Sabel van Daendels
in het Grand Palais
1
„HOE ZIT DAT DAN?"
VIETNAM VERTREKT VOOR EIND
SEPTEMBER UIT KAMPUCHEA
HUISI
■RAADk
Koelen en vriezen
in nieuw boekje
Consumentenbond
Etiketten gevaarlijke middelen schieten tekort
Trainen voor de fiscus
BUITENLAND CeidaeSoutcwit woensdag 5 april i989 pagina 6
Spanje weer bang
Vóór acties ETA
MADRID De Baskische afscheidingsbe
weging ETA heeft gisteren haar eenzijdig
afgekondigde bestand beëindigd en heeft
alle fronten voor „geopend" verklaard.
Het besluit van de afscheidingsbeweging
het drie maanden oude bestand in te trek
ken betekent dat de beste kans tot nu toe
voorbij is gegaan om haar 21 jaar oude
strijd voor onafhankelijkheid te beëindi
gen. De beweging beschuldigde de rege
ring in Madrid ervan teruggekomen te
zijn op een belofte over een politiek oplos
sing te onderhandelen in ruil voor eer
verlenging van het bestand. De Spaanse
regering heeft veiligheidstroepen in het
hele land in de hoogste staat van paraat
heid gebracht.
Vervuiling bedreigt
Finse bossen
HELSINKI De uitgestrekte wouden in
Finland, een van de laatste gebieden van
natuurlijke wildernis in Europa, worden
in toenemende mate vergiftigd door in
dustriële vervuiling. De luchtvervuiling
die bomen, meren en rivieren treft, komt
uit heel Europa en Noord-Amerika. Maar
Finse onderzoekers zeggen dat vèruit de
grootste vervuilingsbron Finlands oostelij
ke buur de Sovjetunie is. Op de afgelegen
vlakten van het binnen de poolcirkel ge
legen Lapland lopen nog enkele van de
laatste in het wild levende beren in Euro
pa. Rendieren stropen het dunbevolkte
gebied af op zoek naar voedsel en ook
tientallen zeldzame diersoorten voelen
zich er thuis.
HANOI De Vietnamese regering heeft
eenzijdig besloten al haar troepen voor
eind september terug te trekken uit Kam
puchea. Volgens officiële cijfers verblijven
er nog 50.000 Vietnamese militairen in
Kampuchea. Een zegsman zei dat de te
rugtrekking door de Vietnamese ondermi
nister van buitenlandse zaken, Nguyen
Dy Nien, was meegedeeld aan de leiders
van de diplomatieke vertegenwoordigin
gen in Hanoi. Nien gaf de diplomaten de
hoofdpunten uit een gezamenlijke verkla
ring van Vietnam, Laos en Kampuchea,
die later vandaag wordt gepubliceerd.
Volgens de zegsman voorziet die verkla
ring onder meer in een oproep tot stopzet
ting van alle buitenlandse militaire hulp
aan de strijdende partijen in Kampuchea
voor eind september.
In 1978 vielen ongeveer 200.000 Vietna
mese militairen het buurland Kampuchea
binnen om een einde te maken aan het
bewind van de Rode Khmers, dat verant
woordelijk was voor de dood van duizen
den Kampucheanen. Het verzet tegen de
Vietnamese aanwezigheid heeft zich
sindsdien gegroepeerd in een coalitie
waarvan naast de Rode Khmers ook twee
nationalistische facties deel uitmaken.
De leider van een van die facties, prins
Norodom Sihanouk, verklaarde zich on
langs bereid in mei in de Indonesische
hoofdstad Jakarta een ontmoeting te heb
ben met de pro-Vietnamese premier van
Kampuchea, Hun Sen.
IMF en Wereldbank
stemmen in met
voorstel Brady
WASHINGTON De Verenigde
Staten hebben gisteren de instem
ming verkregen van de twee groot
ste kredietverlenende instellingen
ter wereld, de Wereldbank en het
Internationale Monetaire Fonds,
voor het voorstel van de Ameri
kaanse minister van financiën Ni
colas Brady voor vermindering van
de schuldenlast van de Derde We
reld. De ministers van financiën
bleken ten aanzien van Brady's
voorstel voor verlaging van de ren-
teratieven echter alleen bereid tot
de toezegging dat het plan wordt
bestudeerd.
Nieuwe veiligheids
maatregelen luchtvaart VS
WASHINGTON De Verenigde Staten
hebben nieuwe veiligheidsmaatregelen
doorgevoerd in de strijd tegen het terroris
me. De Amerikaanse minister van vervoer,
Samuel Skinner, verklaarde gisteren dat
zes pas onlangs ontwikkelde apparaten
voor het opsporen van explosieven dit en
komend jaar worden geïnstalleerd op
vliegvelden met verhoogd risico. Hij zei dat
nog eens honderd van de apparaten, die de
beruchte Semtex plastic explosieven kun
nen opsporen die het PanAm-toestel boven
Lockerbie vernietigden, worden geplaatst
als ze zijn geproduceerd. Vliegtickets wor
den hierdoor mogelijk 40 cent a twee gul
den duurder.
„FRANSE REVOLUTIE EN EUROPA" IN PARUS
PARIJS De Franse re
volutionairen van twee
honderd jaar geleden had
den behalve Lodewijk
XVI ook andere Europese
vorsten graag een kopje
kleiner gemaakt.
Dat intense verlangen spreekt
tenminste en anonieme gravu
re uit -vermoedelijk - 1792. De
gekroonde hoofden staan als
schaakstukken opgesteld rond
een Vadertje-Tijd figuur. Die is
kennelijk met de republikei
nen, want naast de omgestoten
Franse koning heeft hij de le
venskaarsen van twee Oosten
rijkse keizers al gedoofd. Ook
gaat net het kaarsje uit van de
Zweedse koning Gustaaf III,
die tijdens een gemaskerd bal
door een verbitterde landge
noot werd vermoord. De da
gen van de Pruisische koning
Frederik Willlem II, paus Pius
VI, de Turkse sultan Selim II.
Catherina II van Rusland en
vele anderen zijn geteld, getui
ge het vlammende onder
schrift: „Volkeren, sta op uw
rechten. Spoedig zullen er
geen tirannen meer zijn. De
rechtvaardige Tijd zal u vrij
heid en gelijkheid geven".
..De Franse Revolutie en het
Europa van 1789-1799" is het
onderwerp van een enorme
expositie in het Grand Palais
in Parijs. Een zoveelste mani
festatie in het kader van de
door de Franse socialisten uit
bundig herdachte tweehon-
dertlste verjaardag van de re
volutie, de bicentenaire. 1789-
1799, tien zeer bewogen jaren
die volgens cultuurminister
Jack Lang echter geen belle
histoire zijn, want „het begint
met een oproer, vervolgens is
er oorlog en het eindigt met
een staatsgreep die weer nieu
we bloedige conflicten zal ver
oorzaken". Maar, zo troost
Lang zijn achterban, natuur
lijk wel een periode waarin
een „verkalkt systeem van
willekeur en ongelijkheid" ten
onder ging. Een nieuwe tijd
begint „en dat moeten de
grootste tegenstanders toege-
Zelfgenoegzaamheid
Een nieuwe tijd die de heer
sers van het Ancien Régime
nauwelijks hebben zien aanko
men. Uit hun eind 18e eeuwse
staatsieportretten waarmee de
expositie opent, spreekt vooral
zelfgenoegzaamheid. Onze
stadhouder Willem V hangt
niet in het rijtje van de absolu
te vorsten, maar heeft verder
op een plekje gekregen. De
Republiek der Zeven Provin
ciën, Zwitserland en de stad
staat Venetië waren buiten
beentjes in het monarchisti
sche Europa. Niet verwonder
lijk is daarom te zien dat de
grote principes van 1789 bij
ons toch warmer worden ont
vangen dan elders. Maar de
fiere - van het Hattems
streekmuseum geleende - sa
bel van 'le general' Herman
Willem Daendels ten spijt:
vergeleken met de koppens
nellers in Frankrijk beleefde
Nederland toch een „fluwelen
revolutie". Patriotten konden
hun revolutionaire comités sa
menstellen, zonder dat Willem
V naar het schavot werd ge
voerd. Dat kon ook moeilijk,
want de stadhouder was naar
zijn familie in Engeland ge
vlucht, wat uiteraard lachwek
kend wordt voorgesteld door
een tekenaar met patriottische
sympathieën. Een bewijs van
„eeuwige vriendschap" met de
Fransen levert een fraai glas
op, waarin de verbonden har
ten ziin gegraveerd. De aan
vankelijke hoera-stemming
zou overigens snel bekoelen
toen de bevrijders „schadever
goedingen" eisten en zich
meer en meer als bezetters
gingen gedragen. Maar dat
valt buiten de tentoonstelling.
Chaotisch
Europa stond twee eeuwen ge
leden op zijn kop. Met een
massa maar helaas nogal wille
keurig uitgestalde aandenkens
hebben de samenstellers van
de expositie dat onbedoeld
geïllustreerd. Wie bijvoorbeeld
wat meer wil weten van pa
triottisch Nederland moet de
her en der verspreide frag
menten zelf maar zien te vin
den. Voor zover ze aandacht
hebben gekregen geldt voor de
andere EG-partners (de ten
toonstelling is mede gefinan
cierd door de Raad van Euro
pa) hetzelfde.
Begrijpelijk is dat de Fransen
graag de aandacht vestigen op
het universele karakter van de
uit hun revolutie voortgeko
men Mensenrechtenverkla
ring. Maar dat lijkt toch niet
het evenement waar onze 18e
eeuwse voorouders van onder
de indruk waren. De bestor
ming van de Bastille en de
onthoofding van Lodewijk
XVI komen daarvoor eerder
in aanmerking. Aan de mythe
vorming rond de 14e juli heb
ben de revolutionairen trou
wens hard meegewerkt, want
uit de Bastille, het „bastion
van het despotisme", werden
ook gevangenen bevrijd die er
in werkelijkheid niet in zaten
of personages die nimmer be
staan hebben, zoals de dichter
Romange. Stukjes Bastille wa
In vrijwel elk Nederlands huishouden is een koelkast aanwezig. De Consumentenbond geeft i
een boekje praktische tips over het gebruik van diepvriezers en koelers.
Meestal
wordt de
koelkast in
onze keu
kens in een
hoekje weg
gestopt. De
Italiaanse
ontwerper
Roberto Pe-
zetta is het
daarmee niet
eens. Hij ver
vaardigde
voor de fa
brikant Za-
nussi een
viertal opval
lende koel/
vrieskasten.
FOTO: PR
In vrijwel elk Nederlands
huishouden is een koel
kast en /of vriezer aanwe
zig. Ondanks dat we het
voedsel daardoor beter
kunnen bewaren, blijkt
uit de statistieken dat de
laatste jaren het aantal
vergiftigingen en infec
ties door voedsel toe
neemt. De Consumenten
bond heeft het boekje
„Gezond koelen en vrie
zen" uitgebracht, waarin
praktische informatie
wordt gegeven over het
goed koelen en invriezen
van levensmiddelen en
tips staan voor het kopen
van „ijskasten".
Vooral micro-organismen -
bacteriën, schimmels en gis-'
ten - zijn belangrijke veroor
zakers van het bederf en
kwaliteitsverlies van veel
produkten. Een produkt is
„bedorven" als het door een
groot aantal van die kleine
organismen zó is aangetast dat
de geur, kleur of smaak sterk
afwijken van die van het ver
se produkt. Soms zijn onze
zintuigen niet nauwkeurig ge
noeg om bederf waar te ne
men. Maar de gevolgen zijn
bekend: diarree en braken.
Behalve door micro-organis
men kunnen voedingsmidde
len op langere termijn ook
door chemische omzetting van
samenstelling veranderen en
bederf veroorzaken. Een be
kend voorbeeld daarvan is
het ranzig worden van boter.
Ook enzymen in bijvoorbeeld
fruit en kaas hebben hun in
vloed.. Ze zorgen in eerste in
stantie voor rijping, maar na
enkele dagen veroorzaken ze
een afname van smaak, kleur
en voedingswaarde.
Op zeer overzichtelijke wijze
wordt in de uitgave verteld
hoe groente, fruit, zuivel,
brood en gebak, vlees en
vleeswaren, wild en gevogelte
en vis koel bewaard kunnen
worden. Voor het gebruik van
een vriezer wordt daarnaast
uitgebreid ingegaan op de
verwerkingswijzen van diver
se produkten. Voor hen die
helemaal niets afweten van
het bewaren van artikelen
onder het vriespunt, is een
handige lijst opgenomen van
wat wel en wat niet in de
vriezer mag.
Het tweede deel van het
boekje helpt de consument de
juiste keuze maken uit het
aanbod van diepvrieskisten,
koelkasten en koelvriescom-
binaties. Zelfs is een hoofd
stukje storingen afgedrukt,
waarin staat hoe zelf eenvou
dige reparaties kunnen wor
den uitgevoerd.
„Gezond koelen en vriezen" telt 135
pagina's met veel foto's, tekeningen
en tabellen. De prijs bedraagt voor
leden van de Consumentenbond
12,50 en voor niet-leden 20,-. Het
boekje is te bestellen bij de Consu
mentenbond: 070-847.847
ren destijds net zo geliefd als
de huidige Eiffeltorens uit
Hongkong.
Spotprenten
De nog altijd niet verdwenen
Frans-Britse haat zat diep. Do
delijk voor het revolutionaire
elan en tevens een waarschu
wing voor Engelsen het slech
te voorbeeld niet te volgen,
waren de spotprenten van Ja
mes Gillray. Bij hem gaan de
sans-culottes letterlijk met de
billen bloot. Een uitgehonger
de revolutionair laat hij zijn
honger stillen met planten en
slakken, terwijl een volgevre
ten Engelsman zijn mes in een
sappige rosbief zet. De tekst bij
de prenten luidt respectieve
lijk: „Franse vrijheid" en
„Britse slavernij'Onder
„Frankrijk op het toppunt van
zijn glorie" tekent Gillray op
geknoopte priesters en rech
ters, terwijl het volk feest
viert. Niet ongevoelig voor dit
soort spot gaf het Comité du
salut public zijn hofschilder
David in september 1793 op
dracht tegen-karikaturen te
maken om het publiek te laten
zien „hoe verschrikkelijk en
belachelijk de vijanden van de
vrijheid en van de republiek"
wel niet waren. Het was het
prille begin van wat later oor
logspropaganda zou worden.
Aan grote en nieuwe ideeën
ontbreekt het in deze bewogen
jaren niet. De wetenschap be
leeft een bloeiperiode en tal
van geëngageerde kunstenaars
eren op hun manier de revolu
tie. Geestelijk vader Jean-Jac-
ques Rousseau mag zich in een
ware cultus verheugen. Een
prijsvraag wordt uitgeschre
ven voor een fraai monument.
„La
Révolution
franpaise et
l'Europe" is
tot 26 juni te
zien in het
Grand Palais
aan de
Avenue
Winston
Churchill in
Aardig is te zien dat het nu ac
tuele bouwproject van presi
dent Mitterrand voor een gro
te bibliotheek in Parijs geen
revolutionaire gedachte is,
maar dateert uit de laatste da
gen van het Ancien Régime.
„Projet pour la Bibliothèque
du Roi" heette dat toen.
BOB VAN HUET
„La Révolution fran^aise et l'Euro
pe" is tot 26 juni te zien in het Grand
Palais aan de Avenue Winston Chur
chill in Parijs. Metro: Champs Ely-
sées-Clemenceau. Dagelijks van 10.00
tot 20.00 uur geopend, woensdag tot
22.00 uur. Dinsdag gesloten. Toegang:
De waarschuwingen en
veiligheidsvoorschriften
op verpakkingen van ge
vaarlijke reinigings- en
doe-het-zelfmiddelen zo
als chloorbleekmiddel,
gootsteenontstopper en
secondenlijm laten te
wensen over. De waar-»
schuwingssymbolen zijn
niet uniform en er wor
den teveel moeilijke
woorden en vage om
schrijvingen gebruikt.
Dit concludeert het instituut
voor consumentenonderzoek
Swoka na een onderzoek on
der consumenten naar de
kwaliteit van de informatie
op de etiketten. Het bleek dat
slechts de helft van de onge-
Spelen met flessen uit een
keukenkastje. Een onderzoek
heeft aangetoond dat door
moeilijke woorden en de vage
omschrijvingen de waarschu
wingen op etiketten vaak niet
veer 300 ondervraagden aan
dacht besteedt aan de infor
matie op de achterzijde van
de verpakking en daarbij dan
voornamelijk let op de ge
bruiksaanwijzing en niet op
de veiligheidsvoorschriften.
Door de moeilijke woorden en
de vage omschrijvingen wordt
de informatie niet of
verkeerd begrepen. Dat komt
de uitvoerbaarheid van de
voorschriften niet ten goede,
zo schrijft de Swoka in het
onderzoeksrapport. In feite
weten consumenten weinig
van de gevaars- en veiligheid
sinformatie op de produkten.
Het maakt ook niet uit hoe
vaak het produkt gebruikt
wordt, de consumenten han
delen naar wat ze denken
over het produkt te weten.
De Swoka raadt aan de voor
schriften in een meer alle
daags taalgebruik te stellen.
Ook wil de organisatie dat de
waarschuwingssymbolen op
verschillende verpakkingen
hetzelfde worden. Het insti
tuut vindt ook dat de voor
lichting niet alleen via het eti
ket moet gebeuren maar ook
via andere media.
naamde trainersvraagstuk, en
omdat dit ook elders in den
lande speelt willen wij het
hier fiscaal uit de doeken
doen.
Trainers zijn tegenwoordig
nagenoeg onmisbaar, niet al
leen in de krachtsporterij,
maar ook bij verenigingen die
zich wijden aan roeien, voet
ballen, tennissen, hockeyen'
en talloze andere sportieve
bedrijvigheden. De vraag
waar veel verenigingen mee
zitten is of ze voor zo'n trai^
ner ook loonbelasting,
premies volksverzekering en
sociale verzekeringspremies
moeten afdragen.
Welnu, als hij in dienstbetrek
king van de vereniging is: ja.
Maar wannéér is het een
dienstbetrekking? Daarvoor is
nodig dat loonbetaling door
de werkgever en het geduren
de een zekere tijd verrichten
van arbeid door de werkne
mer verplicht zijn, èn dat er
een gezagsverhouding bestaat.
Om die gezagsverhouding nu
draait het. Staat het de trainer
vrij inhoud en tijden van trai
ningsprogramma's naar eigen
goeddunken vast te stellen en
ook zijn overige beslissingen
nemen zonder inmenging
1 het bestuur, dan is er
géén gezagsverhouding, en
dus geen dienstbetrekking.
Deze vrijheden moeten dan
wel duidelijk in de arbeids
overeenkomst worden vastge
legd. En de trainer moet zijn
honorarium, uitgezonderd de
daarin begrepen onkostenver
goedingen, aangeven bij „an
dere inkomsten uit arbeid". Is
de gezagsverhouding er wèl,
dan is er sprake van normale
loondienst, met de gevolgen
1 dien: loonbelasting
premiën inhouden en afdra
gen.
Alles hangt dus af van de
overeenkomst tussen partijen,
dat kon de Centrale de bij
haar aangesloten verenigin
gen niet genoeg inscherpen.
„Geen schriftelijk contract is
vragen om moeilijkheden"
was het devies. En dat geldt
niet alleen in Saaftinge. En
kele jaren geleden is de kwes
tie ook al eens in deze rubriek
ter sprake geweest, maar toen
ging het om een hulptrainer
voor een bepaalde voetbalclub
in een heel ónder landsdeel.
Vandaar dat wij er nog eens
speciale aandacht aan beste
den.'
MR. P.R.M. HAMERS
WERKZAAM BIJ DELOITTE DE BOE
VAN KEULEN.BELASTINGADVISEURS
Drinken met de deksel dicht
Drinkende kinderen kunnen voor een behoorlijke knoeiboel zor
gen. Een bedrijf uit Katwijk heeft daarom een beker op de
markt gebraCht die tijdens het drinken gesloten blijft met een
deksel. Het nieuwtje zit in de deksel verstopt: een rietje dat te
voorschijn komt als de deksel wordt gedraaid en daar ook weer
in verdwijnt als de deksel wordt teruggedraaid. Ook aan de hy
giëne is gedacht: de draaidrinkbeker is voor een grondige reini
ging volledig uitneembaar. De prijs is 3,95. Meer informatie bij
TSC/Informatie tel. 01718-23334
cOTO: PR
Het land van Saaftinge geniet
een zekere faam vanwege hét
peil der daar gecultiveerde
sportbeoefening. Met name de
krachtsporten zoals worstelen,
boksen en gewichtheffen flo
reren er hevig. Nergens ziet
men zo veel bloemkooloren
en aardbeineuzen, menige au
tomobilist wisselt zonder krik
of kik een bandje, het wegsle
pen van foutgeparkeerde
vrachtwagens geschiedt ge
meenlijk met de hand, en in
sommige dorpen willen café
bezoekers elkaar na sluitings
tijd nog wel eens buiten wes
ten slaan, zoals de protagonis
ten in de bekende operette
Trijn'.
Het zwaartepunt van het ge
organiseerde sportwezen ligt,
hoe kan het anders, in de
vriendelijke centrumgemeen
te Oltsende. Praktisch alle
verenigingen zijn daar verte
genwoordigd in de Saaftinger
Sportcentrale, waar ze altijd
met hun problemen terecht
kunnen. De laatste tijd moest
de Centrale herhaaldelijk ad
vies geven over het zoge-