„Volkshuisvesting wordt
steen voor steen afgebroken
Ouderen bang om
kritiek te leveren
4i
„Wij gunnen:
Nijpelsgoed j
milieubeleid':
Geen banenverlies
bij overname Zegwaard
Kamer
steunt
beleid
Heerma
BINNENLAND
£eidóc6ou*ont
VRIJDAG 28 APRIL 1989 PAGIN.
-
Superbenzine
weer duurder
ROTTERDAM
De prijs van
een liter super-
benzine is van
daag vrijdag met
een cent per liter
omhoog gegaan
naar 181 cent per
liter. Dieselolie
wordt daarente
gen goedkoper.
De prijs gaat met
twee cent omlaag
naar 88,8 cent
per liter. Lood
vrije benzine
blijft 174 cent per
liter kosten.
(Vervolg van de voorpagina)
RENKUM „Wij zijn drie jaar geleden in Ne
derland op de markt gekomen. Als marktleider
willen wij elk in Nederland opererend afvalbe
drijf overnemen. In de toekomst moeten alle
afvalsoorten gescheiden opgehaald en verwerkt
worden. Dat kost veel geld en vereist speciali
satie. Dat kan alleen door schaalvergroting", al
dus BFI-directeur C. Schaap.
Volgens adjunct-directeur Dijkstra van Zeg
waard gaat het bij de overname alleen om de
Nederlandse bedrijfsactiviteiten van het bedrijf.
FBI en Zegwaard hebben de vakbonden inmid
dels over de overname ingelicht. Het is de be
doeling dat werkgelegenheid voor de 400 werk
nemers van Zegwaard behouden blijft.
De besprekingen over de overneming zullen
eerder in dagen dan in weken worden afge
rond, zo is de verwachting van BFI. Welke be
drag met de overname is gemoeid, is niet be
kend.
BFI is een industrieel-afvalverwerkend bedrijf
met het hoofdkantoor in Houston (Texas). Het
bedrijf heeft vestigingen over de gehele wereld.
In totaal werken er 22.000 man bij dit aan de
New Yorkse effectenbeurs genoteerde bedrijf.
In Nederland werken ongeveer 800 man bii
BFI.
Vreemde
eend
Het kuikentje
moet even wen
nen aan deze
vreemde eend in
de bijt. Minister
Braks van land
bouw, op bezoek
bij een eenden
fokkerij in Har
derwijk, doet zijn
uiterste best om
de aandacht van
het jonge dier te
trekken.
foto: anp
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Een ka
mermeerderheid van
CDA en VVD kan zich in
grote lijnen vinden in het
volkshuisvestingsbeleid
zoals staatssecretaris Heer-
ma dat in zijn gisteren ge
presenteerde nota uiteen
zet.
De VVD heeft zijn bezwaren
tegen een verhoging van het
huurwaardeforfait (de „woon
belasting" op het eigen huis)
ingeslikt. Het CDA gaat onder
voorwaarden akkoord met een
trendmatige huurverhoging
van drie procent per jaar.
Hoewel de Nationale Woning
raad, de huurdersorganisaties
en de wethouders van volks
huisvesting van Den Haag,
Groningen, Amsterdam,
Utrecht en Rotterdam gisteren
weinig goede woorden over
hadden voor de nota van
Heerma, lieten de coalitiepart
ners zich vrij positief uit over
het beleidsstuk. Met name de
vermindering van de bouw-
subsidies, de deregulering en
het meer kostendekkend ma
ken van de huurprijzen valt
bij de VVD-fractie in goede
aarde. Het CDA noemt de nota
een „goed uitgangspunt voor
discussies".
Volgens CDA-fractiewoord-
voerder Wolters is de voorge
stelde huurverhoging en ver
mindering van de objectsubs-
dies bespreekbaar, als tegelijk
ook het wonen voor eigen wo
ningbezitters via een verho
ging van het huurwaardefor
fait duurder wordt gemaakt.
Een andere randvoorwaarde is
dat de koopkracht van de soci
ale minima, desnoods via ho
gere huursubsidies, gehand
haafd wordt.
VVD-woordvoerder De Beer
toonde zich opgelucht dat de
aanvankelijk in de fractie nog
al omstreden verhoging van
het huurwaardeforfait in de
nota niet gebruikt wordt als
verkapte belastingmaatregel
ten bate van het milieubeleids
plan, maar aangewend wordt
voor verlaging van de over
drachtsbelasting. Overigens
heeft het kabinet hierover nog
geen knopen doorgehakt. Het
ministerie van financiën moet
eerst een onderzoek afronden.
De PvdA-fraetie vindt de nota
van Heerma onvriendelijk
voor huurders met een laag in
komen. De socialisten vrezen
dat de plannen zullen leiden
tot onbetaalbare huren, ver
paupering en eenzijdig samen
gestelde woonwijken. De
PvdA verwijst daarbij naar het
advies van de Nationale Wo
ningraad, die voorspelt dat
mensen met achterblijvende
inkomens (werklozen en be
jaarden) de komende jaren
dertig tot vijftig procent meer
aan het wonen moeten uitge
ven als de plannen van Heer-
ma doorgaan.
DEN HAAG Op de
trappen van de Vijverhof,
een in oude luister her
steld monumentaal pand
in Den Haag, delen Harrie
Windmüller, Guurt van
Schie en Jan Schot pam
fletten uit. Terwijl staats
secretaris Heerma binnen
zijn juist verschenen
volkshuisvestingsnota toe
licht, heeft het drietal zijn
commentaar al klaar. „De
huurders worden de dupe
van Heerma's plannen",
merkt Harrie zuurtjes op.
„Hen staat een huurexplo-
sie en aantasting van de
rechtspositie te wachten.
Daarentegen wordt men
sen met een eigen huis de
hand boven het hoofd ge
houden. Onaanvaard
baar!"
Even later lichten de drie hun
protest toe in het chique hotel
Corona - trefpunt voor me
nig CDA-bewindsliedenover-
leg. Als secretaris van het vo
rig jaar inderhaast opgerichte
Aktiecomité „Heerma, zo
niet!" maakt Harrie Windmül
ler de laatste maanden heel
wat overuren. Ook Van Schie
en Schot lopen de benen uit
hun lijf om het verzet tegen
Heerma's plannen te mobilise
ren. „Het wordt een hete mei
maand", voorspelt Jan Schot.
De voorbereidingen voor een
landelijke actieweek van 22 tot
en met 27 mei, uitmondend in
een protestmanifestatie in Rot
terdam, zijn al in volle gang.
Overal in het land zou het ac
tiecomité brede steun voor zijn
plannen ontmoeten.
Waar wringt de schoen? Vol
gens staatssecretaris Heerma is
in zijn beleidsnota een goed
evenwicht gezocht tussen de
belangen van de huur- en
koopsector. De nadruk van het
overheidsbeleid blijft volgens
Heerma liggen op de sociale
huursector en het bieden van
goede en betaalbare huisves
ting aan mensen met een mi
nimum-inkomen. Ondanks de
forse bezuinigingen bij de
overheid heeft Heerma de in
dividuele huursubsidies in het
kabinet voor de komende tien
jaar veilig weten te stellen.
Wel is afgesproken dat de hu
ren de komende jaren met
tenminste drie procent per jaar
omhoog gaan, om de huurprij
zen meer kostendekkend te
maken. „Maar dat kun je nau
welijks een huurexplosie noe
men", aldus de staatssecretaris
gisteren in een toelichting op
zijn nota.
Die laatste mededeling is bij
Harrie Windmüller in het ver
keerde keelgat geschoten.
„Drie procent huurverhoging
lijkt misschien niet veel, maar
je praat hier wel over de gul
dens en tientjes van mensen
die van een absoluut mini
mum-inkomen rond moeten
zien te komen. Meer dan de
helft van de huurders in de so
ciale sector is afhankelijk van
uitkeringen, en die zijn de
laaste jaren bevoren gebleven.
De huren zijn daarentegen wèl
gestegen en de grens voor in
dividuele huursubsidie is afge
topt".
Kostenverhoging
Volgens het comité is de
trendmatige huurverhoging
van drie procent nog maar één
steen des aanstoots. Er komt
nog een aantal kostenverho
gende maatregelen bij dat met
name mensen met een laag in
komen treft. Harrie Windmül
ler: „In de nota wordt het stel
sel van minimaal redelijke
huur afgeschaft, waardoor wo
ningcorporaties straffeloos de
huren fors kunnen verhogen.
Verhuurders krijgen het recht
de kosten van groot onder
houd in de huren door te bere
kenen, wat tientjes per maand
kan schelen. Verder worden
de objectsubsidies op nieuw
bouw afgebroken waardoor
nieuwbouwwoningen voor
mensen met een uitkering on
betaalbaar worden. Omdat wo
ningcorporaties voortaan in
principe geen woningen meer
mogen toewijzen aan mensen
die meer dan 250 gulden huur
subsidie nodig hebben, kun je
wachten tot je een ons weegt
voordat een passende woning
beschikbaar komt".
Verder richt het comité zijn
aandacht ook op huurders met
een bovênmodaal inkomen.
Door de voorgestelde „liberali
satie" boven de huurgrens van
750 gulden dreigt deze bewo-
nersgroep eveneens met forse
huurverhogingen geconfron
teerd te worden. De wettelijke
mogelijkheden om je tegen
deze huurverhogingen te ver
zetten worden drastisch inge
perkt, waarschuwt het drietal.
Scheefgroei
Heerma besteedt in zijn nota
veel aandacht aan de „scheef
groei" in de huursector. Hij
wil ervoor zorgen dat mensen
die in verhouding tot hun in
komen te goedkoop wonen,
een duurdere woning opzoe
ken. Zo moeten de goedkopere
woningen beschikbaar komen
voor mensen met een laag in
komen. De mogelijkheid van
gedwongen verhuizingen door
tijdelijke huurcontracten
houdt Heerma nog tot 1995
achter de hand. Maatregelen
waar het actiecomité weinig
heil van verwacht, aldus
Schot.
„Welke woningen zullen vrij
komen? Allereerst woningen
met een slechte prijs-kwaliteit-
verhouding. Daar ben je dus
niet mee geholpen. Het is ver
der nogal triest dat je Heerma
niet hoort over die andere
scheefgroei: al die mensen met
een te laag inkomen die in een
te dure woning wonen".
Windmüller vult aan: „Heer-
ma let alleen op inkomen en
huur. Maar je moet ook eens
kijken naar de scheefheid van
mensen die met viif kinderen
in een driekamerflat wonen.
De volkshuisvesting wordt
steen voor steen afgebroken".
Door de demonstratie in Rot
terdam, eventueel gevolgd
door „echt harde acties" wil
het comité de Tweede Kamer
ervan overtuigen dat de over
heid meer geld moet vrijma
ken om ook in de toekomst be
taalbare woningen te garande
ren voor mensen met een
nimum-inkomen. Aangezien
echter de Sociaal Economische
Raad (SER) al in grote lijnen
akkoord is gegaan met de
voorstellen (zij het onder voor
waarden), lijkt de kans op een
omslag in de politiek niet
groot. Maar volgens Windmül
ler zullen CDA en VVD eieren
voor hun geld moeten kiezen:
„Of de nota wordt veranderd,
öf de uitkeringen gaan over de
hele linie fors omhoog. Anders
kom je in Nederland met een
écht schrijnende armoede te
PAUL KOOPMAN
SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
In dan stellen die rrafen Mar-
op wu met kunnen antwoorden,
öf weet ju missihien hoe die pop
lerend is jeworden tlee. laten
we maar rertrehken, de
ambulance is eral
H" Ot VERTE SPOEDT OE
flflBUinncE 2UH,HET LOEIENDE
SIRENE .tlRRPi HET 2IEHEHHJIS
UTRECHT Bewoners
van bejaardenhuizen ma
ken nauwelijks gebruik
van hun recht op in
spraak. De huidige gene
ratie ouderen is in de eer
ste plaats dankbaar voor
de geboden hulp. Een
flink deel van hen is zon
der meer bang dat kritiek
op het tehuis leidt tot ver
minderde hulp. Dit stelt
V. van Geen (42) die van
daag aan de Rijksuniversi
teit Utrecht promoveerde
op het proefschrift „Meer
greep op eigen leven".
Dat bejaarden in hun tehuizen
vrijwel niet voor hun rechten
opkomen, heeft volgens de on
derzoekster vooral te maken
met de volledig afhankelijke
positie waarin zij verkeren.
„Het huis bepaalt nun hele le
ven en ze kunnen meestal niet
meer verhuizen. Ze zijn volle
dig afhankelijk van hulp van
anderen en dat maakt je posi
tie kwetsbaar", aldus Van
Geen.
Het komt volgens de onder
zoekster regelmatig voor dat
ouderen te maken hebben met
de dreiging van uitzetting.
„Meestal zijn er geen getuigen
bij als dergelijke dreigementen
worden geuit. Een bejaarde
kun je niet zomaar uit een hurs
zetten, maar velen weten dat
niet en de angst die van dat
dreigement uitgaat is ongeloof
lijk. Vaak treedt het psycholo
gische effect op dat bewoners
zichzelf wijs maken dat het al
lemaal wel meevalt met mis
standen en dat ze best wel re
den hebben om tevreden te
zijn".
Van Geen bezocht 19 verzor
gingshuizen en interviewde
vele tientallen ouderen.
DE GRAVE:
DEN HAAG De VVD
beleeft een roerig weekje.
De afgelopen dagen heb
ben de telefoons van par
tijbureau en fractie rood
gloeiend gestaan. Honder
den leden betuigden hun
steun aan de kritiek van
de liberale voormannen
Voorhoeve en Wiegel op
een aantal belangrijke on
derdelen uit het veelbe
sproken Nationaal Milieu
beleidsplan (NMP).
Premier Lubbers wil vandaag
in het kabinetsberaad eindelijk
een definitief besluit nemen
over de hoofdlijnen en de fi
nanciering van het NMP.
Het kabinetsberaad en de posi
tie van Nijpels en de overige
liberale bewindslieden zijn, zo
lijkt het, door de opstelling
van de VVD onder druk gezet.
Voor oppositieleider Kok is de
vermeende onenigheid in libe
rale kring een duidelijke aan
wijzing dat er twee VVD's be
staan: de VVD van het milieu
en de VVD van de belasting
verlaging.
Stammenstrijd
Logische vraag aan Frank de
Grave, met zijn 33 jaar de eer
ste VVD-woordvoerder op fi
nancieel-economisch terrein:
bestaat er inderdaad een
'stammenstrijd' binnen de
VVD?
„Het is een schijntegenstelling.
Ik begrijp best dat Kok het
vuurtje wil opstoken, maar hij
moet niet vergeten dat de fi
nanciering van het alternatie
ve milieuplan van de PvdA
volstrekt onduidelijk is. Wij
gunnen Nijpels een goed mi
lieubeleid, dat staat buiten kijf.
Kok heeft een slechte analyse
gegeven van de situatie. Aan
zijn verhaal is geen touw vast
te knopen. Ik ben blij dat hij
het inhoudelijk met ons eens
is, gezien zijn bezwaren tegen
lastenverzwaring voor burgers
en bedrijfsleven. Maar hij mag
niet van twee walletjes eten
door ons tegelijkertijd te ver
wijten dat wij Nijpels een
dolkstoot in de rug toebren
gen".
Maar het klopt toch dat de
VVD aan de ene kant de
mond vol heeft van milieube
leid en aan de andere kant
voortdurend voor belasting
verlaging pleit?
„Het een sluit het ander niet
uit. Kijk naar ons ontwerp-
verkiezingsprogramma. De
voormalige minister Winsemi-
us heeft daarvan de milieupa
ragraaf geschreven. De VVD
is bereid de komende jaren
vijf miljard extra aan milieu
uit te geven en ook een belas
tingverlaging van ruim acht
miljard gulden door te voeren.
Het milieubeleid bestaat uit re
gelgeving, heffingen en uitga
ven. Als het om de financie
ring gaat is het in feite heel
simpel. De opbrengst die uit de
heffingen komt moet je terug
geven aan de samenleving
door schone produkten goed
koper te maken. Dan zullen de
lasten dus niet stijgen. Bij de
uitgaven die op burger en
bedrijfsleven worden verhaald
kom je uiteraard heffingen te
gen die je niet rechtstreeks
kunt teruggeven. Daar mag je
het niet bij laten. Want als de
lasten voor de burgers zwaar
der worden, gaan ze looneisen
stellen. Iedereen is ervan
overtuigd dat een loongolf het
slechtste is dat Nederland kan
overkomen. Dus moet je die
heffingen compenseren door
een algemene belastingverla
ging in te voeren, zodat de
koopkracht niet wordt aange
tast. Deze visie wordt in de
VVD breed gedragen".
Heffingen
Hoe zit het dan met de kritiek
op het duurder maken van het
autorijden, de verhoging van
het huurwaardeforfait (een
soort belasting die huizenbezit
ters moeten betalen) en het af
schaffen van het reiskosten
forfait (de woon-werkvergoe-
ding)?
!ens
„Dit zijn heffingen die nf
met milieubeleid hebben
maken. Het ministerie van[
nanciën onderzoekt mom i
teel of het huurwaardefor^
moet worden aangepast. V
dit uit oogpunt van een ev^
wichtige behandeling
huurders en huizenbezitü
noodzakelijk is, zal de V
niet tegen een bescheiden d
ging zijn. Maar ik maak er f
zwaar tegen dat het huurwaT"
deforfait als melkkoe wcf
gebruikt. Verder is het z^"
dubieus wat het effect zal 2
van de verhoging van m
brandstofaccijnzen en de ij
torrijtuigenbelasting. Dit j
puur gericht op het verhop
van inkomsten voor de st^V'
Maar het is ook gewoon dpb
om die te laten stijgen. Wj-
tegenover die inkomsten stnr]
een verlies. Dadelijk gaat sc-
kwart van de Nederlandse L0
volking over de grens tanlc
en ook nog even boodschapjr*1
doen. Wij zijn er in Den Hjjk
niet om de schatkist van Ben
gië en West-Duitsland te spjar
ken.
„Ik zie wel in dat het woi
werkverkeer moet afnem
Het reiskostenforfait zou
overleg met de werkgevers
werknemers geleidelijk ki
nen worden afgeschaft, n
daar een stijging tegeno'
staat van het arbeidskostenf
fait, dat is het vaste aftrekb
bedrag voor werknemers. ij^_
resolute afschaffing van
woon-werkvergoeding is o\
bodig en zelfs onverdedigb;
Het is een brute maatregel,
een werknemer honderc
hulden per jaar kan kost
Jarenlang heeft de overh
het beleid gevoerd dat
mensen buiten de stad mof
ten gaan wonen. Dan is 1
nogal bot om nu te zeggen:
gaan jullie straffen,
moeten dichter bij je werk
nen. Trouwens, de mens
kunnen niet eens naar de st
verhuizen. De NS heeft I
moeite met het opvangen
de stroom studenten die f..
gang komt door de invoeriT
van de O V-kaart. Het wog^
helemaal beroerd als daar iLq
veel meer reizigers bijkome»^
r
Crisis |ei
Financieel-economisch gezi01
is de VVD-houding wel te viet
klaren. Maar politek gezifiu
ligt dat anders. De VVD-fri
tie brengt immers de eigen «a<
windslieden, niet in de iaatjoc
plaats milieuminister NijpLn
in moeilijkheden. Zit er qjfc
kabinetscrisis aan te komenier
„Dat geloof ik niet. De discifoc
sie moet niet worden versije
peld tot „Nijpels wil heffingje
en de VVD-fractie niet", fier
gaat om een onderdeel van He
NMP. Met tal van andere h(i2
fingen in het NMP hebben va
geen moeite. Ik ben ervlisi
overtuigd dat er ruimte zit [tu
de onderhandelingen, dat ijies
kabinet niet met de oogkleic
pen op te werk zal gaan. )no
VVD heeft geen bot 'nee' ger
zegd. CDA-fractieleider t)e
Vries heeft gezegd dat-ie biei
grip voor onze opstelling heaal
Ik verwacht dat het kabinetfvi
vanavond zal uitkomen". |ne
P
Wat gebeurt er als het kabimo
tóch met alle heffingen en (Ra
met lastenverzwaring akkoate
gaat? Sit
„Dan is er nog geen redr^
voor paniek. Het kan niet Lc
zijn dat een volksvertegelL
woordiging uit ja-knikkers Ik r
staat. De VVD vindt het l|e
langrijk dat bewindslieden L
fractie een eigen verantwoijje
delijkheid hebben. Natuurlij
probeer je er van te voren L
het politieke overleg uit te 1
men. Maar op onderdelen 1
het NMP houden we vast a
ons standpunt, ook al betn
het een plan van onze eig
minister. Wat dat betreft is I
befaamde 'Paasdebat' van
rig jaar een goed voorbed"
voor mij. De Vries heeft tor
harde strijd gevoerd
zijn partijgenoten Lubb
Ruding en De Koning. Daa
met steun van de VVD
goed pakket uit gekomen,
is nu weer mogelijk"
ROB SEI
Mr. Frank H.G. de Grave: „Wij zijn er niet om de schatkist van on2
buurlanden te spekken" foto: dijkstiI
Volgens de nota van Heerma moeten de huren kostendekkend worden gemaakt
foto: dijkstra
f Uü hebben er wel iets mee te makenDit man wilde
L[Dili's pop stelen, we rpgtfen dut dan dt politie rerteHen
j Mlemachhj, wat een knel was dat fjk
\hoop dat au kerel er lerend uitkomt
Komlaten
wu maar
ja an. We heb
ben er niets
mee temaken
