Hoge bloeddruk lijkt te voorspellen Chauffeuse vanlKON- ploeg gevlucht Nederlandse „zwarte vod" duur HARTSTICHTING RICHT ZICH OP BEDRIJFSLEVEN EN SCHOOLJEUGD H Nederland profiteert meer van Europese eenwording dan EG Overwinteraars dupe van malafide praktijken SCHERMUTSELING NA TE LATE KOMST HUISARTS Ik had wal meer bejrip eerwuht, maar ik kan niet anders. Die brn- iels kosten Md en ik weel niet meer hoe ik de eindjes aan elkaar moet Knopen. BINNENLAND Kostbare vazen uit raadhuis De Paauw gestolen WASSENAAR Van het bordes van raadhuis „De Paauw" in Wasse naar zijn gisteren twee antieke, kostbare vazen gestolen. De vijftig centimeter hoge gietijzeren vazen zijn in 1860 vervaardigd door de Berlijnse kunstenaar Johan Conrad Geiss. Gemeentesecretaris mr. J.M.W. Ummels zei vanmorgen „ge schokt" te zijn door de roof. De waarde van de vazen is onbekend. „Wij hebben de andere twee voorlo pig op een geheime plaats opgebor gen", aldus Ummels. „Die bleken echter loodzwaar. Wij vermoeden dan ook dat ten ministe drie perso nen de vazen hebben versjouwd". HILVERSUM De Sal vadoraanse vrouw die als chauffeur werkte voor de IKON-ploeg waarvan de omgebrachte cameraman Cornel Lagrouw deel uit maakte, heeft haar land verlaten. Uit angst voor een aanslag op haar leven is de vrouw, moeder van drie kinderen, naar het buitenland gevlucht; zij zou door onbekenden met de dood zijn bedreigd, meldt het ochtenblad Trouw. De vrouw zou een belangrijke getuige kunnen zijn in het on derzoek naar de dood van La grouw, die omkwam toen hij een aanval van het regerings leger op een door guerrilla's beheerste plaats filmde. De In ternationale Federatie van Journalisten (IFJ) stuurt op voorstel van de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) binnen twee weken een missie sturen naar El Salvador en Peru, onder leiding van NVJ-bestuurslid R. Bakker. De missie gaat de dood onder zoeken van zes journalisten, onder wie Lagrouw. Naast Bakker maken deel uit van de delegatie S. Gronsund, een IFJ-functionaris uit Brussel, en een nog nader aan te wij zen journalist van het Comité ter bescherming van journalis ten in New York. Vara-radio- journalist J. Schmeitz, die cor respondent is geweest in La- tijns-Amerika, zal de groep als adviseur begeleiden. De missie zal de omstandighe den onderzoeken waaronder de journalisten zijn omgeko men. Verder wordt nagegaan, door gesprekken met onder anderen lokale journalisten, hoe de veiligheid voor verslag gevers in de toekomst kan worden verbeterd. Verwacht wordt dat de missie acht tot tien dagen nodig heeft voor het onderzoek. EeidaeQouflo/nt (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Hoewel van twij felachtige kwaliteit, razend popu lair bij vervalsers en alom be schimpt als het „zwarte vod" is het Nederlandse paspoort peper duur. De prijs die de burger voor zijn reisdocument moet betalen ligt met gemiddeld 80,50 gulden hoger dan in de meeste EG lan den. Alleen in Denemarken, Frankrijk en Ierland moet meer voor het paspoort worden neerge teld, zo blijkt uit een prijsvergelij king die het ministerie van bui tenlandse zaken gisteren naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Het „zwarte vod" komt zo ongun stig uit de vergelijking te voor schijn omdat rijk en gemeenten in Nederland relatief veel leges (ge middeld 77 gulden) heffen. De drukkosten van het paspoort be dragen daarentegen slechts 3,50, waarmee Nederland samen met Denemarken 3,20) het goed koopst uitkomt. In België wordt het paspoort voor 4,30 gedrukt, in Luxemburg voor 5,40, Frank rijk voor 8,25. Het Verenigd Koninkrijk en de Bondsrepubliek zijn met een kostprijs van respec tievelijk 27,30 en 24,15 duur der, maar compenseren die nadeel ruimschoots door minder belas ting voor een paspoort te vragen (respectievelijk 27,30 en f 10,35). De prijzen die de EG-burgers voor hun paspoort moeten betalen lopen ver uiteen door de verschil lende tarieven en drukkosten in de verschillende landen. Luxem burg heeft met een prijs van 10,80 het goedkoopste paspoort. Daarna volgen Spanje 25,40) Portugal (f 34,25), de Bondsrepu bliek 34,50), Griekenland 37,40), Het Verenigd Konink rijk (f 54,60), België (f 56,70) en Nederland (f 80,50). De Ieren 106,75), Fransen 115,50) en Denen 116,-) betalen het meerst voor hun reisdocument. In Italië kost een paspoort slechts 7,65 maar moet per jaar dat men wil reizen 30,60 aan zegels ge plakt worden. Ambtenaar probeert geheim document te verkopen ROTTERDAM Een 36-jarige burgerambte naar van de staf van het Nationaal Territoriaal Commando in Gouda is aangehouden, omdat hij erven wordt verdacht een geheim stuk te hebben willen verkopen en afleveren aan der den. Het ging om een document dat betrekking had op de organisatie van de Koninklijke Landmacht. De man is inmiddels voorgeleid aan de Rotterdamse rechtbank, die een gevan genhouding voor de duur van dertig dagen heeft bevolen. Voor het ter beschikking stellen van geheime documenten aan derden kan de man tot maximaal zes jaar cel veroordeeld wor den. Als dergelijke geheimen worden doorgege ven aan een buitenlandse mogendheid is een straf van maximaal 15 jaar mogelijk. VRIJDAG 31 MAART 1989 PAGINA 4 Meer geld uit Europees fonds DEN HAAG Zuid-Hol- land heeft voor dit jaar (bruto) 16,7 miljoen gulden subsidie toegewezen ge kregen uit het Europees Sociaal Fonds (ESF). De korting op dat bedrag is nog niet bekepd. In to taal kreeg Nederland 208 miljoen netto, 29 procent meer dan vorig jaar. De bijdrage uit het ESF is bestemd voor om- en bij- scholingsprojecten voor werklozen en werknemers die met werkloosheid wor den bedreigd. Boeing Transavia in de problemen SCHIPHOL Een Boeing 300 van Transavia Airlines een chartervlucht van Tenerife naar is uit voorzorg in Lissabon land. De gezagvoerder Boeing besloot tot de ding toen hij merkte dat oliedruk in eén van de motoren terugliep. De van het mankement is nog bekend. De 149 passagiers gisteren door een ander tuig van Transavia opgehaa en met een aantal uren ging alsnog naar gebracht. diens iee-0 van d ben. loor c hand i minist op de viri^ers DEN HAAG Minister Brinkman van WVC heeft de Tweede Kamer onvol ledige en te technische in formatie verstrekt over .de uitvoeringskosten van de Wet uitkeringen vervol gingsslachtoffers 1940- 1945 (wuv). De Tweede Kamer is volgens de Rekenkamer onvoldoende op de hoogte gebracht afspraken die WVC heeft ge maakt met het ABP, dat de uitvoering van de wuv sinds augustus 1983 verzorgt. Het ABP zou een saneringsproces uitvoeren dat 50 miljoen gul den zou kosten en vijf jaar zoi duren. Een van de afspraken was dat het ABP het bedrag van de uitvoeringskosten zou voorschieten dat meer was dan *ers het in de begroting van het 9earr€ ministerie opgenomen bedrag. (lers De schuld bij WVC die zo ont- f63an! stond, zou worden bijgehouden ""yuj1 in een lopende lening. Het mi-jd11®1™ nisterie had, aldus de Reken- kamer, op grond van de sa- menwerkingsregeling slechts twee middelen om de uitvoe- P0,lt,e ringskosten te beheersen: ren overleg over de begroting van aan de uitvoeringskosten en con- °uren' trole op de uitvoeringskosten. J®* Beide zijn volgens het onder- SC"®6! zoek te laat ter hand genomen. Iancl- Eind vorig jaar was van het uitgetrokken bedrag voor het _)^nC saneringsproces 36,7 miljoen gulden besteed. De oorspron kelijke verwachting dat de uit voeringskosten binnen enkele jaren zouden dalen (waarna het ministerie zijn schulden aan het ABP zou kunnen af lossen) is niet uitgekomen. Ook verwacht de Rekenkamer niet dat dit op korte termijn zal gebeuren. CENTRAAL PLANBUREAU: DEN HAAG De Neder landse economie zal ge middeld wat meer profite ren van de eenwording van de Europese markt in 1992 dan de Gemeenschap in haar geheel. In vrijwel alle bedrijfstakken zal de produktie toenemen. Vooral in het vervoer en het bankwezen is mark- twinst te verwachten. Deze extra winst zal vooral tot een grotere stijging van de particuliere consumptie leiden, aldus een studie van het Cen traal Planbureau (CPB). Zou de .toeneming van de arbeids- produktiviteit niet volledig tót extra loonstijging leiden, dan zou de werkgelegenheid kun nen stijgen. Historisch gezien lijkt dat echter niet waar schijnlijk. Door het wegvallen van de grenzen wordt een goed vestigingsklimaat voor ons land steeds belangrijker. Het CPB is voorzichtiger in zijn voorspellingen dan de be rekeningen die de Europese Commissie („Cecchini-rap- port") zelf heeft laten uitvoe ren. In die studie van de EC wordt een extra groei na zes jaar van 4,5 procent voorspeld en een extra toeneming van de werkgelegenheid met 1,5 pro- Het Planbureau berekende echter dat het bruto nationaal produkt voor de totale EG na zes jaar bijna 2,5 proce.nt hoger zal uitkomen. De werkgele genheid zal gelijkblijven. De Nederlandse economie komt iets boven het EG-gemiddelde uit, met een groei van 3 a 3,5 procent. Ook in Nederland ko men er per saldo geen extra banen bij. SUSKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL Overwinterende bejaarden in Spanje. Bejaarden die in Spanje in een ziekenhuis worden opgeno men, worden vaak het slachtoffer van malafide praktijken. FOTO: SP DEN HAAG De ANWB is dit jaar begonnen met een onderzoek naar mala fide praktijken in Spaanse ziekenhuizen, waarvan met name Nederlandse toeristen (zogenaamde overwinteraars) de dupe zijn geworden. De plaats vervangend chef van de Alarmcentrale van de ANWB in Den Haag Grootmeijer heeft gister avond voor de Lokatel-te- levisie, de lokale omroep van Den Haag aangekon digd, dat er zo spoedig mogelijk stappen worden ondernomen tegen prak tijken in de betrokken ziekenhuizen. De meeste Nederlandse toeris ten die tijdens hun verblijf in Spanje in een ziekenhuis moeten worden opgenomen, komen terecht in een particu liere kliniek omdat de officiële staatsziekenhuizen in de Spaanse kustplaatsen door gaans overvol zijn. De ANWB vindt met name de tarieven van deze klinieken ondoor zichtig. Deze commerciële kli nieken doen er alles aan om de kosten van het ziekenhuis verblijf op te Nederlandse Spanje verblijven als gevolg- daarvan veel langer in het zie kenhuis dan in eigen land het geval zou zijn. Volgens dokter Grasmeijer, een van de Neder landse huisartsen in Beni- dorm, worden in de klinieken uitgebreide en overbodige on derzoeken gedaan, waardoor de kosten nodeloos stijgen. Pa tiënten krijgen vaak een in fuus toegediend, terwijl dat medisch gezien niet nodig is. Grasmeijer: „Dat is vrijwel standaard hier". Nerveuze pa-, tienten „en wie is dat niet als je in een vreemd zieken:! huis wordt opgenomen" krijgen geen kalmeringstable tje, maar een psychiater aan hun bed. Ook komt het voor dat patiënten op de afdeling intensieve zorg worden gelegd,, terwijl daar medisch gezien geen aanleiding toe is. De Nederlandse verzekerings-' maatschappijen betalen daar' door veel te veel aan Spaanse ziekenhuizen. ANWB wil, zodra het ondeH zoek (vermoedelijk in mei) is afgerond, met de verzeke^ ringsmaatschapppijen in conJ tact treden om de Spaanse zie kenhuizen te dwingen de juis te tarieven en behandelwijze^ te hanteren. KESTEREN Een inwoner hem belde omdat zijn zwange- zijn vrouw naar het Radboud- van het Betuwse Kesteren re vrouw weeën kreeg. Kort ziekenhuis in Nijmegen moest heeft bij de politie aangifte ge- na de geboorte overleed de worden vervoerd. De politie daan van mishandeling door baby. Volgens een woordvoer- liet daarop maand te vroeg geboren. huisarts. De man verwijt der van de districtspolitie de arts verder niet meteen t# Nijmegen belde de man on> zijn komen opdagen toen hij kwart over twaalf op, omdü dat hij niet onmiddellijk geko men was. Ook beschuldigde h(j De meldkamer had ook de de arts gedronken te hebben, ambulance ko- huisarts gebeld, die daarop als- ;n tweede, met nog naar de familie ging. In lan boord. Hef. een zeer emotionele sfeer ver' Uit woede gaf de arts de ongeveer anderhalve weet de vader de huisarts toen vervolgens een klap. i later 331)1 post veria, sen. I houdi armig >an< ^larg DEN HAAG Bestonden er geen hart- en vaatziek ten, de mens zou gemid deld zeven jaar ouder worden. Toch is het rek ken van het leven niet de belangrijkste doelstelling van de Nederlandse Hart stichting. Directeur dr. W. Stiggelbout: „Het gaat ons er vooral om leven aan ja ren toe te voegen en niet jaren aan het leven". Zo is het de afgelopen 25 jaar geweest en zo zal het de komende jaren zijn. De jubilerende Hartstichting wil niet graag de grote boeman zijn die met allerlei verboden en gedragsregels gans een volk in een corset jaagt. Toch is het vooral dank zij diezelfde stich ting geweest dat het denken over met name roken totaal is omgeslagen. Was je in de jaren zestig geen bink zonder siga ret, in de jaren tachtig en ne gentig ben je met een sigaret tussen de lippen absoluut niet cool. Maar ook de eet- en leef gewoonten zijn door toedoen van de Hartstichting dailig veranderd. In een betrekkelijk korte pe riode zijn hart en bloedvaten hèt onderwerp in de gezond heidszorg geworden; in de me dische specialisatie is de car dioloog de absolute topper, zo wel qua status als qua inko men. En dan te bedenken dat 25 jaar geleden een hartpatiënt zes weken plat moest liggen en een kans van één op drie had dat-ie er aan overleed. Tegen woordig zijn de meeste hartpa tiënten na een week zieken huis weer thuis en is de kans om aan de kwaal dood te gaan nog maar zo'n drie procent. Kinderen Dat neemt niet weg dat hart en vaatziekten momenteel de belangrijkste doodsoorzaak zijn; de helft van alle mensen die overlijden, heeft iets aan het hart of de vaten. Vaak is dit een gevolg van hoge bloed druk, waaraan naar schatting een kwart van de bevolking Minister Brinkman FOTO: SP Rekenkamer tikt Brinkman De Hartstichting zal daarin een vooraanstaande rol blijven spelen, waarbij de meeste aan dacht zal blijven uitgaan naar wetenschappelijk onderzoek, waarvoor veertig procent van de geldelijke middelen worden uitgetrokken. Daarna blijft preventie het belangrijkst en die zal zich de komende jaren met name richten op de wer kende bevolking en de jeugd. In de Nederlandse bedrijven blijkt één op de drie werkne mers een verhoogd choleste rolgehalte te hebben en één op de vijf twee of meer risicofac toren voor hart- en vaatziek ten. Jeugd Bij de jeugd ligt het anders. Uit recent onderzoek van dr. Post blijkt dat kinderen tussen 12 en 16 jaar te veel en te vet eten en te veel alcohol gebrui ken. Het aantal jongeren tus sen 12 en 19 jaar dat rookt is voor jongens nog altijd 22% en voor meisjes 23%; in het lager beroepsonderwijs zijn die per centages zelfs 26% en 34%. Het meten van iemands bloeddruk vormt een belanqrijk onderdeel van een medisch onderzoek. lijdt. De indruk bestaat dat hoge bloeddruk te voorspellen is. Epidemioloog prof. dr. A. Hofman van de Erasmus-uni versiteit in Rotterdam conclu deert dit na een onderzoek on der tweehonderd kinderen. Eind jaren zeventig werden in twee Zoetermeerse wijken iets meer dan 10.000 mensen van vijf jaar en ouder onderzocht op hoge bloeddruk. Voor een vervólg-onderzoek werden kinderen geselecteerd tussen vijf en dertig jaar - één groep van ouders die beiden hoge bloeddruk hebben en één groep van wie de ouders een normale bloeddruk hebben. „Al op heel jonge leeftijd zijn er verschillen te zien", zegt Hofman. „De meeste kinderen van wie beide ouders hoge bloeddruk hebben, hebben dan óók al een hogere bloeddruk. Dat lijkt het vermoeden te be vestigen dat hoge bloedruk voor een belangrijk deel erfe lijk is, al hebben niet alle kin deren uit die groep een hogere bloeddruk". De verschillen in het bloed ontstaan al in de eerste tien jaar, nog voordat de hoge bloeddruk zich uit. In het bloed zitten „merkers", in vaktaal alpha-receptoren ge heten, die de eigenschap heb ben de vaatwanden te vernau wen. Bij kinderen die geen aanleg voor hoge bloeddruk hebben, zitten aanzienlijk minder van deze receptoren in het bloed dan bij de andere kinderen. Het aantal recepto ren ligt niet bij de geboorte vast, er worden steeds nieuwe hoeveelheden aangemaakt. Hofman vermoedt dat daarbij prikkels van buitenaf beslis send zijn. Dat zou betekenen dat de kinderen die een aan wijsbaar riscio lopen, niet met medicijnen hoeven te worden behandeld, maar dat preventie voldoende is. FOTO: MILAN KONVALINKA Of het nou komt door roken, slecht eten, te veel drinken, te weinig bewegen, stress, hoge bloeddruk of wat dan ook, hart- en vaatziekten openba ren zich in de meeste gevallen na het vijftigste jaar. Volgens hoogleraar cardiologie dr. A. Dunning is het vooral te dan ken aan preventie dat steeds minder jongeren een acuut hartinfarct krijgen. „Nietemin eten we nog altijd veel vet en hebben we als samenleving nog een te hoog cholesterolge halte". Dunning verwacht niettemin dat de positieve ont wikkeling - daling van het aantal doden als gevolg van De school is de plek bij uitstek waar voorlichting gegeven moet worden, vindt drs. Marti- ne Bouwman van de Hart stichting. „De school neemt een steeds belangrijkere taak van de opvoeding van kinde ren voor zijn rekening. Behal ve dat de school om menselij ke redenen aan de gezondheid en het welbevinden van do centen en leerlingen aandacht zal moeten besteden, zou ook een economisch motief in de toekomst wel eens een belang rijke rol kunnen spelen. In de strijd om de leerling zou het bieden van een gezond school klimaat wel eens een doorslag gevend argument kunnen worden". Tot haar leedwezen heeft de overheid dit aspect verwaarloosd; in de nieuwe wet op de basisvorming voor 12- tot 16-jarigen is niets terug te vinden over gezondheidse ducatie. DICK HOFLAND

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 4