Kosovo, smeulend vuur in verdeeld Joegoslavië Iraaks hof decor van „Duizend-en- een-nacht" Singapore ontwricht ioor exodus van fhaise gastarbeiders Afghaanse kinderen gewond en gekwetst in oorlogsgeweld IAGHDAD Moord en ntrige zijn de hoofdingre- iiënten van een gecompli- leerd familiedrama, dat a]s injangs in Baghdad aan aar het licht is gekomen. De op betrokkenen zijn de raakse president Saddam J jtüsayn, zijn maitresse, lijn jaloerse echtgenote en 13,6 zijn oudste zoon, een man (met een geduchte reputa- ie. De affaire, waar tot op i leden nauwelijks iets over is gepubliceerd, bete tent een grote schok voor op Husayns regiem en zou twaar afbreuk kunnen ran 'oen aan z^n macht* Ier cht Iet hele verhaal draait om (en mysterieuze figuur, ?amd Kamel Hana Geogo, »rt- piens officiële titel ooit luidde: voorproever van de presi- stroomd door verzoeken van Iraakse vrouwen die stonden te popelen om hem te ontmoe ten. Geogo had onder meer tot taak die verzoeken na te trek ken en te bepalen wie in aan merking kwam voor een pri- vé-onderhoud met de presi dent. Geogo was Husayns directe vertrouwensman en had nog een andere belangrijke rol. Enige jaren geleden ging Hu sayn een verhouding aan met Samira Shahbandar, voormali ge echtgenote van de voorzit ter van Iraqi Airlines en lid van een rijke familie met uit stekende contacten. Geogo trad daarbij op als de discrete „bemiddelaar" voor Husayn en Samira. Hij bracht bood schappen over en regelde ont moetingen. Natuurlijk kreeg Husayns wet tige echtgenote lucht van de affaire en ook van wat Geogo's betekenis daarin was. Hetzelf de gold voor Husayns oudste zoon Udai, die algemeen be kend staat als een onbezonnen en onaangenaam heerschap. president van de Iraakse jeugdbeweging de rekrute rende vleugel van Husayns re gerende Baath-partij schrok hij er niet voor terug om mensen die hem in de weg stonden fe bedreigen en zelfs te vermoorden, zoals ten min ste al één maal is gebeurd. Afgeranseld In 1983, op negentienjarige leeftijd, sloeg Udai Husayn een legerofficier bewusteloos op de dansvloer van het Milya Hotel in Baghdad. Naar verluidt zou de man aan zijn verwondingen zijn overleden. Het enige wat de officier kennelijk had mis daan was Udai te weigeren met zijn vrouw te laten dan sen. En nog niet zo lang gele den, ten tijde van de Golfoor log, zou Udai hooggeplaatste officieren hebben afgeranseld omdat ze hem niet naar beho ren hadden gegroet. Gezien zijn neiging om bij het minste geringste in woede te ontsteken, lag het misschien wel voor de hand dat Udai ra zend zou worden toen hij ver nam wat Geogo's rol was in de affaire tussen zijn vader en Sïfómira. 'Onmiddellijk, zo schijnt het, besloot hij persoon lijk wraak te nemen. Vorig jaar oktober organiseer de Taha Mohyedin Maroof, de Iraakse vice-president een groots feest op Jezirat el Kha- nazir het „varkenseiland", gelegen in de rivier de Ti- gris ter ere van de vrouw van de Egyptische president, Hosni Mubarak. Toen het Maroof ter ore kwam dat Udai plannen had om zijn feestje te verstoren en één van de genodigden boodschap penjongen Geogo te „straf fen", maakte hij zich ernstige zorgen. Maar hij kon er nu eenmaal niets tegen doen. Udai verscheen inderdaad ten tonele, geflankeerd door lijf wachten. Hij schoof de sme kende Maroof opzij en sloeg de weerloze Geogo in één klap te gen de grond. Udai liet zijn bewusteloze slachtoffer niet met rust en ging door met slaan en schop pen. Enige tijd later overleed Geogo in het ziekenhuis. „Heimwee" Husayn was des duivels en stdwd erop dat zijn zoon on- Husayn belooft democratisch Iraq BAGHDAD De parlementsverkiezingen die morgen in Iraq worden gehouden zullen volgens president Saddam Hu sayn een tijdperk inluiden van „echte democratie". Voor het eerst mogen nu ook politieke partijen meedoen en zal nog dit jaar een nieuwe grondwet worden ingevoerd. Of het Hu sayn ernst is met zijn uitspraken wordt door veel waarne mers echter betwijfeld. Al een jaar lang worden deze belof tes immers gedaan en nog steeds maakt de Baath-partij, die al twintig jaar alleen aan de macht is, korte metten met an dersdenkenden. Husayn bekleedt de functies van president, premier, opperbevelhebber van de strijdkrachten, voorzitter van de Revolutionaire Commandoraad (RCC) en algemeen secretaris van de regerende Baath-partij. Het is zaterdag de derde keer dat de Irakezen sinds de omverwerping van de monarchie in 1958 hun stem mogen uitbrengen op het in 1979 in het leven geroepen parlement. Tijdens de verkiezin gen in 1984 won de Baath-partij bijna drie kwart van de ze tels. middellijk gearresteerd werd. Udai's moeder, Sajida, protes teerde. „Waarom zou hij opge pakt moeten worden?", vroeg ze. „Tenslotte is het niet de eerste keer dat hij iemand ver moordt. Bovendien is hij niet de. enige in de familie die een möörd op zijn geweten heeft". En dit was een directe toespe ling op haar echtgenoot, van wie wordt beweerd dat hij, naast diverse andere geweld daden, een minister heeft doodgeschoten tijdens een ka binetszitting. Een paar weken later kreeg Husayn medelijden. Udai werd vrijgelaten en hij werd samen met zijn moeder verbannen naar Zwitserland om af te koe len. Het duurde echter niet lang of Udai's opstandige na tuur liet zich weer gelden. Een Zwitserse politieman werd mishandeld toen hij er be zwaar tegen maakte dat Udai een wapen droeg. Het gevolg was dat Udai het land werd uitgezet. Husayn trachtte nog zijn zoon te verdedigen door te zeggen dat het kwam omdat hij „heimwee" had naar Iraq. Intussen besloot Husayn zijn vrouw te straffen en met zijn maitresse, Samira, te trouwen. (Krachtens de islamitische wet is het een man toegestaan met maximaal vier vrouwen ge trouwd te zijn). Hij verzachtte de klap iets door Sajida, zijn eerste vrouw, de titel „Opper- vrouw" toe te bedelen en Sa mira „Eerste Vrouw". Het is echter aan alles te merken dat Husayn nog steeds een wrok koestert tegen ziin eerste vrouw en haar familie. Verscheurd Vok»ens een onbevestigd be richt uit Baghdad zou Husayn onlangs Sajida's broer te vens een neef van de presi dent generaal Adnan Khairallah, ontheven hebben uit zijn functie van minister van defensie. Om de zaak af te maken, zo gaat het gerucht, nam hij ver volgens de persoonlijke bezit tingen van de generaal in be slag en legde hem huisarrest op. De Iraakse regering ont kende dit vorige week, maar waarnemers in Baghdad ver wachten dat Khairallah bij een naderende kabinetsreorganisa tie vervangen zal worden. Wat voor invloed de affaire zal hebben op Husayns toe komst is nog onduidelijk. Tot voor kort was zijn macht altijd sterk afhankelijk van de loya liteit van zijn familie en van mannen als Khairallah. Nu zijn familie verscheurd en ver deeld is, zal hij zich wellicht meer dan ooit tevoren op bui tenstaanders moeten verlaten. Op de lange duur kunnen deze familieverwikkelingen Hu sayns machtspositie nog wel eens duur komen te staan. HAZHIR TEIMOURIAN (c) The Sunday Times. Lo&den ïUITENLAND EüdócQowia/nt VRIJDAG 31 MAART 1989 PAGINA 7 V ietnam - journalist wint Pulitzerprijs NEW YORK Neil Sheehan, de journalist die in 1971 de Pentagon-documenten onthul de, heeft gisteren de Pulitzerprijs gewonnen. Aan Sheehan werd de belangrijke Ameri kaanse kunst- en literatuurprijs toegekend voor een boek over de Vietnam-oorlog waar hij zestien jaar aan werkte: „A bright shining lie: John Paul Vann and America in Viet nam". Neil Sheehan werd bekend toen hij in 1971 de zogenoemde Pentagon-papers onthul de, geheime documenten van het Amerikaan se ministerie van defensie over de oorlog in Vietnam. De openbaarmaking veroorzaakte grote woede bij de toenmalige Amerikaanse president, Richard Nixon. De Pulitzerprijzen zijn de meest prestigieuze journalistieke en li teraire onderscheidingen in de VS. Milaan gaat tol heffen MILAAN Automobilisten die de Italiaanse stad Milaan willen binnenrijden moeten in de toekomst tol betalen. Bur gemeester Pillitteri zei giste ren dat deze maatregel nodig is om de smog en de verkeers drukte in de stad tegen te gaan. „Elke dag trekken zo'n 600.000 auto's vanuit de pro vincies Milaan binnen. Deze stroom wordt elk jaar groter en moet worden ingedamd". In Florence moeten automobi listen tien gulden betalen om de stad in te mogen. Boeing vliegt met „vergeten" bom LONDEN In Groot-Brittannië is gro te opschudding ontstaan over de ont dekking dat een Boeing 747 van British Airways twee weken lang heeft rondge vlogen met een staaf explosieven, die daar was achtergebleven na een oefe ning met politiehonden. De bom werd maandag door een schoonmaker ont dekt in de zak van een vliegtuigstoel. De president-directeur van British Air ways, Lord King, heeft een onderzoek toegezegd. „Als er koppen rollen, dan zullen ze rollen," zei hij. Volgens King doet het niet terzake dat de staaf, die geen onsteking had, op zichzelf niet ge vaarlijk was. 1ELGRADO In de oegoslavische provincie [osovo is het gisteren rus- gebleven, nadat twee lagen eerder meer dan wintig doden vielen bij ievige rellen tussen op- oerpolitie en Albanese letogers. Toch kan van- jaag of morgen de vlam ipnieuw in de pan slaan. )e Servische partijleider ilobodan Milosevic heeft ijn zin gekregen, maar de oekomst moet nog leren ïoe hoog de kostprijs is. )e grondwetswijziging waar nee de republiek Servië een 'rotere stem krijgt in het be tuur van Kosovo, was de poli- ieke droom van Milosevic, folgens de Serviërs worden iun broeders in Kosovo, die iu ongeveer tien procent van Ie 1,8 miljoen zielen tellende «volking van de provincie formen, door de Albanese neerderheid gediscrimineerd n weggetreiterd. )e Servische pers staat bol van de griezelverhalen over het lot van de Servische en Montenegrijnse minderheden in Kosovo. Hun huizen wor den in brand gestoken, hun vee gedood of de ogen uitge stoken, hun waterputten wor den vergiftigd en Servische graven worden geschonden. Verder doen verhalen de ron de over verkrachtingen van Servische vrouwen. Beschuldi gingen die het nationalistische vuur iedere keer weer hoog doen oplaaien. Sinds 1981 zijn volgens de Ser vische pers al ruim 40.000 Ser viërs uit de provincie wegge trokken onder druk van hun Albanese buren. Kranten in Belgrado maken melding van een „Albanese mafia" met contacten met fundamentalis tische islamieten in Saudiara- bië, die de huizen en grond van Serviërs en Montenegrij- nen zou opkopen. Op die ma nier zou de „mafia" van Koso vo een zuiver Albanese pro vincie willen maken, die uit eindelijk aansluiting zou moeten zoeken bij Albanië. Extremisten Partijleider Milosevic hamert er al jaren op dat het tijd wordt af te rekenen met de Albanese „extremisten" en Kosovo weer onder recht streeks bestuur van Servië te plaatsen. Zijn campagne voor de „inlijving" van Kosovo heeft hem een vrijwel onaan tastbare positie in Servië be zorgd. Politici die voor geduld pleitten, heeft hij uitgescha keld en de pers heeft hij van alle twijfelaars aan de Servi sche zaak gezuiverd. Met behulp van de honderd duizenden Servische nationa listen die vorig jaar zomer bij na ieder weekeinde de straat op trokken om de teruggave van „hun" Kosovo te eisen, wist Milosevic de Joegoslavi sche leiding uiteindelijk rijp te maken voor de grondwetswij ziging. Uit protest tegen de Servische plannen gingen Al banese mijnwerkers in de Trepca-zinkmijn in Kosovo vorige maand in hongersta king. De stakende kompels ga ven hun actie na acht dagen op nadat de plaatselijke partij leider, Rahman Morina, en twee andere pro-Servische po litici hun aftreden hadden af gekondigd. Maar het bleek een Pyrrus overwinning. Nog dezelfde dag stuurden de autoriteiten het leger naar de provincie en kondigden zij de noodtoestand in Kosovo af. Een reeks voor aanstaande Albanese leiders, onder wie de populaire vroe gere partijleider Azem Vlasi, werd opgepakt en beschuldigd van contra-revolutionaire acti viteiten. De grondwetswijziging mar keerde het definitieve afscheid van het tijdperk-Tito. Het is voor het eerst dat er gesleuteld is aan het ingewikkelde fede rale stelsel dat maarschalk Tito de Joegoslaven na zijn dood in 1980 naliet. In dat stel sel, dat verankerd ligt in de grondwet van 1974, kregen de provincies Kosovo en Vojvodi- na vrijwel volledige autono mie. Op die manier wilde Tito voorkomen dat Serviërs, die veruit de grootste bevolkings groep in Joegoslavië vormen, de dienst zouden gaan uitma ken in het land. Monopolie De Serviërs vonden Tito's re geling oneerlijk. Terwijl de Slovenen en de Kroaten wel baas in eigen huis zijn, moes ten de Serviërs hun grondge bied delen met twee provin cies die bijna volwaardige re publieken zijn. Aan die „mis stand" is nu een einde ge maakt. De meeste Albanezen in Kosovo zijn het absoluut on eens met de overdracht van de zeggenschap over hun politie, justitie en veiligheidsbeleid aan Servië. De Servische opmars in Koso vo voorspelt weinig goeds voor Slovenië en Kroatië. De lei ders van de noordelijke deel republieken beschouwen de pogingen van Milosevic, Koso vo en Vojvodina onder Ser visch bestuur te stellen als een bewijs dat de partijleider uit Belgrado „Grootservische" as piraties heeft en terug wil naar het vooroorlogse tijdperk toen Servië de boventoon voerde in het land. Daarbij komt dat de Slovenen en de Kroaten niets moeten hebben van de autoritaire sommigen hebben het zelfs over stalinistische stijl van Milosevic. De Servische partij leider is wel een voorstander van economische hervormin gen, maar moet van het plura lisme dat in Slovenië en Kroa- In de straten van Pristina in Kosovo patrouilleren zwaar bewapende soldaten. FOTO: AP tië gepredikt wordt, niets heb ben. In plaats daarvan staat hij een strak centralistisch sy steem voor, waarin de commu nistische partij het monopolie houdt. Een rechtstreekse confrontatie met Milosevic durven de Slo veense en Kroatische leiders (nog) niet aan. Zij stemden er eerder mee in dat er troepen naar Kosovo werden gestuurd en lijken te hebben neergelegd bij de door Servië geëiste ver anderingen in de grondwet. Daarbij speelt waarschijnlijk mee dat beide republieken bang zijn de woede van de Servische nationalisten te wekken. Het is nog maar de vraag of de grondwetswijziging een einde zal maken aan de onrust in Kosovo. Veel waarnemers vre zen dat de Servische machts greep de verbittering onder de verpauperde Albanese bevol king alleen nog maar zal ver groten. De rollen worden dan alleen omgedraaid. In plaats van de 200.000 Serviërs in Ko sovo voelen dan de 1,6 miljoen Albanezen in Servië zich on derdrukt. (Van onze correspondent Ton Gerrits) lANGKOK Alle ille- ale Thaise gastarbeiders ïoeten vandaag Singapo- verlaten omdat per 1 pril nieuwe immigratie- zetten van kracht wor- en in de stadsstaat. De 'haise regering bood deze zeek assistentie bij de de- ortatie van meer dan ienduizend gastarbeiders n heeft daarvoor extra lussen, vliegtuigen, trei len en zelfs vier marine- zaartuigen ingezet, let de exodus ontlopen illega- gastarbeiders strenge straf- (n, zoals geseling en gevange- isstraf. remier Chatichai Choonha- an van Thailand heeft zich ritisch uitgelaten over de drakonische" wetten van Sin- apore en de behandeling van e gastarbeiders. „Ik heb nooit edacht dat een vriend ons dit iu aandoen", zei de Thaise remier. de Thaise ambassade in ingapore speelden zich deze zeek emotionele en chaotische aferelen af. Het ambassade- :rsoneel werd geconfron- eerd met duizenden in paniek eraakte illegale immigranten, die geen geldige reisdocumen ten bezaten of wier paspoorten werden achtergehouden door hun werkgevers. De diploma ten zoeken naarstig naar transportmiddelen om de drie duizend overgebleven Thais te evacueren voor vanavond twaalf uur. Thailand en Singapore zijn beide lidstaten van de Associa tie van Zuidoost-Aziatische Naties (ASEAN), die deel uit maakt van de regio met de snelst groeiende economieën in de wereld. Singapore is evenals Zuidkorea, Hongkong en Taiwan een Nieuwe Indus trie Natie (NIC). Thailand kent eveneens een wonder baarlijke groei, maar Singapo-- re is aantrekkelijk vanwege hogere lonen. De economische groei in Singapore vergrootte de vraag naar kantoorruimte en hotels. Tienduizenden Thaise bouwvakkers, met name uit het economisch ach tergebleven Noordoosten, wer den in Singapore hoge lonen beloofd. De Thaise premier zei deze week: „De Singaporiaanse. au toriteiten sloten met opzet hun ogen voor illegale gastarbei ders toen ze nodig waren in de bouwnijverheid, maar ze schoppen hen het land uit nu de vraag naar bouwvakkers afneemt' Muiterij gevangenis beëindigd Opstandleider Jorge Gutierrez drukt de handen van de Guatamalteekse minister van binnenlandse zaken Valle nadat een rebellie in een gevangenis is beëindigd zonder in een bloedbad te resulte ren. De gevangenen hielden sinds een week bijna zeshonderd bezoekende familieleden in gijzeling en eisten betere voorzieningen in het gevangeniscomplex. De regering van Guatemala is gedeelte lijk inqeqaan op de eisen. Bij aanvang van de muiterij zouden twaalf doden zijn gevallen. FOTO: AP KABUL Aminullah was aan het spelen op een veldje in de buurt van de luchthaven van Kabul toen hij opeens vanuit de lucht een lichtflits op zich af zag komen. Het jongetje liep brandwonden op aan gezicht, armen en benen en zal zijn verdere leven verminkt blijven. Aminullah werd per ongeluk getroffen door een van de dui zenden lichtkogels die dage lijks door de vliegtuigen in de buurt van de Afghaanse hoofdstad Kabul worden afge schoten om de raketten van de rebellerende mujahedien af te leiden. De lichtkogels, die zich in de lucht aftekenen als lichtflitsen en vervolgens neerdalen met witte rookpluimen in hun kielzog, zijn inmiddels onder deel geworden van het pano rama van de stad, net zoals de met sneeuw bedekte bergen rond Kabul. Voor Aminullah en andere Afghaanse kinderen vormen zij echter een 1 groot mysterie, en daardoor een ge vaar. „De mensen worden niet voor de lichtkogels gewaarschuwd", zegt Lal Mohammad, arts in het Indira Gandhi-kinderzie- kenhuis in Kabul. „Wij zeggen tegen de vrouwen die hier met gewonde kinderen komen dat zij andere moeders en kinde ren moeten waarschuwen". Mohammad vertelt dat in zijn ziekenhuis wekelijks zes kin deren worden opgenomen die door neervallende lichtkogels zware brandwonden hebben opgelopen. Zowel de Afghaan se militaire als de burgervlieg tuigen schieten dergelijke ko gels af, evenals de Sovjet transportvliegtuigen, om te ontkomen aan de hitte-zoe- kende raketten van de muja hedien. Los van de oorlogssituatie heb ben Afghaanse kinderen toch al een geringe levensverwach ting. Volgens cijfers van de Unicef sterft dertig procent van de kinderen voor het vijf de levensjaar, merendeels als gevolg van ziekte. In 1960, toen het land een betrekkelijk vredige periode kende, was het kindersterftecijfer 38 pro cent. Konvooi De staatstelevisie toont avond aan avond beelden van kinde ren die het slachtoffer zijn ge worden van de strijd tussen de regeringstroepen en de islami tische rebellen. Zelden wordt vergeten nadrukkelijk te mel den dat bij een aanval van de mujahedien ook veel vrouwen en kinderen om het leven zijn gekomen of gewond zijn ge raakt. Zondag maakte de regering bekend dat het verzet een bus had aangevallen op de weg van Jalalabad naar Kabul en dat alle passagiers om het le ven waren gekomen. Maandag werd door een woordvoerder van het ministerie van buiten landse zaken gezegd dat een onbekend aantal passagiers de aanval toch overleefd bleek te hebben. Dinsdag werden buitenlandse verslaggevers in de gelegen heid gesteld om in het Indira Gandhi ziekenhuis opgenomen overlevenden van de aanval te zien. De artsen verklaarden dat twee heel jonge slachtof fers van de aanval in hun zie kenhuis waren opgenomen een van tien en een van vier. Volwassen gewonden waren elders opgenomen. De tien-jarige Shafiullah, met verwondingen aan de benen, lag te huilen. Zijn dokter ver telde aan de verslaggevers dat hij net had gehoord dat zijn moeder en twee broertjes bij de aanval om het leven waren gekomen. De vier-jarige Abba- si verloor een oom en een neefje bij de aanval. Volgens familieleden van de kinderen hadden zij niet in een bus ge zeten maar in een vrachtauto die onderdeel uitmaakte van een konvooi waarmee mensen uit Jalalabad werden geëva cueerd vanwege het offensief van de mujahedien. Corsicanen laaiend over uitblijven eilandpremie Triomfantelijk steekt één van de demonstranten zijn tong uit nadat ze erin geslaagd zijn iet ministerie van financiën in Bastia te bezetten. FOTO: AP BASTIA In de stad Bastia op Corsica zijn gisteren zo'n vierduizend stakende ambtenaren de straat opgegaan. Een groep havenarbeiders sloot zich bij hen aan. De circa 21.000 ambtenaren op Cor sica eisen een maandelijkse eilandpremie van duizend francs (330 gulden) om de hoge levenskosten te compenseren. On derhandelingen met de regering zijn af gelopen zaterdag in Parijs mislukt. De betoging in Bastia, waarbij zich geen ge welddadige incidenten hebben voorge daan, volgt op twee dagen van hevige straatgevechten waarbij 24 mensen ge wond raakten. Het eiland is sinds 20 fe bruari ten prooi aan een stakingsgolf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 7