Wandeling door tijd en ruimte
Notities van een dilettant
Teveel talent
om te zwijgen
„De Canadese muur": cynisch beeld van het Vlaamse leven dekker
De Abele Spelen volgens Komrij
KSMj boeken/platen
£eidóc6omcmt
VRIIDAG 14 APRIL 1989 PAGINA 17
Andy Pratt bewijst zich weer op nieuwe elpee
FOTO: PERS UNIE
Vaak heeft Andy Pratt, zit
tend aan de vleugel, zich af
gevraagd of de wereld wel
zat te wachten op weer een
nieuwe rockstar. De Ameri
kaanse zanger/componist
stuurde zijn muziek alleen de
wereld in, als hij er met hart
en ziel achterstond. Nooit
viel hij het publiek lastig met
goedkope deuntjes, nooit be
vuilde hij de ether om een
snel commercieel succes bin-
Maar hoe mooi zijn muziek
ook was en hoe gewetensvol
ook naar buiten gebracht, al
tijd bleef Andy Pratt twijfe
len of hij er wel goed aan
deed. Hadden anderen er wel
iets aan, bestond er wel een
publiek voor hem? Het ant
woord luidde aanvankelijk,
in het begin van de jaren ze
ventig," aarzelend ja. Het
nummer „Avenging Annie"
van de elpee Andy Pratt
(1973) bracht het tot hit in de
Verenigde Staten en trok
sterk de aandacht van de cri
tici die de eigenzinnige, te
gendraadse muziek van Pratt
(een volstrekt onvergelijkba
re stem, originele melodieeii,
verrassende arrangementen)
nogal waardeerden. Maar
van critici alleen kan een
kunstenaar niet leven; zon
der publiek is zijn stem te
eenzaam om goed te klinken.
Het werd stil rond Andy
Pratt. En de artiest, nooit te
vreden met goedkope ant
woorden, zocht door en zocht
verder, tot op de bodem. Hij
probeerde elke nieuwe thera
pie uit die in Amerika ont
dekt werd, en er worden
daar nogal wat therapieën
ontdekt. Maar het antwoord
vond Pratt in die therapieën
niet. Dat vond hij elders, in
de bijbel. Het werd hem niet
in dank afgenomen.
Pratt verborg zijn geloof niet,
hij bleef eerlijke muziek ma
ken, muziek uit zijn ziel -en
dat sloeg niet aan. Platen als
„Motives" (uit 1979, zijn
mooiste) en „Not just for dan
cing" (1986) bleven onopge
merkt. De wereld zat te
wachten op Prince („In love
with heavens above") en Ma
donna („Like a prayer"), niet
op Pratt. Moest hij zich ook
in strakke pakjes hijsen of
een flinke dosis erotiek toe
voegen aan zijn christelijke
boodschap? Het zou verraad
zijn. Liever dan dat trok hij
zich terug uit de muziek. Als
welzijnswerker ging hij de
sloppenwijken van New
York in. Maar zo gemakke
lijk kwam hij niet van zijn
talent af. Hij heeft er teveel
van om te zwijgen.
Pratt, inmiddels getrouwd
met een Nederlandse en
woonachtig in Rotterdam,
heeft zijn schroom weer eens
Hij heeft een
elpee uitgebracht
(„Perfect therapy") en treedt
weer regelmatig op. Hij geeft
zich weer bloot, schuchter en
verlegen in zijn presentatie,
overdonderend in zijn mu
ziek. Nu eens speelt hij in
een Utrechtse grachtenkel
der, dan in het Amsterdamse
Paradiso en desnoods in afge
legen jeugdholen. Zichzelf
begeleidend op piano of gi
taar bezingt hij, met die
angstwekkend hoge stem van
hem, het tekort van de mens
(„Michelangelo had his days
he never could quite get it
right") en de therapie („I
don't have to rule my world,
I can give it to You") die hij
daarvoor gevonden heeft.
Bij de presentatie van zijn el
pee, verleden week in Hil
versum, liet hij bij monde
van zijn manager weten nog
altijd muziek te maken om
gehoord te worden. De we
reld hoeft niet op hem te
wachten, maar als er twintig
mensen zouden zijn die door
„Perfect therapy" geraakt
werden, dan was de elpee
niet voor niets gemaakt, zei
hij. Dat was veel te beschei
den. De melodieuze rock van
Andy Pratt verdient een dui
zenden malen groter publiek.
STEVO AKKERMAN
Toen een authentieke uitvoe
ringspraktijk, dus het ge
bruik van oude i
(of copiën daarvan) en probe
ren te spelen zoals toen werd
gespeeld, nog omstreden was,
leverde onder meer muziek
van Haydn veel argumenten
voor die speelwijze op.
Tot dan bijna vergeten mu
ziek klonk bijna letterlijk als
nieuw door die eigentijdse
musiceerpraktijk. Indruk
wekkend klonken bijvoor
beeld de divertimenti eclave-
cimbelconcerten van Haydn,
uitgevoerd door Ton Koop
man en het Amsterdam Ba
roque Orchestra (1982). Der
gelijke muziek verdraagt ei
genlijk niet de nivellerende
negentiende eeuwse muziek-
praktijk en laat haar ware
aard horen bij de bijpassende
uitvoeringscondities.
Een soortgelijke ervaring als
toen is te beleven bij Haydns
vioolconcerten en wel in de
uitvoering door Simon Stan-
dage en the English Concert
onder leiding van Trevor
Pinnock. Vanaf de eerste
maat weet je het: dit is pure
Haydn in
goede handen
bijStandage
muzikale kwaliteit. Met een
prachtige toon op een mooi
instrument (een in 1987 door
David Rubio gemaakte copie
van een Stradivarius uit
1710) en vooral met een zeer
wel overwogen voordracht.
Trevor Pinnock lijkt in ver
gelijking met een aantal ja
ren geleden (bijvoorbeeld zijn
Bach-cla'vecimbelconcerten)
weer te zijn gegroeid. Hij di
rigeert met wat meer bewe
ging; de muziek klinkt daar
door wat leniger. De afstan
delijkheid die eerder weieens
klonk door de wat „engels-
aristocratische" trekjes is
verdwenen. Daardoor kan de
muziek wat meer ademen; de
vorm is minder strak en dus
minder nadrukkelijk aanwe-
De cd met drie concertjes is
een aanwinst voor de disco
theek en zou best eens een
„klassieker" kunnen worden.
In ieder geval is het een ab
solute aanrader.
De naam van Ton Koopman
is gevallen; hij zorgde al voor
menige muzikale verrassing.
Dat is eigenlijk ook zo met
zijn nieuwe cd met muziek
van Carl Ph. Bach, die vorig
jaar zo in de belangstelling
stond wegens zijn tweehon
derdste sterfjaar.
Met zijn Amsterdam Bèroque
Orchestra speelt hij vier sym
fonieën (Wq 183/1-4). Deze
zeer karakteristieke muziek
komt op voortreffelijke wijze
tot klinken bij Koopman en
de zijnen. Opnieuw een cd
dus die in de hoogste catego
rie thuishoort. Niet in prijs,
want de cd is gedurende drie
maanden in de aanbieding!
LÜTSEN KOOISTRA
„HET BEELD EN DE KLOK": SPEELSE FABEL VAN HARRY MULISCH
„Ik bedoel niets. Ik bedoel
nooit iets," merkt de persoon,
in wie je Mulisch zelf herkent,
op als hij met het standbeeld
van Laurens Janszoon Coster
een wandeling door Haarlem
gemaakt heeft, van de Grote
Markt naar de plek waar in
dertijd door deze Coster de
boekdrukkunst zou zijn uitge
vonden. Deze wandeling hééft
veel verhalen en gedachten
losgemaakt bij beide heren en
de lezer zal ongetwijfeld het
vermoeden gaan koesteren dat
er nog veel meer achter het
verslag van die wandeling
schuilt dan voor de hand ligt.
Hij moet de geruststellende
woorden van Mulisch' alter
ego maar voor waarheid ne
men. In het laatste leesteken
van het verhaal bevestigt Mu
lisch dat op een heel geestige
manier: de lezer kan zonder
bezwaar alle kanten op in zijn
interpretatie, uitleg of appreci
atie van dit nieuwe verhaal
„Het beeld en de klok". Deze
novelle van Mulisch telt acht
tien korte hoofdstukjes: in ne
gentig bladzijden wordt de le
zer meegevoerd op een merk
waardige en spannende reis.
Het gaat om pure fictie. De
verteller is dan ook een heel
bijzonder figuur: Als „ik" van
het verhaal staat hij sinds de
helft van de vorige eeuw op
een sokkel op een plein in
Haarlem, de geboortestad van
Mulisch. Op dit plein met zijn
zeven uitgangen naar straten
zag hij steeds de man die hij de
Meester noemt en met wie hij
gaat wandelen. Al gauw is het
de lezer duidelijk dat deze
Meester Mulisch is, maar ner
gens staat dat als feit. Op een
erg leuke manier nadert Mu
lisch op zeker moment een
dergelijke „onthulling" tot op
een haar, als hij de Meester
laat vertellen over de initialen
van zijn naam, die hij in zijn
jeugd op de bast van een boom
wilde insnijden, op de plek
waar Coster de boekdrukkunst
zou hebben uitgevonden, toen
hij in de bast een letter sneed,
die er daarna afviel en in het
zand een afdruk achterliet.
De schrijver, de Meester, blijkt
geobsedeerd door de tijd, beter
gezegd, door de klok. Tijdens
hun vondeling door Haarlem
(of „Helraam") vertellen ze
verhalen. De Meester vertelt
Coster over z
reldreis en zijn beschouwingen
over de tijd, over het van
rechts naar links gaan en om
gekeerd van de zon, over het
digitale horloge, over tijdzo-
ne's. Het beeld van Coster ver
telt de lezer in herinneringen
over zijn „geboorte", hoe hij in
brons werd gegoten en op een
trekschuit van Den Haag naar
Haarlem werd getranspor
teerd, om daar binnengehaald
te worden in een feestvierende
stad. 1856 was dat.
De obsessie van Mulisch met
de voortgang van de tijd en de
fases van de tijd brengt de le
zer in een wonderlijk, span
nend gebied. Alsof het om
raadsels gaat, zo vertelt Mu
lisch aan Coster over gedach
ten en berekeningen, die zich
tenslotte verenigen in wiskun
dige modellen van een klassie
ke en eeuwigdurende aard:
Die van het pentagram, de ster
die je kunt tekenen in het
pentagon. Het is haarfijn uit
gelegd, de lezer hoeft niet be
vreesd te zijn voor het tekort
schieten van zijn wiskundige
aanleg om deze beschouwin
gen te volgen.
Harry Mulisch
HET BEELD
EX DE KLOK
Ondanks deze duidelijkheid en
de bewering dat hij er niets
mee bedoelt, zoals hij nooit iets
bedoeld heeft, spelen er een
paar „storende" details mee.
Zo gaat het steeds over de
schaduw van de Meester, die
geen gelijkenis vertoont met
de Meester zelf. Uit een enkele
passage van het verhaal is iets
te begrijpen van deze twee
spalt tussen persoon en scha
duw: de Meester heeft daar
het woord: „Terwijl ik mij niet
meer bewoog, kwamen er her
inneringen aan mijn dood in
mij op, zes jaar geleden, toen
mijn schaduw plotseling in op
stand kwam en zich tegen mij
keerde. „Even later vindt hij
dat hij al te veel zegt: „Niet al
les is voor alle oren bestemd,"
beaamt Coster.
„Het beeld en de klok" is een
boekje dat met veel plezier ge
lezen kan worden en dat de le
zer op zijn vermogen tot den
ken en speels redeneren aan
spreekt. Alles is mogelijk in
fictie, is het standpunt van
Mulisch zonder enige twijfel.
Dat daarbij nog een paar
prachtige schrijversmomenten
aanwezig zijn in het verhaal, is
een plus. Ik denk in dit ver
band vooral aan de prachtige
beschrijving van de vliegreis
en het bezoek aan de zuidelij
ke punt van Australië, maar
ook aan de zeldzaam mooie
scheldtirade van Mulisch te
gen het verfoeilijke digitale
horloge. JAN VERSTAppEN
Harry Mulisch: „Het beeld
en de klok" - Uitgave De Be
zige Bij. Prijs ƒ24,50.
Gerrit Komrij: alle mogelijkheden..
FOTO: PERS UNIE
De vier beroemde Abele Spe
len, welke scholier kent ze
niet? Hij heeft zeker de titels
van de hoofse stukken moeten
leren, waarin liefdesperikelen
het onderwerp waren: „Esmo-
reit", „Gloriant", „Lanseloet
van Denemarken" en „Van de
winter en de zomer". Daar
hoorden dan kluchten bij, we
ten we uit de literatuurles, zo
als „Nu noch" of de „Busken-
blazer", want die werden na
afloop van zo'n ernstig toneel
stuk graag gespeeld, om het
publiek nog een leuke uitsmij
ter te bezorgen.
We lazen ze op school, die vier
stukken, of één ervan. De om
zwervingen van Esmoreit, die
in Sicilië geboren werd maar
naar Damascus moest, omdat
in zijn gesternte een slechte
toekomst voorspeld stond. La
ter zoekt hij zijn ouders dan
weer, een groot drama blijkt
zich te hebben afgespeeld in
zijn kindertijd. Gelukkig komt
alles goed. En weet u nog van
Sanderijn, het meisje dat zo
vurig misbruikt werd door
Lanseloet van Denemarken?
Gelukkig liep het met hem
slecht af en kwam zij uiteinde
lijk nog in goed gezelschap.
Gloriant was te trots om een
vrouw te vinden die iets kon
zijn. Maar omdat Florentijn, de
schone, hetzelfde dacht
elkaar bestemd. En in de Win
ter en de Zomer twisten de
jaargetijden wie het leukst
voor liefde is. Een erg mooi
verhaal.
Je las ze in die flodderige
schoolboekjes. Met allerlei
woordverklaringen in de
kantlijn. Grof, goedkoop pa
pier met ouderwets gedrukte
teksten. Er zijn goede voor
beelden van betere benadering
en van meer respect voor de
oude literatuur. Gerrit Komrij
heeft voor deze middeleeuwse
toneelstukken een voorbeeldi
ge uitgave gamaakt, waar alle
respect voor literatuur van
vroeger uit spreekt. En dat is
werkelijk een verademing. De
vier Abele Spelen en een aan
tal kluchten staan in dit mooie
boek bijeen. Op de linkerpagi
na de middeleeuwse tekst,
rechts de moderne versie van
Komrij. Dat is heel mooi ge
daan. Zo zegt Sanderijn tegen
de gemenerik Lanseloet:
„Maer ic wille gerne gherechte
minne, Draeghen sonder dor-
pernie"
hetgeen vertaald is als:
„Maar wel lijkt mij de liefde
Die eerbaar is en niet vulgair".
Dat is een gedurfde teksting-
reep, maar wel heel precies,
levendig en werkzaam als to
neelclaus.
Je zou aan de hand van deze
uitgave bijna kunnen denken
dat de Abele Spelen een nieu
we levensloop zullen beginnen
en dat de toneelgezelschappen
er eens aandacht aan besteden.
Komrij biedt in ieder geval
alle mogelijkheden.
JAN VERSTAPPEN
„Abele Spelen" - bewerkt
door Gerrit Komrij. Uitgave
SDU. Prijs ƒ39,95.
(ADVERTENTIE)
Het veelgeroemde NRC-Han-
delsblad, onstaan uit een fusie
van de Nieuwe Rotterdamse
Courant en het Algemeen
Handelsblad, is een niet zo
grote krant. Het blad heeft cir
ca tweehonderdduizend abon
nees. Vele miljoenen lezen
kennelijk liever iets anders
dan de „kwaliteitskrant" uit
Rotterdam. Men kan hun dit
moeilijk kwalijk nemen, om
dat veel van de inhoud van de
NRC („het" Handelsblad, zegt
men in Amsterdam) het bevat
tingsvermogen van mensen
met weinig opleiding te boven
gaat. Niet voor niets geeft ei
genaar NDU ook het gemak
kelijker lezende Algemeen
Dagblad uit. Deze krant heeft
een oplage die tweeëneenhalf
keer zo groot is"1 als die van
haar deftige zuster, en brengt
waarschijnlijk navenant meer
geld in het laatje.
In één opzicht is het echter
jammer dat zovelen nooit ken
nis nemen van NRC-Handels-
blad. Deze mensen missen
daardoor ook de column „De
zer Dagen" die mr. J.L. Hel
dring (71) al jarenlang met ij
zeren regelmaat twee keer per
week in deze krant schrijft.
Heldring is één van de weini
ge journalisten die kan laten
zien waar het bij mensen en
zaken die in het nieuws zijn
werkelijk om gaat. Hij is een
meester in het onderscheiden
van bijzaken en hoofdzaken
en het ontmaskeren van valse
argumenten. En: geen zee gaat
hem te hoog. Hij schrijft net zo
gemakkelijk over de opmerke
lijke belangstelling van de so
cialistische VARA voor Xavie-
ra Hollander, voormalig call-
girl voor de rijken, als over de
veronderstelde overeenkomst
tussen Gorbatsjov en de Fran
se koning Lodewijk XVI
(wiens pogingen tot hervor
ming van zijn dictatuur be
loond werden met de dood on
der de guillotine). Het knappe
van Heldring is ook dat hij in
zijn kroniekjes, geschreven in
kristalheldere taal en getui
gend van een kaarsrechte logi
ca, zelden of nooit een „moei
lijk" woord gebruikt. Men kan
hem alleen verwijten dat hij
de talenkennis van zijn lezers
overschat. Zelfs niet iedere
NRC-lezer heeft, zoals hijzelf,
Latijn geleerd of thuis aan ta
fel - vanwege de gouvernante
- Frans gesproken.
Bundel
Wie desondanks nieuwsgierig
is geworden naar de stukjes
van Heldring, behoeft niet
snel alsnog een abonnement te
nemen op NRC-Handelsblad.
de
de bundel „Een
Dilettant", waarin 75 columns
zijn opgenomen die Heldring
tussen 1975 en begin 1989
heeft geschreven. De titel is
ontleend aan het inleidende
hoofdstuk waarin de auteur,
zoon van de gefortuneerde en
invloedrijke Amsterdamse za
kenman Ernst Heldring, zijn
jeugd beschrijft. De schrijver
gaat ook na -welke mensen -
naast zijn vader - een blijven
de invloed op hem hebben ge
had. Eén van hen is dr. L.
Alma, rector van het Barlaeus-
gymnasium in Amsterdam, die
in 1933 zijn toen vijftienjarige
leerling Jerome Heldring
maar een dilettant vindt.
Terecht, zegt de schrijver nu.
„Ik had alleen liefhebberij in
de vakken die ik leuk vond of
waarvan de kennis mij aan
kwam waaien (met name ge
schiedenis)". Na een studie
rechten in Leiden, die naar
zijn eigen zeggen veel minder
heeft bijgedragen tot zijn intel
lectuele en politieke vorming
dan het gymnasium, koos Hel
dring voor de journalistiek.
Dat is „immers bij uitstek di
lettantenwerk". Volgens Van
Dale is een dilettant iemand
die aan minder hoge eisen vol
doet dan een vakman. Een
journalist mag aan die eisen
niet eens proberen te voldoen,
vindt Heldring, omdat hij
„middelaar blijft tussen de
vakmensen en anderen. Als
hij dat werk goed doet, „dat
wil zeggen: zo accuraat en ob
jectief mogelijk, dan is er geen
reden op dat dilettantenwerk
neer te zien of zich ervoor te
schamen".
Ivens
Tot slot enige voorbeelden van
de „dilettanterige" wijze waar
op Heldring te werk gaat. In
1982 brengt koningin Beatrix
een officiëel bezoek aan de
Verenigde Staten. Daarbij had
zij, zo bleek uit de verslagge
ving van meegereisde journa
listen, als belangrijkste doel
het bevorderen van de econo
mische betrekkingen. Prach
tig, vindt Heldring, „maar kan
men zich koningin Elizabeth
van Engeland of generaal De
Gaulle voorstellen op een reis
waarvan handelsbevordering
het belangrijkste aspect is?
Waarschijnlijk zouden die
staatshoofden dit hun eer te na
hebben gevonden. Daar had
den en hebben ze hun aparte
mensen voor, zoals dertig jaar
geleden Nederland prins Bern-
hard ervoor had".
In 1978 wordt aan de filmer
Joris Ivens de Dick Scherpen-
zeel-prijs (voor mensen die
veel gedaan hebben voor de
Derde Wereld) uitgereikt. Hel
dring constateert dat het va
derland probeert „de schade in
te halen die het hem (Ivens)
door jarenlange miskenning
en, in feite, verbanning heeft
aangedaan". Hij heeft daar be
grip voor, omdat de op dat mo
ment 80-jarige Ivens „een be
genadigd kunstenaar" ge
noemd wordt.
Maar moet daarom de waar
heid geweld worden aange
daan? De tv-journalist Aad
van den Heuvel, lid en woord
voerder van de jury, prijst
Ivens uitbundig, onder meer
omdat hij „altijd aan de goede
kant heeft gestaan met zijn
grensoverschrijdende en toe
komstgerichte visie". Heldring
valt bijna van zijn stoel. „Ivens
altijd aan de goede kant ge
staan? Dat zegt Ivens niet eens
meer van zichzelf: want Ivens
is jarenlang stalinist geweest.
In de jaren '30, op het hoogte
punt van de zuiveringsproces
sen, filmde hij rustig in de
Sovjet-Unie - ter meerdere
glorie van Stalin. Na de oorlog
deed hij hetzelfde in Oost-Eu
ropa, terwijl daar het stalinis
me woedde". Ivens erkent nu
dat dit fout is geweest. Hij
geeft als verklaring dat hij
„zijn hele leven lang de nei
ging heeft gehad te idealise
ren". Maar dat heeft hij nooit
gedaan „om de dingen mooier
te maken dan ze waren en*de
mensen voor de gek te hou
den". Nee, zegt Heldring, „hij
hield zichzelf voor de gek en
daardoor de mensen".
Iets om in herinnering te roe
pen, wannéér Ivens weer eens
uitbundig geprezen wordt, zo
als onlangs op het filmfestival
in Rotterdam, in aanwezigheid
van koningin en prins.
RIK IN 'T HOUT
Mr. J.L. Heldring: „Een Di
lettant". Uitgeverij: Van
Oorschot. Prijs 39,00.
Cazemier
Boeken- Tijdschriften
Kopermolen 10,
2317 PB Leiden
Tel. 071-22.00 22
J. Ginsberg bv
Breestraat 127-129
2311 CM Leiden
Tel. 071-12.46.42
Boek- en kantoorboekhandel
Veenerick
Noordeinde 33
2371 CM Roelofarendsveen
Tel. 01713-16033.
li 17onövlicl
Hi BOEKHANDEL BV
KPDREMAN^STOLX
Nieuwe Rijn 9
Leiden - 071-12.21.44
Voor al uw boeken en CD's
Voorlopig zal Nederland het
moeten doen met de boekuit
gave van „De Canadese
muur", een nieuw toneelstuk
van de Vlaamse schrijvers
Herman Brusselmans en Tom
Lanoye, dat is uitgegeven door
de Nederlandse uitgever Bert
Bakker. Een week of twee ge
leden is het als voorstelling
uitgebracht door het Antwerp
se „Raamtheater op 't Zuid",
maar het duurt tot in januari
1990 voor deze prachtige voor
stelling op tournee door Ne
derland komt. De Nederlandse
lezer moet zich voorlopig dus
met de boekuitgave van dit in
dringende toneelstuk tevreden
stellen.
„Een harteloos familiedrama
over voetbal, drank en Vlaan
deren", zo noemen de auteurs
hun toneelstuk. Vijf personen
treden er in op. Een echtpaar,
want Vlaamse toneelschrijvers
hebben een voorkeur voor
echtparen in problemen. De
man is een impotente alcoho
list, de vrouw is een sexueel
veel tekort komende eigena
resse van een winkel in bouw
materialen. Daar zit ook al de
klad in.
Een oude vriend komt op be
zoek. Hij zal de kwade genius
blijken, die zichzelf en vooral
alle andere dronken probeert
te voeren om uiteindelijk door
beschuldigingen en onthullin
gen over het verleden zijn
gram te halen.
Zwakkkeling
De vader van zijn oude vriend,
de zwakkeling die met die leu
ke vrouw trouwde, wordt ook
uitgenodigd. Tegen de zin van
de echtelieden. Dan is er ook
nog een stomme trut uit de
buurt, een verschrikkelijke
koe van een mens, dat bij het
bevriende echtpaar het huis
houden regelt, omdat haar ei
gen kapsalon na en door de
dood van haar man in de ver
nieling is geraakt.
Drank drijft deze mensen tot
over de grenzen van hun zelf
bescherming. Alles heeft te
maken met de voetbalcarrières
die de twee oude vrienden on
der hoede van pa vroeger le
ken te gaan maken. Nu zijn ze
het uitschot van de voetbalwe
reld, zelfs zijn ze niet in staat
geweest er nog iets als „de Ca
nadese Muur" van te maken,
het symbool van een mislukte
topvoetballer die er in ieder
geval nog rijk van wordt.
Brusselmans en Lanoye leu
nen tegen een paar klassieke
toneelstukken, in dit genre.
„Kat op een heet zinken dak"
en „Wie is bang voor Virginia
Woolf?" zijn overduidelijk
aanwezig. Maar gelukkig ont
regelen de auteurs de vorm en
inhoud van hun stuk herhaal
delijk, met songs, droomscè-
nes, herhalingen, overdrijvin
gen en grand-guignoleffecten.
Dit vreselijk larmoyante ver
haal heeft daardoor een enor
me vitaliteit. Toneeltechnisch
zit het uitstekend in elkaar en
het laat zich lezen als een
dwaas avontuur. Na de laatste
boeken van Brusselmans is dit
toneelstuk opeens
stap voorwaarts in zijn werk.
Ongetwijfeld beïnvloeden La
noye en Brusselmans elkaar
op vruchtbare wijze.
Precies
De voorstelling die het Ant
werpse „Raamtheater op
't Zuid" ervan geeft, houdt
zich tamelijk precies aan het
stuk, met weglating van een
paar ambitieuze decorelemen
ten. Onder regie van Walter
Tillemans zijn er uitstekende
rollen, in een leuke vormge
ving van Jan Vanriet, waarin
het Belgische oersymbool, de
plant die „vrouwentongen'
heet, op krankzinnige manier
het toneelbeeld overheerst. De
rollen zijn prachtig uitge
werkt, met name die van dat
buurvrouwtje, dat kakelend en
stom door het leven gaat. Maar
vooreerst zult u voor dit suc
cesvolle geschrift van Brussel
mans en Lanoye naar de boek
handel moeten. Dat is dichter
bij de deur dan Antwerpen.
JAN VERSTAPPEN
...uw I.ibris boekhandel
Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest
Katwijk, Voorschoten
Deze top 5 is samengesteld
naar aanleiding van de
verkoopcijfers bij de boven
staande handelaren.
GRATIS ELKE WOENSDAGDE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER. RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
