Shell wil compleet nieuwe
raffinaderij in Europoort
Lezeri
service
Beurs uan Amsterdam
Sirex levert Sovjets
personal computers
COTED'AZUR
sas. «fSIJTHOFF PERS
ECONOMIE
£eidóc6otumtt
WOENSDAG S APRIL 1989 PAGINA
Arabieren ontdekken varkens
vlees in Deens rundergehakt
KOPENHAGEN - De Verenigde Arabische Emi
raten hebben import van vlees uit Denemarken
opgeschort, nadat sporen van varkensvlees in
Deens rundergehakt waren aangetroffen. Voor
moslims is het eten van varkensvlees streng verbo-
dep. Inspecteurs in de emiraten zouden in drie
verschillende ladingen bevroren rundvlees sporen
van varkensvlees hebben aangetroffen, aldus het
Deens dbgblad Politiken gisteren.
Het Deense produktschap voor vlees vreest nu dat
de vleesexport naar de Arabische landen, goed
voor 28 miljoen gulden per jaar, in gevaar komt.
Bij de ontdekking van de fraude in de Verenigde
Arabische Emiraten was toevallig een Deense
voedselinspecteur aanwezig. De krant maakt daar
uit op dat de Deense overheid wellicht al weken
lang op de hoogte was van de fraude.
Incassobureaus maken
vuist tegen beunhazerij
AMSTERDAM - De drie grootste incassobu
reaus in ons land hebben de Nederlandse
Vereniging van Incasso-ondernemingen
(NVI) opgericht. Dit zijn Dun Bradstreet
te Rotterdam, Juridisch Adviesbureau Jan
sen te Den Haag en Graydon Nederland te
Amsterdam. Volgens een woordvoerder van
Graydon kan iedereen „die een telefoon of
een fax-apparaat heeft, zo een incassobu
reautje beginnen". In Nederland zijn circa
800 incassobureaus, waarvan 100 met meer
dan één werknemer. Volgens Graydon be
staat van de zijde van deze laatste groep be
langstelling om lid van de nieuwe vereni
ging te worden. De NVI meent dat de incas
sobranche, zowel schuldeisers als schuldena
ren, tegen oneerlijke en ongeoorloofde
praktijkuitoefening dient te worden be
schermd.
Suikerunie in Zeeland gaat sluiten
SAS VAN GENT - De Suikerunie wil zijn fabriek
in Sas van Gent per 1 januari 1990 sluiten. Volgens
de directie is dat nodig om dreigende overcapaciteit
te voorkomen nu de produktie zoveel efficiënter
verloopt als gevolg van sterk verbeterde bietenras
sen en produktietechnieken. Bovendien verwacht
de directie dat minder bieten nodig zijn om het EG-
quotum van 544.000 ton witsuiker te halen. De sui-
kerproduktie zal worden geconcentreerd in de fa
brieken in Dinteloord, Groningen, Puttershoek en
Roosendaal. Door herplaatsing denkt het bedrijf alle
113 werknemers van de fabriek aan het werk te
houden. De verslagenheid bij het personeel was gis
teren desondanks groot. De meeste werknemers
dachten dat de fabriek nog wel enkele jaren zou
blijven draaien. De Industrie- en Voedingsbond
CNV is niet overtuigd van de noodzaak van sluiting
van de Suikerunie-fabriek in Sas van Gent, onder
meer vanwege de komende liberalisering van de
suikermarkt.
Dienstenbond: drie procent
meer loon in supermarkten
UTRECHT - De Dienstenbond FNV gaat
in de komende onderhandelingen over de
twee cao's voor de supermarkten (120.000
werknemers) een looneis van 3 procent
stellen. Als de bond gehoor vindt voor de
invoering van een nieuwe salarisstruc
tuur, kunnen jongeren er ongeveer 30
procent op vooruit gaan. Dat is volgens de
bond ook hard nodig om de aantrekkings
kracht van de bedrijfstak te vergroten.
De bond wil verder verkorting van de nu
38-urige werkweek naar 36 uur en twee
extra vakantiedagen. Vergeleken met an
dere sectoren van de detailhandel bestaat
er een „gigantische achterstand". Vooral
jongeren verdienen in de supermarkten
slecht vanwege de directe koppeling aan
het wettelijk minimumjeugdloon.
MARKTEN
Mannelijk 2e kwal. 6,80-7,60. Mann.
3e kwal. 6,20-6,80. Handel rustig en
prijzen gelijk. Vrouwelijk 2e kw
1e soort 2100-3000, 2e
soort 1500-2100. Handel redelijk en
prijzen gelijk. Melkvaarzen 1e soort
2050-2950 en 2e soort 1500-2050.
Handel redelijk en prijzen gelijk. Kalf-
vaarzen 1e soort 2300-3000 en 2e
soort 1900-2300. Handel redelijk en
prezen gelijk. Guste koeien 1e soort
Nuchtere kalveren voor de mesterij,
inklusief BTW: Aanvoer roodbont
500. Stierkalveren extra kwaliteit 775-
875, 1e kwaliteit 675-775 en 2e kwali
teit 575-675. Handel goed en prijzen
hogér. Vaarskalveren extra kwaliteit
590-660, vaarskalveren 1e kwaliteit
475-590 en vaarskalveren 2e kwaliteit
350-475. Handel goed en prijzen ho
ger. Aanvoer zwartbont 2117. Stier
kalveren extra kwaliteit 575-625,
stierkalveren 1e kwaliteit 520-575,
stierkalveren 2e kwaliteit 350-520.
Handel goed en prijzen hoger. Vaars
kalveren extra kwaliteit 425-500. 1e
kwaliteit 360-425 en 2e kwaliteit 250-
I goed en prijzen hoger.
Varkens per kg levend gewicht. Inklu
sief BTW: Aanvoer slacht varkens 691.
Slachtvarkens 2,62-2,67, zeugen 1e
1103, waarvan lammer
Slachtschapen 4,50-6.25. Handel
delijk en prijzen gelijk. Ooien tot 20
kg 9.00-10.00. Handel redelijk en prij
zen gelijk. Ooien boven 20 kg 8.00-
9150. Handel rustig en prijzen gelijk.
i prijzen hoger. Rammen
i 25 kg 8,75-9,75. Handel goed en
prijzen hoger.
Slachtschapen en lammeren per stuk
inklusief BTW: Slachtschapen 140-
205. Ooien tot 20 kg 180-200. Ooien
boven 20 kg 190-200. Rammen tot 22
kg 240-265. rammen 22-25 kg 260-
290. Rammen boven 25 kg 290-325.
Gebruiksschapen en lammeren per
stuk inklusief BTW: Aanvoer 60 stuks.
Schaap met 2 lammeren 375-440,
^chaap met 1 lam 260-300. Handel
goed en prijzen iets hoger.
Aanvoer geiten en bokken 80 stuks.
Geiten en bokken per stuk 10-120.
Handel goed en prijzen iets hoger.
KAASMARKT BODEGRAVEN
A An voer 12 partijen. Bij matige han
del werd een prijs genoteerd van f
Uitschieters bij
hoge omzetten
AMSTERDAM - De Amster
damse effectenbeurs gaf giste
ren een aantal, vooral lokale,
uitschieters te zien. De omzet
ten waren hoog, maar wins
tnemingen slokten in de na-
midcfog een deel van de win
sten weg. De stemmingsindex
wist per saldo nog een halve
punt hoger uit te komen op
174,5. De totale omzet kwam
uit op 1,9 miljard, waarbij de
aandelen met 951 miljoen net
iets boven de obligaties uit
kwamen. Deze waren gemid
deld 0,2 punt hoger.
In afwachting van de cijfers
van Stork stegen de aandelen
0,70 in prijs op 32,90 na een
hoogste punt van 33,20. De
internationals sloten enigszins
verdeeld met weinig verschil
len van betekenis. Alleen
Hoogovens moest 1 terug
naar ƒ91,50. Voor Nedlloyd
was een winst van 6 wegge
legd, Pakhoed won ƒ3, Inter-
natio-Muller 1. Aegon werd
1 duurder. Op de lokale
markt was het hier en daar
stevig dringen geblazen. Ah-
rend, waarop door Bllhrmann-
Tetterode wordt geaasd, was
12 hoger op ƒ260 niet te
koop. Voor uitgever Wegener-
/Tyl en voor Ubbink werd 4
meer betaald. Op de parallel-
markt wist men ook van wan
ten. Voor snoepfabrikant Ver
kade had men na een aantal
ƒ17
Concurrent
Melle schoof 8 door maar op
dat peil kwam geen verkoper
opdagen. Gouda Vuurvast
steeg 12,20. Voor Beddenfa
brikant Dico had men 4,30
meer over op 113,80. Gelder
se Papier ging op het gehand
haafde dividend en de betere
vooruitzichten 4,80 vooruit
h-nr f 97 RO
ROTTERDAM - Shell Ne
derland zal binnen twee
jaar een beslissing nemen
over de bouw van een
nieuwe raffinaderij in het
Europoortgebied.
„Wij denken de technologie
ervoor in huis te hebben, maar
het is een moeilijke afweging
omdat nog vele delen van de
bestaande raffinaderij renda
bel zijn. Het zijn echter instal
laties die ontworpen werden
in een tijd dat de milieu-eisen
nog niet zo streng waren", al
dus gisteren C. Grooters, alge
meen directeur van Shell Per-
Grooters sprak bij de officiële
in gebruikname van de Hy-
con-installatie, een zogeheten
„kraker" waarmee uit zware
reststoffen van ruwe olie
hoogwaardige, relatief schone
en vrijwel zwavelvrije pro-
dukten worden gemaakt.
Feestje
Kosten nog moeite waren ge
spaard om er in Pernis een
uitgebreid feestje van te ma
ken. De Shell-harmonie was
voor de gelegenheid speciaal
op en tussen de fabriekspijpen
gefilmd, de complete top van
het bedrijf zat op de eerste rij
en van de immense feesttent
een laser-licht show toverde
de plaats van de oliegigant op
de wereldbol en minister-pre
sident Lubbers verrichtte de spiegelen
officiële openingshandeling. we behoren
Maar het was dan ook de af
sluiting van een gigantisch in
vesteringsplan. In de afgelo-
In de Hycon-installatie van Shell Pernis die gisteren door premier Lubbers officieel in gebruik is
gesteld, is 1.2 miljard gulden geïnvesteerd. Met het nieuwe procédé worden hoogwaardige, scho
ne, en vrijwel zwavelvrije produkten uit de zware reststoffen van ruwe olie „gekraakt".
FOTO: PR
der Veer van Shell zei: „Esso
feesttent, heeft een grote stap gemaakt
gekomen waar wij in de
negentig terecht willen
We kunnen ons niet
het beste, maar
i wel tot de be
tere".
Shell verwacht echter dat het
een betere investering heeft
pen vijf jaar werd 1,2 miljard gedaan dan de concurrent,
gulden in het nieuwe, milieu- omdat zijn raffinaderij een
vriendelijke procédé gestopt grotere capaciteit heeft en om
en tegelijkertijd werd de oude dat in de toekomst meer zwa-
raffinaderij voor eenzelfde be
drag gemoderniseerd.
Uitstoot
De Hycon bovendien een grote
afname van de uitstoot van
zwaveldioxyde, één van de
veroorzakers van zure regen.
De uitstoot door de raffinaderij
in Pern is is de afgelopen jaren
afgenomen van 120 kiloton
zwaveldioxyde in 1971 tot 41
kiloton vorig jaar. Het streven
is 29 kiloton in 1996.
Buurman Esso heeft sinds eni
ge tijd de vergelijkbare Flexi-
coker in gebruik. Topman Van
velrijke ruwe grondstoffen ter
verwerking worden zullen
worden aangeboden. De flexi-
coker heeft alleen gevolgen
voor de verwerking van het
residu dat aan het eind van
het proces overblijft, terwijl de
Hycon het zwavelpercentage
in de eindprodukten
dert.
Rendabel
Er viel niet enkel muziek te
beluisteren. Het is nog slechts
een jaar geleden dat topmen
sen van Shell openlijk betwij
felden of de investering voor
de Hycon ooit rendabel zou
kunnen worden als gevolg van
de dalende olieprijzen. Nu is
de situatie op de oliemarkt iets
gunstiger. Bovendien, zo werd
gisteren meegedeeld, heeft
Shell te maken met buiten
landse concurrenten die veel
lagere milieu-eisen in het oog
moeten houden. Vandaar dat
het het vooruitzicht dat steeds
meer landen strengere maatre
gelen moeten treffen om het
milieu te beschermen, tot opti
misme stemde.
„Shell heeft met het procédé
de sleutel tot de toekomst in
handen", aldus president-di
recteur Hooykaas. Hij doelde
niet alleen op de winst die ge
maakt zal worden bij de ver
koop van schonere olie-pro-
dukten, maar ook op revenuen
die binnen zullen komen als
het Hycon-proces aan buiten
landse concerns wordt ver
kocht. Het bedrijf is daarover
in onderhandeling met gega
digden, maar wilde geen ver-
Kostenpost
Premier Lubbers benaderde
het vraagstuk vanuit een an
dere invalshoek. „Milieu is een
forse investering waard. Het is
een valse tegenstelling dat mi
lieu een kostenpost is, want
het verbeteren van technieken
en het efficiënter produceren
zullen leiden tot hogere rende
menten. Een bedrijf dat de
strengste milieunormen han
teert, kan tevens het meest ef
ficiënte zijn".
De premier waardeerde het
gebaar dat de multinational ter
gelegenheid van dit feest heeft
gemaakt naar de Erasmus uni
versiteit in de Maasstad. Deze
universiteit krijgt 1 miljoen
gulden. Studenten mogen
daarvan opleidingen volgen in
het buitenland. Lubbers:
„Minder zwavel en meer scho
ling, dat lijkt me een simpele
samenvatting van wat moet
gebeuren".
LUCAS BOLSIUS
ENSCHEDE - Na twee
jaar onderhandelen heeft
de Enschedese pc-fabri-
kant Sirex Europe een or
der van de Sovjet-Unie in
de wacht gesleept voor de
levering van 20.000 perso
nal computers. Tevens zal
de onderneming een per
manente showroom ope
nen in Leningrad.
De Cocom in Parijs, die toeziet
op technologische leveringen
aan het Oostblok, heeft toe
stemming gegeven voor de le
vering.
Sirex is hiermee de eerste' Ne
derlandse pc-fabrikant die tot
de Sovjet-markt is doorge
drongen. Het bedrijf spreekt
van een „top van de ijsberg".
De totale Russische behoefte
aan pc's is „gigantisch veel
meer". Sirex verwacht bin
nenkort ook orders uit
Tsjechoslowakije waar het be
drijf een showroom heeft bij
de universiteit Carlova.
De eerste 7500 computers voor
de Sovjet-Unie worden vanuit
Nederland geleverd. De overi
ge 1250 zal Sirex in een Russi
sche fabriek laten assemble
ren, al zal dan nog altijd tach
tig procent van de arbeidsuren
in Nederland gemaakt wor
den. De Stichting voor Weten
schap en Computergebruik in
Leningrad heeft voor Sirex
gekozen uit een rij van inter
nationale aanbieders. Volgens
het Enschedese bedrijf hebben
de prijs, de kwaliteitsverhou
ding en de levering van een
management-strategie voor de
distributie, assemblage en
marketing (gestoeld op Russi
sche voorwaarden) de
geveven.
Personeel Vleesehmeesters
dreigt met harde acties
UTRECHT - Werknemers van de Vleeschmeesters-slagerijen
dreigen met acties als de directie zijn plannen niet wijzigt om de
slagerijen in de Jac.Hermans-supermarkten af te stoten of te
verzelfstandigen.
De werknemers van de Vleesehmeesters (2300 werknemers) zijn
dermate ongerust over de op handen zijnde reorganisatie dat ze
bereid zijn acties, stakingen incluis, te voeren om de directie op
andere gedachten te brengen. Als de plannen niet voor 14 april
worden gewijzigd, zal de Voedingsbond FNV acties voorberei
den. Dit hebben zo'n 250 werknemers van de Vleesehmeesters
gisteravond besloten op een vergadering in het bondskantoor in
Utrecht.
De directie van de Vleesehmeesters wil de nadruk gaan leggen
op de produktie van voorverpakt vlees in de fabriek in Best. De
werknemers zijn verontrust over deze plannen. Volgens hen zou
de reorganisatie wel eens averechts kunnen uitpakken, omdat
de klanten meer prijs stellen op kwaliteit en persoonlijke bedie
ning dan op voorverpakt vlees. Hoeveel arbeidsplaatsen door de
reorganisatie verloren gaan, is niet bekend. Als de directie het
ultimatum laat verstrijken, zal de Voedingsbond FNV acties
gaan voorbereiden. Als het tot staking zou komen, zou dat vol
gens de bondswoordvoerder de eerste keer in geschiedenis van
het concern zijn.
Miljoenenorder
voor HSA Hengelo
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Staatssecreta
ris Van Houwelingen van de
fensie heeft voor het Hengelo
se bedrijf Hollandse Signaalap
paraten (HSA) een order van
de Westduitse marine in de
wacht gesleept. HSA mag vier
nieuwe F123-fregatten van de
Bundesmarine voorzien van
modernè radarapparatuur
Voor opsporings- en vuurlei
dingssystemen. Met de order is
een bedrag van ongeveer
tweehonderd miljoen gulden
gemoeid.
De staatssecretaris heeft de af
gelopen maanden in het ge
heim gesprekken gevoerd met
de Bondsregering over de le
vering van die uiterst moder
ne radarapparatuur. In de
strijd hierom was ook het
Amerikaanse bedrijf Hughes
Aircraft betrokken.
Volgens de woordvoerder van
de staatssecretaris is de op
dracht uiteindelijk naar HSA
gegaan omdat het Nederlandse
bedrijf de zekerheid kon ge
ven dat de apparatuur tijdig en
beproefd geleverd wordt. Ook
het feit dat het Hengelose be
drijf eerder de Duitse F122-
fregatten heeft uitgerust met
elektronica heeft een rol ge
speeld. Het ministerie ontkent
dat er sprake zou zijn van een
exportkrediet of tegenorders
voor de Duitsers.
Senaat wil onderzoek
naar ethiek bij
biotechnologie
DEN HAAG - Er moet afzon
derlijk en onafhankelijk on
derzoek komen naar de ecolo
gische, maatschappelijke en
ethische kanten van biotech
nologie in de landbouw. Bij dit
onderzoek moeten de organi
saties van consumenten, mili
eubeschermers en boeren wor
den betrokken. De Eerste Ka
mer heeft hierop gisteren una
niem aangedrongen bij minis
ter Braks (Landbouw) tijdens
de behandeling van diens be
groting. Volgens de Senaat
houdt de minister in zijn be
leid met betrekking tot de sti
mulering van biotechnologie
te weinig rekening met de
schadelijke bijverschijnselen.
De minister kondigt wel on
derzoek aan naar de toepas
sing van de nieuwe techieken,
maar zwijgt nagenoeg als het
gaat om beschermende regels
op ethisch gebied.
Unilever doet
wasmiddel in
kartonnen navulpak
DEN HAAG - Als eerste was
middelenproducent in Europa
introduceert Unilever-dochter
Lever een kartonnen navul-
verpakking voor wasmidde
len. Vervanging van de mi
lieuonvriendelijke plastic fla
cons door een kartonnen na-
vulverpakking leidt volgens
Unilever tot bijna 90 procent
minder afval en 90 procent
minder plastic. De kartonnen
navulling is eenvoudig op te
vouwen zoals een leeg pak
melk. Het papieren etiket ver
vangen door een etiket dat in
het plastic gebracht is. Minis
ter Nijpels van milieubeheer
nam gisteren de eerste verpak
king in ontvangst. Nijpels
noemde de nieuwe verpak
king. ..Een belangrijke stap in
het milieuvriendelijke verpak-
kingsbeleid". Hij sprak de
hoop uit dat „de concurrenten
het voorbeeld snél zullen vol-
tr doA 407.00 437.00
1040.00 1060.004
663.00
catvé c 863.00 659.00
cal* 6 pf 4810.00 4825.00
daimindo c 370.00 370.00
cred lyom 85.50 85.30
dorp groep 47.70 4730
dorp div 89 4620$
econoslo 224.80 225.00
emba 116.00 115.00
enraf-non c 59.50 58.90
eriks hold c 363.00 363.00
fumess c 119.80 118.50
gamma hold 80.00 80.00
hagemeyer 87.00 87.50
hes techn 15.80 16.00
hein hold 130.00 130.00
hoekloos 191.001 189.00
holdoh-houl 505 00 503.00
ruiter d pr 2.38 239
vd moolen 33.40 32.80
mulder bosk 48.50 48.30
nbm-amsle! 17.50
296.00 297.00
9500 00 9500.00
297.00 299.00
760.00+ 762.00
porc (les 121.00 121.00
rademakers 29.00 ONG
sarakreek 31.00 31.00-
stad roti c 146.00 146.00
telegraaf c 44500 45730
text twenthe 242.00 242 00
tuTip comp 6120 61.50
tw kabelh c 145.00 145.00
ubbink 108.00 112.00
umlever 129.00 13030
unü7pr. 1200.00H
ver.glas nb 275.00 27730
«w7pr 22 00 22.00
v.trans-hyp. 580.00$
verto c 86 00 87 00
vosk siev c 59.50 59 80
«est invest 29.00 29.00
zeeland 6700.00 6710.00
43 7/8 435/8
53 1/4 531/8
613/4 617/8
(ADVERTENTIE)
1 O-daagse luxe touringcarreis.
Vertrek: maandag 17 april
U logeert in Le Grand Hotel te Bormes les
Mimosas, een prachtig bloemendorp op
ong. 7 km van zee gelegen. De verzor
ging is op basis van halfpension. Alle ka
mers zijn voorzien van douche en toilet.
Toeslag 1-persoonskamer ƒ95,-.
Inclusief «overnachting op heen- en te
rugreis «excursies naar onder meer Saint
Tropez «Les Gorges du Verdon «Nice en
Monaco «afscheidsdiner.
£xcusje/«evt. entreegelden «verzekerin
gen «lunches «persoonlijke uitgaven.
Haag en bij de Goud «eb*
