Rabo-topman niet gerust
over ontwikkeling rente
„Vechten om elke Japanner"
ALS GRAFICUS
MOET JE JE NU DRUK MAKEN
OVER JE EIGEN CAO
Beurs van Amsterdam
Kom morgen naar de protestvergadering
van de grafische bonden
FNV en CNV bekennen kleur in de grafische sector.
ECONOMIE
QeidóaQowuwt
DONDERDAG 2 MAART 1989 PAGINA 7
Sterke eindspurt
Rotterdamse haven
ROTTERDAM De overslag-
cijfers van de haven van Rot
terdam hebben vorig jaar een
verrassende stijging doorge
maakt vergeleken met 1987.
Uit de definitieve cijfers van
het gemeentelijk Havenbedrijf
blijkt dat de overslag gestegen
is van 255 miljoen in 1987 naar
bijna 273 miljoen ton vorig
jaar. De sterke stijging - bijna
7 procent - is vooral veroor
zaakt door de grote aanvoer
van olie en ertsen in decem
ber. Burgemeester Peper voor
zag op 30 december in zijn tra
ditionele oudejaarstoespraak
nog slechts een stijging van 3
procent tot ruim 262 miljoen
NKF keert
dividend uit
DELFT NKF wil over
1988 een dividend uitke-
7,75 per
ver 1987
na jaren c.
Amsterdamse effecten'
beurs teruggekeerde ka-
belfabrikant nog geen di
vidend uitgekeerd. De
netto-omzet van NKF
steeg vorig jaar van
f 440,5 miljoen tot 442,9
miljoen. De nettowinst
ging van 21,7 miljoen
naar 25,6 miljoen. NKF
ziet met vertrouwen de
uitkomsten voor 1989 te
gemoet.
WERELDHAVE: GEEN RUIMTE
VOOR VEEL KANTOORSTEDEN
AMSTERDAM „Ik vind het jammer dat de Neder
landse grote steden elkaar onderling zo sterk becon
curreren wat betreft het bouwen van kantoorcentra.
Er is in ons land nu eenmaal geen ruimte voor drie of
vier grote kantoorsteden", zei directeur mr. L.O. Hus-
ken van Wereldhave gisteren in een toelichting op de
jaarcijfers van de onroerend-goedmaatschappij. Van de
Europese hoofdsteden heeft Amsterdam de meeste
kantoren leeg staan: zes procent. Rotterdam is de
zwakste kantoorstad van het land, aldus Husken. Na
het goede resultaat in 1988 (direct beleggingsresultaat
met 16 procent omhoog naar 79 miljoen) verwacht
Wereldhave voor dit jaar een ongeveer gelijk direct
beleggingsresultaat per aandeel (v.j. 10,06). Husken
zei graag verder te willen investeren in Spanje, de
Verenigde Staten, Engeland en West-Duitsland. De be
leggingen van Wereldhave zijn vorig jaar gestegen van
1,6 miljard tot 2,9 miljard, wat voornamelijk het ge
volg is van de verwerving van de Britse onroerend-
goedmaatschappij Peachey.
Shell en Esso
werken samen
in Noordzee
LONDEN De oliemaatschap
pijen Esso en Shell willen 700
miljoen pond (2,5 miljard gul
den) steken in de ontwikkeling
van olie- en gasvelden in de
Noordzee. De produktie zou in
1992 van start moeten gaan en
kan in de daaropvolgende drie
jaar drieduizend banen opleve
ren. Het gaat om de ontwikke
ling van vier velden in het Gan-
net-complex, 180 km ten oosten
van de Schotse stad Aberdeen.
De winbare voorraden worden
geschat op 170 miljoen vaten olie
(van 159 liter) en op 19,6 miljard
kubieke meter aardgas.
VEB: succesvol '88
effectenbezitters
DEN HAAG De Vereniging van Effec
tenbezitters (VEB) in Den Haag kijkt met
grote voldoening terug op het verslagjaar
1988, waarin menige aandeelhouder zijn of
haar verliezen van het rampzalige jaar 1987
(beurskrach) grotendeels of geheel heeft
kunnen goedmaken. In het afgelopen jaar
brak volgens het vandaag gepresenteerde
VEB-jaarverslag het besef door dat met aan
deelhouders rekening gehouden moet wor
den. De tendens van de jaren zeventig en
tachtig, waarbij de aandeelhouder steeds
meer werd gezien als een houder van bij
alle categorieën vermogensverschaffers ach
tergestelde eeuwiglopende obligaties zonder
enige invloed op de gang van zaken, is defi
nitief ten goede gekeerd, aldus de VEB. Het
ledenbestand van de VEB bedroeg eind 1988
al 8000, een toename van 2734.
Amerikaans
persbureau
speelbal
beleggers
(Vervolg van de
voorpagina)
I AMSTERDAM Avacus
Partners, een groepering die
I vorig jaar maart werd opge
richt en waarin de investe
ringsmaatschappij Reiss Co.
I een controlerend belang bezit,
I heeft bij de Securities and Ex-
I change Commission (SEC), de
instantie die in de Verenigde
Staten toezicht houdt op het
j effectenverkeer, een verkla
ring afgegeven waarin zij be-
I kendmaakt een belang van
I acht procent te bezitten in In
fotech en een bod op de overi
ge aandelen te overwegen.
Wie op Wall Street meer dan 5
procent van de aandelen van
I een beursgenoteerd bedrijf
koopt, moet dat melden aan de
beurscom missie.
Infotech kreeg deze week het
Amerikaanse persbureau UPI
in handen, nadat het in de af-
gelppen jaren regelmatig van
eigenaar was verwisseld. UPI
moest in de concurrentieslag
met persbureaus als Reuter en
Associated Press (AP) het on
derspit delven. De verliezen
waren groot en er werden en
kele forse saneringsmaatrege
len genomen. Vorig jaar kwam
het concern in handen van het
Amerikaanse mediabedrijf
World News Wire Group
(WNW) van dr. Earl Brian, die
ook directeur is van de Ameri
kaanse uitgever Infotechnolo-
gy. Onder leiding van Brian is
UPI het afgelopen jaar flink
uit de rode cijfers geklommen.
Infotech nam de aandelen
over van WNW.
Het Nederlandse Avacus vindt
de Infotech-aandelen onderge
waardeerd en acht mogelijk
heden aanwezig om het ver
worven belang en het bezit
van de overige aandeelhouders
in waarde te laten stijgen door
samenwerking met het be
stuur. In reactie op de geschat
te waarde van het aandelen
pakket van 150 miljoen gulden
neeft Infotech al laten weten
dat dat te laag is. Men schat de
totale waarde op ongeveer 175
miljoen gulden. Dezer dagen
wordt het overleg tussen Ava
cus en Infotech geopend. Earl
Brian heeft inmiddels gezegd
dat hij met iedere aandeelhou
der wil spreken die suggesties
heeft om het aandelenpakket
in waarde te laten stijgen.
Reiss en Avacus zijn in han
den van drs. J.J. Kuijten (50),
oprichter van HCS Technolo
gy, een uit Holec losgemaakt
bedrijf dat apparatuur, pro
grammatuur en diensten aan
biedt in de industriële automa
tisering. Kuijten heeft via
Reiss een belang van 36 pro
cent in HCS en is zodoende de
belangrijkste aandeelhouder.
In de eerstkomende aandeel
houdersvergadering treedt hij
na zes jaar af als president-di
recteur van HCS om presi
dent-commissaris te worden.
H. Nyks was vroeger werk
zaam als directeur bij VNU,
onder meer uitgever van Pa
norama en De Tijd, en is thans
directeur en grootaandeelhou
der van HCS.
MARKTEN
Trosanjers 0.28. Anthurium 2.44.
Bouvardia 0.45. Chrys. tros kas bos
1.85. Chrys. tros kas stuk 0.80.
Cymb. grootbl. tak 5.46. Cymb.
grootbt. tak/bl. 0.36. Cymb. mini tak
2.14. Dec. gr. Asparagus 0.24. Eup
horbia 0.16. Freesia dubbel 0.40, en
kel 0.36. Gerbera dubbel 0.27, enkel
0.21. zwart hart 0.34. Gladiool
grootbl. 0.47. klelnbl. 0.33. Gypsophi-
la 0.33. Hlppeastrum 0.35. Irissen
0.19. Leliekelk 0.80. Lelie Aziatische
bijbr. 0.77. Oriental Hybrid. 2.35. Ro
zen grootbl. 0.81. kleinbl. 0.45. Tul
pen enkel 0.29.
Kamerplanten: Azalea 2.80. Begonia
2.57. Cyclamen 3.48. St. Paulia 1.24.
KAASMARKT WOERDEN - De aan
gevoerde 3 partijen brachten een
priis van 7.60 tot 8,00 per kg voor 1e
t 8,50 voor zware kwall-
Delft-Westerlee Bintje 15-16. Irene
25-26. Amsei 275-295. Andijvie 210-
225. Aubergines 60-75. Aubergines
460-520. Bloemkool 340-550. Boere-
kool 16-19. Courgettes 95-155. 165-
165. Eieren 15-15. Eikebladsla 120-
120. Ijspegels 150-180. Komkommers
,77-170, 37-49. Koolrabi 115-125.
Krulsla 56-91. Lollo Rossa 16-110.
Paksoi 140-165. Paprika groen 200-
640. Peterselie 29-94. Postelein 560-
620. Prei 93-93. Raapstelen 17-29.
Padijs 42-73, 47-50. Ramenas 102-
102. Roodlo» 155-155. Selderij 98-
108. Sla 18-49. Snijbonen 880-1010.
Sperziebonen 1840-2060. Spinazie
210-290. Spruiten 147-303. Stoofsla
UTRECHT „Het is met
de Rabobank zoals met de
economie: naarmate het
jaar voortschreed, viel de
ontwikkeling steeds meer
mee", aldus typeert direc
tievoorzitter H.H.F. Wijf
fels de gisteren al gepubli
ceerde jaarresultaten van
zijn bank over 1988.
De topman verwacht dat de
kredietverlening in 1989 ver
der zal groeien, terwijl ook de
spaarmiddelen toenemen. Een
ruimer inkomensontwikkeling
en het anti-inflatoire beleid
van de monetaire autoriteiten
zullen de groei van de lange
middelen versterken, zo meent
de Rabo-topman.
Ondanks een voorlopig voort
durende hoogconjunctuur is
Wijffels niet geheel gerust
over de ontwikkeling van de
rente. „Het huidige rentekli
maat is onvriendelijk. De mo
netaire spanningen nemen
duidelijk toe, waardoor het in-
flatiespook weer optreedt". De
voorzitter signaleert twee be
wegingen: het gegeven dat
marktpartijen die op de finan
ciële markten opereren de in
flatie al incalculeren bij hun
rentebeleid, terwijl de mone
taire autoriteiten hun beleid
verkrappen waardoor er een
hogere rentestand optreedt.
Het blijft de vraag, zo meent
Wijffels, of de valuta-ontwik
keling in staat is de inflatie
dreiging uit het buitenland
(met name uit de Bondsrepu
bliek) het hoofd te bieden.
Overigens kon de Rabobank
vorig jaar leningen financie
ren tegen een rente van 6,7%,
het laagste percentage sinds
twintig jaar.
Door de agrarische sector
werd voor een recordbedrag
geleend. De melkveehouderij
en de glastuinbouw draaien
goed, terwijl de varkenshoude
rij en de akkerbouw in moei
lijkheden verkeren. Dat de ak
kerbouw de zwaarst gesubsi
dieerde sector van de land- en
tuinbouw is, wees Wijffels van
de hand. „Per agrarisch bedrijf
bedraagt de gemiddelde finan
ciering 230.000 gulden, terwijl
dat bedrag voor een akker-
bouwbedrijf op 110.000 gulden
ligt. De akkerbouw is dus niet
zwaar gefinancierd".
De Rabobank is hard bezig
haar bedrijf internationaal te
ontwikkelen. De kredietverle
ning in het buitenland is met
40 procent toegenomen. Op
langere termijn overweegt de
Rabobank wellicht samenwer
king met Belgische en Duitse
zusterbedrijven. Over een
coöperatie met deze banken op
deelterreinen zoals de interna
tionale geld- en kapitaalmarkt
voert de Rabo echter al wel
gesprekken. Van een fusie tus
sen Interpolis en Centraal Be
heer is voorlopig geen sprake.
De Rabobank gaat twee nieu
we obligatiefondsen introduce
ren: het Rabo Obligatie Inves
teringsfonds en het Rabo Obli
gatie Dividendfonds. Beide
fondsen worden vanaf 28
maart aan de Amsterdamse ef
fectenbeurs verhandeld. De
inschrijving begint op 6 maart
en sluit op 22 maart. Het reeds
bestaande Obligatiefonds Ra
bobank sluit direct aan bij de
nieuwe fondsen, die tezamen
het Rabo Obligatie Pakket
Robert van
Papen, directeur
van de NBT-
vestiging in
Tokyo, bij een
poster die de
Japanse
reiswereld voor
de Europa-
promotie
gebruikt. Van
Gogh staat voor
Nederland.
LEIDSCHENDAM Het
aantal Japanners dat Eu
ropa aandoet, zal explosief
groeien. Onderzoeken wij
zen uit dat het bezoekers
aantal door verschillende
oorzaken kan groeien van
560.000 in 1986 tot meer
dan 1,3 miljoen in 1993.
Ook Nederland kan van
de ruime verdubbeling
wellicht een graantje
meepikken, hoeweldat
niet vanzelf zal gaan. Het
Nederlands Bureau voor
Toerisme (NBT) bereidt
zich dan ook terdege voor
op de slag om al die Ja
panners, zegt Robert van
Papen, directeur van de
NBT-vestiging in Tokyo;
hij bracht deze week een
bliksembezoek aan zijn
Nederlandse superieuren
om de strategie te bespre
ken.
Holland komt steeds meer in
de gidsen van Japanse reisor
ganisaties voor. Sommige reis
organisatoren beginnen hun
trips zelfs al in Amsterdam,
waarmee ze Nederland impli
ciet als poort van Europa er
kennen. De 80.000 Japanners
die per jaar naar Nederland
komen, zouden binnen drie
jaar wel eens evenveel nieuwe
Holland-gangers mee kunnen
nemen, zo voorspelde een on
derzoek van American Ex
press onlangs. Het NBT is met
het oog op die verwachtingen
een éénjarig onderzoek (kos
ten: enkele tonnen) begonnen.
Het „Holland Research Plan"
inventariseert de
gen, verwachtingen
van achthonderd overwegend
jongere Japanners. De uitkom
sten moeten deze zomer be
kend zijn, waarmee de marke-
ting-deskundigen van het
NBT vervolgens de prioritei
ten in de promotie gaan bepa
len. De lijn die zo uitgezet
wordt is bepalend voor het ui
terlijk van de duizenden bro
chures en andere reclame-ui
tingen van het NBT.
Van Papen hoopt dat het on
derzoek veel nieuwe ideeën
oplevert waarmee Japanners
wat gerichter kunnen worden
benaderd. „Misschien vinden
ze de Nederlandse bloemen
pracht wel het meest indruk
wekkende dat we te bieden
hebben. Maar het kan even
goed heel anders uitpakken".
Eén trend is op voorhand al
duidelijk: de jonge Japanner
ziet steeds minder heil in de
groepsreizen waarvan veel
van zijn oudere landgenoten
nog gebruik maken. „Ik geloof
in die jonge Japanner", zegt
Van Papen.
Goedkoop
NBT heeft nu zestien kantoren
in het buitenland en Tokyo is
één van de belangrijkste verre
vestigingen. Het potentieel is
enorm, want Japan is een van
de rijkste landen ter wereld en
de yen een van de sterkste va
luta. „In bijna elk land waar
een Japanner zich vertoont is
het voor hem goedkoop. Hij
heeft het maar voor het uit
kiezen. De VS is voor de inter
continentale Japanse vakan
tieganger nu nog populairder
dan Europa, hoewel die ver
houding aan het veranderen
is", aldus de NBT-man. De Ja-*
panner is vrij spaarzaam; wer
kenden beschikken doorgaans
over een aardig spaarpotje, dat
steeds meer wordt besteed aan
reizen en steeds minder aan
goederen. Voor een Japanner
is de 10.000 gulden voor een
reis naar Europa geen onbe
reikbaar kapitaal, maar toch
nog altijd bijna tweemaal de
kosten van een trip naar de
VS. Van Papen: „Er wordt al
les aan gedaan om het prijsmo-
nopolie van Japan Airlines te
doorbreken, waardoor de prijs
van een ticket naar Europa
ook eens omlaag kan".
De Japanse overheid moedigt
het reizen intussen sterk aan,
vooral om wat meer even
wicht te brengen in de beta
lingsbalans. In een zogenoemd
„Tien-miljoenplan" wil de
overheid het aantal Japanse
buitenlandse vakanties van
6,75 miljoen in vijf jaar tijd
naar tien miljoen laten stijgen;
algemeen wordt voorspeld dat
het plan zijn doel zal bereiken.
Dat kan Van Papen weten,
want na dertien jaar leven in
Japan kent hij de samenleving
vrij goed. Nadat hij zijn brood
verdiende niet zijn eigen ver
taalbureau en met reclame-
werk dook hij in de televisie
wereld. Zo werkte hij lange
tijd mee aan een toeristisch te
levisieprogramma waarin elke
week een ander land aan bod
kwam. „Japanners zeggen: 'De
stem van de regering is zoet'.
Dus als de regering-zegt dat er
meer naar het buitenland ge
reisd moet worden, dan ge
beurt dat zeker", zegt Van Pa
pen.
Vijf regio's
De Japanners komen er dus
aan, dat is zeker. De vraag is:
hoe krijg je ze zover om juist
naar Nederland te komen en
dan liefst langer dan een dagje
Amsterdam? Het NBT heeft
daarom brochures uitgegeven
waarin Nederland in vijf re
gio's is opgedeeld. De Amster
dams/Haagse regio is daarin
nummer één, Limburg met
Maastricht nummer twee en
zovoort. „Hadden we dat niet
gedaan, dan zou elke Japanner
het idee houden dat Holland
een land is dat je in één dag
doet, vaak nog afgesloten met
een rit door België naar Parijs.
Als we alleen Amsterdam zou
den promoten zijn al die toe
risten binnen een halve dag
weer weg".
„Tien jaar geleden deed de Ja
panner Europa nog in één reis
van gemiddeld achttien dagen.
De reizen worden steeds kor
ter en richten zich op een klei
ner aantal bestemmingen in
dit werelddeel. Amsterdam
staat momenteel achtste op het
prioriteitenlijstje van de Ja
panse reiziger, maar iedere Ja
panner gaat naar Parijs. Als
NBT moet je voor elke Japan
ner vechten om hem tussen
door ook nog een paar dagen
naar Nederland te halen". In
dat kader is Van Papen zeer
tevjtjden met de zet van twee
Japanse reisorganisaties om in
de Europa-gids een pakketreis
aan te bieden die langs Parijs,
België en Nederland leidt. Een
ander grote reisorganisatie be
dacht een „Europe Highlight
tour" langs acht steden waar
onder, tot opluchting van het
NBT, ook Amsterdam. „Vrien
den in de Japanse reiswereld
zeggen me dat wij weer back
in de picture zijn. We horen er
weer bij, zeggen ze".
ARJEN VAN DER SAR
Opnieuw uitstel
van EG-besluit
schone auto
BRUSSEL De Europese
Commissie heeft een besluit
over het verder opschorten
van de Nederlandse subsidies
op de aanschaf van schone au
to's opnieuw uitgesteld. Een
aantal andere regeringen en
de Europese organisatie van
autofabrikanten hebben vol
gens op het laatste moment op
de plannen gereageerd. De
Commissie wil hun zienswijze
nog bij de besluitvorming be
trekken. De beslissing valt
mogelijk over een week. Het
verbod om de premies uit te
keren blijft nu van kracht,
tenzij het Europese Hof van
Justitie op korte termijn zou
bepalen dat de Europese Com
missie buiten haar boekjes is
gegaan. Griekenland heeft gis
teren de belastingen op nieu
we auto's die geschikt zijn om
te rijden op loodvrije benzine
verlaagd.
Rookloze sigaret
in rook opgegaan
BOSTON Er was meer dan
300 miljoen dollar uitgegeven
door Reynolds in de VS om
een sigaret te ontwerpen die
geen kanker veroorzaakte en
geen rook en as produceerde.
Toen de nieuwe sigaret, de
Premier, klaar was, bleek hij
figuurlijk toch nog in rook op
te gaan. Hij gaf geen rook,
geen kanker en geen as, maar
ook geen smaak. De rokers
bleken „not amused". Daarom
heeft Reynolds besloten ver
der af te zien van de produk
tie. Niet alleen de rokers ble
ken ontevreden te zijn, ook de
niet-rokers. Er kwam welis
waar geen rook van de Pre
mier, maar wel een soort
stoomachtige damp die ver
dacht veel op sigaretterook
leek.
Aandelen in
dekhengst
AMSTERDAM Beleggers
kunnen tot en met 23 maart
inschrijven op aandelen Hol
land Horse Racing Breeding
(Holland Horse). Dit is een on
langs in het leven geroepen
vennootschap die zich het
commercieel exploiteren van
paarden voor de paardesport
ten doel stelt. Inschrijving
staat open op tienduizend aan
delen op naam tegen een koers
van 100, waarmee het totale
bedrag van deze emissie uit
komt op een miljoen gulden.
In januari verwierf Holland
Horse de topklasse-dekhengst
Grundy's Ebony.
Geen krant ontvangen? Bel
tussen 18.00 en 19.00 uur, za
terdags tussen 14.00 en 15.00
uur. telefoon 071-12.22.48 en
uw krant wordt nog dezelfde
avond nabezorgd.
Nieuw Vorige
25550- 26050 25450 - 25950
27600 27550
ADVERTENTIE.
De oudste CAO in Nederland staat onder druk. Werkgevers in de
grafische sector weigeren in te gaan op de alleszins redelijke ver
langens van de vakbonden Druk en Papier FNV en de Grafische
Bond CNV
De grafische sector heeft een groot tekort aan vaklieden. Toch is
er met de werkgevers niet te praten over goede scholing en een
gestructureerd werkgelegenheidsbeleid En dreigt de VUT-regeling
een aflopende zaak te worden
Grootste dwarsliggers zijn de kleine grafische ondernemingen.
Die vinden de VUT te duur, laten opleidingen liever aan anderen over
en hebben letterlijk geen cent over voor aanvullende uitkeringen
voor arbeidsongeschikten en werklozen
Het zijn met name die kleinere ondernemingen die door hun zwart-
vfit opstelling de oudste CAO van Nederland dreigen op te blazen.
Het is de hoogste tijd dat de werkgevers gaan inbinden.
Maar hun aanval kan alleen door massaal protest worden afgesla
gen. Kom morgen als lid van Druk en Papier FNV of de Grafische
Bond CNV naar éen van de protestvergadenngen Met name de
leden die bij kleine grafische ondernemingen werken roepen wij met
klem op hun protest te laten horen. Samen zetten we de werkgevers
onderdruk
Vrijdag 3 maart, 14 30 uur
Protestvergadering van Druk en Papier FNV en
Grafische Bond CNV in:
Amsterdam
Breda
Drachten
Eindhoven
Haarlem
Lochem
Raalte
Rotterdam
Marcanti, Jan van Galenstraat 6-10
Motel Breda. Roekam 20
De Lawei, Burgemeester Wuiteweg 24
Motel Eindhoven. Aalsterweg 322
Lion d'Or. Kruisweg (bij NS-station)
Zaal Pasman, Pillinkstraat 5
De Leeren Lampe, Almelosestraat 2
Kriterion, Groothandelsgebouw (naast CS)
Jan Tooropstraat 1 THT TF"
iSsffr Z2u«o~ I^JISCHEBOj
DRUK
EN PAPIER i
FNV
r Valeriusplem 30
BOND CNV 1075 BJ Amsterdam
