bij ongewenste zwangerschap voor
moeder en kind. Bel tel. 071-
896309; 071-897762; 033-620244
(dit laatste nummer is dag en nacht
bereikbaar).
BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN
Diaconessenhuis: Bezoekuur da
gelijks van 16.00 tot 17.00 uur en
van 18.30 tot 19.30 uur. Kinderaf
deling dagelijks van 14.00 tot
20.00. Niet meer dan twee bezoe
kers per patiënt. Sint Elizabeth-
ziekenhuis: Volwassenen dagelijks
van 14.00-14.45 u. en van 18.30-
19.30 u.; klasse-afdelingen ook
11.15-12.00 u. Kraamafdeling: dag.
van 15.00-16.00 u. en van 18.30-
19.30 u. en van 19.30-21.00 u. al
leen voor vaders. Kinderafdeling
dag. 15.00-18.30 u. CCU (hartbe-
waking) dag. van 14.00-14.30 u. en
van 19.00-19.30 u. Intensieve ver
pleging: dag. van 14.00-14.30 u. en
van 18.30-19.00 u Sport-Medisch
Adviescentrum: Spreekuur ma.
19.30-20.30 u. in het St. Elisabeth-
ziekenhuis. Endegeest: Di. en vr.
13.00-14.30 u.; zo. 11.00-12.00 u.
en 14.00-15.00 u.; eerste klasse:
de gehele dag. Jelgersmakliniek:
Jongerenteam: za. en zo. 14.00-
17.00 u. Opname: werkdagen
16.45-17.45 u.; za. zo en feestdag.
10.00-11.30 en 14.00-16.30 u.
Team A, C en D: dag. tot 21.00 u.
met uitzondering van behandeltij
den en etenstijden.
Horizontaal: 1 biljartstok; 4 etmaal;
7 vertaler; 8 opening in b.v. een
vestingmuur; 10 bontgekleurde pa
pegaai; 12 Engels biersoort; 13
roofdier; 16 voegwoord; 17 vlakte
maat; 18 persoonlijk vnw.; 19 livrei
bediende; 20 voorzetsel; 22 sierlijk
dier; 23 militaire ordedienst (afk.);
25 sprookje; 28 opvoeder van
muel; 29 open strook in een
als afscheiding; 30 treksluiting; 32
Europeaan; 33 soort takel; 34 deel
van het oor.
Verticaal: 1 heilig boek; 2 bezield
heid; 3 dreumes; 4 dagelijks be
stuur (afk.); 5 rijstbrandewijn; 6
vertering; 7 plakband; 9 stad
Frankrijk; 11 omgang; 14 veelal
rond gebak; 15 werkelijk, wezen
lijk; 20 voorzetsel; 21 meelachtig;
23 vogel; 24 voornemen tot iets; 26
ritueel gebruik; 27 boerderij; 31
muzieknoot; 32 0.1 liter (afk.).
OPLOSSING
"IP ze !|S te :®®1S LZ -BIM 9Z :ue|d
PZ '.|ejeuj £z :6new iz 'Jbac
'•leeej gi ipeei n Uee^jaA w 'Bias
6 '.edei i 6e|96 g :>jeje g g a
p :>jn e :uB|e z ^ubjom i lesoijjeA
|9| f6 :|B6
ee :ueea ze oe -bji 6Z 'ib 8z
:|9S|ejJ9A qz "d"W ez 'sei ZZ
0z 'lombl 61 :e6 gi :9jb u :u<
UB>iJ9iuBd ei ;9|B Zl 'e.ie oi :sajq
8 -Hioi L '6ep p :n9>j j. :|bb)uozuoh