,Oervert rouwen in kerk
moet hersteld worden"
kerk
wereld
beroepingen
Evangelische organisaties
willen jeugd laten hollen
brieven
lezers
£eidóc Soutan
Ui
>weer
L
Ji
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CcidócSointmt
WOENSDAG 22 MAART 1983 PAGINA
BIN
Paus in september 1991 naar Hongarije
BUDAPEST Paus Johannes
Paulus II zal in september
1991 een bezoek brengen aan
Hongarije. Het zou het eerste
bezoek zijn aan een andere
communistische staat dan Po
len, zijn vaderland. Dat heeft
het Hongaarse persbureau
MTI gisteren gemeld. MTI
meldde dat Politburo-lid Imre
Pozsgay maandag in audiëntie
was ontvangen door de paus in
Vaticaanstad om het bezoek te
bespreken. Poszgay, een van
de bekende hervormers in de
Hongaarse communistische
partij, was in Rome om een
congres van de Italiaanse zus
terpartij bij te wonen. De Hon
gaarse president Bruno Straub
nodigde de paus vorig jaar uit
na een verzoek daartoe van de
Hongaars rooms-katholieke
geestelijkheid.
Karei de Grote-prijs voor Roger Schutz
AKEN Roger Srfhutz, de oprichter van de oecumenische ge
meenschap in Taizé, krijgt dit jaar de internationale Karei de
Grote-prijs van de stad Aken. De prijs wordt uitgereikt aan
mensen die zich verdienstelijk hebben gemaakt voor de een
wording van Europa. Schutz wordt onderscheiden voor zijn bij
drage aan de toenadering tussen volken en godsdiensten, aldus
het comité dat de prijs sinds 1950 beschikbaar stelt. Onder zijn
leiding is de „confessioneel niet gebonden religieuze gemeen
schap' die veertig jaar geleden in het Franse dorp werd ge
sticht, uitgegroeid tot een „voortdurend concilie van de jeugd".
Frère Roger Schutz (74) ontvangt de Karei de Grote-prijs op 4
mei uit handen van burgemeester Kurt Malangre van Aken.
Vorig jaar kregen Mitterrand en Kohl de prijs.
De sterke vermag het
meeste in zijn eentje
Betere public
relations voor
kerken nodig
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM Kerken
moeten hun „public rela
tions" beter verzorgen.
En: mensen moet duide
lijk worden gemaakt dat
kerken in de sfeer van de
persoonlijke aandacht
(pastoraat) veel te bieden
hebben.
Dat zijn enkele „aanbevelin
gen" voor de kerken, afkom
stig van het CDA en de NCRV
naar aanleiding van een on
derzoek waaruit blijkt dat nog
slechts 49 procent van de Ne
derlanders zich kerkelijk wil
Drs. A. M. Oostlander, direc
teur van het Wetenschappelijk
Instituut van het CDA zei in
een reactie op de uitslag van
het onderzoek dat in de mo
derne samenleving die wordt
gekenmerkt door automatise
ring en dergelijke de behoefte
aan persoonlijk gerichte aan
dacht van grote betekenis is.
De kerken hebben daarin een
eeuwenlange traditie en ze
zouden die kwaliteit beter
moeten uitdragen, aldus Oost
lander.
NCRV-directeur mr. A. Duy-
ser oordeelde dat de kerken
meer aan de verzorging van
het public relations zouden
moeten doen. Veel mensen
hebben een verkeerd beeld
van de kerk. „De kerk is bij
voorbeeld veel levendiger dan
veel mensen denken", aldus
Duyser.
De voorzitter van het CNV, H.
Hofstede, zei in een reactie dat
het CNV de christelijke waar
den van naastenliefde, verant
woordelijkheid en gerechtig
heid de moeite waard vindt
voor de hele samenleving. De
toenemende onkerkelijkheid is
naar zijn oordeel niet van in
vloed op het beleid van de
christelijke vakbeweging. „We
zijn een christelijke vakbewe
ging en dat steken we niet on
der stoelen of banken. We wil
len dat blijven ook en iedereen
is vrij om lid te worden of
niet".
De secretaris van de Raad van
Kerken, ds. W. van der Zee
vond dat de stijging van het
percentage onkerkelijken erg
meevalt. „We dachten een
aantal jaren terug dat het veel
sneller zou gaan", zei ds. Van
der Zee. „De stijging zal nog
wel even doorgaan, maar we
weten natuurlijk niet hoelang.
Goede hoop
In een reactie zei kardinaal Si-
monis desgevraagd: „De cijfers
komen me nu onder ogen en
ik moet er eerst goed over na
denken, maar als het 'gehalte'
van degenen die zich nu nog
katholiek noemen en het ka
tholieke geloof belijden en be
leven hoger wordt, dan heb ik
goede hoop voor de toekomst".
Een woordvoerder van de Ka
tholieke Schoolraad vindt het
voorbarig te reageren op een
onderzoek dat hij niet kent.
„We weten allemaal dat er on
kerkelijkheid gaande is, maar
hoe definiëren we de mate van
betrokkenheid bij de kerk?
Bovendien is mij de vraagstel
ling niet bekend. Deze gege
vens zijn niet zo gemakkelijk
te duiden", aldus de heer W.
van Walsteijn.
zaamheden (prot.geestelijke
ging bij de Koninklijke Marine) D.
Huurman te Genderen en Ooeveren.
Aangenomen het beroep
's-Gravenhage) Mw.M. Terlouw-
Sterk, predikant voor buitengewone
i/.gerel.) P. Hendriks te Hengelo
het Jeugdwerk) C. Bergstr'/ïr
te Heerhugowaard-Veenhulzen. Be
dankt voor Nieuw-Amsterdam J.
Verdijk te Westerlée.
KANSEN VOOR PAROCHIEONTWIKKELING MAAR:
WARNSVELD - „Een pa
rochie die de secularisatie
van de huidige westerse
samenleving als uitdaging
ziet en op basis daarvan
haar activiteiten vorm
wil geven, biedt de mees
te kansen". Dat zegt Nico
Derksen in een proef
schrift over parpchie-ont-
wikkeling onder de titel
„Eigenlijk wisten we het
wel, maar waren we het
vergeten". Derksen heeft
voor zijn onderzoek vijf
endertig parochies in
Gelderland intensief on
derzocht en hij houdt zich
al jaren bezig met paro
chie-ontwikkeling en toe
rusting van vrijwilligers.
Anders dan vele kerkleiders
beschouwt hij die secularisatie
niet als een „Godsverduiste
ring", maar als een weldaad
voor de cultuur en het chris
telijk geloof. Het biedt moge
lijkheden en kansen. Voor de
gelovigen ligt er de kans om
te ontdekken dat alle functies
die de godsdienst in de sa
menleving heeft verloren,
niet het wezen daarvan uit
maken. Godsdienst mag dan
wel een privé-zaak geworden
zijn, maar hoeft daarom niet
minder persoonlijk te zijn.
Juist een persoonlijk geloof,-
en dat is voor Derksen iets
anders dan een individualis
tisch geloof - dat samen met
anderen beleefd wordt, bezielt
het menselijk leven, steunt
elke actie om de ethische
waarden hoog te houden en
motiveert het sociale en poli
tieke engagement van christe-
Opbloeien
Echter: dat persoonlijke ge
loof te laten opbloeien in het
dagelijkse wel en wee van de
parochie blijkt niet zo een
voudig te zijn, zo komt uit zijn
onderzoek naar voren.
Parochieontwikkeling staat of
valt met het vermogen van
pastores en vrijwilligers om
hun geloofsbeleving ter spra
ke te brengen, zegt hij. „Die
ervaringen zitten in een putje,
ze zijn dichtgegroeid. Als je ze
aanboort, dan zeggen mensen:
'Verrek, ik heb daar wel ge
dachten over, maar daar was
ik niet opgekomen'. Vaak heb
ik die uitspraak gehoord bij
Sarochievergaderingen. Oh ja
fico, nu je het zegt, we wisten
het wel, maar we zijn het ver
geten. Vandaar de titel van
mijn onderzoek".
Derksen: „Het ontwikkelen
van een persoonlijk geloofsge-
weten of een persoonlijke ge-
loofsherinnering moet in feite
nog gebeuren". „Geloven en
het meer irrationele is niet af
wezig in onze cultuur, ons
denken envoelen, maar
wordt niet gemakkelijk aan
gesproken en soms verdron
gen. Parochies zullen zich
daar dwars tegen in moeten
ontwikkelen. Er wordt hard
gewerkt en veel gedaan in de
parochies, maar mensen ko
men niet bij elkaar op ver
haal. Er is nog maar weinig
vrijmoedigheid ontstaan om
elkaar te vragen naar het per
soonlijke geloofsleven of el
kaar daarover te vertellen.
Natuurlijk loop je met je per
soonlijke leven niet snel te
koop. Voor de continuïteit
van parochies vind ik het van
belang dat er nieuwe aanspre
kende liturgische rituelen ge
vonden worden. En een nieu
we geloofstaal. Vormen van
communicatie, waarin men
sen elkaar aanspreken op hun
geloofservaring. Dat klinkt
allemaal zwaar theoretisch,
maar wat ik bedoel is simpel.
Nico Derksen: „Als je bij mensen naar de diepte van hun erva
ringen boort, dan knappen ze daar van op."
FOTO: PERS UNIE
ervaringen, waar ze anders
bijna te bescheiden voor zijn.
Als je bij mensen naar die
diepte van hun geloofserva
ringen boort, dan knappen ze
daar van op."
Dat het schort aan deze per
soonlijke geloofscommunicatie
in de parochies ziet hij als een
van zijn ontdekkingen. Een
Het gaat erom dat mensen in
de parochie elkaar niet alleen
vragen over de koffie, thee en
de was stellen, maar ook over
hun zieke kind, hun zieke
man, hun man die geen werk
meer heeft, of hun vrouw die
het allemaal te zwaar is. Hoe
geloven en de relatie met God
daarin meespeelt. Dat ze el
kaar durven te vragen naar
andere is het gegeven dat in
veel parochies de band met de
bisschop of het bisdom verlo
ren is geraakt. Die band
wordt als teleurstellend of ne
gatief ervaren of komt über
haupt niet ter sprake. Gelovi
gen zijn teleurgesteld in de
bisschoppen, voelen zich door
hen op ethische gronden afge
wezen. Derksen acht dat geen
gezonde ontwikkeling voor de
voortgang van de parochies.
Hij spreekt van een geschon
den „kerkelijk oervertrou-
wen", dat hersteld zal moeten
worden. „Als je Op een tak in
een boom zit, moet die tak
wel stevig aan die boom zit
ten. Werk en leef je in de
kerk, dan moet je stevig op
die tak kunnen zitten. Moet je
voortdurend kritiek leveren
op de kerk, omdat de vertrou
wensrelatie met het leider
schap verstoord is, dan zaag je
de tak door waarop je zelf zit.
Als werker in de kerk, man,
vrouw, gewijd, niet-gewijd,
heb je een oervertrouwen no
dig. Dat geschonden oerver
trouwen moet erkend worden
en wederzijds hersteld wor
den. Lukt die wederzijdse dia
loog niet, dan zullen de bis
schoppen het verliezen. De
parochies daar niet van bloei
en. Dan ontwikkelen ze zich
verder op hun eentje. Net zo
als mensen bij hun geloofs-
herinnering elkaar aanvullen,
verrijken en corrigeren, zo
moeten parochies elkaar aan
vullen in hun creativiteit met
het omgaan met de eigenlijke
boodschap van Jezus van Na
zareth."
THEO KRABBE
Nico Derksen, Eigenlijk
wisten we het wel, maar we
waren het vergeten. Een on
derzoek naar parochieont
wikkeling en geloofscom
municatie. Uitgave Kok,
Kampen. Prijs 55,*
Haastig gebed
Hals over kop moesten de deelnemers aan een dienst in een synagoge In een voorstad ten zui
den van Parijs het gebouw ontvluchten nadat er brand was uitgebroken. Terwijl een pdlitleagent
op wacht stond, voltooiden de joden hun gebeden. Criminele aanwijzingen voor de brand in de
bioscoop zijn vooralsnog niet gevonden. foto: ar
WARC overweegt schorsing van Zuidafrikaanse kerk
DEN HAAG De Evangeli
sche Presbyteriaanse Kerk in
Zuidafrika loopt het risico te
worden geschorst als lid van
de Wereldbond van Hervorm
de en Gereformeerde Kerken
(WARC). De reden is de steun
van leiders van deze kerk aan
de regering van het thuisland
Gazankulu. Dat heeft James
van Hoeven, medewerker van
de WARC, desgevraagd laten
weten aan het progressieve
Zuidafrikaanse weekblad The
Nèw Nation. De Evangelische
Presbyteriaanse kerk is voort
gekomen uit het zendings
werk van Zwitserse kerken,
die ook nu nog grotendeels de
financiële lasten dragen. De
kerk, die 30.000 leden heeft,
sloot zich in 1983 aan bij de
Wereldraad van Kerken.
ARNHEM Evangelische organisaties proberen in juni de
christelijke jeugd van Nederland aan het hollen te krijgen.
Onder het motto 'Er gaat een vuur door Nederland' organi
seren zij een fakkelestafette die in ieder geval alle provin
ciehoofdsteden moet aandoen.
„Evangelische jongeren lopen wel van de
de andere, maar ze geven vaak niet thuis als de handen uit
de mouwen moeten worden gestoken", zegt Annelies Barth.
Samen met enkele andere vrijgestelden is zij al maanden
bezig met de organisatie van deze Torch Run, een interna
tionaal initiatief met het doel jongeren te interesseren voor
de zendingsopdracht.
Het is de bedoeling dat van 10 tot 17 juni twee groepen van
ongeveer veertig ervaren hardlopers enkele fakkels van
stad naar stad brengen en in hun kielzog rennende enthou
siastelingen, gekleed in een Torch Run t-shirt, weten mee
te krijgen. Tegelijk worden her en der activiteiten georga
niseerd „met een sterk uitdagend en evangeliserend karak
ter".
„Vrouw-onvriendelijkheden"
in liturgie worden onderzocht
VUGHT Een
van zeven vrouwen werkt op
verzoek van de bisschoppen
conferentie aan een rapport
over 'vrouw-onvriendelijkhe
den' in de rooms-katholieke
liturgie. De commissie wil
vooral onderzoeken of in de
huidige liturgie op het gebied
van het taalgebruik, de sym
boliek en de rolverdeling de
vrouw tekort wordt gedaan,
aldus mevr. D. Vernooij van
de werkgroep Vrouw en Kerk
van de Katholieke Raad voor
Kerk en Samenleving.
De commissie stelt het onder
zoek in op verzoek van de
werkgroep en de Unie Neder
landse Katholieke Vrouwen
organisaties, waarin vijf ka
tholieke vrouwenbewegingen
samenwerken.
In hun reactie op het slot-do-
cument van het Landelijk
Pastoraal Overleg over de li
turgie, dat in 1986 werd ge
houden, erkenden de bis
schoppen dat bepaalde aspec
ten van de liturgische vorm
geving vragen oproepen
waarvoor vooral vrouwen ge
voelig zijn. „Voorstellingen,
zienswijzen en woorden die
ons 'vrouw-onvriendelijk'
voorkomen, vragen in de ver
kondiging en in de liturgische
en catechetische vormgeving
om een zorgvuldige bespre
king en toelichting.
ih I
•lijk geschreven De
:tie behoudt zich
echt voor mgezon-
Woordgeslach t
Tot mijn verbazing las ik in de
krant een artikel over „de
Frankenslag". Een weg door
de duinen, een „slag", is onzij
dig. Ook volgens Van Dale is
het „het slag". Men spreekt en
schrijft dus: „het Rijslag, het
Scheveningse Slag, het Wasse-
naarse Slag, het Kolenwagen
slag en het Frankenslag". Al
Voorburg mierenhoop
Het gemeentebestuur van
Voorburg is bang dat het in
wonertal binnen afzienbare
tijd onder de 40.000 zal dalen.
Dat betekent dat de dan min
der grote gemeente 148.000
gulden minder van het Rijk
zal ontvangen, er twee raads-
zetels minder op na moet hou
den, terwijl wethouders, raads
leden en (nieuwe) gemeente
ambtenaren een lager salaris
of kleinere vergoeding zullen
ontvangen. Burgemeester Een
hoorn denkt nu via grondruil
een deel van het grondgebied
van Leidschendam te bemach
tigen, te weten het grotendeels
onbebouwde gebied tussen de
A4 en de Vliet, waarbij hij ge
makshalve het Zeeheldenwijk
je van Leidschendam ook
maar meeneemt. De schrik
slaat de Voorburgers echter
om het hart waar de burge
meester zegt behalve aan be
bouwing op het nieuwe gebied,
ook te denken aan het uit
plaatsen van sportvelden die
nu als welkome groengebieden
in de toch al zo dichte bebou
wing van Voorburg liggen,
naar de overkant van de Vliet
om vervolgens de hierdoor
vrijkomende terreinen ook
nog eens vol te bouwen. Dat
kan betekenen dat, naast het
Vliegermolen- en Corbuloge-
bied, sportpark 't Loo en de
terreinen van Devjo en Tone-
gido bebouwd gaan worden
(het liefst met flats natuurlijk
want dat geeft de meeste in
woners) en dat alle sportterrei
nen in de zone aan de Vliet
geconcentreerd worden. Zeg
dan maar 'dag' tegen wat nu
met toenemende moeite nog
Mooi Voorburg en het Dorp
aan de Vliet genoemd kan
worden. Temeer daar uit de
reactie van wethouder Van'
Erp van Leidschendam in de
krant blijkt dat er tussen de
twee gemeenten best wel eens
zaken gedaan kunnen gaan
worden.
Mr. P.J. de Smidt,
Ombudsman bewijst waardf
VoRIG jaar heeft het bureau van de Nationale Ombudsm pi
meer dan tienduizend klachten ontvangen van burgers
gedragingen van de overheid. Daarbij ging het opvallei
vaak om het trage tempo waarin veel overheidsorganen ke f
nelijk werken. Terecht stelt de ombudsman in zijn deze ws
verschenen jaarverslag, dat de burger van die overheid
een heel andere instelling mag verwachten. Bij alles w
overheidsdienaren doen moeten zij in de eerste plaats best w'<
fen dat hun aanpak gekarakteriseerd moet worden dSp1
voortvarendheid.
DEN I
druk t
anwe
litievei
Ongevi
veekei
Nederl
'ranki
kc
w Marok
iPasen
'at bli
jaar 2
In samenhang met de traagheid signaleert de ombudsm
tezelfdertijd dat de overheid óók vaak zwijgt op momenli
waarop zij nadrukkelijk zou moeten spreken; en dat nog
in dit informatietijdperk. Andermaal wijst de ombudsmi
erop dat bijvoorbeeld op een schriftelijk verzoek uit de bu
gerij, van welke aard dan ook, een reactie moet komen,
zijn minst een schriftelijke kennisgeving van ontvangst,
traagheid en de zwijgzaamheid waarin een overheid zich
hullen, brengen risico's met zich mee. Verlies van respect
vertrouwen van de burger bijvoorbeeld, als gevolg van
voelens van machteloosheid, frustraties, ergernis of woede
WlE zich afvraagt of de overheid nu haar deze spiegel
voorgehouden er het komende jaar iets aan zal doen, ki
optimistisch zijn. Enkele veroordelingen, terechtwijzigingf
en adviezen van de Nationale Ombudsman in het vorig jaa
verslag hebben een positieve uitwerking gehad. De PTT 1
beterde bijvoorbeeld de klachtenregeling voor mensen
problemen hebben met hun telefoonrekening. Het ministei
van landbouw nam meer juristen in dienst die zich ginge
bezighouden.met bezwaarschriften tegen de superheffing
die over deze materie de nodige inlichtingen konden t
schaffen aan de betrokken boeren. En het ministerie van
derwijs werd duidelijker in zijn informatie aan students
over de studiefinanciering.
STUK voor stuk gaat het daarbij om kwesties die voor
mensen herkenbaar zijn en waarvan de oplossing inmidde
veel ergernis heeft Weggenomen. Wanneer deze kentei
zich over een breder vlak doorzet, dan wordt daarmee
noodzaak nog eens duidelijk onderstreept voor het indei
genomen besluit een instituut als de Nationale Ombudsm;c
in het leven te roepen. Met een niet gering optimisme
daarbij ook kunnen worden gesteld dat daarmee op lange
termijn tevens het bestaansrecht van die Ombudsman
ondergraven. Als we dat moment ooit mogen beleven,
zal dat in elk geval ook een gelukkige ontwikkeling zijn.
Maartse buien
DE BILT (KNMI) Morgen
wordt op de zuidflank
depressie nabij IJsland polaire
lucht naar onze omgeving ge
voerd. Zoals de naam al zegt is
de lucht vrij koud vooral op
grotere hoogte. Dit geeft een
weertype met een wisselende
bewolking waarbij buien ont
staan die mogelijk vergezeld
gaan met hagèl of natte
sneeuw. Vannacht daalt de
temperatuur tot ongeveer 4
graden en morgen overdag
loopt het kwik op tot om
streeks 7 graden. Tussen de
buien door kan de zon toch
nog flink schijnen maar door
dat er vrij veel wind is blijft
het voor de tijd van het jaar
wat koel, het zou zo'n graad of
11 moeten zijn. De wind waait
uit het zuidwesten en is krach
tig, aan de kust en op het IJs-
selmeer neemt de wind toe tot
hard of stormachtig.
Weersvooruitzichten voor di
verse Europese landen, geldig
voor morgen en vrijdag:
Zuid-Scandinavië: verander
lijk bewolkt. Plaatselijk buien,
vooral landinwaarts en op iets
grotere hoogte als sneeuw.
Middagtemperatuur 6 tot 8
graden.
Britse Eilanden: morgen voor
al in het westen veel regen,
vrijdag tijdelijk opklaringen
maar later in het westen op
nieuw regen. Middagtempera
tuur van 8 graden in het noor
den tot 11 graden in het zui
den.
Denemarken, noord-Duitsland
en Benelux: af en toe zon en
plaatselijk een bui. In de nacht
van morgen op vrijdag
west naar oost tijdelijk regen.
Middagtemperatuur van 7 gra
den in noord-Denemarken tot
10 graden meer naar het zui
den.
Noord- en west-Frankrijk,
midden- en zuid-Duitsland: af
en toe zon, plaatselijk een bui.
Vooral in de nacht van mor
gen op vrijdag tijdelijk regen.
Middagtemperatuur 8 tot 12
graden.
Alpengebied: noord van de Al-
penhoofdketens meest veel be
wolking en af en toe regen,
vooral op vrijdag, boven de
1200 meter ook sneeuw. Ten
zuiden van de hoofdketens
droog en soms vrij zonnig.
Middagtemperatuur in de da
len en in het laagland in het
noorden rond 8 graden,
zuidzijde tot 14 graden.
NEW
a nitiel
stuur
tiffing
lij de
ring
,teru|
Zuid-Frankrijk, noord-Itd
en noord-Joegoslavië: vrij zoj
nig. In het Rhönedal en om»
ving een krachtige Mistri!
Middagtemperatuur 13 tot 1
graden.
Spanje en Portugal: langs d|
noordkust en in noord-Porti
gal wolkenvelden, maar ovei
wegend droog, overigens over
wegend zonnig. Middagtei
ratuur van 14 graden
noorden tot 23 graden langs 1
zuidkusten en in zuid-Por
gal.
Midden en zuid-Italië,
Joegoslavië: veranderlijk be l
wolkt. Plaatselijk buien, vooi
al landinwaarts. Aan 2
vrij zonnig. Middagtemper;
tuur van 16 tot 18 graden.
Griekenland: veranderlijk b
wolkt. Plaatselijk buien,
met onweer, het meest i
binnenland.
