Jon Anderson blaast
Yes nieuw leven in
y\
The Cotton Club'''': van
klatergoud naar mineur
leneer Van Dale geeft nu ook op CD antwoord
OP 3 NOVEMBER CONCERT IN AHOY'
Aangescherpt Forum Jong:
weede opera in première
Denen in Brazilië willen
expositie Albert Eckhout
KUNST
QeidsaQowuvnt
VRIJDAG 14 APRIL 1989 PAGINA 11
JEIN Van Dale's woorden-
Nederlands is sinds gisteren ook op
ct disc (CD) verkrijgbaar. Daarnaast
hoeveelheid informatie op CD gezet
als twee druppels water lijkt op een
lopedie. Dat alles wordt via de boek-
aangeboden onder de titel Lexi-
lexitron kan worden geraadpleegd terwijl
[en aan zijn personal computer (PC) zit
werken. Van Dale (dochter van Wol-
•rs/Kluwer) heeft daartoe de kennis en
now-how ingeschakeld van Simac Data
Veldhoven (220 werknemers) en
[ID (Maatschappij Informatica Diensten)
Zeist.
)e 225.000 encyclopedische termen be
trijken de meest uiteenlopende gebieden
als: geografische namen, fauna, flora, ge
neesmiddelen, sterrenkunde, Nobelprij
zen, vorstenhuizen, staatshoofden en rege
ringsleider en het menselijk lichaam. Bij
Van Dale onderkende men het probleem
van het up-to-date houden van gegevens.
Prof. dr. B. P. F. Al, directeur van Van
Dale, heeft het nieuwe produkt - in z'n
volle electronische omvang - gisteren in
het Mercuryhotel in Nieuwegein geïntro
duceerd. Lexitron bevat behalve woor
denboek en enclopedie ook gegevens over
gebruik van Nederlandse woorden, gram
matica, schrijfwijze, afbreekmogelijkhe-
den, betekenis, namen en synoniemen.
Lexitron kost in standaarduitvoering
1.750 gulden.
Voor men dit systeem kan gebruiken
moeten er nog diverse hulpmiddelen wor
den aangeschaft. „Met een AT-compatible
640 kilobyte-(een computer met een groot
geheugen) van ongeveer 10.000,- werkt
men optimaal en snel met Lexitron, maar
met een personal computer van rond de f.
3.000,- kan het ook", zegt Simac-directeur
ir. Eric van Schagen.
Om de gebruiker met de computer te la
ten communiceren is een interface-kaart
nodig. Deze wordt in de computer inge
bouwd.
Twee jaar geleden sloeg Van Dale een
aanbod van Philips af om het Nederlands
woordenboek op CD te zetten. Men wilde
een eigen weg bewandelen en inderdaad
gaat Lexitron een stap verder.
JOCHEM GREVEN
Prof. B. Al, directeur van Van Dale toont een geïnteresseerde
dame de werking van Lexitron: het grote woordenboek op een
.F. Wagemans, op deze foto nog galeriehouder in~Den Haag,
ie per 1 mei hoofdconcervator wordt van museum Fodor in Am-
lerdam. foto: maurice nelwan
Vieuwe hoofdconservator
van Fodor: ook aandacht
voor de oudere garde
.MSTERDAM De
oofdconservator
'odor in Amsterdam A.F. Wa
ins, wiens benoeming op 1
ingaat, wil zijn aandacht
iet exclusief op de allerjong-
garde kunstenaars richten,
[n de collectie zit ook veel
>erk dat ouder is dan vijf jaar.
et lijkt mij de moeite waard
de herinnering terug te
alen", zo verklaarde hij giste-
in een toelichting op zijn
'komstplannen,
kunsthistoricus Wagemans
15) werkte eerder als weten-
.•happelijk medewerker in
luseum Kröller Muller en als
jnservator in het Bonnefan-
museum in Maastricht. In
periode 1984-1987 had hij
galerie in Den Haag.
laarna werd Wagemans do-
int studiumgenerale aan de
ijksakademie voor Beeldende
n in de hoofdstad.
Wagemans verzorgde onder
de „centrale" tentoon-
elling tijdens de Kunstrai
m vorig jaar. Hij is de opvol-
fer van T. van Grootheest, die
'orig jaar naar het ministerie
welzijn, volksgezondheid
n cultuur (WVC) vertrok,
lirecteur Beeren van het Ste-
elijk Museum, onder wiens
ipervisie Museum Fodor valt,
gisteren namens de selec-
ommissie dat met de be-
oeming is gewacht tot er ze
erheid bestond over de reali-
van de uitbreidings-
annen voor
De gemeenteraad heeft recent
een PvdA-motie aangenomen
op grond waarvan uit het ten
toonstellingsbudget van het
Stedelijk een ton is vrijge
maakt voor Fodor. Op korte
termijn kan er zo in elk geval
een architect aan het werk.
Daar staat voor het Stedelijk
een storting ineens van vijf
ton tegenover, dat anders ver
spreid over vijf jaar beschik
baar zou komen. Dit geld zal
de basis vormen van een fonds
voor de bekostiging van grote
en kostbare exposities.
De verbouwing van Fodor zal
zeker twee jaar in beslag ne
men en betekent tenminste
een verdubbeling van de nu
beschikbare tentoonstellings
ruimte. Beeren zei gisteren dat
er ideeën leven om een wisse
lend deel van de Fodor-collec-
tie uit de negentiende eeuw
die nu bij het Amsterdams
Historisch Museum berust,
voor exposities te gebruiken.
„Het is mijn ervaring dat veel
kunstenaars graag de confron
tatie met oudere kunst aan
gaan", zo zei hij.
Wagemans zei geen Confronta
ties met Beeren over de te vol
gen beleidslijn'te verwachten.
In dat verband merkte hij op
dat het niet wenselijk is als er
binnen één dienst (in dit geval
de Dienst Musea voor Moder
ne Kunst Amsterdam) twee
opvattingen over kunst be
staan. „Dat wekt maar ver
warring."
LONDEN Met een
nieuwe elpee in juni en
een wereldtournee, die in
juli van start gaat in het
Amerikaanse Memphis is
de Engelse groep Yes te
rug van weggeweest. De
groep, die naast zanger
Jon Anderson bestaat uit
oudgedienden drummer
Bill Bruford, toetsenist
Rick Wakeman en gitarist
Steve Howe, maakte deze
plannen gisteren bekend
op een persconferentie in
Londen.
De grote afwezige op deze bij
eenkomst was Rick Wakeman.
Speculaties dat er alweer pro
blemen binnen de groep wa
ren nog voor iemand de eerste
noot had gehoord, staken dan
ook de kop op. Jon Anderson
liet echter weten: „Van ruzie
is geen sprake. Rick is niet
aanwezig omdat hij op een
soortgelijke persconferentie in
Edinburg de Schotse pers in
licht".
Het was Jon Anderson die Yes
nieuw leven inblies. „In de zo
mer van 1988 verbleef ik op
het Griekse eiland Hydra. Dat
was een keerpunt in mijn le
ven. Ik realiseerde mij daar
dat het muzikaal en emotio
neel beter voor mij zou zijn als
ik niet terugkeerde naar Los
Angeles. Ik besloot Londen
weer als mijn thuisbasis te kie
zen. Eenmaal terug zocht ik
Steve Howe ©p en vroeg hem
wat hij er van zou vinden om
weer met Rick (Wakeman) en
Bill (Bruford) samen te wer
ken. Ik had het idee dat we de
ervaringen die we hadden op
gedaan met onze solo-avontu
ren zouden kunnen gebruiken
om de muzikale dromen die
we in de jaren zeventig samen
Jon Anderson (m) met Rick Wakeman (I), Bill Bruford en Steve
Howe: „Van ruzie bij Yes is geen sprake meer".
FOTO: ARISTA
elkaar waren gegaan. Ik wilde
echter weer met Rick in zee
omdat er geen ander is die
zo'n meester is in de moderne
symfonische rockmuziek. Rick
bleek gelijk in te zijn voor het
idee Yes weer van de grond te
helpen. Hij zei: „wanneer be
ginnen we". Ook Bill was en
thousiast. Hij ging direct met
mijn ideeën aan het werk op
zijn electrische drummachine.
hadden weer tot leven te wek
ken. Als we die positieve ener
gie zouden bundelen, had Yes
een kans van slagen. Ik liet
Steve wat fragmenten horen
van materiaal waaraan ik had
gewerkt en hij reageerde en
thousiast. Nu moesten alleen
Steve en Rick nog worden
overgehaald en dat leek niet
gemakkelijk omdat we in 1980
niet als de beste vrienden uit
Het was ook Bill die zei: als we
gaan opnemen moeten we bas
sist Tony Levin gebruiken.
Dat is gebeurd. Bovendien
hebben we ook de talenten
van gitarist Milton MacDonald
en toetsenman Matt Clifford
gebruikt. Matt werd bij het
project betrokken door Steve,
die eerder met hem had sa
mengewerkt. Matt heeft een
belangrijke rol in het geheel
gespeeld. Zo heb ik een deel
van het materiaal samen met
hem geschreven. Hij maakt,
samen met Milton, ook deel uit
van de groep
Het album „Anderson, Bru
ford, Wakeman Howe"
werd in vijf weken in Parijs
en Monserrat opgenomen on
der productionele leiding van
Chris Kimsey en gemixt in
New York door Steve Thomp
son en Mike Barbiero. Jon:
„Waar we heel erg mee bezig
zijn geweest tijdens de opna
men was, dat de nummers ook
live uitgevoerd moesten kun
nen worden. Ik denk dat tou-
ren essentieel is voor een
groep. Die gedachte heeft dui
delijk invloed gehad op het
materiaal evenals de nieuwste
technische snufjes. De songs
zijn hierdoor echte rock
roll-nummers geworden, die
een vrij simpele structuur heb-
Voor het hoes-ontwerp werd
opnieuw Roger Dean bena
derd, terwijl zijn broer Martin
Dean werd ingehuurd om het
decor voor de wereldtournee
te ontwerpen. Onder de titel
„An "Evening Of Yes Music
Plus..." komt de groep op drie
november naar Ahoy' in Rot
terdam. Jon: „Die Europese
tournee wordt hard werken,
want we doen tweeentwintig
concerten in dertig dagen".
HANS PIET
Voor een uitgebreide agen
da, ook voor de komende
dagen, raadplege men
„UIT", de gratis wekelijkse
bijlage van deze krant.
ALPHEN AAN DEN RIJN EURO
CINEMA I (Van Boetzelaerstraat 6,
tel. 01720-20800): The Bear (al);
18.45, 21.15. za. zo. wo. ook 13.45.
zo. ook 16.15. EUROCINEMA II:
Rain Man (al); 18.45, 21.30. za. zo.
wo. ook 13.30. zo. ook 16.00.
EUROCINEMA III: Dead pool
(12); 18 30, 21.00. zo. ook 16.00.
Avontuur met een staartje (al); za.
zo. wo. 14.00. EUROCINEMA IV:
Twins (al); 18.45, 21.30. za. zo. wo.
ook 13.45. zo. ook 16.15.
LEIDEN LUXOR (Stationsweg 19,
tel. 071-121239): Twins (al); 19.00,
21.15. za. zo. wo. ook 14.30.
LIDO en STUDIO (Steenstraat
39, tel. 124130): Rain Man (al);
14.30, 18.45, 21.15. Working girl
(12); The Accused (12); The Bear
(al); 14.30, 19.00, 21.15. A fish cal
led Wand» (al); 19.00, 21.15. do.
vr. ma. dl. 14.30. Lady en de Va
gebond (al); za. zo. wo. 14.30.
•TRIANON (Breestraat 31, tel.
123875): Amadeus (al); 20.00. za.
zo. ook 14.00. REX (Haarlem
merstraat 52, tel. 071-125414):
Maagd af (16); 14.30, 19.00, 21.15.
KATWIJK CITY THEATER I
(Badstraat 30, tel. 01718-74075):
Fish called Wanda (al); 19.00.
21.15. za. zo. wo. ook 14.45. CITY
THEATER II: Cocktail (al); 19.00,
21.15. zo. ook 14.45. Tom and Jer-
f (al);
4.45.
Wanda (al); do. t/m
za. 19.00, 21.15. zo. 19.00. Muje-
res (al); do. 20.45. zo. t/m wo.
20.45.
15.45. Frank t
14.00. De nieuwe avonturen
i Pippi Langkous; za. zo. wo.
13.15, 16.00, 18.45, 21.30. ASTA
3 Dead ringers (16); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. BABYLON 1 (Winkelcen
trum Babylon, tel. 471656): Mada
me SOUSATZKA (16); 14.30,
17.00, 19.30. 21.45. BABYLON 2:
Mississippi burning (12); 14.30,
16.45, 19.00, 21.30. BABYLON 3:
The accidental tourist (al); 14.30,
17.00, 19.30, 21.45. CINEAC 1
(Buitenhof 20, tel. 630637): Twins
(al); 14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. CINEAC 2:
Rain man (al); 14.00, 18.45, 21.30.
zo. 13.15, 16.00, 18.45, 21.30.
CINEAC 3: The dead pool (16);
18.45, 21.30. do. vr. ma. di. ook
14.00. METROPOLE 1 (Carne-
gielaan, tel. 456756): Rain man (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO
LE 2: A fish called Wanda (al);
14.00, 18.45, 21.30. zo. 13.15,
16.00, 18.45, 21.30. METROPO
LE 3: THE BEAR (al); 14.00, 18.45,
21.30. zo. 13.15, 16.00, 18.45,
21.30. METROPOLE 4: Another
woman (al); 18.45, 21.30. do. vr.
ma. di. ook 14.00. METROPOLE
5: Gorillas in the mist (al); 18.45,
21.30. do. vr. ma. di. ook 14.00.
ODEON 1 (Herengracht 13, tel.
462400): Twins (al); 13.45, 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 2: HELLBOUND
Hellrasiser 2 (16); 13.45, 18.45,
21.30. zo. 13.30, 16.00, 18.45,
21.30. ODEON 3: Cocktail (al);
13.45, 18.45, 21.30. zo. 13.30,
16.00, 18.45, 21.30. ODEON 4:
Bull Durham (al); 18.45, 21.30. do.
vr. ma. di. ook 13.45. STUDIO 1
(Kettingstraat 12b, tel. 656402):
Vincent (16); 17.15, 19.00. zo. wo.
ook 14.15. Der Himmel iiber Ber
lin (16); 20.45. STUDIO 2: El lute
(16); 17.00. Paura e amore (16);
19.30, 21.45. STUDIO 3: Inter-
vista (16); 17.00, 19.00. zo. wo. ook
14.00. A WINTER TAN (16); 21.30.
HAAGS FILMHUIS: Zaal 1: The
romance of book and sword;
20.00. zo. ook 14.00. Zaal 2: De
kommissaris; 19.30, 21.45. zo.
14.00, 16.15. Zaal 3: 19.30, 21.45.
za. 19.30, 22.00. zo. ook 14.00,
16.00. Out of the blue; do. I've he
ard the Mermaids singing; vr. En
rico IV; za. Wish your were here;
zo. DESERTO ROSSO MA. L'lnvi-
tation; di. HI, moml; wo.
NACHTVOORSTELLINGEN
CINEAC 1: Twins; (16); za
00.15. CINEAC 2: Rain man (16);
za. 00.15. CINEAC 3: Raw (16);
DEN HAAGASTA 1 (Spui 27, tel.
463500): Working girl (al);l); 14.00, 14.0
18.45, 21.30. ASTA 2 The ac<
sed (16); 14.00, 18.45, 21.30.
Kan iemand met epilepsie
topscorer van het jaar worden?
Jazeker, als ie maar
de meeste goaltjes maakt.
Epilepsie is bepaald geen vorm van 'gekte'zoals
veel mensen denken, maar niks anders dan een korte
storing van de hersenaktiviteit. Teveel signalen ineens.
De meesten hebben er weinig last van.
Met epilepsie valt dus best te leven...als de om
geving maar niet paniekerig reageert.
Onze brochure "Epilepsie is niet zo gek als 't er
soms even uitziet" helpt daarbij. U knjgt 'm thuis ge-
stuurd als u Sire belt, 020- 424706(9-12 uurl SIRE
Epilepsie is niet zo gek als 't er soms uitziet.
L MATRIMONII) SEGRETO VAN CIMAROSA
NSCHEDE/DEN HAAG
Hoewel er doorgaans
:n weekendstilte heerst,
onst het in het Forum-
in Enschede. De vo
llisten van Forum Jong
aan voor het eerst gekos-
imeerd het plankier op,
oor een doorloop van de-
randvullende twee-akter
matrimonio segreto"
in Domenico Cimarosa.
p woensdag 26 april
)ert Forum Jong deze
)era uit in de Koninklij-
Schouwburg in Den
h. x 71 b.
34 cm d.
240,-
Dbert Schwarts, tenor, wijst
de spelden op zijn buik: zijn
istuum is nog niet helemaal
De dames lopen wat on-
ennig maar genietend in hun
rken met „verstevigde rok-
„Hoe kom ik weer over-
nd," vraagt een van hen zich
irdop af. Dat Forum Jong
n op de operapraktijk ge-
:ht leerproject is blijkt uit
!t feit dat de gekostumeer-
!n, eenmaal verzameld, niet
't podium op mogen voor de
lorloop, maar eerst hun gri-
e en pruiken kritisch moeten
laten bewonderen. De deelne
mers in het Forum Jong-pro-
ject die zich bekwamen in het
grime- en kapwerk wordt door
regisseur Oliver Teichmann
verteld waarom die blos niet
goed is, waarom het eigen
haar hier wel zichbaar mag
zijn, maar het plukje daar nu
juist niet. „Dat gezicht is te
wit, de gelaatsexpressie moet
zichtbaar blijven," wijst hij de
groep om zich heen, waarin ij
verig aantekeningen worden
gemaakt.
Dan kan de doorloop begin-
De opera van Cimarosa was in
1792 de grootste hit van We
nen. De keizer.verzocht na de
première nog dezelfde avond
de opera in zijn geheel te her
halen. Cimarosa behoort toj de
Napolitaanse school, maar ver
smolt later zijn eigen stijl met
name met die van Mozart. Wat
de keuze van Cimarosa's twee-
akter als „opmaat" voor een
'echte Mozart-opera' door Fo
rum Jong verklaart.
Het verhaal van „II matrimo
nio segreto": de koopman Ge-
ronimo wil uit eerzucht zijn
dochters Elisetta en Carolina
laten trouwen met mannen
van stand. Carolina is echter
in het geheim getrouwd met
Paolino, de jonge boekhouder
van haar vader. Het paar
hoopt op de zegen van Geroni-
mo als het op handen zijnde
standshuwelijk tussen Elisetta
en graaf Robinson eenmaal zal
zijn voltrokken. Maar als de
graaf verschijnt spreekt hij
zijn voorkeur voor Carolina
uit. Terwijl de preutse zuster
van Geronimo Paolino een hu
welijksaanzoek doet. Paolino
Carolina geraken steeds
meer in het nauw, ze worden
bovendien door Elisetta be
trapt. Tenslotte worden ze wel
gedwongen hun huwelijk
openbaar te maken. Waarna er
beslist geen koppen rollen. In
tegendeel. Alles loopt net Als
die eerste keer in 1792 goed af.
„II matrimonio segreto" kent
als solisten Frank Blees, Anja
Blom, Marjan Kuiper, Johan
Melissen, Andreas Mitschke,
Leonie Schoon, Robert
Schwarts en Eleonora Volkert.
Het orkest staat onder leiding
van Jules van Hessen.
ALPHONS B. TER BRAKE
(ADVERTENTIE)
OP HET KONINKLIJK CONSERVATORIUM
NAAR DE LAGERE OF MIDDELBARE
SCHOOL
DAT IS WEL EVEN WAT ANDERS...
WIL JE LATER MUSICUS OF DANSER WORDEN?
Begin daar dan nu al mee. Op het Koninklijk Conservatorium. Want
alleen daar volg je onder één en hetzelfde dak behalve een vooroplei
ding tot musicus of danser, ook het basis- of voortgezet onderwijs dat
opleidt tot een erkend Atheneum-, Havo-, of Mavo diploma. Deze
combinatie van onderwijsvormen is in Nederland uniek. Bel daarom nu
voor meer informatie of maak oen afspraak voor een informele test.
KONINKLIJK CONSERVATORIUM
Juliana van Stolberglaan 1 2595 CA Den Haag
Telefoon (070) 81 42 51
RIO DE JANEIRO Een
Deense zakenman wil in de
Braziliaanse stad Sao Paulo
een tentoonstelling organise
ren van doeken van de 17de
eeuwse Nederlandse kunst
schilder Albert Eckhout. Al-
bert Eckhout (1610-1665) ver
gezelde in de Gouden Eeuw
prins Johan Maurits van Nas
sau toen deze gouverneur was
van de kortstondige Neder
landse kolonie in noordoost-
Brazilië.
De schilderijen van Eckhout
geven volgens deskundigen
een zeer goed beeld van het le
ven van de Nederlanders in
Brazilië. De historische kunst
werken werden door prins Jo
han Maurits in 1654 geschon
ken aan de Deense koning
De Deense zakenman Jens
Olesen wil met de tentoonstel
ling het honderjarig bestaan
van de Scandinavische club in
Sao Paulo in 1991 luister bij
zetten. Of het projekt zal door
gaan, valt echter nog te bezien.
Het Nationaal Museum in ko
penhagen, waar de schilderij
en van Eckhout hangen, hangt
een wel erg duur prijskaartje
aan het transport en de verze
kering van de meesterwerken.
Kopenhagen wil een verzeke
ring van een miljoen dollar
per doek. Verder wil het mu
seum apart vervoer voor elk
van de 24 schilderijen. Dat be
tekent 24 aparte vluchten,
waarbij telkens drie veilig
heidsagenten moeten meerei-
Ook de Nederlandse gemeen
schap overweegt een tentoon
stelling van Nederlandse
meesters. Die moet dan door
het onlangs opgerichte Johan
Mauri csinstituut in Brazilië
worden georganiseerd. Voor
de expositie zou het instituut
een aantal litho's uit Polen
willen halen.
De Harlemse Cotton Club is
het decor van een nieuwe Ne
derlandse musical. Dat laatste
valt moeilijk op te maken uit
het etiket „a new musical".
Nadere studie leerde dat het
concept is gemaakt door Star
dust Productions, het impresa
riaat van Henk van der Mey-
den, naar het boek van Dou
glas Barron. Het lijkt alsof het
een ongeschreven wet is dat
elke schijn van Nederlands
heid een musical schade doet.
Desondanks was het niet ge
lukt het Nederlandse accent
van een deel van de cast te
verdoezelen.
Het verhaal is simpel, zoals dat
hoort in een musical, maar
niet nep, zoals het vaak lijkt te
horen. Milly Gibson is de ster
van de show. Dat was ze ook
in de Cotton Club, totdat de
drugs die ze nodig had om het
leven van een zwarte ster vol
te kunnen houden teveel vat
op haar kregen en haar man
bij haar wegliep. Daarna bleef
ze er als „black stage mama",
totdat ze weer voldoende zelf
vertrouwen had om haar on
verminderd sterke stem te la
ten horen. Om die rol te spe
len is Madeleine Bell wegge
gaan bij The New London
Chorale (van al die jonge ver
simpelde klassieken); dat op
zich is al een verdienste van
de musical.
Milly probeert een andere ster
in wording, Dinah Andrews
(Ruth Jacott) van datzelfde af
lopende pad, en daarom ook
van haar aanbidder Jim Carl
ton (Humphrey Campbell) af
te houden. De blanke mafia
controleert de club met drugs,
drank, geld en wapens en de
zwarte artiesten waar iedereen
voor komt zullen in ieder ge
val samen moeten werken om
nog wat tegenwicht te kunnen
Madeleine Bell
Milly Gibson terug uit Londen.
bieden. 'This ain't no Sunday
school party.' Aan het einde
van de musical komen ze tot
dat bittere inzicht in het mooie
close harmony gezongen
„Black and blue", waarna in
de finale het klatergoud weer
kan glimmen, al is de glans er
wel wat af.
Vocaal, en ook wat betreft de
cors en kostuums is de show
verdienstelijk tot goed te noe
men, maar de band deed het
legendarische muzikale verle
den (Ellington!) gisteravond
geen eer aan. De timing was
vaak slordig, en voor een ver
frissende solo was geen plaats.
Waarschijnlijk omdat dat niet
„toont". Mooie jurken en
zwarte stemmen wel, en die
'waren er volop.
i
