Kosovo, smeulend vuur
in verdeeld Joegoslavië
Iraaks hof decor van „Duizend-en- een-nacht"
Singapore ontwricht
ioor exodus van
fhaise gastarbeiders
Afghaanse kinderen gewond
en gekwetst in oorlogsgeweld
IAGHDAD Moord en
ntrige zijn de hoofdingre-
iiënten van een gecompli-
leerd familiedrama, dat
a]s injangs in Baghdad aan
aar het licht is gekomen. De
op betrokkenen zijn de
raakse president Saddam
J jtüsayn, zijn maitresse,
lijn jaloerse echtgenote en
13,6 zijn oudste zoon, een man
(met een geduchte reputa-
ie. De affaire, waar tot op
i leden nauwelijks iets
over is gepubliceerd, bete
tent een grote schok voor
op Husayns regiem en zou
twaar afbreuk kunnen
ran 'oen aan z^n macht*
Ier
cht Iet hele verhaal draait om
(en mysterieuze figuur,
?amd Kamel Hana Geogo,
»rt- piens officiële titel ooit luidde:
voorproever van de presi-
stroomd door verzoeken van
Iraakse vrouwen die stonden
te popelen om hem te ontmoe
ten. Geogo had onder meer tot
taak die verzoeken na te trek
ken en te bepalen wie in aan
merking kwam voor een pri-
vé-onderhoud met de presi
dent.
Geogo was Husayns directe
vertrouwensman en had nog
een andere belangrijke rol.
Enige jaren geleden ging Hu
sayn een verhouding aan met
Samira Shahbandar, voormali
ge echtgenote van de voorzit
ter van Iraqi Airlines en lid
van een rijke familie met uit
stekende contacten. Geogo
trad daarbij op als de discrete
„bemiddelaar" voor Husayn
en Samira. Hij bracht bood
schappen over en regelde ont
moetingen.
Natuurlijk kreeg Husayns wet
tige echtgenote lucht van de
affaire en ook van wat Geogo's
betekenis daarin was. Hetzelf
de gold voor Husayns oudste
zoon Udai, die algemeen be
kend staat als een onbezonnen
en onaangenaam heerschap.
president van de Iraakse
jeugdbeweging de rekrute
rende vleugel van Husayns re
gerende Baath-partij
schrok hij er niet voor terug
om mensen die hem in de weg
stonden fe bedreigen en zelfs
te vermoorden, zoals ten min
ste al één maal is gebeurd.
Afgeranseld
In 1983, op negentienjarige
leeftijd, sloeg Udai Husayn een
legerofficier bewusteloos op de
dansvloer van het Milya Hotel
in Baghdad. Naar verluidt zou
de man aan zijn verwondingen
zijn overleden. Het enige wat
de officier kennelijk had mis
daan was Udai te weigeren
met zijn vrouw te laten dan
sen. En nog niet zo lang gele
den, ten tijde van de Golfoor
log, zou Udai hooggeplaatste
officieren hebben afgeranseld
omdat ze hem niet naar beho
ren hadden gegroet.
Gezien zijn neiging om bij het
minste geringste in woede te
ontsteken, lag het misschien
wel voor de hand dat Udai ra
zend zou worden toen hij ver
nam wat Geogo's rol was in de
affaire tussen zijn vader en
Sïfómira. 'Onmiddellijk, zo
schijnt het, besloot hij persoon
lijk wraak te nemen.
Vorig jaar oktober organiseer
de Taha Mohyedin Maroof, de
Iraakse vice-president een
groots feest op Jezirat el Kha-
nazir het „varkenseiland",
gelegen in de rivier de Ti-
gris ter ere van de vrouw
van de Egyptische president,
Hosni Mubarak.
Toen het Maroof ter ore kwam
dat Udai plannen had om zijn
feestje te verstoren en één van
de genodigden boodschap
penjongen Geogo te „straf
fen", maakte hij zich ernstige
zorgen. Maar hij kon er nu
eenmaal niets tegen doen.
Udai verscheen inderdaad ten
tonele, geflankeerd door lijf
wachten. Hij schoof de sme
kende Maroof opzij en sloeg de
weerloze Geogo in één klap te
gen de grond.
Udai liet zijn bewusteloze
slachtoffer niet met rust en
ging door met slaan en schop
pen. Enige tijd later overleed
Geogo in het ziekenhuis.
„Heimwee"
Husayn was des duivels en
stdwd erop dat zijn zoon on-
Husayn belooft democratisch Iraq
BAGHDAD De parlementsverkiezingen die morgen in
Iraq worden gehouden zullen volgens president Saddam Hu
sayn een tijdperk inluiden van „echte democratie". Voor het
eerst mogen nu ook politieke partijen meedoen en zal nog
dit jaar een nieuwe grondwet worden ingevoerd. Of het Hu
sayn ernst is met zijn uitspraken wordt door veel waarne
mers echter betwijfeld. Al een jaar lang worden deze belof
tes immers gedaan en nog steeds maakt de Baath-partij, die
al twintig jaar alleen aan de macht is, korte metten met an
dersdenkenden. Husayn bekleedt de functies van president,
premier, opperbevelhebber van de strijdkrachten, voorzitter
van de Revolutionaire Commandoraad (RCC) en algemeen
secretaris van de regerende Baath-partij. Het is zaterdag de
derde keer dat de Irakezen sinds de omverwerping van de
monarchie in 1958 hun stem mogen uitbrengen op het in
1979 in het leven geroepen parlement. Tijdens de verkiezin
gen in 1984 won de Baath-partij bijna drie kwart van de ze
tels.
middellijk gearresteerd werd.
Udai's moeder, Sajida, protes
teerde. „Waarom zou hij opge
pakt moeten worden?", vroeg
ze. „Tenslotte is het niet de
eerste keer dat hij iemand ver
moordt. Bovendien is hij niet
de. enige in de familie die een
möörd op zijn geweten heeft".
En dit was een directe toespe
ling op haar echtgenoot, van
wie wordt beweerd dat hij,
naast diverse andere geweld
daden, een minister heeft
doodgeschoten tijdens een ka
binetszitting.
Een paar weken later kreeg
Husayn medelijden. Udai werd
vrijgelaten en hij werd samen
met zijn moeder verbannen
naar Zwitserland om af te koe
len. Het duurde echter niet
lang of Udai's opstandige na
tuur liet zich weer gelden. Een
Zwitserse politieman werd
mishandeld toen hij er be
zwaar tegen maakte dat Udai
een wapen droeg. Het gevolg
was dat Udai het land werd
uitgezet. Husayn trachtte nog
zijn zoon te verdedigen door te
zeggen dat het kwam omdat
hij „heimwee" had naar Iraq.
Intussen besloot Husayn zijn
vrouw te straffen en met zijn
maitresse, Samira, te trouwen.
(Krachtens de islamitische wet
is het een man toegestaan met
maximaal vier vrouwen ge
trouwd te zijn). Hij verzachtte
de klap iets door Sajida, zijn
eerste vrouw, de titel „Opper-
vrouw" toe te bedelen en Sa
mira „Eerste Vrouw". Het is
echter aan alles te merken dat
Husayn nog steeds een wrok
koestert tegen ziin eerste
vrouw en haar familie.
Verscheurd
Vok»ens een onbevestigd be
richt uit Baghdad zou Husayn
onlangs Sajida's broer te
vens een neef van de presi
dent generaal Adnan
Khairallah, ontheven hebben
uit zijn functie van minister
van defensie.
Om de zaak af te maken, zo
gaat het gerucht, nam hij ver
volgens de persoonlijke bezit
tingen van de generaal in be
slag en legde hem huisarrest
op. De Iraakse regering ont
kende dit vorige week, maar
waarnemers in Baghdad ver
wachten dat Khairallah bij een
naderende kabinetsreorganisa
tie vervangen zal worden.
Wat voor invloed de affaire
zal hebben op Husayns toe
komst is nog onduidelijk. Tot
voor kort was zijn macht altijd
sterk afhankelijk van de loya
liteit van zijn familie en van
mannen als Khairallah. Nu
zijn familie verscheurd en ver
deeld is, zal hij zich wellicht
meer dan ooit tevoren op bui
tenstaanders moeten verlaten.
Op de lange duur kunnen deze
familieverwikkelingen Hu
sayns machtspositie nog wel
eens duur komen te staan.
HAZHIR TEIMOURIAN
(c) The Sunday Times. Lo&den
ïUITENLAND EüdócQowia/nt VRIJDAG 31 MAART 1989 PAGINA 7
V ietnam - journalist
wint Pulitzerprijs
NEW YORK Neil Sheehan, de journalist
die in 1971 de Pentagon-documenten onthul
de, heeft gisteren de Pulitzerprijs gewonnen.
Aan Sheehan werd de belangrijke Ameri
kaanse kunst- en literatuurprijs toegekend
voor een boek over de Vietnam-oorlog waar
hij zestien jaar aan werkte: „A bright shining
lie: John Paul Vann and America in Viet
nam". Neil Sheehan werd bekend toen hij in
1971 de zogenoemde Pentagon-papers onthul
de, geheime documenten van het Amerikaan
se ministerie van defensie over de oorlog in
Vietnam. De openbaarmaking veroorzaakte
grote woede bij de toenmalige Amerikaanse
president, Richard Nixon. De Pulitzerprijzen
zijn de meest prestigieuze journalistieke en li
teraire onderscheidingen in de VS.
Milaan gaat
tol heffen
MILAAN Automobilisten
die de Italiaanse stad Milaan
willen binnenrijden moeten in
de toekomst tol betalen. Bur
gemeester Pillitteri zei giste
ren dat deze maatregel nodig
is om de smog en de verkeers
drukte in de stad tegen te
gaan. „Elke dag trekken zo'n
600.000 auto's vanuit de pro
vincies Milaan binnen. Deze
stroom wordt elk jaar groter
en moet worden ingedamd".
In Florence moeten automobi
listen tien gulden betalen om
de stad in te mogen.
Boeing vliegt met
„vergeten" bom
LONDEN In Groot-Brittannië is gro
te opschudding ontstaan over de ont
dekking dat een Boeing 747 van British
Airways twee weken lang heeft rondge
vlogen met een staaf explosieven, die
daar was achtergebleven na een oefe
ning met politiehonden. De bom werd
maandag door een schoonmaker ont
dekt in de zak van een vliegtuigstoel.
De president-directeur van British Air
ways, Lord King, heeft een onderzoek
toegezegd. „Als er koppen rollen, dan
zullen ze rollen," zei hij. Volgens King
doet het niet terzake dat de staaf, die
geen onsteking had, op zichzelf niet ge
vaarlijk was.
1ELGRADO In de
oegoslavische provincie
[osovo is het gisteren rus-
gebleven, nadat twee
lagen eerder meer dan
wintig doden vielen bij
ievige rellen tussen op-
oerpolitie en Albanese
letogers. Toch kan van-
jaag of morgen de vlam
ipnieuw in de pan slaan.
)e Servische partijleider
ilobodan Milosevic heeft
ijn zin gekregen, maar de
oekomst moet nog leren
ïoe hoog de kostprijs is.
)e grondwetswijziging waar
nee de republiek Servië een
'rotere stem krijgt in het be
tuur van Kosovo, was de poli-
ieke droom van Milosevic,
folgens de Serviërs worden
iun broeders in Kosovo, die
iu ongeveer tien procent van
Ie 1,8 miljoen zielen tellende
«volking van de provincie
formen, door de Albanese
neerderheid gediscrimineerd
n weggetreiterd.
)e Servische pers staat bol
van de griezelverhalen over
het lot van de Servische en
Montenegrijnse minderheden
in Kosovo. Hun huizen wor
den in brand gestoken, hun
vee gedood of de ogen uitge
stoken, hun waterputten wor
den vergiftigd en Servische
graven worden geschonden.
Verder doen verhalen de ron
de over verkrachtingen van
Servische vrouwen. Beschuldi
gingen die het nationalistische
vuur iedere keer weer hoog
doen oplaaien.
Sinds 1981 zijn volgens de Ser
vische pers al ruim 40.000 Ser
viërs uit de provincie wegge
trokken onder druk van hun
Albanese buren. Kranten in
Belgrado maken melding van
een „Albanese mafia" met
contacten met fundamentalis
tische islamieten in Saudiara-
bië, die de huizen en grond
van Serviërs en Montenegrij-
nen zou opkopen. Op die ma
nier zou de „mafia" van Koso
vo een zuiver Albanese pro
vincie willen maken, die uit
eindelijk aansluiting zou
moeten zoeken bij Albanië.
Extremisten
Partijleider Milosevic hamert
er al jaren op dat het tijd
wordt af te rekenen met de
Albanese „extremisten" en
Kosovo weer onder recht
streeks bestuur van Servië te
plaatsen. Zijn campagne voor
de „inlijving" van Kosovo
heeft hem een vrijwel onaan
tastbare positie in Servië be
zorgd. Politici die voor geduld
pleitten, heeft hij uitgescha
keld en de pers heeft hij van
alle twijfelaars aan de Servi
sche zaak gezuiverd.
Met behulp van de honderd
duizenden Servische nationa
listen die vorig jaar zomer bij
na ieder weekeinde de straat
op trokken om de teruggave
van „hun" Kosovo te eisen,
wist Milosevic de Joegoslavi
sche leiding uiteindelijk rijp te
maken voor de grondwetswij
ziging. Uit protest tegen de
Servische plannen gingen Al
banese mijnwerkers in de
Trepca-zinkmijn in Kosovo
vorige maand in hongersta
king. De stakende kompels ga
ven hun actie na acht dagen
op nadat de plaatselijke partij
leider, Rahman Morina, en
twee andere pro-Servische po
litici hun aftreden hadden af
gekondigd.
Maar het bleek een Pyrrus
overwinning. Nog dezelfde
dag stuurden de autoriteiten
het leger naar de provincie en
kondigden zij de noodtoestand
in Kosovo af. Een reeks voor
aanstaande Albanese leiders,
onder wie de populaire vroe
gere partijleider Azem Vlasi,
werd opgepakt en beschuldigd
van contra-revolutionaire acti
viteiten.
De grondwetswijziging mar
keerde het definitieve afscheid
van het tijdperk-Tito. Het is
voor het eerst dat er gesleuteld
is aan het ingewikkelde fede
rale stelsel dat maarschalk
Tito de Joegoslaven na zijn
dood in 1980 naliet. In dat stel
sel, dat verankerd ligt in de
grondwet van 1974, kregen de
provincies Kosovo en Vojvodi-
na vrijwel volledige autono
mie. Op die manier wilde Tito
voorkomen dat Serviërs, die
veruit de grootste bevolkings
groep in Joegoslavië vormen,
de dienst zouden gaan uitma
ken in het land.
Monopolie
De Serviërs vonden Tito's re
geling oneerlijk. Terwijl de
Slovenen en de Kroaten wel
baas in eigen huis zijn, moes
ten de Serviërs hun grondge
bied delen met twee provin
cies die bijna volwaardige re
publieken zijn. Aan die „mis
stand" is nu een einde ge
maakt. De meeste Albanezen
in Kosovo zijn het absoluut on
eens met de overdracht van de
zeggenschap over hun politie,
justitie en veiligheidsbeleid
aan Servië.
De Servische opmars in Koso
vo voorspelt weinig goeds voor
Slovenië en Kroatië. De lei
ders van de noordelijke deel
republieken beschouwen de
pogingen van Milosevic, Koso
vo en Vojvodina onder Ser
visch bestuur te stellen als een
bewijs dat de partijleider uit
Belgrado „Grootservische" as
piraties heeft en terug wil
naar het vooroorlogse tijdperk
toen Servië de boventoon
voerde in het land.
Daarbij komt dat de Slovenen
en de Kroaten niets moeten
hebben van de autoritaire
sommigen hebben het zelfs
over stalinistische stijl van
Milosevic. De Servische partij
leider is wel een voorstander
van economische hervormin
gen, maar moet van het plura
lisme dat in Slovenië en Kroa-
In de straten van Pristina in Kosovo patrouilleren zwaar bewapende soldaten.
FOTO: AP
tië gepredikt wordt, niets heb
ben. In plaats daarvan staat hij
een strak centralistisch sy
steem voor, waarin de commu
nistische partij het monopolie
houdt.
Een rechtstreekse confrontatie
met Milosevic durven de Slo
veense en Kroatische leiders
(nog) niet aan. Zij stemden er
eerder mee in dat er troepen
naar Kosovo werden gestuurd
en lijken te hebben neergelegd
bij de door Servië geëiste ver
anderingen in de grondwet.
Daarbij speelt waarschijnlijk
mee dat beide republieken
bang zijn de woede van de
Servische nationalisten te
wekken.
Het is nog maar de vraag of de
grondwetswijziging een einde
zal maken aan de onrust in
Kosovo. Veel waarnemers vre
zen dat de Servische machts
greep de verbittering onder de
verpauperde Albanese bevol
king alleen nog maar zal ver
groten. De rollen worden dan
alleen omgedraaid. In plaats
van de 200.000 Serviërs in Ko
sovo voelen dan de 1,6 miljoen
Albanezen in Servië zich on
derdrukt.
(Van onze correspondent
Ton Gerrits)
lANGKOK Alle ille-
ale Thaise gastarbeiders
ïoeten vandaag Singapo-
verlaten omdat per 1
pril nieuwe immigratie-
zetten van kracht wor-
en in de stadsstaat. De
'haise regering bood deze
zeek assistentie bij de de-
ortatie van meer dan
ienduizend gastarbeiders
n heeft daarvoor extra
lussen, vliegtuigen, trei
len en zelfs vier marine-
zaartuigen ingezet,
let de exodus ontlopen illega-
gastarbeiders strenge straf-
(n, zoals geseling en gevange-
isstraf.
remier Chatichai Choonha-
an van Thailand heeft zich
ritisch uitgelaten over de
drakonische" wetten van Sin-
apore en de behandeling van
e gastarbeiders. „Ik heb nooit
edacht dat een vriend ons dit
iu aandoen", zei de Thaise
remier.
de Thaise ambassade in
ingapore speelden zich deze
zeek emotionele en chaotische
aferelen af. Het ambassade-
:rsoneel werd geconfron-
eerd met duizenden in paniek
eraakte illegale immigranten,
die geen geldige reisdocumen
ten bezaten of wier paspoorten
werden achtergehouden door
hun werkgevers. De diploma
ten zoeken naarstig naar
transportmiddelen om de drie
duizend overgebleven Thais te
evacueren voor vanavond
twaalf uur.
Thailand en Singapore zijn
beide lidstaten van de Associa
tie van Zuidoost-Aziatische
Naties (ASEAN), die deel uit
maakt van de regio met de
snelst groeiende economieën
in de wereld. Singapore is
evenals Zuidkorea, Hongkong
en Taiwan een Nieuwe Indus
trie Natie (NIC). Thailand
kent eveneens een wonder
baarlijke groei, maar Singapo--
re is aantrekkelijk vanwege
hogere lonen. De economische
groei in Singapore vergrootte
de vraag naar kantoorruimte
en hotels. Tienduizenden
Thaise bouwvakkers, met
name uit het economisch ach
tergebleven Noordoosten, wer
den in Singapore hoge lonen
beloofd.
De Thaise premier zei deze
week: „De Singaporiaanse. au
toriteiten sloten met opzet hun
ogen voor illegale gastarbei
ders toen ze nodig waren in de
bouwnijverheid, maar ze
schoppen hen het land uit nu
de vraag naar bouwvakkers
afneemt'
Muiterij gevangenis beëindigd
Opstandleider Jorge Gutierrez drukt de handen van de Guatamalteekse minister van binnenlandse
zaken Valle nadat een rebellie in een gevangenis is beëindigd zonder in een bloedbad te resulte
ren. De gevangenen hielden sinds een week bijna zeshonderd bezoekende familieleden in gijzeling
en eisten betere voorzieningen in het gevangeniscomplex. De regering van Guatemala is gedeelte
lijk inqeqaan op de eisen. Bij aanvang van de muiterij zouden twaalf doden zijn gevallen.
FOTO: AP
KABUL Aminullah
was aan het spelen op een
veldje in de buurt van de
luchthaven van Kabul
toen hij opeens vanuit de
lucht een lichtflits op zich
af zag komen. Het jongetje
liep brandwonden op aan
gezicht, armen en benen
en zal zijn verdere leven
verminkt blijven.
Aminullah werd per ongeluk
getroffen door een van de dui
zenden lichtkogels die dage
lijks door de vliegtuigen in de
buurt van de Afghaanse
hoofdstad Kabul worden afge
schoten om de raketten van de
rebellerende mujahedien af te
leiden.
De lichtkogels, die zich in de
lucht aftekenen als lichtflitsen
en vervolgens neerdalen met
witte rookpluimen in hun
kielzog, zijn inmiddels onder
deel geworden van het pano
rama van de stad, net zoals de
met sneeuw bedekte bergen
rond Kabul. Voor Aminullah
en andere Afghaanse kinderen
vormen zij echter een 1 groot
mysterie, en daardoor een ge
vaar.
„De mensen worden niet voor
de lichtkogels gewaarschuwd",
zegt Lal Mohammad, arts in
het Indira Gandhi-kinderzie-
kenhuis in Kabul. „Wij zeggen
tegen de vrouwen die hier met
gewonde kinderen komen dat
zij andere moeders en kinde
ren moeten waarschuwen".
Mohammad vertelt dat in zijn
ziekenhuis wekelijks zes kin
deren worden opgenomen die
door neervallende lichtkogels
zware brandwonden hebben
opgelopen. Zowel de Afghaan
se militaire als de burgervlieg
tuigen schieten dergelijke ko
gels af, evenals de Sovjet
transportvliegtuigen, om te
ontkomen aan de hitte-zoe-
kende raketten van de muja
hedien.
Los van de oorlogssituatie heb
ben Afghaanse kinderen toch
al een geringe levensverwach
ting. Volgens cijfers van de
Unicef sterft dertig procent
van de kinderen voor het vijf
de levensjaar, merendeels als
gevolg van ziekte. In 1960,
toen het land een betrekkelijk
vredige periode kende, was
het kindersterftecijfer 38 pro
cent.
Konvooi
De staatstelevisie toont avond
aan avond beelden van kinde
ren die het slachtoffer zijn ge
worden van de strijd tussen de
regeringstroepen en de islami
tische rebellen. Zelden wordt
vergeten nadrukkelijk te mel
den dat bij een aanval van de
mujahedien ook veel vrouwen
en kinderen om het leven zijn
gekomen of gewond zijn ge
raakt.
Zondag maakte de regering
bekend dat het verzet een bus
had aangevallen op de weg
van Jalalabad naar Kabul en
dat alle passagiers om het le
ven waren gekomen. Maandag
werd door een woordvoerder
van het ministerie van buiten
landse zaken gezegd dat een
onbekend aantal passagiers de
aanval toch overleefd bleek te
hebben.
Dinsdag werden buitenlandse
verslaggevers in de gelegen
heid gesteld om in het Indira
Gandhi ziekenhuis opgenomen
overlevenden van de aanval te
zien. De artsen verklaarden
dat twee heel jonge slachtof
fers van de aanval in hun zie
kenhuis waren opgenomen
een van tien en een van vier.
Volwassen gewonden waren
elders opgenomen.
De tien-jarige Shafiullah, met
verwondingen aan de benen,
lag te huilen. Zijn dokter ver
telde aan de verslaggevers dat
hij net had gehoord dat zijn
moeder en twee broertjes bij
de aanval om het leven waren
gekomen. De vier-jarige Abba-
si verloor een oom en een
neefje bij de aanval. Volgens
familieleden van de kinderen
hadden zij niet in een bus ge
zeten maar in een vrachtauto
die onderdeel uitmaakte van
een konvooi waarmee mensen
uit Jalalabad werden geëva
cueerd vanwege het offensief
van de mujahedien.
Corsicanen laaiend over
uitblijven eilandpremie
Triomfantelijk steekt één van de demonstranten zijn tong uit nadat ze erin geslaagd zijn
iet ministerie van financiën in Bastia te bezetten.
FOTO: AP
BASTIA In de stad Bastia op Corsica
zijn gisteren zo'n vierduizend stakende
ambtenaren de straat opgegaan. Een
groep havenarbeiders sloot zich bij hen
aan. De circa 21.000 ambtenaren op Cor
sica eisen een maandelijkse eilandpremie
van duizend francs (330 gulden) om de
hoge levenskosten te compenseren. On
derhandelingen met de regering zijn af
gelopen zaterdag in Parijs mislukt. De
betoging in Bastia, waarbij zich geen ge
welddadige incidenten hebben voorge
daan, volgt op twee dagen van hevige
straatgevechten waarbij 24 mensen ge
wond raakten. Het eiland is sinds 20 fe
bruari ten prooi aan een stakingsgolf.