Brattinga: „In de
oecumene is nog veel
meer mogelijk"
Deetman steekt zijn vinger op
CcidLe Gourcmt 31
4
kerk
wereld
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
C^idóe Gou/umt
VRIJDAG 7 APRIL 1989 PAGINA 2
Callenbach maakt kerkeraad „uitgever'
NIJKERK Uitgeverij Cal
lenbach uit Nijkerk komt met
een zogenaamde licentieuitga-
ve van de bekende liedbundel
„Alles wordt nieuw" van
Hanna Lam/Wim ter Burg op
de markt. Deze uitgave zal de
huidige vervangen en is bo
vendien veel goedkoper.
Dit plan is geboren, aldus uit-
Sïver G. F. Callenbach uit
ijkerk, omdat veel kerkelij
ke gemeentes liederen uit de
bundel kopieerden en daar
mee in aanvaring kwamen
met de uitgever. Die const-
steerde schending van het au
teursrecht. „Ik stond in mijn
recht, maar toch is het niet
leuk, bewijs je de kerken zo
wel een dienst, vroeg ik me
af", aldus Callenbach. Ook
het officiële orgaan van de
Gereformeerde Kerken in
Nederland „Kerkinformatie"
stortte zich op het probleem
en wierp de vraag op: is er
geen uitweg uit dit probleem?
Die lijkt er te zijn: alle gere
formeerde en hervormde ker
keraden in Nederland krijgen
de gelegenheid om op de
uitgave in te tekenen.
Het minimumaantal waarop is
300. Over de minimumoplage
wil de uitgever zich niet pre
cies uit laten. Ze zal tussen de
10.000 en 50.000 exemplaren
moeten bedragen. "Ik* heb
geen flauw idee of we de ver
eiste oplage halen", meldt
Callenbach. Een licentieuitga-
ve houdt in dat de uitgever
kerkeraden toestemming ver
leent tot het uitgeven van een
liedbundel uit zijn fonds. Op
de omslag en de titelpagina
komt dan ook te staan: uitga
ve van de kerkeraad van
Ik verkies een
hakkelaar boven een
papegaai
Paus contra
„radicaal
feminisme"
religieuzen
WASHINGTON Paus
Johannes Paulus II heeft
scherpe kritiek op het
„radicale feminisme en
de polarisatie" die hij on
der de Amerikaanse reli
gieuzen heeft waargeno
men.
De religieuzen zijn vol
gens de paus mede ver
antwoordelijk voor de af
neming van het aantal
roepingen, omdat zij er
niet in slagen volgens
hun roeping en identiteit
te leven. Bovendien is de
gezagsuitoefening binnen
sommige orden te slap.
Dat blijkt uit een brief van de
paus aan de Amerikaanse bis-
Itaten
die naar de religieuze orden
en congregaties van een pau
selijke commissie onder lei
ding van aartsbisschop John
Quinn van San Francisco.
De paus legt er de nadruk op
dat religieuzen hebben geko
zen voor een leven binnen
een gemeenschap, toegewijd
aan God, en waarschuwt dat
„in vele gevallen het aposto
laat of het ambt de andere
waarden schijnt te hebben
overschaduwd Het leven in
een gemeenschap is het hart
van het religieuze leven. Reli
gieuzen zijn geroepen om een
voorbeeldige gemeenschap te
zijn binnen de gemeenschap
van de kerk, aldus de paus.
Net als in Nederland zijn in.
de Verenigde Staten verschei
dene paters, zusters en broe
ders het klooster uitgetrokken
en wonen zij nu op zichzelf of
in kleine leefgemeenschap-
Hij roept de vrouwelijke reli
gieuzen op een einde te ma
ken aan de polarisatie en
„met elkaar te spreken en de
oorzaken van hun onderlinge
verdeeldheid uit de weg te
„Een rigide en autocratische
stijl van leidinggeven" die
vroeger soms voorkwam, is
niet meer toepasbaar, maar
dat betekent niet dat het ge
zag nu maar moet worden af
geschaft of vervangen door
een democratisch model,
waarin de overste alleen nog
maar de uitvoerder is van de
wil van de leden van de com
muniteit. „Het ontbreken van
gezag in religieuze communi
teiten leidt tot een vorm van
zelfbestuur die onverenigbaar
is met het gezag waaraan
Christus zich onderwierp, die
op aarde kwam om de wil van
de Vader uit te voeren", zo
schrijft de paus.
De leider van de RK Kerk er
kent dat de rechten en waar
digheid van de vrouw moeten
worden bevorderd. Dat mag
de zusters niet verleiden tot
een „radicaal feminisme dat
voor de rechten van de vrouw
opkomt door de fundamente
le, duidelijke en consequente
morele leer van de kerk aan
te vallen of gewoonweg te ne
geren".
WILLIBRORD VERENIGING VIERT
VEERTIGJARIG JUBILEUM
DEN BOSCH In de oe
cumene zijn er binnen de
duidelijk omlijnde gren
zen veel meer mogelijk
heden dan 'vaak wordt
gedacht. Dat blijkt in het
conciliair proces, waar
mensen uit verschillende
kerken dat tot hun grote
verrassing ontdekken.
de
rooms-katholieke Sint Willi-
brord Vereniging voor oecu
mene. Vandaag viert de vere
niging, tevens adviesorgaan
van de bisschoppen voor oe
cumene en evangelisatie, haar
40-jarig bestaan.
„Beleidsmensen nemen mij
m'n optimisme in oecumeni
sche zaken wel eens kwalijk,"
zegt Brattinga, die 60 jaar ge
leden werd geboren in Blauw
huis, een rooms-katholieke
enclave in het protestantse
Friesland. Hij promoveerde in
socialisme. In 1964 verscheen
van zijn hand de Friese ro
man „As in skaed" (Als een
schaduw).
Brattinga wijst erop dat paus
Johannes Paulus II bij herha
ling de rooms-katholieken
aanspoort met andere christe
nen samen te werken, bij
evangelisatie of in het diako-
naat.
Uiteraard is intercommunie
principieel onmogelijk, maar
het is volgens Brattinga niet
nodig altijd de eucharistie of
het avondmaal te vieren. „Als
je dat achterwege laat bij de
trouwplechtigheid van een
gemengd huwelijk of bij een
interkerkelijke dienst tijdens
het dorpsfeest, ben je van veel
gezeur af."
Het is naar zijn mening verlo
ren energie alleen maar te
jammeren over de dingen die
niet kunnen of mogen. „Dat
levert niets op." Dit inzicht
voorzitter van de Willibrord-
vereniging, dr. Th.C.M. van
Montfoort a.a.
Als de gelovigen op het plaat
selijk vlak elkaar ontmoeten,
dan kennen ze niet echte bar
rières. Zij leven op een andere
manier dan de beleidsmensen.
Gewone mensen leven niet
vanuit een belijdenis, maar
spontaan. Als de dominee het
mooi zegt, dan vinden rooms-
katholieken dat prachtig. Ze
vragen zich volgens Brattinga
dan niet af of het ambt van
die man wel geldig is. Dat is
voor hen theorie.
Er is, zo zegt Brattinga, veel
te veel theologie in de ker
ken. Die ligt vast in dogma's,
synodestukken, encyclieken
en pastorale brieven. „De the
ologie moet een hulpmiddel
bij het geloof zijn en nooit in
de plaats van het geloof ko
men". Het plaatselijk vlak
heeft z'n eigen wetten. Dat
spoort wel eens niet met de
officiële voorschriften. Dat is
overigens altijd zo geweest,
zegt Brattinga.
De Willibrordvereniging geeft
informatie en verleent dien
sten aan parochies. Die
moeten dan zelf beslissen wat
en hoever ze willen. „Het is
niet onze taak te verbieden.
De Willibrordvereniging
heeft niet eens gezag. Het eni
ge wat we( doeyi, is met de
mensen praten. Dat doen de
bisschoppen ook als ze in een
parochie komen. Verbieden
heeft geen zin. Daarvoor ben
ik ook te veel onderwijsman,"
aldus Brattinga.
„Heit en mem (vader en moe
der) zouden er vroeger niet
over hebben geprakkizeerd
reformatorische melodieën te
zingen", zegt Brattinga. Het
vijf jaar oude rk liedboek Ge
zangen voor Liturgie bevat
echter niet minder dan 43 ge
zangen en 5 psalmen uit het
protestantse Liedboek. Het
wordt volgens Brattinga tijd
dat in het Liedboek Gregori
aanse melodieën worden op
genomen.
Na het Tweede Vaticaans
Concilie is het oecumenisch
denken in de Rooms-Katho-
lieke Kerk fundamenteel ver
anderd. „Bij voorbeeld de
plaats die de bijbel bij ons
heeft gekregen. Dat is toch
duidelijk reformatorisch."
Uit de geschiedenis van de
Willibrordvereniging valt de
ontwikkeling in de RK Kerk
af te lezen. Eerst was de vere
niging er ten behoeve van de
apologie, de verdediging naar
buiten, hetgeen altijd tot ver
harding van standpunten
leidt. Daarna stond het apo
stolaat centraal, je liet zien
wie je was. Tegenwoordig
gaat het om oecumene geba
seerd op de gedachte dat je
niet agressief tegenover ande
re christenen moet staan maar
hen als mede-christenen moet
respecteren.
Brattinga deelt de mening
van kardinaal Willebrands
dat de stagnatie in de rk-cal-
vinistische dialoog meer aan
de protestanten dan aan de
RK Kerk is te wijten. „De
protestanten geven te weinig
gebaren. Enerzijds kunnen ze
weinig veranderen, anderzijds
verschuilen ze zich achter de
rk bisschoppen."
Het is volgens hem „lastig"
dat er aan protestantse kant
geen verenigingen als de Wil
librordvereniging zijn. Wel
hebben de hervormden hun
Rome-Reformatie-beraad en
de gereformeerden hun taak
groep, maar die organen heb
ben geen armslag. Ze hebben
geen vrijgestelde functionaris
sen en geen eigen tijdschrif
ten zoals de Willibrordvereni
ging met haar Willibrord-
krant of „Kosmos en Oecume
ne". „Af en toe mogen ze een
rapport voor de synode schrij
ven, maar dat raakt het
grondvlak niet. En daar ge
beurt het."
Overigens is oecumene niet
alleen Rome-Reformatie, zegt
Brattinga. De protestanten
Dr. Teije Brattinga
onder
elkaar niet vergeten. Voor
een rooms-katholiek priester
in Amerika met zijn 258 ge
zindten en sekten is de ver
deeldheid onder de protestan
ten een groot probleem. Hij
moet oecumenische betrek
kingen onderhouden met
Presbyterianen, Baptisten,
Methodisten, Episcopalen, Lu
theranen, Doopsgezinden,
noem maar op.
„Zelf zeg ik tegen de protes
tanten: kruip bij elkaar. Houd
op hervormd, gereformeerd
of luthers te zijn. Het is onzin
om daarvoor aparte kerkge
nootschappen en synodes te
hebben."
De groeiende weerstanden in
het Samen op Weg-proces van
FOTO: PR
hervormden en gereformeer
den maken hem wat dit be
treft niet vrolijk. „Het is toch
te gek om los te lopen dat Sa
men op Weg al enige jaren
muurvast zit op de kwestie
van het beheer. Dat is een za
kelijke kwestie, dus daar is
als ze dat willen tenminste
een oplossing voor te vinden".
Niet minder verbaasd is Brat
tinga over het feit dat de Her
vormde Kerk bij het opstellen
van het plan voor een eigen
instelling voor theologisch
wetenschappelijk onderwijs
de Gereformeerden er volle
dig buiten heeft gehouden.
„Snap jij dat ze zo dom kun-
doen?"
DIRK VISSER
Van Kemenade in bestuur K. U. Brabant
TILBURG (ANP) - De
Nederlandse rk bisschop
penconferentie heeft
prof.dr. J.A. van Keme
nade, burgemeester van
Eindhoven, met ingang
van 31 maart j.L benoemd
tot lid van het stichtings
bestuur van de Katholie
ke Universiteit Brabant.
Van Kemenade (52) studeerde
sociologie aan de Katholieke
Universiteit Nijmegen, alwaar
hij in 1968 promoveerde op
„De katholieken en hun on
derwijs". Van Kemenade was
onder meer buitengewoon
hoogleraar te Nijmegen, Gro
ningen en Amsterdam, lid
van de Tweede Kamer voor
de Partij van de Arbeid en
minister van Onderwijs en
Wetenschappen in de kabi
netten-Den Uyl (1973-1977) en
Van Agt II (1981-1982). Hij is
nu nog buitengewoon hoogle
raar algemene en vergelijken
de onderwijskunde aan de
Open Universiteit te Heerlen.
•Voordat Van Kemenade bur
gemeester van Eindhoven
werd, was hij vier jaar voor-
Dr. J.A. van Kemenade
zitter van het college van
stuur van de Universiteit
Amsterdam.
Gereformeerden stichten fonds vredesprojecten
LEUSDEN De Gereformeerde Kerken in Nederland heb
ben een fonds gevormd waaruit zij landelijke, regionale en
plaatselijke vredesgroepen aanvullende steun voor projecten
zullen verlenen.
Het breed moderamen (uitgebreid bestuur) van de synode be
sloot in 1987 de manier waarop de gereformeerde bijdrage
aan het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) tot stand komt, te
veranderen.
De jaarlijkse bijdrage aan het IKV, waarin de Gereformeerde
Kerken met nog acht andere kerken samenwerken, zou wor
den gefinancierd uit de opbrengst van een, voor de plaatselij
ke kerken aartbevolen, collecte. Voor 1988 gold dat minimaal
35.000 gulden als bijdrage naar het IKV zou gaan en maxi
maal 30.000 gulden zou kunnen worden besteed aan projecten
van andere vredesbewegingen en (samenwerkingsverbanden
van) lokale kerken. Als de collecte meer dan 65.000 gulden
opbrengt, gaat de rest naar de IK V-campagne.
Ouderen lezen vaker de bijbel
HAARLEM/HILVERSUM De bijbel wordt vaker gelezen.
Ruim zestig procent van de Nederlanders zegt vaker dan een
maal per week in de bijbel te lezen, in 1981 was dat percenta
ge 55.
Dat blijkt uit een onderzoek dat het Nederlands Bijbelgenoot
schap en de NCRV in januari van dit jaar hebben laten ver
richten door een onderzoekbureau.
Het bijbellezen blijkt in vrijwel iedere leeftijdscategorie onder
de 65 jaar te zijn afgenomen; de stijging van het aantal bijbel
lezers moet dan ook worden gevonden bij de categorie oudere
Nederlanders. Opvallend is de daling in de categorie 15/34-
jarigen: van 31 procent in 1974 via 27 procent in 1981 tot 19
procent in 1989.
Bij rooms-katholieken is het bijbellezen ten opzichte van 1981
afgenomen tot twaalf procent; bij hervormden nam het vijf
procent toe tot 49 en bij de gereformeerden is het gedaald van
83 naar 76 procent (1981-1989).
Er heerst een merkwaar
dige stemming in de poli
tiek. Het lijkt wel of er
geld te verdelen valt. Her
en der worden eisen ge
steld, wordt er gesproken
over geld dat ergens voor
nodig zou zijn. Ook minis
ter Deetman heeft zijn
vinger opgestoken. Is de
tijd van bezuinigingen
misschien voorbij?
Eerst even een paar cijfers. In
1975 besloegen de gelden van
de Onderwijsbegroting onge
veer acht prpcent van het Na
tionaal Inkomen, en ongeveer
25% van de Rijksbegroting.
Sindsdien is er fiks bezuinigd
zodat het nu nog gaat om 6%
van het Nationaal Inkomen
en 15% van de Rijksbegroting.
Dat is toch een enorme da
ling. Er is voor ongeveer 5
Ijard bezuinigd (op een be
groting van thans zo n 30 mil
jard gulden).
Tussen haakjes nog een cijfer:
zijn nog altijd mensen die
denken dat het onderwijs uit
alle problemen zou zijn als we
het bijzonder onderwijs af
schaffen. De felste tegenstan
ders van bijzonder onderwijs
komen dan tot een bezuini
ging van maximaal 1/2 mil
jard
Enige tijd geleden heeft mi
nister Deetman een streep ge
trokken: hij vindt nu echt dat
meer bezuinigen op onderwijs
niet meer kan.
Dat vond hij een aantal jaren
geleden ook al maar het
schijnt nu wel heel erg me
nens te zijn. Want hij heeft
zijn vinger opgestoken en ge
zegd: „Ik moet meer geld voor
onderwijs hebben, want an
ders loopt het echt mis. Later
zal dan de rekening worden
fepresenteerd".
e leest hier en daar dat er
liefst gemiddeld 11/2 miljard
gulden per jaar extra nodig
zou zijn. Nu moet men daarbij
wel bedenken, dat de reden
voor deze claim vooral ligt in
de sterke toename van het
aantal studerenden in het
voortgezet- en het hoger on
derwijs.
Daarbij zijn wel een aantal
kanttekeningen te maken.
In de sectoren van onderwijs
waar het hier om gaat had je
open-eind-financiering. Dat
wil zeggen: als er meer stude
renden komen, dan krijgt een
school automatisch meer geld.
Dat is de Minister van Finan
ciën is een doorn in het oog.
Die wil daar al jarenlang van
af.
Het is nu alweer tien jaar ge
leden, dat hij op dat punt het
offensief opende op het Minis
terie van Ónderwijs en hij be
gint langzaam maar zeker ter
rein te winnen. Als het nog
even zo doorgaat, dan zal
straks het stelsel van open-
eind-financiering van het on
derwijs tot het verleden beho-
Maar dat zal betekenen dat
steeds als ergens in het onder
wijs de leerlingenaantallen
stijgen, de minister meer geld
moet vragen. Een onaangena
me situatie.
Bovendien heeft die open-
eind-financiering ook nog het
een en ander te maken met
de vrijheid van onderwijs.
Namelijk: als je in ons land
leerlingenaantallen vol
doet, heb je recht op een
school. Zal in het vervolg de
Minister van Onderwijs daar
voor eerst toestemming
moeten vragen aan de Minis
ter van Financiën? Het zou ei
genlijk niet nodig hoeven te
zijn dat Minister Deetman zijn
vinger moet opsteken voor
meer geld als er meer studen
ten komen.
Het wordt overigens nog een
heel moeilijke politieke ope
ratie. Er is al 4,1 miljard gul
den uitgegeven aan belasting
verlichting (niet tot genoegen
van Deetman natuurlijk) en
verder vraagt Minister Ru-
ding voor 1990 een bezuini
ging van 3.5 miljard. En dan
komt er bijvoorbeeld nog een
Milieu-plan aam Daarbij
dreigt er een loongolf. Als het
zo door gaat komen de ambte
naren straks ook met hun
looneisen en dat gaat on
middellijk flink in de papie
ren lopen. Zou er ondanks dit
alles toch nog extra geld voor
onderwijs vrijgemaakt moeten
worden?
Herhaalde malen heb ik in
deze rubriek er al op gewe
zen, dat onderwijs veel meer
een zaak van „de grote poli
tiek" zal moeten zijn (wat dat
betreft zou het niet slecht
voor het onderwijs zijn als de
huidige burgemeester van
Eindhoven eens een tijdje eer-
ste-minister van Nederland
zou zijn!). Minister Deetman
doet zijn uiterste best, is dui
delijk in het offensief gegaan;
geeft her en der bijvoorbeeld
interviews weg.
Maar waarvoor zou er dan
geld nodig zijn? Waaraan zou
het moeten worden besteed?
In de eerste plaats zijn er erg
veel krakkemikkige situaties
in tal van onderwijssoorten,
waar wat aan gedaan moet
worden. Bijna 15 jaar bezuini
gen heeft vele sporen nagela
ten vooral ook de motivatie
in het onderwijs is hier en
daar sterk aangetast helaas.
Maar er zijn ook vele concrete
zaken te noemen. Ik licht er
twee uit:
a. De salarissen van begin
nende docenten zijn beslist
veel te laag. Er dreigt straks
een groot tekort aan onder
wijsgevenden, zeker als hier
niets aan wordt gedaan.
b. Er wordt in Den Haag mo
menteel erg gedubd over de
Wet op de Basisvorming, met
name bij het CDA. Een van
de twijfelpunten is het punt,
door drs. K. de Jong Ozn,
dat er geen extra geld voor is.
Dat kan zo ook gewoon niet.
Er is minister Deetman veel
aan gelegen om bij alle wetge
ving die hij al tot stand heeft
gebracht, ook deze wet door
het parlement te loodsen. Er
zullen nogal wat amendemen
ten nodig zijn. Als men eens
niet te bang is voor de V.D.D.
extra geld beschikbaar kun
nen komen: Wie weet groeit
er dan nog iets moois!
En is dat nu geen item voor
de grote politiek: eindelijk
eens een oplossing voor de
problemen in het onderwijs
aan 12-15 jarigen? Het gaat
niet om een kleinigheid.
ÏO
AARLI
aarlems
vangen
1 Stads!
te lick
:ijn. D«
weest i
jecemb
Ivoor
Ahold
lerders.
roep
aarin zi
itvoerdi
Uniek akkoord in Polen
NlET eerder in de na-oorlogse geschiedenis van Oost-Euro
pa is er sprake geweest van een akkoord zoals deze week in
Polen is bereikt tussen de communistische machthebbers en
de oppositie onder leiding van Lech Walesa. Maar ook ner
gens anders wordt die oppositie al vele jaren gevormd door
een zo sterk verenigd blok van sociale eisen, nationale ge
voelens en kerkelijk gezag. Solidariteit heeft na zeven illega
le jaren zijn wettelijke status terug, de regering is akkoord
gegaan met sociale hervormingen, de economie maakt ken
nis met elementen van de vrije markt en de communistische
partij krijgt te maken met een oppositie in het parlement.
Het lijkt te mooi om waar te zijn.
De vijfde april 1989 zal straks naar wij voor de Polen
hopen een belangrijke datum blijken te zijn in de geschie
denis van het land. Want laten we met Walesa reëel
zijn: de autoriteiten hebben bewezen zich niet te laten leiden
door gezond verstand. Ze waren wel gedwongen met Solida
riteit tot overeenstemming te komen en het land radicaal t»
veranderen; de dwang bestaat uit de ruïneuze situatie waari
het land zich bevindt en de verbittering van de bevolking.
MAAR omdat de autoriteiten hebben bewezen zich bewust]
te zijn van de situatie, bestaat er hoop dat de beloften 1
gisteren worden omgezet in de daden van morgen. In het ge-|
val van het tegendeel vreest Walesa voor zijn land
matische situatie die kan eindigen in „een burgeroorlog die
geen winnaars zal kennen". Een waarschuwing die geba
seerd is op de vele loze beloften die de Poolse bevolking de
laatste jaren heeft moeten slikken.
Er zijn enkele parallellen te trekken met de toestand
grote buurland, de Sovjetunie. Ook daar is de economie vast
gelopen door de verstarring die tientallen jaren van partijdic
tatuur heeft teweeg gebracht. Maar in het land van Gorbats- Vervolg
jov is de situatie veel minder dramatisch. Het lijkt erop dat
het gezond verstand daar tijdig, tot een historische omwente
ling leidt en tot het delen van macht en verantwoordelijkhe
den. De Poolse uitgangspositie is veel slechter, maar ook daar
zal een gelegaliseerde oppositie op den duur haar kracht
moeten bewijzen.
In die rol krijgt Solidariteit het moeilijk. De vakbond krijgt
te maken met een partijpolitieke verantwoordelijkheid. Dit
levert het gevaar op dat de getergde arbeidersklasse zijn
steun zou kunnen gaan betuigen aan de officiële, aan de
communistische partij verbonden vakbond OPZZ, die maar
al te graag het bereikte akkoord onderuit zal halen. Het door
Solidariteit vaak met zoveel succes gehanteerde wapen
de politieke staking zou zich dan tegen Solidariteit kunnen
keren.
)ELFT
ind oc
en we
eespie£
euw d<
eet for
)t OV€
ok no)
erzakl
Wente
irordt c
eimzir
angzaa
lier h
e voe
ferl
ferj
POLEN staat voor een uiterst belangrijke ontwikkeling. Er
bestaat kans op democratisering in de politiek, op een gelei
delijke hervorming van de staatseconomie tot een markteco
nomie en op een wettelijk geregelde vrijheid van meningsui
ting. Maar de instrumenten om dit uitzicht dichterbij te bren
gen zijn nog nauwelijks ontwikkeld. De moeilijke vraag hoe
privébedrijven te stimuleren is niet beantwoord. Het geld er
voor ontbreekt trouwens, zoals het ook ontbreekt voor de zo
gewenste compensatie van de enorme prijsstijging voor de in I
armoe levende arbeiders. Walesa en de zijnen hebben bewe-(Veryolj
zen veel te kunnen bereiken door vasthoudendheid. De eisen
die nu aan hun leiderschap gesteld worden zijn niet minderDEN
Terv
log mi
toch
uiige
akbon
nité V1
Ver
tand) i
LbvaK
wee g]
11e Cc
de
HULP van buiten is nu een vereiste. Het Westen zal
beurs moeten tasten om Polen van zijn torenhoge buiten
landse schuld te bevrijden. Alleen al in het belang van het
democratiseringsproces moet de Poolse autoriteiten een snel
en zichtbaar economisch succes worden gegund. Ook Moskou
dient wat dit aangaat zijn bijdrage te leveren. Zoals de vlag
er nu voorstaat zal Gorbatsjov zijn economische steun overi-
uit zichzelf al liever in Polen investeren dan in Cuba.
Wisselend
bewolkt
DE BILT (KNMI) Het lage-
drukgebied dat de afgelopen
dagen het weer in onze omge
ving stevig in zijn greep hield,
begint nu plaats te maken
voor een zwakke rug van ho-
gedruk. Dit geeft voor morgen
een weersverbetering in die
zin dat de zon zich wat meer
zal laten zien. Het is wisselend
bewolkt en er vallen nog en
kele buien, maar die nemen
geleidelijk in betekenis af.
Vannacht daalt de tempera
tuur tot ongeveer 4 graden en
kunnen er mistbanken ont
staan. Overdag loopt het kwik
op tot omstreeks 10 graden,
daar waar de zon zich wat
meer laat zien een enkele
graad hoger. De temperatuur
overdag komt dus weer in de
buurt van de normale waarde,
die voor deze tijd van het jaar
11 graden is. De wind waait
uit het zuidwesten en is matig.
Ie vier'
ectieve
ijk bel
telling
kritisch
iet adi
len.
divi
Zuid-Scandinavie: Veel bewolking.
Plaatselijk wat regen of enkele bui
en. Op zondag vanuit het
meer opklaringen. Middagtempera-
leeft dt
xmden
len te 1
egenhoi
nog bewolking. Overigens Flinke pe
rioden met zon. Middagtemperatuur
10-13 graden. Plaatselijk vorst aan de
grond.
Denemarken en noord-Duitsland.
Morgen veel bewolking en plaatselijk
een bui. Zondag droog en geleidelijk
meer zon. Middagtemperatuur 9-12
een bui. Zondag perioden
droog. Middagtemperatuur 10-13 gra
den, zondag wat hoger.
regen. Zondag overgan{_
een vrij zonnig weertype. Middag
temperatuur 10-14 graden, zondag
(ADVERTENTIE)
litwijzer
wordt v(
Je vijf
'andaag'
DE KI
MWL/
OftT M
SM6ERI
ie oe
