Tien verschillende versies door de ogen van realisten Residentiekoor zingt Haydns Jahreszeiten £cktae6ou4a*it .B ■■S Eric Schneider en Kiki Classen spelen „Taboe" Compositieprijs ingesteld Cabaret-marathon in Roterdam gaat niet door wegens overlast J Museon exposeert tropische wouden Kapriolen" van Nederlandse kunstenaars in München WAT KNAAGT...? KUNST WOENSDAG 29 MAART 1989 PAGINA Surrealisme in kijkdoos TI EL Je hebt kijkdozen en kijkdozen. De term- doet door gaans toch denken aan een wat eenvoudige menselijke krachts inspanning. Maar wat Jaouad Bennani (30) in Tiel heeft ge maakt, is een kunstwerk: een kijkdoos van twee kubieke meter piet een schitterende surrealistische inhoud. Het thema van het werkstuk is „Geen vrijheid zonder vrede". Van het Amsterdam se 4-5 mei comité, waarvan leden al eens werk van Bennani za gen. kreeg hij de uitnodiging om een kijkdoos te maken voor een manifestatie op 4 en 5 mei in het Vondelpark. Ook negen andere kunstenaars in Nederland, de helft buitenlanders, werd gevraagd hun visie op „vrijheid en vrede" te geven. Het Am sterdamse comité verstrekte de materialen, de kale kijkdozen. Een maand lang was Bennani in zijn flatwoning aan het werk, dezer dagen kon de reuzenkijkdoos vanuit Amsterdam opge haald worden. Het is een imponerend werkstuk. De wanden zijn voorzien van schilderingen vol symbolen over machtsstructuren en de nietigheid van het individu en in de bodem zakken men sen weg in de misère van de oorlog. Voor het kijkgat bevindt zich een spinneweb: hoeveel dramas verdwijnen niet onder de spinnewebbcn, niemand staat er meer bij stil. i rechter de vol- FOTO; DIJKSTRA DEN HAAG In de Ko ninklijke Schouwburg spelen donderdag 13 april Eric Schneider en Kiki Classen in e regie van Ro- semarie Rinaldi het op merkelijke stuk van Nico le Manzari „Taboe". Het taboe slaat op de verhou ding die een rechter heeft met een dertien-jarig schoolmeisje, waarbij vooral de vraag een rol speelt wat dat nou weer voor relatie is: toelaatbaar als het om echte liefde gaat, of verwerpelijk omdat een oude re man misbruik maakt van een schoolmeisje. Uiteindelijk gaat het om de liefde van een meisje voor een man, in wie zij de volmaakte vervanger ziet van haar overleden vader. Bo vendien blijkt het meisje uiter mate vindingrijk in het beden ken van methoden om hem aan zijn nieuwe rol te laten wennen. Eric Schneider speelt de rol van vader. Kiki Classen die van het schoolmeisje. De schrijver van het stuk, de Ita liaan Nicole Manzani, is in het dagelijks leven werkzaam bij de rechterlijke macht. In de Koninklijke Schouw burg is dinsdag 11 en woens dag 12 april te zien „De weer- staanbare opkomst van Arturo Ui" van Bertold Brecht en met Lou Landré als Arturo Ui. Het stuk geeft in de regie van An- toine Uitdehaag een parabel over het oude verbond tussen zakenleven, politiek en mis daad. AMSTERDAM De Stichting Fonds voor de Geld- en Ef fectenhandel heeft met ingang van dit jaar een tweejaarlijkse compositieprijs ter waarde van 10.000 gulden ingesteld. De prijs is vernoemd naar de 18de-eeuwse diplomaat en ama teur-componist Unico Wilhelm van Wassenaer en is bedoeld ter aanmoediging van componisten tot 30 jaar. Om te bevor deren dat bekroonde composities ook werkelijk worden uit gevoerd, zoekt de stichting bij het uitschrijven van de prijs vraag zoveel mogelijk aansluiting bij de wensen van bestaan de ensembles. Zo is dit jaar een werk van ongeveer 15 minu ten voor de bezetting van het Nederlands Blazers Ensemble gevraagd. De inzending moet op 1 oktober van dit jaar bin nen zijn. De jury bestaat uit H. van Royen, directeur van het Koninklijk Concertgebouworkest, J. van Hessen, dirigent, J. Terwey, Nederlands Blazersensemble, P. Veenstra, artistiek adviseur van het Nederlands Balletorkest, en J. Zekveld, hoofd ernstige muziek van de VARA. Eric Clapton komt 2 concerten geven DEN HAAG Eric Clapton komt naar Nederland. Óp 6 en 7 juli zal hij concerten ge ven in de Statenhal in Den Haag. Eric Clapton is voor een korte tour in Europa die begint met de concerten in Den Haag. Na de Europese tour zal hij in Afrika een aantal concerten geven. Hij was twee jaar geleden voor het laatst in Nederland en gaf toen een concert in een uitverkocht Ahoy'. De voor verkoop van kaarten voor de concerten begint zaterdag 8 april. Affiches op lantaarnpalen in de stad kondigen aan: Smelik Stokking Galle ries aan het Noordeinde toont momenteel Realis- men: werk van tien Ne derlandse realisten. Je vraagt je dan onwillekeu rig af wie de tegenvoeters zijn van die realisten. Dro mers? Abstracten? Surrea listen? De tien exposanten onder wie Arja van den Berg, Lux Buurman en Wout Muller, vinden el kaar in een voorkeur voor herkenbare objecten op hun schilderijen. Elk werk is in bepaalde mate figuratief. Maar daarmee houdt de overeenkomst eigenlijk alweer op. Alle tien hebben een heel an dere kijk op de werkelijk heid. De realiteit bestaat niet, zo blijkt al snel, evenmin als waarheid of objectiviteit. Herman van Hoogdalem expo seert aquarellen die interieurs van oude herenhuizen tot on derwerp hebben. Statige ka mers op een zomerochtend ter wijl het eerste zonlicht bin nendringt en de wind speelt met het gordijn bij een open staand raam. Idyllische tafe reeltjes die een onbekommer de rust uitstralen. De schilder moet er vroeger vertoefd heb ben of droomt ervan ooit in zo'n huis te kunnen wonen. Fraaie interieurUmpressies op het mooiste moment van de dag. Het werk van Herman van Hoogdalem is echter net iets te perfect, er is geen disso nant in.te bekennen. Daardoor ontbreekt elke spanning, en gaat het beeld, hoe sfeervol ook, snel irriteren. Van Matthijs Röling, hangt op de expositie „Vluchtpoging". Een man met vleugels op zijn rug gebonden staat op een sta len bouwwerk: een eigentijdse toren van Babel. Hij wil klaar blijkelijk ervan af springen. De zoveelste overmoedige po ging tot vliegen. Realisme? Matthijs Röling lijkt meer ge ïnspireerd door de Griekse mythologie dan door de aardse werkelijkheid. Andere schilders zoals Co Gor- 'él, Henri Bol en Lux Buur man zijn wel weer zeer realis tisch. Zij proberen de dingen natuurgetrouw weer te geven om het klassieke trompe d'oeil-effect te bereiken (let terlijk: bedrog van het oog). De Griekse schilder Zeuxis zou de eerste zijn geweest die daarin slaagde. Hij maakte fresco's met wijnranken waar vogels op afkwamen om de druiven te stelen. Realiteit en afbeelding vielen samen. Van Co Gordél hangt er „Stilleven met knoflook". De knoflook teen tjes zijn inderdaad zeer le vensecht. Ook bij Henri Bol zijn de voorwerpen, een fles, een pistool of een kannetje, be drieglijk echt. Toch vraag je je af wat deze werken meer to nen dan het technisch kunnen van de meester. De toeschou wer bewondert het vakman schap, maar daar blijft het ook bij. Dit manierisme, hoe knap ook, imponeert in onze tijd Ger Stallenberg is de realist die het meeste boeit. Hij com poneert zijn schilderijen met brokstukken uit de tastbare werkelijkheid: een half li chaam, een doek of een hou ten balk. Zijn schilderijen dra gen curieuze namen als „Con quistadores" of „Samenwer king". De techniek die Ger Stallenberg hanteert, bevat talloze knipogen naar de ku nsthistorie, zo is onder andere een pointillistische toets te be speuren. De tien realisten stellen enigs zins teleur; ze hebben mij niet kunnen overtuigen van hun bijzondere kijk op de dingen. Als ik met gemengde gevoe lens de galerie verlaat, hoor ik nog net hoe de enige andere bezoeker van dat moment de galeriehouder overstelpt met complimenten voor de fantas tische expositie. Zo hoort het ook, tien realisten zien een an dere werkelijkheid, maar tien beschouwers van hun werk, zien ieder weer iets heel an ders in die werken. Pulchri Ook Pulchri Studio toont mo menteel enkele werken die het predicaat realistisch ver dienen, maar ze zijn daar slechts onderdeel van een mega-expositie. De traditione le Voorjaarstentoonstelling van Pulchri-leden oogt op- Lux Buurman: Doop-jurkje, olieverf op paneel. Te zien bij Smelik Stokking Galleries. FOTO: FRED WEEGENAAR nieuw als een kaleidoscoop van verschillende schilder kunstige stijlen en opvattin gen. Een wandeling langs de 169 schilderijen en sculpturen doet de toeschouwer van ver- wóndering in verbazing ver vallen, maar evenzeer is er aanleiding voor bewondering. Er hangen naakten, stillevens en landschappen waarbij de kunstenaar de indruk wekt aansluiting te willen zoeken bij oude en ietwat vergeelde schilderstpdities, maar (bijna letterlijk) daarnaast prijkt ly risch abstract werk of een schilderij dat constructivisti sche invloeden verraadt. De Voorjaartentoonstelling fungeert als een staalkaart van wat het schilderkundig ge nootschap Pulchri in huis heeft. Wat opvalt is de enorme variëteit en het verschil in kwaliteit. Aan de inrichting van de zalen met al die vele werken ligt niet één filosofie ten grondslag. Er is niet een regisseur a la Fuchs aan het werk geweest. Het enige con cept dat bij de inrichting werd gehanteerd lijkt soort bij soort te zijn geweest. Dat maakt de expositie tot een enorme toon zaal met voor elk wat wils. Waar ik het langst bij stil bleef staan en nog even naar terug ging zijn de schilderijen van Dirk Pols en Marianne Voll- mer. De vier doeken zijn se rieuze, enigszins sombere wer ken die elkaar goed aanvullen. Marianne Vollmer brengt de verf dik op, aan de oppervlak te lijkt haar werk een maan landschap met heuveltjes en kraters. Het toont zonder twij fel de donkere, onbelichte zij de van de maan. Op het werk Zonder Titel I valt een struc tuur te ontdekken die doet denken aan trapleer waarbij de twee horizontale dragers aan de bovenzijde uit elkaar wijken zodat de dwarsbalkjes in het luchtledige komen han gen. Een intrigerend werk. Dirk Pols exposeert twee doe ken waarbij grote lichte en donkere kleurvelden elkaar in evenwicht houden. Rode vlek ken en strepen treden op als stoorzenders. Op het werk met de titel „Kanttekeningen"valt in een ijl handschrift de vol gende tekst te ontcijferen: „Kanttkenmgen/ wanklanken op de rand van deze samenle ving". Tekst op een doek is al tijd een hachelijke onderne ming, hier heeft het hand schrift echter naast een letter lijke betekenis ook een aan vaardbare beeldende kracht. Tot het vaste ritueel bij de Voorjaarsentoonstelling be hoort de toekenning van de Jacob Hartogprijs. De jury on der voorzitterschap van Haye Smith heeft de Jacob Hartog prijs 1989 toegekend aan Ger Groothedde. Van de drie wer ken die hij heeft ingezonden achtte de jury „Verdraaiend" het beste. Ger Groothedde maakt kleine schilderijen die ook in hun compositie en kleurgebruik bescheidenheid uitstralen. De jury noemt het introvert poëtisch. De werken zijn niet een luide, aanklacht, een wanhopige schreeuw of een uitbundige vreugdekreet. Ingetogen en hermetisch zijn betere kwalificaties. Werk dat niet graag zijn geheim prijs geeft. Smelik Stokking Galle ries, Noordeinde 156, Den Haag: Tien Realismen (werk van tien realisten). Geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 18.00 uur; zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Tot en met 8 april. Pulchri Studio, Lange Voor hout 15, Den Haag: Voor jaarstentoonstelling (werk van leden). Geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur; zon dag van 13.00 tot 17.00 uur Tot en met 13 april. UITVOERING OP 8 APRIL IN DE GROTE KERK DEN HAAG Het Resi dentiekoor brengt zater dag 8 april in de Grote Kerk één van de aller grootste meesterwerken uit de koorliteratuur: het oratorium „Die Jahreszei ten" van Haydn. Een uit voering met medewerking van de sopraan Miranda van Kralingen, de tenor Henry Muldrow, de-bari ton Henk van Heijnsber- gen en het Nederlands Begeleidingsorkest. Het in 1936 opgerichte koor zingt onder de vertrouwde lei der Jo Ivens, het voorlaat ste concert van deze koor dirigent. Na twintig jaar heeft Ivens te kennen ge geven aan het eind van dit jaar de voortreffelijke samenwerking met het Haagse koor te moeten beëindigen. Ter gelegen heid van dit afscheid koos hij het Requiem van Dvo rak dat op 11 december in de Philipszaal zal worden uitgevoerd. In de lange lijst van door het Residentiekoor uitgevoerde werken komt „Die Jahreszei ten" tweemaal voor, in 1947 en in 1963 werd Haydn's laatste oratorium tot klinken ge bracht. En weer zal het pu bliek kunnen genieten van de belevenissen van mens en dier omringd door de wonderen van de natuur in de vier jaar getijden. Haydn is in dit werk groot in het schilderen en te kenen van kleine gebeurtenis sen waarin pachter Simon, dochter Hanne, boer Lukas, het landvolk en de jagers een centrale plaats innemen. Strikt genomen is „Die Jahreszeiten" geen oratorium, het is geen vertelde handeling maar een aaneenschakeling van episo den uit het dagelijks leven. Bij de opmaat tekent het orkest de overgang van winter naar len te, nog even de herinnering dan is daar de begroeting van de lente: „Komm, holder Lenz". De hand aan de ploeg: „Schon eilet froh der Ackers- mann zur Arbeit auf das Feld", gevolgd door het gebed om regen en de verhoring van het gebed. Opgetogen zingt Hanne: „O wie lieblicb ist der Anblick der Fefilde jetzt" en de verwondering: „Seht die Lilie, die Rose, die Lammer wie sie springen, die Bienen, die Vögel". Een danklied be sluit dit deel. In.de zomer staat het onweer centraal: „Die dtls- tern Wolken trennen sieh" maar als de avondklok luidt dan weerklinkt: „Von oben winkt der helle Stern". In de herfst ontluikt de liefde tussen Hanne en Lukas: „Lie- ben und geliebet werden ist Miranda der Freuden höchster Gipfel, ist der Wesen's Wonn'l und Glück". Het koor heeft van Haydn in dit deel een prachti ge partij gekregen, de jacht en de wijn worden uitbundig be zongen: „Lasst uns hüpfen, tanzen, springen, lasst uns fröhlich sein". De winter na dert, „Aus Lapplands Höhlen" komt de kou maar de kachel Haydns Jahreszeiten. FOTO: KATINKA BLEEKER brandt en Hanne, de en de meisjes zingen het Spin- lied „Knurre, schnurre, knur- re". Haydn besluit zijn machti ge opus met een loflied. De première van „Die Jahreszei ten" ging op 24 april 1801 en nog altijd brengt het werk uit voerenden en toehoorders in verbazing en verrukking. ADRIAAN HAGER ROTTERDAM De 24 uur durende cabaretmara thon die op 3 en 4 juni voor de derde keer in het Rotterdamse Luxor-thea- ter zou worden gehouden, gaat niet door. In verband met een procedure over geluidsoverlast van het theater is de situatie te on zeker om de coatracten met de uitgenodigde ar tiesten te kunnen teke nen. Aldus directeur R. Wiegman van het Luxor- theater gistermiddag. De buurman van Luxor aan de Rotterdamse Kruiskade, hotel Centraal, klaagt al ja renlang over geluidsoverlast die vanuit het theater wordt ondervonden. Inmiddels heeft het hotel een procedu re aangespannen bij de Raad van State. In verband met de onzekere situatie die dit met zich meebrengt, acht Wieg man zich niet in staat bintenissen met de organisa toren aan te gaan. Wiegman erkent wel dat ho tel Centraal overlast onder vindt. Investeringen in oude theater zijn echter ach terwege gebleven omdat de gemeente, die het theater ploiteert, in onderhandeling is over het bouwen van eer geheel nieuw amusements theater. Daarom voelt mer er niet veel voor nu geld te steken in isolatie die móge lijk maar korte tijd zijn nut kan bewijzen. De cabaretmarathon trok de afgelopen twee jaar veel pu bliek. Het programma werd bovendien rechtstreeks via de radio uitgezonden en later in het jaar waren nog een aantal samenvattingen var het programma op de televi sie te zien. i: dét ALPHEN AAN DEN RIJN ROCINEMA I (Van Boetzelat straat 6. tel. 01720-20800): Tl Bear (al); 18.45. 21.15. zo t/fa™ 21.45. zo. t/m wo. ook 13. 16.15. EUROCINEMA Cocktail (12). 18.30, 21.00. j piddei ook 16 00. ÊÜROC ringen NEMA IV: Twins (al); 18.4 21.30. 16.00. Avontuur met een staat. tje (al); 14.00. T LEIDEN LUXOR (Statlonswi 19. tel. 071-121239): Twina 19.00, 21.15. za. t/m wo. o 14.30. LIDO en STUD (Steenstraat 39, tel. 12413 Rain Man (al); 14.30, 18.' 21.15. Cocktail (al); The Acci sed (12); The Bear (al); 14," lune Vagebond (al); za. t/m w A 14.30. «TRIANON (Breestraat 3 Nea tel. 123875): Amadeus (a 20.00. REX (Haarlemmerstra 52, tel. 071-125414): Daisy Ma (16); 14.30, 19.00, 21.15. [LVE KATWIJK CITY THEATER (Badstraat 30. tel. 01718-7407! Who framed Roger Rabbit (a 19.00, 21.15. vr t/m wo. o< ?-StUC 14.45. CITY THEATER II: B een (al); 19.00. Jan Rap en zijn ma (al); 21.15. Frank en vrij (al); H AIT wo. 14 45 het VOORSCHOTEN GREENWA n (tel. 01717-4354): Who frami Raia" Roger Rabbit (al); 15.45, 19.0 an 21.15. The Milagro beantiel njp war (al); 21.00. Midnight run (a nue. 15 45.19.00. TVOlg KINDERVOORSTELLINGEN rlame Frank en Frey; 14.00. De nie£_°A„ we avonturen van Pippi L kous; 14.00. KINDERVOORSTELLINGEN Moonwalker; 14.00. n DEN HAAGASTA 1 (Spul 27. tf 1 ,',1C n0°d LON 1 (Winkelcentrum Babyloi l^ke tel. 471656): Mississippi bujn resl ning (12); 14.30. 16.45. 19 (X art 21.30. BABYLON 2: The blue (al); 14.30. 17.00, 19.o« 21.45 BABYLON 3: The ace an Dle dental tourist (al); 14.30, 17.01 rsenir 19.30, 21.45. CINEAC 1 (Bt rlamn (al); 13.15, 16.00, 18.45, 21.3*" CINEAC 2: Rain man (atr - 13.15. 16.00. 18.45, 21.30. C "ken NEAC 3: The dead pool (l6ograrr 18.45. 21.30. METROPOLE )r J0p irnegielaan. tel. 456756): RainnrJf in (al); 13.15. 16.00. I8.4!lü,,fc, t i 30 METROPOLE 2: A fit Sl called Wanda (al); 13.15. 16.01 ar lev 18.45, 21.30. METROPOLE m, wa Gorillas in the mist (al); 18,4! i weg 21 30. METROPOLE 4: r.~*L 6 tail (al); 13.15. 16.00, 21.30. METROPOLE 5: framed Roger Rabbit (al); 13.1 lg: „W 16.00. 18.45. Mujeres (al); 21.3 n mal ODEON 1 (Herengracht perkte hreef 18.45, 21.30. ODEON 4: (al); 18.45, 21.30. STUDIC (Kettingstraat 12b. tel. 65640 M. von Trotta: Paura (16); 17.5, 19.30. 21.45. DIO 2: Heat and Sunlight 17.30. El Lute (16); 19.30, 22. ;f RT .45 No •ww. hei ÏMO. 2T45. Za'aT'z Het roÏ55 korenveld; 19.30. Naked youll *0 De 19.30, 21.45. Zaal 3: 19.3! 21.45. Silver streak; di. De l»4„ ste trein; wo. KINDERVOORSTELLINGEN ASTA 3: KUnst en vliegwerl Nm ,15, 16.00. CINEAC 3: Lal °0 Tik de vagebond; 13.15, 16.0! METROPOLE 3: Lady c vagebond; 13.15, 16.00. ON 4: Kunst en vlieg-». 13.30. 16.00. STUDIO 1: Juif00 u" gle book; 13.15, 15.15. DIO 2: Pippi Langkous; 1341 30 r DEN HAAG Het Mu toont vanaf 7 april expositie over het tropische,01 genwoud. Deze bestaat uil kleurenfoto's van 60 bij 80 gemaakt door de Amsterdai 28 Pr fotograaf Fred Hoogervo 30 l" De meeste opnamen zijn maakt op Borneo. De tento stelling geeft een indring beeld van het leven i gerepte regenwoud grijpende verwoestingen w is. De expositie di met 7 mei. De f< ~- gaan vergezeld .van beg; TB F dende teksten, die voorali indruk geven van h ingewikkeld netwi n alles met alles i hangt en hoe voorzichtig dl l25 M moet worden omgespr gen. En dat als het kappen qq gj de huidige manier doorgaat er geen tropisch' 05 Ti genwoud meer bestaat. jj Geen krant ontvangen? Bel tuss 18.00 en 19.00 uur, zaterdags tus I.30 Jt 14.00 en 15.0.0 uur, tele 12.22.48 en uw krant wordt nog zelfde avond nabezorgd. RT .00 Zo .00 S[ .00-22 w I.OO I T>!> DEN HAAG De Kunste naarswerkplaats in München exposeert van 28 april tot 27 mei „Kapriolen", werk van vijf jonge Nederlandse beel dende kunstenaars. De expo sitie is tot stand gekomen in san>enwerking met de Rijks dienst Beeldende Kunst in Den Haag. Zij is een gevolg van de RBK-expositie „La Giovane Scultura Olandese" die vorig jaar tijdens de Biennale van Venetië in het Palazzo Sagredo werd gehou den. In München worden onge veer 25 werken getoond van de kunstenaars Rob Scholte, Peer Veneman, Fortuyyn/O- 'Brien, René Daniels en Lid- wien van de Ven. In de cata logus bij de tentoonstelling worden niet alleen deze wer ken beschreven, maar wordt ook gepubliceerd over de Ne derlandse kunst in de jaren tachtig en over de kunste naars. Auteurs zijn Saskia Bos, Anna Tilroe, Arno Vriends en Wilfred Dick- hoff. Kapriolen vindt plaats in het kader van de grote manifes tatie van Nederlandse cul tuur die tot eind van dit jaar in de Bondsrepubliek Duits land wordt gehouden. Be langstelling van buitenlandse deskundigen in Venetië voor de Nederlandse beeldhouw kunst had tot gevolg dat de Kunstvereniging in Mün chen zich verder oriënteerde in ons land met als resultaat dat zij samen met de RBK Kapriolen organiseerde. ADVERTENTIE Met Jacqueline Blom, Marie Louise Stheins, Leopold Witte „Onderhoudende voorstelling, die vrolijk inzicht geeft in de problemen van adolescentie en jonge volwassenen" (Binnenhof 23 maart) „Een avondje avontuurlijk theater" (Haagsche Crt. 23 maart) HET NATIONALE TONEEL 29 maart t/m 1 april THEATER AAN DE HAVEN Reserveren tel. 543202 05 Li

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 10