Milieubeleid voor een deel
op de lange baan geschoven
Een turbulent weekend van uur tot uur
Bollentelers bezorgd over Turkse aanvoer
Joris Voorhoeve wil
het opnemen voor
'modale automobilist'
2 BINNENLAND
£eidóe(Soivia*it
MAANDAG 1 MEI 1989 PAGINA 3
,Huis van de Toekomst op stankplaats'
NULAND De milieu
vereniging tot behoud van 't
Vinkei in Nuland wil dat de
bouwvergunning voor het „Huis
van de Toekomst" onmiddellijk
moet worden vernietigd. De ver
eniging heeft daartoe een ver
zoek aan de afdeling recht
spraak van de Raad van State
gericht.
Het „Huis van de toekomst" is een
nieuw project van het Autotron in
Nuland. Enige tijd geleden werd een
schorsingsverzoek al toegewezen door
de Raad van State. Dé bouwvergun
ning werd echter alsnog verleend,
omdat de gemeente Nuland stelde dat
er bij vergissing van verkeerde gege
vens was uitgegaan. De milieuvereni
ging beschuldigt de gemeente er nu
van de Raad van $tate misleidende
informatie te hebben toegespeeld.
Op situatietekeningen zou het project
bewust op een verkeerde plaats zijn
ingetekend, enkele tientallen meters
van de juiste plek. Volgens de milieu
vereniging komt het „Huis van de
toekomst" daardoor 71 meter binnen
de stankcirkel te l'ggen van een kip
penfokkerij. Bezoekers van het huis
zouden veel last van de fokkerij on
dervinden: De gemeente zegt zich van
geen kwaad bewust te zijn.
Antillen vraagt
begrotingssteun
WILLEMSTAD De kans is
groot dat de regering van de Ne
derlandse Antillen na 1990 bij de
Nederlandse regering aanklopt
voor begrotingssteun. Dit blijkt
uit verklaringen die de Curagao-
se gedeputeerde van financiën,
Faroe Metry. Volgens Metry zul
len de gezamenlijke tekorten
van de Antilliaanse regering en
het eilandgebied Curasao in 1992
zijn opgelopen tot ruim.vierhon
derd miljoen gulden. Hoewel dit
minder is dan twee jaar geleden
werd geraamd, zullen de tekor
ten waarschijnlijk niet uit eigen
middelen gedekt kunnen wor
den.
HILLEGOM De Koninklij
ke Algemeene Vereniging
voor Bloembollencultuur
maakt zich zorgen over moge
lijk negatieve publiciteit na
verhalen in de pers dat wilde
Turkse bloembollen (onder
meer sneeuwklokjes en winte-
rakonieten) door Nederland
worden geïmporteerd en ver
volgens opnieuw geëxporteerd
naar andere landen.
Volgens algemeen secretaris F.
Zandbergen moet de vereniging be
kijken of deze bollen niet beter al
leen in Nederland kunnen worden
geproduceerd. Ook moet volgens
hem bekeken worden of deze wilde
bollensoorten opgenomen kunnen
worden in de Conventie van Was
hington, een verdrag dat de invoer
van wilde cyclamen al in ons land
verbiedt.
De handel in Turkse bloembollen
werd onlangs in een rapprt aan de
kaak gesteld door een Britse mi
lieu-organisatie. Volgens het rap
port wordt door de handel in Turk
se bloembollen grote schade toege
bracht aan de natuur. Bovendien
wordt de herkomst van de bollen
door de Nederlandse exporteurs
verzwegen, aldus het rapport.
Voor Zandbergen is de handel in
Turkse bloembollen niet nieuw. Hij
zegt dat de zaak echter wel genu
anceerder ligt dan het rapport
meldt. Voor zover hem bekend
wordt er bij de export uit Neder
land altijd een factuur gevoegd met
daarop het land van herkomst.
Maar als er sprake zou zijn van
vermenging van Turkse met Ne
derlandse bollen in één zakje, vindt
hij dat „onjuist". Volgens de secre
taris is een deel van de Turkse aan
voer van slechtere kwaliteit Zand
bergen bestrijdt overigens dat alle
Turkse bollen uit het wild afkom
stig zijn. „Een deel is ook afkomstig
van kwekerijen".
Machinist ziet
basaltkei op tijd
VLISSINGEN Door op-
lettendheid van een NS-ma-
chinist is gistermorgen in
Vlissingen een ontsporing
van een passagierstrein
voorkomen. De trein tussen
Bergen op Zoom en Vlissin
gen raasde kort na negen
uur in volle vaart op het sta
tion van Vlissingen af, toen
de bestuurder van de trein
een grote basaltkei op de
spoorlijn zag liggen. De ma
chinist wist de sprinter nog
net op tijd af te remmen. De
politie vermoedt dat iemand
de ruim zestig kilo zware kei
op de rails gelegd heeft.
Fractievoorzitter Voorhoeve meldt zich zaterdagmiddag bij het
ministerie van Algemene Zaken, waar hij ontboden is.
foto: anp
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG Na afloop
van de VVD-fractieverga-
dering, die zaterdagmid
dag bijna vier uur in be
slag nam, maakte Voor
hoeve onomwonden dui
delijk dat het kabinet
maar moet sneuvelen als
het voet bij stuk houdt.
„Er is sprake van een ernstig
verschil in de beleidsvoorne
mens van het kabinet en de
beleidsvoorkeuren van de
fractie", aldus Voorhoeve.
„Als het kabinet het beleid op
een aantal essentiële punten
niet wijzigt zal dinsdag of
woensdag tijdens een door ons
aangevraagd spoeddebat de
vertrouwensvraag aan de orde
worden gesteld".
De VVD-fractie staat unaniem
op het standpunt dat met
name de aangekondigde las
tenverzwaring voor de auto
forensen van tafel moet. Vori
ge week dinsdag hadden Voor
hoeve en VVD-coryfee Hans
Wiegel zich al opgeworpen als
de verdedigers van de belan
gen van de automobilisten en
mensen met een eigen huis.
Een verhoging van de benzi
ne-, diesel- en lpg-prijzen (het
kabinet wil onder meer een
accijnsverhoging voor gelode
benzine met 7 cent en een
prijsverhoging voor diesel met
maximaal 15 cent) is voor de
VVD uit den boze.
Deze prijsverhogingen, in
combinatie met de voorgestel
de afschaffing van de belas
tingaftrek voor woon-werk-
verkeer, treffen volgens Voor
hoeve het werkende deel van
de natie „onevenredig zwaar"
De fractieleider: „En daarbij
bedoel ik niet de directeur met
een lease-wagen, want die kan
zijn kosten doorberekenen.
Nee. ik neemt het op voor de
gewone modale werknemer
met een auto".
Ook een eventuele verhoging
van de belasting op het eigen
huis (huurwaardetorfait) om
daar het milieubeleid mee te
financieren vindt Voorhoeve
onbespreekbaar. Dit punt
speelt momenteel echter nau
welijks een rol meer, omdat
Lubbers duidelijk heeft ge
maakt dat een verhoging van
het forfait nog lang niet aan
de orde is. Bovendien zal dit
geld niet worden gebruikt als
inkomstenbron voor het mi
lieubeleid, maar voor het
volkshuisvestingsbeleid in de
jaren negentig.
Meevallers
De VVD-fractie wil het geld
voor het milieubeleid vrijma
ken uit de economische groei
en toekomstige belastingmee
vallers. Verder wil de fractie
afschaffing van de belastingaf
trek voor woon-werkverkeer
alleen accepteren als dit geld
aan de werknemers wordt te
ruggegeven in de vorm van
een hogere arbeidstoeslag. Ook
een eventuele verhoging van
de brandstofaccijns moet el
ders worden gecompenseerd.
Donderdagnacht had de VVD-
top na urenlang beraad over
eenstemming bereikt over dit
alternatieve financieringsplan.
Toen vrijdag echter duidelijk
werd dat minister Ruding
(CDA) van financiën niets in
dit 'frobel-voorstel' zag, sloten
de VVD-ministers Smit-Kroes
(verkeer en waterstaat), Nij-
pels (milieubeleid) en De Kor
te (economische zaken) zich tot
grote woede van de VVD-frac
tie bij Ruding aan. De overige
VVD-bewindslieden schaar
den zich pas zaterdagmorgen
knarsentandend achter het
slikken-of-stikken-bod van
Lubbers en Ruding. Dat gold
ook voor staatssecretaris Ko
ning (financiën) die zich tot
het allerlaatst fel had verzet
tegen het opleggen van milieu
heffingen zonder dat daar be
lastingverlaging tegenover
Geen speelruimte
Het CDA heeft bijzonder wei
nig speelruimte om deze week
alsnog aan de bezwaren van
de VVD-fractie tegemoet te
komen, aangezien toegeven
aan de eisen van de fiactie ru
zie zou betekenen met een
aantal VVD-ministers. „Wij
willen wel concessies doen.
maar aan wie?", werd gisteren
in CDA-knngen cynisch opge
merkt.
Fractievoorzitter Bert de Vries
liet zaterdag al weten dat hij
niet erg onder de indruk was
van de financiële tegenvoor
stellen van de liberalen Bo
vendien heeft premier Lub
bers laten weten dat er niet
aan de hoofdlijnen van het mi
lieu-akkoord getornd mag
worden „Een wijziging op
hoofdzaken van het kabinets
besluit acht ik onwaarschijn
lijk". aldus De Vries. Wel te
kende de christen-democrati
sche voorman daarbij aan dat
hij zeker niet uit is op de val
van het kabinet. „Ik zal dan
ook zeer goed naar de bezwa
ren van de VVD-fractie luiste-
Oppositieleider Wim Kok
(PvdA) verkneukelt zich al op
een mogelijke kabinetscrisis
Een motie van wantrouwen
van de VVD, ook al wordt
daarin opgeroepen de brand
stofaccijnzen niet te verhogen,
zal door de PvdA zeker wor
den gesteund. „Ik laat deze
kans om het kabinet ten val te
brengen niet aan mijn neus
voorbij gaan", aldus Kok. „Het
gaat trouwens al lang niet
meer om de auto en het eigen
huis, maar om de totaal ver
knoeide en vastgelopen ver
houdingen binnen de VVD en
tussen de coalitiepartners on
derling".
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het Natio
naal Milieubeleidsplan
(NMP), waarover het ka
binet zaterdagmiddag
overeenstemming bereik-
krijgt voorlopig nog
geen kracht van wet.
De Sociaal-Economische Raad
(SER) en Stichting van de Ar
beid zullen eerst worden ge-
aadpleegd voordat de concre
te maatregelen in wetten wor
den uitgewerkt. Over een aan
tal beleidsvoorstellen wordt
pas in 1991 beslist. Overigens
is het gezien het verzet in
de VVD-fractie ook om po
litieke redenen nog onzeker of
het NMP in de huidige vorm
in de praktijk wordt gebracht.
Hoewel in het kabinet was af
gesproken dat minister Nijpels
het lang verbeide Milieube
leidsplan zou presenteren,
lichtte premier Lubbers zater
dag al een tipje van de sluier
op. De extra uitgaven voor het
milieubeleid zullen tot 1994
circa 7,3 miljard gulden bedra
gen, aldus de premier. De las
tendruk voor burgers en be
drijven zal door de voorgestel
de milieuheffingen en extra
accijnzen op brandstoffen naar
verwachting in de komende
vier jaar met een half procent
minder dalen dan de één pro
cent die was voorzien.
Het grootste deel van de mi
lieukosten wordt rechtstreeks
in rekening gebracht bij de
burgers en bedrijven volgens
het principe 'de vervuiler be
taalt'. Met name auto-forensen
Minister De Korte doet er het zwijgen toe. tijdens een nachtelijke
schorsing van het kabinetsberaad (zaterdagochtend in alle
vroegte). foto: anp
rond de vergadertafel. Lub
bers verdedigt opnieuw zijn
voorstel Smit-Kroes dreigt te
genover de nog onwillige col
lega's met aftreden als de
belastingaftrek voor woon
werkverkeer ongemoeid zou
worden gelaten. Geleidelijk
aan gaan alle VVD-bewinds
lieden met Lubbers' voorstel
akkoord. Kort na twaalven
vervoegt Voorhoeve, die in
middels al telefonisch heeft
vernomen hoe de vlag erbij
hangt, zich weer bij de Trevès-
zaal om stoom af te blazen te
genover zijn partijgenoten en
te vertellen dat hij zijn fractie
heeft laten optrommelen voor
een spoedvergadering.
Zaterdag 13.30 uur
Lubbers geeft een persconfe
rentie. Unaniem heeft het ka
binet met het eindvoorstel in
gestemd. zegt hij. Dat de VVD-
fractie er problemen mee
heeft kan hem niets schelen.
„Regering en Kamer hebben
immers elk hun eigen verant
woordelijkheid"
Zaterdag 14.15 uur
Lubbers, Van den Broek en
Ruding maken zich op om
naar Margaret Thatcher te
vliegen. Op de begane grond
van het vrijwel uitgestorven
Tweede-Kamergebouw
stroomt de vergaderzaal van
de VVD-fractie vol. Slechts
vijf van de 27 fractieleden ont
breken. In de gang staat de
dure racefiets van kamerlid
Ad Nijhuis, die in rennerste
nue vanuit zijn woonplaats
Noordwijkerhout door de dui
nen naar het Binnenhof is ge
jakkerd De vergadertafel is
bezaaid met koffiekopjes en
flesjes frisdrank. Eén der chef-
kellners van het restauratiebe-
drijf van de Kamer heeft zijn
vrije zaterdagmiddag opgeof
ferd om de nodige horeca-ser-
vice te verlenen.
Zaterdag 16.00. uur.
De VVD-fractie vergadert nog
steeds Een NOS-verslaggever
geeft in het vier-uurjournaal
'live' vanuit de wandelgangen
de stand van zaken weer. Hij
maakt daarbij de vergissing
van de week door te spreken
van „premier Voorhoeve".
Zaterdag 17.30 uur.
Het fractieberaad is beëindigd.
Sommigen komen met verhit
te koppen naar buiten. Ande
ren lachen nerveus of heffen
een vuist. Joris Voorhoeve, die
nu echt zeer gespannen is,
licht de pers in. De fractie pikt
het kabinetsvoorstel niet.
Dinsdag zal hij een kamerde
bat aanvragen en veranderin
gen eisen. Dit keer zullen de
ruggen recht blijven, net zo
lang tot het kabinet aan de
wensen van de fractie tege
moet is gekomen. Doet het ka
binet dit niet. dan zal het ten
val worden gebracht. „Deze
keer is het echt menens", zegt
een collega van Voorhoeve
even later.
DICK VAN RIETSCHOTEN
zullen een fors deel van de
overheidsuitgaven aan het mi
lieubeleid moeten ophoesten
Het bedrijfsleven krijgt te ma
ken met strengere milieunor
men en hogere heffingen voor
milieubelastende produktie-
technieken Het gebruik van
schone technieken zal waar
mogelijk dwingend worden
voorgeschreven Zo hoopt het
kabinet milieuvervuilend ge
drag te ontmoedigen.
Per onderdeel ziet het NMP er
als volgt uit:
Strengere normen en voor
schriften voor de milieuver
vuiling door het bedrijfsleven
Kosten voor het bedrijfsleven:
totaal circa 3,5 miljard gulden.
Gerichte heffingen in be
drijfssectoren die het milieu
het meest belasten. De op
brengst van deze heffingen
worden gebruikt worden om
milieuvriendelijk gedrag in
dezelfde sector te subsidiëren
Geschatte opbrengst: 2,3 mil
jard gulden.
Herschikking van uitgaven
binnen de'overheidsbegroting
Op de overheidsuitgaven voor
volkshuisvesting (met name de
objectsubsidies) wordt ruim
600 miljoen gulden bezuinigd
Defensie levert een bijdrage
doordat de jaarlijkse groei van
het budget gehalveerd wordt
tot 1 procent. In 1991 wordt
bekeken of de internationale
politieke situatie voortzetting
van deze groeibeperking toe
staat. Totaal bedrag aan om
buigingen: 825 miljoen.
Verhoging van de brandsto
faccijns met als doel onder
meer het autogebruik te ont
moedigen. De prijs van gelode
benzine zou met 7 cent. om-
taald moet worden bij de aan
koop van een huis. Hierover
wordt een advies van het mi
nisterie van Financiën afge
wacht Deze maatregel levert
geen geld op voor het milieu
beleid, maar kan wel de door
stroming in de koopsector be
vorderen waardoor meer men
sen ervoor kunnen kiezen
dicht bij het werk te gaan wo-
Voor de muziek uit
Een vermoeide Lubbers staat de pers te woord, nadat zaterdag in het kabinet een akkoord bereikt
is over de financiering van het Milieubeleidsplan. foto. anp
hoog gaan, ongelode benzine
wordt 3 cent duurder. Diesel
kan in verband met de harmo
nisatie van de brandstofprijzen
in de EG, eventueel in fases,
maximaal 15 cent duurder
worden. Ook komt er een op
slag op de lpg-prijs. Geraamde
opbrengst: 430 miljoen gulden.
Afschaffing van de belas
tingaftrek voor woon-werk
verkeer, geleidelijk of in één
keer vanaf 1991. Het is nog
niet zeker waarvoor het geld
dat deze maatregel oplevert
(circa 900 miljoen) gebruikt
zal worden. De voorkeur van
het kabinet gaat uit naar ver
betering van het openbaar
vervoer, subsidie op treina
bonnementen en aanleg van
fietspaden naar industrieter
reinen. Het geld dat na al deze
maatregelen overblijft moet in
de vorm van lastenverlichting
aan de werkforensen worden
teruggegeven.
Verhoging van de woonbe
lasting (huurwaardeforfait) op
het eigen huis in ruil voor af
schaffing of verlaging van de
overdrachtsbelasting die be-
Volgens premier Lubbers is
gedurende een groot aantal ja
ren een „formidabele inspan
ning" nodig om het milieu in
Nederland schoner te krijgen.
Een deel van de plannen zal
dan ook pas na 1994 zijn beslag
krijgen
Omdat Nederland dichtbe
volkt is en relatief veel ver
vuilers binnen zijn grenzen
heeft (bijvoorbeeld de petro
chemie en intensieve veeteelt)
zijn volgens Lubbers strengere
milieu-eisen nodig dan in het
buitenland. „Ons land mag
wat dat betreft best voor de
muziek uitlopen". De werkge
versorganisatie VNO heeft
niettemin al laten weten dat
de milieuplannen schadelijk
zijn voor de werkgelegenheid
en de concurrentiepositie van
het bedrijfsleven.
De stichting Natuur en Milieu
vindt dat de aangekondigde
maatregelen niet ver genoeg
gaan. De dreigende kabinets
crisis is volgens de stichting al
leen maar schadelijk voor het
milieu. „Bij het milieu geldt
dat alles wat je uitstelt, dubbel
en dwars terugkomt", aldus
directeur A. van den Bigge-
DEN HAAG Van de
koninginnedagviering
hebben de leden van het
kabinet en de VVD-frac-
afgelopen zaterdag
nauwelijks iets gemerkt.
Ze hadden wel wat andérs
aan hun hoofd.
Terwijl op het Binnenhof een
accordeonist en zanger in oud-
Hollands kostuum een onein
dig lijkend liedrepertoire af
werkten en aan het Buitenhof
vendelzwaaiers hun kunsten
vertoonden en kermisklanten
hun attracties aanprezen, werd
jrond de Ridderzaal binnenska
mers een verbeten politieke
.strijd gevoerd. Een chronolo
gisch overzicht van een turbu
lent politiek weekend
Vrijdag 14.00 uur
De ministerraad komt in het
ministerie van Algemene Za
ken aan het Binnenhof in ver
gadering bijeen. Een latertje
dit keer, omdat vrijwel alle be
windslieden 's ochtends op
hun ministeries 'koninginne-
lintjes' hadden moeten uitrei
ken. Het kabinet buigt zich al
lereerst over een groot aantal
onderwerpen die de afgelopen
weken door de vele discussies
rond de bezuinigingen en de
ilieuplannen zijn blijven lig
gen. Dit gedeelte van de ver
gadering verloopt probleem
loos. Na afloop brengen Nijpels
en staatssecretaris Evenhuis
(economische zaken) even een
bezoekje aan de naburige ker
mis, waarna alle VVD-be-
windslieden zich in het sjieke
Hotel des Indes aan de dis zet
ten.
DE KNOLLEN
tallig in de Trèveszaal bijeen.
Lubbers en Ruding hebben in
middels een nieuw voorstel
geformuleerd, dat slechts op
enkele kleine puntjes afwijkt
van het eerdere eindbod. De
fiscale aftrekpost 'reiskosten
woon-werkverkeer' zal bij
voorbeeld niet in 1990 worden
afgeschaft maar pas in 1991
Ter compensatie mag het
openbaar vervoer dan goedko
per worden. Op dit bod valt
niets meer af te dingen. Het is
slikken of stikken, buigen of
barsten. De VVD-ministers De
Korte, Nijpels en Smit-Kroes
blijken bereid te buigen. De
andere liberalen verzetten zich
nog. Sommige CDA'ers vragen
zich echter af of Lubbers wel
water bij de wijn had moeten
Na tien minuten wordt er op
nieuw geschorst voor politiek
beraad. Voorhoeve arriveert
en neemt eerst zijn afvallige
partijgenoten Nijpels, Smit-
Kroes en De Korte onder han
den en overlegt daarna met de
overigen. CDA-fractieleider
De Vries praat met zijn eigen
bewindslieden, komt tot over
eenstemming over het eind
voorstel en gaat vervolgens in
het Tweede-Kamergebouw
een potje schaken met zijn
perschef.
Zaterdag 02.30 uur.
Lubbers laat weten dat hij het
beraad tot 11.00 uur wil verda
gen. Ieder moet er nog maar
eens een (kort) nachtje over
slapen Voorhoeve wil echter
nog deze nacht duidelijkheid
scheppen. De VVD'ers verga
deren vervolgens nog bijna
een uur over de vraag of men
al dan niet naar bed zal gaan.
Tegen half vier komen zij tot
de conclusie dat een beetje
nachtrust geen kwaad kan.
Woordvoerder Lörtzer van de
Rijksvoorlichtingsdienst
brengt de voor de buitendeur
verzamelde pers in drie zinnen
op de hoogte van het besluit
dat er om elf uur zal worden
doorvergaderd. De bewindslie
den spoeden zich naar buiten
en hullen zich onder het felle
schijnsel van de televisielam
pen in stilzwijgen of alge
meenheden. Voorhoeve oogt
een tikje nerveus, wat voor
zijn doen heel uitzonderlijk is.
Zaterdag 11.20 uur
Het complete kabinet zit weer
Minister Nijpels omstuwd door verslaggevers en andere toehoor
ders wil zaterdagmiddag wel kwijt dat het kabinet overeenstem
ming heeft bereikt over 'zijn' Milieubeleidsplan. foto: anp
Vrijdag 19.00 uur
Hervatting van het kabinets
beraad om het laatste en
zwaarste agendapunt aan te
snijden, de financiering van
het Nationaal Milieubeleids
plan en de definitieve vaststel
ling van de bezuinigingen
voor 1990. De CDA-ministers
kunnen in grote lijnen instem
men met het eindbod dat Lub
bers en Ruding een week
eerder op tafel hadden gelegd.
De VVD-bewindslieden onder
aanvoering van vice-premier
De Korte daarentegen niet. De
avond tevoren hadden zij met
fractieleider Voorhoeve, par
tijvoorzitter Ginjaar en se
naatsfractieleider Luteyn een
alternatief plan opgesteld. De
Korte was daar weliswaar
vrijdagochtend weer even aan
gaan twijfelen (volgens hem
was hij er tijdens het partij-
overleg van donderdagavond
niet voor 100 procent met z'n
gedachten bij geweest omdat
hij net terug was uit Japan en
last had van een jet-lag) maar
uiteindelijk had ook hij zich
erachter geschaard.
Vrijdag 19 30 uur
Onmiddellijk nadat de
VVD'ers hun tegenvoorstel
hebben ingediend, wordt het
kabinetsberaad geschorst voor
overleg in kleine groepjes. Met
name Lubbers en Ruding pra
ten als Brugman op de VVD-
bewindslieden in om ze van
hun plan af te houden. Ruding
doet het VVD-voorstel, waar
bij een voorschot wordt geno
men op meevallende belas
tinginkomsten, af als „fröbel-
werk".
Zaterdag 0.00 uur
De ministerraad opnieuw vol-
