Dreigende taal van Bouterse
Voedselrellen Jordanië
schrikbarend toegenomen
Modernisering
raketten blijft
NAVO verdelen
Fransen helpen Libanese
christenen én moslims
sja 4 buitenland £ekuc6omant donderdag 20 april 1989 pagina 5
Russen komen
olie opruimen
VALDEZ Een Russisch schip is op
weg naar Alaska, om te helpen bij het
opruimen van de olie die afkomstig is
Uit de olietanker Exxon Valdez. Het is
de bedoeling dat het schip wordt inge
zet in de Golf van Alaska, waar de zee
over het algemeen te ruw is voor de
Amerikaanse bestrijdingsschepen. Maar
de 11.400 ton metende Vaidogubsky
rooet wel in staat zijn de dikke smurrie
van de zee op te zuiger). De autoriteiten
hopen dat de Rus de olie kan opvan
gen, voor die de stranden zal vervuilen.
Het nu bedreigde gebied ligt driehon
derd kilometer van de plaats waar de
Exxon Valdez op een klif liep.
Leger van Peru pakt
massaal studenten op
LIMA Leger en politie in Peru zijn
gisteren twee universiteiten in de
hoofdstad Lima binnengevallen en heb
ben meer dan vijfhonderd studenten ge
arresteerd op verdenking van steun aan
de maoïstische verzetsbeweging Lich
tend Pad. Soldaten met zwartgemaakte
gezichten trapten voor het aanbreken
van de dageraad deuren in van slaapza
len op de universiteiten en lichtten de
studenten van hun bed. Volgens leger-
woordvoerders zijn in de gebouwen gro
te hoeveelheden wapens gevonden en
lovende literatuur over Lichtend Pad
en Tupac Amaru, een andere marxis-
tisch-leninistische verzetsbeweging.
Wapenverkoop
België aan banden
BRUSSEL Het kopen van wapens
in België wordt aanzienlijk minder
gemakkelijk. Minister van justitie
Melchior Wathelet gaat de minister
raad een wetsontwerp voorleggen
dat een grondige wijziging betekent
van de huidige, uit 1933 daterende,
Belgische wapenwet. Het nieuwe
wetsontwerp is al de zestiende po
ging om de wapenwet van 1933 ver
anderd te krijgen. Dat bewijst hoe
sterk de Belgische wapenlobby in
feite is. België heeft vanouds een
sterke wapenindustrie die niet alleen
jacht- en sportwapens vervaardigd,
maar die ook veel handvuurwapens
voor oorlogsdoeleinden exporteert.
Succes Innu's tegen
N AV O - oefeningen
OTTAWA De Canadese Innu-In-
dianen hebben in hun strijd tegen
het laagvliegen van NAVO-vliegtui-
gen een belangrijk succes geboekt.
Een Canadese rechter sprak vier In
dianen vrij, die terecht stonden op
beschuldiging van het houden van
illegale bezettingsacties en demon
straties op de militaire vliegbasis
Goose Bay in Labrador. Rechter Ja
mes Igloliorte, zelf een Innu, ver
klaarde dat de al eeuwen in dit ge
bied wonende Indianen de bezitters
van de grond zijn en niet de militai
ren. De Innu-Indianen protesteren
al jaren tegen de laagvliegoefenin
gen, omdat het wild er voor op de
vlucht gaat.
VN - voedselkonvooi
in Sudan overvallen
NAIROBI Het eerste konvooi
van Operatie Lifeline, die be
doeld is om een nieuwe hongers
nood in het zuiden van Sudan te
voorkomen, is overvallen. Daar
bij vielen acht doden. Wie de
overvallers waren is niet be
kend. Zowel het leger van Su
dan als het verzet hadden be
loofd de transporten ongemoeid
te laten. Het veertien wagens
tellende konvooi vervoerde hon
derd ton voedsel en hulpgoede
ren. De VN willen in totaal
100.000 ton hulpgoederen naar
het zuiden van Sudan brengen,
voor de regentijd aanbreekt en
de wegen onbegaanbaar worden.
LEGER ZEGT POLITIE EN REGERING DE WACHT AAN
PARAMARIBO De Su
rinaamse legerleider D.esi
Bouterse heeft het conflict
tussen de burgerpolitie en
het leger in zijn land ste
vig aangewakkerd. Hij
eist snel optreden van de
regering, anders zal het
leger de taken van de sta
kende politie overnemen.
Het Surinaamse politie
corps heeft het werk
neergelegd, omdat onder
zoek naar schendingen
van de mensenrechten
door het leger verhinderd
wordt.
In Nederland heeft de Surina-
me-specialist van de VVD,
Wijsglas, het optreden van
Bouterse krachtig veroordeeld.
Volgens de woordvoerder van
het Jungle Commando in Ne
derland balanceert Bouterse
„op het randje van een coup.
Dat bevestigt onze mening, dat
het leger de feitelijke macht
nog steeds volkomen in han
den heeft". Intussen heeft het
Jungle Commando van Ronnie
Brunswijk gedreigd met aan
slagen als de burgerregering
niet snel vooruitgang maakt in
het vredesproces. Maar de re
gering heeft tot op heden niet
gereageerd, noch op de drei
gende taal van Bouterse, noch
op de aankondiging van
Brunswijk.
Opdracht
Legerleider Bouterse zei tij
dens een bijeenkomst in de
Membre Boekoekazerne dat
hij persoonlijk de opdracht
heeft gegeven militair Orlando
Swedo uit een cel van de bur
gerpolitie te halen. Swedo zat
in de cel, omdat hij ervan ver
dacht wordt betrokken te zijn
geweest bij het bloedbad in het
bosnegerdorp Moiwana in
1986. Daar werden toen 51 on
gewapende burgers in koelen
bloede vermoord. Bouterse gaf
de Militaire Politie opdracht
Swedo te bevrijden nadat hij
president Ramsewak Shankar
een ultimatum had gesteld,
waarop niet was gereageerd.
De legerleider zei dat hij zich
„groen geërgerd" had aan de
kwestie. „Ik ben een man van
overleg, van dialoog, van har-
1 ook beslissingen ge
nomen worden".
De commandant van de Mili
taire Politie, Iwan Graanoogst,
had eerder al verklaard dat
„onverantwoordelijken weer
bezig zijn chaos te creëren".
Marine-commandant Mijnals
zei dat het leger „geen speel
goed, nog minder een pispaal"
Geheim
Mijnals vroeg zich af wie de
politie de bevoegdheid had ge
geven een onderzoek in te
stellen naar de gebeurtenissen
in Moiwana. „Die actie was
een militair geheim. En als
men deze zaken wil onderzoe
ken, moet men naar het mili
tair gezag komen en geen sol
daat oppakken".
Bouterse eiste verder dat de
regering snel de leiding van de
politie vervangt, „want met
deze doen we geen zaken
meer". Als dat niet gebeurt,
staat het leger klaar om de ta
ken van de politie over te ne
men. „Als het moet, zullen we
alle posthuizen (politiebureaus,
red.) overnemen, ook Nieuwe
Haven (het hoofdbureau van
politie, red.)".
IF J - DELEGATIE
NA ONDERZOEK:
Leger schoot
niet gericht
op Lagrouw
AMSTERDAM De dood
van de Nederlandse came
raman Cornel Lagrouw in
Salvador is niet het re
sultaat van een gerichte
actie door het Salvado
raanse leger. Tot die voor
lopige conclusie komt een
delegatie van de Interna
tionale Federatie van
Journalisten (IFJ), die in
El Salvador de omstandig
heden onderzocht waar
onder Lagrouw om het le
ven kwam.
De Nederlandse
werd gedood in het dorpje San
Francisco Javier, waar hij
de IKON een reportage
verzorgde over de presidents
verkiezingen in El Salvador.
Een woordvoerder van de
IKON zei in een eerste reactie
.verontrust" te zijn door de
wijze waarop delen van het
onderzoek zijn uitgevoerd. De
kwestie dient opnieuw politie-
behandeling te krijgen, al
dus de IKON.
De IFJ-delegatie heeft volgens
het Nederlandse lid Rob Bak
ker pogingen in het werk ge
steld de direct betrokken mili
tairen te spreken, maar dit
bleek een ondoenlijke zaak.
Maar uit gesprekken met be-
?rs van San Francisco Ja-
is naar voren gekomen,
dat Lagrouw is gesneuveld in
vuurgevecht tussen leger
guerrilla, aldus de delega-
Volgens Bakker heeft het
Salvadoraanse leger inmiddels
officieel toegezegd een betere
bescherming van journalisten
te garanderen. Over een
maand komt de IFJ-delegatie
met een volledig rapport.
Intussen duurt het moorden in
El Salvador onverminderd
voort. Gisteren werd procu
reur-generaal Roberto Garcia
Alvarado vermoord. Aangeno
men wordt dat de bomaanslag,
het werk is van het linkse ver
zet in El Salvador.
Elders in het land werden een
Argentijnse arts en een Franse
verpleegkundige samen met
enkele guerrillastrijders ge
dood door het leger. Volgens
het leger vochten de twee mee
aan de kant van het verzet.
Dat zegt echter dat de arts en
de verpleegkundige in een
veldhospitaal van het verzet
werkten.
DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
In Liverpool
duurt de rouw
om de 95
slachtoffers
van de
stadionramp in
Sheffield
voort. Meer
dan 200.000
inwoners van
de stad
hebben
inmiddels al
een bezoek
gebracht aan
het stadion van
Liverpool F.C.
om hun
respect voor
de slachtoffers
te tonen. De
tribune van de
meest
fanatieke
Liverpool-faris
is behangen
met duizenden
dassen,
vlaggen en
supporter
sjaals. Het veld
ervoor is
veranderd in
een grote
bloemenzee.
FOTO: AP
MA'AN Jordaanse troe
pen hebben gisteravond
in de zuidelijke stad
Ma'an het vuur geopend
op betogers die in weerwil
van het geldende uit
gaansverbod toch de
straat op waren gegaan.
Volgens ooggetuigen vie- Subsidie
len er minstens drie do
den.
intifadah (volksopstand) tegen
de prijzen," zei een veilig
heidsfunctionaris in Ma'an.
Ook elders in het zuiden de
den zich ongeregeldheden
voor, in Tafilah, Husnyeih,
Kerak en op de Jordaanse
Universiteit in Amman.
Eergisteren kwam het in
Ma'an tot hevige rellen en
plunderingen toen burgers
hun woede koelden over re
cente prijsverhogingen. Ban
ken en overheidsgebouwen
werden aangevallen en ge
plunderd en auto's werden
vernield. Tientallen mensen
raakten gewond. Gisteren wa
ren in de stad slechts militai
ren te zien die patrouilleerden
of de rommel opruimden. „De
burgers hier noemen het de
Aanleiding tot de protesten
was de aankondiging van af
gelopen zondag dat de prijzen
voor benzine en de tarieven
voor wegenbelasting, telefoon
gesprekken en andere goede
ren en diensten met tien tot
vijftig procent zouden worden
verhoogd. Zo hoopt de rege
ring de uitgaven terug te drin
gen, een eis die het Internatio
nale Monetaire Fonds (IMF)
heeft gestéld als voorwaarde
voor de herfinanciering van
de Jordaanse buitenlandse
schuld van zes miljard dollar.
De aankondiging volgde op
maanden van dalende inko
mens en stijgende prijzen. De
regering heeft beloofd de sub
sidie op eerste levensbehoeften
als brood in stand te houden.
In Jordanië is de werkloosheid
in vijf jaar tijd van vrijwel ni
hil toegenomen tot naar schat
ting twintig procent.
Extremisten
Volgens kroonprins Hassan
plaatsvervanger van zijn
broer koning Hussayn die op
staatsbezoek is in de Verenig
de Staten zit er echter „een
luchtje" aan de bewering dat
de rellen louter economische
oorzaken hebben. „Er is een
vruchtbare voedingsbodem
voor extremisme", zei hij. Hij
voegde daaraan toe dat het
nog te vroeg was om schuldi
gen aan te wijzen voor de
plunderingen, maar dat „enke
le van die bebaarde heren erg
veel invloed hadden over de
groepen in de straten." Daar
mee doelde Hassan op de veel
al baarddragende islamitische
fundamentalisten.
Kapitein Rob in China
348) Inderdaad, de vloot van Wang Hang heeft met moeilijkhe- toch willen proberen hem aan te vallen? Inderdaad, de neef van
den te kampen. Het was nu wel erg slim bedacht om zonder lich- Lu Ling is vastbesloten de dood van zijn oom te wreken en in
ten door te varen, maar in de duisternis zijn twee jonken met duikvlucht komt hij naar beneden, recht op de flakkerende flam-
elkaar in aanvaring gekomen en een der schepen maakt water, bouwen aan. Dan haalt hij de trekker van zijn machinegeweren
Wang Hang is aan dek gekomen en schreeuwt zijn bevelen rond. over en een salvo ratelt door de lucht. Met brullende motoren
Dan hoort hij, boven het geluid van de golven en de wind, plotse- schijnt.de machine zich op het schip te storten, maar dan trekt
ling iets anders: het geronk van een vliegtuig. Zou die Chung Chi Chung Chi het vliegtuig weer op.... Dochte laat!
Leden van een
speciale
Oostenrijkse
politie-eenheid
hebben
vandaag de
hele dag
gepatrouil
leerd door de
straten van het
Oostenrijkse
Braunau, de
plaats waar
j precies
demonstra
ties en andere
acties van neo
nazi's is het
dorp sinds
gisteren van de
buitenwereld
afgesloten.
HAAGS COMPROMIS LOST WEINIG OP
BRUSSEL De moderni
sering van de kernwapens
voor de korte afstand
blijft binnen de NAVO
een bron van verdeeld
heid. Een Nederlandse po
ging om de verschillende
standpunten met elkaar te
verzoenen, is vooralsnog
op niets uitgelopen.
Dat bleek gisteravond in Brus
sel, waar de Nuclear Planning
Group van de NAVO vandaag
haar tweedaagse vooijaarszit-
ting afsluit. De meeste bondge
noten kunnen akkoord gaan
met een latere datum voor een
besluit over de modernisering
van de kernwapens voor de
korte afstand (tot 500 kilome
ter), maar de modernisering
zelf mag niet ter discussie wor
den gesteld. Dat is tegen het
zere been van West-Duitsland
èn tegen dat van Belgie, dat
slechts onder zeer strikte voor
waarden met een beperkte
modernisering wil instemmen.
België, dat met zijn socialisti
sche minister van defensie,
Guy Coeme, ook op de NPG-
vergadering vorig najaar in
Scheveningen al voor grote
moeilijkheden zorgde, liet gis
teren weten dat het geen
duimbreed zal toegeven. Het
land wil met het Warschau
Pact zo snel mogelijk onder
handelen over een betekenis
volle vermindering van het
aantal korte afstandswapens.
Bovendien, aldus België, mag
het bereik van deze wapens
nauwelijks groter worden dan
het nu is. De meeste andere
bondgenoten, de VS en Enge
land voorop, willen de moder
nisering zo snel mogelijk door
voeren. Het bereik van de
Lance-raket, het binnen de
NAVO meest omstreden wa
pen, moet daarbij van 110 naar
480 kilometer worden ver
groot.
Nederland is de afgelopen da
gen druk in de weer geweest
met een compromis. Dat komt
erop neer dat de NAVO zon
der voorwaarden vooraf eens
gezind tot modernisering be
sluit. Onderhandelingen met
het Warschau Pact kunnen
daarna worden geopend, als
Moskou en zijn bondgenoten
bereid zijn hun conventionele
wapens (tanks en artillerie) en
kernwapens tot een met dat
van de NAVO vergelijkbaar
niveau terug te brengen.
Of het zal lukken de stand
punten te verzoenen voor eind
volgende maand in Brussel de
NAVO-regeringsleiders bij
eenkomen, is intussen zeer on
zeker. Minister Bolkestein:
„Van mij geen uitspraken
daarover. Of hoogstens, dat ik
het hoop".
PARIJS „Het is mak
kelijk kritiek te hebben.
Maar Frankrijk is wel het
enige land dat niet met
zijn armen over elkaar is
blijven zitten en daadwer
kelijk iets ondernomen
heeft". Dat heeft de Fran
se staatssecretaris voor hu
manitaire acties, dokter
Bernard Kouchner, gister
middag in het Franse par
lement gezegd.
Net teruggekeerd uit Libanon
beantwoordde hij kamervra
gen over de nogal chaotisch
verlopen Franse hulpactie aan
de slachtoffers van de oorlog
in Libanon.
In totaal 91 zwaar gewonde
Libanezen zijn uiteindelijk
door het hospitaalsehip La
Rance van de Franse marine
geëvacueerd, 29 christenen en
62 moslims. Maar, zo bena
drukte Kouchner, daarbij had
men er geen „macabere boek
houding" op nagehouden.
„Niets lijkt meer op een ge
wonde Libanees dan een ge
wonde Libanees", aldus de
straatssecretaris.
Met de nodige improvisaties
heeft de Franse regering zich
uiteindelijk uit een akelig wes
pennest gered. Want wat aan
vankelijk bedoeld was als een
gebaar van solidariteit aan de
in het nauw gebrachte christe
nen dreigde even uit te lopen
op een rechtstreekse confron
tatie met Syrië, dat in Libanon
de dienst uitmaakt en de mos
lims steunt. Tot het zenden
van de „humanitaire hulp"
was besloten onder druk van
de publieke opinie in Frank
rijk. Die staat grotendeels aan
de kant van generaal Michel
Aoun, de leider van de christe
lijke regering in Bayrut. Even
dreigde een totale Franse af
gang toen geen van de kemp
hanen een veilige evacuatie
van de gewonden van de te
genpartij wilde garanderen.
Na dagen van overleg lukte
het de impasse te doorbreken.
Frankrijk mocht zijn hulp ge
ven maar pas na een plechtige
verklaring van president Mit
terrand dat de hulp vo
slachtoffers bestemd
tot grote verbittering
Aoun.
„alle"
Dit
De rechtse oppositie heeft veel
kritiek geuit op de Midden-
Oosten-politiek van de socia
listische regering. Het verne
derende geschipper met de
hulp had Frankrijk zich kun
nen besparen door het Rode
Kruis in te schakelen, zo vindt
men. Oud-minister van bin
nenlandse zaken Charles Pas-
qua deed Kouchners inspan
ningen sarcastisch af als „een
toeristisch tripje".
Staatssecretaris Kouchner
heeft ondanks alle tegenslag
nieuwe hulpexpedities naar
Libanon in het vooruitzicht
gesteld, zo mogelijk onder Eu
ropese vlag.
Volgens de Egyptische presi
dent Hosni Mubarak heeft
Iran inmiddels versterkingen
naar Libanon gestuurd om
deel te nemen aan de zware
gevechten. De meeste Iraanse
milities hebben zich aangeslo
ten bij de Syrische eenheden.
„De Arabische wereld moet
het gevaar van deze ontwikke
ling terdege beseffen omdat
het velen bedreigt en niet be
perkt blijft tot Libanon", aldus
Mubarak.
Demonstranten
willen overleg
met premier
(Vervolg van de voorpagina)
PEKING De duizenden de
monstranten die zich gisteren
op het Tiananmen-plein in het
centrum van Peking hadden
verzameld willen een gesprek
met de Chinese premier Li
Peng. De betogers eisten de
vrijlating van een honderdtal
medestanders die naar hun
zeggen eerder op de dag waren
gearresteerd tijdens een de
monstratie in het centrum van
de Chinese hoofdstad. De stu
denten haddden gezegd dat ze
de hele nacht zouden blijven
zitten nadat zij vergeefs had
den geprobeerd het hoofd
kwartier van de communisti
sche regering binnen te drin
gen. Ook in Shanghai werd
betoogd. Omstreeks duizend
studenten en arbeiders verza
melden zich gisteravond op
het Plein van het Volk in het
centrum van de stad. Een ar
beider werd gearresteerd na
dat hij de menigte had toege
sproken en had verteld dat
zijn leven „was verwoest door
de communistische partij".
Papandreou
betaalt
proces niet
zelf
ATHENE De Griekse
schatkist draait op voor de
kosten van het smaadproces,
dat premier Andreas Papan
dreou heeft aangespannen te
gen het tijdschrift Time. De
Griekse premier heeft het blad
voor de rechter gesleept we
gens de publicatie van een in
terview met een voortvluchti
ge Griekse bankier. Die be
schuldigt Papandreou .ervan
voor miljoenen guldens aan
smeergelden te hebben aange
nomen. Papandreou betaalt
zijn advocaten vanuit de schat
kist omdat hij, aldus zijn
woordvoerder, het proces
heeft aangespannen uit hoofde
van zijn functie als premier
van Griekenland. Het is echter
niet bekend of hij. als hij het
proces wint, van plan is het
smartegeld in de staatskas te
storten.
