nnalè
Tussen minnende
buizerds en
heksentakjes
CeidócGoiua/rit
ROB DE NI JS: VAN JAZZ-NOZEM TOT INTEGER MUZIKANT
Uitdaging
Avontuurlijk
Paul mccartney
'>h >K'&> - >- -
m-YI 4
""T
Landschap
Overstag
Kleyn paleys
ZATERDAG 22 APRIL 1989
Rob de Nijs: „Als ik nu terug kijk op mijn carrière heb ik mij intuïtief altijd laten sturen door de invloeden die bij mijn leeftijd pasten".
gels klinkt namelijk al snel goed. Het is
de gedroomde poptaal".
„Het Nederlands biedt een extra uitda
ging. Iedereen kan direct horen wat je
zingt. Je moet dus met goede teksten op
de proppen komen, teksten ook die je
gemakkelijk uit je strot krijgt. Veel men
sen voelen zich geroepen, maar bij het
merendeel ontbreekt het talent. Ik krijg
veel teksten toegestuurd, maar het groot
ste deel is onbruikbaar. Veelal rammelen
ze aan alle kanten en druipt het valse
sentiment er vanaf'.
„De muziek is ook belangrijk omdat het
sfeerbepalend is. Ik heb een brede
smaak. In mijn auto heb ik een com-
pact-disc-wisselaar waar wekelijks twaalf
nieuwe cd's in zitten. Je moet weten wat
er gaande is. Wat muziek betreft heb ik
altijd een vreemde, dualistische instel
ling gehad. Ik hield van jazz-muziek,
maar luisterde ook naar Jerry Lee Lewis
en Elvis Presley. Toen ik nog op de HBS
zat kon dat helemaal niet en zelfs nu
twijfel ik daar nog wel eens over. In Hol
land wordt vaak gezegd 'als je van dit
houdt, kan je niet van dat houden',
maar dat is onzin. Ik ging in mijn jeugd
naar de roemruchte nachtconcerten in
het Concertgebouw in Amsterdam... Art
Blakey, Miles Davis. Daar kreeg ik kip-
pevel van. Het was echt swingen gebla
zen. jazz-nozem zijn. Ik was meer een
jazz-nozem in mijn uiterlijk hoor, maar
ging wel naar het Leidse Plein en zat bij
het monument. Ik heb alle clichés ge
daan, maar ik kreeg ook kippevel van de
rock roll. Ik zal nooit vergeten dat ik
in Amsterdam-Noord naar de kermis
ging en daar voor het eerst „Silvery
Moon" van Little Richard hoorde. Dat
gebeurde op de enige manier waarop die
muziek gedraaid hoort te worden, name
lijk uit zo'n ouderwetse tuitluidspreker
zonder laag en heel lelijk hoog. Fantas
tisch. Maar door mijn jazz-vrienden
werd ik smalend Rockin' Robbie ger
noemd. Voor hen was rock roll geen
muziek. Gelukkig denken ze daar van
daag de dag anders over, mede dank zij
mensen als jazz-saxofonist Hans Dulfer,
die de ruige rock aan zijn boezem drukt
en met de al te pretentieuze jazz zijn
kont afveegt. En dat alles op een heel de
monstratieve wijze".
„Soms denk ik wel eens dat ik het avon
tuurlijke van een reiziger in mij heb.
Muzikaal zeker. Ik moetje eerlijk zeggen
dat een heleboel mensen dat niet zien,
maar'dat komt omdat ze de moeite niet
nemen de zestien elpees die ik heb opge
nomen, eens goed te beluisteren. Het is
nog altijd zo dat als je Rob de Nijs zegt,
zij „Zet een kaars voor je raam van
nacht" beginnen te zingen. Dan denk ik:
hoor eens, dat heb ik zestien jaar gele
den opgenomen. Ik doe nu andere din
gen. Zeker negentig procent van de
songs die ik heb vastgelegd is tijdloos
materiaal. Er zitten echt heel mooie
stukken tussen, maar dat is het kruis dat
FOTO: PR
ik draag. Je wordt opgehangen aan die
paar nummers die hits zijn geweest.
Daarvoor maak ik echter geen platen. Ik
ben een elpee-artiest, die altijd heel inte
ger muziek is blijven maken. Daarbij
heb ik geprobeerd in mijn eigen marge
steeds weer te evalueren.. Okee, het is
heel comfortabel als er een hit op je el
pee staat, maar als je zoals ik geobse
deerd bent door muziek, ben je er vooral
op uit om mooie elpees te maken en
daarvan vooral zelf te genieten. Nie
mand kan ook zeggen dat wij risicoloze
muziek maken, want we proberen toch
telkens weer paden te bewandelen die
niemand kent, of in elk geval paden die
al een tijdje niet betreden zijn. Op de
nieuwe elpee ook. Daarop zijn we weer
meer de jazz-kant opgegaan. In elk geval
heeft elk nummer een 'groove' en dat
was ook de bedoeling".
„We hebben de elpee voor een belang
rijk deel opgenomen in de Air Studio in
Kleynnochtans groot genoegh, voor mij en mijn gezin.
Daer plaets is voor mijn vrind, en oock voor mijn vriendin.
En. is het groot genoegh, wat heb ick 't kleyn te noemen?"
(„Arctoa Tempe", een lofdicht op Ockenburgh van Jacob Westerbaen 1654).
i ïrü
Duizenden blauwpaarse hyacinten laten zich nu al gaan in het Haagse park Ockenburgh.
FOTO: CEES VERKERK
HILVERSUM - „Stoppen!... Ik
weet niet wanneer dat gebeurt. Ik
ben nu 46 jaar en voel me prima.
De tijd dat rock roll muziek was
waarvoor je jong moest zijn, ligt
achter ons. Het is een achterhaalde
waarheid. Chuck Berry maakt op
z'n zestigste nog op heel vitale ma
nier muziek. Hij is niet meer ver
nieuwend bezig, maar dat hoeft
ook niet. Hij heeft zijn bijdrage ge
leverd, heeft met zijn rock roll
gezorgd voor een ommekeer in de
muziek en daar mogen we hem
nog altijd dankbaar voor zijn. Als
je er nu naar luistert, is het nog al
tijd gespierde muziek. Daar is niets
ouds in te ontdekken".
Morgen pakt Rob de Nijs op de VARA-
televisie uit met „Onderweg", een com
binatie van privébeelden en concertfrag
menten opgenomen in het Circustheater
in Scheveningen. De zanger: „Ik zet tij
dens het optreden het publiek in vuur en
vlam, maar de ideeën voor het script
zijn afkomstig van Belinda (Meuldijk,
zijn vrouw, red.). Aan het einde zeg ik:
'het leuke is dat alles wat ik doe later
muziek wordt' en dat is zo. Alles wat wij
beleven is later op een of andere manier
wel terug te vinden in een tekst".
„Als ik nu terugkijk op mijn carrière heb
ik mij intuïtief altijd laten sturen door
de invloeden die bij mijn leeftijd pasten,
die samenvielen met mijn ouder en rij
per worden. Maar je moet wel weten
wanneer het je tijd is. Het wordt zielig
als je zoals mevrouw Davids geen af
scheid kan nemen. En dat heeft niet zo
zeer met je leeftijd te maken alswel met
het feit of je nog iets te vertellen hebt.
Kijk, het wordt pijnlijk als je zestig bent-
maar op je veertigste je laatste interes
sante song hebt gezongen. Er zijn na
tuurlijk uitzonderingen. Neem Frank Si
natra. Dat is een door God gezonden
zanger. Hij is een exponent van een be
paalde muzieksoort. Uit dat oogpunt
ben ik ook een bewonderaar".
Rob de Nijs heeft inmiddels zeven en
twintig jaar Nederlandse showbusiness
achter zijn kiezen. Ook voor hem was
het een landschap .vol heuvels en dalen.
De laatste jaren kiest hij echter voor de
volle zon en laat die dalen dan ook voor
wat ze zijn. Zijn nieuwe elpee „De Rei
ziger" is daar een krachtig voorbeeld
van, niet in de laatste plaats door het
muzikale aanbod. Hoewel de elpee een
licht conceptionele inhoud heeft, koos
hij die titel niet zomaar. Rob: „In over
drachtelijke zin is iedereen een reiziger,
maar zeker als je in dit rare vak zit,
draag je altijd het gevoel bij je een reizi
ger te zijn. Je bent altijd onderweg, van
doel naar doel. Ik kan mij ook niets leu
kers voorstellen dan dat ik, als ik ooit
gepensioneerd ben, echt de wereld kan
gaan zien. Vreemde culturen hebben mij
altijd aangetrokken. Zo was ik als kind
een regelmatig bezoeker van het Indisch
Museum, tegenwoordig het Instituut
voor de Tropen in Amsterdam. Elke
zondag zwierf ik daar rond om de exoti
sche geuren op te snuiven en te luisteren
naar gamalanmuziek. Ik heb zelfs een
tijdje Indische dansen gedaan. Later ben
ik met Belinda naar Sri Lanka geweest.
Als ik nu de foto's zie, bekruipt mij het
gevoel dat ik terug wil. Wat dat betreft
heb ik misschien een verkeerd beroep
gekozen, had ik zoals Gerard Stellaard
producer moeten worden. Ik zie hem al
tijd met een bruin lijf rondlopen. Maar
spijt dat ik in het Nederlands zing, heb
ik niet. Het heeft mij de mogelijkheid
geboden me in die taal te profileren. Ne
derlands is een heel moeilijke taal om in
te zingen. Was dat niet zo, dan deed ie
dereen het. En dat gebeurt alleen als er
weer zo'n opleving is. Dan hoor je Ne
derlandse zangers die altijd in het Engels
hebben gezongen plotseling in hun
moers taal bezig en dan blijkt dat ze in
eens niet meer zo goed bij stem zijn. En
DEN HAAG - Een piepend hou
ten hekje over een smal bruggetje
aan het eind van een donker pad.
Daar, voor de entree van het Hya-
cintenbos in het Haagse park Oc
kenburgh, houdt menig wandelaar
onwillekeurig de adem in.
Grillig gevormde bomen hangen over
het water. De mist moet hier in voor
gaande seizoenen tussen boomkruinen
hebben gekropen. En waarschijnlijk, tij
dens neveluren, zijn trollen, kabouters of
andere wezens in het eiken hakhout be
zig geweest. Wie de bomen goed bekijkt,
ziet op de stammen „ringen" van korte
takjes zitten die doen denken aan hek-
senbezems. Ooit zelfs is op dit terrein
een minnende buizerd gesignaleerd, die
valt op blonde vrouwen.
Een paar stappen verder, over het brug
getje, heerst een serene stemming.
Straaltjes zonlicht spelen door het zacht
groene waas van eikeloof. Boven is de
lichtblauwe zeelucht met witte wolken in
beweging. Op de grond staan duizenden
blauwpaarse fakkeltjes in het groen te
gloeien: de boshyacinten bloeien. Som
mige plekken zijn roze en wit gekleurd.
Het is eindeloos stil. Plotseling klinkt
een kloppend „houten geluid". Een
specht is bezig met zijn woning. Hier en
daar ligt het zaagsel onder de eiken. In
een hol deel van een boomstam staat
een plas water. „Een natuurlijke drink
bak voor de vogels. Wel slecht voor de
bomen, maar we doen er niets aan", ver
telt P. Roeleveld, sectiechef afdeling be
heer „Park Ockenburgh" van de ge
meentelijke Dienst Groenvoorzieningen
en Milieu-educatie (DGM). Samen met
DGM-voorlichter Jurriaan Buisman
maakt hij een rondgang over het veertig
hectare grote terrein: een vriendelijk
park in de Engelse landschapsstijl. Buis
man: „Normaliter staan de hyacinten
pas over drie a vier weken in bloei". Als
gevolg van de hogere temperatuur moet
hij de rondleidingen door het sprookjes
bos eerder houden. Parkbeheerder Roe
leveld wijst hem de weg. Hij is trots op
„zijn landgoed". „Onze sport is het om
het Hyacintenbos - de hyacintebol zaait
zichzelf uit - steeds groter te laten wor
den".
Roeleveld weet te vertellen dat de bos-
hyacint, evenals het witte sneeuwklokje,
oorspronkelijk is geïmporteerd. „Het
zou me niets verbazen als Westerbaen,
grondlegger van Ockenburgh, op zijn
knieën enkele bolletjes heeft geplant".
De genoemde Westerbaen, dichter-arts,
werd op 7 september 1599 in Den Haag
geboren. Hij kocht Ockenburgh in 1648.
Na 1670 is het landgoed nog enkele ke
ren van eigenaar verwisseld. Vanaf 1931
is het eigendom van de gemeente Den
Haag. Westerbaen studeerde tijdens de
godsdienststrijd van Contra-remonstran
ten en Remonstranten godsgeleerdheid
aan de Universiteit in Leiden. Hij sym
pathiseerde met de Remonstranten.
Toen de strijd echter in het voordeel
van de Contra-remonstranten werd be
slecht, zag Westerbaens toekomst als
theoloog er niet zo rooskleurig meer uit.
Wellicht daarom verwisselde hij zijn stu
die van het „eeuwig heil" voor die van
het „kortstondig leven". In 1622 behaal
de Westerbaen in Caen zijn dokterstitel
in de geneeskunde. Als arts vestigde hij
zich in Den Haag en drie jaar later
trouwde hij met een van zijn welgestelde
patiënten, weduwe Anna Wijtsen, Vrou
we van Brandwijck en Gijbeland. Hier
door was hij zo vermogend geworden,
dat hij zijn bloeiende praktijk kon neer
leggen. Sindsdien richtte hij zich op zijn
hobby's: wetenschap en dichtkunst. Tot
de dood van zijn vrouw (1647) woonde
Westerbaen in villa West-Escamp. Al-
Londen en dan blijkt dat het er eigenlijk
niet zoveel toe doet in welke taal je
zingt. Ian Cooper, de vaste technicus
van Paul McCartney, vind mijn muziek
heel mooi. Mensen die uit andere stu
dio's kwamen binnenwandelen, vonden
„Nuttelozen van de nacht" bijvoorbeeld
een single. Ze verstonden er niets van,
maar dat hoeft ook niet. Ik bedoel, als
hier Paolo Conté op de radio is te horen,
weet ook het merendeel van de luiste
raars niet waarover de tekst gaat. Maar
het geeft je een lekker gevoel als ze het
zeggen. Je denkt toch: we maken muziek
die mee kan draaien met de topproduk-
ties".
„Hoewel ik zelf maar kort in Londen
ben geweest, was het in Air een komen
en gaan van wereldsterren. De enige die
ik bijna niet heb durven aankijken, was
Paul McCartney. Hij zei 'goedemiddag',
maar ik was zo zenuwachtig, dat ik niks
durfde terug te zeggen. Ik zat te trillen
op mijn stoel. Hij is zeker twee uur zo'n
twee meter van mij vandaan aan het
flipperen geweest, maar ik durfde niet
naar hem toe. Ze zeggen wel eens dat ar
tiesten de grootste groupies zijn, en vol
gens mij is dat zo. Ik bewonder die man
zo mateloos dat ik helemaal verstijfd
was. En daarmee heb ik een mooie kans
laten lopen. Ik heb later wel gehoord dat
hij mijn muziek aantrekkelijk vond. Hij
heeft zich tegenover Ian heel lovend
over mijn elpee uitgelaten en dat is voor
een belangrijk deel te danken aan het
produktiewerk van Gerard".
„Voor ik aan deze elpee begon heb ik er
even over gedacht om het team waar
mee ik de laatste jaren heb gewerkt aan
de kant te zetten, maar met Belinda ben
ik voorlopig nog niet uitgepraat, tenmin
ste dat hoop ik. En Gerard... op een ge
geven moment draagt hij toch weer din
gen aan waardoor ik overstag ga. Maar
het is wel voor het eerst, dat hij het heeft
kunnen opbrengen de eenvoud in de
plaat te leggen die ik graag hoor. Ik vond
de vorige platen soms wat overgeprodu-
ceerd. Dat heb ik hem ook gezegd. Ik
moet af en toe een behoorlijke strijd met
hem leveren. We zijn heel goede vrien
den, maar we hebben artistiek gezien
soms knallende ruzies. Ik heb deze keer
mijn poot stijf gehouden en gezegd dat
ik een veel simpeler plaat wilde. Hij
moest swingen, maar niet volgebouwd
worden met geluiden. Gerard heeft zich
echt enorm ingehouden en dan blijkt
toch weer dat hij een geniaal arrangeur
en componist is. Stellaard is echt een
van onze weinige internationale mensen.
En ik zou ook niet zonder Belinda kun
nen. Behalve dat zij een goede moeder is
voor mijn twee kinderen, blijven haar
teksten mij boeien. Waar ze de tijd van
daan haalt om ze te schrijven weet ik
niet, maar het gebeurt regelmatig dat als
ik midden in de nacht van een voorstel
ling thuis kom, er een kladje voor mij
ligt. Daar staat dan boven: 'Lieverd, ik
heb dit geschreven. Wat vind je ervan,
welterusten' enzovoort. En dan ligt er
een walkman naast met de muziek waar
door ze zich heeft laten inspireren. Het
wil niet zeggen dat ik alles wat ze schrijft
voor zoete koek aanneem. Ik ben ontzet
tend lastig, maar vergeet niet dat ik de
gene ben die het moet zingen. Dat
neemt echter niet weg dat ik goede tekst
schrijvers op handen draag. Mensen aan
wie ik een hekel heb zijn artiesten die
denken dat ze beter zijn dan iemand an
ders omdat ze toevallig bekend zijn.
Kijk. ik zeg wel: een artiest is je buur
man niet. Ik bedoel: een artiest heeft
toch een bepaalde tick. Daarom komen
de mensen ook naar je kijken of kopen
ze je platen. Ik kwam er al vroeg achter
dat ik die tick, dat talent had. Als kleu
ter al stond ik op een podium en droom
de ik er van toneelspeler te worden. Gek
genoeg zag ik mijzelf nooit als zanger.
Later, op «klasse-avonden, werd ik altijd
gevraagd om bijvoorbeeld een roc-
k roll-act te komen doen met de pia
no. Dat talent had ik, maar ik heb er wel
hard aan gewerkt om het uit te bouwen
tot wat het nu is".
HANS PIËT
leen kon hij daar niet meer aarden. Om
zijn verdriet te vergeten kocht hij Oc
kenburgh. Een terrein buiten Loosdui
nen, bestaande uit drassige veengronden,
hier en daar gedempt met afgegraven
duinzand. Een gebied dal Westerbaens
vriend Constantijn Huygens (weten
schapper en dichter van Hofwijck te
Voorburg) als volgt beschreef: ..Loos
Duynland. magher staal van overstoven
heygrond. Daer 't hongerigh Conyn ter
nauwer nood syn wey vond".
In handen van Westerbaen veranderde
Ockenburgh in een waarlijk lusthof. De
Haagse dichter-dokter ontwaterde het
woeste gebied door het graven van slo
ten en ging verder met het dempen van
moerassige gebieden met duinzand. Hij
beplantte de westzijde met dicht ge
boomte om de zeewind te weren en leg
de boomgaarden aan. Binnen omheinin
gen werden statige lanen van linden, es
doorns en essen aangelegd. Later werden
vele daarvan weer vervangen door ei
ken, die de statigheid en voornaamheid
aan het landgoed gaven. Verder bouwde
hij op het terrein kassen voor meloenen
en druiven. Niet verwonderlijk is dat
landheer Westerbaen zijn huis „Kleyn
Paleys" noemde. Hier ontving hij in de
Gouden Eeuw, op de plek waar nu de
jeugdherberg staat, onder anderen zijn
vrienden Jacob Cats en Constantijn
Huygens. Behalve tuinier was Wester
baen een gedreven jager en stroper, spe
cialist in strikken en slagnetten. Dikwijls
heeft hij zijn vrienden geïnstrueerd.
Anno 1989, ruim driehonderd jaar na
het tijdperk Westerbaen, wordt in het
park nog steeds gestroopt. Beheerder
Roeleveld: „Tegen Kerstmis signaleer ik
wel eens wat stropers, die erg veel trek
hebben in een Ockenburghs haasje".
In navolging van Westerbaens „Kleyn
Paleys" noemt Roeleveld Ockenburgh
„Klein Paradijs". Een park, gezegend
met een sprookjesachtige sfeer en een
rijke geschiedenis. Dagelijks kan het
landgoed worden bezocht. Alleen voor
het Hyacintenbos is een wandelkaart
f 2,50) nodig, verkrijgbaar bij de DGM
aan het Huygenspark 39 te Den Haag.
WOUTER SMIT
