Taboe op zelfdoding vermijden CaidóeSomcwt kerk wereld beroepingen Bisschoppen Brazilië verontrust door verminderde aanhang Hulp Frankrijk aan Libanese christenen valt verkeerd „Televisie-ritueel vervangt verloren geloofsuitingen" brieven lezers ficidóö "i •GEESTELIJK LEVEN/OPINIE DONDERDAG 13 APRIL 1989 PAGINA 1INNE „Reformatie geen gepasseerd station" AMERSFOORT „Wij blijven hetzelfde spoor houden, omdat we eVvan overtuigd zijn dat de Reformatie geen afgesloten hoofdstuk is, noch een gepasseerd station". De vijftigjarige Wil lem de Zwijgerstichting blijft de gedachte aan de Reformatie levend houden, „zo lang we niet in de rode cijfers komen". Voorzitter dr. W.H. Velema, christelijke gereformeerd hoogle raar te Apeldoorn, liet gisteren tijdens een bescheiden jubi leumbijeenkomst weten „merkwaardig gestemd" te zijn door het feit dat de stichting slechts 2000 begunstigers heeft. De Wil lem de Zwijgerstichting vervaardigt jaarlijks twee brochures voor de hele gereformeerde gezindte. In de beginjaren lag de nadruk op nationale geschiedenis maar tegenwoordig wordt ook geschreven over euthanasie en de verzorgingsstaat. Hongerstakende vrouwen krijgen kerk terug MOSKOU Het gemeentebestuur van de Russische stad Iva novo ten noordoosten van Moskou heeft toegegeven aan de eis van vier Russisch-orthodoxe vrouwen die een hongerstaking hielden voor heropening van een kerk. De kerk van Maria Boodschap, die tot voor kort opslagplaats van archiefstukken was en volgens het gemeentebestuur een cultureel centrum moest worden, zal nu toch weer voor de eredienst mogen wor den gebruikt, aldus het Russische persbureau Tass. Er is al een een werkgroep gevormd, die de teruggave van de kerk „zon der de minste vertraging" moet voorbereiden. De kerk werd aan het eind van het jaren '30 voor de eredienst gesloten. De vier vrouwen begonnen 21 maart met hun actie. Sinds begin deze maand verbleven zij in het ziekenhuis, waar zij hun actie voortzetten. Bij de dood laat de panter zijn huid, bij de mens zijn vermaardheid na. Chinees spreekwoord Francisco Macharski FOTO: AF Protest Polen tegen andere plaats klooster in Auschwitz WARSCHAU Onge- veer dertienhonderd ka tholieken in de stad Os- wiecim (het vroegere Auschwitz) zijn tegen ver plaatsing van het Karme lietessenklooster op het terrein van het voormali ge concentratiekamp. De druk van joodse organisa ties is „onaanvaardbaar", schrijven zij in een open brief. De zusters hebben het volste recht te blijven waar zij zijn, aldus de katholieken in hun brief in het dagblad Slowo Powszechne. Zij menen dat het klooster net buiten het ei genlijke concentratiekamp ligt. Vertegenwoordigers van jood se organisaties en vier rooms- katholieke kardinalen kwa men in februari 1987 in Genè- ve overeen dat het klooster binnen twee jaar ontruimd zou moeten zijn. Het verblijf van de karmelietessen in het zogeheten 'theater' van het voormalige kamp wordt van joodse zijde ervaren als een uiting van gebrek aan respect voor de moord op zes miljoen joden tijdens de Tweede We reldoorlog. De Franse kardinaal Albert Decourtray, een van de on dertekenaars van de overeen komst, schreef in februari dit jaar dat problemen van admi nistratieve en psychologische aard de verplaatsing van het klooster vooralsnog belemme ren. De Poolse autoriteiten hebben nog steeds geen toe stemming gegeven voor de bouw van een klooster buiten het terrein. Bovendien zou de aartsbisschop van Krakow, kardinaal Frantisek Machars ki, voor de „enorm netelige" taak staan de publieke opinie in Polen ervan te overtuigen dat de karmelietessen zich door de overplaatsing niet ge krenkt voelen. Decourtray beklemtoonde dat de RK Kerk wil vermijden dat de vertraging bij de over plaatsing tot een breuk in de dialoog met het jodendom leidt. Eind vorig jaar dreigde het Joods Wereldcongres de be trekkingen met het Vaticaan te verbreken als het klooster niet in februari 1989 zou zijn verdwenen. Volgens Decourt ray moet het klooster voorlo pig worden overgeplaatst als voor 22 juli geen overeen stemming is bereikt over een nieuw tijdstip van ontrui ming. Franeker-Sexbierum i.c Bedankt voor Enschede-Oost Roomje Alphen aan den Rijn V) ENSCHEDE Keiharde cijfers in Nederland over zelfdoding: In 1960 stier ven jaarlijks tien mensen per honderdduizend in woners door suïcide. In 1980 bedroeg dat aantal veertien per honderddui zend. Anders gezegd: ie der jaar zijn er tweedui zend geslaagde suïcide pogingen in ons land. Honderdduizend mensen doen jaarlijks een misluk te poging. Overijsselse pastores zagen het belang van deze feiten en belegden onlangs een studie dag. Ze hadden drs. G.J. Bach, pastor bij de Valerius- kliniek in Amsterdam uitge nodigd. Hij is auteur van het boek „Doe uzelf geen kwaad", over zelfdoding en christelijk pastoraat. Zelfmoord was tot voor kort een onbespreekbaar onder werp in onze christelijke maatschappij. Terwijl de Grieken zelfdoding zagen als het ontsnappen uit de minder waardige lijfelijke gevangenis, is in het christendom suïcide taboe. De mens heeft als schepsel niet het recht zelf te be schikken over zijn leven. Dat komt volgens de traditionele theologie de Schepper toe. Bach waarschuwde gisteren voor die „pastorale taboeïse ring van zelfdoding mag niet", het straffende vingertje van de pastor naar degene die een zelfmoord-poging gedaan heeft. Die werkt volgens hem averechts. Toch wil Bach ook niet dat het pastoraat naar de andere kant overslaat en zelfdoding maar goedvindt. „Het enige wat helpt, is een liefdevolle weerstand. Ik ben niet voor een „laisser faire". Dan voe len zij die dit proberen vooral jongeren zich hele maal in de steek gelaten." Bovendien is een zelfmoord poging volgens hem ,een vra gen om aandacht'. „Als je bij hen doorvraagt, blijkt dat ze de dood niet echt zoeken, maar ze willen even stoppen met hun leven zoals het nu Geen aandacht geven aan ie mand die een suïcide-poging gedaan heeft, is vaak fataal. „Daar waar de „cry for help" niet serieus wordt genomen, heb je kans erop dat er meer pogingen zullen volgen en dus kans op zelfmoord." Bach onderstreepte dat de pressiviteit altijd ten grond slag ligt aan een zelfmoord poging. Die depressie kan worden veroorzaakt door een groot, nooit verwerkt verlies dat steeds weer naar boven komt als er een verdrietige si tuatie ontstaat in een mensen leven; door het zich opofferen voor anderen zonder daar ge noeg voor terug te ontvangen; of door een erfelijk bepaalde „depressie-gevoeligheid In de forumdiscussie kwam de vraag aan de orde hoe een pastor depressieve mensen kan helpen. Bert Konter, pas tor van het Twents Psychia trisch Ziekenhuis Helmerzijde in Enschede, wees op de rijk dom van de bijbelse verhalen voor ernstig depressieve men sen. Hij vertelde hoe hij een cliënte uit de put had gekre gen door haar „woestijnsitua tie" te vergelijken met het verhaal over de trek van het volk Israël door de woestijn. „Dat verhaal doet nu nog de ronde op de psychiatrische af deling", vertelde hij glunde rend. En ook gebed kan helpen. Hij gaat regelmatig met een pa tiënt naar het kapelletje van Helmerzijde om samen te bid den. „En aan het eind van dat samenzijn in de kapel leg ik ze de handen op en geef ik fy siek de zegen. Dan ben ik blij dat ik geloof." Iets wat Bach kon beamen: „De verwijzing naar de genade is een pastora le kans die xeen psychiater niet heeft." SAN PAULO De Bra ziliaanse bisschoppen, die op dit moment bijeen zijn voor hun algemene ver-, gadering, zijn verontrust door de snelle verminde ring van het aantal gelo vigen. De vergrijzing en het teruglopen van de ge boortecijfers in Brazilië, onder meer als gevolg van drie miljoen abortus sen per jaar, worden als de belangrijkste oorzaken beschouwd. Een recent onderzoek maakt voorts duidelijk, dat slechts 32,4 procent van de inwoners van Brazilië, met officieel het grootste aantal katholieken ter wereld, min of meer als praktiserend kan worden om schreven. Zij bezoeken min stens een keer per maand een mis of religieuze bijeenkomst. Het onderzoek, verricht door het instituut Gallup in op dracht van de Braziliaanse bisschoppenconferentie (CNBB), gaf te zien dat in de grote steden 79,1 procent van de bevolking een katholieke opvoeding heeft genoten. Voor de jongeren van 18 tot 29 jaar ligt dat percentage op 73, maar slechts 26 procent van de jongeren komt regel matig in de kerk. 76 procent van de Braziliaan se katholieken weet, dat hun kerk abortus verbiedt, maar 40 procent meent dat de gelo vigen in deze zaak moeten worden vrijgelaten. Slechts 3 procent van de vrouwen tus sen 15 en 44 jaar houdt zich aan het verbod van de kerk van het gebruik van kunst matige voorbehoedmiddelen. Voorts blijkt 17 procent van deze vrouwen en bijna 27 pro cent van de getrouwde vrou wen gesteriliseerd te zijn. In de leeftijd van 25 tot 39 jaar is 40 procent van de vrouwen gesteriliseerd, zo blijkt uit het onderzoek. Tijdens dezelfde jaarvergade ring heeft een behoudende Braziliaanse bisschop aange drongen op een dialoog met de grootgrondbezitters. Er moet een eind komen aan de vijandelijkheden tegen hen, zei mgr. Carlos José Boaven- tura Kloppenburg van Novo Hamburgo. Volgens de in Duitsland geboren bisschop vertegenwoordigt de organi satie van grootgrondbezitters UDR „een belangrijke sector van de samenleving en kun nen wij haar bestaan niet ont kennen". De oproep van mgr. Kloppen burg werd door zijn vooruit strevende collega's als een provocatie gezien. Zij schrij ven het toenemende geweld op het Braziliaanse platteland vooral toe aan de grootgrond bezitters. Enkele bisschoppen hebben UDR-leden beschul digd van betrokkenheid bij moorden op boeren die geen land hebben. Mgr. Kloppenburg zei niet te begrijpen dat degenen die voorstander van de dialoog binnen de Kerk zijn, zelf wei geren te praten met groot grondbezitters. Hij noemde zichzelf een voorstander van het kapitalisme en zei geen enkel document van het Vati caan te kennen waarin dit stelsel onverenigbaar wordt genoemd met het evangelie. „Het socialisme is niet te rea liseren met het soort mens dat wij kennen. Dat komt door de erfzonde, waarvan de gevol gen zelfs door het doopsel niet worden uitgewist", aldus mgr. Kloppenburg. De Parijse aartsbisschop Jean-Marie Lustiger leidde gisteren in de Notre Dame een gebeds dienst voor de slachtoffers in Libanon. Naast hem Alain Poher, voorzitter van de Franse senaat en oud-president Valery Giscard d'Estaing en zijn vrouw. FOTO: AP (Van onze correspondent) PARIJS In Frankrijk lo pen de emoties over het Liba nese drama opnieuw hoog op. Nadat de Fransen besloten hadden gehoor te geven aan een noodkreetoproep van de christelijke generaal Michael Aoun voor humanitaire hulp hebben de moslims daarop woedend gereageerd. Twee Franse schepen die met medi cijnen en brandstof op weg waren naar Libanon dreigden door de moslims beschoten te worden. President Mitterrand heeft nu aan Libanese mos limleiders de verzekering ge geven dat Frankrijk geen par tij zal trekken bij humanitaire hulp. De beide Franse sche pen zijn voorlopig voor anker gegaan in de haven van Lar- naca op Cyprus. Met het zenden van de hulp heeft de Franse regering zich in een wespennest gestoken. De sinds de recente artillerie- duels wat geïsoleerd geraakte generaal Aoun heeft de hu manitaire actie vooral ge bruikt om de Fransen' in de regio als bondgenoot op te voeren. Volgens Franse cor respondenten in Libanon zou daarbij de indruk worden ge wekt dat Parijs indien nodig ook wapens zal zenden. Dat laatste is helemaal verkeerd gevallen bij de moslimbewe gingen die de "Franse kanon- nenpolitiek" inmiddels scherp hebben veroordeeld. Generaal Aoun die aan het hoofd staat van een Franse deelregering wil dat de Sy- riërs weggaan uit Libanon. Volgens hem is hun aanwe zigheid even erg en even wreed als de Israëlische bezet ting destijds. Bij de zware be schietingen tussen christenen enerzijds en moslims en Sy- riërs anderzijds zijn gisteren zeker twaalf mensen gedood. UTRECHT - De televisie vult met z'n rituelen een deel van de leegte op, die is vrijgeko men door het verloren gaan van de traditionele geloofsui tingen, welke orde en regel maat in ons dagelijks leven markeerden: gebed, bijbelle zing, kerkgang. Aldus giste ren ds. Wim Koole, directeur van de IKON, in een lezing voor de Nederlandse Her vormde Predikantenvereni ging Ds. Koole had zijn inleiding de titel 'Ons dagelijks beeld' gegeven en hij maakte tal van vergelijkingen met de gods dienst. Want tv is volgens hem een 'religieus fenomeen' en het kiiken ernaar een vast onderdeel van het ritueel van alledag. De presentator is 'de nieuwe priester', de satelliet foto van Europa in het weero- Wim Koole FOTO: PR verzicht noemde hij 'verbeel de secularisatie' en grote hulpacties voor hongerend Afrika 'de offerande'. Zeven 'pastorale' deugden on derscheidde de IKON-direc- teur bij de televisie (waarbij hij onder 'pastoraal' verstond: 'zorg om de mens'). Tv biedt ontspanning en ontsnapping; psychologische compensatie voor gevoelens van frustratie en vervreemding, gebukt gaan onder problemen; een gevoel van zekerheid en sta biliteit; informatie; hulp om opgewassen te zijn tegen het leven; het gevoel ergens bij te horen en tenslotte een rijke fantasiewereld. "Zeven uiter lijke signalen die aangeven hoe de verbeelde verhalen, die de tv ons vertelt, deel uit maken van wat we denken en doen". Hoe is het tweede gebod (geen gesneden beeld.van toe passing op onze 'cultuur van' het beeld'? vroeg ds. Koole zich af. Hij wilde in verband met tv dit zien als pleidooi voor de menselijke vrijheid, verzet tegen "de beelden die de vrijheid en de waardigheid van de mens aantasten, door hem niet meer ook te kunnen zien als geschapen naar Gods evenbeeld". Koole waarschuwde dat tv ook fantasie en werkelijkheid met elkaar vermengt. Dat le vert innerlijke tegenstrijdig heid op. Toch kan de predi kant er inspiratie uit putten. Ook al is er een neiging om conflict en confrontatie ster ker te benadrukken, televisie knoopt wel voortdurend aan bij de menselijke belevings wereld. In de kerken heerst vaak een overdreven angst om een uitwisseling van ge voelens en ervaringen aan te durven; binnen het kerke- werk wordt bij informatieve programma's aangeknoopt en weinig bij uitzendingen waar in gevoelens de boventoon Ds. Koole wierp de vraag op of we in onze traditionele om gang met de bijbel het sociale, het onderhoudende en ver kwikkende karakter niet te vaak laten lijden onder de drang om overtuiging en leer te willen manifesteren en overdragen. "Het dogma heeft de verbeelding verbannen". Onze beeldcultuur wordt be heerst door drame, aldus Koole. Dankzij tv is drama gemeengoed geworden. Het dwingt ons onze traditionele vormen van communicatie kritisch te herzien. In dat pro ces is televisie een bron en in spiratie voor gesprekken. Een uitdaging, zo besloot ds. Koole, "visueel, beeldend en verbeeldend vorm te geven aan wat wij willen doorge- HAITZE DE BOER Brevier Jos Vranckx geeft in de krant van 11 april een uitnemend profiel van de spirituele stich ter van Taizé, Frère Roger, door Vranckx zo treffend ge noemd: „Het menselijk gezicht van de Bergrede". Een kleine toevoeging mag misschien plaats hebben op de passage waarin sprake is van net feit dat Frère Roger bijzonder trots is op die fijne persoonlijke ge ste van de toenmalige bisschop van Rome, Joannes Roncalli, toen deze frère Roger een bre vier gaf. Let wel: een brevier. Wat is namelijk het geval? Toen ik jaren geleden de gast was van Anglikaanse Benedic tijnen, kwam een stokoude monnik met bevende handen, maar met een open en intelli gent gezicht, mij „het" brevier tonen van de ook door hem zeer bewonderde Paus Joan nes. De vreugde van de mon nik werd nog intenser toen hij mij de bidprentjes liet zien van de ouders van de toenmalige paus. De abdij bewaarde dit brevier als een kostbaar aan denken. Maar „het" brevier van de paus? Nou nee, „het" rooms-katholieke brevier be staat namelijk uit vier delen, te gebruiken dus voor elk jaar getijde. Daarom waren die de len zo duur. Er moeten dus nog twee delen in omloop zijn. Wie en waar? J. van Sanen, VOORBURG. Onkunde Nergens vindt men in de ver slagen over het bezoek van Gorbatsjov aan Londen of over de herdenking van het veertigjarig bestaan van de NAVO informatie over de achtergrond van Gorbatsjovs politieke en sociaal-economi sche doelstellingen. De presi dent en partijleider van de Sovjetunie heeft heel goed be grepen dat de westerse mens als het ware betoverd is door een verlangen naar een nieu we aarde van „vrede en ge rechtigheid". Een wereld die West- en Oost-Europa moet sa menbrengen en de NAVO overbodig moet maken. Gor batsjov is er van overtuigd dat zijn land staatkundig en cultu reel tot het Westen behoort en hij hoopt langs de weg van een broederlijk en vreedzaam sa mengaan van Oost- en West- Europa een greep te kunnen doen naar de wereldheer schappij onder Sovjet-Russi sche leiding. Zijn in West-Eu ropa handel en industrie niet gebrand op nieuwe afzetgebie den in de Oostbloklanden, is de macht van de christelijke kerken niet veel te zwak om een samengaan met een god deloos communisme te verhin deren en is de huidige paus als geboren Pool ook niet voor een ongedeeld Europa van de Atlantische Oceaan tot de Oe ral? Maar wil West-Europa zijn identiteit bewaren dan is het noodzakelijk dat het zich af standelijk zal opstellen tegen over het communisme. Tijdens zijn jarenlange zwerftocht van Troje naar huis kwam Odys seus, de beroemdste held van de Grieken, langs het eiland van de Sirenen. Deze probeer den door hun heerlijke zang Odysseus er toe te verlokken bij hen aan land te gaan en hem zo in hun macht te bren gen. Laten de Westeuropese politici en de NAVO niet luis teren naar de Oosteuropese si renezang en zelfstandig blij ven, opdat West-Europa leve. Dr. W.J.A. Visser, DEN HAAG. HAA Karpetsj Vorig ld uitgez :hen £innenl werd epvaar lijstje id niet s ird kon de ijsbi Wie het kleine niet eert Parlementariër van otterioo (PvdA) houdt niet wanorde. Regel is regel, vindt hij. Als we m'et z'n allen h( ben besloten dat bij kamerverkiezingen een bepaald syst< wordt gehanteerd voor de verdeling van restzetels, dan geen reden om datzelfde systeem niet te gebruiken op meentelijk niveau. Gelijke democratische monniken, bei ren gelijke electorale kappen te dragen. Het klinkt logiscl BlJ parlementsverkiezingen worden „overblijvende" men verdeeld over partijen die op eigen kracht al één meer zetels hebben gehaald. Een groepering die onder kiesdeler is gebleven, ook al is het op 't nippertje, valt buit de boot. Bij de verdeling van restzetels zorgt de wet van grote getallen ervoor dat grote partijen meer profiteren kleine. MET het oog daarop gaan geestverwante kruimels ter i ter- en linkerzijde aan de vooravond van verkiezingen dij wijls een lijstverbinding aan. Dat is overigens geen simpq zaak, zeker wanneer wordt geprobeerd zo'n tijdelijk verboii een inhoudelijke lading mee te geven. De moeizame bespÉ kingen tussen PPR, CPN en PSP tonen aan dat juist „getf genispartijen" moeilijk op één lijn komen. Naarmate de q 1 vattingen dichter bij elkaar liggen, groeit de behoefte aj profilering ten opzichte van elkaar. iLAARI ïpd boi De methode van restzetels-verdeling werkt op landelijk veau als een extra kiesdrempel. Op die manier wordt al dan vijftig jaar tenminste het allerkleinste politieke grut ten de poort van het Binnenhof gehouden en weinig burj zullen daar moeite mee hebben. In het parlement worden hoofdlijnen van het landsbeleid uitgezet. Er is niets op te^ dat daarbij de lakens worden uitgedeeld door enkele grt politieke blokken, die de hoofdstromingen in de samenlevi vertegenwoordigen. Zolang een inbreng van kleinere groejfn ringen maar mogelijk blijft. rpejhara ic ngse t bijgt zich •g< sluit lisbesti :e mber arts i ïigert vrijï n. „Ik n plan DiE inbreng is genoegzaam gewaarborgd met een kiesdrei !fn pel die in de praktijk samenvalt met de kiesdeler. And( dan bijvoorbeeld in West-Duitsland het geval is, waar 1 toegang tot de Bondsdag slechts open staat voor partijen minimaal vijf procent van de uitgebrachte stemmen op hebben verenigd. deren' ejharat beroe{ zj ïeidsrec idsweze POLITICI van de grote drie in ons land CDA, PvdAiir VVD willen heel af en toe wel eens een balletje opwi pen over invoering van een soortgelijke drempel in ons j lement. Dergelijke geluiden zijn echter schaars en ze vin terecht geen gehoor. Niet alleen de kamervoorzitter erj zich wel eens aan de lange sprekerslijst, die nu eenm recht moet doen aan alle splinters in de groene bankjes, de incidentele rapaljepartij die bij tijd en wijle in het par ment verschijnt, om meestal weer even snel te verdwijn e' doet de reputatie van de politiek geen goed. Maar de voort len van ons betrekkelijk laagdrempelig parlement weg ruimschoots tegen de nadelen op. De gemeenteraad behoort vanwege zijn plaats in het den cratisch bestel het meest laagdrempelige orgaan rinspraak te zijn. In de gemeente hoort letterlijk iedere st te tellen, en moet elke groep die ook maar iets vertej woordigt aan het woord kunnen komen. Zeker op lokaal veau spelen de officiële kleinere partijen, maar ook groejjfl ringen als bijvoorbeeld de lijst „Gemeentebelangen" dorp vooruit", een belangrijke rol. ,Zuid-H int ziel eel trefi DiE rol moet volgens parlementariër Van Otterioo knot worden. Als het parlementaire restzetel-systeem op gemeente wordt losgelaten, zullen bij de eerstkomende i kiezingen de kleine partijen mogelijk rond de vijftien j cent van hun raadszetels verliezen. Enkel en alleen als volg van een formele ingreep. De grote partijen krijgen do diezelfde formaliteit evenveel extra zetels en navenante tieke invloed als rijpe appels in de schoot geworpen. VAN Otterioo, inmiddels tot de orde geroepen door fractievoorzitter Kok, wil de gemeentelijke kruimelpartij naar eigen zeggen dwingen tot lijstverbinding. Een zeer d bieus argument. Niet Van Otterioo maakt uit of andere P®^f' tieke partijen gaan samenwerken. Dat maken de lijst „C meentebelangen" en de groepering „Ons dorp vooruit" z wel uit, nadat ze^met behulp van reststemmen over de ki drempel zijn getild. En zo moet dat blijven. geha ivullen hierva wekt rot ilaar st gfrre ,uid EN H. olland eer be :ven. lijkt jke tr tste jai ging la Perioden met regen DE BILT (KNMI) Een com plex lagedrukgebied dat zich uitstrekt van noord-Italië tot Denemarken beweegt zich voor een deel over de Noord zee in noordelijke richting. De bijbehorende bewolking die zich vandaag overwegend bo ven het oosten van ons land valt. De middagtemperatuur ligt rond 12 graden en gezien het gesloten wolkendek is er landelijk weinig verschil. Ko mende nacht daalt het kwik tot in de buurt van de 7 gra den. Omdat een kern van het complexe lagedrukgebied over ons land trekt, waait de wind uit uiteenlopende richtingen en is matig. Zui-.i-Scandinaviè: half zwaar be wolkt en eerst nog een enkele bui. Middagtemperatuur rond 11 graden. en: veel bew en enkele bui. ft ond 13 graden. Britse Eilanden: buiig weer, later ook opklaringen. Middagtemperatuur rond 11 graden. Benelux en Bondsrepubliek Duits land: wisselvallig weer met enkele buien. Middagtemperatuur rond 14 graden. graden in het noord» Joegoslavische en Grit juiig weer. Middagtemperat 5 graden in het noorden tot )ei okaal blijkt Klagenturt regenbui Frankrijk: buiig later nog buien. Middagtemperatu in de dalen en lage gebieden rond Portugal: eerst veel bewol- i vooral in het noorden pei t regen. Latei het wes- Tunis stribut E KI

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 2