„God is geneutraliseerd"
Hoe verkoop ik een stad?
Lubbers: Fokker moet
afspraken nakomen
lGINAJNENLAND
maT^niut0sl'nht_
DE GROTE ZORGEN VAN KARDINAAL SIMONIS
jennis deel schoolvak vaak voldoende
CONGRES OVER PROFILEREN VAN MIDDELGROTE STEDEN
EeidócSoiwant
VRIJDAG 24 MAART 1989 PAGINA 5
\0f politie hcejl groot gelig
\Hulo 'i verpesten de tuin,
brengen zure regen en rr
L, her hele milieu kapot
'ch man, praat me niet m
ij denOt politie heelt me op de
n geslingerdJh reed n... Brink
ts mee.mtelein, tvee biertjes iy
bij heyi
noch
rdamsi
'entooi
alumi
toe
s. Akzd
terwij
vu m im/i. \2
jgeven hik... ioneen
en ver hebt een stiili in it
erbete uf! In ze hebben
B heef mul geliih...hik
BN notiiteturd hih...
lielzoeker gesnapt
bt 12 kilo heroïne
JpHOL De rijkspolitie heeft een jon-
i aangehouden die eerst asiel in ons
fvroeg, maar naderhand ook 12 kilo he-
bleek te hebben in een tas. De 18-jari-
\.F„ komend uit de Indische hoofdstad
A Delhi, meldde zich bij de marechaussee
I0i mstateerde dat hij reisde met een vals
147 lort. De jongeman, die vermoedelijk de
41aanse nationaliteit heeft, vroeg daarop
asiel. De marechaussee bracht hem
er naar een opvangcentrum
asielzoekers in Alkmaar. Later op de
ntdekte de douanerecherche op Schip-
bagagekluis een tas met daarop
n de jongen. In die tas zat 12 kilo
ie met een waarde van vele miljoenen
ns. De politie arresteerde F. de afgelo-
62 lacht.
159
Kwartier
makers
naar Namibia
Twee kwartierma
kers van de Ko
ninklijke Mare-
chausse werden
gisteren door
landmachtofficie
ren (rechts) uitge
leide gedaan op
Schiphol. De twee
vertrokken naar
Namibia. Zo'n der
tig leden van de
Koninklijke Mare-
chausse gaan daar
toezicht houden
op de binnenkort
te houden verkie
zingen.
FOTO: ANP
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Premier Lub
bers deelt de boosheid van mi
nister De Korte van economi
sche zaken over de houding
van vliegtuigfabrikant Fokker
nu het wat beter gaat met het
bedrijf. Beide bewindslieden
vinden dat Fokker zijn afspra
ken moet nakomen. Lubbers
zei dat gisteren na afloop van
het kabinetsberaad.
Fokker-topman Nederkoorn
liet gisteren in New York we
ten er niet veel meer voor te
voelen het bedrijf door een
sterkere vliegtuigfabrikant te
laten overnemen. Ook dreigde
hij een deel van de produktie
naar het buitenland over te
hevelen. Bovendien wil Fok
ker opnieuw in overleg treden
met het kabinet over een te
rugbetalingsregeling van de
verkregen staatssteun. Het
gaat daarbij om ongeveer 200
miljoen gulden. De Korte ont
stak hierop in woede.
Lubbers beaamde dat De Kor
te gisteren „knap geïrriteerd''
was over de gang van zaken.
Hij noemde dat „heel begrijpe
lijk" en stelde zich daarmee
vierkant achter De Korte op.
Overigens is hiermee niet ge
zegd dat er nooit meer wat
met Fokker kan gebeuren.
Maar Lubbers zei geen ver
wachtingen te willen wekken.
De Korte leefde door de op
merkingen van de kant van
Fokker in de veronderstelling
dat het bedriif zich aan het
contract met de overheid over
de terugbetaling wilde ont
trekken. De Korte: „Ik ben
Fokker, toen dat bedrijf in
nood zat, met 212 miljoen te
hulp gekomen. Hoewel aan
deze steun strikte voorwaar
den zijn verbonden, heeft de
Nederlandse samenleving gro
te risico's genomen. Die af
spraken moeten worden nage
leefd". Volgens Nederkoorn
wil Fokker niet van de over
eenkomst af, maar wil het be
drijf er opnieuw met De Korte
over praten.
ECHT Oordelend
de vraag wat hij
van zijn verblijf in
Aartsbisdom dat meer
et oosten van Neder-
is georiënteerd zegt
Het is hier veel rusti-
veel minder agressief
JJin het westen waar ik
302 laan kom. Hoe meer
1£aar het oosten trekt,
meer je daar de sfeer
iÖ2 reft van een zekere
elijkheid. De agrari-
bevolking heeft me
bijzonder aangespro-
Prettige mensen, rus-
minder agressief,
laf bedachtzaam. Er is
vasthoudendheid
heilige tradities, ook
er in het oosten van
ind wel degelijk cri-
ir wordt veel minder
[ewaaid met allerlei
lieuze stromingen.
142.061
93.00
122.00/w vastenbrief van drie
^geleden, God: 'Iets' of 7e-
67 00P toor>de U zich anders
j&OO&f pessimistisch, ook over
51 tyisdom. U vroeg zich af ot
ONGfef een goddeloosheid, een
fl^pndom aan het groeien is,
3230jde verworvenheden van
ONGren christelijke bescha-
1600.00j bedreigt. Letterlijk
S'SSM" U: „En ik vraag mij at
gJjjflp ons bisdom, ja zelfs in
29.80 f delen van de Westerse
146.60 \ld, de wortels zelf van het
445.005lelijk leven niet ernstig
ïSpj"
144.80 j
104.001 van vrijwilligers en vrij-
l26D0«sters steken veel tijd en
"jgie in de Kerk en in hun
_egelovigen, dragen mede-
65.50intwoordelijkheid in de
I5i0jchi'es. Dat is buitengewoon
^•^te juichen, dat moet alleen
_tr gestimuleerd worden.
82,50f in die brief vroeg ik me
63-OÖaf: is de basis van het ech-
JtjMjatholieke geloof nog wel
lid genoeg? In een tijd van
I7o!oo'arisatie is voor vee* men*
3o!oohet Godsgeloof in een cri-
59.00gekomen. God dreigt te
tot een chiffre, dreigt
eer geneutraliseerd te
tot een Iets. Door het
me wordt de autono-
de mens verabsolu-
valt God uit het blik-
weg. Het geloof ver-
lalt. Als God een Iemand
roept hij mij ter verant-
ng en dan draag ik ver-
ioordelijkheid ten opzichte
een ander. Dan ben ik
(heester, niet meer eigen
34: Dan kan ik niet zélf uit-
132 en wat goed en kwaad is.
ik mij overgeven
Hogere Macht, die
lijoonlijk is. Maar dat doet
niet meer zo gemakkelijk,
s een bekoring die in het
'jit geseculariseerde westen
Kijk eens naar die merk-
dige enquêtes. Mensen
zich op als katholiek of
Een snelle carrière kan kardinaal
Simonis niet ontzegd worden. Als
kapelaan uit Den Haag manifesteerde
hij zich voor het eerst voor het oog van
de wereld op het Landelijk Pastoraal
Concilie in Noordwijkerhout. Tot groot
verdriet van wijlen kardinaal Alfrink
werd dr. A.J. Simonis kort daarna, in
1971, tot bisschop van Rotterdam
gewijd. Dertien jaar later nam hij zijn
intrek op het aartsbisschoppelijk paleis
aan de Maliebaan in Utrecht als
opvolger van Kardinaal Willebrands. Al
snel hulde paus Johannes Paulus II de
aartsbisschop in het kardinaalsrood. In
de ruim vijf jaar dat aartsbisschop
Simonis nu de Utrechtse zetel bekleedt
schreef hij vier vastenbrieven, over
huwelijk en gezin, over de biecht, over
God, en over het lijden. Dit jaar schreef
hij niet zelf een brief, omdat de
gezamenlijke bisschoppen van
Nederland een vastenbrief hebben
gewijd aan het conciliair proces voor
vrede, gerechtigheid en het behoud van
de schepping. Terugkijkend op zijn
Utrechtse periode vindt de kardinaal
het allesbehalve een .success story': de
grondslagen van het katholieke geloof
bij zijn gelovigen zijn ernstig aangetast.
Een gesprek met een zeer bezorgde en
enigszins vertwijfelde kardinaal
Simonis.
christen, maar zeggen tegelij
kertijd niet in een persoonlijke
God te geloven. Het funda
mentele geloof in God als een
persoon is verzwakt".
Verkondiging
Als dat zo is, dan dient de
Kerk de hand in eigen boezem
te steken. Met name op het
punt van de verkondiging.
„De moeilijkheid van een bis
schop is, dat hij zelden of nooit
preken van een ander hoort.
Ik weet niet zo, wat er alle
maal verkondigd wordt. Wel
krijg ik veel brieven met
klachten, met name over de
verkondiging, dat die te mager
is en te horizontaal, te inter
menselijk. Er wordt te weinig
over God gepreekt, over de
persoon van Christus, en over
de geheimen van het geloof.
Bij het vormen van kinderen
valt mij op dat er bij de voor
bereiding veel gedaan wordt
door oudergroepen, die kate-
chese geven. Maar wat weten
de vormelingen nu over de
Heilige Geest, wat horen ze nu
over de Drieëenheid, Vader,
Zoon en Geest? Dat is nogal
eens mager. Dan mankeert er
iets aan de toerusting van de
genen die kinderen voorberei
den op het vormsel. Hoe dat
verbeterd moet worden weet
ik niet. De prediking is toch
wel wat schraal. Durven wij
wel voldoende de waarheid te
verkondigen? Een uitstekende
pastoor zei laatst tegen me, dat
hij gedonder zou krijgen als hij
precies zou zeggen wat het ge
loof belijdt en de Kerk leert.
Die pastoor bedoelde het aller
beste, maar om polarisatie te
voorkomen, zo zei hij, hield hij
zich op de vlakte. Het Evange
lie is radicaal en Jezus is een
grote idealist, spiegelt ons hele
grote idealen als Gebod voor.
Durven we dat in zijn radicali
teit wel te brengen? We probe
ren van Jezus een allemans
vriend te maken. Jezus wordt
dikwijls naar voren gebracht
als degene die permissief is, al
les maar goed vindt. In de He-
breëenbrief wordt gesproken
over het Woord Gods dat
scherp is als een tweesnijdend
zwaard. Maar we zijn de laat
ste vijfentwintig jaar in zo'n
vrijheidsroes terechtgekomen,
dat we die vrijheid van de
mensen niet durven te bruske-
ren. Wij mensen hebben ons
zelf verheerlijkt, op de troon
gezet, onszelf vergoddelijkt.
Als er over een persoonlijke
God gesproken wordt, is Hij,
vergeef me het woord, een
goedzak geworden. Ik heb het
idee, dat veel mensen leven
alsof God niet bestaat. Anders
kan ik die enquêtes niet ver
klaren, die spreken over het
ongeloof van de gelovigen. Op
vragen over het geloof in een
persoonlijke God en in een le
ven na de dood, antwoorden
tientallen procenten negatief,
terwijl ze zich katholiek of
christen i
tief gegeven, wordt verwoord
in het geloof en de leer van de
Kerk. Dat staat op papier, dat
zijn de gegevens van de ge
loofsbelijdenis en de Concilies.
Maar door het subjectivisme
en individualisme van deze
tijd als gevolg van de seculari
satie menen veel mensen zelf
uit te kunnen maken wat ka
tholiek is. En niemand anders.
Veel mensen noemen zich ka
tholiek, maar zijn het in feite
in bepaalde opzichten niet. Als
ik ze dat probeer te zeggen,
worden ze boos. ,Wie geeft u
het recht om te zeggen dat ïk
niet katholiek ben', roepen ze
dan, ,dat maak ik zelf wel uit!'
En dat is het probleem".
Wanneer kerkleiders de secu
larisatie als een Godsverduis
teringzien, en niet als een
nieuwe kans, dreigt de Kerk
af te glijden naar een sectari-
sche gemeenschap, zegt pasto
raal onderzoeker Nico Derk-
„Wat katholiek is, i
objec- „In zekere
vreemdelingen in deze wereld.
Als je Christus aanhangt, moet
je je ervan bewust zijn dat je in
de ogen van de wereld een
dwaasheid begaat, zoals Paulus
zegt. Het woord sectarisch ge
bruikt U. Sectarisch is een
groep katholieken, die zich af
sluit van de grote groep katho
lieken. Uit de Schrift komt
naar voren dat Jezus een vol
huis voor ogen stond. Op het
eind van zijn leven sprak Hij
toch over ,Gij, kleine kudde'.
Dat zal de gang van de ge
schiedenis van het christen
dom altijd weer te zien geven:
bloei, crisis, groei, crisis, bloei,
crisis. Altijd zal er een kleine
groep zijn, die weer het zuur
desem wordt voor het grote
geheel. Dan moeten ze je maar
een secte noemen. Ik las het
deze week in een verslag van
de Mariënburgvereniging,
waarin een hooggeleerde pro
fessor (de kardinaal bedoelt de
Heerlense pastoraaltheoloog
prof. E. Henau, red.), beweer
de dat het christendom een
grote secte dreigt te worden.
Kardinaal
Simonis:
„Helaas moet
ik
constateren
dat de
antennes van
de gelovigen
totaal
verkeerd
gericht staan.
Ze pakken
het niet op."
FOTO:
JAN
Een verkeerd, zeer slordig, en
verwarring zaaiend spraakge
bruik."
Derksen meent dat parochies,
die de secularisatie als uitda
ging zien, de meeste kans tot
overleving hebben. Uit zijn
onderzoek blijkt tevens dat
veel parochies de band en de
communio met de bisschop
hebben verloren.
„Het bisdom is zeer groot en
uitgestrekt, Utrecht ligt aan de
rand van het bisdom. In de
laatste tientallen jaren is het
aartsbisdom zwaar gedecentra
liseerd. Als gevolg daarvan is
niet zozeer de bisschop, maar
de deken veelal het referentie
punt voor de gelovigen. Derk
sen heeft maar tien procent
van de parochies in het bis
dom onderzocht. En wie heeft
Derksen nü precies geïnter
viewd De beleidskaders.
Kerksociologisch is bewezen
dat er een onderscheid ge
maakt moet worden tussen de
beleidskaders en de „gewone"
gelovigen. Als ik de mening
van pater Derksen moet gelo
ven, heb ik hier te maken met
de beleidskaders. En dan ver
wondert zijn conclusie me niet.
Want de beleidskaders zijn
nogal sterk in hun zelfbewust
zijn van: ïk heb ook een me
ning. Natuurlijk betreur ik
Derksens conclusie. Wat moet
ik als bisschop in zo'n groot
bisdom? De pastoraal verloopt
tegenwoordig via de pastoraal
van de nabijheid. En ik pro
beer te lopen wat ik lopen
kan. Meer kan ik niet doen. Ik
zou niet weten hoe ik het an
ders moet doen".
Kardinaal, ligt het niet veel
dieper? Veel gelovigen voelen
zich op ethische gronden afge
wezen door de bisschoppen.
„Dat stelt me voor de perma
nente vraag hoe ik in hemels
naam de leer van de Kerk in
gang kan doen vinden. En
waar ik dan de argumenten
vind die aanslaan? Helaas
moet ik constateren dat in
onze tijd de antennes van veel
gelovigen totaal verkeerd ge
richt staan. Ze pikken het een
voudigweg niet op. Met het
Godsgeloof verdwijnen er in
de westerse cultuur veel meer
waarden. Eerbied, je hoort het
begrip nog maar zelden. Eer
bied voor God, voor de schep
ping, voor je eigen persoon,
het menselijk lichaam. Be
scheidenheid, nederigheid, het
bewust zijn van je kleinheid,
onvolmaaktheid en ontoerei
kendheid. Laten we elkaar
niets wijs maken, dat dreigt al
lemaal nogal verloren te gaan.
En de trouw van God. Of één
van de grote taboe's van deze
tijd: gehoorzaamheid. Kom
daar nog maar eens mee. Die
waarden zie ik met het Gods
geloof verdwijnen. Hoe moet
ik een Evangelie brengen,
waarvan Paulus zegt dat het
gestoeld is op de gehoorzaam
heid van het geloof? Daar
worstel ik voortdurend mee.
Daar heb ik het onderzoek
van pater Derksen niet voor
nodig. Gelukkig zijn er steeds
meer jongeren die er weer
voor open staan. Ik ken jonge
gelovigen, jonggehuwden, die
de seksuele en huwelijksmo
raal van de Kerk van binnen
uit beleven. Daar vestig ik
mijn hoop op. Er zal een
nieuw geslacht komen, dat er
weer voor open staat; veel
mensen zullen de ogen open
gaan. Want zo kan het in deze
wereld niet doorgaan. Welke
drama's voltrekken zich niet
in veel huwelijken, waarin
kinderen toch willen opgroei
en in de geborgen liefde tussen
vader en moeder? En de ge
weldige dramatiek van de
wraakroepende zonde van de
abortus. We zijn daaraan ge
wend geraakt, het is nu een
maal zo, zeggen we dan. Maar
als je het in zijn wezen nagaat
is het wraakroepend, wat er in
deze tijd gebeurt. Dan moeten
we dankbaar zijn dat Onze
Lieve Heer zo ontzettend
barmhartig is."
THEO KRABBE
DEN Uitbreiding
het examenpakket,
verplicht stellen van
6i3/Jkunde en een tweede
NJjjimde taal betekenen
527/»t dat de overgang van
6ntfldelbare school naar
JJ3/4 er beroepsonderwijs of
52i/2versiteit soepeler gaat
4,1/1 lopen. Wel kunnen
sluitingproblemen
;r een deel worden
rkomen door de leer-
Hfcen de gelegenheid te
geven delen van vakken
te kiezen. Niet altijd zijn
alle delen van eeri vak
nodig voor een vervolg
studie.
Dit zijn enkele bevindingen
uit een gisteren bekend ge
worden onderzoek van het
Leidse onderzoekcentrum LI-
COR. Het werd verricht in op
dracht van het Instituut voor
Onderzoek van het Onderwijs.
Volgens de onderzoekers
wordt door het hoger onder
wijs meestal ten hoogste drie
„totale" vakken geëist. Voor
andere vakken is het hoger
onderwijs tevreden met een
kwalificering op onderdelen
zoals lezen van Duitse vakpu-
blikaties, maar geen literatuur;
of kennis van algebra en go
niometrie maar niet van vec-
tormeetkunde.
Vasthouden aan het huidige
systeem van volledige vakken
leidt er. toe dat het aantal ge
wenste vakken voor bepaalde
studies tot negen of tien op
loopt; meer dan het voortgezet
onderwijs kan bieden, aldus de
onderzoekers.
USKE EN WISKE DE SPEELGOEDSPIEGEL
DEN BOSCH Nu de
vier grote steden in de
Randstad op weg zijn naar
de status van Supersteden,
of misschien wel Super-
stad, is het voor de „mid
delgrote steden" (50.000
tot 200.000 inwoners)
hoogste tijd hun pluspun
ten eens uitgebreid te eta
leren. En dan liever niet
allemaal tegelijkertijd be
weren „middenin Europa"
te liggen, maar een serieu
ze analyse maken van de
eigen mogelijkheden en
op grond daarvan de boer
op. „Profileren om te pro
fiteren", heette het giste
ren op een congres dat in
Den Bosch werd gehou
den.
Om hen direct maar van een
eventueel minderwaardig
heidscomplex af te helpen,
werden de deelnemers van het
congres (afkomstig uit onder
meer Almelo, Amersfoort, De
venter, Groningen, Zoeter-
meer en Zwolle) welkom ge
heten met de mededeling dat
de vijftig vaderlandse middel
grote steden „ruim een derde
van de nationale economie
vertegenwoordigen" en „ver
der veelal eep trekkersrol
voor de regionale
vervullen". Mr. J. Witsen, di
recteur-generaal op het minis
terie van Vrom (volkshuisves
ting, ruimtelijke ordening en
milieu), zei het in zijn rede al
dus: „De middelgrote steden
zijn de draagbalken van onze
samenleving". Nederland is
een optelsom van regio's en de
middelgrote steden vormen
niet zelden het centrum van
zo'n regio. En vergeet niet:
„Europa wordt een gemeen
schap van regio's". Nog even,
dan praten we over de draag
balken van Europa.
Een dergelijk glorend perspec
tief hebben de steden jaren
lang gemist. In de jaren zestig
en zeventig verlieten bedrij
ven en gezinnen en masse de
stad, om zich prettig bereik
baar en comfortabel gehuis
vest in de nieuwe groeikernen
te vestigen. De steden bleven
zitten met een groot leger
werklozen, met studenten en
ouderen; kortom met dat ge
deelte van de samenleving dat
geen geld oplevert, om het
eens strikt materieel uit te
drukken. Maar dat is verleden
tijd.
Troeven
De wederopstanding van de
stad is niet het gevolg van een
luchtige modegril; er is wel de
gelijke een gezonde basis voor
stedelijk zelfvertrouwen en
daarbij hoeft echt niet alleen
gekeken te worden naar Am
sterdam, Rotterdam, Utrecht
en Den Haag (door de commis
sie Montijn onlangs de „vier
troeven" genoemd). Drs. P.
Dordregter, directeur van de
Vereniging van Nederlandse
gemeenten: „Het land heeft
heel wat meer te bieden dan
de vier troeven van Montijn".
In de Randstad alleen al liggen
zo'n tien stedelijke agglomera
ties met meer dan 100.000 in
woners en daaromheen nog
eens zeven soortgelijke samen
geklonterde steden. „Om
zoomd door talrijke kleinere
steden en goed uitgebouwde
dorpen vormen ze een uniek
milieu voor de uitbouw en
nieuwvestiging van economi
sche activiteiten", aldus Dor
dregter.
Maar wie zijn daarvan op de
hoogte? Welk buitenlands be
drijf vestigt zich in Assen als
niemand vertelt hoe goed het
daar wel toeven is? Welke uni
versiteit kiest voor Leeuwar
den als die stad zijn gezicht
niet laat zien? Kortom, waar
om presenteren de steden zich
niet beter? Zé moeten zich
profileren, laten zien waarin
ze verschillen van anderen. Ze
moeten zich, zo zeiden alle in
leiders op het congres, verkó
pen. Nu hebben steden, be
stuurd als ze worden door poli
tici, daar lang niet altijd kaas
van gegeten. Vandaar dat ze
gisteren hun oren lieten han
gen- naar zakenmensen als G.
de Jong, directeur ontwikke
ling bedrijfsleven bij het Ver
bond van Nederlandse Onder
nemingen (VNO). „Eerst moet
u een strategie opstellen", leg
de hij uit..„U moet weten wel
ke kant u met uw stad opwilt
en daar de profilering op af
stemmen".
Blauwgeblaasd
Teveel steden proberen zich
zelf te promoten door andere
na te apen. Staan Amsterdam
en Rotterdam vol nieuwerwet
se zakencentra? Dat willen zij
ook. Ze scharen zich in de
stoet van steden met „glanzen
de brochuren vol blauwge-
blaasde kantoren met steriele
trottoirs, loopbruggen en de
onvermijdelijke helicopter in
de altijd blauwe lucht", en dat
is, aldus Dordregter, „precies
verkeerd". Het heeft geen zin
allemaal hetzelfde te willen,
want dan krijgt iedereen niks.
„De regionale industriepolitiek
van de jaren vijftig en zestig
heeft laten zien hoe het niet
moet. Door niet te durven kie
zen heeft stimulering in tien
tallen kleinere en grotere
plaatsen tot vestiging van be
drijven geleid. Al die plaatsen
schoven een eindje op, overal
kwamen sporthallen, overdek
te zwembaden en buurthuizen
en dat was het dan. Vlees noch
vis. Nergens kreeg een plaats
de kans zich tot een nieuw ste-
deliijc centrum te ontwikkelen.
De Vpoeling was te dun en de
politieke lafheid te groot". In
plaats van te streven naar een
rol in de grauwe middenmoot,
moeten steden volgens Dor
dregter (niet in concurrentie,
maar in overleg met hun re
gio) de kopstukken uit hun lo
kale samenleving bij zich roe
pen om een eigen, aantrekke
lijk gezicht te ontwikkelen.
Daarbij is het niet onverstan
dig, zo adviseerde prof. dr. A.
van Gent van Nijenrode (Uni
versiteit voor bedrijfskunde),
na te gaan welke eisen aan
steden gesteld worden. „Denk
niet dat je enige bent. Uit de
hele wereld komen steden
naar Nissan om zich te presen
teren als aantrekkelijke vesti
gingsplaats. Kijk wat voor ei
sen ze stellen en in hoeverre je
daaraan tegemoet kan komen.
Maak een analyse van jezelf
en van verschillende bedrijven
en kijk dan welke in je stad
geïnteresseerd zouden kunnen
zijn". Van Gent wees op het
goede voorbeeld van het Belgi
sche Hasselt, dat zich „zeer
specifiek" op Japanse inves
teerders heelt gericht door een
golfbaan aan te leggen (Japan
ners doen niets liever dan gol
ven), een Japanse school op te
richten en een Japanse advi
seur in dienst te nemen. Dat
leidde ertoe dat verschillende
Japanse bedrijven zich in Has
selt en omgeving hebben ge
vestigd":
STEVO AKKERMAN