Comité bepleit „adoptie" bedreigde Roemeense dorpen EEN NIEUWE AUTO EN TOCH OP VAKANTIE! Nederlandse" Estlanders vieren vrijheid in alle stilte or Sovjetunie en Israel praten snel verder Britsesoldaat Khomeini's Death Threat SALMON RUSH DIE ck Saudiërs: Rushdie bij verstek berechten zes maanden lang 0% rente: BUITENLAND QtidM<2owuvnt DONDERDAG 23 FEBRUARI 1989 PAGINA 5 j door diep bele- t, zijn d, hij iit mij i diep bele- op- Iran- door unda- icties, - ooit ag de jitge- Teruggestuurde vluchtelingen in Iran geëxecuteerd )EN HAAG Van de'negen raanse vluchtelingen die eind vorig jaar door Turkije werden eruggestuurd naar Iran, zijn er zeven meteen over de grens in Iran geëxecuteerd. De ande twee stonden op de nomina- om als vluchteling naar Ne- lerland te komen en hebben iet waarschijnlijk dank zij tus- ienkomst van hun advocaat Groen overleefd. Ten minste vijf van de negen te ruggestuurde Iraniërs waren als vluchteling erkend door het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen in Ankara. Voordat de Iraniërs echter met Ankara gereisde Ne derlandse delegatie in contact konden komen, werden ze ilotseling opgepakt. )e Europese commissie voor de mensenrechten stelt een onderzoek in. Volgens de ver eniging Vluchtelingenwerk is een formeel protest echter niet voldoende: „Terugsturen van een vluchteling naar zijn eigen land geldt als de grootste zon de tegen het mensenrecht. Dit moet gevolgen hebben voor het Nederlandse en Europese buitenlandse beleid. Zeker nu Turkije lid van de EG wil worden". Jeltsin in Moskou weer op voorgrond MOSKOU Boris Jeltsin, de voormalige communistische >artijchef van Moskou, is gis- eren definitief aangewezen ils kandidaat voor het eind naart te verkiezen Congres van Volksafgevaardigden, leltsin, die in november 1987 loor Sovjet-president en par tijleider Michail Gorbatsjov vanwege zijn kritiek op de jartijleiding werd ontslagen, treeg 532 stemmen op een bij eenkomst van het kiescomité het Huis van de Vakbonden Moskou. Tegenkandidaat levgeny Brakov, directeur van het autobedrijf ZIL, sleep te 570 stemmen in de wacht. Jeltsin zei tegen de leden van het kiescomité dat hij een overtuigd voorstander is van Gorbatsjovs beleid, „maar," zo voegde hij eraan toe, „vanuit tactisch oogpunt heb ik mijn eigen mening". doodgeschoten De ministers Arens (rechts) en Sjevardnadze (links) na afloop van hun urenlange gesprek in Cairo. FOTO: AP CAIRO Het meer dan drie uur durende gesprek van gisteren tus sen de Israëlische en Rusissche mi nisters van buitenlandse zaken krijgt snel een vervolg. Ambtenaren uit beide landen zullen op korte ter mijn gaan praten over alle proble men waarbij de landen betrokken zijn, met name natuurlijk over de kansen op vrede in het Midden- Oosten. werden verbroken. „Ik kan niet zeggen kan er zonder de Sovjetunie nooit een dat we het over alles eens waren, maar vredesproces komen". Op een conferentie dat hadden we ook niet verwacht. We in Jeruzalem heeft de tweede man van de hebben een periode van twintig jaar ach- PLO de Israëlische regering opgeroepen ter de rug, waarin we niet of nauwelijks directe besprekingen met de PLO te hou- met elkaar hebben gesproken. Nu we den. De boodschap van Salah Khalaf, ook weer contact hebben zijn we tot de con- bekend onder zijn strijdnaam Abu Iyad, clusie gekomen dat er juist enorm veel is was ingesproken op een Israel binnenge- om over te praten, terwijl we daarvoor smokkelde videoband. Het was een van veel te weinig tijd hebben", aldus de Is- de meest verzoenende PLO-voorstellen raelische ministers Arens. Een uitnodiging tot nu toe. Khalaf zei te hopen dat, „voor aan Sjevardnadze voor een officieel be- het te laat is", de Israëlische leiders net als zoek aan Israel wees de Rusissche minis- de PLO tot het standpunt zouden komen ter echter vooralsnog af, omdat volgens „dat twee volkeren en twee staten in dit Met het gesprek tussen de ministers Arens hem „de tijd daarvoor nog niet rijp is". Hij land moeten samenleven". De Israëlische en Sjevardnadze lijkt een forse stap gezet zei verder dat zonder de medewerking premier Shamir wees in een reactie con- op de weg naar het herstel van de diplo- van Israel „nooit een oplossing kan wor- tacten met de PLO af. „Met de PLO kan matieke betrekkingen tussen beide lan- den gevonden voor het conflict in het niet worden onderhandeld", den, die na de Zesdaagse Oorlog van 1967 Midden-Oosten. Maar aan de andere kant „NEDERLAND MOET BEHALVE PRAAG OOK ROEMENIE AANKLAGEN" AMSTERDAM De Ne derlandse regering moet een procedure aanspan nen tegen Roemenië we gens flagrante schendin gen van het in januari ge sloten Europese akkoord over veiligheid en men senrechter* Zo'n protest is temeer geboden, nu Ne derland een aanklacht heeft ingediend tegen Tje- choslowakije, waar de mensenrechten op minder grote school worden ge treden dan in Roemenië. Dat zegt professor dr. S. Alexandrescu, woordvoerder van het Nederlandse Roeme- nië-Comité in oprichting. Roe menië, dictatoriaal geregeerd door president Ceausescu, heeft verleden maand in We nen het slotakkoord van de CSVE-conferentie onderte- zeker kend en daarmee beloofd de mensenrechten te eerbiedigen. Bovendien heeft het land zijn handtekening gezet onder de bepaling dat de 35 CSVE-lan- de internationale ge- den elkaar ter verantwoording meenschap dat Ceausescu kunnen roepen, als zi; dat de gemaakte afspraken overtreden worden. Daar is volgens Alexandrescu in het geval van Roemenië wel heel duidelijk sprake van. De Roe menen voelden dat zelf ook wel aan toen ze in Wenen als enigen bezwaren bleven ma ken tegen het slotakkoord en uiteindelijk tegen heug en meug tekenden. Isolement „We tekenen het akkoord wel, maar we respecteren de bepa lingen niet", riep de Roemeen se minister van buitenlandse zaken. „Dat kan natuurlijk niet", zegt Alexandrescu. „Als je iets tekent, moet je het ook naleven". Volgens hem heeft Roemenië met het akkoord in gestemd, omdat Ceausescu het niet verdragen kon in een nog groter isolement te geraken, opzichte van de andere Oosteuropese landen die het Weense slotdocument alle wel hebben ondertekend. Dat sprankje gevoeligheid Wenen heeft laten zien, geeft Alexandrescu alle aanleiding aan te dringen op verdergaand protest. „Het is heel slim ge weest van de Westerse landen om Roemenië te laten teke nen, want daardoor kan Ceau sescu tenminste ergens ter verantwoording worden ge roepen", aldus Alexandrescu. Mede om het ook daadwerke lijk zover te laten komen, is hij bezig met de oprichting van een Roemenië-Comité in Ne derland. De aanzet daartoe werd spontaan gegeven tijdens een discussie-bijeenkomst in november. In het bestuur zit ten onder meer kamerleden en vertegenwoordigers van Pax Christi, IKV, Boekovski-stich- ting en Helsinki-comité. Dorpen-actie De eerste actie die het comité wil ontketenen is een dorpen- actie, naar Belgisch voorbeeld. Ceausescu is van plan 7000 van de 13.000 Roemeense dor pen te vernietigen en de inwo ners onder te brengen in zoge- beter is, zich al jaren mogen verheugen in belangstelling uit Nederland, hebben de Roe menen het moeten doen met uitsluitend de steun uit ortho dox-christelijke hoek. Groot schalig protest bleef uit. heten agro-industriële centra. Dat is reden voor Belgische dorpen om een partnerschap aan te gaan met Roemeense dorpen. De Belgen bestoken de Roemeense autoriteiten met post, om te laten weten dat het dorp „geadopteerd" is en ze schrijven aan de inwoners van j de dorpen dat zij zich met alle Imago macht voor hun lot zullen in- Alexandrescu verklaart dat uit zetten. het „progressieve imago" dat Bij deze „Operatie Roemeense Ceausescu jarenlang in het dorpen" wil het Nederlandse Westen heeft gehad omdat hij comité zich graag aansluiten. in zijn buitenlandse politiek Ook Nederlandse dorpen zou- van Moskou afweek. Dat in den Roemeense dorpen tusseri de eigen bevolking van moeten adopteren. Op die ma- Roemenië door de wringer nier wordt in elk geval voor- werd gehaald,- ontging de komen dat de vernietiging van Westeuropeanen. Bovendien het Roemeense platteland in zijn de gebeurtenissen in Roe- het geheim geschiedt. We menië zo absurd, dat velen in moeten laten merken dat we het Westen het nauwelijks het weten en ertegen proteste- kunnen geloven. Maar nu is ren, vindt Alexandrescu. het moment gekomen, vindt Alexandrescu, hoogleraar Roe- Alexandrescu, om daaraan een meens aan de Universiteit van einde te maken. Als zelfs soci- Amsterdam, erkent dat de op- alistische broedervolken als de richting van het Roemenië- Sovjetunie en Hongarije Roe- Comité rijkelijk laat komt. menie op de vingers tikken, Terwijl landen als Tjechoslo- kan Nederland niet achterblij- wakije en Polen, waar de situ- ven. atie relatief minder slecht tot STEVO AKKERMAN ROTTERDAM Vilma Belinfante-Saidlo heeft de „vrijheid" nog gekend; die korte periode waarin de Baltische Sovjet-republiek Estland onafhankelijkheid kende. Morgen herdenkt de Sovjetrepubliek voor het eerst sinds de commu nistische annexatie in 1939 openlijk die dag, waarop Estland in 1918 zijn onaf hankelijkheid verwierf. En Belinfante, voorzitter van de Vereniging van Estlanders in Nederland, viert vanuit Rotterdam in stilte mee. Heimwee heeft ze nog altijd. Maar zolang Estland niet vrij s, ga ik niet terug. Ik ga niet bedelen bij de Russen voor een n naar mijn eigen land. De Russen moeten teruggaan naar waar ze vandaan komen de Estlanders met rust la ten". Vilma Belinfante beseft heel dat onafhankelijkheid de Baltische staten een droombeeld is. „Daar liggen de enige ijsvrije havens die de Sovjetunie in het westen heeft; ze zijn van militair strategisch belang en hun springplank naar het Westen. Die laten ze nooit meer gaan. De glastnost en perestrojka geeft mensen wel iets meer vrijheid, maar er is nóg steeds maar één partij". Vrijheid Belinfante werd in 1922 gebo ren, vier jaar na het verdrag van Versailles, dat de Balti sche staten onafhankelijkheid verleende na eeuwen van ko loniale overheersing door Zweedse, Deense en tsaristi sche troepen. Lang .konden ze daar niet van genieten. Duits land en de Sovjetunie sloten in 1939 een pact waarin de Euro pese buit verdeeld werd. Est land viel toe aan de Sovjetu nie. Stalin liet er geen gras. over groeien en deporteerde 60.000 Estlanders, bijna de helft.van de bevolking. Vilma Belinfante zag in 1944 haar kans schoon. De Duitsers verlieten de Russische slagvel den, de Sovjettroepen hadden voorlopig nog wat anders aan hun hoofd dan een terugkeer naar „hun" ijsvrije westkust. Mevrouw Vilma Belinfante bij haar kast vol herinneringen, foto's, de vlag en kranten uit Estland. FOTO: CEES VERKERK Samen met haar eerste man en haar moeder trok ze de grens over, om na een half jaar als verpleegster aan de slag te gaan in Duitsland. Daar stierf haar echtgenoot aan longont steking. Ze ontmoette zij de Nederlander Belinfante. Ze trouwden en vertrokken met de moeder van Vilma in 1951 naar Nederland. Verpleegster Het is het verhaal van veel Estlandse vrouwen in Neder land. „Na de oorlog bestond de Vereniging van Estlanders in Nederland uit tweehonderd mensen, voor het grootste deel verpleegsters die met een Ne derlander getrouwd waren. Nu zijn er nog vijfendertig leden". Die komen geregeld bijeen in de Finse Zeemanskerk in Rot terdam, waar ze Lutherse kerkdiensten houden en her inneringen ophalen. Ook de onafhankelijkheidsdag zou zo gevierd worden, maar Vilma Belinfante kan de organisatie dit keer niet opbrengen. „Mijn moeder is inmiddels negentig en invalide. Ze woont bij ons in huis en ik zorg voor haar. En niemand anders die de bijeenkomsten organiseert". Ze werpt een trotse blik op een vlaggetje met een zwarte, blauwe en witte balk, dat een ereplaatsje in de kamer heeft. „Dat is onze nationale vlag. Voor Gorbatsjov verscheen, kon je drie jaar gevangenis krijgen als je die vlag had. Nu mag je hem openlijk op straat dragen. Maar Estland is pas vrij als hij permanent op de hoogste toren van de hoofd stad Tallinn wappert, zonder dat die rode vlag met hamer DE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB Kapitein Rob in China 306) Marga is Willy te hulp gesneld en in de machinekamer wer ken beide meisjes koortsachtig om het mankement aan de moto ren op te sporen. Wat kan er nu aan haperen? Aha, de brand stofleiding is verbogen! Bij het camoufleren van het «chip is er blijkbaar een stuk hout op de leiding gevallen. Terwijl ze nog be zig zijn het euvel te herstellen, dreunt plotseling een kanonschot op zee. „Willy," zegt Marga, „de poppen zijn aan 't dansen. Dat is iets voor jou! Neem je camera, dan maak ik die leiding wel klaar." Dat laat Willy zich geen tweemaal zeggen en even later is zij al ijverig met de camera in de weer. Dat wordt een mooie film! Een gevecht tussen twee jonken; het schip van Wang Hang wordt de pas afgesneden door de Wenchow jonk van Taaie Toon, die van het dek van de „Pandora" af het gevecht gade slaat. Wanneer hij Willy gadeslaat mompelt hij: „Nou, die meisjes vallen me mee. Ze zijn tenminste niet bang...." Forlani nieuwe secretaris Christen democraten Italië ROME De Christendemo cratische Partij heeft gisteren Arnaldo Forlani gekozen tot secretaris, een functie die als de invloedrijkste in de Itali aanse politiek geldt. Forlani was de enige officiële kandi daat voor de post die voorheen bekleed werd door premier Ci- riaco De Mita. De verkiezing van Forlani werd algemeen beschouwd als een nederlaag voor De Mita, die voor de bij eenkomst zijn voorkeur had uitgesproken voor andere kan didaten. Als partijsecretaris heeft Forlani een beslissende stem inzake benoemingen op hoge posten in het bedrijfs leven, het bankwezen en radio en televisie. De 63-jarige For lani was van 1969 tot 1973 se cretaris van de partij en dien de later acht maanden als pre- Medestanders Havel ook gevangenis in PRAAG De rechtbank in Praag die dinsdag de toneel schrijver Vaclav Havel tot ne gen maanden cel veroordeel de, heeft gisteren nog twee dissidenten gevangenisstraf opgelegd wegens „straatschen derij". Vijf verdachten kregen voorwaardelijke straffen. Ha- vel en de anderen werden op 16 januari gearresteerd toen zij probeerden bloemen te leggen op het Wenceslas-plein waar zich twintig jaar geleden Jan Palach in brand stak als pro test tegen de Russische invasie in Tsjechoslowakije. Een woordvoerder van de mensen rechtenorganisatie Charta 77, Tomas Hradilek, is gisteren ondervraagd en in afwachting van het proces later op de dag weer vrijgelaten. Hradilek schreef in januari twee brie ven aan de Tsjechoslowaakse regering waarin hij kritiek le verde op het politieoptreden tegen demonstranten vorige maand. LONDONDERRY In Noord-Ierland is gisteren een 27-jarige Britse soldaat dood geschoten terwijl hij met een bus op weg was om kinderen van militairen van school op te halen in Londonderry. Vol gens een ooggetuige werden er minstens vijftien schoten op hem afgevuurd. De verant woordelijkheid voor de moord werd opgeëist door het verbo den Ierse Republikeinse Leger IRA. De politie van London derry arresteerde later drie mannen in verband met de aanslag. VSk s an Extension of 10 fers X 0NI*«g In New York hielden Amerikaanse schrijvers een betoging voor de winkel die het boek van Rushdie uit de handel had genomen. De actie had succes: het boek is er weer gewoon te koop. FOTO: AP MECCA De hoogste geestelijke leiders in Sau- diarabië willen de omstre den schrijver Salman Rushdie bij verstek be rechten wegens zijn boek „De Duivelsverzen". Op die manier kan officieel worden vastgelegd dat het boek de islam beledigt, zonder dat de schrijver er persoonlijk nadelige gevolgen van onder vind. Volgens een bericht in een van de grootste Saudische kranten zouden ook geestelijke (soennitische) leiders uit Pa kistan, Egypte, India, Marokko en Jordanië zich bij het voor stel hebben aangesloten. Op deze manier kunnen zij af stand nemen van de Iraanse (sji'itische) geestelijkheid, die de schrijver ter dood heeft veroordeeld. Het zou niet de bedoeling zijn enige straf over Rushdie uit te spreken. Maar tegelijkertijd kan wel het boek worden ver oordeeld. Eerder al hadden de gezaghebbende geestelijke lei ders van de Al Azhar Moskee in Egypte verklaard dat er in de traditie van de Islam geen enkele basis is te vinden voor de Iraanse oproep Rushdie zonder vorm van proces om het leven te brengen. In plaats daarvan zouden islamitische geestelijken de bezwaren tegen Rushdie te boek moeten stel len. De Iraanse leiders blijken ech ter maling te hebben aan de opvattingen van hun geloofs genoten. Zowel geestelijk lei der Khomeini als president Khamenei herhaalden gisteren het doodvonnis. „Een pijl reist naar het hart van de godslaste- rende bastaard Rushdie. Hij moet worden gedood", aldus een woordvoerder van Kha menei, die waarschuwde voor een nieuwe golf van woede onder islamieten in de wereld, indien het boek van .Rushdie verdere verspreiding krijgt. Khomeini zei dat de nog steeds voortdurende diplomatieke en publieke protesten aantonen dat pogingen om Iran opnieuw met de rest van de wereld in contact te brengen tot misluk ken zijn gedoemd. In Israel heeft rabbijn Abra ham Ravitz, leider van de Is raëlische orthodoxe partij De gel Hatorah, scherpe kritiek geuit op „De Duivelsverzen". De wereld moet volgens hem ophouden van Rushdie een heilige en martelaar te maken. Het boek kwetst de gevoelens van miljoenen islamieten doordat het het leven van de profeet en zijn vrouwen belas tert. Hoe juist het protest is te gen de oproep Rushdie te ver moorden. evenzeer moeten ge lovige mensen tegen de min achting van welke religie dan ook protesteren, aldus rabbijn Ravitz. In kringen van de Verenigde Naties in New York is van nacht sterk afwijzend gerea geerd op een voorstel van de Bondsrepubliek om de Veilig heidsraad in te schakelen bij de affaire-Rushdie. De Raad is bedoeld voor urgente zaken van oorlog en vrede, niet om zich uit te spreken in een con flict om een schijver,' aldus VN-functionarissen. Bonn zou ook bereid zijn economische sancties te treffen. Dat is een opmerkelijk geluid, want de Bondsrepubliek loopt nooit voorop met het nemen van economische strafmaatregelen. (ADVERTENTIE) Wij, de Opel OK-dealers van Nederland, maken 't mogelijk. Want u kunt dit jaar veilig en voordelig naar de zon met een perfekte Opel. Die u tussen 15 februari en 31 maart zeer voordelig bij ons kunt financieren: U betaalt pas over 6 maanden. De aan betaling voor de financieringsovereenkomst bedraagt slechts 30% van de aanschaffingswaarde; meestal is de inruil- waarde van uw huidige auto hiervoor al vol doende. Betere inruilprijzen. Wees slim en vermijd de vakantie-inruildrukte. We geven méér voor alle merken, jong en oud. U gelooft 't niet? Kom maar langs! OK-gekeurde Opeis van minder dan 4 Dit financieringsaanbod is geldig tussen 15 februari en 31 maan eenkomst wordt op de daarvoor geldende voorwaarden via GNL 36 maanden. Het maximum te financieren bedrag bedraagt 71 BESLIS VÓÓR 31 MAART. jaar oud. Dit is dè kans om Opel te gaan rij den. Want onze showroom staat vol met eerste klas Jonge" Corsa's, Kadetts, Manta's, Ascona's en Rekords. Minder onderhoud, hoge restwaarde. U zult versteld staan wat de betrouwbaarheid van Opel u de komende jaren nog gaat schelen in onderhoudskosten. Èn van z'n waarde, als u 'm over een paar jaar weer inruilt! Aantrekkelijke financiering mogelijk. Na 6 maanden kunt u het restbedrag volledig bij ons financieren tegen aantrekkelijke tarieven. Derenteoverdathalfjaarnemen wij vooronze rekening! Vraag in de showroom naar de financieringsvoorwaarden. )pels. niett ma DE OPEL 0K-DEALER.T0T TIMAART VOORDEEL VÓÓR Al IFS "7 OPELQ

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1989 | | pagina 5