Palesti jnen maken korte
metten met collaborateurs
VS dreigen contributie aan
VN-organisaties te staken
Wapenstok en traangas
verjagen 1 mei-betogers
Twijfels kernfusie verder versterkt
Joods protest bijbezoek van Arafat
Oppositie Paraguay ziet massale fraude
BUITENLAND'
Cfi/idóeSoivuwt
DINSDAG 2 MEI 1989 PAGINA 7
Boycot Exxon-
pompen in YS
NEW YORK Klanten van Exxon
in de Verenigde Staten zijn een boy
cot van Exxon-bezinepompen begon
nen vanwege de olieramp in Alaska.
De oliemaatschappij heeft ongeveer
tienduizend creditcards teruggekre
gen van de in totaal zeven miljoen,
die de maatschappij bij klanten heeft
uitstaan. De president van Exxon,
Lawrence, gelooft niet, zeker gezien
de krappe bezinemarkt, dat het wer
kelijk tot een effectieve boycot zal ko
men. Maar toch plaatste Exxon in 146
kranten in de VS advertenties, waar
in zij de consumenten vertelde dat
een boycot niet helpt de miljoenen li
ters olie in Alaska op
Anti-apartheidsactivist
voor huisdeur vermoord
JOHANNESBURG Tegenstan-
ders van de apartheid in Zuidafrika
twijfelen er niet aan dat de moord,
gisteren, op de blanke activist David
Webster een politieke achtergrond
heeft. Webster (44) was werkzaam
als sociaal antropoloog aan de Wit-
watersrand-universiteit en een pro
minent lid van verscheidene anti-
apartheidsorganisaties. Hij werd gis
teren vanuit een voorbijrijdende
auto voor de deur van zijn huis
doodgeschoten. Webster was een
van de leiders van de Steungroep
van Ouders van Gevangenen
(DPSC), een organisatie die zich
keert tegen detentie zonder vorm
van proces in Zuidafrika.
Ruimteveer gaat
donderdag omhoog
CAPE CANAVERAL De
NASA heeft de lancering van
het ruimteveer Atlantis vastge
steld op donderdag. Om 19.48
uur Nederlandse tijd zal het
ruimteveer vertrekken voor een
reis waarbij een satelliet zal wor
den gelanceerd die de planeet
Venus in kaart gaat brengen.
Het zogeheten „startvenster" be
draagt aanstaande donderdag 64
minuten. Alleen binnen die tijd
kan Atlantis naar dat punt in de
ruimte vliegen, vanwaar de son
de richting Venus kan worden
gestuurd. Vrijdag werd de start
van de Atlantis afgebroken we
gens een motorstoring.
Hongaarse leider
hekelt Kadar
BUDAPEST De leider van de Hon
gaarse communistische partii, Karoly
Grosz, heeft in felle bewoordingen de
grove fouten van zijn voorganger Ja
nos Kadar veroordeeld. In een toe
spraak ter ere van de Dag van de Ar
beid noemde Grosz Kadar niet bij
naam, maar het was duidelijk wie hij
bedoelde toen hij het had over vorige
leiders „die onvoorstelbare morele, po
litieke en materiele schade toebrach
ten aan ons volk, en grote kansen mis
ten". Van de Russische, inval in 1956
tot medio vorig jaar leidde Kadar het
land vrijwel in zijn eentje. Sindsdien
ondergaat het land in hoog tempo poli
tieke en economische hervormingen.
Gewonden door
turbulentie
FRANKFURT Aan
boord van een Airbus A310
van de Westduitse lucht
vaartmaatschappij Lufthan
sa zijn 26 personen gewond
geraakt als gevolg van zwa
re luchtturbulentie. Het toe
stel dat met 88 passagiers en
14 bemanningsleden van
Kuwayt op weg was naar
Frankfurt, kwam boven
Beieren in een gebied met
hevige turbulentie terecht.
De Airbus kon in Frankfurt
een gewone lahding uitvoe
ren, maar vier personen
moesten in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Mubarak vraagt
minder kinderen
CAIRO President Hosni Muba
rak van Egypte heeft zijn landgeno
ten gisteren gevraagd meer te pro
duceren, minder te consumeren en
minder kinderen op de wereld te
zetten. Op die manier wordt bijge
dragen aan het oplossen van de eco
nomische problemen van het land.
Egypte, dat meer dan de helft van
zijn voedsel invoert, gaat op verzoek
van het Internationaal Monetair
Fonds de subsidies op voedsel en
energie drastisch verlagen. In een
drie uur durende televisierede
vroeg Mubarak verder aan premier
Shamir van Israel akkoord te gaan
VS willen toelichting
Russische generaal
Afgevaardigden zal Sovjetmaar-
schalk Sergej Achromejev uitnodi
gen om in juni voor de commissie
een uiteenzetting te geven over de
toekomstige koers van Sovjetdefen-
sieprogramma's. Daarnaast zijn op 9
en 10 mei bijeenkomsten voorzien
met deskundigen van het Sovjetin
stituut voor Noord-Amerika. „Wij
willen weten in welke richting Sov-
jetdefensieprogramma's zich gaan
oriënteren. Nu bestaat er een onze
kerheid over de Sovjetunie, die zich
voegt bij problemen die worden ver
oorzaakt door de verlaging van
Amerikaanse defensie-uitgaven", al
dus commissievoorzitter Lee Aspin.
Met pistoolschoten en wapenstokken drijft de Turkse oproerpolitie de betogers in Istanbul uiteen.
(Vervolg van de voorpagina)
ISTANBUL Bij de 1
mei-vieringen waaraan
gisteren miljoenen men
sen over de gehele wereld
hebben deelgenomen is
het op vele plaatsen tot
ernstige botsingen geko
men met de politie.
In Istanbul, waar viering van
de Dag van de Arbeid verbo
den was, liep een 1 mei-op
tocht in het centrum uit op ge
vechten tussen betogers en op
roerpolitie. Daarbij zijn 36
mensen gewond geraakt. Eén
van de gewonden ligt in coma.
Op het Wenceslas-plein in de
Tsjechische hoofdstad Praag
arresteerde de politie circa
tachtig mensen 'die daar na af
loop van de officiële 1 mei
viering een betoging wilden
houden. De demonstranten
wilden spandoeken uitrollen
waarop zij vrijlating van dissi
denten eisten.
De autoriteiten in Polen en
Hongarije stonden de oppositie
toe hun eigen 1 mei-vieringen
te houden. In de Poolse hoofd
stad Warschau namen tegen
de honderdduizend aanhan
gers van Solidariteit deel aan
een mars door de stad. In
Gdansk kwam het tot een bot
sing tussen de oproerpolitie en
honderden radicale anti-com
munistische jongeren.
Op het Rode Plein in Moskou
namen dit jaar zo'n 150.000
Sovjet-burgers werd deel aan
de traditionele 1 mei parade.
De televisie, die de uiterst vro
lijk ogende parade uitzond,
laste een pauze in om de
slachtoffers te herdenken, die
verleden maand tijdens een
nationalistische manifestatie in
Georgië vielen, maar ook de
Met verbeten gezicht gooien Palestijnse jongeren stenen naar de
Israëlische soldaten op de bezette Westelijke Jordaanoever waar
de 1 mei-viering gisteren tot felle gevechten leidde. FOTO'S: ap
doden als gevolg van de aarbe- brengen van redes en verkla-
ving in Armenië, vorig jaar ringen waarin de Chinese ar
beiders op het hart werd ge-
december.
In China, waar de 1
ring van oudsher niet
saai wordt gevierd als in ande-
drukt zich niet bij de opstandi
ge studenten aan te sluiten.
In verschillende steden in
communistische landen, Chili zijn in totaal 134
volstond de partij met het uit- gearresteerd.
CAMBRIDGE/SAN DIEGO
Een groep deskundigen van
het Massachusetts Institute of
Technology (MIT), een voor
aanstaand onderzoekscentrum
in de VS, vecht sinds gisteren
de juistheid aan van de vondst
van „koude kernfusie" door
twee chemici van de Universi
teit van Utah, Fleischmdnn en
Pons.
baseert haar conclusie op een
bestudering van de curve die
Pons en Fleischmann publi
ceerden over de hoeveelheid
neutronen die bij hun proef
zou zijn vrijgekomen in de
vorm van gammastralen (elec-
tro-magnetische stralen). „Zo
als u weet, zijn de professoren
Fleischmann en Pons chemici,
en, naar ik meen, hebben zij
zeer weinig ervaring met deze
neutronensystemen. Bij het
doen van zulke proeven kan
men gemakkelijk in een ban
raken, waardoor je dingen ziet
die je dan niet voldoende on
derzoekt. Misschien is dit in
dit geval gebeurd", zei een
woordvoerder van de groep
van het MIT. Vorige week
vrijdag verklaarde tweevoudig
Nobelprijswinnaar Linus Pau
ling uit de VS al te .betwijfelen
of er in de expérimenten van
Pons en Fleischmann sprake is
geweest van kernfusie.
JERUZALEM Het li
chaam van Ribhi Bani-
Audeh werd vorige week
levenloos aangetroffen in
een veld vlakbij het afge
legen dorpje Tammoun op
de Westelijke Jordaano-
ver. De 22-jarige Palestijn
was afgetuigd en doodge
stoken door een groep ge
maskerde mannen, die
hem in een hinderlaag
hadden gelokt.
Op dezelfde dag werd twintig
kilometer verderop, in de stad
Nablus, in een leegstaande flat
het lijk gevonden van een an
dere jonge Palestijn, Azzamal-
Qadi. Hij was met een bijl ver
moord en ook zijn lichaam was
overdekt met steekwonden. Zij
zijn slachtoffers van de nu zes
tien maanden durende intifa
da, de Palestijnse opstand.
ongeregeldheden óm het leven
zijn gekomen, worden deze
twee niet als „martelaren"
vereerd. Zij werden namelijk
niet gedood door Israëliërs
maar door hun eigen mensen.
De laatste tijd gebeurt het
steeds vaker dat Palestijnen
vermoord worden omdat ze
schuldig zijn bevonden aan
collaboratie met de Israëliërs.
Sinds het uitbreken van de op
stand zijn in totaal bijna veer
tig Palestijnen om deze reden
gedood.
Tanden tonen
Alle tekenen wijzen erop dat
de nieuwe jacht op collabora
teurs voortvloeit uit een be
sluit door de ondergrondse lei
ding van de opstand, in sa
menwerking met de Pale
stijnse Bevrijdings Organisatie
PLO. Sommige bronnen gelo
ven dat de campagne tegen
vermoedelijke informanten sa
menhangt met hernieuwde Is
raëlische inspanningen om le
den van de ondergrondse inti-
fada-leiding op te sporen. An
deren zijn van mening dat de
Palestijnen met hun campagne
tegen collaborateurs simpel
weg hun tanden willen laten
„Dagelijks worden
gedood of verwond", zegt een
prominente Palestijn. „Voor
collaborateurs is hier geen
plaats".
In het kader van de zuive
ringsactie zijn ten minste ook
twee vrouwen gedood iets
wat hoogst ongebruikelijk is
voor de uiterst traditionele en
hechte Palestijnse gemeen
schap. Beiden werden beschul
digd van. prostitutie en spiona
ge voor de Israëlische geheime
politie, de Shin Beth.
Er zijn echter ook Palestijnen
die geen geheim maken van
hun samenwerking met de Is
raëliërs. Een bekende figuur
in het Ramallah-gebied is
„Kapitein Jack", die een wa
penvergunning heeft. Volgens
veel bronnen heeft hij de Is
raëliërs al vele malen openlijk
bijgestaan in het arresteren
van demonstranten.
De Israëliërs hanteren ver
schillende methoden om de
Palestijnen over te halen tot
samenwerking. Eén daarvan is
hen te beloven dat hun dos
siers vernietigd worden. Pales
tijnen die willen reizen, stude
ren of een eigen zaak begin
nen moeten daarvoor toestem
ming vragen aan de Israëliërs
en dat is natuurlijk ook een
manier om hen tot coöperatie
te verleiden.
Israëlische functionarissen
ontkennen echter dat er colla
borateurs zijn en beweren dat
veel van de moorden onder de
Palestijnen het gevolg zijn van
persoonlijke vetes of onderlin-
Rechtbank
Volgens sommige bronnen
heeft de ondergrondse leiding
van de opstand in de bezette
gebieden een soort clandestien
systeem van rechtspraak opge
zet, waarbij getuigenverklarin
gen worden afgenomen en be
kentenissen worden gedaan.
Het hele verloop van de
„rechtzaak" wordt op de band
opgenomen. Op basis van deze
verklaringen wordt een advies
uitgebracht aan PLO-verte-
genwoordigers in het buiten
land, die het vonnis moet vel
len.
De lichamen van collabora
teurs worden vaak in alle stil
te begraven; een bron van
schaamte en pijnlijke verwar
ring voor hun familie. „Als de
familie niet reageert en geen
wraakacties onderneemt, weet
je zeker dat de beschuldiging
van collaboratie terecht was",
legt een Palestijn uit.
Sommige collaborateurs heb
ben hun dwalingen in het
openbaar opgebiecht en hun
gemeenschap om vergiffenis
gevraagd. In de stad Jericho
bijvoorbeeld trad de Palestijn
Daoud al-Shalabi in de moskee
naar voren en bekende dat hij
leden van de Israëlische gehei
me politie had meegenomen in
zijn auto en hen plaatselijke
activisten had aangewezen, zo
dat ze gearresteerd konden
worden.
„De aanwezigen vergaven
hem en omhelsden hem", ver
telde een van de aanwezigen.
„Het was allemaal vreselijk
emotioneel. Maar als hij het
ooit weer doet, wordt hij zon
der pardon vermoord".
JIM MUIR
(c) The Sunday Times, Londen
Kampuchea heet
weer Cambodja
BANGKOK Het door Viet
nam in het zadel geholpen
bewind in Cambodja heeft de
naam en vlag van het land
weer gewijzigd als tegemoet
koming aan het gewapend
„Het heeft er alle schijn van
dat wij aan het eind van de
tunnel zijn beland", zei de lei
der van het Kampucheaanse
verzet, prins Norodom Siha
nouk, gisteren in Jakarta waar
hij vandaag en morgen vredes
besprekingen zal voeren met
de Kampucheaanse premier
Hun Sen over het al ruim tien
jaar oude conflict in Kampu
chea. Sihanouk is bereid af te
zien van zijn eis dat een door
de Verenigde Naties samen te
stellen vredesmacht moet toe
zien op de terugtrekking van
de Vietnamese troepen uit
Kampuchea. De prins houdt
overigens vast aan zijn eis dat
de regering van Hun Sen in
zijn huidige samenstelling niet
kan blijven voortbestaan. In
plaats daarvan zou er een „op
perste raad" moeten komen,
aldus Sihanouk. Dit lijkt op
een voorsfel van Hun Sen zelf
om een nationale verzoenings-
raad van de drie verzetsgroe
peringen en zijn regering te
vormen.. De Kampucheaanse
premier, Hun Sen, noemde tij
dens een korte tussenstop in
de Thaise hoofdstad Bangkok,
de verklaring van Sihanouk
„verheugend nieuws". „Als
het waar is, zou dat kunnen
bijdragen tot het vinden van
een oplossing of althans een
gedeeltelijke oplossing voor de
kwestie Kampuchea", aldus de
door Vietnam gesteunde pre-
Hun Sen beloofde Sihanouk
„werkelijke macht" als hij zich
de Rode Khmer, die
sterkste is van de drie
bewegingen, erop uit is de
macht te grijpen zodra zich
een kans voordoet. Sihanouk
wil echter geen akkoord slui
ten buiten de andere verzets
leiders, die niet vertegenwoor
digd zijn in Jakarta, om.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
24.000 MIJLEN OCEAANRACE
358) Het eerste traject, San Francisco-Honolulu, verloopt
voorspoedig en zo krachtig waait de passaatwind, dat Rob zeil
moet minderen. Wanneer hij de kust van Hawai nadert, ziet hij de
„Laura" nog steeds vlak in de buurt, aan bakboord. Die heeft hij
de hele reis niet uit het oog verloren. De andere schepen zijn
achtergeraakt. Ook de „Memphis". „En daar was Brookfeller
nog wel zo bang voor", mompelt Rob in zichzelf. Maar hij weet
niet, dat „Cigaret-Larry" opzettelijk een beetje treuzelt, want zijn
scherpste concurrenten moeten 't eerst in Honolulu aankomen...
- En ja hoor, aan de wal staan de helpers van Larry al klaar:
Tobias, een zaakwaarnemer met een niet al te gunstige reputatie,
en Jojo, een inboorling van gemengd vloed. „Lastige opdracht",
mompelt Tobias, terwijl hij de schepen ziet naderen; „die Larry
heeft goed praten... Maar brand aan boord van een schip komt
nog al eens voor, Jojo. „En meestal", voegt hij er grinnikend aan
toe, „is de oorzaak onbekend".
V4 H
Puinhopen
Een kind zit in de
stad Saturia in Ban
gladesh wat voor
zich uit te staren op
de puinhopen van
wat eens zijn ouder
lijk huis was. Satu
ria werd vorige
week getroffen door
een wervelstorm,
die een groot deel
van de stad met de
grond gelijk maak
te. Wegens het ge
brek aan schoon
drinkwater en de
nog overal onder de
puinhopen liggende
lijken wordt ge
vreesd voor een uit
barsting van chole
ra en diarree.
foto: ap
WASHINGTON De
Verenigde Staten dreigen
hun financiële steun te
stoppen aan die dochter
organisaties van de Vere
nigde Naties, die de Pale
stijnse Bevrijdingsorgani
satie PLO als volwaardig
lid accepteren.
De VS uitten het dreigement
naar aanleiding van de officië
le aanvraag door de PLO om
lid te mogen worden van de
Wereldgezondheidsorganisatie
WHO. De PLO heeft nu de
status van waarnemer bij de
organisatie. De Verenigde Sta
ten nemen een kwart van de
WHO-begroting voor hun re
kening, over de afgelopen
twee jaar een bedrag van on
geveer 150 miljoen dollar.
De directeur-generaal van de
WHO, de Japanner Hiroshi
Nakajima, zal later vandaag in
PARIJS Het vandaag
begonnen tweedaagse be
zoek van PLO-leider Ara
fat aan Frankrijk wordt
begeleid door een hevig
protest vanuit de interna
tionale joodse gemeen
schap.
De Franse joodse gemeenschap
uit haar ongenoegen over het
bezoek vanavond onder meer
met een demonstratie bij de
synagoge in de Rue Copernic,
waar in 1980 vier mensen bij
een bomaanslag om het leven
kwamen. Vannacht zijn op
plaatsen in Frankrijk waar de
afgelopen jaren (Palestijnse)
terroristische aanslagen zijn
gepleegd al nachtwakes ge
houden, waar honderden men
sen kaarsen brandden. Deel
nemers zeiden hiermee het
verband tussen Arafat en het
„blinde terrorisme" zichtbaar
te willen maken.
In Israel wordt de Franse re
gering ongevoeligheid verwe
ten, omdat Arafat in Parijs
ontvangen wordt op de dag
dat in Israel de slachtofers van
de jodenvervolging door de
nazi s worden herdacht. Vol
gens premier Shamir gaat vaji
het bezoek van Arafat aan Pa
rijs een boodschap uit aan jó
den overal ter wereld: „Deze
man zegt veel tegen het joodse
volk. Hij volgt de zelfde tradi
tie als de nazi's".
Washington trachten het
Amerikaanse dreigement on
gedaan te maken. Eerder heeft
hij al getracht Arafat te bewe
gen tot intrekking van het
verzoek om toelating.
Ook Israel klaagt over de
Palestijnse aanvraag voor het
lidmaatschap van de WHO,
maar dan met de nadruk op
een ander aspect: het logo dat
dè Palestijnse staat voor de
WHO wil gebruiken. Het logo
bevat een landkaart die niet
alleen de bezette gebieden om
vat, maar ook geheel Israel,
uitgezonderd de Golanhoogte.
die door Israel is buitgemaakt
op Syrië. Volgens Israëlische
worodvoerders is het logo in
strijd met de uitspraken van
PLO-leider Arafat van eind
vorig jaar, dat hij het Israëli
sche bestaansrecht erkent.
GENERAAL RODRIGUEZ WINT VERKIEZINGEN
elk geval overduidelijk ge-
ASUNCION Regerings
partij en oppositie in Para
guay hebben elkaar be
schuldigd van fraude bij
de verkiezingen die giste
ren voor het eerst in tien
tallen jaren in het land
zijn gehouden. Zoals ver
wacht is de stembusstrijd
gewonnen door generaal
Andres Rodriguez, de
kandidaat van de Colora
do Partij.
De officiële uitslag zal pas
vanavond bekend worden,
maar met ongeveer de helft
van de stemmen geteld had
Rodriguez al een grote voor
sprong op zijn voornaamste
concurrent, Domingo Laino
van de Authentieke Radicale
Liberale Partij (ARLP).
Meteen na de sluiting van de
stembussen verklaarden Laino
en de kandidaten van drie an
dere oppositiepartijen dat op
grote schaal fraude zou zijn ge
pleegd door de Colorado-partij.
Die partij beschuldigde daarop
de oppositie van fraude.
Volgens diplomaten en buiten
landse waarnemers zijn de
verkiezingen en het tellen van
de stemmen over het alge
meen op een eerlijke manier
verlopen en heeft Rodriguez
De Colorado Partij, die sinds
1947 aan de macht is, rekent
ook op een meerderheid in de
eerste en tweede kamer van
het parlement.
Generaal Rodriguez maakte
drie maanden geleden een
eind aan het dictatoriale
bewind van generaal Stroes-
sner, die 34 jaar aan de macht
is geweest.
