<OT
Twaalfhonderd mensen warm voor
vredesonderdeel conciliair proces
Kerken moeten mogelijkheden
in Europa beter benuten
kerk
wereld
beroepingen
brieven
>weer
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidócSoiwatit
MAANDAG 20 FEBRUARI 1989 PAGINA
IN
Mogelijk elke zondag mis op Poolse televisie
WARSCHAU De Poolse regering is ertoe geneigd de staat
stelevisie toe te staan elke week op zondag een eucharistievie
ring uit te zenden. Dat heeft Bogdan Jachacz, hoofd van de re
geringsdelegatie voor de massamedia bij het ronde-tafelconfe
rentie tussen de regering en Solidariteit, gezegd. Op dit mo
ment wordt elke zondag via de radio een mis uitgezonden. Ja
chacz is er verder voorstander van dat er bij de staatstelevisie
een „afdeling godsdienst" komt. Zo'n afdeling zou de miljoenen
rooms-katholieken, orthodoxen en protestanten in Polen de
kans bieden zich in het openbaar over bepaalde kwesties uit te
laten.
Westduitse bisschoppen willen overleg met theologen
MAINZ De voorzitter van de Westduitse rk bisschoppencon
ferentie, Karl Lehmann, wil de komende maanden met theolo
gen, in het bijzonder moraaltheologen, praten over de „proble
men van dit moment". De bisschoppen hebben Lehmann na
een „diepgaande discussie", waarbij ook de zogeheten „Verkla
ring van Keulen" aan de orde is gekomen, ervan overtuigd dat
hij het gesprek met de theologen moet zoeken. In de verkla
ring hebben 163 theologen, onder wie zeer vele uit de Duitse
Bondsrepubliek, zware kritiek uitgeoefend op het beleid van
paus Johannes Paulus II. De theologen gaan er volgens de bis
schoppen ten onrechte van uit dat rooms-katholieke theologen
onafhankelijk zijn van het leergezag van de paus.
Geveinsde
ootmoedigheid is
dubbele hovaardij
Joost van den Vondel
„De baron" van
Bijbelgenootschap
overleden
DEN HAAG Mr. F.L.S.F.
Baron van Tuyll van Seroos-
kerken, van 1950 tot 1976 al
gemeen secretaris van het Ne
derlands Bijbelgenootschap, is
in Doorn overleden. Van
Tuyll, die in 1978 werd be
noemd tot lid van verdienste
van het Bijbelgenootschap, is
77 jaar geworden.
Van Tuyll van Serooskerken
studeerde rechten in Utrecht.
Van 1937 tot 1941 was hij bur
gemeester van de Zeeuwse
gemeente Domburg. Hij was
een van de eerste burgemees
ters in ons land die uit protest
tegen de maatregelen van de
Duitsers ontslag namen. In
1942 werd Van Tuyll secreta
ris van de synodale commissie
van de Nederlandse Her
vormde Kerk die de geestelij
ke verzorging van de arbei
ders in Duitsland op zich
nam. Twee jaar later werd hij
verbindingsman voor de
protestantse kerken bij het
Militair Gezag. Van 1946 tot
zijn benoeming bij het Bijbel
genootschap in 1950 was Van
Tuyll door de hervormde
kerk belast met de contacten
met de overheid. Verder was
hij in die tijd secretaris van de
hervormde raden voor Kerk
en Gezin en voor de Herder
lijke Zorg.
De betekenis van Van Tuyll
voor het bijbelgenootschaps-
werk, zowel nationaal als in
ternationaal, is groot geweest.
Hij vervulde diverse functies
in allerlei verbanden. In de
jaren zestig probeerde hij ka
tholieken te betrekken bij het
bijbelgenootschao. In eigen
kring ontmoette Van Tuyll
echter verzet. Teleurgesteld
raadde hij zijn katholieke
'vrienden aan zelf een bijbel
genootschap te stichten; het
geen is gebeurd.
Volgens NBG-stafmedewer-
ker Jan van Capelleveen uit
Den Haag noemde de baron
dat advies later de „vergissing
van mijn leven". Met wat
meer geduld zou er wellicht
later toch één bijbelgenoot
schap in ons land mogelijk
zijn geweest, aldus Van Tuyll
VREDESBEWEGING WERKEN EENDRACHTIG SAMEN
AMSTERDAM De
werkdag vrede, zaterdag
in de Vrije Universiteit te
Amsterdam gehouden in
het kader van het conci
liaire proces voor gerech
tigheid, vrede en heel
heid van de schepping, is
uitstekend verlopen.
Ruim twaalfhonderd
mensen namen deel aan
themazittingen, werkwin
kels (-26 in totaal) en in
formatiemarkt.
Kerkelijke vredesbewe
gingen, die elkaar vaak
krachtig bestrijden,
werkten zaterdag een
drachtig samen. Alom
heerste bij de vredesbe
wegingen tevredenheid
over de ruimte die zij
hadden gekregen om hun
standpunten naar voren
te brengen, maar tegelij
kertijd werd duidelijk dat
het onderlinge wantrou
wen nog altijd tamelijk
groot is.
Onder de ruim twintig
kerken en organisaties,
die meededen in de orga
nisatie van deze dag, die
als motto had „Vrede
zonder grenzen", zorgde
het Hervormd Beraad
V redesvraagstukken
(HBV) voor een kritische
noot.
De voorzitter van het HBV,
kolonel W. Muller, maakte
van de gezamenlijke slotvie
ring gebruik om te verklaren
len van den Heuvel
FOTO: ANP
dat het HBV aan deze dag
wilde deelnemen (in tegen
stelling ,tot het ICTO) omdat
men het onjuist vond „dat het
gesprek over de vrede gemo
nopoliseerd zou worden door
het IKV". Ook zij die er iets
anders over denken moesten
hun inbreng kunnen hebben.
IKV-voorzitster len van den
Heuvel zei bij de opening dat
de voorbereiding van de dag
niet makkelijk was geweest
en dat het ontbreken van het
ICTO „een kleine schaduw"
op deze dag wierp. Zij pleitte
er voor de tegenstellingen tus
sen de vredesbewegingen te
overbruggen.
In een van de themazittingen,
namelijk die over levensbe
schouwing, theologie en
vrede, liet een andere
HBV'er, namelijk de emeritus
predikant ds. J. Windig, een
afwijkend geluid horen. Hij.
kreeg later de wind van vo
ren door zijn opmerking dat
de tweede wereldoorlog voor
komen had kunnen worden
als de buurlanden van Hitler-
Duitsland zich op tijd bewa
pend hadden.
Ik was vóór de oorlog pacifist,
onthulde ds. Windig, maar in
1940 „wilde ik dat ik met een
geweer bij de Grebeberg
was".
Zijn opmerkingen waren een
reactie op de inleiding, die
prof. dr. Anton Houtepen, r.-
k. oecumenicus, had gehou
den over de theologische ach
tergronden van het conciliaire
proces, in het bijzonder een
„theologie van de vrede".
Houtepen brak daarin onom
wonden een lans voor het pa
cifisme. „Vrede en rede zijn
voorwaarden voor de huma
niteit", zo begon hij zijn ver
haal. Zijn stelling was ook dat
„in God geen geweld is". Het
hoofdthema is de strijd tegen
het doden. De theologie
kampt echter met een zekere
verlegenheid, want de ge
schiedenis van de godsdien
sten is gekleurd met bloed. De
motieven voor een christen
om voor de vrede te ijveren
zijn onder meer de verzoe
ning der volkeren, het delen
in een nieuw leven en het
volhardend uitzien naar God.
De oecumenische beweging is
per definitie vredesbeweging,
aldus Houtepen. Oorlog is in
strijd met de wil van God en
de verzoening in Christus.
Voeten wassen
Ds. Windig wees er op dat Je
zus de vredestichters „zalig"
noemde. Naar zijn mening
gèat hét bij vredestichten om
de gezindheid en om het poli
tieke beleid. Het gaat om de
gezindheid, welke ook in Je
zus Christus was zoals Pau
lus schrijft dat we leren el
kaar de voeten te wassen. „En
ook de politici, want die heb
ben het om de drommel niet
gemakkelijk". Om de zakken
te beschermen is er de poli
tiek, met macht en geweld in
uiterste noodzaak. „Ik geloof
niet dat God per definitie zon
der geweld is", aldus ds. Win-
dig.
Vanuit de zaal werd ds. Win
dig er op gewezen dat zijn
suggereren dat we nu ook
moeten bewapenen, zoals
voor de oorlog, vandaag niet
op gaat. Ds. Windig zei dat hij
vooral had gedacht aan
Chamberlain. „Maar denk er
om, bewapening is niet het
enige punt". Hij vond
niettemin dat we dankbaar
mogen zijn dat er in de tijd
van Stalin een NAVO was.
Houtepen merkte op dat de
godsdiensten er tot nu toe niet
in geslaagd zijn hun idealen
en pretenties waar te maken.
De oecumenische beweging
heeft de „zekerheid van het
gelijk" doorbroken en opge
roepen om te beginnen met
schuld te bekennen. Je kunt
niet zeggen dat God geweld
legitimeert. Wie het bloed van
een mens vergiet, vergiet
bloed, van Jezus van Nazaret,
aldus de hoogleraar.
Elkaar aanvaarden
„Elkaar aanvaarden", was
een van de thema's in een
werkgroep. Dat betekent on
der meer ondersteuning van
dienst- en totaalweigeraars.
Een ongebruikelijke visie in
de kerk moet aan bod komen,
betoogde ds. mevrouw E. G.
van Egmond. De basis moet
zijn: aanvaard elkaar zoals
Hee
Christus u aanvaard heeft.
Een gemeente is geen ge
meente van visies, het gaat
om mensen. Daarom moet de
vraag zijn: hoe ben je vanuit
het Evangelie tot je visie ge
komen? De gemeente heeft er
recht op die visie te horen en
de plicht om te luisteren.
Totaalweigeraar Klaas Spoel-
stra was even uit de bajes
overgekomen (hij zit daar
vanwege zijn weigering om
iets met het militaire apparaat
te maken te hebben). Als
christen voel ik het als mijn
plicht om voor het leven te
kiezen, aldus een radicale
Klaas, die van de kerk ver
wacht dat ze een gemeen
schap is waar verschillende
visies bijelkaar komen.
„Deze dag was een geweldig
gebeuren dat stimuleert en
ons opwarmt, aldus ds. Jan
van Veen (van het instituut
Kerk en Wereld) aan het slot
van de dag. Hij herinnerde
eraan hoe het conciliair pro
ces de „oervragen" van de
mensheid stelt en vraagt om
een actualisering van het ver
bond tussen God, mens en
aarde, door kleine verplich
tende stappen.
KERKELIJKE ACTIEVOERDERS:
DRIEBERGEN Kerke
lijke actiegroepen uit heel
Europa met elkaar in
contact brengen om sa
men meer invloed uit te
oefenen op de gevestigde
kerkelijk^ instellingen in
de Europese landen om
de doeleinden van het
conciliair proces een stap
dichter bij te brengen.
tDat contact is nodig, om
dat in de vredesbeweging
;de deling van Europa
springlevend is. De vraag
>is of er een gemeenschap
pelijke noemer bestaat
om uit die verdeeldheid
te komen.
Dat is een van de conclusies
van een bijeenkomst van hon
derd kerkelijke activisten uit
heel Europa die het afgelopen
weekeinde beraadslaagden in
Driebergen over gemeen
schappelijke actie.
Volgens Pax-Christi-secreta-
ris Jan ter Laak heeft het
IKV op wiens initiatief de bij
eenkomst werd gehouden
twee ijzers in het vuur om
zijn Europese doeleinden na
te streven. „Wij hebben con
tact met profane actiegroepen
en persoonlijkheden, maar
ook met kerkelijk gebonden
instanties. Het is niet zo dat
we een Europese vredesbewe
ging van de grond zouden
willen tillen. In feite bestaat
die al. Je hebt Pax Christi in
ternationaal, maar ook het
CND (campagne voor nucleai
re ontwapening)".
De honderd participanten
willen zich opnieuw presente
ren bij de Europese conferen
tie over het Conciliair Proces
in Basel in mei, waar zij op
een hoorzitting op 18 mei de
officiële vertegenwoordigers
van de kerken willen aanspo
ren meer gebruik te maken
van de snel veranderende
verhoudingen in Europa.
Op een gemeenschappelijke
verklaring die aan het eind
van de bijeenkomst werd uit
gegeven, werd door de deel
nemers vooral de nadruk ge
legd op het werken aan meer
uitwisseling tussen oost èn
west, verbetering van de reis-
faciliteiten, vrijlating van po
litieke gevangenen en op de
totstandkoming van een Eu
ropese grondwet waarin de
burgerlijke vrijheden worden
gegarandeerd.
Overigens bleek uit de discus
sie tussen West- en Oosteuro
peanen (er waren twee flinke
delegaties uit Polen en Hon
garije) dat tussen beide groe
pen grote verschillen bestaan.
De Hongaarse rk theoloog
Andreas Mathe Toth uit Sze
ged zei dat de Hongaase basis
groepen willen dat er een ein
de komt aan de „volksdemo-
cratische onderdrukking",
waarbij de regering het Sov-
jet-stalinisme naSapt. Toth
verwees naar recente opmer
kingen van partijleider Karo-
ly Gross dat de communisti
sche partij de macht wil hou
den.
Verder wordt volgens Toth
nu de werkelijkheid aan de
communistische ideologie
aangepast. Leugens over de
geschiedenis, de
over Oost en West, leugens
over alles. Daarover zeggen
de Hongaren: „Als jij gelooft
wat ik jou voorlieg, dan geloof
ik ook wat jij mij voorliegt.
Deze stalinistische wijze van
machtsuitoefening gaat ge
paard met een verdeel- en
heerspolitiek. Bovendien
wordt door politiegeweld de
angst bij de bevolking op peil
gehouden.
De basisgroepen in de Oosteu-
ropese landen houden zich
over het algemeen met één
thema bezig: in de DDR
dienstweigeren, in Tsjecho-
Slowakije de burgerrechten,
in Polen de rechten van de
arbeiders, in de Sovjetunie de
minderheden en in Hongarije
het milieu. Toth sprak de
hoop uit dat in Oosteuropa het
conciliair proces voor gerech
tigheid, vrede en behoud van
de schepping kan bijdragen
tot meer internationale con
tacten van basisgroepen. Hij
sloot hiermee aan bij het plei
dooi van Faber voor een Eu
ropese netwerk van basisgroe
pen.
Menuhin onderscheiden met
Buber-Rosenzweig-medaille
FRANKFURT De violist
Sir Yehudi Menuhin is om
zijn ijveren voor een betere
verstandhouding tussen men
sen en volkeren van verschil
lende rassen of levensovertui
gingen onderscheiden met de
Buber-Rosenzweig-medaille.
De onderscheiding, die elk
jaar wordt toegekend door de
verenigingen voor samenwer
king tussen joden en christe
nen in de Duitse Bondsrepu
bliek, wordt hem 5 maart in
Bonn uitgereikt.
Menuhin, op dit moment diri
gent van de Royal Philharmo
nic Orchestra in Londen,
krijgt de onderscheiding om
dat hij met zijn muziek brug
gen heeft gebouwd „daar
waar haat, geweld en moord
een diepe kloof tussen Duit
sers, christenen en joden heb
ben geschapen".
Er wordt aan herinnerd dat
Menuhin tot de eerste joodse
musici behoorde die na de
Tweede Wereldoorlog in
Duitsland weer concerten ga
ven.
De Buber-Rosenzweig-me-
daille, genoemd naar de jood
se filosofen Martin Buber en
Franz Rosenzweig, wordt
sinds 1968 elk jaar toegekend
aan personen of instellingen
die zich zeer verdienstelijk
hebben gemaakt voor een be
ter begrip tussen joden en
christenen. Tot de mensen die
eerder werden onderscheiden,
behoren de theoloog Helmut
Gollwitzer en de schrijver
Friedrich Dürrenmatt.
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen door de Provinciale Kerk
vergadering Gelderland tot predikant
predikant bij de Interkerkelijke
Stichting Evangelisatie en Industrie
Gelderland: mw A.M. Booi), kand. te
Utrecht, die dit beroep heeft aange
nomen. Bedankt voor Krimpen aan
den IJssel (buitengew. wijkgemeente)
en voor Oud-Alblas G. Mulder te
Veen.
Gereformeerde Kerken
Beroepbaarstelling mw.drs.L.M.
Schipper, kand. te Capelle a.d. IJs
sel. Beroepen te Dordrecht drs.A.D.
Noordam te Bleiswijk.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Bedankt voor Harderwijk (wijk
Noord) en voor Hilversum C.J. de
Ruijter te Rotterdam-Centrum. Be
roepen te Bruchterveld drs.A. de
Graaf, kand. te Kampen. Bedankt
voor Goes B.C. Buitendijk te Vleu-
ten-De Meern en Breukelen-
Maarssen.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Bedankt voor Zaamslag P. van Zon
neveld te Driebergen.
Nederlands Gereformeerde Kerken
Beroepen te Zoetermeer J.J. Arnold,
kand. te Deventer.
Gereformeerde Kerken
Beroepbaarstelling mevr. L.J. Hou-
weling, Vrijheidslaan 68 hs., 1078 PN
Amsterdam.
Brieven graag kort en
duidelijk geschreven De
redactie behoudt zich
het recht voor ingezon
den stukken te bekorten
Vrouw en
bisschopsambt
Is de wijding van mevrouw
Harris tot bisschop van de
Episcopaalse Kerk, de Ameri
kaanse tak van de Anglicaanse
Kerk, volgens de voorschrif
ten gegaan? Neen, zeggen
vooraanstaande anglicaanse
(en rooms-katholieke) theolo
gen. In canons van het kerke
lijk recht (geldig voor de ka
tholieke orthodoxie, waaraan
ook brede stromingen binnen
de Anglicaanse Kerk wensen
vast te houden) staat dat het
bisschopsambt alleen is voor
behouden aan mannen. Om
voor de hand liggende rede
nen: dit kerkelijk ambt kan al
leen een geldige en wettige
uitwerking hebben als de ont
vanger en bedienaar in ge
meenschap staan met de Uni
versele Kerk.
De aartsbisschop van Londen,
mgr. dr. Graham Lincoln,
heeft een „tegen-synode" in
voorbereiding. Deze moet in
mei worden gehouden en hij
zal daar meedelen dat de wij
ding van mevrouw Harris on
geldig en onwettig is.
Er waren en zijn ernstige be
letselen en belemmeringen
voor deze wijding van me
vrouw Harris. Ten eerste is
het een gescheiden vrouw, ten
tweede heeft ze geen enkele
theologische opleiding geno
ten, en ten derde heeft ze niet
voldaan aan de zwaarwegende
anglicaanse verplichting om
tien jaar als „gewoon" priester
in een erkende parochie werk
zaam te zijn geweest.
Vooraanstaande anglicaanse
theologen zijn voorts van me
ning dat een bisschopswijding
geen uitwerking kan hebben
in een vrouw. In rechtzinnige
anglicaanse kring is, door de
wijding van mevrouw Harris,
thans een streep gezet onder
het „silentium", het zwijgen
over deze controversiële zaak.
Vooral omdat duidelijk geble
ken is dat in Boston zich clow
neske en hectische taferelen
hebben afgespeeld, waarbij
bisschoppen over elkaar heen
buitelden, en tv-kijkers tot
hun vermaak of ontsteltenis
zagen dat ook tientallen vrou
wen naar voren stormden om
„de handen op te leggen", zo
dat men zich afvroeg wie wijdt
nu eigenlijk wie?
Een anglicaanse bisschop zou
bij het zien van deze poppen
kast gezegd hebben: „Als dat
op deze manier binnen mijn
Kerk gaat gebeuren, draag ik
morgen mijn paard als kandi
daat voor".
Wat te denken van dit alles?
Met de kardinaal-aartsbis
schop van Westminster, mgr.
Basil Hume zullen de meesten
wel zeggen: „Wat droevig is
dit alles toch, heel droevig
J. van Sanen,
VOORBURG.
Kroonprins
Volger
sensatieblaadje
maakt een meisje uit, Amster
dam kans om koningin te wor
den. Het zou een medestuden
te zijn van prins Willem
Alexander. Wederzijdse ouders
zijn volgens het blad erg inge
nomen met de liefde van hun
zoon en dochter. De dochter
van de directeur van Martin
air was al eerder genoemd als
de keuze van de prins.. Ge
ruchten zijn het! Mooi voor
sensatiejournalisten! Voor veel
Nederlanders, bij wie repre
sentatie van het koninklijk
staatshoofd en echtgenote en
tevens respect voorop staat, is
het wenselijk dat het bij ge
ruchten blijft. Verwatering
van de monarchie is funest.
Enige leden van het konink
lijk huis zijn gehuwd met niet-
adellijke mannen. Deze keuze
wordt geëerbiedigd. Ook de
kroonprins wordt een echtge
note toegewenst die de keuze
zal zijn van Zijne Koninklijke
Hoogheid. Doch deze keuze zal
een koningin worden. „Zo
God het wil". Wenselijk zou
dan zijn dat de toekomstige
koningin, koninklijk respect
en glans zal hebben, als telg
uit een vooraanstaande en
adellijke familie, als bloesem
aan de stamboom van het ge
slacht „Oranje Nassau".
Alexanders keuze zal in elk
geval gerespecteerd worden.
P. de Jong,
DEN HAAG.
Charter 88
De kop boven het artikel,
waarin u enige tijd geleden
aandacht heeft besteed aan
Charter 88, de Britse beweging
die ijvert voor een geschreven
Britse grondwet, suggereert
dat de kansen op succes van
deze beweging, die plotseling
zou zijn opgekomen, praktisch
nihil zijn. Dat lijk mij bezijden
de waarheid. Natuurlijk zullen
veel Britse politici van de
Conservatieve Partij en La
bour er tegen zijn. Maar er zijn
toch ook tal van organisaties
die het initiatief steunen. Bo
vendien kan Charter 88 reke
nen op de steun van een aan
tal leden van het Europese
Hof, die reeds meerdere malen
hun ergernis hebben uitge
sproken over het feit dat
Groot-Brittannië geen ge
schreven grondwet heeft. Dat
wordt gezien als een hinder
paal voor een eerlijke rechts
gang. In elk geval krijgt Char
ter 88 ook de steun van de
Dutch Friends of the Peace
People, die al jaren bezig zijn
de Nederlandse grondwet te
vertalen naar de situatie in
Groot-Brittannië. Het is dus
niet zo'n nieuw en volstrekt
kansloos idee, als uw artikel
suggereerde.
F.H.M. Scheffer,
DEN HAAG.
GRATIS ELKE WOENSDAG DE
BIJLAGE Bil UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS,MUZIEK
THEATER, RECREATIE,EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
Demagogie van de bierhalleL
In de Bondsrepubliek is een strijd ontbrand om de politie!
erfenis van wijlen Franz-Jozef Strauss. De officiële Beier m
troonopvolgers Streibl en Weigel zijn slechts bleekneuzij ar.
afspiegelingen van de overleden CSU-voorman. Hun voo n
zichtig pragmatisme blijkt niet aan te slaan bij de conserv
tieve achterban. En dus heeft Franz Schönhuber zijn kain
gegrepen. Een ultrarechtse volksmenner die slim genoeg
om zijn verwerpelijke boodschap vol vreemdelingenhaat
dubieus Germaans nationalisme zodanig te verpakken, d 0
hij net binnen de democratische rechtsorde blijft.
ScHONHUBERS partij, de Republikaner, lijkt de rol van
CSU over te nemen op de rechtervleugel van de, Westdui'
politiek. De Republikaner betrekken daarbij veel radicale
stellingen dan de Beierse zusterpartij van de CDU tijdens i
laatste jaren van het bewind-Strauss placht te doen. Strau
was bepaald niet de friste politicus die na de oorlog in Duil
land heeft rondgelopen, maar vergeleken met Schönhub
was hij zeker in zijn nadagen een toonbeeld van parlement,
re ingetogenheid. Na zijn dood is een vacuüm ontstaan in hl
conservatieve kamp. Die ruimte dreigt nu te worden opg
vuld door figuren wier ideeën herinneringen oproepen a;
het slechtste dat Duitsland ooit heeft voortgebracht.
Franz Schönhuber is de nieuwe held van de bierhalle
En er zijn nogal wat bierhallen in de Bondsrepubliek. De R<
publikaner behaalden een stevig verkiezingssucces in BerlijE!
en volgens opinieonderzoekers liggen ze momenteel ook lat EN
delijk goed in de markt. De vraag is of dit voor democratise
ingestelde Duitsers en Europeanen een reden tot bezorgdheij
moet zijn. Gaat het in de Bondsrepubliek de verkeerde kaï
op? Is het weer zover?
u
n t
jp,
ANTI-FASCISTISCHE waarnemers wijzen op analoge on ac
wikkelingen elders in Europa. Op de politieke winst bijvoo
beeld die eén Vlaamse „zusterpartij" van de Republikant 'kil
boekte tijdens de jongste regionale verkiezingen in Belgian
En op Jean-Marie.Le Pen uiteraard, die in Frankrijk al ger
ruime tijd de nodige respons krijgt op dezelfde demagog c
waarmee Schönhuber thans in Duitsland aan de weg tinn
mert.
Dat is geen toeval. Er is ongetwijfeld sprake van een ga]
lijksoortige ontwikkeling in verschillende landen van Wes
Europa. Groot-Brittannië zal wat dat betreft in de nabije to<
komst ook nog wel nadrukkelijker van zich doen spreken. I
alle landen van Europa speelt zich een zelfde proces af, dij
overal een vruchtbare voedingsbodem vormt voor ultri-'
rechtse schreeuwers van het type Le Pen en Schönhube
Dat proces hangt samen met twee factoren. De eerste is h<
ontstaan van een groep die geen deel heeft aan de welvaarfc A.A
groei, een groep van maatschappelijke „achterblijvers".
tweede factor is het open, multiraciale karakter van de Wes
europese samenleving.
Het samengaan van deze twee factoren krijgt snel het ki
rakter van een confrontatie. Er zijn autochtonen die het ni<
goed gaat en er zijn gelijktijdig zeer veel vreemdelingen o
straat. Of het die vreemdelingen wel of niet goed gaat doi
er niet eens toe, ze zijn van nature de meest voor de han j1-'
liggende zondebokken. Voeg daarbij het gebrek aan culture
houvast dat veel mensen toch al ervaren en de tijd is ri,
voor figuren die een herstel van „oude waarden" bepleite
en die een duidelijk beeld hebben van de veroorzakers va
alle ellende. Terwijl het „grenzenloze Europa" nadert pred
ken zij het nationalisme. Terwijl de landen in politiek, ec<
nomisch en sociaal opzicht steeds intenser met elkaar verwt
ven raken, prediken zij het enge groepsbelang. Het zijn c
stemmen uit de achterhoede; het is letterlijk de reactie.
De democratische krachten in Europa dienen op hun hoede
te blijven. Als Duitse - en andere - reactionairen hun mon
opentrekken, moeten ze onmiddellijk lik op stuk krijger:l
Maar democratie en internationale samenwerking zijn bin
nen Europa zulke gevestigde begrippen dat men de macl
van de ultra's ook niet moet overschatten. Zij strijden ee
kansloze strijd.
!N
kc
acl
Perioden met zon
DE BILT (KNMI) Na een
weekeinde met veel bewol
king en overvloedige regenval
krijgen wij het komende et
maal te maken met een weers-
verbetering. Weliswaar wordt
het iets kouder, maar de zon
zal het weer morgen redelijk
aangenaam karakter gaan ge
ven. Het blijft dan droog en de
wind waait overwegend matig
uit west tot zuidwest.
Ook in de komende nacht
overheersen opklaringen.
Daardoor kan het tot rond 2
graden afkoelen. Hier en daar
komt het daarbij tot wat vorst
aan de grond. De oorzaak van
dit rustige weer is een zwakke
rug van hogedruk. Deze pas
seert ons land gedurende de
komende 24 uur van west naar
oost. Deze rug wordt woensdag
gevolgd door een oceaande
pressie. Tegen of rond het
weekeinde worden nog aktie-
vere depressies in onze buurt
verwacht: de vorstkansen zijn
daardoor ook de komende
week uitermate klein, terwijl
het weer in toenemende mate
een onbestendig karakter gaat
krijgen.
Weersvooruitzichten voor diverse
Europese landen, medegedeeld door
het KNMI, geldig voor morgen en
woensdag:
Zuid-Scandinavië: in zuidwest-Noor-
wegen eerst een enkele winterse bui
en op woensdag later mogelijk regen.
Landinwaarts meer naar het noord
oosten vrij zonnig. Middagtempera-
tuur van rond 5 graden langs de
zuidwest-kusten, tot om het vries-
§unt ter hoogte van de lijn Oslo-
tockholm.'s Nachts landinwaarts
matige vorst.
Britse Eilanden: eerst opklaringen en
voornamelijk in het noordwesten en
kele buien. Woensdag opkomende
bewolking en op veel plaatsen regen.
In het westen stormachtige winden.
Middagtemperatuur van 6 graden in
het noorden, tot 10 graden in het zui-
Denemarken, noordwest-Duitsland,
Benelux en noordwest-Frankrijk:
eerst opklaringen en meer naar het
zuidoosten mogelijk wat regen.
rijd
Woensdag toenemende bewolking,
gevolgd door regen, die later op c
dag in Duitsland en Denemarken aria
riveert. Middagtemperatuur van L
graden in Denemarken, tot 10 gradej^
in west-Frankrijk.
Alpengebied: eerst veel bewolking e
op veel plaatsen regen, tot op 100T
meter hoogte plaatselijk overgaand il
sneeuw; woensdag vanuit het westej3'
opklarend. Middagtemperatuur ii
dalen 6 tot 11 graden. Nul-graden|i
grens overdag dalend tot o
1500 meter hoogte.
lagen regen
Casablanca hall b
o op
OL
sbE
MW
toi
-•£!