George Bush vooral druk bezig
;eloofwaardigheid te verliezen
Thatcher doet beroep op industrie en consument
Nationalisten willen
Pieter Botha kwijt
Time en Warner
gaan samen in
media-gigant
NAVO-voorstel
tot forse
vermindering
van troepen
Oorzaak
treinramp
Iraadsel
.BUITENLAND
£oidóc6ou/UMit
MAANDAG 6 MAART 1989 PAGINA 5
eb
Leger ontzegt joden
n toegang Jordaanoever
/an gewai'
Brak^valTEL AVIV Het Israëlische leger heeft
199,'zaterdag verhinderd dat joodse aanhan-
motfers van de burgerrechtenbeweging
orden be»Vrede Nu" samen met Palestijnen een
maart vëïwanifestaties zouden houden op de bezette
iken bij ^Westelijke Jordaanoever. Verscheidene
rdappelePto'onnes aut0 s die op weg waren naar de
- '--erzameiplaatsen Hebron, Ramallah en
leet Sachur bij Jeruzalem werden tegen-
(ehouden en hun werd de doortocht ge-
■eigerd. Enkele activisten bereikten lo-
nd het bezette gebied. Het militaire, be-
jur voor de Jordaanoever had de bijeen-
;omst van „Vrede Nu"-aanhangers en Pa-
[lestijnen verboden na luide protesten van
ie militante joodse kolonistenbeweging
,Gush Emunim".
bloeml
eigrondi
het mid<
s onkrui(
ie grondt
Duitse Groenen
minder radicaal
DUISBURG De verdeelde Groene
Partij in West-Duitsland heeft zater
dag tijdens een partijcongres in Duis
burg een nieuw bestuur gekozen om
de radicalen te vervangen die vorig
jaar waren afgezet. Zo trad onder an
deren het bekende partijlid Jutta Dit-
furth af. Zij veroordeelde de gematig
de partijleden die „een beleid voeren
dat de partij verder naar rechts
drijft" waardoor de partij „een tradi
tionele politieke koers heeft aan
vaard". De Groenen stelden ook hun
lijst op voor de Europese verkiezin
gen; ook hier werd gepoogd een zo
breed mogelijke keuze te maken
waarin leden van alle facties voor
kwamen.
Stakende piloten
Deze piloten besloten
gisteren niet meer te vlie
gen voor United Airlines
zolang de directie niet
bereid is tegemoet te ko
men aan de looneisen
van het personeel. Presi
dent Lorenzo wil bij Eas
tern 150 miljoen dollar
per jaar bezuinigen op de
loonkosten, hetgeen voor
de bond onaanvaardbaar
is. Het bedrijf verliest
naar eigen opgave door
de staking 1 miljoen dol
lar per dag. Lorenzo
heeft gezegd dat Eastern
door de staking „op het
kerkhof" terecht zal ko-
FOTO: AFP
Premier Sudan geeft
toe aan eis leger
KAIRO Premier Sadek el-Mahdi van
Sudan heeft gisteren de vorming van
een nieuwe regering op brede basis aan
gekondigd. Volgens premier El-Mahdi
hadden zowel het leger als de machtige
vakorganisaties en de bonden hem ver
zekerd van hun steun. De Sudanese pre
mier heeft hiermee toegegeven aan de
eis van het leger spoedig een oplossing te
zoeken voor de burgeroorlog. Wanneer
El-Mahdi geen gehoor zou geven aan de
oproep, zouden de militairen mogelijk
een staatsgreep hebben gepleegd. Het
Sudanese Volksbevrijdingsleger heeft
nog niet gereageerd op de aankondiging
van El-Mahdi.
Pinochet geeft
folteringen toe
SANTIAGO President Augusto
Pinochet heeft toegegeven dat de
Chileense militairen na de bloedige
staatsgreep van 1973 de
dens zijn 15-jarig bewind heeft i
73-jarige Pinochet beschuldigingen
over foltering en moord op vele
duizenden mensen steeds afgedaan
als communistische propaganda.
Maar onlangs zei hij: „Ze beschuldi
gen ons van schendingen van de
mensenrechten, ze praten over
moorden. Ik zegt niet het tegen
deel, er waren van beide kanten
Maar wie moedigde ze
Niet wij, maar zij".
(Van onze correspondent
Jo Wijnen)
WASHINGTON Toen
'Ronald Reagan op 20 ja-
I nuari 1981 enkele uren na
zijn innauguratie het Wit-
te Huis betrad, was zijn
ovalen werkkamer geheel
ingericht. De schilderijen
van zijn voorganger wa-
ren weggehaald en ver-
eidsvlucl«™ngfn do" stukken die
beantwoordden aan Rea-
gans personlijke smaak.
|De nieuwe president vond
:ijn potloden geslepen,
:ijn documenten geordend
zijn telefoonlijnen
f v geïnstalleerd. Op alle deu-
yen in het Witte Huis hin
den nieuwe naambordjes.
Alles was er op gericht in de
sinds Roosevelt beruchte „eer-
[ste hpnderd dagen" het beeld
vestigen van een krachtige
president, die op zijn taak be
rekend was.
Het begint er steeds meer naar
uit te zien dat die eerste hon
derd dagen van George Bush
in het Witte Huis op een regel
recht fiasco uitlopen. Welis
waar maakte hij een uiterst
snelle start, maar de vaart
bleef er slechts enkele weken
in. Bush zit tot over zijn oren
in de problemen: het is niet al
leen de Tower-afaire die het
Witte Huis heeft verlamd en
verward.
Benoemingen
Een nieuwe president moet
honderden nieuwe medewer
kers benoemen, maar velen
daarvan wachten nog op hun
aanstelling. Topfunctionaris
sen lopen elkaar voor de voe
ten en slagen er niet in hun
beleid onderling af te stem
men. Tal van kleinere en gro
tere onvoorziene vergissingen
hebben de verwarring alleen
nog maar vergroot. Over tal
van politiek gevoelige zaken
zijn elkaar tegensprekende
verklaringen afgelegd.
De Amerikaanse pers is intus
sen naarstig op zoek naar een
zondebok. Dat is vooralsnog
John Sununu, de chef van de
Witte-Huisstaf. Feit is dat
sommige hooggeplaatste repu
blikeinen Bush hebben afgera
den deze voormalige goever-
neur van de staat New Hamps
hire te benoemen. Een chef
van de Witte-Huistaf moet een
man zijn die het buitengewoon
ingewikkelde politieke mecha
nisme van de hoofdstad Was
hington volledig in de vingers
heeft. Hij moet moeilijkheden
zien aankomen en die meteen
pareren. Daarvoor is grote
kennis van zaken nodig en
vooral een diepgaande affini
teit met het Congres, de wer
king van de departementen,
de grillen van de publieke opi
nie, de in het Amerikaanse re
geringssysteem ingebouwde
tegenstellingen, de persoonlij
ke belangen van de leden van
het kabinet en de spanningen
tussen het vaste ambtelijke ap
paraat en de meestal nieuw
benoemde en vaak onervaren
regeringsfunctionarissen. Bo
vendien kan het geen kwaad
als de chef-staf lid is van de
zogenaamde „inner-circle"
van de president, iets dat Su
nunu niet is.
Beleid
Toch kan de schuld voor de
warrige start van de Bush-re-
gering niet alleen in Sununu's
schoenen worden geschoven.
Bush zelf heeft zich tot dusver
nagenoeg alleen maar bezigge
houden met de publieke pre
sentatie van zichzelf. Dat mag
in deze fase van zijn president
schap zeer belangrijk zijn, nog
belangrijker is dat hij juist ge
durende de eerste twee maan
den een duidelijk en voor het
groot publiek herkenbaar en
begrijpelijk beleid presenteert.
zijn
Bush heeft vlak
komst naar het Witte Huis
evenwel te veel prioriteiten
gesteld. Hij pakte de begroting
aan, maar schoof een deel van
de verantwoordelijkheid met
een door naar het Congres. Hij
kondigde een meedogenloos
gevecht tegen de drugs aan,
maar weigerde zijn nieuwbe
noemde „drugs-tsaar" Bennett
een positie in het kabinet.
Bush klampte zich bovendien
te veel vast aan wat hij het
„vriendelijker en vrediger
Amerika" noemde. Maar in
tussen gaf hij het initiatief op
vele punten uit handen en
weigerde hij zijn ambitieuze
politieke programma van een
degelijke financiële onderbou
wing te voorzien. Over dat al
les heen kwam de Tower-af-
faire die door het Witte Huis
slecht werd aangepakt en
daarom al snel veranderde in
een diepe crisis die vooral ook
hemzelf grote schade heeft be
rokkend.
„Of Tiij het gevecht om Tower
wint of verliest, Bush is ge
vaarlijk dicht aan de rand van
de afgrond komen te staan",
schreef David Gergen, Rea-
gans voormalige directeur
voor communicatiezaken de
zer dagen in de Washington
Post. Er is al gezegd dat Bush
tot dusver nog het meest suc
cesvol is geweest in zijn vice-
presidentiële specialisme: het
bijwonen van begrafenissen
van buitenlandse staatshoof
den.
Het enige positieve dat Bush
tot dusver van zijn eerste we
ken in het Witte Huis heeft
overgehouden is volgens
opiniepielingen de gunst
van het grote publiek. Maar
doorgaans sluit dat publiek
zich snel aan bij de opinies van
politiek Washington en de
Amerikaanse pers. Die opinies
zijn, na het enthousiasme van
de eerste twee weken, in toe
nemende mate ongunstig.
NEW YORK De fusie tussen de Amerikaanse concerns Time
(uitgever) en Warner (platen- en filmproducent) zal leiden tot de
vorming van het grootste media-concern ter wereld. Het wordt
een amusements- en mediaconglomeraat met een marktwaarde
van achttien miljard dollar en een jaarlijkse omzet van ongeveer
tien miljard dollar.
Volgens het fusie-akkoord neemt Time Warner over via een
aandelenruil. Op basis van de koers van het aandeel Time van
afgelopen vrijdag is met de ruil een bedrag van ongeveer negen
miljard dollar gemoeid. Belangrijk aan de overeenkomst is dat
de nieuwe onderneming in Amerikaanse handen blijft. In de af
gelopen jaren deden zich in de VS steeds omvangrijkere overne
mingen op mediagebied voor waarbij Amerikaanse bedrijven
overgingen in buitenlandse handen. Zo was de grootste overne
ming op mediagebied in het afgelopen jaar de aankoop van Tri
angle Publications door Rupert Murdochs News Corp voor drie
miljard dollar. Triangle is uitgever van de wijdverbreide Ameri
kaanse TV-Guide.
Time is de grootste Amerikaanse uitgever van tijdschriften met
meer dan 120 miljoen lezers over de gehele wereld. De uitgever
brengt bladen op de markt als „Time", „Fortune" „Sports Illu
strated" en „People". Time is ook eigenaar van kabel-tv-stations.
Warner is de grootste Amerikaanse platenmaatschappij en de op
één na grootste ter wereld, na de CBS-Sony-groep. Het bedrijf
was in 1988 goed voor een omzet van 4,2 miljard dollar en boek
te 423 miljoen dollar winst. Het concern is ook eigenaar van de
filmstudio Warner Bros, één van de drie toonaangevende film-
Eroducenten van de afgelopen vijftien jaar. Deze filmstudio
oekt al achttien jaar de hoogste winstcijfers.
GEN
LONDEN De Britse Spoor
wegen hebben nog geen idee
de oorzaak van de trein
ramp van afgelopen zaterdag
jpabij Londen. Het ongeluk
te aan vijf mensen het le-
terwijl 94 anderen ver-
7wondingen opliepen.
het tweede zware
treinongeval in Groot-Brittan-
nië binnen drie maanden tijd.
In december vorig jaar werden
35 mensen gedood toen drie
g i treinen bij Clapham Junction
in Zuid-Londen op elkaar bot
sten. Het ongeluk van zaterdag
voltrok zich op enkele kilome
ters afstand van Clapham
n Junction. Een passagierstrein
die op weg was naar het Victo
ria-station reed van achteren
in op een andere trein op het
zelfde spoor. Vier wagons kan
telden en rolden van het talud
af, hetgeen het bergingswerk
ernstig bemoeilijkte. Het talud
was zo steil, dat reddingwer-
ikers zich soms langs touwen
naar beneden moesten laten
EuropesGakj^p pe ramp Van Clap-
l te verham Junction in december
8raa^werd direct geweten aan het
lakl^gre gebrekkige seinsystemen,
ntrekkemaar een onderzoek naar de
voprhoé:precjeze toedracht van toen is
Een beeld van de ravage na het treinongeluk van zaterdag. Een aantal wagons tuimelde van het talud tuinen in.
leidsplai
len ei
'o w°P8t
sttrekkc
erkiezii
lield
j uitzei
n tele^
i buiti
Ii
zich
si
BRUSSEL De NAVO heeft
voorgesteld haar artillerie,
tanks, en andere pantservoer
tuigen in Europa met vijf tot
tien procent te verminderen.
Als tegenprestatie zou het
Warschaupact een verminde
ring moeten doorvoeren van
meer dan vijftig procent. Het
voorstel wordt besproken tij
dens de conferentie over troe
penvermindering in Wenen.
Aan de conferentie, die van
morgen is begonnen nemen 35
NAVO- en Warschaupactlan-
den deel.
De NAVO eist een grotere
vermindering van troepen van
het Warschaupact omdat de
Oosteuropese landen een
enorm overwicht zouden heb
ben. Volgens een anonieme
zegsman betekent het aanbod
van de NAVO voor de militai
re leiders in het westen „een
aanzienlijk offer", omdat de
defensie-inspanningen van de
NAVO-landen al op het mini
mum zouden liggen.
Volgens die zegsman zal de
NAVO niet ingaan op een
eventueel verzoek van het
Warschaupact om ook de kwa
liteit van de wapens in aan
merking te nemen. De Oosteu
ropese landen zijn van mening
dat hun overwicht gedeeltelijk
teniet wordt gedaan doordat
de NAVO-wapens van veel
betere kwaliteit zijn. Ook een
eventueel voorstel om bepaal
de gedeelten van het grondge
bied van NAVO-landen tot
kernwapenvrije zone te ver
klaring is voor het bondge
nootschap onbespreekbaar, al
dus de zegsman.
Chinese
winkels in
vlammen op
(Vervolg van de voorpagina)
LHASA/PEKING Woeden
de Tibetanen hebben gisteren
hun woede over het optreden
van politie tegen monniken
fekoeld, door tientallen win-
els en restaurants van Chine
se eigenaars in brand te ste
ken. „Overal in de stad laait
het vuur op", aldus vannacht
een westerse reiziger Lhasa,
wilde blijven.
De politie is daarop
gen overgegaan tot massale ar
restaties. Overal in Lhasa is de
politie op zoek naar verdach
ten, aldus beschreven wester
lingen de situatie in de stad.
In Tibet wordt sinds anderhalf
jaar geregeld gedemonstreerd
voor onafhankelijkheid. In ok
tober 1987 en in maart en de
cember 1988 braken er hevige
rellen uit. In december 1988
verving Peking de regionale
partijleider in Tibet Wu Jong-
hua door Hu Jinglao, een jon
ge man die volgens westerse
diplomaten een voorstander
van hervormingen is.
De Dalai Lama aanvaardde
eind 1988 een aanbod van Chi
na om besprekingen over de
toekomst van Tibet te houden,
ma<fr na maanden van overleg
zijn de partijen het nog niet
eens wie aan het overleg zou
den moeten deelnemen.
(Vervolg van de voorpagina)
TONDEN Deskundigen
jóp de internationale con
ferentie over de bescher-
fjning van de ozonlaag in
Tonden raken er steeds
tneer van overtuigd dat
[cfk's behalve de aantas
ting van de ozonlaag een
toenemende rol spelen bij
het ontstaan van het
broeikaseffect.
Als nu geen eind wordt ge
maakt aan de produktie en het
gebruik van cfk's, zullen deze
stoffen over enkele tientallen
jaren kooldioxyde (C02) voor
bijstreven als de voornaamste
veroorzaker van de opwar
ming van de aarde. Cfk's wor
den nog slechts in geringe
mate gebruikt als drijfgas in
spuitbussen. Als koelmiddel in
ijskasten en luchtverversings
systemen en bij de fabricage
van kunststofschuim wordt
nog wel op grote schaal ge
bruik gemaakt van cfk's.
Volgens deskundigen warmen
cfk's de aarde tienduizend
keer sterker op dan kooldioxy
de. Deze laatste stof komt vrij
bij het stoken van fossiele
brandstoffen, zoals olie en
steenkool. Op de conferentie
iri Londen spraken sommige
deskundigen zelfs van een
25.000 keer sterkere werking
van cfk's op het broeikaseffect
dan kooldioxyde.
President Daniel Arap Moi
van Kenya, de voorzitter van
de conferentie zei gisteren dat
veel ontwikkelingslanden op
het punt staan hun industrie
van koelinstallaties, kunststof
fen en elektronische appara
tuur op grote schaal uit te
breiden. Veel bedrijven zijn
voor de aanmaak van deze
produkten afhankelijk van het
gebruik van cfk's. Daarom
moeten geïndustrialiseerde
landen helpen alternatieve
stoffen of produktieme1:hoden
te zoeken.
De Britse premier Thatcher
hamerde er op dat de regerin
gen niet alleen het probleem
van de aantasting van de ozon
laag kunnen oplossen. De be
scherming van de ozonlaag
vergt naar haar mening ook
de medewerking van de indus
trie, de wetenschap en de indi
viduele consument, die door
zijn gewoonten, keuze van
Krodukten en zijn zorg voor
et milieu in dit opzicht een
cruciale rol heeft.
Ongeveer 120 landen uit alle
werelddelen zijn naar de Brit
se hoofdstad gekomen om aan
de conferentie deel te nemen.
„De reactie op onze uitnodi
ging is hartverwarmend", zei
Margaret Thatcher, maar ver
klaarde dat deze conferentie
niet is bedoeld over bindende
overeenkomsten te onderhan
delen. Dit moet volgens haar
worden overgelaten aan het
milieuprogramma van de Ver
enigde Naties (UNEP). „We
zijn hier om onze kennis en
ervaring met elkaar uit te wis
selen, van elkaar te leren, be
ter te begrijpen welke schade
aan de ozonlaag wordt toege
bracht en om de weg vrij te
maken voor verdere actie".
Overigens heeft de Europese
Gemeenschap vorige week be
sloten de produktie en het ge
bruik van cfk's in het jaar
2000 te beëindigen.
£de avonturen van kapitein rob
Kapitein Rob in China
v,r.3l4) Rob besluit, na overleg met de meisjes en Taaie Toon,
jBj(oers te zetten naar de dichtstbijzijnde grote haven om van
paaruit de reis naar het mandarinaat van „De Grote Heer" voor
3 bereiden. Wanneer ze in de havenstad aankomen, moet Taaie
j, Joon zijn nieuwe vrienden enkele uren alleen laten, omdat hij
|p nog een zaak heeft te regelen. Rob gaat met Marga en Willy de
Ijjtad in: ze moeten nog inkopen doen voor de lange tocht die hen
f| wacht. In de Chinese binnenstad Kijken ze hun ogen uit: een bon
te mengeling van allerlei winkels en winkeltjes met vreemde op
schriften, die ze niet kunnen lezen. Een antiquair, een kleine gele
man met een bril op, komt hen glimlachend en buigend tege
moet en nodigt hen uit zijn zaak te bezoeken. „U behoeft niet te
kopen", verzekert hij, wanneer hij ziet, dat Rob even aarzelt; „u
komt alleen maar kijken!" Maar Rob heeft een heel andere reden
om op zijn hoede te zijn. Vergist hij zich niet. dan worden ze al
een .tijdje gevolgd Wie is die sinjeur met die slappe hoed en
*Jjn sigaret, die hen zo stiekem gadeslaat? Zouden er nu al moei
lijkheden dreigen?
JOHANNESBURG In
Zuidafrika is een machts
strijd ontstaan tussen pre
sident Pieter Botha en de
partijleider van de Natio
nale Partij Frederik de
Klerk.
Traditioneel is de president
dezelfde persoon als de partij
leider, maar Botha die in janu
ari werd getroffen door een
beroerte lijkt niet van zins
eerder dan in september op te
stappen als president. De
KJerk heeft zich gisteren op
zrjn beurt afgevraagd wie nu
Zuidafrika moet leiden.
Vorig week kondigde de 73-ja-
rige Botha aan in april terug te
keren op zijn post als presi
dent. Die mededeling heeft
nogal wat beroering veroor
zaakt onder de blanke Natio
nalisten, die blijkens een en
quête in meerderheid de voor
keur geven aan De Klerk.
Overigens spreekt ook Chris
Heunis een woordje mee in het
politiek gekrakeel. Heunis is
voormalig minister van grond
wettelijke hervormingen maar
momenteel waarnemend pre
sident.
President Botha zou in sep
tember echt willen opstappen
als president, maar veel Natio
nalisten zien hem liever nu al
niet meer terug. Gevreesd
wordt dat het de partij geen
goed doet geleid te worden
door een breekbare man die
zichtbaar beeft; de oppositio
nele Conservatieven en Libe
ralen hebben inmiddels het af
treden van Botha geëist. De
president heeft daar dit week-
eindè fel op gereageerd: „Het
feit dat ik nog steeds het voor
werp ben van spot en aanval
len maakt duidelijk dat ik be
paalde mensen kennelijk in de
weg zit. Ik heb een opdracht te
volbrengen, en nu mijn kracht
toeneemt zal ik met die op
dracht verder gaan."
HELP DE LEPRA BESTRIJDEN
DOE HET NL!
