Verbied het woord
gezond" in reclame"
McDonalds eist
terugtrekking
schoolboeken
arr
Goede voeding helpt patiënt bij therapie
Een patatje
mag best
maar niet
elke dag
Politiek voorzichtig over
verplicht aids-onderzoek
Brinkman mag uitgevers
STER-gelden betalen
BINNENLAND
CcidócSouuint
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1989 PAGINA
ede
Veroordeelde
pitbull afgemaakt
HAARLEM De pitbullterriër Dutch die
vorig najaar door de rechtbank in Haarlem
verbeurd werd verklaard, is op last van jus
titie afgemaakt. De hond heeft geruime tijd
ondergedoken gezeten, maar was sinds kort
weer bij zijn bazin in Haarlem terugge
keerd. De politie nam deze week Dutch in
beslag waarna hij nog dezelfde middag een
spuitje kreeg. De eigenaresse tekende een
afstandsverklaring, nadat zij haar verzet te
gen het afmaken van de hond had opgege
ven. De rechter had de pitbull verbeurd
verklaard omdat het dier in de zomer van
1987 een klein hondje uit de buurt had
doodgebeten. Slechts enkele uren na het
vonnis werd Dutch gestolen uit een dierena
siel in Amsterdam.
Koeckhoven
secretaris KNBTB
DEN HAAG - Ir. B.W.M.
Koeckhoven is per 1 mei
benoemd tot algemeen se
cretaris van de Katholieke
Nederlandse Boeren- en
Tuindersbond. Hij volgt
drs. J.W.E.M. Mares op,
die is voorgedragen als
nieuwe voorzitter. De ver
kiezing van de opvolger
van drs. J. Schouten vindt
20 maart plaats. Koeckho
ven (30), zoon van een ak
kerbouwer uit de Haar
lemmermeer, is in 1983 af
gestudeerd in Wagenin-
gen. Daarna trad hij in
dienst bij het Landbouw
schap.
Le Pen komt niet
naar Janmaat
DEN HAAG In kringen van de leider
van het Franse extreemrechtse Front Natio
nal, Le Pen, wordt ontkend dat hij op 29
maart een bezoek aan Nederland zal bren
gen. De vroegere aanvoerder van de Cen
trumpartij en het huidige lid van de Cen
trumdemocraten Janmaat, heeft ten tweede
male in nog geen jaar tijd de komst aange
kondigd van dit rechtse idool. Janmaat
schreef gisteren in een brief aan burgemees
ter D. Corporaal van Leerdam dat „een
Fransman en een Duitser", tijdens de her
denkingsbijeenkomst van de Kedichemse
rellen van drie jaar geleden in maart een
korte toespraak zullen houden. De burge
meester besluit nog deze maand of hij toe
stemming geeft voor de bijeenkomst.
BOND OPGERICHT
VOOR WERELDTORENS
ROTTERDAM Een aantal to
rens in de wereld heeft zich deze
week op initiatief van de 100-ja-
rige Eiffeltoren georganiseerd in
de „Federatie van Belangrijke
Torens". Onder de 16 leden be
vinden zich het Empire State
Building in New York en de Eu
romast in Rotterdam. Doel is in
de eerste plaats het uitwisselen
van informatie over zaken zoals
technisch onderhoud, veiligheid
en de verwerking van bezoekers.
Niet voor iedere toren is het lid
maatschap weggelegd. Voorwaar
den zijn dat hij is gebouwd na de
Eiffeltoren, representatief is voor
zijn stad of streek en de mogelijk-
Zuidkorea sluit grens
voor adoptiekinderen
DEN HAAG Na Bangladesh, Indonesië en Sri
Lanka is nu ook Zuidkorea bezig haar grenzen
voor adoptiekinderen te sluiten. Er vertrekken
steeds minder kinderen voor adoptie naar het bui
tenland. Sinds 1969 kwamen circa 4.000 kinderen
naar Nederland. Vooral de zeventiger jaren waren
topjaren. Voor dit jaar worden maar een paar Ko
reaanse kinderen verwacht. Volgens de adoptieve
reniging Wereldkinderen komt hierin in de toe
komst geen verandering. Andere adopterende lan
den (Scandinavië en VS) melden eveneens een da
ling. Binnenlandse adoptie is in Zuidkorea in op
mars, mede als gevolg van de goede economische
ontwikkelingen. En door reclame voor anticoncep
tie en de legalisatie van abortus, komen er minder
ongewenste kinderen ter wereld.
Gevangenisstraf voor
vernielen straaljagers
emi
BREDA De Bredase rechtbank heeft gisterej ei
de 57-jarige roomskatholieke pastor K. Koninjjei
uit Eindhoven en de 52-jarige arts C. van Mellee;
uit Amsterdam veroordeeld tot zes maanden on-i.
voorwaardelijk gevangenisstraf. In de Nieuw n
jaarsnacht beschadigden de mannen met bijlen i
twee NF-5 straaljagers op de vliegbasis Woens 1
drecht, omdat de Nederlandse staat de vliegtui i
gen aan Turkije heeft verkocht. Met hun actie
wilden ze voorkomen dat de machines daadwer
kelijk naar dat land gaan, omdat de Turkse rege-fei
ring ze zou inzetten tegen het Kurdische volk. InS
de strafmaat heeft de rechtbank nadrukkelijk i
drid
jren a
>r ver!
izeten-
Spar
•oken
voort
inder
drie
;n dt
■jréer de
schi
rekening gehouden met de schade die de ver
dachten aan het democratisch bestel hebben
gebracht.
.panje
soor
inje hi
TON TREL TIJDENS FORUMDISCUSSIE:
ROTTERDAM Het ge
bruik van het woord „ge
zond" in de reclame moet
verboden worden. Het
werkt misleiding in de
hand. Dat heeft reclame-
adviseur Ton Trel gisteren
gezegd tijdens een forum
discussie in Rotterdam
over de ethische grenzen
van reclame.
Sinds reclamemakers weten
dat de consument niets in zijn
leven zo belangrijk vindt als
zijn gezondheid, brengen ze
hun produkten graag als „ge
zond" aan de man. Een milks
hake bij MacDonald's? Let
vooral eens op de gunstige
kalk-uitwerking op je botten!
Beetje boter op je brood? Denk
om je chloresterol-gehalte!
Ton Trel vindt dat gevaarlijk.
Wat vandaag gezond heet, kan
morgen schadelijk blijken en
dan heeft de reclamemaker
boter op zijn hoofd in plaats
van op zijn brood. „De term
„gezond" is aan mode onder
hevig en daarom discutabel",
aldus Trel. „Vijftig jaar gele
den beschouwde men in Enge
land de rook van kolengas als
uitermate gezond v
met longziekten, astma
bronchitis. Altijd hebben we
gedacht dat sport gezond was,
maar weet u hoeveel sporton-
gevallen er jaarlijks plaatsvin
den? 1.162.300. Een hartspecia
list is onlangs tijdens het jog
gen aan een hartaanval be
zweken. Ik ben niet tegen
sport, maar ik wil maar zeg
gen: wie weet nog wat gezond
is? Er is meer bekend over de
maan, dan over zoiets als ver
koudheid".
Mode
Van een produkt beweren dat
het gezond is, is volgens Trel
uiterst pretentieus. Het is een
claim die nauwelijks hard ge
maakt kan worden. Omdat het
in dit geval „letterlijk gaat om
zaken van leven en dood"
moet de reclamemaker zich
niet verschuilen achter de ver
antwoordelijkheid van de fa
brikant. „Ik vind dat de recla
me zich ver moet houden van
discutabele claims, ook als de
mode van de dag de reclame
maker anders ingeeft. Het ge
bruik van het woord „gezond"
moet definitief worden uitge
bannen". Trel gaat er vanuit
dat een verbod (hij is niet voor
halve maatregelen) op het
maar ten goede kan komen;
iedereen moet zich eraan hou
den, zodat de reclame in het
algemeen betrouwbaarder
wordt.
Trel erkent dat het voor een
reclamemaker een fluitje van
een cent is om zonder het
woord „gezond" te noemen
toch door middel van sugges
tieve beelden en omzeilend
taalgebruik, te doen voorko
men alsof produkt X enorm
heilzaam is voor lichaam en
geest. Maar een verbod op der
gelijke reclame (laat een stel
kinderen lekker gezond ravot
ten en meld dan dat je ze thuis
Blue Band geeft) acht hij niet
haalbaar. „En dan moet je er
ook maar niet aan beginnen".
Ergernis
Mr. Ineke Weernekers, juriste
bij Konsumenten Kontakt, zou
met een verbod op „gezonde
reclame" verlost worden van
heel wat ergenis. Zij signaleert
„een opgeklopte gezondheids-
cultus". Boerenmelk (met een
hoog vetgehalte) wordt door
Coberco als „gezond" aan de
man gebracht, allerlei levens
middelen verschijnen in light-
versies die niet of nauwelijks
onderdoen voor het oorspron
kelijke produkt (Weernekers:
„Oplichterij"), en een mengsel
dat niet meer oplevert dan
„smeerbaar water" wordt als
magere Latta flitsend aan de
man (m/v) gebracht.
„Nog extremer zijn de lichte
sigaretten", aldus Weernekers.
„Dat „lichte" slaat nogal eens
op de smaak in plaats van op
de hoeveelheid teer en nicoti
ne. Bovendien zijn ook de lich
te sigaretten bepaald niet ge
zond; je gaat er meer van ro
ken om dezelfde dosis nicotine
binnen te krijgen. Tabak is ge
woon ongezond en daarom be
pleiten wij een algeheel recla
me-verbod voor sigaretten".
Zo'n verbod zou volgens Char
les Beke, manager van tabaks
fabrikant Turmac, echter een
brute aanslag betekehen op
onze samenleving. „De keuze
vrijheid van de consumenten
moet mogelijk gemaakt wor
den door hem meerzijdige in
formatie te verschaffen", aldus
Beke. „Want keuzevrijheid
hoort bij onze hoogstaand ont
wikkelde samenleving, net als
de vrijheid van godsdienst en
van meningsuiting. De over
heid moet die vrijheid bevor
deren. Welnu, de consument
kan alleen in alle vrijheid kie
zen als hij goed geïnformeerd
is en daarvoor is reclame een
onmisbaar element".
STEVO AKKERMAN
DEVENTER Het is niet
aantoonbaar dat goede voeding
de overlevingskansen van
kankerpatiënten vergroot.
leiden dat deze patiënten chi-
rapie beter kunnen verdragen.
De kwaliteit van leven wordt
door de juiste voeding verbe
terd.
urgische, radio- en chemothe- groep Oncologie
venter Ziekenhuizen. Door therapie infecties in de mond
therapie kan de eetlust van ontstaan. Als gevolg hiervan
kankerpatiënten belangrijk af- doet zich het gevaar voor dat
nemen en als bijwerking van patiënten onvoldoende voe-
radio- en chemotherapie kan dingsstoffen binnen krijgen,
misselijkheid optreden. Het Het kan ook voorkomen dat ze
eten wordt ook nogal eens be- voedsel tot zich nemen dat
moeilijkt doordat na chemo- niet goed voor hen is.
DEN HAAG Een room
soes of een tompouce hoef
je echt niet altijd te laten
staan. En een patatje-mèt
op zijn tijd mag best. Als
je dergelijke lekkernijen
maar niet elke dag eet en
voldoende variatie in de
maaltijden aanbrengt.
Nederland zou best eens wat
gezonder mogen eten. Dat
geldt niet alleen voor ouderen,
maar vooral ook voor jonge
ren. Uit recente gegevens
blijkt dat de vetconsumptie
van scholieren in de leeftijd
van 10 tot 15 jaar veertig pro
cent van hun totale energieop
name bedraagt. Dat zou zeker
terug moeten naar 35 procent,
meent de Voedingsraad. Bo
vendien eten we te zoet en te
zout. „Veranderingen zijn dus
gewenst", aldus staatssecreta
ris Dees van volksgezondheid.
Hij nam gisteren in het Muse-
on in Den Haag het eerste
exemplaar van het lespakket
„Voeding" voor de mavo en
het lbo in ontvangst.
Zonder het vingertje op te ste
ken of belerend te willen zijn,
hebbenhet Voorlichtingsbu
reau voor de Voeding en acht
produktschappen en voorlich
tingsinstellingen voor groen
ten en fruit, vlees, brood, sui
ker, vetten, pluimvee en eie
ren, aardappelen en zuivel les
materiaal over gezonde voe
ding ontwikkeld. Of beter ge
zegd: over een gezonde samen
stelling van die voeding. Want
af en toe eens zondigen kan
volgens de negen heus geen
kwaad. Als je in de maaltijden
maar voldoende varieert.
Belangen
Het particuliere initiatief van
de deelnemers is opvallend te
noemen. Want ondanks hun
uiteenlopende grondslagen en
op bepaalde punten misschien
Het lesmateriaal bestaat uit een set informatiekaarten, een werklesboek, een videofilm en eenj^ J
handleiding voor docenten
zelfs tegenstrijdige belangen
hebben zij hun krachten ge
bundeld om scholieren met be
hulp van een lespakket voor
lichting te geven over voeding
en hen te stimuleren tot ge
zonder eetgedrag.
Met het lesmateriaal wordt in
gespeeld op de invoering van
de wet op de basisvorming.
Tot nu toe wordt voeding
meestal behandeld als onder
deel van het vak biologie.
Maar apart lesmateriaal daar
voor ontbreekt. In de basisvor
ming zal biologie straks een
verplicht vak worden, waar
van voedingsleer een verplicht
onderdeel is. Daardoor zal de
behoefte aan specifiek materi
aal
Als doelgroep zijn mavo- en
lbo-leerlingen gekozen. Vol
gens Margriet van Roggen van
het Nederlands Zuivelbureau
is voor dat type onderwijs ge
kozen, omdat dan de meeste
scholieren worden bereikt, na
melijk 600.000. Zij sluit niet uit
dat wellicht in de toekomst
ook materiaal voor bijvoor
beeld havo of vwo wordt ge
maakt. „Maar we willen nu
eerst kijken of dit aanslaat".
Volgens
het initiatief i
nimaal twintig procent van de
mavo- en lbo-scholen het les
pakket aanschaft. De lessen
zijn opgesteld met medewer
king van het Didaktisch Servi-
FOTO: PR
ce Team in Baarn, maar zijn lat
nog niet op scholen uitgetest.
Scriptie
Het materiaal bestaat uit eer
werklesboek, 42 informatie-
kaarten
Tij
de verschillend9rz'ttn
produkten (vlees,
brood, enzovoorts)
een scriptie kan worden ge !rna
maakt, een docentenhandlei !oek
ding, en een flitsende video gton«
film in Dallas-sfeer vadef)0rt
gaat met de helikopter naai
zijn werk waarin zoonlieL -
een envelop met inhoud krijgfdlda'
om een verjaardagsetentj( l^,c'r
voor de familie te organiseren
Hoe hij dat aanpakt en wat hi
wel en niet op tafel zet vorm
de rode draad in het verhaal.
ik de
;-rap]
lekijl
ewijci
jen
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG De be
windslieden van WVC en
de meeste Tweede-Ka
merfracties stellen zich
voorzichtig op over het al
dan niet verplichte karak
ter van een aids-test. Mi
nister Brinkman en staats
secretaris Dees wijzen zo'n
onderzoek niet bij voor
baat af. Wel hebben zij
een aantal bezwaren.
Met name Brinkman vraagt
zich af of de resultaten van
een verplicht onderzoek rele
vant zijn voor bestuurlijk be
leid. Daarnaast heeft Brink
man principiële en ethische
bezwaren tegen een grootscha
lig, periodiek en anoniem on
derzoek naar de verspreiding
van het aids-virus. De minister
doelt met name op mogelijke
schending van de privacy, het
recht van iedereen te beschik
ken over zijn eigen lichaam en
onbedoelde gevolgen als het
bepalen van iemands seksuele
geaardheid. Dees stelt zich wat
gematigder op. Vorig jaar
heeft hij zich echter zeer nega
tief uitgelaten over een ver
plicht onderzoek. Het kabinet
wil op korte termijn een
standpunt
De regeringsfracties CDA en
VVD hebben zich net als Dees
voorzichtig en afwachtend op
gesteld. Beide partijen willen
het advies van de meerderheid
van de commissie Aids van de
Gezondheidsraad eerst grondig
bestuderen. Van de oppositie
hebben de PvdA en de PPR
zich nu al hardnekkige tegen
standers verklaard. Het ver
plichte karakter is volgens
deze fracties in strijd met de
grondwet. D66 is in principe
tegen, maar houdt de deur op
een kier als blijkt dat zo'n on
derzoek duidelijk aantoont in
welke mate het aids-virus is
verspreid. Alle voor- en tegen
standers zijn het erover eens
dat een verplicht onderzoek
pas kan worden ingevoerd als
de wet is veranderd.
Brandweermannen in
Culemborg hadden
gisteravond hun handen
vol aan een grote
uitslaande brand in een
meubelfabriek en een
tapijthandel. Door de
wind sloegen de
vlammen van de fabriek
over naar de achter de
fabriek gelegen
tapijthandel. De
brandweer was even
bang dat het vuur zich
ook zou verspreiden
naar een nabijgelegen
woonwijk, omdat daar
brandende stukken
terechtkwamen. Maar
met hulp van
brandweerkorpsen uit
de omgeving werd een
ramp voorkomen. De
schade loopt in de
miljoenen gulden.
SUSKE EN WISKE DE KOMIEKE COCO
Uitgeverij. Antwerpen-V
Hoge militairen
op Sovjetreceptie
DEN HAAG Voor het
eerst sinds negen jaar heeft
de top van de Nederlandse
strijdkrachten weer gehoor
gegeven aan de uitnodiging
van de Sovjetambassade voor
een ontvangst ter herden
king van de oprichting van
het Rode Leger.
De ontvangst, ter gelegen
heid van wat officieel de Dag
van het Sovjetleger en de
Marine heet, werd gisteren
in Den Haag gegeven door
ambassadeur Alexander
Chikvaidze en zijn leger-,
marine- en luchtmachtatta
ché, kapitein Valeri Prokho-
rov. Volgens Buitenlandse
Zaken zijn na de terugtrek
king van de Sovjettroepen
uit Afghanistan de beperkin
gen voor contacten met Sov
jetmilitairen niet langer van
kracht.
(ADVERTENTIE)
Vrijdag 19 maart verschijnt deze krant met de special
#UT@'89
Komt er na de teleurstellende verkoopcijfers in 1988 dit
jaar een opleving in de verkoop van nieuwe auto's? Zeker is
dat u via de special AUTO'89 een publiek bereikt dat geïn
teresseerd is in auto's. Bovendien wonen deze mensen in
een welvarend deel van Nederland.
Informatie over de adverteermogelijkheden in deze special
wordt u graag verstrekt door Ronald te Boekhorst, bereik
baar onder nummer 071 - 122 244.
I I I I I
CeidóeGouia/nt
idida'
lat h
borei
ag w
en oj
lige
GRONINGEN Het fast-
food concern McDonalds
eist dat uitgeverij Wolters
Noordhoff vier lesboeken
Nederlands voor het
voortgezet onderwijs te
rughaalt van de scholen
waar ze gebruikt worden.
De rest van de oplage en
in de maak zijnde her
drukken moeten worden
vernietigd.
Deze eis heeft het bedrijf gis
termiddag in een kort geding
voor de rechtbank in Gronin
gen gedeponeerd. McDonalds
vraagt een dwangsom van
50.000 gulden voor iedere dag
dat de uitgever in gebreke
blijft.
Oorzaak van het geschil is een
artikel in de lesboeken, waarin
verband wordt gelegd tussen
de overmatige vleesconsump
tie in de westerse wereld en
het verdwijnen van de tro
uw'
pisch regenwouden in Zuid
Amerika. Verder zou het eteri
van hamburgers de weerstand"
van kinderen ondergr
Volgens McDonalds' advocaa^gai
is het artikel kwetsend en lijd h tc
zijn cliënt hierdoor schade. D^ v<
raadsman ontkende met klenfV0(
de relatie tussen de vleescon|j
sumptie van McDonalds, did
haar vlees uit de VS en Groot|n f
Brittannië betrekt, en de ontflley
bossing van de tropische re^gra
genwouden. |pstu
De raadsman van de uitgeverij
zei dat het artikel in de boe?"
ken is overgenomen uit hef
milieutijdschrift De Kleinej
Aarde. Later heeft ook Het
Vrije Volk het overgenomenflley':
Mr. Visser noemde het onge-jt va
rijmd dat niet de auteurs of dénen
pen, terwijl Wolters I
de tekst alleen gebruikt voor
educatieve doeleinden. De1 Ns
rechter zal op 8 maart
wijzen.
E f\
DEN HAAG Minister
Brinkman mag de uitgevers
volgens de met de NOS-afge-
sproken regeling geld geven
uit de reclamepot van de
STER. Ondanks bezwaren van
de ATV-omroepen (AVRO,
TROS, Veronica) tegen de
hoogte van de uitkeringen,
hoeft de minister niet te wach
ten tot alle gerechtelijke be
zwaarprocedures zijn afgehan
deld, aldus president mr. M.R.
Wijnholt van de rechtbank in
Den Haag.
De uitgevers in ons land krij
gen al jaren een uitkering" uit
de STER-gelden, om de recla
me-inkomsten te compenseren
die de geschreven pers mis
loopt doordat bedrijven via ra-
I
dio en tv-reclame maken. Re*
cent is de reclamezendtijd uit-2
gebreid, reden voor de NOS
de uitgevers om tot een nieu
we verdeling van het geld te
komen.
De ATV-omroepen vinden ni
echter dat de uitgevers te veel
extra geld krijgen. Volgend
hen heeft de NOS opzettelijld
zoveel geboden om ae uitge-J
vers te vriend te houden:
deze manier wil de omroi
stichting commerciële tv voorin
komen, aldus de ATV-omror
pen. Zij eisten vorige week i
kort geding dan ook daf^j,
Brinkman geen geld zou uitbe+j he
talen, omdat er nog diverse ge-!gra)
rechtelijke procedures tegenjnch
de overeenkomst lopen.
«II
