-boeren blijven
van staat
Haïti lijkt verslaafd aan coups en cocaïne
Marcos was niet uniek,
alleen beetje hebberig
IGeorgiërs eisen
met hongerstaking
J onafhankelijkheid
EG-HULP
LIBANEZEN
Sovjetunie verliest
ook tweede marssonde
li NIEUWE PACHTWET BRENGT WEINIG VERANDERING
BIOGRAFIE OVER DICTATOR FILIPUNEN
BUITENLAND
QeidóaQowuvnt
VRIJDAG 7 APRIL 1989 PAGINA 7
TBILISI In de hoofdstad van de Sovjet
republiek Georgië, Tbilisi, houden ongeveer
160 Georgische nationalistèn een hongersta-
9390 king voor het gebouw waarin kantoren van
100.90 de regering zijn gevestigd. Ze willen dobr-
153.50 gaan tot 14 april, de verjaardag van een in
42.40 1978 gehouden demonstratie voor nationale
rechten. De hongerstakers en duizenden an-
51M dere Georgiërs verzamelen z|ch regelmatig
8130 bij het regeringsgebouw om onafhankelijk-
138.00 heid voor Georgië te eisen. Vorige week
14550 kwamen uit Georgie berichten óver botsin-
63 40 üen in noordelijke sta£* Soecho^mi tussen
24/00 Georgiërs en Abchaziërs, leden" van een
119.20 kleine etnische groep wier gebied admini-
65.20 stratief deel uitmaakt van Georgië.
Een lid van het
Afghaanse
verzet houdt
de wacht bij de
voormalige
Russisch-
Afghaanse
soldaat heeft
het verzet het
portret geplakt
van wijlen Zia-
Ul-Haq.
FOTO: AP
Verzet bestookt
Afghaanse steden
fx KABUL De islamitische re
bellen hebben gisterenKabul
en drie andere grote steden
met raketten bestookt. De aan
vallen komen minder dan 24
uur nadat de regering van pre
sident Najib een eenzijdig
staakt-het-vuren had afgekon
digd dat gisteravond zou in
gaan. Een inslaande raket
bracht in het uiterste noorden
van de hoofdstad een tank
wagen tot ontploffing die
stond geparkeerd nabij een pe-
troleumdepot. Ook verscheide
ne andere vrachtwagens in de
buurt explodeerden. Er zijn
nog geen berichten over
slachtoffers.
Sovjetunie en VS bij
spoedoverleg over Namibia
KAAPSTAD De Verenigde Staten en -de
Sovjetunie zullen het spoedoverleg bii wonen
dat Cuba, Zuidafrika en Angola gaan nouden
over de strijd in Namibia.
De besprekingen moeten een einde maken aam
de al zès dagen durende strijd tussen leden van
de bevrijdingsbeweging Swapo en NamibiSch-
Zuidafrikaanse troepen. De besprekingen wór
den waarschijnlijk morgen gehouden op èön
boerderij nabij de Namibische hoofdstad Wind
hoek. Zuidafrika beschuldigt de Swapo éfvan
begonnen te zijn met de gevechten nadat 15Ö0
gewapende Swapo-guerrilleros vanuit Angola
Namibia binnenvielen. Ondanks het ultima
tum van Zuidafrika aan de guerrllleros om de
strijd te beëindigen in ruil voor een vrijgeléide
naar hun thuisbases in Angola gaan de gevech
ten onverminderd door.
BRUSSEL De EG-
heeft gisteren besloten ruim
,700.000 gulden beschikbaar te stel
len voor hulp aan slachtoffers van
de recente gewelddadigheden in
Libanon. „De Commissie wil daar
mee eens temeer haar solidariteit
met het Libanese volk betuigen,
aldus een woordvoerder. Giosteren
raaktén weer vijftien Libanezen
gewónd nadat Syrische soldaten
en christelijke legereenheden el
kaar toch weer hadden bestookt
met raketten en mortieren. Daar
mee kWam een eind aan het kort
stondig wapenbestand dat woens
dag om middernacht door de Ara
bische Liga was afgekondigd.
Het Instituut voor Ruimte-onderzoek
in Moskou (IKI) heeft twee weken
lang geen enkel kontakt meer kunnen
krijgen met de raket en beschouwt die
daarmee als verdwenen. Het staatsbu-
reau voor ruimtevaartzaken „Glavkos-
mos" zal binnenkort een officiële ver
klaring uitgeven over het verlies van
de sonde. Als gevolg van een menselij
ke fout was eerder al de verbinding
met de Phobos-1 verbroken. De beide
sondes waren op weg naar Mars voor
een onderzoek van deze planeet en de
maan Phobos. Ze waren in juli vorig
jaar gelanceerd.
(Van onze speciale versla^ge-
Jan Meulemeesters)
l MOSKOU/KIEV Pacht
1, zou volgens de Russische
leider Gorbatsjov de op-
i lossing moeten worden
1 voor de te lage produktie
in de landbouw. Na een
agrarische rondreis van
een week door de Sovjetü-
nie groeide de indruk dat
staatsbedrijven (sovcho-
zen) en collectieve bedrij
ven (kolchozen) pfoberen
de pachters in te lijven,
waardoor ze zich niet zelf
standig kunnen ontplooi-
T*rof Viktor Nazarenko van de
organisatie van landbouwinsti-
tuten VASKNILL zegt betrok
ken te zijp bij de voorbereidin
gen voor een pachtwet. „Ik
vind het voorbeeld van de Ne
derlandse Domeinen bij de uit
gifte van pachtgrond in de IJs-
fcelmeerjiolders persoonlijk
aantrekkelijk. De pacht is voor
ter feitelijk bezitter van de
grond wordt, terwijl de staat
eigenaar van de grond blijft.
Bij bezoeken aan twee staats
bedrijven blijken de eerste ex
perimenten met „arenda" wei
nig voor te stellen. Bij Mos-
kovski (champignons en
groente) in Moskou lijkt het
niet meer dan de uitbreiding
van een stukje privé-grond.
igen worden aangemoe- Verplicht
dig.
Hij geeft toe dat Rusland geen
enkele ervaring heeft met
pacht, dat het vaak verward
wordt met het lijfeigenschap
van voor de revolutie. Daarom
wordt een nieuw woord,
„arenda", gebruikt dat duide
lijk moet maken dat de pach-
Bij Vogelboom, een sovchoz
van zesduizend hectare, 75 ki
lometer ten zuidoosten van
Kiev (Oekraïne), hebben de
zes pachters, die op 420 hecta
re graan verbouwen een con
tract met het staatsbedrijf. Dat
verplicht hen eerst hun aan
deel in het „staatsplan" aan
het staatsbedrijf te leveren te
gen de van bovenaf opgelegde
prijs. Van wat ze meer produ
ceren, mogen ze een kWart
zelf houden. De overige drie
kwart gaat naar Vogelboom,
die dit voor een hogere prijs
op de vrije markt kan verko
pen. „Zo werkt arenda in het
voordeel van de pachter en de
sovchoz", zegt de directeur te
vreden.
We willen graag de pachters
vragen hoe die daarover den
ken, maar dat kan wegens
tijdgebrek niet doorgaan. Ook
een vijftien man tellende repa-
ratieploeg op de sovchoz heeft
een „arenda"-contract. „Ze re
pareren niet alleen machines
van de sovchoz maar ook pri-
vé-wagens", legt de directeur
Zelfs koeien kunnen-worden gepacht.
uit. Maar. ook deze vijftien rerite is paar westerse maatsta- afhankelijk
FOTO:
1 MEULEMEESTERS
geen uitleg vragen.
Afhankelijk
Financiering blijlct moeilijk.
Zelfs .staatsbedrijven klagen
dat het moeilijk is om krediet
te krijgen bij staatsbanken. De
zijn va
r ook
het
wel.laag, rond drie pro- drijven
cent, maar de looptijd is kort. ciering.
Binnen drie mahnaen moet Dan begrijp je beter
het hele bedrag 'zjjn terugbe- Politburolid Ligatsjov, verant
taaldT In feitje blijkt het er op woordelijk voor landbouw, be
neer te komen dat pachters doelde toen hij na h
niet alleen voor hun contract "tiende partijcongres
chozen en kolchozen zullen
het fundament voor de Sovjet-
landbouw blijven.
Overigens moet de pachtwet
nog opgesteld te worden en
goedgekeurd. Maar de huidige
praktijk stemt niet erg hoop
vol.
Met in brand gestoken banden barricaderen inwoners van Port-au-Prince de straten rond het paleis van president Avril uit steun met'de muitende soldaten.
FOTO:
Philip
o|
igsindei
Zo
Cïp df
ghuizei
rde Si
dit ge
meesti
almpjes
invlofl
PORT-AU-PRINCE
Haïti lijkt verslaafd te zijn
aan coups en cocaïne. Af
gelopen week werd het
armste land van het wes
telijk halfrond opge
schrikt door twee pogiti-
gen tot een staatsgreep.
Generaal Avril verklaar
de op de televisie dat
„God het land opnieuw
heeft gered".
Klaarblijkelijk Uit onvrede
met het door Washington, ge
steunde anti-drugsbèleid van
het bewind van president
Prosper Avril probeerde eer
gisteren een handjevol opstan
dige militairen opnieuw de ge
neraal van het regeringsplu
che te verjagen. Het was de
vijfde putsch op Haïti sinds er
in februari 1986 een einde
kwam aan de dynastie van de
Duvaliers.
De vier officieren uit de Dés-
salines-kazerne in Port-au-
Prince die via de radió op
nieuw het vertrek van de pre
sident eisten, stelden Avrtf
persoonlijk verantwoordelijk
voor het lot van vier soldaten
van het LuipaarcLbataljorf' die
maandag tijdens een scher
mutseling door Avrils presi
dentiële garde werden doodge
schoten. Onduidelijk is hoe
veel van de zevenhonderd
,,Dessalines"-militairen bij de
rebellie van woensdag zijn be-
f trokken en wat zij verder wil
len ondernemen. Volgens ve
len staat dé kazerne in nauw
Contact met de Tonton Macou-
tes, het beruchte privéleger
van de vroegere dictatorfami
lie Duvalier, dat het Haïtiaan-
se volk nog steeds met grof ge
weld terroriseert. De „Dessali
nes", de wreedste eenheid van
het Zevenduizend man tellen
de Haïtiaanse leger, hadden
zich tot woensdag .afzijdig ge
houden van de rebellie.
Willekeur
Dë staatsgreep van zondag
mislukte omdat Avril werd
bevrijd door loyale troepen
toen hij door de muiters naar
het vliegveld werd gebracht
om gedeporteerd te worden.
Bovendien had de chef-staf
van h,et leger geweigerd zich
bij de coup aan te sluiten en de
nieuwe president te worden.
Waarnemers menen dat enke
le hoge militairen Avril wil
den af2étten omdat de presi
dent ernst zégt te maken met
het beëindigen van de lucra
tieve drugshandel. Vorige
week ontsloeg hij vier kolonels
in verband met hun illegale
drugspraktijken. Verder zette
hij
anti-drugsbu-
1 op.
Een Amerikaanse regerings
functionaris acht het ontslag
van de militairen de belang
rijkste aanleiding tot de recen
te coup. „Sommige militairen
vinden de maatregel van de
Haïtiaanse president van wil
lekeur getuigen", zei" hij.
Washington heeft Haïti laten
weten dat de Amerikanen de
bestrijding van de drugshandel
hoog op de politieke agenda
hebben staan. Als Haïti mee
werkt, overweegt Washington
de economische hulp aan het
Caribische eiland te hervatten.
De Amerikaanse regering
staakte de hulp aan Haïti na
dat de verkiezingen in novem
ber 1987 in een orgie van
bloedvergieten waren ge
strand.
Doorvoerhaven
Haïti is een belangrijke door
voerhaven van cocaïne van de
machtige drugskartels uit Co
lombia. Vanaf het eiland vindt
de lading haar weg naar de
Verenigde Staten en Europa.
De bemoeienis van het Cari-
bisch eiland met de drugshan
del levert miljoenen dollars op.
„Wat Haïti achter de scher
men beweegt en in beroering
brengt is cocaïnegeld", aldus
een Amerikaanse regerings
functionaris. „Net als zo'n
beetje de rest van Latijns-
Amerika en het Caribisch ge
bied zit Haïti tot aan zijn nek
in de drugs".
De cocaïne lijkt de carrousel
van geweld en staatsgrepen op
Haïti sneller te laten draaien.
Burgerpresident Leslie Mani-
gat, één van Avrils voorgan
gers, werd afgelopen juni door
generaal Henri Namphy afge
zet. Volgens Manigat kwam
dat omdat leger- en politie-of-
ficieren zich verzetten tegen
zijn onderzoek naar de drugs
handel. Manigat kon echter
niet verklaren waarom hij zul
ke goede contacten had met de
beruchte kolonel Jean-Claude
Paul. Deze machtige legerbe
velhebber werd door een
rechtbank in Miami in staat
van beschuldiging gesteld we
gens drugssmokkel naar de
Verenigde Staten. Hij overleed
afgelopen november na het
eten van een kommetje soep
klaarblijkelijk door
rivaal vergif
Een westerse diplomaat zegt
dat de vief door Avril ontsla
gen kolonels op een Ameri
kaanse lijst van notoire drugs
smokkelaars voorkomen. Ook
lagere officieren komen erop
voor. Tegen hen is nog geen
actie ondernomen.
De rol van Haïti in-de drugs
handel toont volgens narcoti-
cadeskundigen aan hoe mach
tig de Colombiaanse drugsba-
zijn. Hun netwerk
bijzetten om de handel te kun
nen stoppen.
Washington probeert al meer
dan een jaar de sterke man
van Panama, Manuel Antonio
Noriega, te pakken te krijgen.
Noriega moet eveneens in de
Verenigde Staten terecht staan
op beschuldiging van drugs
handel. Hii zou meer dan 4,6
miljoen dollar smeergeld heb
ben opgestreken in ruil voor
het' verlenen van hand- en
spandiensten aan de Colombi
aanse drugsmafia.
Volgens de Amerikaanse nar
coticabrigade DEA herbergt
Haïti duizend Colombianen,
van wie sommigen legale be
drijven opkopen die als dek
mantel voot de cocaïnehandel
moeten fungeren.
Behalve Panama en Haïti zijn
ook Mexico, Ecuador, Vene
zuela en Paraguay belangrijke
doorveerhavens van cocaïne.
Maar Haïti is door zijn grote
armoede, politieke instabiliteit
eh grootscheepse corruptie het
geliefdste land van de Colom
biaanse cocaïnebonzen, aldus
deskundigen.
LONDEN Hij heeft een
vrouw die twaalfhonderd
paar schoenen, vijfhon
derd behafs en een onbe
kend aantal corsetten
maat 42 bezat. Dit alles
werd aapgetroffen in haar
suite in het presidentiële
paleis. Eigenlijk had ze
vijfhonderd en één beha's:
ze bewaarde een kogelvrij
exemplaar om de een of
andere reden in de kel
der. Maar' dergelijke boe
delbeschrijvingen komen
altijd voor als een dictator
vertrekt Wat nu zo uniek
was aan de val van Mar
cos, was dat de hele we
reld er getuige van kon
zijn. Hij ging ten onder op
de televisie.
Hij zat op een soort troon, zijn
familie om hem heen. Aan zijn
zijde zat ook qen soort gorilla,
luisterend naar de naam Ge
neraal Ver, die de leiding had
over zijn leger en de geheime
politie Ten overstaan van de
hele wereld gromde dit, even
beeld van de vroegere Holly
wood zwaafge^ifcht' Mike Ma-
zurki: „Yêah, mister Presi
dent, we 2ullen. zé onschadelijk
maken". Dat hij daar zijn hand
niet voor pmdraaide, had hij al
eerder belezen.
Vervolgens liepen de kleuren
door elkaar heen en Marcos
werd een bibberende massa
rode en groene strepen terwijl
De Filipijnse ex-president Ferdinand Marcos.
!3L.
bescheiden mompelde:
nee, -ik> wil geen bloed-
ten". Daarna viel het
beeld weg.
Onlangs verscheen een boek
over ex-pfesident Marcos,
„The Marcos Dynasty". Het
trieste is dat-de schrijver, Ster
ling Seagrave, een poging
heeft gedaan' Marcos te plaat
sen in de context van de Fili
pijnse geschiedenis en tegen
die achtergrond is Marcos he
lemaal niét zo bijzonder. Hij
was alleeo eert beefje hebberig.
Plunderèn
Eerst werdén de Filipijnen ge
plunderd dbör Chinese pira
ten, daarna door de fraters on
der de Spaanse koloniale heer
schappij (die daar uiteindelijk
21 gigantische hacienda's rond
Manila flan overhielden) en
ten slotte door de Amerikanen
en hun zakehcorporaties. Na
dat die allemaal weer vertrok
ken warerf, begonnen de veer
tig Filipijjise multi-miljonairs-
families die zich hadden ver
rijkt tijdens de koloniale rege
ringen, aielf toe te leggen op
het plundérert, van hun land
genoten. i&b familie Marcos
liep hierin .voorop.
En toen verscheen mevrouw
Aquino ten tonele, met haar
beminnelijke gezicht, haar
grote bril en schoenen met
platte hakken: de weduwe
wier echtgenoot werd doodge
schoten op de trap van het
vliegtuig waarmee hij zojuist
was teruggekeerd vanuit bal
lingschap. Voor iemand die
niets afwist van de Filipijnen
leek Aquino een doodgewone
huisvrouw van twee straten
verderop, die erop uit was ge
stuurd om de politieke rotzooi
op te ruimen. Het tegendeel
was het geval. In 1969 had
Bernardo Aquino zich laten
ontvallen dat de familie van
zijn vrouw, een familie van
landeigenaren, vijfhonderd
miljoen dollar per jaar binnen
haalde. Terwijl de gewone
boer z'n handen dicht mocht
n als hij tweehon
per jaar verdiende.
Bizar
Het 485 pagina's tellende boek
heeft het meeste weg van een
soort rapport over een bedrijf
dat onder curatele is gesteld;
het is een verslag van de con
cessies en fraudeplegingen
door opeenvolgende regerin
gen. Marcos stak hierin boven
iedereen uit. Zijn erfgenaam,
Bong-Bong, voorzitter van het
nationale telecommunicatienet
nam alleen al gedurende de
laatste drie maanden van zijn
Seagrave heeft getracht
verklaring te vinden voor
Marcos' rijkdom, dat wordt ge-
schat op vijf miljard dollar, en
komt met een bizar plot voor
de dag. Hij beweert dat Marcos
de legendarische Japanse oor
logsbuit (bekend als Yamashi-
ta's goud) had gevonden die
tezamen met de geallieerde
krijgsgevangenen ergens op
de Filipijnse eilanden was be
graven.
Afgezien van twee grappige
vertellingen is het een vrese
lijk saai boek. Het eerste is
Marcos' vervalsing van zijn
FOTO: AP
oorlogsverleden. Naarmate
zijn positie steeg, namen ook
zijn ambities toe. Archieven
werden naar believen opge
doekt en medailles werden
met terugwerkende kracht
uitgedeeld. Zo kon het dat een
vrijwel onbekende luitenant,
die door een Amerikaanse
guerrilla-aanvoerder ter dood
was veroordeeld wegens on
derhandelingen met de Japan
ners uitgroeide tot 's lands
meest onderscheiden militair.
Opeenvolgende Amerikaanse
presidenten waren verplicht
om hem te steunen.
Wegwerpluiers
De tweede vertelling is hele
maal opzienbarend. .Een Ame
rikaans filmsterretje, Dovie
Beams, werd ingehuurd om in
een film over Marcos' oorlog
te figureren. Marcos en Beams
kregen een liefdesverhouding
die slecht afliep. Beams ver
trok met medeneming van een
paar souvenirs. Die bestonden
onder meer uit een plukje
schaamhaar van de president
en bandopnames van de twee
in bed. Ze schroomde niet om
deze tijdens een persconferen-
Later werden de opnames
over de radio ten gehore ge
bracht door studenten van de
Universiteit van de Filipijnen.
De elite strijdkrachten van de
president trachtten tussen hun
lachbuien door het radiosta
tion te bestormen.
Leuke gebeurtenissen als deze
komen echter veel te weinig
voor in het boek. Seagrave be
schrijft hoe de dictator de Fili
pijnen per helikopter verlaat
en voegt daar aan toe dat de
president als weinige bezittin-
fen een doos wegwerpluiers
ij zich heeft, vervolgens
komt de schriiver weer terug
op Yamashitas goud. Het is
een lang boek.
BYRON ROGERS
(c) The Times, Londen
THE MARCOS DYNASTY.
door Sterling Seagrave,
verscheen bij Macmillan
