„Iedereen moet mee
kunnen delen in
welvaartsgroei"
Kabinet smeedt hete ijzers omroepbestel
INFORMATICA
OPLEIDINGEN
li
BINNENLAND
£e«dóc(3ou/Ki/nt
ZATERDAG 18 MAART 1989 PAGINJ
DEN HAAG Het kabi
net heeft deze week de
uitdrukking „Men moet
het ijzer smeden als het
heet is" in praktijk ge
bracht. Na jaren van op
warming was het inmid
dels al behoorlijk hete po
litieke hangijzer van de
discussie over ons omroep
bestel zodanig gaan gloei
en dat de tijd rijp was
voor verwerking.
Twee gebeurtenissen hebben
hiertoe bijgedragen. In de eer
ste plaats het besluit van de
Europese Commissie om een
richtlijn voor alle EG-lidstaten
uit te vaardigen waarin staat
dat geen enkel land meer een
barrière mag opwerpen tegen
grensoverschrijdende commer
ciële televisie. Dit onder het
motto dat tv-uitzendingen
evenzeer een vorm van com
merciële dienstverlening zijn
als bijvoorbeeld kranten en
dat zij dus vrij in de gehele
Gemeenschap bekeken en be
luisterd moeten kunnen wor
den.
Ten tweede was er het 'ulti
matum' dat de omroepen
AVRO, TROS en Veronica en
de uitgevers Elsevier, Pers
combinatie, Telegraaf en VNU
(in de wandeling samen 'ATV-
EPTV' genoemd) aan het kabi
net hadden gesteld. Binnen
twee weken zou het kabinet
een standpunt moeten formu
leren over de plannen van
deze omroepen en uitgevers
om van Nederland 2 een com
merciële zender te maken.
Het geruchtmakende EG-be-
sluit kwam in het CDA, dat al
tijd op de bres heeft gestaan
om op Nederland gerichte bui
tenlandse commerciële zen
ders tegen te houden, al vrij
hard aan. De reactie op dit be
sluit van minister (en partijge
noot) Elco Brinkman sloeg
echter in als een bom. Daags
nadat de EG-richtlijn was aan
gekondigd verklaarde Brink
man dat hij artikel 66 van de
Nederlandse Mediawet, waar
in de mogelijkheid is opgeno
men om specifiek op Neder
land gerichte reclame van de
kabelnetten te weren, wilde
schrappen of in elk geval aan
zienlijk verruimen. Geïrri
teerd stelde het CDA-kamerlid
Marten Beinema vast dat het
voor zijn fractie nog helemaal
niet vast staat dat Nederland
voor de Europese richtlijn
door de knieën moet.
Cultuur
De CDA-mediadeskundige
wees erop dat de Europese Ge
meenschap als economisch sa
menwerkingsverband louter
oog heeft voor de economische
kant van televisie. „Maar om
roep is ook cultuur en dus
moeten we ook naar de cultu
rele aspecten kijken", aldus
Beinema. In tegenstelling tot
de EG heeft een ander Euro
pees orgaan, de Raad van Eu
ropa, dit volgens hem wèl
goed door. Deze organisatie
van 21 landen legt een dezer
dagen de laatste hand aan een
omroep-conventie. Daarin
staat onder meer dat een land
beschermende maatregelen
mag nemen als het zijn om
roepbestel bedreigd acht door
vanuit het buitenland komen
de radio- of tv-uitzendingen.
Het CDA meent dat WVC
eerst maar eens moet uitzoe
ken in hoeverre Nederland op
grond van die conventie mag
afwijken van de Brusselse
richtlijn. En zou dat echt ge
heel onmogelijk zijn, dan kan
de regering het altijd nog op
een proces voor het Europese
Hof laten aankomen. „Zoiets
duurt jaren en tegen die tijd is
het EG-verdrag wellicht aan
gevuld met een culturele para
graaf zodat wij juridisch een
stuk sterker staan", betoogde
Beinema.
PvdA verdeeld
De Tweede-Kamercommissie
voor cultuur debatteert op 12
april over het mediabeleid.
Voor het CDA is het van groot
belang hoe de PvdA zich bij
die gelegenheid opstelt. Van
coalitiegenoot VVD behoeven
de christen-democraten geen
enkele steun te verwachten.
De liberalen strijden sinds jaar
en dag voor een zo groot mo
gelijke vrijheid in de ether. In
de PvdA zijn de opvattingen
verdeeld. Er is een stroming
die ongeveer net zo denkt als
Brinkman: tegen een Europese
richtlijn behoor je je niet te
verzetten. Een andere stro
ming deelt het CDA-standpunt
dat vanuit het buitenland ko
mende, op Nederland gerichte
reclame zo lang mogelijk van
de kabelnetten geweerd moet
worden.
Waarom toch dat verbeten
verzet? Een satellietzender als
Super Channel, die nog altijd
verlies lijdt, verwacht niet dat
de nieuwe Europese richtlijn
haar beduidend méér Neder
landse reclame zal opleveren.
En nog afgezien daarvan: Su
per Channel heeft slechts een
te verwaarlozen aantal Neder
landse kijkers. Dat moge zo
zijn, zegt men in het CDA en
een deel van de PvdA, maar
hoe gaat het straks als Rob
Out vanuit Luxemburg een
Nederlandstalig commercieel
kenend dat de Veronica-direc-
teur na de uitspraak van
Brinkman een gat in de lucht
sprong. Rob Out wordt name
lijk, in tegenstelling tot Sky
TV en Super Channel, wèl in
staat geacht programma's te
maken die aanslaan bij het
grote Nederlandse publiek.
Programma's
Overigens is het de vraag of
Out heeft stilgestaan bij een
hem bejubelde Europese richt
lijn: een commerciële omroep
moet meer dan de helft van
haar zendtijd vullen met Euro
pese programma's. De achter
grond daarvan is dat de Euro
pese audio-visuele industrie
gesteund moet worden. Nu is
het nog zo dat de zendgemach
tigden in de EG, ook de Ne
derlandse, hun uitzendingen
voor 60 a 70 procent vullen
met goedkope, vooral in Ame
rika gekochte programma's.
Het CDA en in dit geval de ge
hele PvdA zijn het er echter
roerend over eens dat niet af
gewacht mag worden of Outs
'Radio Télévision Véronique'
dit obstakel weet te overwin
nen. Zo'n station moet dom
weg elke bestaansmogelijkheid
ontnomen worden, meent
men, anders zullen de door
CDA en PvdA gekoesterde
omroepen (KRO, NCRV en
VARA) op den duur kapot ge
concurreerd worden.
ATV-EPTV
Die vrees voor de teloorgang
van hun 'eigen' Omroepen ligt
ook ten grondslag aan het ver
ander onderdeel van de door zet van CDA en PvdA tegen
het initiatief van AVRO,
TROS en Veronica (ATV) om
samen met enkele grote uitge
vers in Nederland zélf een
commerciële omroep op te
richten. In dit verzet hebben
de twee fracties zich altijd ge
steund geweten door de CDA-
ministers in het kabinet. On
der leiding van Lubbers heb
ben de christen-democratische
bewindslieden steeds alle mo
gelijke moeite gedaan om het
op dit punt vage regeerak
koord zodanig uit te leggen dat
een commerciële zender in
deze kabinetsperiode niet van
de grond zal kunnen komen.
In dat streven paste ook het
enkele weken geleden gelan
ceerde plan van premier Lub
bers om de reclamezendtijd op
de Nederlandse televisie snel
en in aanzienlijke mate uit te
breiden. Mogelijkheden ge
noeg: op dit moment bestaat
maar 5 procent van het totale
programma-aanbod uit recla
me en volgens de EG-normen
mag dit 15 procent worden.
Als de STER in het huidige
bestel fors wordt uitgebreid,
zal de behoefte aan een afzon
derlijke commerciële zender
afnemen of misschien wel ge
heel verdwijnen, meende
premier. CDA en PvdA,
ooit zo fel tegen al die 'ver J1
felijke' reclame wareh, hel
deze visie inmiddels krac;
omarmd.
,'lisch
rsta;
trege
de F
heef
Lubbers, Brinkman en de h
dere christen-democrati is: hi
bewindslieden hebben
mede onder druk van
VVD-collega's, besloten
deur voor ATV-EPTV
maar op een kier te houi
Je weet immers maar
waar de Nederlandse en vL
al Europese ontwikkelii^
op mediagebied op den
toe kunnen leiden. Maar v
lopig zit de voorzichtig
pende deur nog wel met
stevige veiligheidsketting
Zo gemakkelijk komt ATTPI'
TTPTV or 1
sta ik
,rie
)li
EPTV er ook weer niet
als het aan het CDA (en
PvdA) ligt zal ons omroept
stel niet eerder dan op
Juttemis aan de comme
ten prooi vallen.
ft.SH
in
der
rhei
DICK VAN RIETSCHOTVen.
is g
icrip
iliaa
;nscl
TOP-AMBTENAAR PONT BLIJFT VERLEDEN TROUW
DEN HAAG Hoewel
het alweer ruim een jaar
geleden is dat Hans Pont
zijn FNV-voorzittersha
mer inruilde voor een
hoge post op het ministe
rie van binnenlandse za
ken, krijgen zijn ogen nog
altijd een glans als het
woord vakbeweging valt.
Oude liefde roest niet.
De voormalige FNV-voorman
valt zonder problemen terug
in zijn vorige rol als hij zich in
positieve bewoordingen uitlaat
over de inmiddels afgelopen
acties van de grafici. „Mijn
dochter werkt bij uitgeverij
Sijthoff in Den Haag. Ze valt
ook onder de grafische cao en
vroeg, me of ze al dan niet mee
moest staken. Ik zei tegen
haar: daar is toch geen enkele
discussie over mogelijk? 'Tuur-
lijk moet je solidair zijn met de
werkvloer. Daar werk je mee
samen, dus staak je ook sa
men".
Zijn plotselinge overstap des
tijds naar het departement van
minister Van Dijk, waar hij de
functie van directeur-generaal
management en personeelsbe
leid aanvaardde, leidde tot een
storm van verontwaardiging
en ongeloof. Pont: „Ik heb in
dertijd tegen mijn oud-colle
ga's gezegd dat ik me heel
goed kon voorstellën dat ze
zich gekwetst voelden. Het
ging allemaal zo plotseling en
niemand was in mijn besluit
gekend. Dat kón natuurlijk
ook niet want dan zou het hele
land zich ermee hebben be
moeid".
Op de keper beschouwd is
Pont weinig veranderd. Zijn
denkbeelden over tal van
maatschappelijke vraagstuk
ken zijn dezelfde gebleven. In
1983 was hij naast ambtena-
i renvoêffman Jaap van de
Scheur de grote initiator van
de massale acties tegen het ka
binetsbesluit om ambtenaren
salarissen en uitkeringen met
drie procent te korten. „Ach
ter dat verzet sta ik nog steeds.
Die bezuiniging had niet ge
mogen. De overheid misbruik
te zijn macht om dingen een
zijdig op te leggen. Dat liet
vfeel littekens na en nam ver-
Pont over Van de Scheur: „Hij is inderdaad in het begin flink tegen me tekeer gegaan, maar ach, Van de Scheur heeft altijd een wat meer emotionele aanpak gehad dan ik".
FOTO: MILAN KONVALINKA
Pont wil
aparte cao
topinkomen
Enkele maanden geleden
ceerde Hans Pont het plan
een aparte cao af te slu
voor hogere ambtenaren, kun
die manier kan volgens /).000
daadwerkelijk iets worden lanc
daan aan de grote sal arising
terstanden die met name hi 64
re ambtenaren, in vergelijk onth
met soortgelijke functies in i
bedrijfsleven, de afgeloj
ren hebben opgelopen.
Het gaat in een aantal ge\t
len om verschillen van
100 procent. Hieraan moet
gens Pont iets worden ged i
ook al acht hij het uitgesk ien
en niet wenselijk dat deze laas
schillen volledig onged al lei
worden gemaakt. „Het v^eira
deel van twee cao's is da ïgen
twee afzonderlijke financed,
ruimtes kunt afspreken dieevas
uitgangspunt voor de oni de
handelingen dienen. Het iliel
schikbaar stellen van één hpiot
drag voor alle ambtenaren \iho,
tekent dat als je iets vooieraa
hogere functies wilt doen eden
altijd het karakter heeft t> Li
het verschuiven van geld itrun
de lagere naar de hogere at.fi zr
tenaren. Dan betaalt de Uur
lophaler voor de referenda^ 11
Dat is moeilijk te verwerfe S(
voor de betrokken mensen jen al
moeilijk uit te leggen aan l sta
achterban". b vai
„Ik denk overigens niet irma
een tweedeling van één {aat,
voor de mensen boven modhey
en één cao voor degenen jg. I
daaronder zitten. Wat ik in jdere
dachten heb is: enerzijds loon/
grote massa met een jaarintoom
men tot 100.000 gulden jkalvt
jaar en anderzijds dat We arer
groepje wat daarboven zit. te
ben niet uit op een sterke vjri
groting van de inkomensvgbeu
schillen tussen hoog en li
Uit oogpunt van rechtvaai
ging zie ik daar ook helem
niets in. Dit is zuiver een tele:
beidsmarktkwestie
Pont.
uffe
trouwen weg". Bang voor een
herhaling van 1983 en een
eventueel daaruit voortvloei
end gewetensconflict is Pont
niet. „Het enige goede dat uit
de korting op de ambtenaren
salarissen is voortgekomen is
de introductie van een nieuw
overlegstelsel. Een regering
kan nu niet meer eigenmach
tig maatregelen afkondigen in
zake de arbeidsvoorwaarden
van het overheidspersoneel.
Arbeidsvoorwaarden kunnen
pas worden gewijzigd als beide
partijen daarmee instemmen".
Manco
Helemaal tevreden met het
nieuwe overlegstelsel is Pont
overigens niet. „De financiële
ruimte, dus het geld dat voor
de ambtenaren beschikbaar is,
wordt nog altijd eenzijdig door
het kabinet vastgesteld. Dat is
toch wel een manco. Tweezij
digheid mag in mijn visie niet
alleen betrekking hebben op
de vraag hoe je het beschikba
re geld besteedt. Er moet jaar
lijks ook onderhandeld kun
nen worden over de ruimte
die er is. Nu is het overleg tus
sen de minister en de ambena-
renbonden vooral een hoorzit
ting, een moment van oriënta
tie, waarin de bonden de mi
nister van binnenlandse zaken
vertellen wat ze zoal aan ver
beteringen voor ogen hebben.
Daarmee gaat de minister aan
de slag in het kabinet maar of-
ie de verlangens van de bon
den zal ondersteunen weet
niemand".
„Om die reden zullen de bon
den geneigd blijven hun eisen
hoog op te schroeven in de
hoop dat er iets van overblijft.
Dat is niet echt onderhandelen
en zo wordt de vakbeweging
ook niet in de gelegenheid ge
steld haar eigen verantwoor
delijkheid te dragen".
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
Q mi sioinm j/wem
tn sus Kt tn urn nunnrn
or i'jo utmntn tn
Btimtn ormtvu m ot
rum mntrnm or
ot stUHtutn. onotn
ot uur/mot kokosrm-
mn, nnn ot nnno
v/w hit lutntno. nun
mn it nos v/w ttn
utimoitnot v/wnnm
otmiTtn.
(c) Standaard Uitgeverij, Antwerpen-Weesp
weer een akkoord uit de bus
dat voorziet in een salarisstij
ging van 0,7 procent. Voor het
eerst werd doelbewust afgewe
ken van de nullijn in het re
geerakkoord. Pont wuift deze
eer snel weg.
„In feite werd de basis hier
voor al gelegd in het voorjaar
soverleg van 1987 waar ik als
FNV-voorzitter bij zat. Het ka
binet beloofde toen dat de uit
keringen en ambtenarensala
rissen wat meer in de pas zou
den gaan lopen met de ont
wikkeling van de lonen in het
bedrijfsleven. Dat resulteerde
onder meer in een bedrag van
200 miljoen gulden voor de
minima. Ook werd de bevrie
zing van de ambtenarensala
rissen opgeheven. Het akkoord
met de bonden is niet mijn
verdienste maar ik juich de
uitkomst natuurlijk wel toe.
Het oorspronkelijk beschikba
re bedrag voor de arbeidsvoor
waarden was in mijn ogen
veel te weinig. Er kwam uit
eindelijk 180 miljoen bij en zo
kon er een akkoord worden
gesloten".
„Al met al is er nu weer een
begin gemaakt met het volgen
van de loonontwikkeling in de
marktsector, gebaseerd op de
nu nog lapende cao's. Daar zit
voor dit jaar een zeer gematig
de loonontwikkeling in die bo-
i spreken vrijuit met vendien inmiddels alweer is
Ogen
In het begin van de jaren tach
tig zat Pont nog broederlijk
naast ambtenarenvoorman
Jaap van de Scheur aan de
overlegtafel op binnenlandse
zaken. Sinds vorig jaar zomer
kon hij als rechterhand van
minister Van Dijk zijn oud
collega letterlijk recht in de
ogen kijken. Voor beide partij
en was het even wennen. Toch
is .Ponts sympathie voor de
oude brombeer van de Abva
Kabo, die begin deze maand
om gezondheidsredenen zijn
onderhandelaarsfunctie heeft
neergelegd, altijd groot geble
ven. „Hij is inderdaad in het
begin flink tegen me tekeer
gegaan, maar ach, Van de
Scheur heeft altijd een wat
meer emotionele aanpak ge
had dan ik. Inmiddels gaan we
weer heel normaal en vriend
schappelijk met elkaar om.
Jammer dat ik hem nu minder
zal zien".
Spijt van zijn overstap naar
binnenlandse zaken heeft Pont
niet. „Deze baan bevalt me
heel goed. Het verschil met de
FNV is dat je op een ministe
rie de dingen wat objectiever
kunt benaderen. Je hoeft niet
vanuit een bepaalde ideologie
of naar een bepaalde uitkomst
toe te werken. Je kunt hier bij
wijze van spreken vrijuit met
elkaar praten zonder er op be
dacht te hoeven zijn dat be
paalde dingen wellicht in
strijd zijn met het beleid, of
verkeerd begrepen zullen wor
den door de achterban. Na
tuurlijk zijn er wel andere be
lemmeringen. Je hebt te ma:
ken met politiek beleid en dè
wensen van de ministerraad.
Bovendien is er een regeerak
koord waar je nog al eens te
gen aanloopt".
Nullijn
Het kan toeval zijn, maar feit
is dat sinds Pont de scepter
zwaait op de afdeling over
heidspersoneelsbeleid, de sala
rissen van de ambtenaren
weer wat stijgen. Eind vorig
jaar rolde er sinds lange tfri
achterhaald. Volgend jaar is
wat dat betreft het jaar van de
waarheid. In hoeverre zal het
kabinet ernst maken met de
stelling dat we zo veel moge
lijk weer aansluiting moeten
zoeken met de marktsector?"
Loongolf
„De opmerking van minister
De Koning dat volgend jaar de
uitkeringen omhoog kunnen
als de lonen niet hard stijgen
moet je volgens mij zien in het
licht van een dreigende loon
golf. Hij is gaan begrijpen dat
er nu zo langzamerhand iets
moet worden gedaan aan de
wensen van de vakbeweging.
Door terug te vallen op het
oude voorstel van de bonden -
hogere uitkeringen in ri$*J
voor loonmatiging - denkt hij
de looneisen te kunnen indam
men. Maar ik denk dat zijn op
merking te laat kwam. Er is
nu een nieuwe situatie waarin
het oude aanbod van de bon
den niet meer geldt. Ik hoor
het de vakbeweging al zeg
gen".
„Het is waar dat een herstel
van de koppeling het ambte-
narenoverleg vergemakkelijkt.
Dat zou een hoop rust geven.
Maar dan natuurlijk niet zoals
De Koning het wil, met per
centages die waarschijnlijk
nog minder zullen zijn dan de
inflatie. Je kunt niet blijven
zeggen dat het weer goed gaat
met het land, dat we er weer
bovenop zijn gekomen mede
dankzij de constructieve op
stelling van de vakbeweging,
en daar vervolgens niets te
genover stellen. Er komt een
moment dat de werkende
mensen, wetende dat ze een
belangrijke bijdrage hebben
geleverd aan het herstel van
de economie, daarin willen
meedelen. Ga je daar niet op
in dan zullen loongolven on
vermijdelijk zijn. Dat bedoel ik
als ik zeg dat 1989 het jaar van
de waarheid zal zijn".
Werklozen
De vraag is in hoeverre de
grote groep werklozen hier
mee is gebaat. Niet dus, stelt
Pont. „De arbeidsmarkt func
tioneert in feite tamelijk goed.
In de behoefte die er is aan ar
beidskrachten kan worden
voorzien. Maar dan is er nog
de categorie die aan de onder
kant van de samenleving bun
gelt. Dat probleem los je ook
niet op met loonmatiging. Er
zijn legio redenen waarom die
groep niet ingeschakeld wordt
in het arbeidsproces. Maar het
functioneren van de arbeids
markt wordt nauwelijks bein-
vloed door de bestaande groep
werklozen. Dat zijn namelijk
niet de concurrenten van de
genen die momenteel vragen
wat meer te mogen vangen".
„Het grootste probleem dat ons
bedreigt is dat de arbeids
markt voor tweederde van cfo
i gewoon normaal func
tioneert waardoor de proble
matiek van de werkloosheid
het gros van de mensen niet
meer raakt. Als je geen achter
standen hebt door etnische af
komst of milieu bestaat er ook
geen echt grote werkloosheids-
dreiging meer. Werkloosheid
concentreert zich op bepaalde
groepen in de maatschappij.
Raakt het je niet en loop je
ook geen risico, dan ga je dal'
aan voorbij. Het risico dat
nu lopen is dat werklooshi
voor de grote massa geen I
dreiging meer is. Daardi
dreigt er een vergeten groep
ontstaan. Bijft die groep jtr
na jaar in een achtergestel
positie, dan creëer je een si
cultuur die ons geen goed
doen".
MARGA RIJER!
gen
ik-
tug
(ADVERTENTIE)
RIJKSERKENDE AMBI EN PDI DIPLOMA:
MG.1
MG.2
MG.3
HB 1
HS.1
HS.2
Technische middelen
Systemen en toepassingen
Basis PC-gebruik
Basiskennis Informatica
Elementaire Informatica
Elementaire Informatiekunde
COBOL
Gegevensbanken
Organisatie en informatiebeleid
Systeemonderzoek
Kantoorautomatisering
Datacommunicatie
dBASE IV:
f 999,-
f 715-
f1019,-
f 1390-
f 1150,-
f1019-
f1795,-
f1595,-
f1049,-
f1240,-
I CENTRUM VOOR
AUTOMATISERING
Bel 020-259883/259993 of stuur onderstaande bon naar
CVA Centrum Voor Automatisering, Antwoord
nummer 10793,1000 RA Amsterdam (postzegel niet nodig).
Stuur mij vrijblijvend uw cursusoverzicht
Postc-Woonpl
-lidVBMOenVOI- I LC 91 l
