Sabel van Daendels in het Grand Palais 1 „HOE ZIT DAT DAN?" VIETNAM VERTREKT VOOR EIND SEPTEMBER UIT KAMPUCHEA HUISI ■RAADk Koelen en vriezen in nieuw boekje Consumentenbond Etiketten gevaarlijke middelen schieten tekort Trainen voor de fiscus BUITENLAND CeidaeSoutcwit woensdag 5 april i989 pagina 6 Spanje weer bang Vóór acties ETA MADRID De Baskische afscheidingsbe weging ETA heeft gisteren haar eenzijdig afgekondigde bestand beëindigd en heeft alle fronten voor „geopend" verklaard. Het besluit van de afscheidingsbeweging het drie maanden oude bestand in te trek ken betekent dat de beste kans tot nu toe voorbij is gegaan om haar 21 jaar oude strijd voor onafhankelijkheid te beëindi gen. De beweging beschuldigde de rege ring in Madrid ervan teruggekomen te zijn op een belofte over een politiek oplos sing te onderhandelen in ruil voor eer verlenging van het bestand. De Spaanse regering heeft veiligheidstroepen in het hele land in de hoogste staat van paraat heid gebracht. Vervuiling bedreigt Finse bossen HELSINKI De uitgestrekte wouden in Finland, een van de laatste gebieden van natuurlijke wildernis in Europa, worden in toenemende mate vergiftigd door in dustriële vervuiling. De luchtvervuiling die bomen, meren en rivieren treft, komt uit heel Europa en Noord-Amerika. Maar Finse onderzoekers zeggen dat vèruit de grootste vervuilingsbron Finlands oostelij ke buur de Sovjetunie is. Op de afgelegen vlakten van het binnen de poolcirkel ge legen Lapland lopen nog enkele van de laatste in het wild levende beren in Euro pa. Rendieren stropen het dunbevolkte gebied af op zoek naar voedsel en ook tientallen zeldzame diersoorten voelen zich er thuis. HANOI De Vietnamese regering heeft eenzijdig besloten al haar troepen voor eind september terug te trekken uit Kam puchea. Volgens officiële cijfers verblijven er nog 50.000 Vietnamese militairen in Kampuchea. Een zegsman zei dat de te rugtrekking door de Vietnamese ondermi nister van buitenlandse zaken, Nguyen Dy Nien, was meegedeeld aan de leiders van de diplomatieke vertegenwoordigin gen in Hanoi. Nien gaf de diplomaten de hoofdpunten uit een gezamenlijke verkla ring van Vietnam, Laos en Kampuchea, die later vandaag wordt gepubliceerd. Volgens de zegsman voorziet die verkla ring onder meer in een oproep tot stopzet ting van alle buitenlandse militaire hulp aan de strijdende partijen in Kampuchea voor eind september. In 1978 vielen ongeveer 200.000 Vietna mese militairen het buurland Kampuchea binnen om een einde te maken aan het bewind van de Rode Khmers, dat verant woordelijk was voor de dood van duizen den Kampucheanen. Het verzet tegen de Vietnamese aanwezigheid heeft zich sindsdien gegroepeerd in een coalitie waarvan naast de Rode Khmers ook twee nationalistische facties deel uitmaken. De leider van een van die facties, prins Norodom Sihanouk, verklaarde zich on langs bereid in mei in de Indonesische hoofdstad Jakarta een ontmoeting te heb ben met de pro-Vietnamese premier van Kampuchea, Hun Sen. IMF en Wereldbank stemmen in met voorstel Brady WASHINGTON De Verenigde Staten hebben gisteren de instem ming verkregen van de twee groot ste kredietverlenende instellingen ter wereld, de Wereldbank en het Internationale Monetaire Fonds, voor het voorstel van de Ameri kaanse minister van financiën Ni colas Brady voor vermindering van de schuldenlast van de Derde We reld. De ministers van financiën bleken ten aanzien van Brady's voorstel voor verlaging van de ren- teratieven echter alleen bereid tot de toezegging dat het plan wordt bestudeerd. Nieuwe veiligheids maatregelen luchtvaart VS WASHINGTON De Verenigde Staten hebben nieuwe veiligheidsmaatregelen doorgevoerd in de strijd tegen het terroris me. De Amerikaanse minister van vervoer, Samuel Skinner, verklaarde gisteren dat zes pas onlangs ontwikkelde apparaten voor het opsporen van explosieven dit en komend jaar worden geïnstalleerd op vliegvelden met verhoogd risico. Hij zei dat nog eens honderd van de apparaten, die de beruchte Semtex plastic explosieven kun nen opsporen die het PanAm-toestel boven Lockerbie vernietigden, worden geplaatst als ze zijn geproduceerd. Vliegtickets wor den hierdoor mogelijk 40 cent a twee gul den duurder. „FRANSE REVOLUTIE EN EUROPA" IN PARUS PARIJS De Franse re volutionairen van twee honderd jaar geleden had den behalve Lodewijk XVI ook andere Europese vorsten graag een kopje kleiner gemaakt. Dat intense verlangen spreekt tenminste en anonieme gravu re uit -vermoedelijk - 1792. De gekroonde hoofden staan als schaakstukken opgesteld rond een Vadertje-Tijd figuur. Die is kennelijk met de republikei nen, want naast de omgestoten Franse koning heeft hij de le venskaarsen van twee Oosten rijkse keizers al gedoofd. Ook gaat net het kaarsje uit van de Zweedse koning Gustaaf III, die tijdens een gemaskerd bal door een verbitterde landge noot werd vermoord. De da gen van de Pruisische koning Frederik Willlem II, paus Pius VI, de Turkse sultan Selim II. Catherina II van Rusland en vele anderen zijn geteld, getui ge het vlammende onder schrift: „Volkeren, sta op uw rechten. Spoedig zullen er geen tirannen meer zijn. De rechtvaardige Tijd zal u vrij heid en gelijkheid geven". ..De Franse Revolutie en het Europa van 1789-1799" is het onderwerp van een enorme expositie in het Grand Palais in Parijs. Een zoveelste mani festatie in het kader van de door de Franse socialisten uit bundig herdachte tweehon- dertlste verjaardag van de re volutie, de bicentenaire. 1789- 1799, tien zeer bewogen jaren die volgens cultuurminister Jack Lang echter geen belle histoire zijn, want „het begint met een oproer, vervolgens is er oorlog en het eindigt met een staatsgreep die weer nieu we bloedige conflicten zal ver oorzaken". Maar, zo troost Lang zijn achterban, natuur lijk wel een periode waarin een „verkalkt systeem van willekeur en ongelijkheid" ten onder ging. Een nieuwe tijd begint „en dat moeten de grootste tegenstanders toege- Zelfgenoegzaamheid Een nieuwe tijd die de heer sers van het Ancien Régime nauwelijks hebben zien aanko men. Uit hun eind 18e eeuwse staatsieportretten waarmee de expositie opent, spreekt vooral zelfgenoegzaamheid. Onze stadhouder Willem V hangt niet in het rijtje van de absolu te vorsten, maar heeft verder op een plekje gekregen. De Republiek der Zeven Provin ciën, Zwitserland en de stad staat Venetië waren buiten beentjes in het monarchisti sche Europa. Niet verwonder lijk is daarom te zien dat de grote principes van 1789 bij ons toch warmer worden ont vangen dan elders. Maar de fiere - van het Hattems streekmuseum geleende - sa bel van 'le general' Herman Willem Daendels ten spijt: vergeleken met de koppens nellers in Frankrijk beleefde Nederland toch een „fluwelen revolutie". Patriotten konden hun revolutionaire comités sa menstellen, zonder dat Willem V naar het schavot werd ge voerd. Dat kon ook moeilijk, want de stadhouder was naar zijn familie in Engeland ge vlucht, wat uiteraard lachwek kend wordt voorgesteld door een tekenaar met patriottische sympathieën. Een bewijs van „eeuwige vriendschap" met de Fransen levert een fraai glas op, waarin de verbonden har ten ziin gegraveerd. De aan vankelijke hoera-stemming zou overigens snel bekoelen toen de bevrijders „schadever goedingen" eisten en zich meer en meer als bezetters gingen gedragen. Maar dat valt buiten de tentoonstelling. Chaotisch Europa stond twee eeuwen ge leden op zijn kop. Met een massa maar helaas nogal wille keurig uitgestalde aandenkens hebben de samenstellers van de expositie dat onbedoeld geïllustreerd. Wie bijvoorbeeld wat meer wil weten van pa triottisch Nederland moet de her en der verspreide frag menten zelf maar zien te vin den. Voor zover ze aandacht hebben gekregen geldt voor de andere EG-partners (de ten toonstelling is mede gefinan cierd door de Raad van Euro pa) hetzelfde. Begrijpelijk is dat de Fransen graag de aandacht vestigen op het universele karakter van de uit hun revolutie voortgeko men Mensenrechtenverkla ring. Maar dat lijkt toch niet het evenement waar onze 18e eeuwse voorouders van onder de indruk waren. De bestor ming van de Bastille en de onthoofding van Lodewijk XVI komen daarvoor eerder in aanmerking. Aan de mythe vorming rond de 14e juli heb ben de revolutionairen trou wens hard meegewerkt, want uit de Bastille, het „bastion van het despotisme", werden ook gevangenen bevrijd die er in werkelijkheid niet in zaten of personages die nimmer be staan hebben, zoals de dichter Romange. Stukjes Bastille wa In vrijwel elk Nederlands huishouden is een koelkast aanwezig. De Consumentenbond geeft i een boekje praktische tips over het gebruik van diepvriezers en koelers. Meestal wordt de koelkast in onze keu kens in een hoekje weg gestopt. De Italiaanse ontwerper Roberto Pe- zetta is het daarmee niet eens. Hij ver vaardigde voor de fa brikant Za- nussi een viertal opval lende koel/ vrieskasten. FOTO: PR In vrijwel elk Nederlands huishouden is een koel kast en /of vriezer aanwe zig. Ondanks dat we het voedsel daardoor beter kunnen bewaren, blijkt uit de statistieken dat de laatste jaren het aantal vergiftigingen en infec ties door voedsel toe neemt. De Consumenten bond heeft het boekje „Gezond koelen en vrie zen" uitgebracht, waarin praktische informatie wordt gegeven over het goed koelen en invriezen van levensmiddelen en tips staan voor het kopen van „ijskasten". Vooral micro-organismen - bacteriën, schimmels en gis-' ten - zijn belangrijke veroor zakers van het bederf en kwaliteitsverlies van veel produkten. Een produkt is „bedorven" als het door een groot aantal van die kleine organismen zó is aangetast dat de geur, kleur of smaak sterk afwijken van die van het ver se produkt. Soms zijn onze zintuigen niet nauwkeurig ge noeg om bederf waar te ne men. Maar de gevolgen zijn bekend: diarree en braken. Behalve door micro-organis men kunnen voedingsmidde len op langere termijn ook door chemische omzetting van samenstelling veranderen en bederf veroorzaken. Een be kend voorbeeld daarvan is het ranzig worden van boter. Ook enzymen in bijvoorbeeld fruit en kaas hebben hun in vloed.. Ze zorgen in eerste in stantie voor rijping, maar na enkele dagen veroorzaken ze een afname van smaak, kleur en voedingswaarde. Op zeer overzichtelijke wijze wordt in de uitgave verteld hoe groente, fruit, zuivel, brood en gebak, vlees en vleeswaren, wild en gevogelte en vis koel bewaard kunnen worden. Voor het gebruik van een vriezer wordt daarnaast uitgebreid ingegaan op de verwerkingswijzen van diver se produkten. Voor hen die helemaal niets afweten van het bewaren van artikelen onder het vriespunt, is een handige lijst opgenomen van wat wel en wat niet in de vriezer mag. Het tweede deel van het boekje helpt de consument de juiste keuze maken uit het aanbod van diepvrieskisten, koelkasten en koelvriescom- binaties. Zelfs is een hoofd stukje storingen afgedrukt, waarin staat hoe zelf eenvou dige reparaties kunnen wor den uitgevoerd. „Gezond koelen en vriezen" telt 135 pagina's met veel foto's, tekeningen en tabellen. De prijs bedraagt voor leden van de Consumentenbond 12,50 en voor niet-leden 20,-. Het boekje is te bestellen bij de Consu mentenbond: 070-847.847 ren destijds net zo geliefd als de huidige Eiffeltorens uit Hongkong. Spotprenten De nog altijd niet verdwenen Frans-Britse haat zat diep. Do delijk voor het revolutionaire elan en tevens een waarschu wing voor Engelsen het slech te voorbeeld niet te volgen, waren de spotprenten van Ja mes Gillray. Bij hem gaan de sans-culottes letterlijk met de billen bloot. Een uitgehonger de revolutionair laat hij zijn honger stillen met planten en slakken, terwijl een volgevre ten Engelsman zijn mes in een sappige rosbief zet. De tekst bij de prenten luidt respectieve lijk: „Franse vrijheid" en „Britse slavernij'Onder „Frankrijk op het toppunt van zijn glorie" tekent Gillray op geknoopte priesters en rech ters, terwijl het volk feest viert. Niet ongevoelig voor dit soort spot gaf het Comité du salut public zijn hofschilder David in september 1793 op dracht tegen-karikaturen te maken om het publiek te laten zien „hoe verschrikkelijk en belachelijk de vijanden van de vrijheid en van de republiek" wel niet waren. Het was het prille begin van wat later oor logspropaganda zou worden. Aan grote en nieuwe ideeën ontbreekt het in deze bewogen jaren niet. De wetenschap be leeft een bloeiperiode en tal van geëngageerde kunstenaars eren op hun manier de revolu tie. Geestelijk vader Jean-Jac- ques Rousseau mag zich in een ware cultus verheugen. Een prijsvraag wordt uitgeschre ven voor een fraai monument. „La Révolution franpaise et l'Europe" is tot 26 juni te zien in het Grand Palais aan de Avenue Winston Churchill in Aardig is te zien dat het nu ac tuele bouwproject van presi dent Mitterrand voor een gro te bibliotheek in Parijs geen revolutionaire gedachte is, maar dateert uit de laatste da gen van het Ancien Régime. „Projet pour la Bibliothèque du Roi" heette dat toen. BOB VAN HUET „La Révolution fran^aise et l'Euro pe" is tot 26 juni te zien in het Grand Palais aan de Avenue Winston Chur chill in Parijs. Metro: Champs Ely- sées-Clemenceau. Dagelijks van 10.00 tot 20.00 uur geopend, woensdag tot 22.00 uur. Dinsdag gesloten. Toegang: De waarschuwingen en veiligheidsvoorschriften op verpakkingen van ge vaarlijke reinigings- en doe-het-zelfmiddelen zo als chloorbleekmiddel, gootsteenontstopper en secondenlijm laten te wensen over. De waar-» schuwingssymbolen zijn niet uniform en er wor den teveel moeilijke woorden en vage om schrijvingen gebruikt. Dit concludeert het instituut voor consumentenonderzoek Swoka na een onderzoek on der consumenten naar de kwaliteit van de informatie op de etiketten. Het bleek dat slechts de helft van de onge- Spelen met flessen uit een keukenkastje. Een onderzoek heeft aangetoond dat door moeilijke woorden en de vage omschrijvingen de waarschu wingen op etiketten vaak niet veer 300 ondervraagden aan dacht besteedt aan de infor matie op de achterzijde van de verpakking en daarbij dan voornamelijk let op de ge bruiksaanwijzing en niet op de veiligheidsvoorschriften. Door de moeilijke woorden en de vage omschrijvingen wordt de informatie niet of verkeerd begrepen. Dat komt de uitvoerbaarheid van de voorschriften niet ten goede, zo schrijft de Swoka in het onderzoeksrapport. In feite weten consumenten weinig van de gevaars- en veiligheid sinformatie op de produkten. Het maakt ook niet uit hoe vaak het produkt gebruikt wordt, de consumenten han delen naar wat ze denken over het produkt te weten. De Swoka raadt aan de voor schriften in een meer alle daags taalgebruik te stellen. Ook wil de organisatie dat de waarschuwingssymbolen op verschillende verpakkingen hetzelfde worden. Het insti tuut vindt ook dat de voor lichting niet alleen via het eti ket moet gebeuren maar ook via andere media. naamde trainersvraagstuk, en omdat dit ook elders in den lande speelt willen wij het hier fiscaal uit de doeken doen. Trainers zijn tegenwoordig nagenoeg onmisbaar, niet al leen in de krachtsporterij, maar ook bij verenigingen die zich wijden aan roeien, voet ballen, tennissen, hockeyen' en talloze andere sportieve bedrijvigheden. De vraag waar veel verenigingen mee zitten is of ze voor zo'n trai^ ner ook loonbelasting, premies volksverzekering en sociale verzekeringspremies moeten afdragen. Welnu, als hij in dienstbetrek king van de vereniging is: ja. Maar wannéér is het een dienstbetrekking? Daarvoor is nodig dat loonbetaling door de werkgever en het geduren de een zekere tijd verrichten van arbeid door de werkne mer verplicht zijn, èn dat er een gezagsverhouding bestaat. Om die gezagsverhouding nu draait het. Staat het de trainer vrij inhoud en tijden van trai ningsprogramma's naar eigen goeddunken vast te stellen en ook zijn overige beslissingen nemen zonder inmenging 1 het bestuur, dan is er géén gezagsverhouding, en dus geen dienstbetrekking. Deze vrijheden moeten dan wel duidelijk in de arbeids overeenkomst worden vastge legd. En de trainer moet zijn honorarium, uitgezonderd de daarin begrepen onkostenver goedingen, aangeven bij „an dere inkomsten uit arbeid". Is de gezagsverhouding er wèl, dan is er sprake van normale loondienst, met de gevolgen 1 dien: loonbelasting premiën inhouden en afdra gen. Alles hangt dus af van de overeenkomst tussen partijen, dat kon de Centrale de bij haar aangesloten verenigin gen niet genoeg inscherpen. „Geen schriftelijk contract is vragen om moeilijkheden" was het devies. En dat geldt niet alleen in Saaftinge. En kele jaren geleden is de kwes tie ook al eens in deze rubriek ter sprake geweest, maar toen ging het om een hulptrainer voor een bepaalde voetbalclub in een heel ónder landsdeel. Vandaar dat wij er nog eens speciale aandacht aan beste den.' MR. P.R.M. HAMERS WERKZAAM BIJ DELOITTE DE BOE VAN KEULEN.BELASTINGADVISEURS Drinken met de deksel dicht Drinkende kinderen kunnen voor een behoorlijke knoeiboel zor gen. Een bedrijf uit Katwijk heeft daarom een beker op de markt gebraCht die tijdens het drinken gesloten blijft met een deksel. Het nieuwtje zit in de deksel verstopt: een rietje dat te voorschijn komt als de deksel wordt gedraaid en daar ook weer in verdwijnt als de deksel wordt teruggedraaid. Ook aan de hy giëne is gedacht: de draaidrinkbeker is voor een grondige reini ging volledig uitneembaar. De prijs is 3,95. Meer informatie bij TSC/Informatie tel. 01718-23334 cOTO: PR Het land van Saaftinge geniet een zekere faam vanwege hét peil der daar gecultiveerde sportbeoefening. Met name de krachtsporten zoals worstelen, boksen en gewichtheffen flo reren er hevig. Nergens ziet men zo veel bloemkooloren en aardbeineuzen, menige au tomobilist wisselt zonder krik of kik een bandje, het wegsle pen van foutgeparkeerde vrachtwagens geschiedt ge meenlijk met de hand, en in sommige dorpen willen café bezoekers elkaar na sluitings tijd nog wel eens buiten wes ten slaan, zoals de protagonis ten in de bekende operette Trijn'. Het zwaartepunt van het ge organiseerde sportwezen ligt, hoe kan het anders, in de vriendelijke centrumgemeen te Oltsende. Praktisch alle verenigingen zijn daar verte genwoordigd in de Saaftinger Sportcentrale, waar ze altijd met hun problemen terecht kunnen. De laatste tijd moest de Centrale herhaaldelijk ad vies geven over het zoge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 6